DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het zuidelijk oorlogsterren
Tm iet eóstelllk ooriogsterreln.
Van iet westelijk oorlegsterreln.
No. 7
MAANDAG
10 JANUARI
Honderd
en achttiende Jaanrang.
1916
Abonnementspriis per 3 maanden f 1.—, fr. p. post f 1.25. Advertentieprijs 10 et. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieyen fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HlRiHIs. COSTER fi ZOON, Voordam C9. Teiefoonnr. 3.
Ter zee.
DUITSCHLAND.
AMERIKA.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 10 Januari.
De Dardane 1 len-expeditie is thans door de Engel-
schen en Franschen voorgoed opgegeven. Toen den
20sten December Anaforta en Anzac ontruimd wer
den, waar zich alleen Engelsche troepen bevonden,
scheen het alsof men met vereenigde krachten de be
zette zuidpunt van het schiereiland Gallipoli zou po
gen te behouden en de hoop daarop werd in de En
gelsche pers uitgesproken. Die hoop vond steun in de
overweging, dat men nu bij Seddoel Bahr veel troe
pen kon samentrekken, waarbij echter dadelijk opge
merkt diende te worden hetgeen wij dan ook de
den dat de Turken, die ook soldaten vrij kregen,
in dezelfde mogelijkheid verkeerden. Het is thans in
derdaad gebleken, dat, nadat de Turken een groot
aantal zware vuurmonden in stelling hadden gebracht,
de Franschen en Engelschen zich niet langer hebben
kunnen handhaven. En opnieuw is de wederinsche-
ping een buitengewoon groot succes geweest: op een
17-tal versleten stukken geschut na zijn alle kanonnen
en houwitsers meegenomen, terwijl de verliezen der
Engelschen slechts één man bedroegen en de Fran
schen in het geheel geen verliezen leden. Was de eer
ste terugtocht reeds moeilijk, de tweede moest des te
zwaarder vallen, omdat de Turken nu gewaarschuwd
waren en op htm hoede konden zijn. De Turken heb
ben zich echter andermaal laten verschalken en
daardoor een tactische nederlaag geleden. In strategi-
schen zin hebben ze echter thans de overwinning be
haald: hun tegenstanders hebben een onderneming,
waarop groote verwachtingen werden gebouwd en
waarvoor zware offers aan menschen levens en mate
riaal en geld zijn gebracht, prijs gegeven en al het
daarbij bezette gebied ontruimd. Het is dan ook
te begrijpen, dat er vreugde heerscht in het rijk van
de halve maan en dat er druk gevlagd wordt maar
daarom behoeven de officieele communiqué's, die
spreken van een groote overwinning, niet zoo onwaar
te zijn! Volgens die berichten zou er een transport
schip soldaten in den grond zijn geboord, doch dit
zal wel niet waar zijn. Wel is er een transportschip
gezonken, maar dit was een Italiaansch, het geschied
de in de Adriatische Zee en er kwamen 200 Montene-
grijnsche recruten bij om.
De Britsche vloot heeft weer het verlies te betreu
ren van een verouderd slagschip, n.l. de „King Ed
ward VII", die ergens waar wordt niet gezegd
op een mijn geloopen en gezonken is; de geheele be
manning werd gelukkig gered, slechts twee mannen
verdronken. De „King Edward VII" werd in 1904 op
stapel gezet en was in 1906 gereed, hij kostte
16.400.000 gulden, mat 16.612 ton, liep ruim 19 knoo-
pen en was bemand met 820 koppen. Dit slagschip
behoorde tot de pré-dreadnoughts, of eigenlijk tot
de overgangssoort van deze tot de dreadnoughts, ter
wijl deskundigen het dezelfde gevechtswaarde toe
schreven als dreadnoughts.
Het is duidelijk, dat dit schip, verouderd als het
was, geen groote waarde meer bezat, zoodat het ver-
Hes voor de Engelsche vloot van geringe beteekenis
is.
