DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van kt wsstelljk oorloptareln.
Van kt oostelijk oorlogsterreln.
Van het zuidelijk oorlogsterrein
Uitbetaling vergoeding
LANDWEER, LANDSTORM en MILITIE.
No. 5
YRIJDAO
7 JANUARI
Hondord
ftbonitementspilis per 3 maanden 11—fr. p. post f 1.25. Advertentieprils 10 et, p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieyen fr. 8. Boek- en Handelsdrukkerij y.h. HERMs. CO IR 5 ZOON. Voordaia C9. Telefoonnr.
VARIA.
ALKMAAR, 7 Januari.
Het zijn moeielijke dagen, die de Engelsche regee
ring en het Engelsche volk thans doormaken, omdat
de vrijheidspilaren van het Engelsche staatswezen be
ginnen te wankelen en er daardoor een gebeurtenis
dreigt, waarvan de gevolgen van ernstigen aard kun
nen worden.
Altijd heeft het vrijwilligersstelsel in Engeland ge
golden en tijdens den oorlog heeft dat stelsel een le
ger op de been gebracht, dat in grootte alle verwach
tingen heeft overtroffen. Maar deze volkerenkrijg
eischt ontzettend veel -slachtoffers is er dezer da
gen niet officieel bekend gemaakt, dat het bezit van
Loos en van heuvel 70 ten zuid-oosten daarvan, het
welk echter later niet eens meer in zijn geheel gehand
haafd kon worden, «tusschen 25 September en 8 Octo
ber werd gekocht met een verlies van 2378 officieren
en 57.288 man dooden, gewonden en vermisten?
Klaagt in zijn vanochtend verschenen rapport gene
raal Hamilton, die de Dardanellen-actie leidde, niet,
dat hij den weg voor de vloot naar Konstantinopel
had kunnen vrijmaken, wanneer hij de 50.000 man had
gekregen, waarom hij telegrafisch had gevraagd, doch
die niet konden worden gezonden?
De minister van oorlog, lord Kitchener, heeft het
thans ronduit in het Hoogerhuis gezegd, dat tot voor
enkele maanden de vrijwilligers in voldoende aantal
opkwamen om het Engelsche leger op sterkte te hou
den, doch dat dit sindsdien veranderd is. Toen heeft
de minister-president Asquith zijn belofte gegeven,
dat de ongehuwden vóór de gehuwden zouden gaan.
Tlians lost hij die belofte in en vandaar het bekende
wetsontwerp, dat niet spreekt van den plicht om het
vaderland te dienen, maar enkel van den dwang daar
toe het woord „duty" wordt niet genoemd, men
spreekt enkel van „compulsion", van „limited com
pulsion", beperkten dwang In de Daily Chronicle
wordt er op gezinspeeld, dat politieke mannen som
tijds iets beloven zonder vooruit te zien en dat de
oorlogsnoodzaak hen somtijds rechtvaardigt, wanneer
zij, kiezend het minst erge van twee kwaden, hun
woord breken. De heer Asquith heeft echter zijn
woord willen houden, maar tegelijkertijd zoo veel mo
gelijk allen willen bevredigen. Zooals altijd met
'halfslachtige maatregelen, heeft hij daardoor zijn te
genstanders slechts vermeerderd en meer vat op zich
zelf gegeven. Wanneer bijv. de heer Simon er op wijst
dat het ontwerp 40-jarigen, die ongehuwd zijn,
dwingt om dienst te nemen, en 21-jarige gehuwden
vrijlaat, dan wijst hij op een omstandigheid, waarte
gen niets in te brengen is. Wanneer een ander spreekt
over liet noodlottige van een wet, die geldt voor het
koninkrijk, maar een aanzienlijk deel Ierland uit
sluit, en dit in strijd noemt met het groote beginsel
van de nationale eenheid, dan wordt er al weer een
argument gebezigd, dat niet te weerleggen valt. Bo
venal echter weegt het motief, dat de heer Asquith
wel spreekt van de inwilliging van een belofte, maai
niet van oorlogsnoodzaak en van die noodzaak schijnt
men nog niet overtuigd. Daarbij komt de politieke in
trige. Is het niet alsof de eens zoo radicale minister
Lioyd George, die thans door de conservatieven niet
uitbundig genoeg schijnt te kunnen worden geprezen,
een Chamberlain-rol gaat spelen? Heeft het niet den
schijn, alsof de conservatieven het regeeringskasteel
thans stonn-rijp achten en tot de verovering over
gaan?
