f.t
I. Prins Az., Bierkade 11.
ten den opzichter voor het Jeit te stellen, in
dien het weer mocht gebeuren, hij ontslagen
zal worden.
Door den gemeente-ontvanger, den heer
v. d. Aardweg, werd tegen 1 Juli eervol ont
slag gevraagd, welke functie hij nu 30 jaren
neeft vervuld.
Goedgevonden werd hem eervol ontslag te
verleenen en zijn pensioen te brengen op zijn
tegenwoordig salaris, n.l. 525.
De voorzitter zeide een schrijven te hebben
ontvangen van de K. E. M., welke mededeel
de, de verlichting aan de Oosterzij niet voor
den opgegeven prijs te kunnen uitvoeren,
deze opgaaf was tot 15 Februari; het koper
is nu duurder geworden, zoodat het 90
meer zal kosten.
De heer Zwart vond het jammer, "dat de
vergadering niet eerder is gehouden.
De heer Maas Geesteranus meende, dat het
goed zal zijn eerst te vragen aan de boeren
die verder dan 20 Meter van het net afliggen
en zelf den verderen aanleg moeten betalen,
of ze bereid zijn aan te sluiten, anders zou
het een strop worden. Men is toch zeker nog
tot niets verbonden.
De voorzitter zeide hiervan werk te zullen
maken en deelde mede, dat men nog vrij was.
Besloten werd indien de betrokkenen ge
negen zijn aan te sluiten, de Oosterzij te ver
lichten.
Bij de rondvraag informeerde de heer But
ter wanneer de inschrijving wordt gehouden
voor de kermis en of er van de stoomdraai-
molen vooruit het halve geld wordt ge
stuurd, zooals in den Raad besloten is.
De voorzitter zeide nog geen kermister
rein te hebben, hij heeft er wel om gevraagd,
maar nog geen toezegging gehad.
Hierna werd de openbare vergadering ge
sloten en ging over in Comité.
UIT HENSBROEK.
Een uitvoering van de zangvereeniging
„Zanglust" te Obdam-Hensbroek heeft, voor
de noodlijdenden tengevolge van den Water
snood, opgebracht de som van bijna 33,
UIT WIJDENES.
Woensdag hield de vereeniging „Nut en
Genoegen" alhier haar laatste vergadering
met dames in dit seizoen. Het fanfarecorps
„Ons Genoegen" en de rederijkerskamer ,,'t
Mosterdzaadje" verleenden weder hun wel
willende medewerking. Door ,,'t Mosterd
zaadje" werd opgevoerd: „Papa gaf per
missie", blijspel in één bedrijf door Mr. van
der Bruggen. Met groote aandacht werd de
heer K. Koetsier, onderwijzer te Beemster,
gevolgd bij zijn lezing van twee bedrijven
van „Vorstenschool" door Multatuli. Heel
veel succes had de heer K. ook met de voor
dracht van „Een groot schandaal", door S
Falkland, en eenige kleine gedichten van An-
theunis, Speenhoff e. a.
De ruime kolfbaan van den heer de Wit
was flink bezet, 't Was een zeer genoeglij
ken avond.
Heden is hier de ooievaar aangekomen
UIT DRIEHUIZEN.
Gisteravond hield de vereeniging „Nut
en Genoegen" alhier hare tweede vergade
ring. Als spreker trad op de heer J. van Al-
bada van Oterleek, met het onderwerp: „Een
geneesheer in de drie vakken van Jan Macla-
ren". Met groote aandacht werd deze lezing
gevolgd en ook de bijdragen, die spreker ten
beste gaf, vielen zeer in den smaak. Het vrij
talrijk opgekomen publiek scheen dan ook
wel voldaan te zijn over den gezelligen
avond. Een bijzonder woord van lof ver
dient ook de tienjarige T. Meulenbroek van
Edam, die eenige lieve versjes voordroeg die
zeer werden toegejuicht.
HET DIENSTWEIGERINGSMANI
FEST.
