DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van kt oostelijk oorlogsterrcin.
1
Van kt westelijk oorlogsterreln.
No. 4
Hond ord en achttiende Jaarirang.
1916
Abonnementsprils per 3 maanden f 1.fr. p. post 11.25, Advertentieprijs 10 et p. repel, groote tetters naar plaatsruimte. Brieven fr. II. V. Beek- en Handelsdrukkerij v.b. HERBIs. COSTER S ZOOR, foordam C9. Telefoonor. 1
DOHOEKlIAü 6 JANUARI
ENGELAND.
Oproeping in werkelijken dienst
Terlagiug maximumprijzen yan het
VARKMSYLEESCH.
Beschikbaarste ling yan
goedkoope oHlvruchten.
ALKMAAR, 6 Januari.
In het Engelsche Lagerhuis is gisteren, terwijl ver
scheiden leden, die verlof hadden gekregen de belang
rijke besprekingen bij te wonen, in khaki waren ver
schenen, het debat over het recruteeringsvraagstuk be
gonnen. Ingediend werd door de regeering een wets
ontwerp, waarbij alle ongehuwde mannen en kinder-
looze weduwnaars van 1841 jaar, die geen geldige
reden tot vrijstelling kunnen aanvoeren, zullen wor
den gedwongen dienst te nemen, d. w. z. dienstplich
tig zullen zijn, vijf weken nadat de koninklijke toe
stemming op het ontwerp is verkregen. Voor Ierland
geldt het ontwerp niet en behalve degenen, die on
ontbeerlijk werk verrichten, worden zij, die voor an
deren hebben te zorgen, vrijgesteld, terwijl degenen,
die gemoedsbezwaren hebben tegen den vechtdienst,
niet zullen behoeven te vechten, maar wel in dienst
moeten.
De heer Asquith, de minister-president, verklaarde,
dat onlangs de werfbeweging niet meer zoo goed
ging, wijl verschillende gehuwde mannen weigerden
dienst te nemen, ttnzij hun toezegging werd gedaan,
dat èf ongehuwden, zoo ze niet vrijwillig opkwa
men, zouden worden gedwongen öf gehuwden van
hun verbintenis zouden worden ontslagen. De belofte
werd gegeven, zij diende thans te worden vervuld.
Vandaar het ontwerp tot dienstplicht, terwijl inmid
dels het stelsel van Derby blijft toegepast, zoodat on
gehuwden zelfs nu nog uit vrijen wil kunnen teeke
nen. De regeering kreeg van verschillende sprekers
steun, al werd er op aangedrongen, dat het ontwerp
slechts voor den duur van den oorlog zou gelden.
Maar zij werd ook bestreden. De heer Redmond, de
bekende Iersche leider, wenschte het ontwerp niet te
steunen, omdat er thans meer mannen beschikbaar
zijn, dan waarmee de regeering raad weet en omdat
het ontwerp niet als militaire noodzakelijkheid werd
verdedigd, doch uitsluitend op grond van de noodza-
kelijliieid van het nakomen eener belofte van den mi
nister-president. En de heer Simon, die in verband
met deze kwestie van zijn portefeuille voor binnen-
landsche zaken afstand heeft gedaan, leverde een
scherpe kritiek op de cijfers van Lord Derby, die door
de Manchester Guardian kortweg „apekool" zijn ge
noemd. Deze spreker werd met een luid en langdurig
gejuich ontvangen.' Hij herinnerde er aan, dat de be
lofte van den minister-president tweeledig was. Im
mers die belofte hield in, dat geen dienstplicht zou
worden ingevoerd dan met vrijwel algemeene instem
ming, doch bovendien, dat dienstplicht pas in overwe
ging zou wórden genomen nadat de uitkomsten van
den werfveldtocht van lord Derby ten volle waren on
derzocht.,. Dit was niet geschied, zoo betoogde de
spreker. Lord Derby zegt: 651.000 is geen te verwaar
lozen minderheid. Dit is echter niet 't cijfer, dat den
doorslag behoort te geven. Allereerst dienen er aller
lei aftrekkingen plaats te vinden, niet door een ra
ming, maar door een nauwkeurig onderzoek. Dit,
verklaarde de heer Simon, is onze belofte. Hij toonde
aan, dat het percentage der mannen die van de 651.000
moeten worden afgerekend, veel grooter is dan dat
van alle andere groepen, zoodat niemand op 't oogen-
blik kan zeggen, of niet oiitóchien tenslotte 't aantal
werkelijke achterblijvers inderdaad te verwaarloozen
is De Engelsche natie zou haar eerstgeboorterecht
niet verkoopen voor een schotel linzen, die geen ste
vig maal zou opleveren, aldus werd de critiek op het
rapport besloten. Het betoog, dat het vrijwilligers-
stelsel een levensbeginsel is in Engeland's nationaal
leven en dat daarom alleen in het alleruiterste geval
tot dwang moet worden overgegaan, moet zeer veel
indruk gemaakt hebben.
