DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Réi den Watersnood.
Luxe Automobielen
Adres: JAC. MET.
No. 24
Honderd en achttiende Jaargang.
11)16
per 3 maanden f 1—fr, p. post f 1.25. Advertentieprijs 10 ct. p. regel groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. Y. Boek- en Handelsdrukkerij v.ii. HERMs. COSTER 4 ZOON, Yoordam C 9. Teiefoonnr. 3.
Z A T E R J) A U
JANUARI
ALKMAAR, 29 Januari.
Het gaat op de oorlogstooneelen in het klein als in
het groot: zoodra er een voordeel is behaald, treedt
de evenwichtstoestand verder in. Men heeft dit ver
schijnsel in het Westen en in het Oosten op groote
schaal kunnen waarnemen in het klein herhaalt het
zich thans aan het Isonzo-front, waar de aanval der
Oostenrijkers niet is doorgezet kunnen worden en op
het Russisch-Turksch gevechtsterrein, waar de Russen
op de Turken een succes verwierven; doch waar sinds
dien weer rust heerscht.
Hoeveel schatten deze slepende oorlog kost, heeft
de financieele redacteur van de Momingpost dezer da
gen in een lezing geopenbaard. De cijfers zijn groot,
doch we zullen ze desondanks vermelden wie er
duizelig van wordt moet ze maar overslaan!
De heer Arthur Kiddy dan becijferde, dat alle oor
logvoerenden in den oorlog tot einde December j.l
hebben ui!gegeven iets meer dan 72,000,000,000 gul
den, waarvan Engeland 18,000.000,000 en Frankrijk
14,000,000,000 yoo.1 hm rekening hadden. Duitsch-
lar t werd door den spreker voor 19,000,000,000 gul
den en Oostenrijk-Hongarije voor 9,000,000,000 geno
teerd. In laatstgenoemde totalen zijn dan inbegrepen
de sommen door Duitschland en Oostenrijk-Hongarije
voorgeschoten aan Bulgarije en Turkije. Rusland komt
m et 12,000,000,000, Iralië met 1,800,000,000 dp de lijst
voor.
Wordt de oorlog tot einde 1916 voortgezet, dan zal
de gezamenlijke nota oploopen tot 145,000,000,000
gulden, waarvan Engeland iets minder dan
36,000,000,000 zal hebben uitgegeven.
Financieel staan de geallieerden er beter voor dan
de centralen, zoo betoogde de heer Kiddy, al was het
ook noodzakelijk, de grootste zuinigheid te betrach
ten en de blokkade te verscherpen.
Het is echter de vraag of de oorlog op denzelfden
voet voortgezet wordt: er kunnen nog meer deelne
mers komen
In Roemenië, waar volgens de Engelsche en Fran-
sche bladen de stemming ten gunste der entente steeds
toeneemt, schijnt een kabinets-crisis op handen, die tot
een oorlogsverklaring kan leiden.
En in Amerika heeft de president een onrustwekken
de redevoering gehouden. Hij heeft gezegd, dat de
Unie ten allen tijde vechtklaar moest wezen. Hij
is bereid al het mogelijke te doen om een zoo groote
ramp als de oorlog te voorkomen, maar Amerika heeft
iets meer lief dan de vrede, n.l. de beginselen, waarop
het politieke leven is gebaseerd en het is gereed' om
in den strijd te gaan ter handhaving van den goeden
naam en de eer.
„Liever, zoo betoogde de heer Wilson verder, liever
zou ik grondgebied prijsgeven, dan de idealen, die de
stut zijn voor het leven der ziel zelf. Wat ik u tracht
duidelijk te maken is, dat de omstandigheden, waarin
de wereld zich thans bevindt, niet dezelfde zijn als die,
waarin zij kort geleden, verkeerde; en het is niet met
zekerheid te zeggen hoe ze morgen zullen zijn. Ik kan
u niet zeggen, hoe morgen de politieke betrekkingen
van dit land zullen wezen, en ik vat dan het woord
„morgen" in den letterlijken zin op. Ik zou het niet
wagen, mijn mond te houden en het land in de veron
derstelling te laten, dar vaststaat dat het morgen even
zonnig zal zijn als vandaag. De Vereenigde Staten
zullen nooit de aanvallers zijn, altijd zullen zij tot op
het oogenblik, dat de eer in het spel komt, trachten,
alles te vermijden, wat den wereldvrede zou kunnen
verstoren. Maar de Vereenigde Staten hebben de ont
wikkeling der omstandigheden niet in de hand, en wij
moeten de zekerheid bezitten, dat wij de trouwe diena
ren zijn van de zaken, die wij liefhebben wij moeten
gereed staan om ze te kunnen verdedigen tegen alle
gebeurlijkheden, waardoor zij zouden kunnen worden
bedreigd of geschaad."