In elk geval er is disorde in de Engelsche poli-
bek, er dreigt een gevaarlijke crisis. In eerste lezing
is het ontwerp gisteren door het Lagerhuis weliswaar
aangenomen met 403 tegên 105 stemmen een voor
dezen tijd en voor zulk een ontwerp aanzienlijke min
derheid en men weet niet, wat er bij de volgende le
zingen zal geschieden. De heer Asquith toch heeft be
toogd, dat het er vooral op zou aankomen, of het ont
werp met „algemeene goedkeuring" zou worden ont
vangen. Het is het Fransche Journal des Débats, dat
over deze kwestie zeer juist schrijft: „In een land als
Engeland is het niet voldoende, dat met meerderheid
van stemmen besloten wordt tot aanneming van het
ontwerp, opdat dit de gewenschte uitwerking heeft.
Het is absoluut noodzakelijk, dat de openbare mee
ning ermede ingenomen is. Anders zou het middel
erger zijn dan de kwaal. Er zou in de openbare mee
ning, in het nationale werk en misschien zelfs in het
leven een malaise ontstaan, die de prachtige eendracht
van heden zou verbreken en mogelijk zelfs het rader
werk van het politiek-militaire organisme zou ont
wrichten."
En de Daily Chronicle van gisteren betoogt, dat het
met alleen voldoende is, dat de leden van het parle
ment het ontwerp goedkeuren, doch dat de goedkeu
ring der natie moet worden verkregen.
,,De groote vergadering van de vakvereenigingen
en werklieden, schreef het blad, welke heden wordt
gehouden, zal eenig licht (op de stemming in het
lord) werpen, want met haar leiding wordt ongetwij
feld rekening gehouden door de georganiseerde arbei
ders in het geheele land".
Sinds de Chronicle dit schreef heeft het arbeiders
congres zich uitgesproken en wel tegen het ontwerp
en wel met 1.715.000 tegen 934000 stemmen In ver
band met deze beslissing namen de drie arbeiders
ministers, de* heeren Henderson, Roberts en Brace,
hun ontslag.
Het is nu de vraag wat de regeering zal doen. Zij
kan doorgaan, 't ontwerp handhaven en de oppositie,
die in den lande te wachten staat, tarten. Zij kan in
de uitspraak van het arbeiderscongres aanleiding vin
den het ontwerp in te trekken maar dan zal er iets
anders moeten worden gezocht, want indien de onge
huwden niet worden gedwongen dienst te nemen, ver
valt de verbintenis van de gehuwden, zoodat de heelt
Derby-werfveldtocht totaal mislukt zou zijn en men
geen voldoende reserves zou hebben. Zij kan heen
gaan wat een ministerie in een oorlogvoerend land
eerst in het alleruiterste geval doet. En tenslotte kan
zij het laten aankomen op algemeene verkiezingen.
Wordt hiertoe besloten en zoo heel onwaarschijn
lijk is dit niet, ofschoon de liberale pers herhaaldelijk
heeft verzekerd, dat dit in dezen tijd kortweg krank
zinnig' zou zijn dan is de uitslag onzeker. Immers
het is zeer moeielijk het kiezerskorps uitspraak te la
ten doen over vragen als deze, of men te doen heeft
met een principieele wijziging in den fundamenteelen
bouw der Engelsche staaatsgemeenschap, dan wel mei
een aangelegenheid van slechts practischen en tijdelij-
ken aard, of de legeruitbreiding inderdaad door 't ver
loop van den oorlog noodzakelijk is geworden, dan
wel slechts het gevolg is van toezeggingen van mili
taire overheden, gedaan buiten medeweten van de ver
antwoordelijke ministers, of het beter is, dat de jonge
lieden op het oorlogsterrein vechten, dan wel de nij
verheid op gang helpen houden, enz. enz.
'Deze vragen doen reeds zien, hoe. moeielijk het zal
vallen een pakkende, juiste leuze voor de verkiezingen
te krijgen, hetgeen vooral in Engeland van beteekenis
is, omdat daar de politiek niet wordt geleid door al
lerlei partijen en partijtjes, doch hoofdzakelijk wordt
peheerscht door een der twee groote groepen, van
wie de eene de regeering wil steunen en de ander zich
tegen haar beleid verzet.
En toch zal het vermoedelijk tot algemeene verkie
zingen komen de laatste .berichten, die ter onzer
beschikking staan, versterken slechts deze meening.
