DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Broodvoorziening.
No. 21
WOENSDAG 26 JANUARI
Honderd en achttiende jaararang.
1910
Abonnementsprijs per 3 maanden ft—,ir. p. post T 1.25. Advertentieprijs 10 et. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Briefen fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij f.h. HERKIs. COSTERS ZOON, Voordant C9. Telefnonnr. 3.
Watersnood.
ALKMAAR, 26 Januari.
Van Duitsche zijde zegt men niet veel over de mis
lukte pogingen om het IJser-kanaal bij het Sas over te
steken. Men deelt mede, dat de vijandelijke stellingen
krachtig onder vuur genomen werden en dat patrouil
les, die op sommige plaatsen in de stukgeschoten vij
andelijke loopgraven drongen, constateerden, dat de
vijand groote verliezen had geleden, dat die patrouil
les 4 mitrailleuses hebben veroverd en dat men den
Dempler-toren van de kathedraal van Nieuwpoort,
die den vijand een goeden waarnemingspost bood,
heeft omver geschoten.
Aan den Franschen kant houdt men echter vol, dat
de Duitsche infanterie-aanval door het Fransche artil
lerie-vuur is gestuit, dat kleinere afdeelingen, die bij
het Sas poogden over het kanaal te komen, werden te
ruggedreven en dat in de streek van Boesinghe, Sas
en Steenstraete de artillerie aan weerszijden zeer hevig
optrad. Deze laatscn zijn vooral bekend wegens de
bloedige gevechten, die er in April van het vorige
jaar werden geleverd. Nadat de Duitschers in de
maand November 1914 gedwongen waren op den
rechteroever van het IJserkanaal terug te trekken,
slaagde men er den 23$ten April d. a. v. in door een
krachtig, maar bloedig offensief o. a. Steenstraete en
het Sas te bezetten. Zooals vaker in dezen oorlog,
bleef de behaalde terreinwinst slechts kort in hun be
zit, immers de volgende dagen werd een gedeelte van
het verloren gegane gebied door de Franschen en de
Engelschen herwonnen.
Wanneer wij herinneren aan den naam Yperen, dan
weet men voldoende, waar het hier nog altijd om gaat.
En zoo behoeft ten aanzien van Artois, waar de Duit
schers eenig voordeel hebben behaald bij Neuville, de
naam Rijssel slechts genoemd te worden om de herin
nering aan hardnekkige gevechten wakker te maken.
Het zou niet te verwonderen zijn, wanneer in deze
veel omstreden gebieden eerlang weer een belangrijke
actie te wachten zou zijn de Duitschers kunnen hu.n
hoop op Calais blijkbaar maar niet opgeven en de
opperbevelhebber von Falkenhayn blijft, ondanks den
heftigen tegenstand, dien hij hier ontmoet en de zware
verliezen, welke zijn troepen hier hebben geleden, nog
steeds vasthouden aan zijn oude denkbeeld, om langs
de kust aan te vallen, ten einde aldus Frankrijk te kun
nen afzonderen van Engeland, gelijk ook Rusland in
een positie van isolement verkeert.
De Engelsche minister Lloyd George heeft echter
verklaard, dat Engeland, de bakermat van een der
grootste legers, en spoedig ook van de best uitgeruste
der wereld, Duitschland zeer spoedig zou laten mer
ken,-dat het doende was om zijn geheele macht in den
oorlog te ontwikkelen. De spreker, die er op wees, dat
de verbondenen thans even hecht waren vereenigd als
in het begin van den oorlog, zeide verder, dat hij aan
de overwinning niet den minsten twijfel koesterde
Dat men in Engeland bereid is den oorlog tot het
uiterste te voeren, blijkt uit het verloop van de behan
deling van het dienstplicht-ontwerp, dat thans in het
Hoogerhuis in tweede lezing is aangenomen, welk
Huis verder ook we! geen bezwaren zal maken. Der
gelijke eenstemmigheid heerscht er wel is waar niet in
het landmen verwacht, dat -de conferentie van de ar
beiderspartij te Bristol, die heden geopend wordt, een
motie tegen het ontwerp .zal aannemen, maar men
denkt niet, dat dit ernstige gevolgen zal hebben en
dat de drie arbeidersministers in een dergelijke beslis
sing aanleiding zullen vinden om hun ontslag te vra
gen.