Een dergelijke uiteenzetting kan voor de meeste on
zijdige landen gelden. Maar zij treft bijzonder op het
oogenblik, waarop volgens gen telegram uit Washing
ton aan de Köln. Ztg. er daar weer allerlei geruchten
loopen, dat de onderhandelingen afgebroken zullen
worden. De Lusitania-kwestie heet een somber aan
zien te hebben gekregen. De Amerikaansche regeering
moet er op staan, dat Duitschland zal toegeven, dal
de aanval op het schip een inbreuk op het volkenrecht
is geweest, ten minste voor zoover Amerikanen dien
tengevolge zijn omgekomen. Als Duitschland deze op
vatting erkent, zal zij schadeloosstelling verlangen en
aan Duitschland de zaak niet meer aanrekenen. Uit de
erkenning dat het een onwettige handeling betreft, zou
evenwel van zelf volgen, dat een verwijzing naar het
Haagsche hof onmogelijk is, gelijk Duitschland ver-
eischt.
Het Central News verneemt uit Nieuw-York, dat de
Duitsche gezant Bemstorff aanzegging heeft gekro
gen, dat de Vereenigde Staten tot ernstige maatrege
len zullen overgaan indien het optreden van den
commandant van den onderzeeër in zake de Lusitania
niet werd gelaakt, de gezant verwachtte dat de volgen
de Duitsche nota 't definitieve antwoord van Duitsch
land zal bevatten.
Het afbreken van onderhandelingen beteekent nog
geen oorlog, toch verdient de rede van president Wil
son onder de tegenwoordige omstandigheden bijzon
der de aandacht.
In een anderen onzijdigen staat is tegen Duitsch
land een betooging gehouden. Voor het consulaat tc
Lauzanne, waar ter gelegenheid van 's Keizers ver
jaardag de vlag was uitgestoken, eischte een menigte,
dat die vlag zou worden weggenomen. De politie kon
de massa niet in bedwang houden, de vlag werd naai
beneden gehaald en het kostte moeite haar uit handen
der menschen te houden.
De bondsregeering heeft maatregelen genomen tot
het instellen van een vervolging tegen de schuldigen,
drie personen zijn gearresteerd, de vlag is weer gehe-
schen en wordt beschermd en de Zwitsersche gezant
te Berlijn heeft reeds aan de Duitsche regeering ovei
hetgebeurde zijn leedwezen betuigd, waarop die regee
ring te kennen gaf, dat zij zeer dankbaar was voor dt
prompte behandeling van deze betreurenswaardige
aangelegenheid, door den Zwitserschen bondsraad.
Op hetzelfde oogenblik dat de Oostenrijksche regee
ring liet verklaren, dat de ontwapening van het Mon-
tenegrijnsche leger ten einde loopt, betuigde de Ko
ning van Montenegro in een telegram aan president
Poincaré zijn onverminderde en onveranderlijke toe
wijding voor de zaak der geallieerden. Duidelijker
wordt door een en ander het Montenegrijnsche raadsel
niet
Officieel wordt uit Parijs medegedeeld, dat de te
rugtocht der Serviërs, die in Albanië gebleven waren,
geregeld voortgang vindt zonder incidenten, hetgeen
vooral te danken is aan het weer en aan het feit, dai
de Engelsche missie bruggen heeft gelegd over de
voornaamste rivieren. Oorlogstuig wordt van San Gi
ovanni naar het Italiaansche Brindisi gebracht, naar
San Giovanni zenden de Oostenrijkers en Hongaren
dians vooruitgeschoven posten.
