DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
ËIEIFIE m liERLID
Honderd en achttiende jaargang.
1916
ZATERDAG
5 F E B R U A RI
WATERSNOOD.
voor A1 k m a a
Omstreken.
No. 30
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 1,franco door het geheele Rijk f 1,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
De BURGEMEESTER van ALKMAAR
noodigt de vluchtelingen uit de door over
strooming geteisterde gemeenten, die zich in
deze gemeenten hebben gevestigd en zich nog
niet ter Secretarie dezer gemeenten hebben
aangemeld tot het geven van inlichtingen,
uit. zich alsnog daartoe ter Secretarie te ver
voegen.
Voorts noodigt hij de vluchtelingen, die
meenen voor onderstand in aanmerking te
komen, uit, zich eveneens ter Secretarie aan
te melden.
Alkmaar, 3 Febr. 1916.
De Burgemeester voornoemd,
O. RIPPING.
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen ter algemeene ken
nis, dat zij bij besluit van heden vergunning
hebben verleend aan P. DE LANGE P.Bz.,
eenig irmant der firma J. J. DE LANGE
Zn., zeepzieder aldaar, tot het uitbreiden van
een zeepfabriek, door het bijplaatsen van een
electro-motor van 3 P.K., tot het in werking
brengen van een breekmolen, en een kookke-
tel van <00 Liters inhoud, in het perceel Wor-
telsteeg, Wijk C, No. 2.
Alkmaar. 3 Febr. 1916.
Burgmeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen ter algemeene ken
nis, dat in het Gemeenteblad van Alkmaar,
No. 492, is opgenomen het besluit van den
Raad dier Gemeente van 26 Januari 1916,
waarbij is vastgesteld:
EENE VERORDENING, REGELEN
DE DEN WERKKRING VAN DE COM
MISSIE VAN BIJSTAND VOOR HET
MARKTWEZEN TE ALKMAAR,
Welke verordening, heden afgekondigd, ge
durende drie maanden ter Gemeente-Secreta
rie ter lezing is nedergelegd en aldaar tegen
betaling van 0.05 in afdruk is verkrijgbaar
gesteld.
Alkmaar, 5 Febr. 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. R1P1TNG, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
voor den 3-jarigen onrsns, aanvangende
3 APRIL e.k., op eiken werkdag van 1 tot
en met X» FEBRUARI.
Het practisch en theoretisch onderricht
wordt gegeven in de vakken
Timmeren, Smeden en
Machine-bankwerken
Schilderen, Meubelmaken
en Kleêrmaken.
't Aantal leerlingen dat geplaatst kan
worden is pl.m. 65.
Zij, die den leeftijd van 12 jaren heb
ben bereikt, kunnen na afgelegd examen
toegelaten worden onvermogenden koste
loos, anderen betalen een schoolgeld van 6
tot 36 galden per jaar.
Leerlingen uit buitengemeenten
worden niet toegelaten tenzij het
bestuur dier gemeente boven het
schoolgeld een bijdrage betaalt
aan de School van f 40.— per
leerling.
Nadere inlichtingen aan het Schoolgebouw.
A. A. DE GROOT,
wnd. Dir.
BINNENLAND.
Gemengd nieuws.
UIT BERGEN.
(IN EN OM DEN RAAD).
De laatste zitting van onzen Raad liet
ons weder zien, dat het electrisch bedrijf, ook
in deze gemeente, hard vooruitgaat. De trans
formator wordt te klein, en de nood nijpt
zoo, dat men met den oude in het aanstaan
den seizoen niet meer meent te kunnen vol
staan. De nieuwe grootere werd zonder ver
zet gevoteerd, doch naar het heet, zal met de
lpvering wel een maand of vijf zijn gemoeid.
Men heeft dus wel tot het uiterste gewacht.