De Engelsche regeering heeft in het Lagerhuis ver
klaard, niet te weten wat er met Montenegro gaande
is, daar de telegrafische verbinding met Skoetari
onderbroken is. De Oostenrijkers blijven maar be
weren, dat de ontwapening glad van stapel loopt en
dat er van verzet geen sprake is. Feit is intusschen,
dat de Oostenrijkers veld winnen. Zij trekken thans
in Albanië naar Durazzo en de Bulgaren trekken tege
lijkertijd naar Walona. Aldus wordt gepoogd de ach-
terwaartsche terugtochtswegen der Montenegrijnen af
te snijden, en Italië, dat reeds in den aanvang van den
oorlog zijn belangen in deze streek verdedigde, doch
thans weinig deed om op de gebeurtenissen hier in
vloed uit te oefenen, een hak te zetten.
Het Fransche blad le Temps pruttelt in verband met
de gebeurtenissen in Albanië over de weinige actie te
Saloniki, waar 200.000 a 300.000 Fransche en Engel
sche soldaten juichen, dat ze niet door 30.000 Bulga
ren in zee gedreven worden. Het blad is van oordeel,
dat die Bulgaren gemakkelijk over hoop zouden kun
nen worden geworpen en dat de Oostenrijkers er dan
niet meer aan zouden denken hun tijd te verliezen met
de verovering van Albanië. De Oostenrijkers en Bul
garen zouden onmiddellijk hun Albaneeschen veld
tocht staken en de Duitschers noch de Turken zouden
hen thans te hulp kunnen snellen.
„Wij dringen. aldus le Temps daarom aan op
eenheid van handeling van alle legers der geallieerden
in den Balkan, zoowel Italiaansche als Fransche en
Engelsche en zelfs van de Servische, die weder ge-
vechtsklaar moeten zijn. Het oogenblik is daar, laat
het niet verloren gaan."
Over den strijd in het Aziatisch Oosten deelt de St.
Petersburger correspondent .van de Daily Chronicle
eenige belangwekkende bijzonderheden mede: De Rus
sische troepen ten Westen van Hamadan (in Perzië)
zijn thans nog slechts 10 dagmarschen van het Engel
sche leger bij Koet-el-Amara (in Mesopotamië) ver
wijderd, zegt hij. Echter zal de vereeniging nog niet
spoedig tot stand komen. Behalve dat de weg door
een bergachtig terrein gaat, zullen de Duitschers en
Turken met hunne Perzische handlangers trachten de
verbinding te beletten. Zij hebben een aanval gedaan
op den Haudelar-pas, die evenwel is afgeslagen. Thans
hebben zij, behalve van de benden, die ten Westen van
Hamadan verdreven zijn, zich verzekerd van de hulp
der stammen van Lusistan. Nizam-es-Sultaneh, gouver
neur dezer provincie, had in opdracht der Perzische
regeering een gewapende macht op de been gebracht
om de rooverijen te beteugelen en is daarmede naar
den vijand overgeloopen. Men zal er echter waar
schijnlijk wel in slagen dezen weerstand te overwin
nen, zoodat voordat de lente begonnen is, de Rus-
sisch-Engelsche strijdkrachten gezamenlijk den vijand
zullen beletten naar Zuid-Perzië door te dringen. Ver
der wordt de toestand in Mesopotamië ten zeerste be-
invloed door den loop der gebeurtenissen bij Erze-
roem. Blijft de fortuin aan de zijde der Russen, dan
zullen de Turken genoodzaakt zijn hunne troepen uit
Mesopotamië terug te trekken, daar deze anders groot
gevaar zouden loopen van te worden afgesneden, ver
klaart de correspondent.
Dezer dagen deelde de Tel. mede uit Buiksloot
dat het wenschelijk werd gevonden, de kippen en een
den, die van honger dreigden om te komen, dood te
schieten.
Het gevolg van deze medëdeeling is geweest, dat
een groot aantal vrijwilligers uit de hoofdstad en an-
dëre gemeenten thans de omstreken van die gemeen
te als jachtterrein hebben uitgekozen.