Het gerechtshof te Leeuwarden heeft in een
4-tal zaken, in verband met het dienstweige
ringsmanifest, arrest gewezen en wel in de
zaak tegen: 1. ds. Sevenster, te Beetgum, die
door de rechtbank te Leeuwarden werd ver
oordeeld tot 75 boete of 30 dagen hechte
nis, en die tegen 2. ds. De Baan, te Oenkerk,
eveneens door dit college tot deze straf ver
oordeeld; 3. ds. Van Etobben te Pietersbie-
rum, ook door de Leeuwarder» rechtbank tot
75 boete of 30 dagen veroordeeld, en 4
ds. Leendertz, te Oosteiwolde, die door de
rechtbank te Heerenveen werd veroordeeld
tot 1 maand voorwaardelijke gevangenisstraf
met een proeftijd van één jaar.
Het Hof veroordeelde ds Sevenster tod
100 boete of 35 dagen gevangenisstraf en
de andere drie beklaagden tot 75, of 20
dagen gevangenisstraf.
De eisch luidde 2 maanden, 1 maand, 1
maand en 2 maanden gevangenisstraf, de eer
ste en laatste bovendien wegens versprei
ding van het manifest.
KORTE BERICHTEN.
In Amsterdam brandde een essence
fabriek bijna geheel uit. De oorzaak van den
brand is onbekend.
De echtgenoote van den heer J. K., te
Oudendijk (N.-H.) is van de walstoep geval
len en verdronken in de Ringvaart.
In de gemeente Bunschoterf-Spaken-
burg lijden vele personen thans aan longont
steking, vermoedelijk tengevolge der koude,
die zij tijdens de overstroomingen hadden te
doorstaan.
den de Duitschejre na een hevig bombarde
ment van het front Bethincourt-Cumieères,
hedenmiddag een krachtigen aanval op de
Fransche stellingen bij de Doode Man.
De vijand kon, ondanks de niassa-aanval-
len, op geen enkel punt vasten voet krijgen
en werd genoodzaakt naar het Bois der
Corbeaux terug te trekken, waar onze ar
tillerie hem onmiddellijk onder geconcen
treerd vuur nam en hem zware verliezen
toebracht.
Aan den rechteroever van de Maas was
de artillerie activiteit dubbel hevig ten oos
ten en ten westen van Douaumont en in de
buurt van het dorp Vaux.
Infanterie-aanvallen hadden niet plaats,
maar oprukkende troepen werden door de
-ransche batterijen beschoten.
In Woëvre en ten noorden van de Aisne
hevige beschieting.
DE „TUBANTIA".
AMSTERDAM, 17 Maart. Het onder
zoek inzake de „Tubantia" wordt met
kracht voortgezet. Hedenmorgen begaven
zich de zeeofficieren Boeken en André de
la Porte met den inspecteur "van de Lloyd
den heer Foudraine naar de Rietlanden
om de bemanning van de „Tubantia" te
ondervragen.
DE POST AAN BOORD
DER „TUBANTIA".
AMSTERDAM, 17 Maart. Naar wij ver
nemen bevonden zich aan boord van de
„Tubantia" 400 postzakken, hoofdzakelijk
van Duitschland, bestemd voor Spanje,
Portugal en- de Zuid-Amerikaansche Sta
ten.
WEE'R EEN SCHEEPSONGEVAL?
's-GRAVENHAGE, 17 Maart. We ver
nemen van bevoegde zijde, dat hedenoch
tend te 6 uren van af het lichtschip Noord
Hinder noodseinen zijn waargenomen. Uit
Vlissingen zijn een torpedoboot én een
lVleitrnumiMMi van lieilon
DUITSCH LEGERBERICHT.