De strijd op den rechtervleugel der Boekowina-
stelling schijnt reeds geluwd, maar hij kan natuurlijk
elk oogenblik weer opleven. Resultaten heeft het of
fensief den, Russen tot dusverre nog niet gebracht,
Czemowitz is niet, zooals gemeld werd, ontruimd en
alleen aan de Styr kan in Wolhynië een voordeeltje
behaald zijn door het bezetten van het dorp Tsarto-
risk, hoewel de berichten te dien aanzien zeer uiteen
loopen.
Volgens het Duitsché legerbericht hebben de Ehiit-
scliers den Franschen, bij den Hartmannsweilerkopf
liet laatste voordeel ontnomen, dat deze daar wisten te
behalen. Het Fransche communiqué bericht, dat de
Duitschers er in slaagden slechts een klein gedeelte
van de helling ten noorden van Hirzstein' te bezetten
en dat de Duitschers verder in het noorden van de
Vogezen een plaatsje, Stoika, ten noorden van Metze-
ral (en dus ten zuiden van Munster), moesten prijsge
ven. De Duitschers berichten nog, dat ze een paar
honderd meter loopgraaf bij Massiges (in de buurt
van het bekende Pertes) namen, over het geheel blijft
de toestand echter dezelfde.
Over de Engelsche politiek wordt niets nieuws ge
meld. Over het geheel steunt de pers de regeering,
met enkele uitzonderingen dan, zooals de New States
man, die vindt dat zelfs zijn vijanden van minister Asr
quith niet een fout hadden verwacht, al3 hij thans be
gaan heeft.
Volgens Central News heerscht in politieke kringen
in Engeland de meening, dat het gevaar van een be
roep op het land in den vorm van een algemeene ver
kiezing iiit den weg is geruimd. De mogelijkheid van
een referendum wordt echter veel besproken. De re
geering zou een referendum beschouwen als een zeer
geschikt beroep op het volk, waardoor mogelijke la
tere tegenstand tegen het wetsontwerp kan worden ge
broken. De geheele mannelijke bevolking boven de 21
jaar zou tot de stemming worden toegelaten en de
stemmen van de mannen in dé loopgraven zouden ge
makkelijk genoeg kunnen worden opgenomen, terwijl
deze lieden aan een algemeene verkiezing onmogelijk
zouden kunnen deelnemen. Of de regeering dezen
weg zal volgen, aldus 't nieuwsagentschaap, is mode
lij k te zeggen, maar zeker is, dat invloedrijke voor
standers van de wet zulk een oplossing de juiste ach
ten.
In Konstantinopel neemt men vergeldingsmaatrege
len jegens de entente in verband met de arrestatie van
de consuls te Saloniki, welke intusschen gevolgd is
door een soortgelijke daad op Mytilene, het Oriekschc
eiland aan de Klein-Aziatische kust.
Volgens een Keulsch bericht zou een deel der En
gelsche troepen van Gallipoli naar Egypte vertrek
ken en de rest naar het eiland Imbros worden gezon
den, waar ook de Franschen sterke troepenmassa's
zouden samentrekken.
Naar uit Londen wordt gemeld, hebben Engelsche
patrouillevaartuigen Duitsche en Oostenrijksche on
derzeeërs in de nabijheid van Saloniki waargenomen.
Bij den Bosporus moeten Russische torpedobooten
een groot schip in den grond geboord hebben, de
„Göben" zou uitgeloopen zijn, maar zich voor de tor
pedobooten, die bijgestaan werden door een slag
schip, weer teruggetrokken hebben.
GALLIPOLI GEHEEL ONTRUIMD.
Officieel wordt uit Londen gemeld:
Gallipoli is volkomen ontruimd.
Een Turksch bericht meldt:
Hedennacht ontruimden de Engelschen ten gevolge
van hevige gevechten onder zv/are verliezen Sedd-ul
Bahr volkomen. Geen enkele is achtergebleven.
De vertegenwoordiger van de Agence Milli aan de
Dardanellen meldt, dat de Turksche troepen den vij
and van Sedd-ul Bahr geheel verdreven.
Generaal Monro bericht, dat de volledige ontrui
ming van Gallipoli nu met succes is uitgevoerd. Alle
Kanonnen en houwitsers konden worden weggevoerd,
behalve 17 versleten kanonnen, die vernield werden
voordat men vertrok. De verliezen zijn bij de Brusche
troepen één man; bij de Franschen geen verliezen.
