DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 17
Honderd en achttiende jjaargj ng.
1916
ftbonnemenisprijs per 3 maanden fl.Jr. p. post f 1.25. Advertentiepriis 10 ot. p. regel, groots letters naar plaatsruimte. Brieyen fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERIHs. COSTER 4 ZOON, Voor'?' C9. Telefoonnr. 3.
B IJ 1) AU 21 JANUARI
ALKMAAR, 21 Januari.
Hoe staat het nu eigenlijk tusschen Montenegro en
Oostenrijk?
De vraag is gemakkelijk te stellen, maar het ant
woord moeielijk te geven.
We dachten tot gisteren, dat de Montenegrijnsche
regeering den eisch tot onvoorwaardelijk neerleggen
der wapens had ingewilligd en dat daarna over de
wijze, waarop dit zou geschieden, werd onderhan
deld, waarna, als men het eens was, de vredesonder
handelingen een aanvang zouden! nemen. Maar toen
zijn Havas en Reuter in eenigszins vage berichten uit
Parijs en Rome komen verzekeren, dat de onderhande
lingen .waren afgebroken en dat de Koning van Mon
tenegro naar Italië was vertrokken. Wij hebben giste
ren gewezen op het onwaarschijnlijke van deze berich
ten. Het klinkt inderdaad niet aannemelijk, dat het
rijk, welks munitie uitgeput is, en welks verbindings
wegen verbroken zijn, den oorlog zou kunnen her
vatten en dat de Koning zich naar Italië zou begeven,
waar wel is waar zijn schoonzoon den scepter voert,
maar waar men allerlei verdachtmakingen jegens den
Montenegrijnsche®. hearscher en zijn onderdanen
gaat uitspreken. Maar vandaag komi een bericht uit
Rome melden, dat de Koning van Montenegro en zijn
regeering alle voorwaarden van Oostenrijk-Hongarije
hebben afgeslagen en dat de strijd reeds op het ge-
heele front hervat is. Dat bericht zegt bovendien, dat
de Koning en zijn zoon nog in Montenegro zijn te
midden van hun troepen, om de laatste verdediging
voor te bereiden. Andere berichten zeggen, dat de
Koningin, de Prinsessen en de minister-president in
het ltaliaansche Brindisi zijn aangekomen en dat de
Koning te Skoetari is gebleven. Volgens een Engelsch
bericht zou Oostenrijk overeenkomstig d,e vredesvoor
waarden met Montenegro de beschikking krijgen over
de Montenegrijnsche kust gedurende den oorlog, maar
niet het recht om daar eenige strijdmacht te hebben.
Oostenrijk zou zich eveneens verbonden hebben tot de
erkenning van de vereeniging met Montenegro van
Oud-Servië onder bestuur van Koning Nikita. Verder
zou Montenegro grondgebied krijgen langs de Adri-
atische kust tot Durazzo, maar de Lowtsjen zou in
Oostenrijkschen handen blijven.
Deze voorwaarden moeten in een geheime zitting
van de Volksvertegenwoordiging onder voorzitter
schap van den Koning zijn meegedeeld.
Eindelijk is er nog een bericht uit Rome, volgens
hetwelk de minister-président van Montenegro de
hoop uitspreekt, dat het tragische lot van Montenegro
den laster, dat dit rijk met den vijand in het geheim
vrede zou hebben gesloten, zou doen verstommen.
Wat hebben wij bij dit alles te denken?
In de eerste plaats dient gewezen op het opvallende
verschijnsel, dat men van Oostenrijksche zijde niets
naders over den stand der kwestie verneemt en van of-
ficieele zijde der Entente evenmin. Het is mogelijk, dat
de Montenegrijnsche strijders, bekend om hun onaf-
hankelijkheidsgevoel, liever zien doorvechten dan de
wapens over te leveren, zoodat de regeering niet voor
de inlevering kon instaan, of op zulk een verzet in het
eigen land is geshot van strijders, die den strijd in
elk geval willen voortzetten, hetzij dan ondgr Monte
negrijnsche of onder Servische vlag. Dit is echter
slechts veronderstelling. Nadere orficieele berichten
dienen ons dus verder in te lichten over de vraag öf er
inderdaad een ommekeer in Montenegro's gezindheid
is gekomen en zoo ja, hoe. Zoolang die officieele be
richten uitblijven, blijft ook twijfel over het afbreken
der onderhandelingen geoorloofd.