Engelsche, Eransche, Russische en Italiaansche ma-
miers zijn op het schiereiland Kara Boeroe geland
cn hebben het fort daar bezet. Het schiereiland is ge
legen-ten zuiden van Saloniki, op ongeveer 6 K.M.
aistand, men vermoedt aan entente-zijde, dat Duitsche
onderzeeërs in de nabijheid van de kust voorraden op-
oioegen. De landing had plaats onder bescherming
der scheepskanonnen, de commandant van het Griek-
ache fort, welks bezit in andere handen ongewensdit
werd geacht, protesteerde, maar Fransche infanterie
omsingelde het fort en de omringende woningen aan
de landzijde, doorzocht de huizen en beval de verwij
dering der bewoners. Natuurlijk zal Griekenland weer
protesteeren en natuurlijk zal dat niemendal ba-
Len!
Het congres der Engelsche arbeiderspartij te Bristol
heeft met een meerderheid van 1,127.000 vertegen
woordigde stemmen een motie aangenomen, waarin
de wenschelijkheid wordt uitgesproken, dat de minis
ters van de arbeiderspartij in de coalitie-regeering zul
len ,blijven. Een motie, waarin werd aangedrongen
op het stellen van de buitenlandsche politiek onder de
controle van het parlement en op een gedachtige in
perking der bewapening na den oorlog en waarin
werd afgekeurd de overdracht van grondgebied zon
der de toestemming daartoe van. de betrokken bevol
king, werd met een meerderheid van 357.000 stemmen
verworpen.
De Engelsche munitie-minister, Lloyd George,
heeft tegenover den vertegenwoordiger van een Itaii-
aansch blad verteld, dat hij vast vertrouwen heeft op
den einduitslag. ïvlen zai in het komende voorjaai
meer munitie hebben dan de tegenstander, Engeland
zal dan 4 millioeu onder de wapenen hebben, sterke,
flinke, goed uitgeruste jonge mannen. De officieren
zijn geen beroepsofficieren, maar ook Duitschlanü
zal er in dit opzicht niet te best voorstaan. De econo
mische en financieele toestanden worden in Duitsch
land dagelijks slechter, de ongeregeldheden te Berlijn
en in andere steden hebben zekere beteekenis. Van
een militaire remise kan geen sprake zijn. De over
winning moet volkomen en- beslissend zijn, de lange
linie, over tweeduizend mijlen zich uitstrekkend, moet
worden gebroken. Eerst moet de noot gekraakt wor
den, voordat men de pit kan eten, maar het kan niet
lang duren, of men zal het kraken hooren. De druk
op den vijand wordt grooter, hij breidt zijn grenzen
wel uit, maar in militairen zin worden ze daardoor
zwakker. De centrale mogendheden hebben de kans op
de overwinning verloren en zij weten dat. Wij kun
nen, zeide de minister, fouten begaan, maar toegeven
doen we niet, omdat ditmaal Brittanje's bondgenoo-
ten even flink, krachtig en vastberaden zijn als Brit-
tanje zelf, dagelijks aan kracht winnen, terwijl de
midden-mogendheden hun hoogste punt voorbij zijn
en nu omlaag gaan. Aldus minister Lloyd George.
Met de versterking en de verhooging van den
ringdijk van de Wijde Wormer wordt met alle kracht
doorgewerkt. De kisten zijn grootendeels klaar, terwijl
ook het vullen met zand flink opschiet. De kistdammen
zien er zeer solide uit meldt het Hbld. Daarvoor aan
dte zijde van het water, is een muur van zandzakken
aangebracht. Door de zware belasting wordt de dijk-
grond flink geperst.
Het werk wordt uitgevoerd onder de dagelijksche
leiding van den heer I. Denkema, opzichter van pu
blieke werken te Amsterdam, die door den hoofdinge
nieur' van den Waterstaat Reigersman te Haarlem
daarvoor werd aangezocht.
Zooals de zaken nu staan, kan alle gevaar als ge
weken beschouwd worden. Zelfs al zijn weer en wind
in het nadeel, dan, zoo verzekerde men ons, behoeft
men in de Wormer niet meer ongerust te zijn.