De bijzondere raadscommissie voor het elec
trisch bedrijf laadde daarmede een groote
verantwoordelijkheid op zich, tenzij deze bij
tijds genoeg op het urgente gevaar gewezen
heeft, en de oorzaak der zoo late voorzie
ning in een dringend te achten leemte bij
burgemeester en wethouders moet worden
gezocht. In een bedrijf als dit, waarvan jam
mer genoeg de opzet heeft geleden onder ge
brek aan vertrouwen in een spoedige ont
wikkeling, is een krachtige leiding en door
tastend handelen meer dan ooit geboden Het
is dan ook niet te veel gevergd, wanneer
men aan de commissie van bijstand hooge ei-
schen stelt. Er is op het gebied van den elec-
trischen stroom zoo verbazend veel vooruit
gang, als het ware van dag tot dag, dat men
er steeds op bedacht moet zijn, onzen ge
bruikers daarvan de meeste voordeelen te
verschaffen. Men bedenke bij iederen maatre
gel, dat men in de allerlaatste plaats bij dit
bedrijf nog op winst moet bedacht zijn, alle
denken en handelen moet er uitsluitend op
gericht zijn, telkens meer bet nut van den
stroom, met onbegrensde mogelijkheden, aan
den gebruiker dienstbaar te maken.
Voor de neiuwe vereenigirig „Bergen's Be
lang" is ook op dit gebied een dankbare
taak. Met hare adressen aan den Raad had
deze Benjamin ouder onze talrijke vereeui-
gingen geen succes. Het gelukte haar niet de
opcenten op de personeele belasting te doen
verdwijnen, en evenmin wil de Raad^ treden
in haar wenseh, om wijziging te brengen in
het zomu tarief voor het ekotrisch LfTijU
De vorige raadszittingen, waar in deze adres
sen werden afgehandeld, deden wei vermoe
den, dat bij volhouden er niet geringe kans
op verwezenlijking dezer billijke wenschen
bestaat. Onze raad is zeer voorzichtig, en dal
is een deugd. Wie weet echter, wanneer men
de beschikking heeft over de kohieren de;
rijksinkomstenbelasting, hoe groote venas-
singen deze, evenals elders, ook voor deze
gemeente zullen geven, en hoe men dan, bij
een nuttig, rechtvaardig en eerlijk gebruik
van deze kohieren, den invloed daarvan op
de opbrengst van onzen hoofdelijken omslag
zoozeer bemerken zal, dat men zonder be
zwaar de opcenten kan laten vallen. Wat het
allerzonderlingste zomertarief aangaat voor
het electrisch bedrijf, nu, dat zal vanzelf wel
verdwijnen, mèt den meter- en kabelhuur, wan
neer de overschotten beginnen toe te laten,
dat mén zijn angstig wantrouwen, voort
vloeiend uit gebrek aan inzicht in de groote
rol, die de electriciteit bestemd is in net
inenscbclijk leven te spelen, kan laten varen.
Dat voor „Bergen's Belang", ten aanzien
van de wijze van beheer van het electrisch
bedrijf, veel en dankbaar werk te doen is
ligt voor de hand. Er zijn, voor Bergen's
burgerij ook, weinig „belangen", die zoozeer
behartiging verdienen, dan den raad dezer
gemeente steeds weder op te wekken tot het
nemen van die maatregelen, die strekken
kunnen, zooveel maar eenigszins mogelijk is,
dezen tak van dienst dienstbaar te maken aan
de verlichting van het levensbestaan onzer
burgers.
En waar de raad nalatig blijft, en zonder
noodzaak ons blijft onthouden eene tijdelijke
en blijvende demonstratie van alles wat op
het gebied van den electrischen stroom onder
ons bereik valt, daar is er zeker geen vereeni-
ging in onze gemeente, die meer dan „Ber
gen's Belang" is aangewezen die taak, met
of zonder gemeentelijke subsidie, van haar
over te nemen.
Ter loops zij vermeld, dat genoemde ver-
eeniging alreeds nuttig werk doet ten op
zichte der levensmiddelenvoorziening; zoo
houdt zij, voor rekening der gemeente, iede
ren Vrijdag, voor het raadhuis, met uitne-
menden uitslag, afslag van visch. Ook in an
der opzicht verleent zij haar medewerking op
dit zoo ruime gebied van noodzakelijke ver
zorging in de eerste levensbehoeften, ook in
deze gemeente.