Zij hebben het bericht verkeerd opgevat en hun
komst is niet welkom voor het doodschieten, doch zijn
door kapitein Quack eenige heeren aangewezen; aan
anderen kan het „jagen" natuurlijk niet worden toe
gestaan.
In verband met de stormschade, ontstaan in het
niet verdedigde dijksgedeelte, heeft de vergadering
van ingelanden van den polder Borrenbrood te
Brouwershaven met algemeene stemmen beslo
ten, den dijk verder geheel te verdedigen met gewa
pend beton, volgens systeem-De Muralt.
Op den doorgebroken zeedijk te Anna Pau
lo w n a is men begonnen met het doen van opme
tingen en het maken van projecten. De benoodigde
materialen worden spoedig verwacht en dan hoopt
men met het herstellen spoedig een aanvang te ma
ken, schrijft het Hbld. Door den vloed was het bui
tenwater in den Polder weer opgéloopen, doch gis
termorgen zakte het weder aanmerkelijk. In den Oost
polder kwam de weg- naar Wieringenvaard tot de boe
renplaats „Welgelegen" droog. Van de Oudesluis tot
een gedeelte van de Van Ewijcksvaart is de weg even
eens begaanbaar. En van hotel „Veerburg" tot even
voorbij he! Raadhuis gaan nu. weer voetgangers, paar
den en wagens, doch verderop, naar het station staat
het water nog een halven meter op den weg. De
spoorduikers zijn nog in goede conditie; doch over
die tusschen post 12 en 13, bij Oudesluis, schijnt men
zich nog altijd ongerust te maken.
In Breezand nemen de inwoners nog altijd
maatregelen om hun vee en goederen te bergen, daar
men de toestand aan den anderen kant (ten westen van
de spoorlijn) nog niet vertrouwt.
De Burgemeester van. Anna Paulowna erkent in
grooten dank de ontvangst van de volgende giften
voor noodlijdenden door dijkbreuk:
P. Loopuijt te Schiedam 100; N. N. te Alkmaar
50; Swager te Heerhugowaard 4 manden fruit.
Het is een droevig gezicht, duizenden eenden in
den overstroomden Zuidpolder bij V o 1 e n da m te zien
rondzwemmen. Zij krijgen niet wat zij noodig hebben.
Nu worden ze, zooveel dit mogelijk is, opgevangen.
Men hoopt ze daarna, in kisten gepakt, per boot naar
Amersfoort te vervoeren. Daar moeten hokken en schu
ren gebouwd' worden, waartoe de heer Braufort, leer
aarde Rijkslandbouwwinterschool te Utrecht, zijn wel
lende medewerking heeft verleend.
Burgemeester Cal'koen van Edam heeft aanvrage ge
daan om 10.000 om de zaak uit te voeren. Gaat het
plan niet door, dan sterven de eenden binneneen
paar dagen, en is een kapitaal van'anderhalve
ton verlopen. Alleen te Volendam zijn 60.000 eenden
CULTUUR DER DOOR ZEEWATER
OVERSTROOMDE GRONDEN.
De directeur-generaal van den Landbouw vestigt er
de aandacht van belanghebbenden op, dat naar aan
leiding van de overstroomingen in 1906 in Zeeland
een uitvoerige studie is gemaakt aangaande den in
vloed van het zeewater op de geschiktheid van den bo
dem voor de cultuur van verschillende gewassen.
Rapporten dienaangaande van den heer A. A. ter
Haar zijn gepubliceerd in de Verslagen en Mededee-
lingen van de directie van den Landbouw, jaargang
1907 No. 6 en 1910 No. 6, terwijl mede zijn uitgege
ven brochures over hetzelfde onderwerp van de hand
van de heeren I. G. j. Kakkebeeke en dr. D. Jl. His-
sink.
Voor zoover de voorraad strekt zijn van deze publi-
catiën kosteloos exemplaren ter directie van den Land
bouw verkrijgbaar, terwijl overwogen wordt ze, in één
deeltje vereenigd, opnieuw uit te geven. (St. Ct.)
Telegrammen van heden.