De Immerhornpolder nabij Enkhuizen is thans
vrijgekomen van water. De eigenaars hebben bepaald,
dat de bodem in 't vervolg niet meer den fijne-zaden-
bouw zal toelaten. Men zal dus beproeven met grove
producten en gelukt ook dat niet, dan grasland. De
oosterdijk is nu zoover hersteld, dat het rijtuigverkeer
kan worden toegelaten. De auto-omnibus van hier naar
Anddjk en Hoogkarspel rijdt echter nog niet.
Uit het weekblad „Economisch Statistische Be
richten" nemen we onderstaand staatje over, waarin
de omvang van den watersnood' in een duidelijk
licht wordt gesteld.
De gegevens zijn gedeeltelijk van het jaar 1910.
Geheel ondergeloopen gemeenten.
Gemeenten
Bevol
king.
Gronden in cultuur
Aan
tal
run
deren
Eigendom
Pacht
A. Paulowna.
Br. in Waterl.
Buiksloot
Katwoude
Landsmeer
Nieuwendam.
Oostzaan
Gedeelte
1385
3805
1547
1709
241
2488
2373
3941
2018
H. A.
.86,94
2978,12
397,71
87,58
223,08
583,90
371,37
700,77
552,93
H. A.
54,72
1440,20
1286.48
115,80
396,16
59287
6ü0,07
573,90
873,46
102
2494
2658
309
866
1847
1188
1431
1966
19507
ijk one
H. A.
5982,48
lergeloopen
H. A
6353,66
gemeenten.
12861
Gemeenten
Bevol
king.
Gronden in cultuur.
Aan
tal
run
deren.
Eigendom
Pacht
Ilpendam
Monnikendam.
Zaandam
7071)
2164
2435
26576
H. A
848,05
1047,41
4f>9.70
512,88
H. A.
1121,47
997,29
896 29
773,58
3205
2814
2146
1402
382461)
H. A.
2868,04
H. A.
3788,63
9567
Hoefdzakelijk stedelijke bevolking.
STADSNIEUWS.
Watersnood.
10e verantwoording der Alkm. Ooaraat,
J. M. 2.50; N. N. 0.50; leerlingen Meisjes
school 59.29; B. C. A. 2.50; L. d. J. 1G. B.
5; fam. H. 3; wed. L. K. 1.; P. 1H. I. S.
busje 37W. H. 2.50; Rederijkerskamer „Auro
ra" te Stompetoren 10J. v. E. 2van Cornelia en
Marie 2; G. d. J. te Oudorp 25; van een Dames-
krans 5Leerlingen Ambacht-, Dag- en Avondscho
len 22; mevr. v. d. H. te Amsterdam 2.50; B. K.
te Oterleek 10; j. S te Bergermeer 5; 4e klasse 5e
gemeenteschool 1.17; Opbrengst concert te Bergen,
gegeven op Donderdag 27 Januari door mej. Irma
Maschmeijer te Bergen met belanglooze medewerking
van mej. jo'Collard en de H. H. Sam Swaap en Philip
Carstens allen uit den Haag 357; D. Z. D. te Ber
gen 2; Z. D. 25; D. K. te Groot-Schermer 10;
opgehaald op het gvmnasium 28,9814; W. F. v. O.
5 K. J. 60; W. W. Sch. 25; Mr. C. J. 75; J.
B. B. te Bergen 10; leerlingen openbare school te
Bergen 52 3614; J. P. 10; Spaarpot Betje en
Mientje 5; Pers. en employe's werf ,,'t Hondsbosch"
14.95; Cadettencorps te Alkmaar 75. Inhoud bus
Zaterdag 3.3114. Tezamen 958,5714. Met het
verantwoorde bedrag ad. 10768,6814, in totaal
De week, die door een goeden dag wordt gesloten,
heeft in totaal 7110,54 opgebracht. Een mooi re
sultaat voorwaar! En waar wij gisteren de vraag
moesten stellen of onze lezers den elfden mijlpaal
zouden bereiken, daar blijkt thans, dat ze al over de
helft naar den twaalfden zijn gegaan. Nog een kleine
duizendtal verder en men is precies zoover als in
1825, toen van Alkmaar uit 12514.07 werd gezon
den. Wanneer particulieren, bank- en andere instel
lingen, scholen en vereenigingen zoo blijven door
gaan, zal deze historische paal, die thans reeds in het
zicht is, de komende week spoedig zijn gepasseerd.