BERLIJN, 17 Maart. (Officieel). Weste
lijk oorlogtooneel. De Engelschen deden
ten Zuiden van Loos zes mijnen springen,
doch zonder gevolg. In verschillende sec
toren van Champagne alsook tusschen
Maas en Moezel hevige artillerie-gevec
hten. In het Maasgebied bracht de vijand
herhaaldelijk tegen onze stellingen op de
Doode Man een divisie in 't vuur. Dit was
de 27ste divisie welke sedert het begin der
gevechten in deze betrekkelijk kleine ruim
te optrad. In de eerste, als verrassing be
doelde aanval, waaraan geen artillerie
vuur vooraf ging, gelukte het enkele com
pagnieën tot aan oze linies door te drin
gen. Er werden weinig ongewonde gevan
genen gemaakt. De volgende aanval mis
lukte door ons afsluitingsvuur.
Balkan- en Oostelijk oorlogstoonee
niets nieuws.
FRANSCH COMMUNIQUUé
PARIJS, 17 Maart. Officieel. Avond
communiqué. Ten westen van de Maas dte-
aansluiting
van het reeds gemelde wordt door den
Marinestaf medegedeeld, dat het Zweed-
sche stoomschip „Ask" van Stockholm een
ongeval is overkomen en dat het gesleept
wordt door het Noorsche stoomschip
„Liesbeth". Van Nederlandsche torpedo
booten werd geen assistentie noodig ge
acht. Het schip passeerde ten 9 ure 30 m
het lichtschip'Noord-Hinder en koerste
om den oost.
EEN DUITSCHE ONDERZEEëR
GEVANGEN?
AMSTERDAM, 17 Maart. De corres
pondent van de .Telegraaf te IJmuiden
seint: Naar ik uit goeden bron verneem,
heeft de kapitein van de „Berkelstroom",
die hier gistermorgen is binnengekomen,
gerapporteerd, in de mond van de Theems
gezien te hebben, dat een groote Duitsche
onderzeeër, vermoedelijk de U 7, werd op
gebracht. Van de directie der Hollandsche
Stoombootmaatschappij kon het blad ech
ter geen bevestiging van dit bericht krij
gen.
DUITSCHE VLIEGMACHINE OP
HOLLANDSCH GEBIED.
OOSTBURG17 Maart. Hedenmorgen
half elf verscheen een vliegmachine boven
deze gemeente, komende uit de richting
van België. Heb vliegtuig keerde door het
seinen weder in de richting van België te
rug. De grenswacht heeft de machine be
schoten.
EERSTE KAMER.
DEN HAAG, 17 Maart. De Eerste Ka
mer heeft zonder stemming aangenomen
de Leeningswet en het wetsontwerp betref
fende het uitvoerverbod van schepen.
BENOEMING.
AMSTERDAM, 17 MaMart. Naar wij
vernemen is binnenkort de benoeming te
verwachten als Inspecteur van het staats
toezicht op krankzinnigen en krankzinni
gengestichten van Dr. W. M. van der
Scheer, thans geneesheer aan het Provin
ciaal Krankzinnigengesticht „Meeren-
berg" bij Bloemendaal.
POKKEN. 1
AMSTERDAM, 17 Maart. Sedert de
laatste opgave is één nieuw geval van lich
ten aard in het Wilhelmina-Gasthuis op
genomen. Aldaar worden thans 18 lijders
verpleegd, van wie 8 mannen en 10 vrou
wen. Onder de mannen zijn twee ernstig
ziek, terwijl de anderen de ziekte in zeer
lichte mate hebben of herstellend zijn; de
toestand der vrouwen is goed. In opserva-
tie zijn 61 personen.
STADSNIEUWS.
DE „TUBANTIA".
We hadden vanmorgen een gesprek mei
den heer Franse, alhier, die als leider van de
scheepskapel der „Tubantia" de laatste reis
en den ondergang van dit schip heeft meege
maakt. E>e heer Franse vertelde de volgende
bijzonderheden
„Toen de torpedo ons schip trof, sliep ik
doch ik ontwaakte van een korten scherpen
knal die tot me doordrong, het leek me in
't geheel niet het geluid van een mijn of iets
dergelijks, dat ik me altijd veel, doffer en
zwaarder had voorgesteld. De stoomfluit be
gon evenwel dadelijk te loeien en dat duidde
op onraad. Toen ik aan dek kwam, was men
al bezig de passagiers in te schepen; van
een paniek was geen sprake, wel was een
sloep door de ontploffing vernield som
mige stukken hout er van waren tot in de
radio telegrafie-antenne gevlogen maar
het aantal passagiers was niet groot en de
inscheping ging zeer ordelijk en geregeld
Men streek de sloepen tot aan het promena
dedek en de passagiers hadden slechts in te
stappen.