Namens de regeering werd door minister Bonar
Law verklaard, dat het ontwerp naar de meening van
het departement van oorlog noodzakelijk was voor
een zegevierend ten einde brengen van den oorlog en
dat de verantwoordelijkheid van hen die er zich tegen
verzetten even groot is als die der regeering wegens
het nemen van haar besluit.
Met belangstelling mag verder worden afgewacht,
welk besluit het Lagerhuis zal nemen. Immers het
geldt hier een zaak, die voor Engeland om meer dan
één reden van zeer groot gewicht is, zoodat een be
slissing van historische beteekenis mag worden ge
noemd.
De Engelsche minister van buitenlandsche zaken
Sir Edward Grey, heeft een keurig antwoord gegeven
op den eisch der Duitsche regeering, dat een vervol
ging wegens moord zal worden ingesteld jegens de
bemanning van den Engelschen kruiser „Baralong",
die in Augustus j.l. een Ehiitschen onderzeeër bij de
Iersche kust in den grond boorde en daarbij onmen-
schelijk optrad.
De Engelsche minister zegt, dat het dwaasheid zou
zijn dit eene geval uit te kiezen voor een onderzoek.
Zelfs indien de beschuldigingen, waarop de Ehiitsche
regeering zich verlaat, werden aanvaard voor wat ze
zijn, wat de Engelsche regeering intusschen niet doet,
cian nog zou de beschuldiging tegen den gezagvoer
der van de „Baralong" onbeduidend zijn in vergelij
king met de misdaden, die opzettelijk schijnen te zijn
bedreven door Duitsche officieren, zoowel te land als
ter zee, tegen combattanten en non-combattanten.
De minister somt drie gevallen op, die bijna ter-
zelfdertijd plaats hadden en zegt, dat die gebeurtenis
sen, te zamen met het geval van de „Baralong", voor
een onpartijdigen onderzoekingsraad zouden kunnen
worden gebracht, bijvoorbeeld voor een rechtbank
samengesteld uit Amerikaansche marine-officieren.
Indien dit voorstel zou worden aanvaard, zou de
Britsche regeering alles doen, wat in haar macht was
um het verder onderzoek te vergemakkelijken en dt
stappen nemen, die door de gerechtigheid zouden
worden vereischt.
Daargelaten of de Duitschers nu bij voorkeur Ame
rikaansche zee-officieren als arbiters zullen erkennen,
is tiet toch goed, dat eens de aandacht gevestigu
wordt op onzijdigen. biet zou zeker zeer gewenschi
geweest zijn, indien de regeeringen van den beginne
af aan wat meer waarde hadden gehecht aan het on
partijdig oordeel van neutralen!