Te Broek, Zuiderwoude en Uitdam wordt de toe
stand weer ernstiger doordat vele huizen door het wa
ter reeds ernstig blijken te zijn Ondermijnd en groot
gevaar loopen in te storten.
De bewoners vluchten'. Er is extra militaire hulp
naar de bedreigde plaatsen vertrokken.
Het kleine eiland LJrk, dat meermalen na zee
rampen door geldelijke hulp van elders zijn visschers-
vloot heeft kunnen herstellen, heeft door een ruime col
lecte voor de noodlijdenden getoond wat zelfs financi-
eel-zwakke plaatsen in dezen kunnen doen. Een door
de Raadsleden langs de huizen gehouden inzameling
bracht 553.26 op.
De toestand in den Wijden Wormer is nog dezelf
de. Na den Zuidwesterstonn van Woensdagavond,
dien de dijk schitterend heeft weerstaan, haalt men
in dezen polder weer ruimer adem.
ANNA PAULOWNA. In den Anna Paulownapol-
der werd door onverlaten in de ondergeloopen wo
ningen vreeselijk gestolen. Uit den stal van hotel
Veerburg van den heer H. Jonker zijn zelfs de koeien
weggestolen.
Uit een woonwagen is door de politie een motor
fiets gehaald, die de bewoner van den woonwagen be
weerde van een onbekende gekocht te hebben.
Om daaraan een einde te maken mag niemand zich
meer door den polder bewegen zonder te zijn voor
zien van een pas, afgegeven op de secretarie, en voor
zien van de handteekening van den houder.
Woensdagmiddag werd zelfs de brievenbesteller
door een militairen wachtpost teruggezonden, omdat
hij geen pas had.
Van Donderdagnacht af zullen verscheidene gewa
pende marinesloepen de wacht houden bij de door
braak in den buitendijk, opdat geen vletten met dief
achtige bemanning binnenvaren.
Na één waarschuwing zal met scherp geschoten
worden.
Ook zullen gewapende sloepen in den polder pa-
trouijleeren, die eveneens na één waarschuwing zullen
schieten, wanneer er iets verdachts wórdt bemerkt.
DE HONDSBOSSCHE ZEEWERING.
Van de meest bevoegde zijde vernemen we, dat de
mededeeling van „Het Volk", gisteren door ons over
genomen, alsof de Hondsbossche Zeewering door den
johgsten storm veel geleden zou hebben, geheel on
juist is. Wel is waar sijpelt het water er doorheen,
maar dit is volstrekt geen onrustbarend verschijnsel,
daar dit sijpelen herhaaldelijk wordt waargenomen en
hoegenaamd geen gevaar oplevert.
Telegrammen van heden.
PURMEREND De Zuid-Westerstorm blijft het wa
ter opstuwen, het is reeds 18 c.M. gestegen sedert
middernacht. De toestand van den Wijde-Wormei
blijft kritiek. Het post- en telegraafkantoor te Pur-
inerend is thans tijdelijk gevestigd boven het politie
bureau.
WORMERVEER. De Raad besloot gisteravond in
zijn spoedvergadering, B. en W. een blanco crediet te
verleenen in geval de nood ook hier aan den man
mocht komen. Drie gebouwen werden ingericht voor
ziekenhuizen, drie schoollokalen, twee bewaarscholen
en twee particuliere huizen werden ingericht om zoo
noodig de daklpozen een onderdak te verschaffen.
NIEUWENDAM. Hedenochtend had te Nieuwen-
dam onder leiding van den commissaris der Koningin
in Noord-Holland, Jhr. Mr. Dr. A. Roëll een vergade
ring o laats van de burgemeesters teNieuwendam,
Rans dorp, Landsmeer en Oostzaan ter bespreking der
in verband met de watersnood te nemen maatregelen
Ook de griffier dér Provinciale Saten in Noord-Hol
land de heer Vening Meynesz woonde deze vergade
ring hij. Van enkele andere gemeenten waren de bur
gemeesters verhinderd.