Ten gevolge van de laatste zegepraal van onze troe
pen bij Sedd-uI-Bahr is de geheele stad in vlaggen-
tooi. Overal hebben vreugdebetoogingen plaats. In
de moskeeën worden gebeden uitgesproken en dank-
godsdienstoefeningen hebben plaats in alle kerken en
tempels. Des avonds wordt de stad geïllumineerd. De
historische gebeurtenis van de ontruiming van het
laatste gedeelte van het schiereiland Gallipoli werd
door een extra uitgave van de Staatscourant openbaar
gemaakt. Bijzonderheden worden nog niet gemeld.
Men weet slechts, dat de Turksche troepen de loop
graven bij Sedd-ul Bahr en Tekkeboeroen bezetten.
De troepen van het centrum ontnamen den vijand 9
kanonnen en vermeesterden een groot kamp met ten
ten. Een met troepen geladen vijandelijk schip werd
in den grond geboord.
De Agence Milli, een Turksch agentschap, deelt na
der nog medeMet Gods hulp verdreven we aan het
Dardanelleniront den vijand nu ook van Sedd-ul Bahr.
Wij ontvingen nog geen in bijzonderheden afdalend be
richt over de slag, dae sedert drie dagen voorbereid,
gieterennaoiiddag door onzen aanval werd begonnen.
Wij' weten alleen, dat alle voor den oorlog bij Sedd-ul
Bahr en Tekkeboeroen aangelegde loopgraven door ons
werden bezet. De buitengewoon groote buit kon nog
niet worden geteld'. De vijandelijke verliezen moeten
zeer groot zijn.
Een van onze vliegers viel een vijandelijke tweedek
ker, systeem-Farman, aan en bracht dien ten val. Het
vliegtuig viel in vlammen gehuld neder bij Sedd-ul
Babr.
De vijand, die aan dit front sedert haast een jaar
alle middelen in het werk stelde om ons in het hart te
treffen, leed als geheele resultaat groote verliezen aan
menschen en materieel. Hij werd tot den vlucht ge
dwongen en heeft alle hoop moeten opgeven, dank zij
de dapperheid van ons l^ger, dat in vertrouwen op
zijn recht moed en volharding toonde. Wij loven hen,
die bij die vervulling van him plicht den dood vonden,
en danken onze zegevierende troepen.
IN DE ZWARTE ZEE.
Een Russisch bericht luidt:
Op 8 Januari boorden onze torpedobooten een
groot stoomschip, dat van den Bosporus kwam, in
den grond. Vervolgens ontmoetten onze torpedoboo
ten den kruiser „Goeben". Onze booten, vervolgd
door den vijandelijken kruiser, trokken terug onder
de bescherming van een linieschip, dat zich in de na
bijheid bevond. Er volgde een kort gevecht op groo-
ten afstand, waarvan de „Goeben", gebruik makend
van zijn groote snelheid, spoedig verdween in de
richting van den Bosporus. Wij leden geen verliezen
en kregen geen averij.
Het Oostenrijksch legerbericht zegt
Twee dagen geledén opnieuw aan alle punten in
Oost-Galicië en langs de Bessarabische grens onder
groote verlezen afgeslagen, herhaalde de vijand giste
ren de aanvallen niet. Hij richtte slechts nu en dan ge
schutvuur tegen onze liniën. Hij trekt nu versterkingen
bijeen. Aan de Korminbeek in Wolhynië dreven onze
troepen Russische verkenningsafdeelingen uiteen. Ove
rigens geen bijzondere gebeurtenissen.
Het Fransche legerbericht luidt:
In Artoia onderhieldén de Fransche batterijen in
den loop van den nacht een krachtig vuur op de Duit
sche loopgraven en westen van Blairville. In Cham
pagne bombardeerden wij de vijandelijke verbindings
loopgraven ten zuidwesten van de hoogte van Mesnil,
waar troepenbewegingen werden gesignaleerd.
