4
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN,
De Oorlog.
Van list westelijk oorlogsterreln.
Sas 1st Mstilijl rtiitmli.
Luxe Automobielen
Adres: JAC. MEI.
Honderd en zeventiende Jaargang
19 J 5
'W :A!t 11M S1I. M it p. regel groots letters m phaMjite, Briefes k V. Boek* es SisÈisèElIsi t.L IHIIi, CIISTER5ZD03£...rfes Si Wfam l
V R IJ D A (I
31 DECEMBER
Ter zee.
Verlaging maximumprijzen Tan
het Y ARKEN Sr
MUMfcAI*.
DIS niHKifnoT bestaal aft 3 bladen.
übDQ
ALKMAAR, 31 December.
„Zal het vrede zijn in 1915?
„In Jöm Uhl wordt verhaald van menschen, die
„den knevel opdraaiden, eerst links „'70", dan rechts,
„'71", en daarna aan beide kanten met groote uitroe-
„pingsteekens zeiden: „medegemaakt".
„Wij vragen: zullen de overblijvende soldaten van
„de strijdende volkeren ook met twee knevelpunten
„den duur van dezen krijg kunnen aangeven?
„Men kan over die vraag denken, men kan hopen,
„maar het antwoord geven kan men niet".
Zoo schreven we op den Oudejaarsdag van 1914.
En thans, een jaar later, kan de vraag beantwoord
worden het moet helaas in ontkenaenden zin ge
schieden. Deze volkerenkrijg laat zich niet door twee
jaartallen aangeven, hij eischt er nu minstens drie:
oorlogsjaar 1914, oorlogsjaar 1915, oorlogsjaar 1916
en er is hoegenaamd geen zekerheid, dat het bij deze
trits van rampjaren blijft en dat de nieuwe jaarkring
in tijd van vrede zal worden afgesloten. In de oorlog
voerende landen haakt incn naar het einde van den
moorddadigen strijd als men dan zijn doel maar
heeft bereikt, doch hoe dit doel er uitziet wordt ver
zwegen en intusschen gaat men voort mede-menschen
te dooden en te verminken. Het is, alsof er in hef
vechtend Europa geen hooger, geen edeler, geen
menschwaardiger werk bestaat dan te moorden en te
vernietigen. En in het niet-vechtend Europa, in de
weinige onzijdige landen? Wij weten het, dat de ver
schrikkelijkste dingen ons, neutralen, voorbijgaan
alsof ze ons niet aangaan, wij schijnen het gruwen
langzamerhand te hebben verlèerd, wij doorvoelen
het leed van ai de gruwelen niet meer, wij lezen er
slechts overheen. De tijd, waarin een Jena, een Se-
dan, een Waterloo, een Gibraltar, een Spoesjima, lede
ren dag opnieuw werd tegemoet gezien, waarin met
het krijgsbedrijf intens werd meegeleefd, waarin het
dagblad niet meer kon worden afgewacht en vol span
ning werd uitgekeken naar het bulletinhoe lang
schijnt hij aéhter ons te liggen 1
Er is voor de belangstelling een zekere onverschil
ligheid in de plaats gekomen, die zich in ons land
niet enkel tot den krijg heeft bepaald, doch zich ook
op andere terreinen doet gelden.
