DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DE OOKLOti. No. 42 Honderd en achttiende Jaargang. 1916 Plaatselijk Steuncomité. Watersnood. Abonnementsprijs per 3 maanden i 1-, Ir. p. post 11.25. Advertentieprijs 10 ct. p. regel, groote lettere naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HBRIHs. COSIER S ZOOH, Voordam C 9. lelelnr. 3. ZATERBAG 19 FEBRUARI DR nummer toestaat uit 3 bladen. te ALKMAAR, IQ Februari. De Oostenrijkers naderen de Albanéesche Stad Durazzo. Reeds ging het gerucht, dat v tij haar genomen hadden, doch dit is voor barig; wel hebben ze de stad Kawaja ver- èverd, welke een kilometer of twaalf zuidelij ker is gelegen. Het eigenaardige is, dat de vterovering is geschied door een onder Oos- tènrijksche leiding staande Albaneesche troe penmacht, versterkt door Oostenrijksch-Hon- gaarsche troepen. De gendarmen van Essad- Pasja d. w. z. de indertijd door de Neder- landsche officieren georganiseerde politie macht! konden zich door de vlucht aan boord van schepen redden. Boven en in de buurt van Saloniki zijn vliegmachines druk in actie. Nu eens is het doel de stad zelf dan zijn het Duitsche dan weer wordt een aanval gedaan op nabu rige kampementen en spoorwegstations (o. a. van Stroemnitza) en dan zijn ze van de en tente. Soms raken de partijen in de lucht slaags. De berichten van de vliegtochten heb ben bijna steeds één ding gemeen: de mede- deeling, dat alle machines veilig zijn terug gekeerd. Het maakt soms den indruk, dat ze alleen maar uitvliegen om veilig terug kunnen keeren! De verovering van Erzeroem houdt nog steeds de hoofden, harten en couranten in de oorlogvoerende landen bezig. De Engel- sche Koning heeft den Russischen Tsaar ge luk gewenscht en de verwachting uitgespro ken, dat de verovering vérstrekkende gevol gen zal hebben, terwijl de Engelsche minister van buitenlandsche zaken, Sir Edward Grey, zijn gelukwensehen aan zijn Russischen col lega telegrafisch heeft aangeboden. De Frankforter Ztg. merkt op, dat de be teeken is van dit Russische succes niet moet worden onderschat, daar deze stad de wegen beheerscht, die van de Zwarte Zee en den Kaukasus naar Armenië leiden. Van Turksche zijde blijft men zwijgen over de nederlaag In Russische militaire kringen acht men de inneming van Erzeroem een belangrijke stra- tegischen zet, maar ook den voorlooper van de volledige vernietiging van de vijf leger corpsen van het derde Turksche leger, welker gevechtswaarde met den val van de vesting ophoudt. Hiermede in overeenstemming is hetgeen in het Russische legerbericht wordt gezegd: „De troepen van het Kaukasische leger, die gedurende meer dan een maand, met groote inspinning en onder de moeilijkste omstan digheden tegen den vijand hebben gestreden, leden geringe verliezen en zijn gereed, om op bevel van den souverein, nieuwe overwinnin gen te behalen." Naar gemeld wordt, wordt Trebisonde door de lurken, onder leiding van Duitsche Instructeurs, krachtig versterkt en .wordt daar zwaar marine-geschut opgesteld. Een punt van belang bij de vredessluiting die toch wel eens zal moeten komenis de oorlogsschatting. De Duitsche minister van financiën heeft hierover reeds meermalen gesproken en de rijkskanselier heeft ver klaard, dat de millioenenschtild van den oor log door de vijanden moest worden betaald al heeft hij er later aan toegevoegd, dat ook door Duuschland zelf nieuwe middelen moe ten worden opgebracht. Thans schrijft de heer Gustave Hervé in zijn biad, dat de geallieerden zoo zij niet volledig zegepralen, voor groote finantieele moeilijkheden zullen komen te staan. Het is noodig dat het Fransche volk zich er op voorbereidt, dat