Het Duitsche legerbericht meldt:
Ten zuiden^ van de, Hartmannsweilerkopf, aan den
Hirzstein, gelukte het gisteren de laatste der op 21 De
cember in vijandelijke handen geraakte loopgraven te
heroveren. Daarbij werden twintig officieren en 1083
jagers gevangen genomen en 15 mitrailleurs buit ge
maakt.
ENGELSCH SLAGSCHIP GEZONKEN.
Officieel wordt uit Londen gemeld: Het slagschip
„King Edward VII" is op een mijn gestooten en moest
wegens de zware zee verlaten worden. Het zonk kor
ten üjid daarna. De bemanning werd gered. Er gingen
geen menschenlevens verloren. Slechts twee mannen
liepen kwetsuren op.
De „King Edward VII" was een slagschip van
16,600 ton,gebouwd in 1903 en bewapend met 4 ka
nonnen van 30.5 c.M., 4 van 23.4, 10 van 13 c.M.,
12*van 7.6 en 12 van 4.7 c.M. en met vier torpedolan-
ceerbuizen. De bemanning telde 780 koppen.
DE GESCHILLEN ONDER DE
SOCLALL-DEMOCRATEN.
Het partijbestuur van de sociaal-democratische par
tij, dat gemeenschappelijk vergaderde met het partijbe
stuur te Berlijn, nam ten aanzien van de gebeurtenis
sen in de Rijksdagfractie en van de bewilliging der
oorlogskredieten met 28 tegen 11 stemmen een motie
aan, waarin wordt gezegd, dat de goedkeuring door
de fractie van de oorlogskredieten op 21 December
1915 volkomen gegrond wos. Zij is de consequentie
en juiste voortzetting van de op 4 Augustus 1914 be
gonnen politiek, waarvoor de voorwaarden ook
thans nog bestaan. De tegenstanders toonen nog gee
nerlei geneigdheid tot den vrede en volharden inte
gendeel nog bij hun bedoeling Duitschland en zijn
bondgenooten economisch en militair te verpletteren.
De belemmering van de politiek van onze fractie door
het optreden der 20 fractieleden, die in strijd met het
fractiebesluit de kredieten weigerden en een afzonder
lijke verklaring aflegden, is ten sterkste te veroordee-
len. Vooral verdient de houding van. partijgenoot
Haase scherpe afkeuring.
Het partijbestuur stelt verder vast, dat de „Vor-
warts haar plicht als centraal-orgaan van de partij
met vervult, en het op scheuring der' partij gerichte
streven bevordert en daarmede elk recht om als cen
traal-orgaan der partij te gelden, heeft verbeurd.
DE ONDERZEEëRS-OORLOG.
In de nota over het in den grond boren van de
„William P. Freye", zoo wordt nog uit Washington
gemeld, belooft Duitschland aan non-combattanten
gelegenheid te geven om zich in veiligheid te bren
gen voor het prijsgemaakte schip tot zinken wordt
gebracht. Behalve wanneer de toestand van het weder
of van de zee of de nabijheid van de kusten absolute
zekerheid geven, dat de booten de nabijgelegen haven
zullen bereiken, zal geen last worden gegeven om in
de reddingbooten te gaan.
Duitschland weigert afgevaardigden naar Washing
ton te zenden en stelt voor dat de andere quaesties
schriftelijk zullen worden behandeld. Verder doet het
het voorstel 'ter zake van het Pruisisch-Amerikaansch
vedrag een scheidsrechterlijke uitspraak te laten doen
door een speciale rechtbank, uit vijf leden bestaande,
die op 15 Juni te 's-Gravenhage zou bijeenkomen.
KORTE BERICHTEN.
—Als eerste vergeldingsmaatregelen voor de arre
statie van de consuls te Saloniki zijn te Konstantino
pel 10 ambtenaren en 1000 onderdanen, der entente in
hechtenis genomen.
Lord Bumham, de eigenaar van de ,JDaily Tele
graph", is overleden.
„Het treinverkeer met dien Balkan van Berlijn en
München begint op 15 Januari, van Komtantinopel
af op 18 Januari.
Minister Galliër! heeft bij de Fransche Kamer
een wetsontwerp ingediend waar de leeftijdsgrens voor
kolonels, brigade- en divisie-generaals, die thans on-
derscheidelijk 60, 62 en 65 jaar is, wordt verminderd
tot 59, 60 en 62. Uitzonderingen zullen evenwel toe
gelaten zijn.