Bij het inschepen van de bemanning en
iet personeel deden zich eenige moeilijkhe
den voor met het naar buiten brengen van de
binnensloepen, er geraakten eenige takels
verward en eenige sloepen vielen in zee,
maar ten slotte vond ieder zijn plaats, het-
gqen trouwens ook reeds vooruit, aan den
vasten wal altijd al geregeld wordt, een dag
voor de afvaart
Om 4 uur verlieten we de „Tubantia",
maar trachtten zoo dicht mogelijk in de na
bijheid te blijven, daar de kapitein en eenige
mannen nog aan boord waren. De kop van
de boot tegen de golven in houdende, dob
berden we rond, wind en stroom voerden
ons op eenigen afstand van het schip af,
waarvan om 5 uur de lichten doofden. We
hebben het daarna niet weer gezien. De kapi
tein en de achtergeblevenen waren inmiddels
ook van boord gegaan. Tegelijk met het dag
licht kwam mist opzetten en het begon er
bedenkelijk uit te zien, de sloep danste op de
vrij hooge golven en het grootste deel van de
opvarenden steunde en kermde van de zee
ziekte. Gelukkig kreeg de petroleum-tank-
boot „La Cantine" ons om 8 uur in 't zicht.
We hadden geen kracht- meer om naar het
schip te roeien, maar dit had ons spoedig be
reikt en aan boord genomen.
We werden uitstekend verpleegd, kregen
een heerlijk diner en voeren ongeveer 4 uur
den Waterweg op, waar we .door de loodsr
>oot afgehaald werden en naar den steiger
rij den Hoek van Holland gebracht.
Ook in den Hoek van Holland werden we
zeer goed verzorgd, men bood koffie en si
garen aan en we werden in de gelegenheid
gesteld telegrammen te sturen om onze be
trekkingen gerust te stellen. Ik keerde ver
volgens maar zoo spoedig mogelijk naar
Alkmaar terug.
BAZAR ALCMARIA.
De firma S. Eisveld Bosch hefet in Oronin-
gen haar hoofdkantoor en besloot hier ter
plaatse een tweede magezijn te vestigen,
waarvoor zij een goede gelegenheid vond in
den Bazar Alcmaria, in de Langestraat. De
bazar heeft echter eerst een groote uitbreiding
ondergaan en is naar het innerlijke en uiter
lijke verfraaid geworden. Waren vroeger de
bovenverdiepingen ingericht voor woonhuis
en magazijn, thans is alle beschikbare ruim
te bestemd geworden voor arikelen gereed
voor den verkoop. De firma heeft name
lijk geen magezijnen hier noodig. Wanneer
een afdeeling op het punt staat te zijn uit
verkocht, dan geschiedt een aanvulling da
delijk van het hoofdkantoor uit Groningen,
waardoor men dat voordeel heeft, dat alles,
nieuw is en niet eerst lang heeft gelegen in
magazijnen.
We hebben gisteren een kijkje genomen m
den, nu zoo groot geworden bazar. Hij geeft
een ruimen, maar bovenal frisschen indruk.
Gisteravond was die indruk bovendien spe
ciaal feestelijk door de fraaie bloemstukken,
die door het personeel en h. h. fabrikanten
ter gelegenheid van de opening geschonken
aangebracht waren en door de vroolijke
muziek, die door de ruimte klonk, van een
auto-piano.
De verlichting in den bazar is schitterend
en geeft zooveel te meer effect door de keurige
witte beschildering. In zeer korten tijd is het
schilderwerk uitgevoerd door de firma Theo
Groothuizen, terwijl de electrificatie geschied
de door de finna Pedroli. Beneden, waar
langs de wanden keurige vitrines de móóiste
luxe-artikelen bevatten, is de afdeeling voor
galanteriën en luxe-artikelen gevestigd. Op
de eerste verdieping treffen we allerhande
speelgoederen aan en op de tweede de huis
houdelijke artikelen. Alles is even keurig ge
ïnstalleerd.
