DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 34
Honderd en acMtiende Jaargang.
19 J 6
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 1,franco door hei geheele Rijk fL25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents. i
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel 0,10, Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
HONDERDAO
10 FEBRUARI
ENGELAND.
VARIA.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 10 Februari.
In den tijd van rust op de slagvelden
rust, die echter dagelijks aan zooveel honder
den het leven kost, om van de ellende en de
ontbering, welke zij teweeg brengt maar te
zwijgen! geven de contanten in de oor
logvoerende landen allerlei beschouwingen
Wij hebben de laatste dagen gewezen op het
geen de entente-bladen schreven, heden wil
len wij een korte aanhaling doen uit het Ber
liner Tageblatt. De schrijver wijst er op, dat
iii den loop der zware worsteling de luide
stemmen, dit den tegenstander verkleinden
en fani t bliezen, gedaald zijn, hetgeen be
wijst, dat hei Eezende volk den oorlog ernsti
ger wil hebben opgevat en daarnaar moét ten
slotte ook de bloedigste optimist zijn pen
richten. Voor de toekomst is dit ook van be
lang „nooit zal het, zoolang wij leven,
worden vergeten en de menigte zal niet meer
de fraze na loopen, die den oorlogstijd als
deri heerlijksten durfde voorstellen." Hierna
betoogt.de schrijver dat de middenmogeDdhe-
den al lang gereed zijn met hun stille over
weging der mogelijkheden, dïe de komende
lente, misschien reeds het einde van den Win
ter, op het beslissende veld zal brengen. Wij
voeden de hoop op zege en vrede, maar wij
weten, hoeveel offers een beslissing, een wer
kelijk érnstige beslissing, waarop de vrede
moet volgen, ons zal kosten. Daarom zwij
gen wij, terwijl de anderen spreken. Dit sluit
echter niet uit, dat de militaire toestanden de
uren van de voorbereiding der gebeurtenis
sen in oogenschouw wordt genomen." Hier
na betoogt^de schrijver, dat geen der entente-
mogendheden haar effectief, het operatief ver
mogen harer legers heeft kunnen verhoogen.
De aanvoerders der midden-mogendheden be
schikken, niet slechts over zooveel menschen
en ander materiaal als zij noodig hebben ter
verdediging, maar ook over legers, die sterk
genoeg zijn om van de verdediging tot den
aanval over te gaan. „Wij hebben het ver
staan, zoo besluit majoor Morath-, zonder
aan roofbouw te doen, den strijd om de be
slissing voor te bereiden en wij hebben ons
ook op financieel en economisch gebied tot
operatief optreden steeds bereid gehouden.
Het einde van den winter of het begin van
het voorjaar stellen ons voor bet volbrengen
van de taak, met voldoende krachten iéts
grootseh te bereiken door juiste groepeering
en leiding.''
Men ziet het, dat aan beide kanten de naas
te toekomst met vertrouwen wordt tegemoet
gegaan, dat er aan beide zijden tegen of in
het voorjaar een belangrijk offensief wordt
verwacht. Intusschen duurt het voelen en tas
ten langs het westelijk front voort, ten einde
eikaars zwakke punten te ontdekken en als
het kan zijn eigen minder krachtige plekken
wat te versterken. Mijnen nemen bij deze ac
tie een voorname plaats in. Men veroorzaakt
in de vijandelijke linies ontploffingen en
tracht de daardoor ontstane kraters te bezet
ten. Zoo hebben de Duitschers in de laatste
week van Januari in Artois eenige voordee-
len behaald door 4 kleine vooruitspringende
punten in de Fransche linie tusschen den weg
AtrechtLens en de westelijke hellingen van
heuvel 140 weg te werken. Gisteren is dit
plaatselijk succes voortgezet en hebben de
Duitschers ten westen van het bekende la
Folie twee zware mijnen laten springen,
waardoor ze, naar ze melden, 800 meter
Fransche loopgraven konden veroveren.
Daarentegen hebben Fransche bommenwer
pers de Duitschers genoodzaakt een kleinen
post tusschen Soissons en Reims te ontrui
men.