VELSEN, 26 Jan. Op de buitenplaats „Duin en
Kruidberg", van den oud-minister Cremer, te Sant
poort, is een aantal boeren e. a. ondergebracht, afkom
stig uit Volendam
PURMERENR, 26 Jan. Er was heden geen aanvoer
van pluimgedierte uit de richting Oostzaan, Lands
meer e. d. De paardenmarkt kon niet gehouden wor
den, daar deze plaats geheel door het water is over
stroomd. Ook ae Iappenmarkt was geheel onbezet,
ofschoon hier geen vleugje water te bekennen valt.
De waterstand was heden betrekkelijk normaal, on
geveer 5 c.M. onder A.P.
AMSTERDAM, 26 Jan. Het Hbld. meldt, dat de
10 000, noodig voor de verzorging en voeding van
de 60.000 eenden, die om Volendam-zwerven, reeds
door de Watersnoodcommissie zijn overgemaakt.
BINNENLAND.
rWEEDE KAMER.
De heeren Kolkman en Hugenholtz, os. opnieuw ge
kozen en herkozen, werden geïnstalleerd.
Namens de geheele linkerzijde legde de heer De
Meester (U.-L., Den Helder) de verklaring af, dat hij
zeer was teleurgesteld wegens de weigering van den
minister van financiën, om thans het wetsontwerp in
zake de ouderdomsrenten te behandelen.
Spr. wilde daarover Donderdagavond met den mi
nister debatteeren en vroeg voor dien dag weder een
regeling van werkzaamheden.
Conform werd besloten.
Aan de orde was vervolgens het wetsontwerp tot tij
delijke afwijking van de kieswet.
De heer Beumer (A.R. Kampen) wees op de geop
perde bezwaren en constateerde dat de minister ze niet
begrepen had.
De heer Albarda (S. D. A. P. Enschede) verheugde
er zich over dat de Regeering andermaal dit wetsont
werp heeft ingediend. De bezwaren van den heer Beu
mer achtte spr. niet van emstïgen aard en hij achtte
het in verband met den Watersnood beslist noodzake
lijk dat dit wetsontwerp werd aangenomen.
De minister van binnenl. zaken beantwoordde de
heeren, die beide repliceerden.
Art. 1 werd hierop op verzoek van de commissie van
rapporteurs ingetrokken.
Aan de orde waren de volgende wetsontwerpen
1. Verbodsbepalingen bet re tiende het bereiden van
alcoholische vioeistotten.
Aangenomen zonder beraadslaging of hoofdelijke
stemming.
2. Voorziening ten behoeve van de statistiek van den
in-, uit- en doorvoer.
idem.
3. Aanvulling en verhooging van hoofdstuk IX der
staatabegrootmg van 1915 (aankoop terrein gebouw
centraalDureau statistiek).
Aangenomen met 48 tegen 45 stemmen.
Hierna verdaging tot Woensdagmorgen 10 uur.
MINISTER TKEUB.
Van meer dan éen kant werd ons gisteren uit de
linkerzijde der Tweede Kamer medegedeeld, schrijit
de Haagsche redacteur van de Telegraaf, dat, ais mi
nister lreub aanstaanden Donderdag zijn standpunt
volkomen blijft handhaven, hij het pleit stellig zal ver
liezen. „De stemming in aüe iinxscne tracties is van
dien aard" zoo verklaarde ons een Kamerlid,
„dat men er niet tegen op zal zien, om Donderdag
uesnoods een motie van afkeuring tegen minister
Freub aan te nemen." En met beslistheid voegde hij
er aan toe: „Wij gaan ditmaal voor den minister niei
op zij."
Het ziet er dus dreigend uit.
Natuur'ijk weet niemand, wai er vóór Donderdag
nog kan gebeuren en in hoever er een modus viveudi
gevonden zal.worden. Maar waarschijnlijk is dit
laatste niet. Gisteren ten. minste was de verwachting
bij velen, dat het, als de.ministe op z'n siuk blijff
staan, tot een crisis zal komen.
Nader vernemen wij nog, dat de correspondentie
tusschen minister Treub en den voorzitter der Tweede
Kamer gevoerd is zonder medeweten van minister
Cort van der Linden. Dit is teekenend, niet alleen om
dat de premier aldus van zulk een belangrijk conflict
onkundig bleef, maar ook omdat minister Cort van
der Linden het betrokken wetsontwerp mede heeft on
derteekend.