De donkere wolken,' die nog evengoed 'als verleden
]aar boven ons vaderland drijven, missen thans de
gouden randjes. In 1914 is er door het Nederlandsche
volk vastheid van wil, bezieling en eendrachtigheid
getoond, is er hartelijkheid en gastvrijheid, vaardig
heid op velerlei gebied aan den dag gelegd, heeft men
de omstandigheden genomen zooals zij waren en er
zich naar geschikt. Mam- in 1915 is de spanning en
daardoor de inspanning van velen verslapt. Het ge
voel van samenhoorigheid, dat zich in 1914 spontaan
en hevig uitte, sluimerde weer in,' de mooie opoffe
ringsgezindheid begon geringer omvang aan te ne
men, men richtte bij voorkeur niet meer het oog op
wie het minder hadden, maar sloeg jaloersche blikken
naar wie het goed ging. Wij zijn al zoo lang er bui-,
ten gebleven zoo werd er geredeneerd dat de
kans, om nu nog in den oorlog te worden betrokken,
vrijwel uitgesloten is. Men voelde het onmiddel
lijke gevaar niet meer, men haalde ruimer adem, men
kreeg meer praats, men werd bedillerig, naijverig en
wat al niet meer. De regeering, in de eerste vijf oor
logsmaanden alom geprezen, kreeg er van langs en
niet zuinig ook. Waarom worden de mannen niet naar
huis gezonden, waarom moet het volk blijven zuchten
onder de lasten der mobilisatie? zoo werd en
wordt er geklaagd. Regeeringsmaatregelen ston
den in de afgeloopen maanden aan de felste afkeu
ring bloot. Het leek soms alsof de critiek op interest
gezet was en nu met woekerrente werd uitgegeven.
De mannen, die het schip van staat leiden, die het
naar menschelijk vermogen moeten sturen door aller
lei oorlogsgevaren en economische crisissen, naar
een onbekende toekomst, die op elke verrassing be
dacht moeten zijn en voor ieder gevaar maatregelen
moeten nemen, zijn zou men de stuurlieden aan
den wal, die echter vermoedelijk liever niet aan boord
komen, willen gelooven stumperds zijn, kerels
van niks, die van geen toeten en blazen weten en daar
om verkeerd toeten en blazen, die heelemaal het stuur
kwijt zijn, en ons zoo niet tot den ondergang brengen,
minstens in gladverkeerd vaarwater doen verzeilen.
Hoe lang is het ook al weer geleden, dat den man,
die aan het hoofd der regeering staat, tegen Kerstmis
een slag trof, zoo zwaar, dat men zich met angst en
vreeze: ja, met angst en vreeze afvroeg of
hij zijn moeielijken post nog wel zou willen en kun
nen blijven bezetten, of deze knappe, vooruitziende
staatsman, de schoone verwachtingen, bij zijn optre
den gewekt, zou vervullen? Heeft men in de Augus
tusdagen van 1914 ons land haast niet gelukkig ge
noeg kunnen prijzen, omdat het zonderlinge lot der
stembus ons zulk een kranig ministerie had toebe
deeld?
Het spreekt van zelf, dat ook dit ministerie fouten
heeft begaan, heele maatregelen heeft genomen, die
beter achterwege waren gebleven en halve maatrege
len uitgevoerd, waar heek zeer gewenscht waren. De
ministers zijn menschen mei inenschelijke dwalingen
en tekortkomingen. Maar dit mag toch geen reden
zijn, om hen thans in deze veel-bewogen tijden op
kiein-menschelijke wijze lastig te vallen, om al hun
daden in geschrift en woord af te keuren, om hen ver
dacht te maken zelfs.
Wij zouden ons kunnen voorstellen, dat een buiten
staander, die vele onrustbarende verschijnselen waar
neemt, de vraag stelt, wat wil toch eigenlijk het Ne
derlandsche volk?
Voor den volkswil lijken ons echter die verschijn
selen bedriegelijk. Het volk in meerderheid wil, als
het kan, gespaard blijven voor oorlogsgeweld en
het beeld der geteisterde landen heeft waarlijk ook niet
veel aanlokkelijks. Zoo komt het ons voor. Maar
wanneer dit juist is, dan kan de regeering, die hetzelf
de beoogt, haar zware taak niet beter vervullen, dan
wanneer zij zich de dragers weet van het volksver
trouwen, dan dient de critiek zich te matigen en zich
te beperken tenzij men de regeering het vertrouwen
wil opzeggen en andere bewindslieden aan het roer
wenscht. De critische geest van ons volk, die vaak
een medicijn is, kan in deze abnormale omstandighe
den als een gevaarlijk vergif werken. Wanneer er in
de verhouding van volk tot regeering een scheurtje
komt, dan gaat het met de eenheid allicht als met de
schoone bloem, die verwelkte, omdat er ongemerkt
een barstje in de pot was gekomen, dat gestadig groo-
,ter werd en het water deed wegsijpelen.