tenzij Frankrijk een oorlogs schatting kan heffen, de toekomstige begroo t'ing het dubbele van die van 1914 zal bedra gen, zegt hij. Dit wil zeggen, dat het uitge putte land 5 milliard meer aan belastingen zal moeten opbrengen, alleen om de uitga ven, die direct met den oorlog in verband staan, te dekken, zoodat het practisch onmo gelijk zal zijn nog den centime uit extra be- lastingen te ontvangen om het sociale werk te bevorderen en naar de bevrediging van hu manitaire wenschen te streven. En hoe langer de oorlog duurt, hoe zwaar der, zoowel voor de winnende als de verlie zende partij, in elk geval voor de beide par tijen, de geldelijke verliezen worden. Ja ook de neutrale landen worden langzamer hand met financieele uitputting bedreigt, als het zóo nog lang moet voortduren ALKMAAR, 19 Februari. Het plaatselijk steuncomité heeft den 4den Februari het besluit genomen om na Zater dag 12 Februari a.s. de steun-uitkeeringen aan werkloozen voorloopig te staken. Met een niet zeer gelukkige woordenkeuze hebben twee arbeiders-leden van dit comité in het nummer van Dinsdag van ons blad verklaard, dat waar dit steuncomité is opge richt in abnormalen tijd, zij het ongemoti veerd vinden dat het in abnormalen tijd weer wordt opgeheven. Van opheffing van het steuncomité is even wel geen sprake, slechts wordt voorloopig een deel der veelzijdige werkzaamheid van dat comité gestaakt, het blijft intusschen krachtige pogingen aanwenden om voor de ingeschreven werkloozen werk te vinden, houdt zich door middel van de*arbeidsbeurs voortdurend op de hoogte van den stand van zaken, het uitreiken van huurbons en waar noodig, het verleenen van geldelijken steun aan de gezinnen van gemobiiiseerden gaan op de gewone wijze door. Er is alle aanleiding om deze zaak eens even nader te bekijken. Welke is de werkzaamheid van het comité? In de oprichtingsvergadering, reeds den 4den Augustus 1914, dus met bekwamen spoed, belegd door de plaatselijke afdeelmg van de nationale vereeniging tot steun aan miliciens, is verklaard dat men zich tot taak wilde stellen: „finantieelen steun te verleenen aan de gezinnen van opgeroepen miliciens en Land weermannen en van hen, die als gevolg van de huidige crisis werkloos zijn geworden." Die steun is in velerlei vorm gegeven. Er werden geldelijke uitkeeringen gedaan, er werden verstomende middelen verschaft, er werden huurbons beschikbaar gesteld, er werd ook' gezorgd, dat de behoeftigen eten en kleeren konden krijgen, er werd bemiddeling verleend voor werkzoekenden. Vrouwen en mannen in deze stad hebben er zicü vooi ingespannen om de in den druk geraakte ge zinnen van onbennddelden zoo min mogelijk de gevolgen der mobilisatie te doen gevoelen. De burgerij, hoewel zelf niet wetende, wai haar boven het hoofd hing, zorgde dadelijk voor geldmiddelen. Een gehouden inzame ling bracht ongeveer 13000 op, waarvan 5211 in grootere giften (.boven 10), zoo dat ook de niet-vermogenden veel geolferd hebben. In December is er nog eens een inza meling gehouden, waarvan de opbrengst evenwel geringer was. In het geheel is er door de Aikmaarsche burgerij bijeengebracht een som van 22104,55 y%. In het begin van 1915 echter geraakten de geldmiddelen van het comité uitgeput. Hei comité wendde zich daarom tot Burge meester en Wethouders met de mededee- ung, dat het genoodzaakt zou zijn de werk zaamheden te staken, indien het niet in de ge tegenheid werd gesteld deze voort te zetten door steun, op andere wijze dan tot dusverre verkregen. üp voorstel van B. en W. en onder betui ging van groote waardeering aan het comité besloot de Raad in zijn vergadering van 27 Januari 1915 aan het college