In de eerste plaats kwam ter sprake de vraag hoe de
idministratie der overstroomde gemeenten kan wor
den voortgezet nu de verschillende raadhuizen vrij
wel geheel geïsoleerd zijn, terwijl van andere gemeen
ten de meeste bewoners zijn vertrokken. De vraag
werd daarbij gesteld of het voor enkele gemeenten
wenschelijk was, de zetel der gemeente-administratie
naar elders over te brengen, doch voor geen der verte
genwoordigde gemeenten werd dit noodig geoor
deeld. De stukken der Provinciale Griffie zullen voor
aan ondanks de vertraging der post weder geregeld
worden toegezonden.
Verder kwam de vraag ter sprake of de genoemde
gemeente iets voor huisvesting van dakloozen kon wor
den gedaan. Dit bleek echter ondoenlijk daar men
nergens over droge grond beschikte om er barakken op
te plaatsen. Ten slotte werd de noodzakelijkheid van
het oprichten der hulpschplen besproken, daar in bij
na alle gemeenten de schoolgebouwen onder water
staan.
DE TOESTAND TE PURMEREND.
Men seint ons uit Purmerend:
Vrijdagmorgen 0 uur: De Raad der gemeente Pur
merend heeft in een spoedeischendë vergadering aan
genomen een verordening, dat zonder toestemming
van Burgemeester en Wethouders niet in het over
stroomde gedeelte der gemeente gevaren mag worden.
Donderdag bleef het water op ongeveer dezelfde
hoogte en is het grootste gedeelte van de oude stad
weer vrij van water gekomen, doch tegen den avond
stair de v,red op. Dat men nogmaals hoog water ver
wacht, bljjkr uit het verplaatsen van- een gedeelte der
telegraaftoestellen uit her postkantoor, dat nog geheel
in het water staat, naar het station van de H. IJ. S. M-
De militaire lijnwerken hebber, dit werk uitgevoerd.
De geheele Donderdag is er hard gewerkt aan den
Wijden-Womier-dijlc. De Purmersteenweg, die .Woens
dagavond overstroomde en een menigte water in het
z.g. Weerpoldertje gooide, is ook flink versterkt. De
commandant der brandweer van Amsterdam heeft aan
de gemeente Purmerend toezegging gedaan om in
overleg mét Burgemeester Telligen, een stoombrand-
spuit met vele slangen disponibel te stellen.
Nu het water gezakt is, komen de verschillende kui
len en gaten in de wegen te voorschijn. Vooral de
Wilhelminalaan, een der nieuwe straten, is deerlijk
gehavend; gaten van 1 Meter in 't vierkant en even
diep zijn erin geslagen, terwijl minstens 1 M. straat
is weggespoeld. De- nacht is rustig verloopen. Heden
morgen om 8 uur was het water weer 9 c.M. gestegen.
Vele inwoners, vooral zij, die grenzen aan het over
stroomde gedeelte, zien met angst den nacht van Vrij
dag op Zaterdag tegemoet, daar het dan springtij is,
en, daar men elkander angstig maakt.
Hedenmorgen is het water in den Zuiderpolder zoo
gestegen, dat er van de oude stad meer onder water
staat dan tot nu toe hetgeval was. Het postkantoor
was hedenmorgen niet te bereiken, daar de zakken
zand, die gisteren overbodig bleken, zijn weggehaald.
De R.-K. Jongensschool en school No. 1 hebben de
lessen gestaakt. Laatstgenoemde school staat geheel
rond in het water.
Van 8 tot 9 uur hedenochtend is het water in den
Schermerboezem weer 4 c.M. gestegen.