Een offensief is er op het oogenblik slechts
gaande, n.l. dat van de Oostenrijkers in Alba
nië, hetwelk zich slechts langzaam kan ont
wikkelen, omdat het land gebrek aan hulp
middelen heeft en deverbindingswegen ge
ring en slecht zijn, terwijl de verzekering der
achterwaartsche en zijdelingsche verbindin
gen evenals de regeling van den étappedienst
veel tijd vereischt. Blijkens het laatste Ween-
sche communiqué nadert men echter Durazzo
merkelijk en heeft men bij Walja, dat onge
veer 25 K.M. van eerstgenoemde plaats is
gelegen, voor het eerst en met succes een kon
gevecht geleverd tegen de vijandelijke troe
pen, bestaande uit overblijfselen van het Ser
vische leger, Italiaansche afdeelingen en man
nen van Essad-pasja.
In Montenegro zijn alle wapens ingeleverd,
men zou dus thans de vredesonderhandelin
gen. kunnen beginnen als men maar wist
met wie!
Hét vertrek van den Franschen minister
president met 1 minister, 2 ondcr-mirfistera
ea 2 generaals naar Italië heeft de Fransche
pers tot hoog en minder hoog gestemde ont
boezemingen aanleiding gegeven. De Gaulois
acht de reis niet slechts nuttig, maar ook
noodzakelijk, de Echo de Paris schrijft ly
risch over de „dierbare vriendin", die zicb
moet vereenigen met de anderen in een tol
verbond en een politiek verbond, het begin
van de Vereenigde Staten van een hooger Eu
ropa.
Met belangstelling mag afgewacht, waartoe
het bezoek zal leiden, welke resultaten de
heer Briand voor de gemeenschappelijke zaak
zal behalen.
De Bulgaarsche Koning is in het Duitsche
hoofdkwartier aangekomen.
Generaal Smith Dorrien, half. December
tot opperbevelhebber der Engelsche troepen
in Oost-Afrika benoemd, heeft deze functie
thans reeds om gezondheidsredenen neerge
legd. De Zuid-Afrikaansche minister voor de
landsverdediging, generaal Smuts, is zijn op
volger geworden.
Een eskader Fransche vliegers heeft Smyr
na gebombardeerd, over schade wordt niets
gemeld.
Twee Duitsche vliegers zijn boven,, Kent
(Engeland) verschenen, zij wi«rpen bommen,
die geen schade aanrichtten en werden door
Engelsche vliegtuigen van de land- en zee
macht achtervolgd.
Tenslotte zij gemeld, dat onze regeering
inzake de Artemis een zeer ernstig vertoog
tot de Duitsche regeering heeft gericht. Dit
vertoog heeft een mededeeling van de Duit
sche regeering gekruist, dat zij na onderzoek
van het gebeurde, waartoe zij ook de Neder-
landsche getuigenverklaringen tegemoet ziet,
eventueel bereid zal wezen tot genoegdoe
ning en schadeloosstelling en dat zij reeds
voorioopig haar leedwezen over het voorge
vallene betuigt. x
De Duitsche regeering publiceert een me
morandum over de behandeling, welke voort
aan koopvaardijschepen zullen ondervinden
Wij komen hierop morgen terug.
Nu de Amerikaansche regeering het met dc
Duitsche eens schijnt te zijn geworden, heeft
zij zich tot de Oosten njksche gericht met een
soortgelijken eisch inzake het torpllleèren
van een koopvaardijschip,
HET GEVAAR UIT DE I UCHT
Het ministerie van binnenlandsthe zaken
zal van 16 Februari a.s. af. de verordening
over de beperking der verlichting tot de cen
trale en noordwestelijke landstreken uitbrei
den, welke verordening reeds voor de oostelij
ke en zuidoostelijke graafschappen van kracht
is. Volgens deze verordening zullen alle
lichten, die van boven of schuins van boven
kunnen worden gezien, onzichtbaar moeten
worden gemaakt. De lichten van winkels
moeten met ondoorschijnend materiaal worden
bedekt. In de huizen en de hotels moetefl
donkere blinden of gordijnen voor de vensters
worden opgehangen, evenals voor dakramen
en glazen deuren. De daken 'van fabrieken en
werkplaatsen moeten worden overtrokken. Op
de spoorwegstations, de rangeerterreinen in
de goederenloodsen en in de dokken moet de
belichting tot een minimum worden terugge
bracht, zoodat er slechts juist voldoende zal
zijn om erbij te kunnen werken. De boven
kant of de zijvlakken van onontbeerlijke lam-
moeten overdekt of beschilderd worden,
passagiers in de treinen moeten de gor
dijntjes gesloten houden of ze weer neerlaten,
indien zij ze in de stations hebben opgetrok
ken. De sterkte van de bovenste lichten van
de omnibussen is verminderd op verzoek van
de politie. De plaatselijke autoriteiten fé
Nottingham, Sheffield, Derby en Liverpool
hebben eveneens bevelen uitgevaardigd tegen
de verlichting van kerken, winkels, huizen en
straten.