van B. en W een blanco crediet toe te kennen ten einde in de gelegenheid te zijn het comité finantieel bij te staan. Het Koninklijk Nationaal Steuncomité (een denkbeeld van de Koningin, uitgevoerd door minister Treub, die op vereerend Ko ninklijk verzoek na het neerleggen van zijn mimsterieele portefeuille voorzitter is geble ven), besloot om van den 29sten April af wekelijks 40 pet. van de uitkeeringen van het steuncomité te vergoeden (voor de huurbons 50 pet.) In de raadsvergadering van 9 Juni werd besloten het blanco crediet te verlengen tot het tijdstip, waarop het comité zijn diensten niet meer noodig zou achten. Inmiddels was reeds den 23sten September 1914 door den Raad vastgesteld een noodre geling inzake de werkloozenverzekering; waarvoor later een crediet werd verleend, ter wijl de regeering ook in deze materie steu nend optrad blijkens een circulaire van 19 Januari j.L wilde de nu afgetreden minis ter van financiën een regeling van het vraag stuk der werkloosheidsverzekering treffen stuk der werkloosheidsverzekering voor het geheele treffen volgens het Dèensche stelsel. I Doch keeren wij tot het plaatselijk steun- comité terug. Bij informatie is ons gebleken, dat de uitgaven van dit comité (in ronde cij fers) hebben bedragen in 1914: 19.200, in 1915: 26.800, in 1916 2500, totaal 48.500, waarvan door de burgerij is bijge dragen ruim 22.000. De eindbedragen, waarmede de werkloo- zen-gezinnen tot den 12den Februari l'91ö zijn gesteund, wisselen hisschen 1 en 564.60. Den 30sten Januari 1915 werd er uitge keerd dan werkloozen 704.25, den 30sten anuari 1916 223, n.l. direct 654 en 119.10, dat is gemiddeld per persoon 3.80 en 4.97^. tiet aantal werkloozen bedroeg' 1 Februari 1915: 377, 1 Februari 1916: 32 en heden, 19 Februari nog maar 6 meer, waarvan 3 uit keeringen krijgen van het werkloozenfonds en 2 voor het rondbrengen van couranten en het bezorgen van het eten naar de Baan gracht, door het steuncomité worden be taald. Uit het slot van dit overzicht waarin eenige belangwekkende cijfers en maatrege len zijn verzameld blijkt dus tweeërlei. In de eerste plaats, dat het aantal werkloozen zeer aanzienlijk is verminderd en voorts, dat de per hoofd direct uitgekeerde gemiddelde som is gestegen. De vermindering van werkloozen is het ge volg van de gelukkige omstandigheid, dat de abnormale toestand langzamerhand normaal is geworden, dat er thans weer volop werk is gekomen. De vermeerdering van het gemid deld uitgekeerde bedrag is hieraan toe te schrijven, dat het aantal valide werkloozen zeer gering is geworden. Op grond van deze twee omstandigheden meende het steuncomité, gelijk in een adres aan den Raad der gemeente d.d. 7 Februari wordt gezegd, dat waar er slechts 32 werk loozen waren ingeschreven, waarvan geen derde deel tot de valide arbeiders gerekend kan worden, „deze getallen in een plaats met meer dan 22000 inwoners normaal, zoo niet gunstig te noemen zijn en steunverleening uit hoofde van werkloosheid, voor het oogen- blik althans, overbodig is geworden". Op het iusschënzinnetje „voor het oogen- blik althans" dient de nadruk te worden ge legd. Zoodra de toestand zich onverhoopt ten ongunste mocht wijzigen, en de werk loosheid weer gaat stijgen, zal het steunco mité onmiddellijk klaar staan om zijn tijde lijk gestaakte werkzaamheid te hervatten. Peilscuaal, waarop net den toestand van de werkloosheid in deze gemeente kan aflezen is natuurlijk het inschrijvingsregister van de plaatselijke arbeidsbeurs. Nu kan men mis schien daartegen aanvoeren, dat deze schaal met zuiver het peil aangeeft, omdat vele werkloozen, die zich gaarne bij de arbems- beurs zullen