Naar de „Times" mededfeelt, hebben alle mijn
werkers van de Zuidkust van Australië het werk ge
staakt. De mijnwerkers beschouwen hun loonen als
heel onvoldoende in verhouding tot den duurderen le
vensstandaard.
Te Liverpool heeft een bioscoopondernemer, die
bij de overheid vergunning kwam vragen om een nieuw
bioscooptheater te mogen oprichten, ten antwoord ge
kregen dat dit geen tijd was om kapitaal te steken in
ondernemingen van vermaak.
Sven Hedln heeft de opbrengst van zijn boek
„Ein Volk in Waffen" ten bedrage van 645.550 mark
aan het Duitsche en O.-H. Roode Kruis geschonken.
Naar aanleiding van het bericht, dat maarschalk
French voortaan „lord French van Yperen" zal hee-
ten, wordt in een telegram uit Havre aan de Petit
Parisian opgemerkt, dat er al sinds eeuwen „graven
van Yperen" zijn. Dat kan dus verwarring geven.
Te Rottesdam is een 13-jarig meisje onder dé
tram geraakt en vermorzeld.
Als directeur van de te den Helder opgerichte
Arbeidsbeurs is, naar Het Volk meldt, benoemd de
heer Verstegen, soc.-democr. lid van den gemeente
raad en redacteur van het matrozenblad „Het Anker".
De heer Verstegen moet nu als raadslid1 aftreden.
Zaterdagavond is bij Gorinchem de ongehuwde
matroos P. V. uit Tiel van de goederenboot Stad Tiel I
gevallen en verdronken. Het lijk is gisteren gevischt.
DE GEÏNTERNEERDEN VAN DE „E 17".
De geïnterneerde manschappen van den Engelschen
onderzeeër „E 17" vertrokken gistermorgen te 7 uur
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK-,
MAAR brengen ter algemeene kennis dat in het Ge
meenteblad van Alkmaar, No. 489, is opgenomen het
besluit van dén Raad dier gemeente van 29 December
1915, waarbij is vastgesteld eene
VERORDENING, REGELENDE DEN
WERKKRINO VAN DE COMMISSIE
VAN BIJSTAND VOOR DE GEMEENTE
LIJKE GASFABRIEK TE ALKMAAR,
welke verordening, heden afgékondigd, gedurende
d) r i e maanden ter gemeente-secretarie ter lezing
is nedérgelegd en aldaar tegen betaling van 0.10 in
afdruk is verkrijgbaar gesteld.
Alkmaar, 8 Januari 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
van Den Helder via Harlingen naar Groningen. De
officieren zijn nog Den Helder gebleven.
BINNENLAND.
BUITENGEWOON CONGRES DER S. D. A. P.
Zaterdagmiddag is te Arnhem in „Musi9 Sacrum"
het Buitengewoon Congres der S. D. A. P. geopend.
Voorzitter was de heer Vliegen, die de openingsrede
hield. Aanwezig was o. a. de Belgische partijgenoot
Camiel Huijsmans. Onder applaus werd besloten mr
Troelstra een telegram met de beste wenschen over te
zenden.
Vervolgens kwam de heer Du ijs aan 't woord, ter
inleiding der resolutie inzake de ontwerpen Ziektewet
en Invaliditeitswet. „Het congres der S. D. A. P. is
van oordeel, dat het de plicht der georganiseerde ar
beiders en haar vertegenwoordigers in het Parlement
is naast de aanvaarding van de bij deze ontwerf:
vastgestelde verbeteringen en steunverleening aan
regeering, waar zij deze verbetering wenscht aan
brengen, met alle kracht er voor te strijden dat ci
ontwerpen zoo dicht mogelijk naderen tot datg
wat de irf idersklasse op het gebied der sociale v>
zekeren; eischen."
Bij d assies diende dl- van Wijhe een motie in,
waarin gesteld werd i i alle militaire uitgaven
en mini Treub's lokmi- '_n te protesteeren. Bijna
algemeen was men van oor el, deze motie niet in be
handeling te moeten nemen.