Mr. W. K. F. P. GRAAF VAN BYLANDT.
Naar de Telegraaf verneemt, zal de heer mr. W. K.
F. P. graaf van Bylandt zeer spoedig bedanken als lid
der Tweede Kamer.
Met den heer Van Bylandt, die thans 74 jaar oud is,
zal dan één dei- parlementaire veteranen ons Lager
huis verlaten. Na een loopbaan in de diplomatie,
werd hij in 1882, als anti-revolutionnair, gekozen in
het district Amersfoort. In 1888 vaardigde Apeldoorn
hem af, en voor dit district heeft hij onafgebroken zit
ting gehad. Graaf van Bylandt is dus bijna 34 jaar
achtereen Kamerlid geweest. In 1894 behoorde hij tot
hen, die zich afsche.iaden in de vrij-antirèvolutionnaire
partij, welke in 1903 werd opgelost in den Christelijk-
Historischen Kiezersbond.
Van 1909 tot 1912 is de heer Van Bylandt voorzitter
der Tweede Kamer geweest, een functie, die te zwaar
bleek voor zulk een goedaardig, vriendelijk man.
ARBEIDSTOESTANDEN BIJ DE
„TELEGRAAF."
De pers wijdt aan de onthullingen betreffende „de
Telegraaf" eenige beschouwingen.
„Het Volk" schrijft o.m. hiervan:
Ér is in Nederland een groot dagblad, waarvan de
eigenaar op eigen hand, op eigen risiko, een bureau
sticht, dat naspeuringen doet omtrent de smokkelarij.
Hij bezigt daartoe personeel, dat voor een gedeelte uit
individuen bestaat, wier betrouwbaarheid aan gegron
de bedenking onderhevig is. Individuen bij wie er zijn,
de zonder bona-fide-joumalist te zijn, zich voor ver
slaggever van „De Telegraafuitgeven, terwijl ande
ren onrechtmatig optreden als inspekteurs van de N
O. T. Er worden door een of meer van dit personeel,
ten bewijze van hum dienstijver, valsche dokumenten
De BURGEMEESTER van ALKMAAR brengt ter
kennis van belanghebbenden
dat de eerstvolgende verwisseling van brood-
en meelkaarten, zal plaats hebben oj) Maandag
81 Januari a.s., in het kantoor Houttil No.
16 alhier, welk perceel daartoe dien dag geopend
zal zijn van 9—1 en van 2—5 uur;
dat houders van kaarten, die verzuimen hun
kaart op dien datum in te leveren, voorloopig
geschorst worden van het recht, goedkoop brood
te betrekken, en
dat op dien datum aan bakkers en meelhan
delaren geen meel zal kunnen worden verstrekt.
Alkmaar, 26 Januari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
Q. RIPPING.
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR
noodigt bij deze de inwoners uit de door overstroo-
mjng geteisterde gemeenten, die tijdelijk in deze
gemeente een onderkomen hebben gevonden, uit,
zich tot liet geven van inIicliUiigeii aan te
melden ter Secretarie dezer gemeente
(9-2 uur).
Alkmaar, 25 Januari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
geproduceerd, die als bewijzen van smokkelarij moeten
dienst doen; zelfs wordt smokkelarij geprovoceerd. De
eigenaar van het dagblad laat buiten weten van den
hoofdredakteur smokkelverhalen,aan zijn „anti-smok-
kelhureau" aangebracht en daar geredigeerd, in de
krant zetten. Hij geeft aan het personeel van de krant
opdrachten ten behoeve van zijn „anti-smokkel-bureau."
En hij zendt rapporten van de daar aangebrachte
„ontdekkingen" aan de gezantschappen van Engeland
en Frankrijk te 's-Gravenhage.
Wij aarzelen niet, dit bedrijf, dat zich bedient van
een algemeen verspreid dagblad, de gevaarlijkste aan
slag op de neutraliteit van ons land te noemen, die ons
tot nog toe bekend is geworden. En niet alleen verhou
dingsgewijs, maar ook zonder vergelijking met andere
feiten noemen wij dit bedrijf van den heer H. M. C.