Toch heeft die duisternis haar bezwaren.
Het komt in den laatstcn tijd n.l. herhaaldelijk
voor, dat wagens, geladen met boter, conser
ven, kleeren, rubber, suiker enz. in Londen
worden gestolen. Dit is gedeeltelijk te wijten
aan de duisternis, die thans overal 's avonds
in Londen heerscht, gedeeltelijk echter ook
omdat er jongens als voerlieden dienst doen
die gemakkelijk door de medeplichtigen van
de dieven zijn weg te lokken.
EDISON OVER DE VOORBEREIDING
TOT DEN OORLOG.
Volgens de „Bibliothèque Universelle"
houdt Edison zich op het oogenblik bezig met
de vraag, wai er noodig is, opdat Amerika
voorbereid zal zijn tot den oorlog. „De hoofd
zaak is", zegt hij, „voldoende van materiaal
voorzien te zijn. Men moet twee millioen ge
weren van het beste systeem hebben klaar lig
gen en de fabrieken moeten in staat zijn, bij
het uitbreken van een oorlog onmiddellijk nog
een even groot aantal te leveren. De reusach
tige voorraden munitie houdt ik voor overbo
dig. Er moet zooveel in voorraad zijn, dat
men voor veertien dagen of voor een maand
genoeg heeft, maar natuurlijk moeten er fa
brieken zijn, die duizende kogels per dag kun
nen maken. Onder het oorlogsmateriaal dat
klaar moet zijn, reken ik ook machines voor
het maken van loopgravenhet is immers bo
ven allen twijfel verheven, dat iedere komende
oorlog een loopgraven-oorlog zal zijn. De vol
keren zullen van nn af geen vestingen meer
bouwen, doch zich door loopgraven omrin
gen." Edison vindt voor de Vereenigde Staten
een staand leger van 100.000 man voldoende,
volgens zijn meening moet er echter een in
structiecorps zijn van 25.000 goede officieren.
Terwijl de 100.000 soldaten strijden, moeten
de 24.000 instructeurs de vrijwilligers drillen
én er bruikbare soldaten van maken.
KORTE BERICHTEN.
Naar verluidt is de Fransche vlieger
Gilbert weer ontsnapt, Gilbert was eenigen
tijd geleden al gevlucht, maar door de Fran
sche overheid teruggezonden, omdat hij zijn
woord had gegeven. Na zijn terugkeer in
Zwitserland had hij dat woord echter terug
genomen.
De koning van Bulgarije is in het Lniit-
sche groote hoofdkwartier aangekomen, waar
hij verscheidene dagen vertoeven zal.
In Engeland zal worden opgericht een
schatkistcommissie voor nationale bezuini
ging-
Zijn taak zal tweeledig zijn, raadgevend en
besturend.
Emile Fabre, de waarnemende beheer-
der Comédie Franfaise, zal een reeks voor
stellingen aan het front geven.
De senaat der universiteit te Jassy in
Roemenië heeft besloten alle studerïlenverecni-
gingen, die aan oorlogszuchtige bewegingen
meedoen, te ontbinden. De reden is, dat ver
scheidene vereenigingen, v Duitschgezinde
hoogleeraren, het col leg- geven beletten;
Naar verluidt zijn de Servische afge
vaardigden, dit zidi te Rome ophielden, naar
Nice verhuisd.