Amsterdam IX verdedigde vervolgens een amende
ment waarbij voorgesteld wordt de woorden „steun
aan de regeering" te schrappen. Dit werd verworpen,
waarop het voorstel van het bestuur met algemeene
stemmen werd aaangenomen.
In de avondvergadering werd aan de orde gesteld
dé recolutie inzake het wetsontwerp betreffende de ver
zorging van ouden van dagen (ouderdomspensioen.)
De resolutie luidt: Het Congres der S. D. A. P.,
kennis genomen hebbende van het door de Regeering
ingediende ontwerp betreffende de verzorging van
ouden van dagen,
constateerende dat hetgeen bij dat ontwerp geboden
wordt bij verscheidene eischen der partij, inzonder
heid wat betreft de leeftijdsgrens, de hoogte van het
pensioensbedrag en de uitsluiting der bedeelden, aan
merkelijk ten achter blijft,
overwegf nde echter, dat het ontwerp overigens ge
heel in ove enstemming is met het door de partij aan
vaarde ïdbeginsel, ook de kosten der pensionee-
ring gehcc behooren te worden gedragen door dén
Staat,
roept de georganiseerde arbeiders en hun vertegen
woordigers in het parlement op om met verleening van
den meest kraebtigen steun aan het beginsel van het
ontwerp, alsnog te trachten in het bijzonder op boven
genoemde onderdéelen de door de partij gewenschte
verbeteringen te veroveren.
Het werd ingeleid1 door den heer H. Ji. Schaper.
Bij dé discussie sprak de afdeeling Baarderadeel
den wensch uit, dat het Oudërd'omsontwerp en de
Pensioenbelasting gelijktijdig zullen worden behan
deld.
De afd. Bussum vereenigde zich niet met de reso
lutie. Zij wil een gewijzigde resolutie voorstellen, die
zij niet in de courant heeft kunnen plaatsen, omdat dé
voorbereiding voor dit congres ongelukkig is geweest.
De afdleeldng meent, dat men had' moeten uitgaan van
dé grondslagen, vastgelegd in de Congresresolutie van
hei Utrechtsche Congres.
De afdeeling wil in haar resolutie het Utrechtsche
beginsel uitgesproken zien en verder uitdrukken, dat
steun alleen verleend zal worden om van de wet-Tal-
ma af te komen, dat alléén meegewerkt zal worden aan
de totstandkoming van dé wet om erger te voorkomen,
maar dat het ontweip verre blijft beneden de eischen
van het Utrechtsche Congres.
Nadat de heer Schaper gerepliceerd had trok Bus
sum haar motie in, waarna 'de bestuursresolutie met
algemeene stemmen werd aangenomen.
Aan dé orde kwamen nu resoluties inzake belastin
gen, ingeleid door mr. Nieboer.
Flet belastingstelsel behoeft verbetering,'in democra-
tischen zin, dé volksklasse mag niet nog meer be
zwaard worden. De groote inkomens en vermogens
moeten d'aarentegen het tekort aan geld aanvullen.
Geen beschermende invoerrechten: de regeering moet
zich plaatsen op vrijhandelsstandpunt.
De voorgestelde penaioensbelasting, ten bedrage van
1 van alle inkomens van 650.en hooger is voor
de S. D. A. P. niet te aanvaarden omdat zij een naar
evenredigheid buitengewoon hoogen druk op de klei
ne inkomens legt.
Men moet dé grondbelasting herzien, de Staat en
Gemeenten moeten bedrijven in eigen beheer nemen,
terwijl duurzame verbetering van den finantieelen toe
stand der gemeenten een vraagstuk is van groote ur
gentie.
Na discussies werden de resoluties met algemeene
stemmen aangenomen.
Aan het slot van dé zitting van Zaterdagavond
door den Congres-voorzitter voorlezing gedaan v
een telegram van mr. Troelstra, waarin deze in
woord op het door het Congres gezonden telegram,
zijn besf wnschen toezendt bij den eindstrijd voor
gemeen i hi.
Zond end kwamen ereerst aan de orde t
resolut; jjke de Grondv herziening.
Het con aanvaardt e redige vertegenwoordi-