Want het moge de regeering zijn meegevallen, dat er
van de 76 Iersche nationalisten 58, van de 37 arbei
ders-afgevaardigden 12 met de 35 liberalen tegenstem
den, sindsdien heeft de "arbeiderspartij besloten uit de
regeeringscoalitie te treden, hetgeen de positie van
het ministerie zeer verzwakt. In de Londensche pers
wordt dan ook van verschillende kanten betoogd, dat
algemeene verkiezingen thans onvermijdelijk zijn, ter
wijl enkele bladen deze oplossing de beste van de be
slaande moeielijkheden achten.
lu het Westen duurt de artillerie-actie voort. Zij
woidt nu ook in België gevoerd het laatste Fran
sche communique meldt, dat de Duitsche verdedi
gingswerken bij Steenstraete, het Sas en Boesinghe
giet succes zijn beschoten.
Ia het Oosten verslappen volgens het Weensche
/communique de aanvallen der Russen in de buurt van
Czernowitz, welke plaats, naar uit Duitsche bron
wordt gemeld, de Tsaar met het (Russisch) Kerstfeest,
gaarne in Russische handen had gezien Het Russi
sche legerbericht maakt van geen vorderingen in deze
(Streek melding, maar deelt mede, dat men bij Tsarto-
rvsk het kerkhof heeft veroverd, waar de Duitschers
werden verdreven, hetgeen in het Duitsche legerbe
richt wordt erkend door de verklaring, dat men de
Russen weer van het terrein, waar zij zich vastgezet
hadden, heeft verjaagd.
Het Central Nieuwsagentschap maakt melding van
een interview van den oud-minister-president Okoema,
Volgens wien Duitschland wegens financieele moeie
lijkheden aan Japan en Rusland een afzonderlijken
vrede heeft voorgesteld, die echter geweigerd zou zijn.
i De Amerikaansche regeering heeft aan de marine
verboden deel te nemen aan een onderzoek van de
Baralong-zaak, gelijk dit door minister Grey is voor
gesteld.
Naar de P. and O.-lijn mededeelt, zijn er bij het
torpilleeren van de Persia 335 personen verdronken
en 166 gered.
Een Engelsch onderzeeër, de E 17, een der nieuw
ste soort, is bij den Helder gezonken. De bemanning
had H. M.'s „Noord-Brabant" voor een Duitschen
kruiser aangezien en daarop waren de kleppen ge
opend, ten einde te voorkomen dat de boot in vijan
delijke handen viel. De „Noord-Brabant" kon de ge
heele bemanning redden.
Het Fransche middag-communiqué van gisteren
luidt:
7wakke actie van de artillerie in den loop van den
nacht in de Argonnen. Aan den weg naar Rijssel liet
de vijand een mijn ontploffenhij kon echter den
trechter niet bezetten Tusschen Oise en Aisne namen
de Franschen vijandelijke patrouilles en arbeiders on
der vuur, die bezig waren loopgraven te herstellen.
In Champagne werden gisteren door Fransche bat
terijen verschillende punten van het front beschoten.
Dit vuur had vooral uitwerking ten westen van Mai-
sons de Champagne, waar de Duitsche loopgraaven
met projectielen overstelpt werden.
Het Oostenrijksche legerbericht zegt:
De bedrijvigneid in Uost-Galicië en aan het Bessa
rabische front is gisteren verminderd. De vijandelijke
artillerie gaf nu en dan vuur af op onze stellingen
Zijn infanterie trad nergens in actie.
Ook verder viel op het noordoostfront niets bijzon
ders voor.
Het Russische legerbericht luidt:
Van de Golf van Riga tot aan de Pripet geweer
vuur. Op enkele plaatsen wederkeerige kanonnade en
verkenningen.
In de streek van Riga is opgemerkt, dat de Duit
schers op tal van plaatsen gebruik maken van ontplof
bare kogels.
Onze troepen hebben het kerkhof van Tsartorisk
-bezet en zijn, den vijand terugdrijvende, nog verdei
vooruitgekomen.
Aan het front van de Strypa en ten noordoosten van
Czernowitz hebben onze troepen zich in de sectoren
waarin wij vorderingen hebben gemaakt, in de vijan
delijke stellingen genesteld.
Pogingen van den vijand om in de streek van Boian
tot het offensief over te gaan, zijn verijdeld door ons
vuur.
Volgens het Parijsche legerbericht zijn er belang
rijke concentraties van Turksche troepen aan de Gridk-
sclie noordoostelijke grens gerapporteerd.
Het rapport van den Oostenrijkschen generalen stal
luidt:
Ten noorden van Berane Westelijk van Rozaj doen
de troepen van het leger van generaal v. Kövesj een
gunstig verloopenden aanval op de Montenegrijnen.
In het gebied van de goH van Cattaro trad in de
laatste dagen nu en dan aan beide zijden de artillerie
in actie.
Verder is de toestand onveranderd.