En daarom geeft Oudejaarsavond na een vol oor
logsjaar ons volk de ernstige vermaning, in het ko
mende jaar allereerst en bovenal goede vaderlanders
te willen zijn, wekt hij ieder op, om in zijn kring en
naar zijn vermogen de nationale eenheid te bevorde
ren, teneinde zich door eensgezindheid en kracht op
de beste wijze te verzekeren tégen het oorlogsgevaar,
dat, al drijft het schijnbaar van ons weg naar het ver
re Oosten, ons in 1916 evenzeer blijft bedreigen als
het dit in 1914 en 1915 heeft gedaan.
ALKMAAR, 31 December.
Het jaar is voor Engeland geëindigd, zooals het
gonnen is: met het verlies van een oud oorlogsschip.
Werd den lsten Januari het slagschip de Formidable
(15.250 ton, in 1902 te water gelaten) in de Noordzee
door een Duitschen onderzeeër in den grond geboord,
in Havre Is gisteren de pantserkruiser Natal (13.550
ton, gebouwd in 1905) ten gevolge van een inwendige
ontploffing gezonken. Gingen er bij de eerste ramp
zeshonderd menschenlevens verloren, bij de laatste
kwamen er 400 personen om. Zoo eischt de oorlog
steeds meer slachtoffers, ook al blijven groote zeesla
gen, zelfs schermutselingen van eenige beteekenis uit.
In de Adriatisch eZee heeft üu een kleine ontmoeting
plaats gehad. Een Oostenrijksche torpedojager-flot
tielje boorde eerst een Franschen onderzeeër de
Monge, groot 550 ton, snelheid 12,5 knoop boven en
7,8 knoop onder water, bemanning 25 koppen in
den grond, bombardeerde daarna, het Albaneesche
Durazzo', moest zich echter voor een overmachtig es
kader der geallieerden terugtrekken en verloor daarbij
de torpedojagers Lika en Triglav (800 ton, snelheid
33 knoopen, bemanning niet bekend), zoodat de Oos
tenrijkers in het nadeel zijn gebleven.
De Oostenrijksche regeering heeft geantwoord op
de Ancona-nota. Zij tracht aan de Amerikaansche re
geering aannemelijk te maken, dat de Ancona getorpil-
leerd is, omdat het schip, ten einde aan het torpillee-
ren te ontkomen, ging vluchten, terwijl de dood van
de met het schip verdronken personen wordt toege
schreven aan de plichtvergeten houding van de be
manning. Het Oostenrijksche liedje klinkt dus net als
het Duitsche, maar de Amerikaansche regeering zal
er wel geen ooren naar hebben en niet zoo gauw tot
toegeven bereid zijn. t
Ondanks het protest der Nederlandsche regeering
wordt de mail aan boord van onze oorlogsschepen in
beslag genomen. Nu weer moest de kapitein der
„Rembrandt" zijn postzakken afgeven, hetgeen hij on
der protest deed.
Volgens een Reu ter-telegram hebben de geallieer
den op het Grieksche eilandje Kasteloriso, dicht bij
de zuidkust van Klein-Azië, troepen geland, onder
protest der Grieksche regeering. Eigenaardig is het,
idat er tegelijkertijd gemeld wordt, dat de toonaange
vende Grieksche pers er in het algemeen over eens is,
dat Griekenland in zijn tegemoetkomingen aan de en
tente niet veel verder kan gaan. Het landen van troe
pen op het bovengenoemde eiland staat in verband
met een voorgenomen actie tegen Adalia, een bekende
Turksche havenstad in Klein-Azië, welke door twee
byzantijnsche muren wordt omringd en door spoor
lijnen in verbinding staat met Smyrna, Broessa en
Mersina. Deze haven is een mooi punt om de verbin
dingslijnen der Turksche troepen in de buurt van
Aleppo en verderop dus eventueel in Egypte of het
Tweestroomenland (Mesopotamië) te bedreigen, zoo
dat een actie hier van zeer groot gewicht kan worden
en Engeland dan ook daarom zich nog maad van een
Grieksch eilandje tijdelijk min of meer tijdelijk mis
schien meester gemaakt heeft.