Een lezer merkt terecht op, dat ook in de zevende
verantwoording een zetfout geen rekenfout is
geslópen. Als eindbedrag van den vorigen dag staat
cr 9386 28 en dit had gelijk ook uit de 7de verani-
woording blijkt, 9368.28 moeten zijn.
HET ROODE KRUIS.
Gisteravond had ten Stadhuize de algemeene leden
vergadering van het Comité voor Alkmaar van het
Nederlandsche Roode Kruis plaats. Aanwezig waren
de heer en mevrouw Ripping, resp. eere-voorzitter en
-voorzitster, en eenige bestuurs- en gewone leden.
Dr. Noorduijn opende de vergadering en sprak er
zijn leedwezen over uit, door ongesteldheid van den
voorzitter, den heer Moens, genoodzaakt te zijn. deze
vergadering te moeten openen. Waar echter de eere
voorzitter aanwezig was, hoopte spreker, dat deze den
voorzittersplaats zou willen bezetten.
De heer Ripping verklaarde zich hiertoe niet geroe
pen te achten, daar hij niet zoo vertrouwd is met alle
aangelegenheden het Roode Kruis betreffende.
TE HUUR
tegen biiiijK tarief
Telefoon 572.
Dr. Noorduijn bleef aus de voorzittersplaats be-
kleeden. Hij heette de eere-voorzitter en-zitster harte
lijk welkom, hun dankend voor de belangstelling die
uit hun aanwezigheid bleek. Vervolgens gaf hij het
woord aan den secretaris, Mr. Ledeboer, die de notu
len der vorige vergadering en vervolgens het jaarver
slag voorlas. Uit dit jaarverslag stippen we het vol
gende aan
Er gingen van het bestuur 194 brieven uit.
Onder de afdeeling „De Roode Kruis-brigades"
wordt allereerst besproken de Transportcolonne, leider
dr. R. J. van der Heijde, die bij de oefeningen trouw
terijde gestaan werd door zuster Riendijk, terwijl de
eerste cursussen aan de tweede sectie door dr. Over
worden gegeven.
Voor de leden der eerste sectie en de sectie Uit
geest werd het bewijs van geoefendheid uitgereikt, ter
wijl de uitreiking van de bewijzen van geoefendheid
aan de leden der 2de sectie binnenkort zal plaats heb
ben.
Gedurende de laatste oefening werden proeven geno
men met-een éénwielig en een twééwielig vervoermid
del van eenheidsbrancards, vervaardigd door leden der
colonne en wel het eerste toestel door P. C. Ondt en
het tweede door J. en S. J. Molenaar. Deze toestellen
bleken zeer te voldoen zoodat het bestuur tot aanschaf
fing besloot; wat een dezer toestellen betreft daartoe
in staat gesteld door een der bestuursleden welke gift
door het bestuur ten behoeve van het comité dankbaar
werd aanvaard. Dr. van der Heijde heeft in „Het
Reddingswezen in Vredes en Oorlogstijd' een geïl
lustreerde beschrijving van deze brancards gegeven.
Aan de vervaardigers is de dank van het bestuur
voor de door hen betoonde belangstelling in het trans
port van gewonden overgebacht, terwijl ook het Hoofd
comité van zijne waardeering deed blijken.
Reeds eerder had de ploegcommandant der sectie
Uitgeest, K. Hos Bzn., een dergelijk eenwielig toestel
vervaardigd. Mede in opdracht van het Hoofdcomité
betuigde het comité ook aan dit belangstellend lid der
colonne hiervoor hartelijk dank.
De leden der eerste sectie en de sectie Uitgeest wer
den van uniformpetten voorzien terwijl binnenkort deze
leden uniformen zullen ontvangen tot het verstrekken
waarvan het Hoofdcomité door milde gevers in staat
is gesteld.