- Tot het einde van December 1915 zijn
ia 31 Duitsche steden niet-rookdagen gehou
den, waarop 417,106 mark en voorts ongeveer
200,000 sigaren, 180,000 sigaretten en
20,000 pond tabak voor het leger te velde isv
opgebracht.
De gemeenteraad van Stratford-on-Avon
fa Engeland heeft mot het oog op het Zeppe
lin-gevaar, besloten de straatverlichting af te
schaffen en er bij de burgerij op aan te drin
gen dat zij woonhuizen en winkels in duister
laat.
KINEMATOGRAFISCHE OPNAMEN.
De Daily Mail-correspondent te Parijs zegt
dat de kinematografische opnamen uit vlieg
machines in den laatsten tijd groote diensten
hebben bewezen aan den Franschen generale
staf. Het doen van dergelijke opnamen gaat
steeds met groot gevaar gepaard, daar het
vliegtuig steeds laag moet blijven zweven,
wil de opname van eenig practisch nut zijn.
Er zijn dan ook veel personen die niet weer
terugkeerden van deze gewaagde onderne
mingen. Voor het geval dat tie heele foto-
grafiën-serie in handen van den vijand zou
dreigen te vallen, krijgt de opnemer een spe
ciaal apparaat mede, waarmede hij desnoods
het heele toestel met rol en al onmiddellijk
kan vernietigen. Deze oorlogsfilms geven een
duidelijk beeld van het leven achter het front,
van troepenbewegingen, artilleriestellingen
enz. Ook met watervliegtuigen zijn reeds der
gelijke opnamen gedaan.
DE „PRINSES JULIANA".
Nog steeds worden pogingen aangewend
om de bij Felixtown op een klip gezette mail
boot „Prinses Juliana" van de Stoomvaau
maatschappij „Zeeland" te bergen. Er wordt
gepompt om het schip leeg te krijgen, maar
men heeft niet veel hoop, dat dé pogingen
zullen slagen.
HET ONGELUK TE VLISSINGEN.
Nader wordt over dit ongeval gemeld, dat
de torpedo ontplofte tegen den ponton van de
maatschappij Zeeland". De torpedojager
leed weinig schade. Een korporaal-stoker
werd gedood. Zijn lijk is ernstig verminkt
Twee personen worden vermist. Minstens
twaalf personen zijn licht gewond, terwijl
vier leden van het marinepersoneel zwaar ge
wond werden.
Veel ruiten van het station en andere ge
bouwen sprongen, o. a. ook de kostbare mat
glazen voor de wijzers der meteorologische
inrichting nabij de sluizen.
De correspondent van het Handelsblad
schreef
Zoo juist hebben wij nog eens een kijkje
genomen in de omgeving der Buitenhaven,
waar het ongeluk met de torpedo plaats had.
Wij konden de havenkade: bereiken, waar van
af men de getroffen ponton kan zien liggen.
De punt, aan welke de torpedo binnendrong,
is een groot eind verzakt. Een brandspuit is
op de hellende ponton geplaatst en door
pompen houdt men deze drijvende. Het ijzer
werk, dat de ponton ,van den wal aftioudt, is
afgebroken. Van een persman, die op hef
oogenblik van het ongeluk ter plaatse aanwe
zig was, vernemen wij, dat men eerst dacht
aan het werpen van een bom uit een vliegtuig
of luchtschip. De slag was bijzonder hevig.
De onderzeeër lag met den kop naar de ge
troffen ponton, waarop zich op het oogenblik
dat de torpedo afging juist een landingsdivi
sie van een der oorlogsschepen bevond, in
afwachting van het embarkeeren. Een groot
wonder, dat niet meer slachtoffers te betreu
ren zijn.
NEDERLAND EN ENGELAND.
In een onderhoud, vermeld in de Vossische
Zeitung, dat de heer Schweriner had met den
oud-minister van oorlog, lid van de Eerste
Kamer, generaal Staal, moet de laatste ver
klaard hebben, dat, mocht Engeland door een
verscherpte blokkade onze rechten ter zee
met voeten treden, wij vooreerst daartegen
niets zouden doen. De generaal geloofde ech
ter niet, dat het dreigement ooit verwezen
lijkt zou worden.