Op het Oostelijk oorlogstooneel hebben de Oosten
rijkers de handen meer dan vol met het afslaan van he
vige Russische aanvallen, die zoowel in Bessarabië als
in Oost-Galicië met aanzienlijke krachten worden ge
daan en misschien wel den inzet vormen van een
nieuwe, krachtige winteractie. Want zoowel op het
Oostelijk als op het Westelijk oorlogstooneel worden
in Januari belangrijke krijgsbedrijven verwacht.
o—
DE STRIJD IN BELGIë en NOORD-FRANKRIJK.
De Duitsche staf meldde gisteren
In den nacht van 28 op 29 dezer mislukten Engel-
sche pogingen ten noordwesten van Rijssel om bij ver
rassing onze stellingen binnen te dringen. Een klei
ne nachtelijke onderneming van onze troepen ten zuid
oosten van Albert had succes en leidde tot de gevan
genneming van eenige dozijnen Engelsehen. Aan den
Hartmannsweilerkopf is gisteren een loopgravendeel,
dat in Fransche Handen was gebleven, heroverd. Overi
gens hadden op vele plaatsen van het front bij voor de
waarnemingen gunstig weder, deels zeer heftige vuur
gevechten plaats. Ook de activiteit der vliegers was
aan weerskanten levendig. Een vijandelijk vliegeska-
der deed een aanval op de plaats Werwicq-Menin en
de daar gelegen stati isinrichtingen. Militaire scha-
dte werd niet aangen it. Daarentegen werden 7 in
woners gewond en een kind gedood. Een Engelsch
vliegtuig werd ten noordwesten van Kamerijk in een
luchtgevecht neergeschoten.
(In een deel onzer vorige oplaag vermeld).
Het Fransche middagcommuniqué van gisteren
luidde:
Ten westen van Péronne trachtte de vijand zich
meester te maken van een van onze sappen voor Dom-
pierre, maar werd volkomen teruggeslagen. In Cham
pagne bij! Navarin beletten het Fransche artillerievuur
den vijand de loopgraven te herstellen, welke door ons
vernield werdén in den nacht van 28 op 29 December.
Elders niets bijzonders.
Het Duitsche legerbericht van 28 Dec. beschuldigt
de Franschen te Soissons de Roode-kruisvlag gehe-
schen te hebben op het hospitaal, gelegen in de nabij
heid van het station, met de blijkbare bedoeling het
station te dekken. Alle neütralen, die Soissons be
zochten, zijn in staat om na te gaan hoezeer een derge
lijke voorzorg vergeefs zou zijn. Het Duitsche bom
bardement spaarde, n.l. geen enkel stadsgedeelte, daar
zonder onderscheid geschoten werd op alle godsdien
stige en burgerlijke gebouwen. De betrokken gebou
wen vormen een burgerlijk tehuis voor ouden van da
gen waar enkele onvervoerbare zieken verblijf hielden,
die niet tot het leger behooren.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Ten zuiden van Schlock en op verschillende plaat
sen van het front van de legergroep-von Linsingen,
werden offensieve bewegingen door vliegende afdee-
lingen afgeslagen.
Bij het leger van von Böthmer sloegen de Oosten-
rij ksch-Hoügaarsche troepen de aanvallen van sterke
Russische strijdkrachten tegen het bruggenhoofd
Boerkanof aan de Strypa af: De vijand leed zware
bloedige verliezen en verloor ongeveer 900 man aan
gevangenen.
(In een deel onzer vorige oplaag vermeld).