Holder! een zeer stellig en ernstig gevaar voor Neder-
land's neutraliteit. De pers is niet in staat, op andere
wijze dan door een zoo krachtig mogelijk protest erte
gen op te komen. Het is echter de vraag, of de regee
ring niet op andere wijze moet pogen, het te stuiten.
„ik ben pro-geallieerd'is de leuze van den heer
Holdert. Dankt alleen aan die gezindheid, aan de be
renliefde van dezen ondernemer, het „anti-smokkel-bu
reau" zijn bestaan? Of hebben ook andere motieven
bij de stichting hun invloed doen gelden? Wie geeft
hierop het antwoord?
De Haagscne Nieuwe Courant:
Schroder (J. C.), och arm, wat nog van hem te zeg
gen, nu hij daar tentoongesteld staat met de flarden
van den papieren vrijhëidsmantel orft de leden en het
blikken zwaard van de gerechtigheid opgestoken? De
held Schroder, de kampioen voor al wat er edels en
fiers in Nederland gesmoord dreigde te worden onder
laffe neutraliteit, de man dien ds. Giran in den kerker
aantrof in gezelschap van Socrates en alle geesterhe-
roën der historie, het St. Nikolaas ideaal van Amster
dam en de eendags-celebriteit van Londen en Parijs,
helaas, wat is hij anders geweest dan een arme
voetbal, door Holdert tusschen den kop van de cou
rant en de gevangenis, misschien de hoofdredacteurs
kamer, het redactie-verblijf en de broodeloosheid heen
en weer getrapt. Een moreele zwakkeling die, na tal-
looze vruchtelooze pogingen om zich aan de boeien
van den despoot te ontwringen, na zich telkens weer
te hebben laten paaien met beloften van zuivering van
positie, na zijn redacteuren buiten hem om en tegen
zijn wil te hebben zien ontslaan, de ketenen willig
blijft dragen waarmee een Holdert, waarachtig nog
jaloersch op zijn slachtoffer, hem nauwelijks uit den
kerker ontslagen weder stond op te wachten! Die dap
pere kleine juffrouw Van Meekeren, met haar tien ja
ren zwaren redactioneelen dienst, die na haar ontslag
op zijn voorspraak bij hooge genade toch nog mocht
terugkeeren, maar de gunst weigerde om der wille
van haar ontslagen collega's met welk gevoel past
het Socrates' tijdelijken metgezel haar thans aan te
zien
Ziehier de verheven leiding van „het eenige blad
dat de waarheid durft zeggen"
Er is velerlei onverklaards en onverklaarbaars in
deze duistere samenwerking en deze actie, waarvan
men alleen met zekerheid kan zeggen dat zij anti
nationaal is geweest, maar niet ten wiens voordeele zij
gestrekt heeft en waf zij eigenlijk precies beoogd heeft.
Fantastisch lijkende veronderstellingen zijn reeds uit
gesproken en neergeschreven, wij wagen ons daaraan
niet
Wij vragen alleen: zal een redelijk denkend Neder
lander na heden nog langer dupe zijn vaneeen zwen-
dëlarij met ideëele waarden als hier werd onthuld?
Het „Vaderland" schrijft:.
Hoe nu Wordt de anti-Duische campagne van „De
Telegraaf" inderdaad gevoerd onder de redaktioneele
leiding van iemand die met ambtenaren van het Duit
sche Ministerie can Buitenl. Zaken naar Amsterdam
ekomen is om er artikelen in het belang van Duitsch-
and geplaatst te krijgen, 'en die door den heer H. M.
C. Holdert zelf ten aanhoore van het redaktiepersoneel
met zooveel woorden is gebrandmerkt als een zaak
waarnemer van Duitschland?
Is de anti-Duitsche kampagne van „De Telegraaf",'
onder leiding van een journalist, door den heer Hol
dert verdacht een behartiger te zijn van Duitsche be
langen en in konnektie staande met het Duitsche Mini-,
sterie van Buiten! Zaken iemand wiens macht en wil
lekeur aan „De Telegraafzoo groot zijn. dat hef bes
te gedeelte van het redaktiepersoneel tengevolge van
zijn optreden ontslag kreeg of vroeg, is deze anti-
Duitsche kanipagne in den grond der zaak een pro-
Duitsche- bestemd om e,n konflikt uit te lokken tus-