AAN DE DARDANELLES
In het pas verschenen laatste rapport van generaal
Hamilton, dat 38 bladzijden beslaat, worden nauwkeu
rig de operaties voor en gedurende de bekende ge
combineerde acties in de eerste veertien dagen van Au
gustus beschreven. Het eindigt met de treffende me-
uedeeiing, dat de aanvoer van munitie en nieuwe deta
chementen afnam, dat de troepen hevig door ziekie
werden geteisterd, maar dat de mannen van alle ran
gen desniettegenstaande weigemoed en vol vertrou
wen waren.
i'oen minister Kitchener hem op 11 Uctober seinde
urn een raming van de verhezen, die gepaard zouden
gaan met een eventueele ontruiming van het schierei
land, antwoordde generaal Flamilton, dat hij deze on
denkbaar achtte.
Up 16 Uctober ontving hij een telegram, dat hem
naar Londen terugriep, naar de regeering eens een
onpartijdige meening van een verantwoordelijk bevel
hebber over een spoedige ontruiming wenschte te we
ten.
Het voornaamste punt van het rapport is een tref
fende beschrijving van den verschrikkelijken, zeer be
langrijken slag in Augustus, waarvan de uitslag reeds
in bijzonderheden is vermeld.
De onverhoedsche aanval op de Turken bij de Soev-
la-baai was voor hen een volkomen verrassing. We
gens de buitengewone hitte echter en de vermoeidheid
der troepen ten gevolge van de voortdurende gevech
ten in het zeer moeilijk terrein en de moeilijkheden bij
het verkrijgen van water, wachtten luitenant-generaal
Sir T. Stepford en die -divisie-generaals met voortgaan
ten einde den troepen rust te geven. Er was hier door
zettingsvermogen en zelfs een zekere onbarmhartigheid
noodig om de verzoeken om rust te geven aan de ver
moeide troepen te weigeren. Eén ding was te vree-
zen: de traagheid, en deze heerschte.
Intusschen kregen de Turken gelegenheid talrijke
versterkingen bijeen te brengen gediumde de onge
bruikte twaalf uren.
Generaal Hamilton, die eerst in het hoofdkwartier
was gebleven, ging nu naar SoeVla teneinde te trach
ten de pogingen tot concentratie in de goede richting
te leiden. Na zijn aankomst ontwikkelde zich een he
vig en langdurig gevecht gedurende eenige dagener
werden verscheiden successen behaald en de stelling
werd genomen.
De gevechtswaarde van de manschappen was on-
overtieifelijk; -daar de Turken echter voortdurend in
sterkte toenamen, moesten de troepen terugtrekken uit
de genomen stellingen. Wijl de Britsche troepen ver
zwakt waren en de Turken ruimschoots munitie en ver
sterking kregen, seinde Hamilton om 50.000 man ver-
sche troepen. Wanneer dezen onmiddellijk werden ge
zonden, had hij voor de vloot -den weg naar Konstan ti
nopel kunnen vrijmaken. Groot was zijn teleurstel
ling toen hij vernam, dat er geen versterkingen afge
zonden konden wonden.
DUITSCHLAND—OOSTENRIJK.
In verband met de pogingen om te komen tot een
innige economische toenadering tusschen Duitschland
en Oostenrijk-Hongarije, gaf het seniorenconvent uit
de Berlijnsche koopmanschap den wensch te kennen,
dat zoo spoedig mogelijk onderhandelingen door de
regeering worden geopend en dat het resultaat zal
worden voorgelegd aan de vertegenwoordigers van-
handel en industrie.
Verder werd de overtuiging uitgesproken, dat eco
nomische toenadering in de hand moet worden ge
werkt door zooveel mogelijk het wederzijdsche han
dels-, levensverzekerings-, wissel- en zeerecht in over
eenstemming te -brengen, terwijl den Oostenrijkschen
WAARSCHUWING.
De i. :nen der gem. nte ALKMAAR word.
herinnc in art. 14 der -ordening houdende bi
palinge itrent het ven' n der gemeente in wij
ken en liet opmaken van ledige staten der bevol
king en hare huizing (Gemt uteblad No. 90 van 1898)
luidende
van elke verhuizing binnen de gemeente wordt bin
nen acht dagen kennis gegeven ter secretarie van de
gemeente:
Bij verhuizing van een gezin, door het hoofd van het
gezin;
Bij verhuizing van afzonderlijk levende personen,
door henzelven;
Bij verhuizing van inwonende dienst en werkboden,
door henzelven;
Bij verhuizing van personen naar instellingen, ge
stichten, inrichtingen van welken aard ook, in welke
personen onder eenig bestuur samenwonen, door de
bestuurders dier instellingen, gestichten of inrichtin
gen.