In een maritiem Nieuwjaarsoverzicht verklaart dt
kapitein ter zee L. Persius in het Tageblatt, dat men
er in Duitschland in verband met de sterkte der vij
andelijke vloten niet aan denken kan, tot den strijd
in de open zee uit te dagen. Er moet, evenals tot
dusverre, gepoogd worden door de spëldeprikken dei
onderzeeërs voornamelijk in den handelsoorlog en
door kleine uitvallen den vijand te verzwakken, totdat
zich misschien een gunstige gelegenheid aanbiedt
voor de Duitsche vloot tot een onderneming op groo
ter schaal, waarnaar het geheele marinepersoneel ver
langt. De schrijver waarschuwt, dat men in Duitsch
land het verlies van handelsschepen bij de tegenstan
ders niet te hoog moet aanslaan. Hij verwacht, dat
in de toekomst de resultaten der onderzeeërs met hun
toenemend aantal en de groeiende „kriegstüchtigkeit"
vergroot zullen worden.
Het laatste Russische legerbericht maakt geen mel
ding van Czemowitz. En van Weenen uit wordt
't bericht, dat de stad door de Oostenrijkers zou zijn
ontruimd cn dat de Russen de hoogten, die de stad
beheerschten, zouden., hebben bezet, volkomen on
waar genoemd. Er is in Czemowitz, zoo heet het,
niets gebeurd, wat maar eenigszins op ontruiming
kan wijzen en de Russen staan ten noorden der stad
niet dichterbij, dan zij sedert maanden hebben ge
slaan.
Het Oostenrijksehe legerbericht verzekert, dat de
'Oostenrijksehe troepen met succes hebben gevochten
cn de vele Russische aanvallen hebben afgeslagen. En
het Russische communiqué maakt niet den indruk,
dat dit over het geheel.onjuist is liet meldt slechts
enkele kleinere plaatselijke voordeelen.
In het Westen is het woord aan de artillerie. De
Franschen deelen mede, dat hun kanonnen ernstige
schade hebben toegebracht aan de Duitsche versterkin
gen tusschen Reims cn Soissons en in de Champagne,
de Duitschers zeggen, dat de stad Lens door de
Fransche artillerie wordt beschoten. Het lijkt er dus
wei naar, dat in Noord-Frankrijk infanterie-aanvallen
worden voorbereid.
Vermelding verdient tenslotte een berichtje van
een Duitsch blad, dat een redactie-lid zich naar den
Balkan heeft begeven om bij de waarschijnlijk spoedig
beginnende gevechten om Saloniki als oorlogscorres
pondent op te treden. Dit wijst op een ook hier wel-
dia verwachte actie.
Het Oostenrijksehe legerbericht luidt:
Onze troepen in Oost-Galicië en in de Boekowina
hebbm ook gisteren op alle punten zegevierend ge
streden. Op het Bessarabische front opende de vijand
gedurende de eerste uren van den middag weder een
zeer hevig geschutvuur. Weder had een infanterie-
aanval plaats op onze stellingen bij Troporoutz en
aan de rijksgrens ten oosten van Rarancze. De aanval
ler trok hier en daar in acht gelederen op naar onze
stellingen. Zijn colonnes moesten het echter reeds
voor onze hindernissen opgeven, of, hetgeen meestal
het geval was, reeds vroeger. Zij leden zware verlie
zen.
De aanvallen der Russen op de bruggeschans bij
Uscieczko en in de streek van Jazlowitsj slaagden
evenmin als die bij Toporoutz.
Meer naar het noorden gebeurde niets van belang.
Het Fransche legerbericht zegt:
In den loop van dén nacht deed de vijand na een
hevig bombardement een vrij hevigen aanval op de
Fransche loopgraven tusschen hoogte 193 en de „nutte
de Tahure". De aanval werd volkomen afgeslagen.