De taak dezer vereeniging kan veelomvat
tend zijn, moge energie en werklust, zonder
zelfoverschatting, het optreden harer be
stuurders beheerschen. Wij zijn vast overtuigd
dat er ook voor haar in deze sterk vooruit
gaande gemeente, een dankbare arbeid is
weggelegd.
Er hing iets geheimzinnigs over onze laat
ste raadszitting. Met eene inededeeling over
den nieuw te benoemen gemeente-opzichter
begon het, blijkbaar had men te voren in den
voormiddag hierover eene bespreking gevoerd,
die tot eenstemmigheid had geleid, althans
men vernam naar buiten alleen dat men ie
mand had uitgezocht uit de, naar het schijnt,
vrij talrijke sollicitanten, doch dat men met
eene benoeming wilde wachten, totdat de raad
eene instructie voor dezen ambtenaar had
vastgesteld, en men zeker was, dat de uitver
korene, op die voorwaarden, de betrekking,
zou willen aanvaarden. Bedriegen wij ons
niet, dan geschiedde de oproeping aan gega
digden met de uitnoodiging, om bij hun solli
citatie op te geven, welk salaris zij verlang
den. Een allergekste en hoogst afkeurens
waardige methode. Men zou bijna uitroepen,
hoe is het mogelijk, dat zoo iets in het brein
van hen, die gemeente-belangen te behartigen
hebben, kan worden uitgebroed.
De taak, voor dezen ambtenaar weggelegd,
in deze gemeente, is zoo belangrijk, dat men
behoort te betalen naar hetgeen in andere ge
meenten voor dergel ijken tak van dienst, onder
ongeveer dezelfde omstandigheden, is vastge
legd, en ook. al zou men toevalligerwijze ie
mand kunner. kri gen, die door zijn levensposi
tie geneigd t u in staat was, om het voftr een
koopje te doen, zouden wij niet aarzelen, deze
wijze van dtre '-en scherpste af te keuren. Wij
zouden voor deze betrekking verlangen een
niet te jonge, eenvoudige persoonlijkheid, met
de vereistilte bekwaamheid in het bouwvale,
zelfstandig en van goeden faam, en, met over
wicht geaoeg in kennis en in optreden, dat
verwacht kan v er den, dat de hem toevertrouw
de belangen met tact en beslistheid zullen
worden behartigd. Haddien wij te kiezen tus-
schen meerdere personen, die aan deze ei-
schen voldeden, dan zouden wij ons afvragen
of een man van goeden smaak, die grooten in
vloed oefenen kan bij het bouwen in deze ge
meente, ook al zal hij zelf geen particulier
werk mogen doen, niet de voorkeur zal ver
dienen.
Den titularis behoort de zorg voor het na
komen van cis verplichtingen in de bouwver
ordening te v orden opgelegd, en op die wijze
is het mogelijk hem een salaris toe ie kennen,
dat in overeenstemming is met de e'schen, die
men dezen ambtenaar, van wim vioi d-. om
wikkeling in deze gemeente zooveel kan afhan
gen, stellen moet.
Beknibbelen, uit verkeerd begrepen zuinig
heid, keureu wij af, en waartoe dit ook m de
ze belangrijke zaak leiden kan, moge bewij
zen dat dergelijke handelwijze hier ook de in
richting van 'i electrisch net bepaalde, o. a
met de bovangrondsche leiding, d:ie thans
wel weinigen meer niet zouden willen zien
verdwijnen.
Dezelfde giv-t zat voor bij de bepaling van
het salaris Voor dec man die de kvdtanïien
zal ophalen van het electrisch stroomver
bruik. Tegen den zin van den burgemeester,
dwong de raad dezen, eerst om gegadigden
te vragen waarvoor men het wilde doen, en
daarna, nadat -groote concurrentie den prijs
van vijf cents per kwitantie tot 2% cents had
neergedrukt, voor deze laatste belooning sol
licitanten op t roepen, wat nu geschiedt. Wij
infoimeerden eens bij goed ingelichte perso
nen, en voor de ruim driehonderd kwitan-
tiën, ophalen, administratie en afrekening in
begrepen, kan gerekend worden ongeveer
veertig uur ooodig te zijn.