Op de eerste en tweede verdieping zijn bo
vendien aan de straatzijde kamers gelegen,
die geheel model zijn ingericht en waar ook
veel te bezichtigen valt, zoodat werkelijk ge
sproken kan worden van een uitstekende in-
stalleering der zaak.
HET VRIJE TOONEEL.
Ter aanvulling van wat we gisteren over
de uitvoering van „Eigen Haard" door „Het
Vrije Tooneel" gaven, willen we nog even
memoreeren de goedgespeelde rol van de
moeder van Henk Bas, 't eenvoudige vrouw
tje, dat in haar eenvoudigheid juist zoo
scherp naar voren laat komen, dat het niet
altijd waar is, dat eigen haard goud, waaru
is. Vinnig-schrijnend deden haar interrump
lies het in het tweede bedrijf en vruchteloos
zijn de pogingen van de familie Brink om
hun stand tegenover het oudje op te hou
den.
VERBETERING
RECHTBANKVERSLAG.
Naar aanleiding van ons verslag der
Rechtbankzitting van Dinsdag j.l. kregen we
bezoek van den heer Smit, die als getuige
voor was geweest in een zaak tegen bekl. K„
terechtstaande wegens beleediging van dezen
getuige. De heer Smit verzekerde, dat de ver
dediger van beklaagde, mr. Leesberg, hem
zelf verteld had, dat door hem niet gespro
ken was van 10.000. Integendeel zou de
heer Leesberg dat getal hebben gerectificeerd
en wel gesproken hebben van 300, die de
heer Smit in een voogdij-zaakje had te beta
len.
Het verslag zou dus op dit punt onjuist
geweest zijn. De heer Leesberg verzekerde
ons, dat zulks z. i. inderdaad het geval moest
zijn, welke verzekering we hier gaarne opne
men. Wij wijzen er echter op, dat het punt in
kwestie op soortgelijke wijze in andere plaat
selijke bladen was omschreven als dit in ons
rechtbankverslag geschiedde.
„DE DAGERAAD".
In de goed bezette Harmoniezaal behan
delde Ds. Schermerhorn voör de afdeeling
Alkmaar van „«de Dageraad" het onderwerp
„Vrijdenkers en Militarisme".
De voorzitter, de heer Zomerdijk, opende
de vergadering met er op te wijzen, dat in
dezen tijd de menschen schijnbaar zoo onder
den indruk van den oorlog leven, dat zij
voor niets anders oog hebben en zelfs de
lust missen om andere belangrijke vraagstuk
ken te volgen.
Ds. Schermerhom ving aan met op het
woord van Dr. Feenstra in de Telegraaf van
Augustus 1914 geschreven te wijzen, waarin
deze er op wees, dat er noch christelijke mar
telaren noch socialistische geesten waren
Niet één, niet een gros, en nog veel minder
1000 of 10000 die voor Christus' idealen of
socialistische idealen zich hebben laten ka
potschieten, hoewel een paar millioen broe
ders het zich voor het imperialisme moeten
laten welgevallen.
Spreker meende ook, dat men had mogen
verwachten, dat deze groepen de oorlog
maar niet zonder meer aanvaard hadden. Ve
len in den tegenwoordigen tijd hebben zich
aangekondigd als de dragers van de nieuwe
beschaving; de socialisten, die internationaal
wilden strijden voor de idee van broeder
schap en gerechtigheid. En ook deze hebben
gehoor gegeven aan den oproep voor den
strijd.
De Christenen en de socialisten hebben er
daarom dan ook van langs gehad en zij
verdienden het.