aanmelden, wanneer ze gelü kunnen ontvangen, er hartelijk voor zulien bedanken, indien ze daardoor enkel het ver krijgen van werk kunnen bevorderen. Wij gelooven niet, dat vele werkloozen zoo zul len denken, maar mochten er inderdaad zijn, dan behoeft er dunkt ons voor personen, die geheel belangeloos het tijdroovende werk der steunregeling verrichten, niet veel aarzeling te worden overwonnen, om tegenover dezul ken desnoods eenige hardheid te betrachten. Maar dan degenen, werkloos, omdat ze in valide zijn? Moeten die dan maar aan den honger worden prijsgegeven? Daar is natuurlijk geen sprake van. Zij behooren echter niet tot hen, „die als gevolg van de huidige crisis werkloos zijn ge worden", dus niet tot degenen, tot wie het steuncomité zijn zorg uitstrekt. Vraagt men, waartoe dezulken zich moeten wenden, dan kan men daarop het antwoord vinden in 's Raads handelingen. Toen den 3den November j.l. in den Raad de rekening'van het Burgerlijk Armbestuur werd behandeld en de heer Udo met vreugde constateerde, dat in het jaar 1914 het Bur gerlijk Armbestuur nog kans had gezien om zijn rekening af te sluiten met een batig saldo van 2738.50, temperde de heer Ringers die vreugde door er op te wijzen, dat het steun comité had te maken met grensgevallen, met personen, die anders altijd kwamen bij het Burgerlijk Armbestuur en daar werden ge holpen, die nu van het comité steun erlang den, waardoor het Burgerlijk Armbestuur aan een mooi saldo kwam. Het Steuncomité heeft thans gemeend aan dezen toestand een einde te maken. Het heeft in navolging van wat in andere gemeenten is geschied, besloten het Burgerlijk Arm bestuur te geven wat des Burgerlijk Armbe- stuurs is. Het heeft daarbij gehandeld in overeenstemming met het voornemen van het Koninklijk Nationaal Steuncomité. Immers nadat het besluit gevallen was, werd een missive uit den Haag ontvangen, waarin ter kennis wordt gebracht, dat het Ko ninklijk Nationaal Steuncomité de vraag heeft overwogen, of, nu bijna allerwege in den lande het bedrijfsleven weer een normale gedaante heeft aangenomen, de steun, op de abnormale verhoudingen van het begin van den oorlog gebaseerd, onveranderd moet blijven voortduren of wel elke steunverlee ning (uitgezonderd in den vorm van huur bons en de steun aan gemobiiiseerden) tijde lijk dient gestaakt. Het Koninklijk Nationaal Steuncomité schrijft dat het in ernstige over weging neemt om zijn bijdragen aan de plaatselijke steuncomité's met een bepaalden datum, bijv. 1 Mei a.s., voor eenige maanden te doen ophouden. Aan de motiveering van dit voornemen ontleenen we de volgende zinsneden: „Is een vergemakkelijkte steunverleening niet meer bepaald noodig, dan heeft zij alle kans schadelijk te werken. Immers zullen dan in het bijzonder op de lijsten der gesteunden blijven staan personen, die, met weinig ener gie bedeeld, op de geldelijke hulp gaan leu nen, en zich daardoor niet inspannen om weer loonend werk te vinden". Het eenige verschil tusschen het Koninklijk Nationaal en het plaatselijk steuncomité is, dat het eerste met Mei de steunverleening aan werkloozen tijdelijk wil stopzetten en dat het laatste dit reeds in Februari heeft gedaan, maar daarvoor dan ook aan den plaatselijken toestand een vrijbrief kan ontlernen. Trouwens het Koninklijk Nationaal Steuncomité berichtte heden aan het plaatse lijk comité, dat het met belangstelling kennis genomen had van het besluit om de uitkee ringen aan werkloozen voorloopig te staken. Op grond van het bovenstaande zijn we dan ook geenszins met de onderteekenaren van het ingezonden stuk in het nummer van Dinsdag, de beide arbeiders-vertegenwoordi gers in het