Dat Engeland met Nederland zou willen
handelen als met Griekenland, achtte de heer
Staal niet mogelijk. Dat zou nog gyooter
domheid zijn dan de landing op Gallipoli.
En bovendien,- de generaal zeide stellig over
tuigd te zijn, dat een eventueele landing in'
ons land niet zou gelukken. Geen Engelsche
voet zou op Hollandschcn bodem komen,
Dat zou in den tegenwoordigen stand van
den oorlog niet de minste verandering bren
gen. Niet eens zou daaruit een automatisch
samengaan van Nederland met de centrale
mogendheden volgen. Nedc-rland zou hoogst
waarschijnlijk verklaren, dat het voornemens
is zichzelf te verdedigen zonder hulp 'van
buiten.
Wat de,koloniën betreft geloofde de gene
raal, dat de Vereenigde Staten elke mogend
heid, die er aan raken zou, zou toevoegen,
hands off!
Na een uiteenzetting waarom Nederland
zijn leger op voile oorlogssterkte houdt, zei
de de heer Staal: „Toen ik minister van
oortog was, >3 het dikwijls genoeg gebeurd
dat een Engelsche militaire attaché mij „par
ticulier' wilde spreken. Dat klinkt onschul
dig genoeg, niet waar? Ik heb de heeren
nooit ontvangen." -
ONDULDBAAR.
We vermeldden gisteren de klacht uit de
„Matin", dat de Fransche geïnterneerden als
„misdadigers" behandeld werden.
Bij informatie te bevoegder plaatse bleek
het de Telegraaf, dat van onaangename beje
gening der Fransche soldaten niets bekend is.
Vermoedelijk zal de klager in de „Matin"
eenvoudige maatregelen, die in het belang
van de bewaking der geïnterneerde vreemde
soldaten worden genomen, eenigszins over
dreven voorstellen en met het adjectief „on
duldbaar" zooals hij doet, bestempelen wat
uit den aard der zaak logisch en in 't geheel
niet ongewoon is.
DE KAPITEIN VAN DE „ARTEMIS."
Men verneemt, dat dé kapitein van het door
een Duitsche duikboot aangevallen motorschip
Artemis", van de Ned.-Indische Tankstoom-
boötmaatschappij Dinsdag te 's-Gravenhage
is geweest om door zijn directie nader over
het gebeurde te worden gehoord1.
DE WATERSNOOD.
Uit Anna Paulowna, Men meldt ons
Daar het hooi in vele boerderijen een tijd
lang in het water gestaan heeft, is het op
nieuw gaan broeien, soms zóó erg, dat spit
ten noodzakelijk was. Waar de bewoners dier
boerderijen ontvlucht zijn, bestaat veel ge
vaar voor brand.
Na Purmerend bezocht te hebben
arriveerde Z. K. H. Prins Hendrik gisteren
te Zaandam. Z. K. H. bezocht daar het
Kerkgebouw van de Doopsgezinde Gemeente,
waar nog zieken waren ondergebracht. De
Prins werd ontvangen door den Voorzitter
van de afdeeling van het Roode Kruis, dr. J:..
M.' Rebel. Burgemeester Ter Laan, die als
eere-voorzitter van het Roode Kruis was uit-
genoodigd, had zich verontschuldigd. De
Prins bezocht alle zieken in de kerk en onder
hield' zich met enkelen.
Na Zaandam bracht Z. K. H. de Prins
langs door de kistdammen versmalde wegen
van Koog en Zaandijk een bezoek aan Wor-
mervéer, waar achtereenvolgens het weeshuis
aan den Wandelweg, de Katholieke school
aan de Marktstraat, het ziekenhuis aan de
Paul Krugerstraat werden bezocht, om Z. K.
H. te toonen welke goede voorzorgen dank zij
de activiteit van de plaatselijke afdeeling van
het Roode Kruis zijn genomen indien onver
hoopt ook Wormerveer door Watersnood zou
worden geteisterd. De Prins, die vergezeld
was van jhr. Backer, adjudant, en jhr. Van
Riemsdijk, gewestelijk commissaris van het
Roode Kruis in Noord-Holland', werd rondge
leid door den voorzitter Richards, die zijn me
de-bestuursleden, de doktoren Van Asperen,
Schmidt en Korteweg en verder pastoor Rem-
bouts, de heer Van dén Berg, bestuurslid van
het weeshuis, aan den Prins voorstelde. Z. K.