Spreker wenschte hedenavond echter de
tiouding van de Vrijdenkers te bespreken, de
menschen die zichzelve een overtuiging vor
men en niets aanvaarden wat door de rede
wordt verworpen, waardoor zij tegenover
alle vragen staan als critische menschen. Op
grond daarvan zijn wij gerechtigd tot de
uitspraak dat de vrijdenker de verklaarde vij
and is van de geestelijke onderwerping van
den een en mensch aan den anderen. Aan
een ander moet hij dit recht ook toestaan.
Buitendien zal de vrijdenker, wil hij logisch
zijn, trachten in overeenstemming te leven
met het denken. In het vrijdenken kan men
niet belet worden. Logisch voert het vrijden
ken tot vrij handelen. De harmonie wenscht
iet denken en doen in overeenstemming te
brengen. Bepaalt men nu de houding van
den vrijdenker tegenover het militarisme,
dan dient men eerst vast te stellen wat het
wezen van het militarisme is.
Het wezen van het militarisme nu is de
tucht, de discipline, is de volkomen knech
ting van den mensch, is dus ook de erken
ning van macht boven recht. De waarachtige
soldaat is de mensch geworden tot een werk
tuig. Dat is de degradatie van den mensch.
Uitvoerig ging spreker hierop in, er daar
op op wijzende, dat hetgeen bij Verdun ge
beurt, alleen mogelijk is omdat de soldaten
in een" toestand van razernij zijn gebracht en
al het menschelijke, op zij hebben gesteld.
In normale omstandigheden kan een
mensch niet doen wat nu op groote schaal
gebeurt.
Een vrijdenker nu moet in verzet komen
tegen het militarisme, omdat het niet redelijk
is. Het is niet redelijk om zich geen reken
schap te geven van zijn handeling. De majes
teit van den mensch is, dat hij denkt en zijn
leven met dat denken in overeenstemming
tracht te brengen. Voor een soldaat is dat
niet mogelijk.
Spreker is het er mede eens, dat een lezer
zonder discipline niet mogelijk is. Wie het
militarisme wil, moet dus de discipline aan
vaarden.
De vrijdenker moet evenwel anti-militarist
zijn, wanneer hij overdacht heeft wat het we
zen van het militarisme in zich sluit.
Spreker vroeg of het den redelijken mensch
waardig is om de brute kracht te stellen bo
ven recht en rede.
Afgescheiden van alle humanitaire en ge
voelsoverwegingen, staat spreker tegenover
den oorlog als noodzakelijke consequentie
van het militarisme absoluut vijandig.
Hierop volgde een kwartier pauze, waarna
spreker behandelde hoe wij staan tegenover
den oorlog.
Wij hebben in ons land een verdediger
van den oorlog, n.l. Prof. Steinmetz, die op
filosofische gronden den oorlog verdedig!
en zegt, dat ze ligt in den strijd om het be
staan. Men heeft daarin n.l. in de natuur ook
de botsingen van .de volkeren.
Dr. Polak toonde tegenover de opvattingen
van Steinmetz aan, dat ze niet te verdedigen
zijn. De oorlog was anti-selectief. De oorlog
is maakwerk der menschen. Ditzelfde be
weerde ook Prof. Heijmans, die den oorlog
ook geen natuurverscnijnsel noemde, maar
maakwerk van de menschen. Dit maakwerk
kan dan ook door de menschen te niet wor
den gedaan.
Bij de selectie overleven de beste exempla
ren. Bij den oorlog hebben juist de beste
exemplaren de grootste kans verloren te
gaan Noodzakelijk moet hierdoor het ras
acnteiuit gaan. Na den oorlog zuhen alk
volkeren er noodwendig onder lijden. De
volkeren zullen zeer verzwakken.
Het was aanwijsbaar, dat na de Napoleon
tische oorlogen in Frankrijk tiet ras in zijn
kern achteruit ging. Spreker noemde hu on
redelijk om er niet voor te zorgen, dat de
mensch, als soort waartoe men behoort, be
ter wordt.
Het artikel van Mevr. Drucker in haar
blad „Evolutie", getiteld „Het onbegrensde
Krankzinnigengesticht", haalde spreker hier
na aan.