PURMEREND. (Heden half twee.) Het water
dat hier tot 12 uur 's middags is blijven stijgen is
daarna iets gezakt en staat op dit oogenblik enkele
centimeters lager.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR;
Gezien de Publicatie der Algemeene Vereenigde Commissie ter leniging van
rampen door Watersnood in Nederland, alsmede het onderschrift der Directie in
de Alkmaarsche Courant van 18 Januari I.I.;
Gezien het artikel der Redactie onder Siadsni< jws in de Alkmaarsche Cour
van 19 Januari II,;
Overwegende, dat het onnoodig mag geat t.
een plaatselijk steuncomité de ingezetenen c'
schenken van bijdragen voor de door den wat»
ook zonder die opwekking zal bereid ge^
te werken tot leniging van den nood;
Maken bekend:
dat hunnerzijds niet het initiatief zal worden genomen tof oprichting van
een plaatselijk comité, en bevelen mitsdien dringend aan, gehoor te geven aan de
uitnoodiging der Directie van de Alkmaarsche Courant door het zenden van giften
aan bedoeld blad.
Alkmaar, 20 Januari 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
/orden, door het oprichten v
emeente op te wekken tot I
od getrofft en, waar een iedt
an worden 'ar vermogen medo
1.—; D. O. 5.—; Mevr. wed. J. H. S. 10.—;
P. S. 10.-; S. C. 25.-; T. H. 10.— G. t!
ƒ1.-; Fam. B. 12.-; W. S. 5.-; Fam. E. 5.-;
H. E. 1.—; J. E. 1.—; N. N. 27.50—; F. A. W.
0.50.— J. W. 0.50.—; M. W. 0.25; G. v. B.
1.50; G. B. 0.25; Wed. P. B. 1.J|. H. O.
0.50; A. O. 5.-: W. T. K. 2.50.— V. 10.-;
J. v. W. 2.50—; afd. Alkm. Oud. Holl. Ver. „Doen,
niet zeuren" ondér -de zinspreuk „Vive le monde, péris-
sent les principes 25.—; Pers. J. O. 8.— ;A. G.
10.—; Bob 4.-; P. D. 10.-; D. J. G. 50.-;
P. J- de J. 2.50.—; J. v. d. P. 5.— M. E. 100;
V. f 2.50.—Jl. P. 5.—; J. M. te Bergen, ƒ1.—
H. T. J. v. V. te Egmond aan Zee. 10.— P. C.
•fr^CT' fa* A- Eilander, 30 dekens; Riek 2.50,-;
H.S. C. 20.J. G. H. 10.K. S. Bodegraven
5.-; D. A. W. K. 5.-; E. C. H. C. B. 10.-;
Conrad 1.Wed. M. M. 2.—; Ons kaartclubje,
4.43. W. H. 10.S. K. 15.;Uit de spaar
pot van Annie en Piet 2.—; Pers. finma. S. K.
21.59; Wed. P. V. 2.50.Aaltje L. ƒ1.— G.
H. R. Transvaal 5.— G. H. V. Transvaal 5.—
T. H. R. 20.inteckenbiljet P. D. te O. 10.
idem fam. B. ter S. te Bussum 100.— Grietje H.
1.—; H. W. Gz., 3.50.— C. A. 10.— A. W.
L5TlDf- JR F N- 100-—i C. R. 5.-;
W. A. R. 1.—; JU 2.—; P. B. en M. J. K. 5.-;
Th. 100.ji. B. 50.Vrijmetselaarsloge „De
Noordster" 125.— 3. ƒ1.—; H. R. ƒ10.— Q. Q.
5.—; Gebrs. O. 3.— H. C. A. B. 5.— W. v.
S. 5.— Mevr. wed B. I. 2.— Fam. E. 3.05.-;
wed. S. 25.—N. N. 5.35; W. J. P. B. 10.—
M. M. en Zoon 100.Inteekenbiljet J. S. 25.-; I.
R. 10.J. K. Pz., 10.—; Gedeon 10. H.
W. H. 15.-; Jl. M. H. 10.-; K. S. 10.- A. S.
6.— Mej. C. E. C. B. 25.— E. A. K. 10.—
N. N. 100—; V. R. v. W. 2.50.-; P. K. 5.—
B. en B. 10.—; B. 5.—; Wed. Jb. Z. 10.— T.
Z. 50.— K. O. 5.— v. T. B. 25.— O. 40.—
L. B. 10.-; J. P. D. 10.-; P. B. 10.— o'
25.—; N. N. 5.— Wed. V. 2.50.— J. B. ƒ10.-;
K. W. 10.B. 10.O. 5.tezamen
1839.92. Met het verantwoorde bedrag ad.
1557.70 in totaal 3397.62.—.