W'j aarzelen niet, deze belooning, die dus
neerkomt op negentien cents per uur, voor
deze toch verantwoordelijke betrekking, niet
in overeenstemming te achten met de waar
digheid en de plichten van een gemeentebe
stuur. Men bedenke zich nog eens, en bepaie
net salaris op minstens tien ad twaalf gutden.
Een andere geheimzinnigheid bezielde den
raad, toen de voorzitter mededeehng deed
van het inkomen van een schrijven van de
vroegere verloskundige; den raadsleden ai-
leen werd de lectuur gegund.
Dat de quaestie van de verhoogde subsidie
voor de Ambachtsschool te Alkmaar, in dien
zin, dat iedere gemeente zooveel maal veer
tig gulden te betalen heeft, als er leerlingen
uit de gemeente daar ter school gaan, drin
gend noodig, en volkomen billijk, den raad
nog steeds blijft bezighouden, is toch waar
lijk wat al te erg. Zien wij goed, dan is de
Hoofdgrief, althans van een der leden, dat
men de gemeente niet had moeten dwingen.
Maar eilieve, waarom heeft men dan allang
reeds zich niet geschaamd klap te blijven
loopen op de Alkmaarsche gemeentekas?
Zonder dwang had men er nog niet aan ge
dacht, in de meeste gemeenten, daarvan lom
men zeker zijn!
Nog is het niet te zien wanneer met de rio-
leering zal worden aangevangen, nu is het
nog de sceptic tank, die oponthoud geeft.
Men bedenke wel, dat het onverantwoordelijk
zijn zou, met dit werk na Mei hier bezig te
zijn, zou men het maar niet uitstellen tot den
eersten October? Den bezoekers van dit zo-
meroord bij uitnemendheid, mag in geen en
kel opzicht hinder of overlast worden aange
daan. Stelt men het tot het najaar uit, dan
heeft men zes maanden voor zich, zonder dat
rekening behoeft te worden gehouden met
vreemdelingenbezoek. Moge de raad in deze
moeilijke zaak den weg vinden, die het
meest in het belang onzer gemeente mag wor
den geacht!
Nu eerstdaags de kwestie van het klokken
luiden en het klokkenopwinden vermoedelijk
aan de orde komen zal, zouden wij de vraag
willen doen: „kan men niet eens onderzoe
ken of dit door een electromotor zou kunnen
geschieden, evenals in Alkmaar." Men zou
dan den tegenwoordigen titularis kunnen,
missen en het overhalen van den handel aan
de kosteres kunnen overlaten
lijk spel in 3 bedrijven" getiteld „Nergenhui-
zen tijdens de mobilisatie" dat op den feest
avond van de Burger IJsclub de bezoekers
zeer heeft vermaakt. De schrijver, de heer J
A. B. Fenijn, stond ons welwillend den tekst
van de nieuwjaarstoespraak af, welke de voor
zitter van de Kamer van Koophandel te
Nergenshuizen heeft gehouden. Wij laten
haar hier in haar geheel volgen ah proeve
van het spel van waarheid en verdichting. Bij
de lezing bedenke men, dat de schrijver in
de Hekehtraat huist.
Nergenshuizer
Nieuwjaars-speech.
Wij hebben verleden Maandag reeds uitvoe-
den inhoud medegedeeld van „het vroo-
Mijne Heeren leden van deze Kamer, het zal
jelui wel net als mij vergaan,
Je zult raar opkijken, dat ik nou voor jelui ga
staan
Om te verhalen, wat het afgeloopen jaar
heeft gebracht
Eu hoe we gewerkt hebben met volle kracht.
Jullie weten, nooit heb ik bij het nieuwejaar
mijn mond opengedaan
En altijd is de zaak op rolletjes gegaan,
Maar nou de andere Kamers ook op Nieuw
jaar speechen gaan houwen
Kan Nergenshuizen zich toch niet in een hoek
laten douwen.
Ik hoop dus dat mijn zenuwen me in den steek
zullen laten
En jelui mij maar kalmpjes uit laten praten.