Ook de uniformeering der tweede sectie is aange
vraagd.
Tengevolge van vertrek uit de gemeente bestaat de
eerste sectie thans uit 27 man, de sectie Uitgeest uit
7 man en de tweede sectie uit 25 man. Van deze per
sonen hebben rich ten allen tijde mobiel beschikbaar
gesteld 16 en 16 daarenboven voor het geval Neder
land in oorlog mocht geraken.
Ten behoeve van deze colonne werden verschillende
verbandmiddelen aangeschaft o.a. 100 driekante doe
ken en diverse windsels van ongebleekt katoen, met de
vervaardiging van welke artikelen mevrouw Slinger
Jut zich zeer verdienstelijk maakte.
Het bestuur besloot tot de aanschaffing van het ge
taande touw voor elk lid der colonne alsmede van 34
broodzakken, 34 veldflesschen, 2 lederen verbandtas-
schen, 4 signaalfluiten, een lederen tasch voor instru
menten, 1 signaalhoorn en 2 gereedschaptasschen met
gereedschap. Het getaande touw. kan elk oogenblik
verwacht worden terwijl de voorzitter een blijke van
zijn waardeering dér door deze colonne betoonde be
langstelling de veldflesschen ten geschenke aanbood,
welk geschenk dankbaar werd aanvaard.
De met veel ijver begonnen cursussen van de Ver-
pieegcolonne onder leiding van zuster Driendijk en
mevrouw Schroder Boonacker werden in den aanvang
van het vereenigingsjaar niet meer gehouden. Nadat
de leider dezer colonne dr. J. Degenaar zich aan de
verdere leiding had onttrokken,, werd dir. J. W. Wi-
cherink bereid gevonden deze colonne verder af te
richten.
Eerst werd eene herhalingscursus onder leiding van
gezegde dames gehouden aan wie hiervoor een woord
van warmen dank werd gebracht en vervolgens be
gon dr: Wicherink op 5 Mei 1915 aan een 35-tal leden
geregeld een maal per week onderricht te geven vol
gens den tweeden en derden cursus der handleiding
welke cursussen thans worden bijgewoond door 27 be
langstellende leden en geregeld worden gehouden.
Deze leden werden schriftelijk tot buitengewone le
den aangesteld'.
Bij den aanvang van het verslagsjaar had het co
mité dé beschikking' behalve over de daarvoor be
schikbaar gestelde ruimten in de bestaande ziekenin-
richtingen; het stadsziekenhuis en het Elisabethsge-
sticht, over alle zalen van het Burgerweeshuis, het ge
bouw der oude handelsdagschool tot barak ingericht,
en de barak van het Elisabethsgesticht.
Toen in Februari 1915 het voor het behoud van het
tijdelijk garnizoen te dezer plaatse noodig bleek dat
het gebouw der Huishoud- en industrieschool als ka
zerne werd in gebruik genomen, heeft het Bestuur be
sloten, ten blijke van zijn goede gezindheid waar
het een zoo gewichtig gemeentelijk belang betrof
alsmede ten einde het voortbestaan van gemelde in
stelling mogelijk te maken de door het bestuur van het
Burgerweeshuis afgestane zalen met uitzondering
van de beide groote bovenzalen aan de Huishoud- en
Industrieschool af te staan, onder voorwaarde, dat in
dien zieke of gewone militairen ter verpleging aan het
Comité zullen worden toevertrouwd, het gcheele ge-
houw onmiddellijk zal worden ontruimd. Burgemees
ter en Wethouders dezer gemeente hebben tegenover
het bestuur verklaard er voor in te staan dat in ge
meld geval het Comité de onmiddellijke beschikking
over het geheele gebouw zullen bekomen. Het bestuur
heeft gemeend hiermede te hebben g handeld zoowel
in het belang der gemeente als in dat van gemelde
nuttige inrichting zonder dat het belang der vereeni-
ging hierdoor werd geschaad.
In hare vergadering van 5 Juli 1915 heeft het be-
I
Dit nummer bestaat uft 3 bladen.
i 11727,26