H. roemde de getroffen maatregelen. Te
kwart na drieën verliet de Prins Wormerveer
voor een bezoek aan Uitgeest
In een correspondentie uit Purmer
end ia het Handelsblad wordt er op gewe
zen, dat door de overstroomingen het ver
keer van die plaats met de hoofdstad stop ge
zet is. Vooral voor zakenmenschen is het nu
onmogelijk op tijd in Amsterdam te komen.
Aanvankelijk werd daarin voorzien door de
stoombootmaatschappij „Eensgezindheid",
die ook een boot meer inlag, zoodat van
overlading geen sprake was. Doch deze prij
zenswaardige regeling zou van korten duur
zijn.
De directie ontving een schrijven van den
Rijkshavenmeester voor het Noord-Hollandsch
Kanaal uit Alkmaar, den heer J. J. de
Rapper, waarin onder andere stond, dat boo
ten van zoodanige afmetingen, of die op zoo
danige wijze waren, dat door golfbeweging
schade aan de kanaaloevers, wegen of bouw
werken wordt of zou kunnen worden veroor
zaakt, niet zouden worden toegelaten.
De in gewonen dienst varende booten dezer
maatschappij zullen voorioopig nog worden
toegelaten, mits met de uiterste omzichtigheid
vareiide en zoolang geen gegronde klachten
den havenmeester daarover bereiken, of an
dere bezwaren tegen het verder toelaten dier
booten zich mocht opdoen. Gevolg van dit
bevel was, dat geen reservebooten meer
mochten varen. De reizigers van Purmerend
—Amsterdam en omgekeerd werden Maan
dag en volgende dagen daarvan de dupe. De
tijdelijke laatste dienst om 4 uur van Amster
dam was dan ook zoo beladen, dat eenige
personen aan den wal moesten blijven staan.
De Ho 11. Spoor zou echter hierin nog veel
kunnen goedmaken, wanneer haar verkeer
Purmerend—Hoorn— Alkmaar— Amsterdam
wat sneller werd geregeld, dan tot heden nog
het geval is. Het verkeer per boot Purmer
endAmsterdam is thans geheel onvoldoen
de.
Het gaat op en af met de zee, schrijft de
correspondent van het N. v. d. D. te Monni
kendam, en daarmede het werk aan de zeega
ten. Verleden week te weinig water, thans te
veel. E>e hooge zee nam een zinkstuk van zijn
ankers, maar onbeschadigd kon het weer
worden opgevangen. Een groote massa water
is weer binnengestroomd. Men juiclie echter
niet over berichten van weer afvloeien van
het waten Alleen bij v^eL water en niet te
sterken stroom naar binnen kan er gewerkt
worden.
Een gedeelte van Monnikendam heeft we-
dér gas. Het overige volgt geleidelijk. Water
wordt met bakken door de Amsterdamsche
waterleiding verschaft. De postverbifidingen
laten nog veel te wenschen. Slechts een twee
tal op- en neervarende trambooten onderhou
den tweemaal per dag de verbinding.
Verschillende vluchtelingen zijn door de
■firma Blankevoort in diénst genomen en ge
nieten daar een goed loon.
Uit Pu rmerend: Doordat de Scher
merboezem Woensdagavond op peil was, werd
niet meer gemaald en spuide Nieuwediep niet,
zoodat het water met razende snelheid door
de sluizen dicht te maken. Woensdagavond
werd hiermede begonnen en dén geheelen
nacht doorgewerkt. Veel nieuwsgierigen ston
den tot laat in den nacht te kijken. Het water
achter de kistdammen steeg' In weinige oogen-
blikken verschrikkelijk. Daardoor komen door
de stadsriolen op verschillende plaatsen flin
ke plassen in de stad. Woensdagavond om 11
uur was de kleine sluis dicht, ierwijl heden
morgen de groote sluis zoo goed als dicht
was.
Hedenmorgen vroeg is door militairen de
kistdam op verschillende plaatsen versterkt,
daar het water onder deze kistdammen öe
stad weer in kwam.