comité, van oordeel dat het ge nomen besluit ongemotiveerd is, maar be schouwen dat besluit veeleer als een maatre gel van wijs beleid, als een bewijs te meer, dat de steunregeling in deze gemeente in ver trouwde handen berust. In het rapport over de ramp van Gede puteerden aan de Provinciale Staten lezen we nog'. „De storm, die in den nacht van 13 op 14 Jamjari van dit jaar voor een groot deel on zer provincie zulke noodlottige gevolgen heelt gehad, heeft aan de zeeweringen aan de west kust naar verhouding minder ernstige schade aangebracht. Wat de Hondsbossche zeewering betreft, kan worden geconstateerd, dat de steenglooi ing dp het buitendijksbeloop en den daarvoor liggenden voorberm met zijn piasbermen niet noemenswaard heeft geleden. De hoofden der zeewering zijn echter vrij belangrijk bescha digd, in het bijzonder hoofd G waarvan het bij wijze van proef gemaakte betonwerk ge heel vernietigd is; het in 1912 aangelegde hoofd W* bezuiden Kamperduin bleet geheel onbeschadigd, doch de duinvoet is op dat punt belangrijk afgenomen. Deze laatste ging voorts vrijwel langs de geheele kust in sterke mate achteruitde afne ming bedroeg van 5 tot 24 M.; zij was over het algemeen het sterkst op de gedeelten tus schen de strandpalen 45 en 47 en 49 en 53 d.i. ter hoogte van Castricum en Wijk aan Zee. Uit A n n a P a u 1 o w n aBij het we der overstroomen van Breezand (een gedeelte van den Westpolder) zijn, naar thans met vrij groote zekerheid kan worden aangeno men, twee vrouwen, vrouw en dochter van den landbouwer Hoogvorst aan den Meerweg, om het leven gekomen. Naar men vermoedt zijn beide vrouwen (6G en 30 jaar oud) bij het in veiligheid brengen van een paard door het water verrast en in een sloot geraakt. (Hbld.) De toestand van den Wormerdij bij den Nekkerstraatweg Wordt kritiek geacht Honderden militairen en burgers werken thans aan de Purmer- en Wormerdijken om den Schermerboezem te behouden. Het gevaar teWormerveer voor het water is nog niet voorbij. De Zaan te Wor- merveer treedt hier en daar buiten haar oevers. Gelukkig dat de kistdammen door heel de gemeente zijn aangebracht en geheel gereed zijn. Nu kan er een heele partij water binnenstrohmen, alvorens gevaar voor over stroomen. bestaat. Uit M o n n i k e n d a mNu het bui tenwater valt, is reeds teruggang in de stac merkbaar Maar op sommige plaatsen staat nog meer dan een meter water. Geheele stra ten zijn verlaten. Het verschil binnen en buiten is meer dan 30 c.M. Met razende vaart stroomt het uit de gaten in den dijk. Te Katwoude is een zinkstuk met belasting weggeslagen. Door een correspondent van de N. R. Crt. werd een bezoek aan Monniken- a m gebracht. E>e burgemeester zeide als antwoord op de vraag, hoe hij het water dacht weg te krijgen: „We waren al zoo mooi op weg, maar nu is weer die nieuwe stormvloed gekomen. Intusschen heb ik er al le hoop op, wanneer het water iets zakt, dat de gemeente zelf weer spoedig van de plaag zal verlost zijn." De bedoeling is n.l. om, zoodra de stand van het zeewater onder A.P. zal gekomen zijn, de zanddam, die na den stormnacht van 14 Januari j.l. aan de zeezij de voor de sluis gelegd is, weg te halen en dan het binnenwater op zee te doen spuiën. Bovendien zal een electrisch gemaal, dat reeds opgesteld is, goede diensten kunnen bewijzen. Uit V o 1 e n d a mNadat gisteren het zeewater weer was opgezet tot 1.70 meter plus A. P., stroomde het water door de dijkbreu ken met ontzettend geweld naar binnen. De harde Westerstorm maakte het binnenwater tot een woeste zee, welke op de onder en in het water staande huizen verschrikkelijk beukte. Niet alleen moesten de huizen, waarvan de vloeren