HET DTENSTPLICHTONTWERP
Bij de indiening van het wetsontwerp op den mili
tairen diénst verklaarde minister Asquith, dat hij, na
van de globale cijfers, voorkomende in het rapport
van Lord Derby, het grootst mogelijk aantal vermoe
delijke afvallers afgetrokken te hebben, het aantal on
gehuwde mannen, die zich niet voor den dienst heb
ben opgegeven, nog als zeer belangrijk moest be
schouwen en dat het noodzakelijk was de belofte aan
de gehuwde mannen, dat zij niet opgeroepen zouden
worden vóór de ongehuwde in dienst waren gesteld,
m te lossen.
Het ontwerp bevat bepalingen voor de automatische
,in lijving van ongehuwde mannen en weduwnaan.
zonder kinderen in den leeftijd van 18 tot 41 jaar, die
geen reden hebben tot vrijstelling. De manschappen
zullen Vijf weken nadat de wet door den Koning ie
bekrachtigd, beschouwd worden zichzelf te hebbei
aangegeven. Voor de territorials voor den dienst in
het land zal de wet ook gelden. Tot de vrijgestelden
zullen o. a. behooren mannen, die onmisbaren arbeit,
verrichten en mannen, die voor anderen hebben ti
zorgen, terwijl zij, die gemoedsbezwaren hebben te
gen den gewapenden dienst, alleen van dezen zullen
worden vrijgesteld.
Het ontwerp zal niet gelden voor Ierland. In ieder
district zullen rechtbanken worden ingesteld ter be
handeling van de verzoeken om vrijstelling en recht
banken van appèl, terwijl verder, zoo noodig, nog ge
ltgenheid zal bestaan om in hooger beroep te gaan bij
een centrale rechtbank.
De minister verklaarde van meening te zijn, dat dc
wet algemeene instemming zoude vinden, zoodra de
bepalingen bekend zullen zijn.
Het groepenstelselal opnieuw in werking treden
en de mannen kunnen zich dientengevolge nu nog op
geven vóór de wet in werking treedt.
De heer Simon, gewezen minister van binnenland-
sche zaken, deelde de redenen mede, waarom hij was
afgetreden. Hij verklaarde, dat de vrijwillige dienst
neming een vitaal beginsel was van het Engelsche na
tionale leven en gaf zijn leedwezen te kennen, dat de
regeering dtwang wilde invoeren alvorens zich verze
kerd te hebben, dat het aantal ongehuwde mannen,
die werkelijk beschikbaar zijn voor den militairen
dienst, geen minderheid is, die verwaarloosd' kan wor
den, hetgeen zij, naar hij meende, zou blijken te zijn.
De heer Hodge, president van de Labour Party,
wenschte zich eerst te verklaren na de arbeiders-confe
rentie, die morgen zal plaats hebben. De heer Tho
mas daarentegen, eveneens lid van de arbeiderspartij,
betoonde zich sterk gekant tegen dwang en stelde de
regeering voor het nog eens te probeeren met het stel
sel-Derby.
Generaal Seely, gewezen minister van Oorlog in het
liberale kabinet, die eerst hedenmiddag uit Vlaande
ren was aangekomen, steunde het'ontwerp krachtig.
De heer Redmond, sprekende namens de Iersche na-
totfalisten, zeide, dat wanneer de heer Asquith had
aangetoond, dat dwang het eenige midldel is om den
oorlog te winnen, dan zou er niemand zijn geweest,
voor zoover hij wist, die zich verzet zou hebben. De
heer Asquith had echter de aanneming van het ont
werp niet voorgesteld als een militaire noodzakelijk
heid, maar als noodig, opdat hij zijn belofte gestand
kon doen.
Spreker verklaarde, dat er meer mannen beschik
baar waren, dan de regeering kon gebruiken en daar
om konden de nationalisten onder deze omstandig
heid het ontwerp niet steunen.
Pe heer Hobhouse, die een sterk voorstander van
het vrijwilligersstelsel is, zeide dat hij voor het ont
werp zou stemmen, daar de regeering het voor noodig
verklaart. Hij drong er echter op aan, dat zij de ver
zekering zou geven, dat de wet slechts van toepassing
zal zijn gedurende den oorlog.