Het afgeloopen jaar dan mijne geachte Heeren
7 al nooit wederkeeren
E.c dat is maar goed ook, want veel bijzou-
ders was het niet,
Heel veel gruwelijks gebeurde er op oorlogs
gebied,
De menseden in plaats van te levtsi a1s bree
ders
Vochten als de meest ergelijke ïaeders.
En kerkelijken zoowel als liberalen
Anarchisten en socialen
Vooral de mannen der 3. D. A. P.
Vochten als leeuwen mee.
Terwijl Troelstra als wijlen Vader Abraham
Zijn zoon oiferde op 's lands altaar als ware
het een lam
In Frankrijk vechten de Duitsche Genossen
Tegen de Franschen als woedende ossen.
Zoo is de menschheid met den kolder gesla
gen
En schenden ze alle gesloten verdragen.
Nu heb ik jelui van de wereldgeschiedenis
verhaald
Maar thans ons tot de geschiedenis onzer
stad bepaald.
Nergenshuizen dan staat nog ais voor andere
jaren
En is nog steeds bezig om nieuwen roem te
vergaren,
Op onderwijsgebied' gaan we vooruit, reus
achtig
De Godin der wijsheid heerscht hier opper
machtig,
Voor een 8-tal jongens stichtten we een Tuin-
bouwwinterschool
Daar leeren ze nou wetenschappelijk het
planten van kool
De regeeringskool werd daar dan ook uitge
vonden,
Waarmede thans gelaafd worden zooveel
hongerige monden.
De handelsschool met 3-jarigen cursus op de
Nieuwesloot
Kreeg een 2-jarigen er bij, onze vreugd' zij
dus groot,
Want nu worden een paar jongens uitstekend
geprepareerd,
En voor weinig schoolgeld, met hooge kosten
geleerd.
Want als je gaat rekenen wat elke jongen nu
verleert
Dan sta ik jelui borg dat je nooit zooveel
hebt verteerd.
Voor de Volkskinderen hebben we ook een
nieuwe school gekregen
En een heele mooie, dat valt jelui niet tegen,
Daar gaan er wel geen tiental, maar een paar
honderdtal op
Maar zulke kinderen hebben ook niet zoo veel
noodig in hun kop
Dan worden ze maar te verlicht en daarvan
hebben ze last.
Zooals jelui weten raakte de Handelskade
klaar
En daar kan nou de Nergenshuizer handels
vloot bij elkaar
Gaan liggen, maar we moeten haar nog eeni-
ge jaren
Voor het stooten der booten en schuiten sparen
Want zoo een duur ding daar moet je zuinig
op w^en
Dan heb je voor geen slijtage te vreezen.
De nieuwe gasfabriek die wordt nu gebouwd
Met een reuzenkantoor annex, wij zijn niet
benauwd,
Wat is een millioentje voor onze goede stad,
Schuld hebben we niet en centen maar zat.
En d'an de gasfabriek is ook voor ons niet al
leen
Maar ook uit den omtrek kan men er nu heen,
Om te koopen zijn gas, maar let op wat ik je
zeg
Daarmee halen we een reuzenperh,
Want hadden we dat nu voor eenige jaren ge
daan,
Dan had dat inderdaad wel gegaan,
Men had dan gas genomen en geen electrici
teit,
Nu moeten de boeren ons niet hebben, en wij
zijn d'e centen kwijt.
Op het gebied van Volksgezondheid,
Bleven wij gelukki: bevrijd
Van pokken, cholera en pest.
Onze groote U oplni hadden ftel best,
Lenige, wier aameu ik niet mag noemen,
Verdienden met smokkelen miüioenen,
De kleine Middenstand
Raakte totaal uit den brand,
Door de Middenstandscredietbank,
Want al krijgen nu de oprichters ook stank
voor dank
Een feit is 't dat als je nou gesjochten bent
Je weet waar je terecht kent
Zonder borgen of andere zekerheden
Komen de centen zoo maar in je laadje ge
gleden.