STADNÏEUWS.
Watersnood.
Der» e verantwoording der Alkm. Courant.
K. te Bergen, 10.—Wed. T. B. B. 5.— B.
2.50.-; M. M. 5.-; J. D. 10.-; N. N. 5.-;
Z. 10.— T. R. 2.50-Wed. V. 5.— N. N
EEN BUS VOOR KLEINERE. GIFTEN,
j Onze verwachting, gisteren uitgesproken, is niet
j beschaamd: de lijst is heden hee; wat uitgebreider
dan gisteren, ep de opbrengst dim overeenkomstig,
j Wc durven, waar de overtuiging, dat de te lenigen
nood zeer groot is, gemeengoed raag heeten, voorspel
len, dat het verscheidene dagen zoo zal blijven gaan
Bemoedigend is het, dat belangrijke giften thans ook
van buiten inkomen wij twijfelen er niet aan, cf
ook hierin zal er vooruitgang merkbaar zijn, ofschoon
velen, die gaarne zouden willen geven, verhinderd
zijn, omdat zij öf niet weten waar ze zelv aan toe
zullen zijn óf door de ramp geteisterde familieleden
hebben te steunen.
In één opzicht is er echter nog eenige bevreemding.
De lijst bevat giften van kinderen en dienstmeisjes,
treffende bijdragen zelfs, maar niet geringere bedra
gen, die, zooals wij reeds schreven, vooral niet min
der op prijs gesteld worden, dan de grootere. De fi-
nancieele waarde van het kleine offer van den armere
moge geringer zijn dan het bankbiljet van den rijkere,
de zedelijke beteekenis daarvan is volstrekt niet min
der. We zouden zoo graag zien, dat er niet slechts
veel gegeven werd, doch dat velen geven. Ten einde
dit te bevorderen, hebben wij ten bate dergenen, die
zich door valsche schaamte laten weerhouden een
kleine gave te schenken, omdat een groote hun niet
voegt, in d'en boeikwinkel van de uitgeefster dér cou
rant Voordam C 9 een gesloten bus geplaatst.
Deze bus wordt eiken namiddag om 3 uur geledigd en
de totale opbrengst daarvan eiken avond in de cou
rant vernield.
Wij hopen, dat de inhoud dier bus zal getuigen van
het medelijdén en het medevoelen van mannen, vrou
wen en kinderen, die niet veel te missen hebben, maar
toch graag een kleinigheid willen afzonderen. Hun
bijdragen, hoe klein ook, worden met dezelfde, dik
wijls grootere offervaardigheid gegeven en daar veel
kleintjes immers een groote maken kan er ook op deze
wijze geholpen worden, zoodat niemand die van goe-
den wille is zich behoeft te onttrekken aan het ver
strekken van steun aan dé slachtoffers van den wa-
UITVOERING MILITAIREN
VOOR DE GETROFFENEN.
De milü iren van het vijfde depót alhier zullen
Dinsda "ebruari in de Harmonie een uitvoering
geven i ate van door den watersnood geteisterden.
Het p ramma vermeldt: vrije oefeningen, fanta
sie-gewet. fanfarekorps, strijkorkest, mannenkoor,
uitsluitend door militairen, terwijl luitenant Kloos
als zanger en milicien v. d. Meer als cellist zullen op
treden, twee dames uit Amsterdam zang- en vioolnum
mers zullen geven en de heer Oushoom voor de bege
leiding zorg zal dragen.