KORTE BERICHTEN.
Uit Peking wordt gemeld, dat te Nanking op
groote schaal terechtstellingen aan soldaten voltrok
ken zijn en dat vele anderen als onbetrouwbaar ontwa
pend' zijn.
In Duitsche bladen vindt men thans versche Bul-
gaarsche eieren geadverteerd tegen 165 mark de 1000
stuks, d. i. dus bijna 10 cents per stuk.
Te Havre is" een besluit van de Belgische regee
ring afgekondigd, waarbij een gouden boek wordt in
gesteld, om de herinnering te bewaren aan de werken
van edelmoedigheid en liefdadigheid, die gedurende
dén oorlog voor België zijn verricht.
Het Journal geeft een beschrijving van den te
rugtocht eener Fransche vliegtuigafdeeling te samen
met het Servische leger. De Serviërs waren geheel
het hoofd kwijt geraakt en van hen was geen hulp te
verwachten. Met de particuliere middelen harer le-
dèn verschafte de Fransche afdeeling zich voor onge
veer 18000 fres. de noodige trekpaarden, haver enz. om
Albanië te bereiken. Bij déze gelegenheid werden ook
zieken met vliegtuigen vervoerd; zeker wel voor dé
eerste maal, dat men van dit soort ambulancen ge
bruik maakte.
Sedert de laatste uitbarsting van den Vesuvius,
thans negen jaar geleden, had zich op den voomaam-
sten krater langzamerhand een grooten kegel lava van
ongeveer 70 meter gevormd. In den nacht van 3 op
4 Januari, meldt de correspondent yan de Daily Chro
nicle, vloog de geheele kegel, plotseling in stukken.
Gesmolten lava liep over de boorden van den krater,
terwijl reusachtige vlammen hoog ten hemel sloegen.
Japan heeft een nieuw uitvoerrecht ingevoerd
voor vruchten, groenten en andere levensmiddelen. Dit
.heeft in Rusland veel ontstemming veroorzaakt, daar
men gelooft, dat de ontwikkeling van de handelsbe
trekkingen tusschen Japan en Rusland daardoor be
nadeeld zal worden.
De verkoop van bevroren vleesch te Parijs, zal
door de coöperatieve iaatschappijen bezorgd worden
in opdracht van het F stuur der stad.
Bij de Italiaansche spoorwegen heeft men tijde
lijk Servische vluchtelingen te werk gesteld, die vroe
ger spoorwegbeambten waren.
Het rantsoen wijn, dat aan de Fransche solda
ten wordt verstrekt, bedraagt voortaan een halve li
ter per hoofd en per dag.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws
EEN GEMAKKELIJK HEER.
Het Hbld. heeft een serie klachten over de kaasrege
ling sinds 1 Januari. Op de vraag aan de zegsman:
„Maar heeft u over dat alles niet geklaagd bij de
Commissie van Toezicht?" antwoordde deze „dat geeft
niets. Het is geweldig hoe men daar afgesnauwd
o
De BURGEMEESTER van ALKMAAR brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat de landstorm-
plichtigen der jaarklasse 1912, wier geslachtsnamen
aanvangen met de letters van A tot en met J., voorzoo
ver zij daarvan niet zijn vrijgesteld of voorloopig vrij
gesteld of tot nadere orde buiten oproeping worden
gelaten, worden opgeroepen om in werkelijken dienst
over te gaan en zich te dien einde op DINSDAG 1
FEBRUARI 1916, des nam. te 1 uur te Amsterdam in
het gebouw ,fiellevue", ingang Marnixstraat No. 400,
moeten bevinden, ten einde voor den Provincialen
Adjudant te verschijnen, die hen zendt naar de plaats
van hunne bestemming.
Aan eiken landstormplichtige, voor zoover hij in
werkelijken dienst zal behooren op te komen, zal daar
toe, voor zoover zijn adres ter gemeente-secretarie be
kend is, een oproepingsbrief worden bezorgd, uitgereikt
of toegezoncfen.