Voor de arbeiders was het ook een mirakel
goed jaar
Regeeringsbrood. kool, vleesdi, ja alles bij el
kaar
Krijgen ze nou voor niks, visch heb je maar
voor het grijpen,
De arbeiders löopen nou geregeld met lange
pijpen
En op hun pantoffels in den Hout.
Ook nebben ze geheel geen last van de koud,
Want de gemeente cokes die krijgen ze voor
niks
En als duurte toeslag eiken Zaterdag een riks.
Onze achtbare Raad gaf dit jaar weer reden
tot loven,
Tot ons aller heil betben ze zich uit zitten
sloven.
Nu a's Je Raad darr ook voltallig is bijeen,
Loopt hij in wijsheid voor den grootsten niet
heen.
Zijn Voorzitter is een man die als boereniem-
mer
Van de vrouwtjes kreeg een vergulden melk
emmer,
Als hulde voor ziin betoonde activiteit,
Toen ie de boeren bestrafte voor hun schra
perigheid.
Ook als temmer van den Raad kan hij veilig
poseeren,
Want ziin Wethouders en Raadsleden ja al
die Heeren
Is ie gladweg de baas en al kakelt collega
kip ook soms hoog,
Nergenshuizen Burgervader houd hem ook
in 't oog.
En ook aan 'f lijntje let op wat ik je smoes,
Hij is niet voor de poes.
Thans geachte collega's heb ik mijn speech
afgestoken,
Nu onze werkzaamheden niet langer onder
broken.
STADSNIEUWS.
GEVESTIGDE PERSONEN.
G. van der Engh, n.h., Kerkplein 1, plak
ker (sigarenvak), Zaandam. J. Zee, n.h., Gees-
tersmgel 51, kantoorbediende, Zuid- en
Noorct-Schenner. J. F. Huijsmans, r.k. en n.h.
van der Woudestraat 29, Rotterdam. P. Voer
man, n.h., Westdijk 6, dienstbode, Arnhem.
J. P. Félix, n.h., Keetgracht 1, Rheden. J. M.
van Leuzen, r.k., Vroom en Dreesman, win
keljuffrouw, Hoorn. A. Klein, n.h., Prins
Hendrikstraat 41, arbeider, Emmen. H. T.
Knottebelt, r.k., Keizerstraat 22, orgeldraaier,
Hoorn. D. Bakker, n.h., Keetkracht, Cadetten
school. W. van den Berg, n.h. en r.k., Verl.
Landstraat, letterzetter, Schoten. J. Egmond,
n.h., Nieuwpoortslaan 22, adj. commies ter
secretarie, Zaandam. T. A. Esselaar, r.k.,
Geestersingel 4, Amsterdam. P. Oosterhuis,
n.h., Raaksje 6, los werkman, Amsterdam.
A. E. Coppens, r.k., Verdronkenoord 92, Am
sterdam. J. Schutte, c.-ger., Wognumsche
Buurt 8, boekhouder, Nieuwleusen. J. J. Wie
bes, r.k., sFnidsen 64, smidsknecht, Raalte.
T. Dorrestein-Greidanus, n.h., Lamoraal-
straat 3, Sommelsdijk. O. de Vries, r.k., Ver
dronkenoord 94, dienstbode, Castricum. P.
M. de Vries, r.k., Steijnstraat 13, dienstbode,
Castricum. J. Knippenburg, r.k., Breedstraat,
priester, Nijmegen. P. K. Raat, n.h., Nieuw
poortslaan 74, journalist, Amsterdam. E. Ver
steeg, n.h., Drebbelstraat 10, winkelbediende,
Noordwijk. S. de Vries, n.i., Koningsweg 61,
ijzerhandelaar, Amsterdam. G. Klein, r.k.,
Emmastraat, liefdezuster, Den Haag. G. E.
Dekkers, r.k., Emmastraat, liefdezuster, Den
Haag. H. Kellei, r.k., Emmastraat, liefdezus
ter, Den Haag. J. Keur, n.h., aan boord,
vrachtschipper, Zwolle. N. Vonk, g.k., Zui-
derhoutlaan, Helder. J. Metz, n.h., Zijdam 3,
ALKMAAR
COURANT
»rv'