Verzuim van de bovenstaande kennisgeving wordt
gestraft.
De Burgemeester van Alkmaar brengt Ier
kennis van belanghebbenden, dat de ult-
keering der vergoedingen, loopeude over
liet tijdvak van 1 tot en met O Januari,
zal plaatshebben ten Stadknlze, op Maan
dag 10 Januari a. s., voor zooveel de
LAKDIVKEK en den LUDSTORM aangaat
van 1011 nar en voor zooveel de MIUTIJH
betreft van 11-12 nnr.
Alkmaar, 7 Januari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
oud-minister van justitie Klein werd verzocht zich
met deze taak te belasten, waartoe deze zich bereid
verklaarde.
CONFERENTIE VOOR ARBEIDERS
De buitengewone conferentie voor de arbeiderspar
tij, bijeengeroepen ter bespreking van de dienstplicht-
voorstellen, werd gisteren te Londen gehouden.
Alle vakvereenigingen waren vertegenwoordigd, be
halve de mijnwerkers.
Soms ging het zeer levendig toe. De leiders hielden
zeer gematigde redi oeringen, zij werden echter her
haaldelijk in de rgde gevallen door onverzoenlijken.
Het rumoerigst was het toen minister Henderson
het woord voerde en verklaarde, dat hij zich niet te
gen het wetsontwerp (op den dienstplicht) zou verzet
ten
De heer Sexton zeide, dat hij. wilde, dat de oorlog
zoodanig gewonnen zou worden, dat van een herha
ling nooit sprake kan zijn en dat hij daarom aan iede
re regeering steun zou verkenen om er een einde aan
te maken.
De conferentie nam met 1,715,000 tegen 934,000
stemmen een motie van de spoorwegbeambten aan,
waarin werd voorgesteld, dat de conferentie zich zou
verzetten teg n het wetsontwerp.
Dit geschuilde niettegenstaande de verklaring van
de ministers ienderson, Roberts en Brace, dat
hun ontslag zouden indienen, wanneer hun niet
vrije hand werd gelaten.
De heer Henderson, minister van onderwijs, de 1
Brace, p .riementair ondersecretaris Yan buitenla
sche zal en de heer Roberts, „Lord Commissie,
of the Ty", de tot de beiderspartij behooren
leden d eering. die vo rianders zijn van dienc
plicht. n hun ontsla gediend.
In he gelsche Lager' is het ontwerp gisteren
niet 403 aen 105 stemrru i eerste lezing aangeno
men.
Uil DL VLkLENkjDE SIAIlN.
Ondanks het neroep van den president om zien te
onthouden van openoare beapicKing van uen oiutei-
zeetisooriog tijdens de ouuei nandeiin^en met Uos-
tenrijK, neen de senaat de oudertiandeiingen van nei
Cougies, een opzicnbaieud debat over gevoeld, zoo
wordi uit Nieuw-York aan de N. Rutt. Ut. gemeld.
Senator Jones verklaarde dat Amerikanen, die haid-
nekkig met schepen van ooriogvoeienden bleven rei-
(zen, blijk gaven van gebrek aan vauerianoslieiue.
Senator Ugaiman, van Nieuw-York, sloot zich
h'eibij aan, er aan toevoegende dat consul Mac Lteiy,
oie met de „Persia" is omgekomen, er beier aan had
gedaan de raadgeving van consul-generaal Skinner op
te voigcn en de reis naar Aden te maken aan booid
van een Nederlandsch stoomschip, dat op het punt
stond te vertrekken.
Het hoogtepunt van het debat werd gevormd door
een hartstochtelijke rede van senator Works, van Cah-
forpië, die de Amerikaansche regeering zedelijk ver
antwoordelijk stelde voor de Lusitania-ramp, daar den
passagiers werd toegestaaan te reizen met een schip,
waarvan de regeering wist dat het met munitie was
geladen. Senator Works pleitte krachtig voor een uit
voerverbod van wapenen en heette de Amerikaansche
onzijdigheid schijnheilig.
Senator Lodge en anderen betoogden dat zulk een
verbod in strijd met de onzijdigheid zou zijn en Ame
rika feitelijk tot bondgenoot van Duitschland zou ma
ken.
Senator Reed, van Missouri, verdedigde den ver
koop van munitie, waaraan hij de welvaart van het
land toeschreef.
Het debat was vooral vnn beteekenis, omdat er het
gevoelen in aan den dag had dat een beweging voor
een verbod van wapens- en munitie-uitvoer gewcnscht
is.
r?S5JB
1