Uit Weenen werd gisteren officieel gemeld:
De gevechten in Oost-Galicië namen aan hevigheid
en omvang toe. De vijand richtte gisteren zijn aanval
len niet slechts tegen het Bessarabische front, maar
ook tegen onze stellingen ten oosten van de Beneden-
en Midden-Strypa. Zijn voortdringen mislukt echter
meestal reeds in het vuur van onze batterijen. Waar
dit niet geschiedde, daar kwamen de Russische storm-
colonnes tot staan in ons infanterie- en mitrailleur-
vuur.
Op het noordelijkste deel van het aanvalsterrein van
gisteren, voor het bruggehoofd van Boerkanof, liet
de vijand negenhonderd dooden en zwaargewonden
achter. Hier gaven zich drie vaandrigs en 870 man
over.
Het geheele aantal gisteren in Oost-Galicië gemaak
te gevangenen bedraagt meer dan 1200. Aan de Ikwa
en aan de Poetilowka kwam het plaatselijk tot artille
riegevechten. Aan de Korymbeek en aan de Styr sloe
gen de Oostenrijksch-Hongaarsche en Duitsche troe
pen verschillende Russische aanvalspogingen af.
DE OOSTENRIJKSCHE VLOOT IN ACTIE.
De Oostenrijksche marinestaf meldde gisteren: Op
29 Dec. 's morgens vroeg vernietigde een flottille van
vijf torpedobootjagers en dé kruiser „Helgoland" de
Fransche onderzeeër „Mouge". De tweede officier en
vijftien man werden gevangen genomen. Daarop wer
den in de haven van Durazzo een stoomboot en een
zeilschip door geschutvuur in den grond geboordi en
werd het vuur van verschillende kustbatterijen tot zwij
gen gebracht. Twee torpedobootjagers stieten daarbij
op mijnen. De „Lika" is gezonken, de „Triglav"
zwaar beschadigd. Het grootste deel der bemanning
werd gered. De „Triglav" werd op sleeptouw geno
men, maar moest na i aige uren in den grond worden
gehoord, omdat een overmacht van vijandelijke krui
sers en torpedobootjagers den terugtocht der geheele
flottille bedreigde. Onze flottille keerde naar de ba
sishaven terug. Onder de vijandelijke schepen wer
den slechts een Engelscfae kruiser van het type „Bris
tol", „Falmouth" en een Fransche torpedobootjager
van het type „Bouclier" duidelijk herkend.
De Burgemeester der gemeente Alkmaar,
Gelezen een schrijven d. d. 29 December 1.1. Nffl.
4 van den Directeur van het Algemeen Administra»
tiekantoor voor Levensmiddelenvoorziening;
Brengt hierbij ter algemeene kennis, dat met In
gang van 3 Januari 1016 de. prijzen van het
varkensvleesch worden verlaagd en dat als gevolg
daarvan de maximumprijzen voor dit vleesch zijn
bepaald als volgt
Prijs per 5 ons.
Rollade f 0,55
Magere lappen 0,55
Doorregen lappen 0,45
Vette lappen 0,40
Carbonade 0,50
Versch vet spek 0,40
Versch doorregen spek 0,45
Gezouten of gerookt vet spek 0,40
Gezouten of gerookt mager spek 0,45
Reuzel 0,40
Kluiven 0,15
Gehakt 0,45
Alkmaar, 31 December 1915.
De Burgemeester voornoemd,
G RIPPING.
TE HUUR
tegen billijk tarief.
Telefoon 572.
DE „ELLEWOUTSDIJK" OP EEN
MIJN GELOOPEN.
Volgens een ontvangen draadloos telegram zou het
Nederlandsche stoomschip „Ellewoutsdijk" in de
Noordzee bij het lichtschip „Galloper" op een mijn
zijn geloopen. De bemanning is opgenomen aan
boord van de „Batavier 3". Het schip behoort aan
Solleveld, van der Meer en T. H.- van Hattum's Stoom
vaart-Maatschappij te Rotterdam. Het meet bruto 2200
en-netto 1412 ton.
SMOKKELEN.