nog half onder water stonden en weer bewoond werden, dadelijk ontruimd, maar ook de huizen aan het Noordeinde van het dorp, welke steeds nog waren bewoond geweest en waarvan sommige als schuil plaats dienden voor daklooze gevluchte in woners, werden in allerhaast ontruimd, door dat muren werden ingeslagen -door de woeste golven. Wat van huisraad en inboedel nog te redden was, werd aan den dijk gesleept en la ter weggevoerd. De bewoners zijn weer hier en daar onder dak gebracht of hebben hun toevlucht in de vaartuigen genomen. Aan het Noordeinde zijn van vele huizen gisteren en vannacht de achtermuren bezwe ten. Eén huisje is totaal vernield. Van vele huizen, welke nu het water ongeveer een me ter boven den zolder hebben, zijn de muren ingeslagen; deuren en vensters spoelen aan of worden aan den dijk gebracht. (N. R. Crt.) De toestand was gisteravond te Zaan dam nog weinig veranderd. De Oostzijde staat onder en het water loopt over den kist dam in de Zaan. Een 250 bewoners uit dat gedeelte is ondergebracht in de kerk, vele an deren hebben bij kennissen en familieleden onderdak gevonden. In den loop van den avond begon het water iets te zakken. De peilschaal had als hoogste stand aangewezen 70 centimeter boven A.P. en daalde lang zaam tot 64. De burgemeester verklaarde later, dat er geen oogenblik gevaar voor het Westelijke gedeelte van de stad bestond. Er wordt sedert 10 uur gistermorgen met kracht gespuid door de Wilhelminasluis. Slaagt men er in op deze wijze het overstroo- mingswater dat in de Zaan vloeit op die wij ze te loozen, dan kan de We(stzaner polder voor het oogenblik buiten ge vaar geacht worden. WATERSTAND PURMEREND. De opname geschiedde hedenmorgen 9 'uur. Schermerboezem. 17 Febr. 20cM. -A.P. 18 Febr 10 cM.-A.P. 19 Febr. 8cM.-A.P. W aterlandsboezem 17 Febr. 9 cM. -f A.P. 18 Febr.68cM.-l-A.P. 19 Febr. 38cM.+ A.P. Zie laatste berichten. BINNENLAND. TWEEDE KAMER. De beraadslaging over de artt. 2 en 3 van het wetsontwerp tot nadere, tijdelijke voorzie ning van het eedsvraagstuk met de daarop voorgestelde amendementen werd voortgezet. De heer van Idsinga (c.-h., Bodegraven) had reeds dadelijk de afzonderlijke bepaling omtrent de doopsgezinden willen laten ver vallen. Spr. stelde een sub-amendement voor op het amendement-de Geer en behandelde daarna het amendement-de Geer zelf, waar mede spr. verklaarde te zullen meegaan. Spr. hoopte, dat de heer de Geer den eisch van schriftelijke verklaring niet zal laten val len. In het regeeringsontwerp zag spr. een verzwakking in plaats van een versterking van den eedsplicht, met -het eerste ontwerp vergeleken. Werden spr.'s bezwaren echter weggenomen, dan zag hij er een stap in de goede richting in. De heer van Wijnbergen (r-k., Eist) verde-, digde het amen dement-Rutgers. Spr. meen de, dat men de gemoedsbezwaren van theïsten niet gelijk mag stellen met die van ongeloo- vigen. Vervolgens gaf hij te kennen, dat eenige woorden in het amendement-de Geer dienen te vervallen. Na de pauze voerden de heeren Eerdmans (u-L, Rotterdam III), Loeff (r-k., Waalwijk) en Beumer (a-r., Kampen) het woord1 over de amendementen. De heer Eerdmans was wel te vinden voor grootere waarborg tegen misbruik van het recht de belofte af te leggen, maar vereenigde zich niet met de amendementen. De heer Loeff wilde een samensmelting van de amendementen-de Geer en -Rutgers. De heer Beumer ook. De minister kwam weer aan 't woord, waarna de vergadering gesloten werd. vergadering gesloten we SS. „EEMSTROOM Uit IJmuiden wordt aan de Tel. gemeld, dat het binnenkomende ss. „Eemstroom" rap- ALKMAAR COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1