Hoewel het ons in het algemeen niet aanbevelings
waardig voorkomt, onder de tegenwoordige omstan
digheden door het organiseeren van voorstellingen gel
den voor de noodlijdenden bijeen te brengen, meenen
we, dat het hier een uitzondering geldt. In de eerste
plaats, omdat men ons heeft verzekerd, dat de bruto-
opbrengst ten voordeele van het doel komt, zoodat er
geen onkosten afgaan, hetgeen anders nogal eens
maakt, dat de liefdadigheid niet in die mate wordt ge
diend, dan het geval zoii zijn geweest, wanneer dé
bezoekers meer hadden gegeven. En in de tweede
plaats, omdat het hier militairen geldt, die op hunne
wijze een steentje willen bijdragen om den grooten
nood te lenigen:
Wij hopen dus èn voor de noodlijdenden èn voor de
militairen en de dames en heeren die hun geheel be
langeloos ter zijde staan, dat de poging zal slagen en
dat de kaartenverkoop alleszins bevredigend zal zijn.
ONDERWIJS-INTERPELLATIE.
Naar wij vernemen heeft de heer O. J. Verkerk den
Raad verzocht in de eerstvolgende openbare vergade
ring aan Burgemeester en Wethouders de volgende
vraag te mogen stellen:
„Zijn Burgemeester en Wethouders van oordeel,
dat door de volgende aanvulling van art. 2 der ver
ordening tot regelin; van het openbaar lager onder
wijs,
„aan de 4de en 6de Gemeenteschool in het vak
genoemd sub letter I, buiten de gewone schooluren,
aan leerlingen der 6de en 7de kb, se die zich daartoe
bij het hoofd der school aanmelden", uitvoering is
gegeven aan de in den Raad meermalen uitgesproken
wenschelijkheid om voor leerlingen van alle Gemeen
tescholen den cursus in de Fransche taal toegankelijk
te doen zijn?"
Vrouwenkiesrecht.
Voor eea get cl bezette zaal trad gisteravond in de
„Unie" op voor bovengenoemde vereeniging douarière
gravin P. van Heerdit tot Eversberg-Quarles van Uf-
ford, die na en ge verdienstelijk uitgevoerde zang met
piano-nummei van mej. L. Langeveld en mevr. G.
Offers-Rink, geveer als volgt sprak:
Beseft ge 1 de groote ernst van het oogenblik,
het zal anneer we medezeggenschap hebben
de regee o,
Stellig ?en miljoen vj ouwen en meisjes heb
zich nog met dit vraag uk bemoeid.
Binnc nbaren tijd h< ben we vrouwenkiesrecl
In reg< cringen is in laatste jaren reeds et
groote 1 mg gekomen, t le Kamerleden die eerst
beslist t danders waren ju er nu voor.
Ook II. AL dé Koningin t Prins Hendrik hebben
hun warme sympathie betuigd. Toen kwam de oorlog
en 't is of vele vrouwen ernstiger zijn geworden bij
het aanschouwen van al die oorlogsellende en langza
merhand kwamen ze tot dé overtuiging dat er buiten
den oorlog toch ook nog wel ellende was, en deze over
tuiging 1 eft ertoe geleid dat er meer actie is gekomen
in de beweging om vrouwenkiesrecht te verkrijgen, niet
in dé eerste plaats om dé politiek, dat asjeblief zoo
laat mogelijk, maar om een gelukkiger toestand voor
ons vrouwen te verkrijgen.
Zijt ge wel eens in Zwitserland1 geweest en,hebt ge
wel eens de diepe symboliek gezien die er is die hooge
blanke en reine bergtoppen. Die zijn als onze idealen.
De vrouw, naast dfen man, die alleen den top niet kon
bereiken, zal nu met hem het doel kunnen bereiken.
Wat de man niet alléén kan, kan hij met de vrouw,
en in vele groote dingen heeft de vrouw den eersten
stoot gegeven, getuige de afschaffing van de slavernij
in Amerik. van de absinth in Zwitserland en van den
brandew in Finland. Dat moet ook in Nederland
gebeurt 'oote dingen staan hier ook te doen. De
Nederla' he vrouwen zijn nog te schuchter, zij dur
ven niet 't openbaar hun zaak te verdedigen en dat
moet anders 'worden. De vrouw moet durven en daar
toe is noodig verdwijning van het standenverschil cn
vooral ontwikkeling. Hiertoe heb ik een 10-guldens-
bibliotheekje samengesteld ten dienste van de ver
schillende afdeelingen.
fpr^tiAA/li