Men schrijft aan de N. Rott. Crt.:
Gisterochtend is aan het station Zevenaar een pas
sagier in een coupé 2e klasse aangehouden, die onder
de kussens vijf groote vellen leder zorgvuldig verbor
gen had en aldus trachtte deze de grens over te smok
kelen. Ontkenen hielp echter al bitter weinig, want
de man bad de rekening op zijn lichaam verborgen.
Het leer is natuurlijk in beslag genomen.
ONTVLUCHTE GEÏNTERNEERDEN.
De Telegraaf schrijft:
Gistermorgen omstreeks tien uur stopte voor het
directiegebouw van „De Telegraaf" aan den N. Z.
Voorburgwal een A. O.-auto, waaruit twee als bur
gers gekleede Duitschers stapten. Zij vroegen den
portier naar den heer Schroder en werdea n««r de St.
Nicolaasstraat verwezen.
Op den Dam, voor de Paleiswacht aaar den wrg
vragende, herkende een korporaal, die te Bergen
de bewakingstroepen van het daar gevestigde in'
neeringskamp had behoord, in beide personen tv
daar geïnterneerden.
Onder begeleiding van eer'ge soldaten en een twa
tal rijksveldwachters werden de vluchtelingen in den
zelfden auto naar het bun u Pietershal gebracht,
waar inspecteur Joosten ht een verhoor afnam. Het
bleek, dat de twee mannen, behoorende tot het 76ste
regiment infanterie te Hamburg, in November 1914 te
Dixmuiden gedeserteerd en naar ons land gevlucht
waren.
Te Sluis kwamen zij ongewapend over onze grens
en werden geïnterneerd.
In Bergen hadden zij vernomen, dat diegenen on
der de geïnterneerden, die gedeserteerd waren, in vrij
heid zouden worden gesteld. Zij kwamen nu om bij
den heer Schroder daaromtrent verder te informeeren
en gedaan te krijgen, dat hun uit Sluis de bewijzen
zouden worden toegezonden, dat zij inderdaad waren
gedeserteerd.
De mannen zijn ter beschikking van den hoofdcom
missaris gesteld, die hen weer naar Bergen zal laten
overbrengen.
Zij verklaarden in Bergen zeer goed te worden be
handeld en nagenoeg volledige vrijheid te genieten.
Een hunner was geruimen tijd werkzaam in een hotel
ie Bergen aan Zee, ging er 's morgens per fiets naar
toe, kwam 's avonds in het kamp terug.
DIENSTWEIGERAARS.
Voor den Krijgsraad te 's-Gravenhage werden be
handeld de strafzaken tegen B. H. B., oud 29 jaar, ge
boren te Kampen, milicien-korporaal; Ph. G., oud 23
jaar, geboren te Amersfoort' F. J. P. C. P., oud 21
jaar, geboren te Medan, en P. J. H. C. J. van W., oud
20 jaar, geboren te Rotterdam, allen milicien-soldaat
der infanterie, die bij het Hof in hooger beroep waren
gekomen van de door den krijgsraad te Den Haag te
gen hen gewezen vonnissen, waarbij zij allen waren
veroordeeld tot drie maanden militaire gevangenis
straf en eerstgenoemde bovendien tot degradatie .tot
den stand van soldaat ter zake van dienstweigering op
2 September 1915 te Alkmaar, nadat zij te voren bij
een gehouden geneeskundig onderzoek geschikt voor
den dienst waren bevonden.
Met de beklaagden werden door het Hof als getui
gen gehoord de dirigeerend officier van gezondheid,
P. C. C. B., die beklaagden onderzocht heeft, en de 2e
luitenant W. L. B.
De beklaagden bleven bij hunne verklaringen, dat
zij niet in staat waren verder te marcheeren.
De advocaat-generaal zal in deze zaak later eisch
doen.
Als verdediger treed voor de beklaagden op mej.
mr. Estella C. Simons, te Utrecht.
ii'Jj fatȆEE
COURANT
aai'r ..'«aua.