Alkmaar, 5 Januari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
De Burgemeester der gemeente Alkmaar,
Gelezen een schrijven d. d. 20 December 1.1. Ne.
4 van den Directeur van het Algemeen Administra
tiekantoor voor Levensmiddelemvoorziening
Brengt hierbij ter algemeene kennis, dat met in
gang van 3 Jaunarl ÏOIO de prijzen van het
varkensvleesch worden verlaagd en dat als gevolg
daarvan de maximumprijzen voor dit vleesch zijn
bepaald als volgt
Prijs per 5 ons.
Rollade f 0,55
Magere lappen 0,55
Doorregen lappen 0,45
Vette lappen 0,40
Carbonade 0,50
Versch vet spek 0,40
Versch doorregen spek 0,45
Gezouten of gerookt vet spek 0,40
Gezouten of gerookt mager spek 0,45
Reuzel 0,40
Kluiven «0,15
Gehakt 0,45
Deze prijzen kunnen voor het thuis bezorgen met
2J cent per K.G. worden verhoogd.
Alkmaar, 6 Januari 1916.
De Burgemeester voornoemd
G. RIPPING.
De BURGEMEESTER gemeente ALKMAAR
brengt ter algemeene kenn dat behalve bij de reeds
vroeger gepubliceerde winkeliers, de REGEERINGS-
BRUINE BOONEN en GROENE ERWTEN ook nog
verkrijgbaar zullen zijn bij de volgende:
J. J. SIEZEN, Payglop 13.
H. HAYTEMA, Hoogstraat 16.
C. A. WOLZAK, Snaannanslaan 24.
Wed. N. TEMME, Lindenlaan 65.
A. G. BRAMMER, Lindenlaan 19.
J. BAK, Luttik Oudorp 92.
J. GROOT, le Kabelstraat 1.
C. DE BAKKER, Nieuwlandersingel 4, (al
leen bruine boonen).
Alkmaar, 6 Januari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat heden op de
Gemeente-Secretarie ter visie is gelegd het aan hen
ingediende verzoek met bijlagen van de firma W.
HELLING Co., sigarenfabrikanten aldaar, om ver
gunning tot het uitbreiden van een sigarenfabriek,
door het opbouwen van eene verdieping, het vergroo-
ien van de bestaande droogkamer met 7 y, Ma. opper
vlak cn het plaatsen van een goederen handlift van
ten hoogste 50 K G. vermogen, in het perceel Span-
jaardstraat/Mosterdsteeg, Sectie B, Nrs. 229 en 3616.
Bezwaren tegen deze uitbreiding kunnen worden
ingediend ten Raadhuize dezer Gemeente, mondeling
op Woensdag 19 Januari e k., 's voormiddags te elf
uur en schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende
drie dagen vóór gemelden dag kan de verzoeker en
hij die bezwaren heeft ingebracht, op de Secretarie
dezer Gemeente, van de terzake ingekomen schrifturen
kennis nemen.
Alkmaar, 5 Januari 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris
wordt. Onze voorzitter is er behandeld, neen maar.
Deze uitlating stemde vrijwel overeen met onze
eigen ondervinding' op -dit punt gaat het blad voort.
Bij alle enquuêtes die we verrichtten werden we van de
zijde der autoriteiten steeds met de meeste welwillend
heid voorgelicht.
Anders was het bij den voorzitter der Commissie van
Toezicht op de Kaasvereeniging, mr. Schim van der
Loeff.
In den goeden ouden tijd waren er wel eens in den
dienst vergrijsde rechterlijke ambtenaren, brave men-
schen overigens, die. zoodra zij een beschuldigde of,
erger nog, een getuige a décharge, voor zich hadden,
veranderden in een ifautomaat. Voor dezulken k^n
men dan natuurlijk nog wel verzachtende omstandig
heden pleiten. De praktijk had hen zoo gemaakt.
4