Zeer zeker worden de menschen stelselma
tig tegen elkander opgehitst door hep die er
belang bij hebben. De groote massa wordt
beneveld, door allerlei frasen. Het gaat in
werkelijkheid niet om groote mooie dingen
De imperialistische kapitalisten zitten er
achter. Het laat den Russischen boer of pro
letariër koud of Rusland een ijsvrije haven
of een spoorweg naar Bagdat heeft. De ver
tegenwoordigers van het groot-kapitaal we
ten het wel, die weten het in alle landen en
daarvoor moeten duizenden menschen val
len. Het volk maakt den oorlog niet, er wor
den geen volkerenoorlogen gevoerd.
De strijd die internationaal gestreden zal
moeten worden is die van het proletariaat
tegen het kapitalisme.
Een aanwezige: „In Engeland zijn ze toch
vrijwillig gegaan".
.Ds. Schermerhom: „In Engeland heeft
men het volk opgehitst onder allerlei leu
zen."
Spreker bestrijdt ten zeerste, dat het volk
den oorlog wilde wanneer niet jarenlang
een campagne was gevoerd om de volkeren
té verleugenen. La Fontaine, de voorzitter
van het laatste Vredescongres, antwoordde
spreker ook op zijn vraag niet te gelooven
dat er een oorlog zou komen als hij door
den volkswil moest komen.
De vrijwilligheid van het Engelsche leger
was niet zoo groot. Het Derby-systeem was
een dwangsysteem. En de economische
dwang zat er achter. Kijk maar naar de vrij
willigers, dié hier teekenen voor Indië
Veelal zijn zij daartoe maatschappelijk ge
dwongen, omdat zij nergens anders terecht
kunnen. (Applaus).
Spreker betoogde hierop, dat de oorlog
een groote verspilling van kracht is. Een mi
litair is steeds met inproductief werk bezig.
Treedt hij in actie, dan is 't voor vernieling.
In de oorlogswerktuigen zit ontzettend
veel mensch en-kunnen, dat alleen wordt be
steed voor het maken van dingen, die de
menschen niet van dienst zijn. Spreker wees
op de techniek van de Zeppelins en de duik-
booten en betoogde daarbij, dat vele knappe
denkers hun kennis ten nadeele van den
mensch hebben gebruikt.
De redelijke mensch moet bovenal de
waarheid liefhebben. De oorlog is het sym
bool van de leugen. Spreker wees op het
geen er in de verschillende parlementen
wordt gelogen. Spreker begrijpt niet, dat de
leden het niet uitbarsten van het lachen bij
het aanhooren van dat alles. Allen weten per
slot van rekening wel beter. De oorlog ver-
leugent totaal de menschen, wanneer openlijk
erkend werd, dat gestreden werd voor de im
perialistische kapitalistische belangen, dan
zouden de volkeren de vraag stellen of zij
daarvoor hun zonen moesten geven. De oor
log zou dan niet lang meer mogelijk zijn.
Spreker vroeg waarom de menschen die
excelleeren in de kunst om in den kortst mo
gelijken tijd zooveel mogelijk menschen om
net leven Le brengen, de helden moeten zijn.
Spreker oordeelde, dat dit niet de helden wa
ren. De zeehelden waren voor spreker de
eenvoudigen van de kustplaatsen, die zich
durven geven als er een schip in nood is,
voor wat waarachtig groot en goed is.
Spreker had waardeering voor de dienst
weigeraars, die in hun fierheid van karakter
niet kunnen buigen. Wij moeten deze groot
heid yan karakter, een adel van ziel, leeren
waardeeren.
Nog betoogde spreker, dat de oorlog nog
bovendien bracht de afgoderij.
Een Duitsche dame zei: „wij hadden geen
God meer, maar gelukkig hebben wij er nu
weer een, dien wij kunnen vereeren, „Het
Vaderland".
Deze moderne afgod vindt bij duizenden
de moeders gereed om hun kinderen af te
staan.
Wij zijn als redelijke menschen tegen alle
afgoderij en dienen dan ook tegen het meest
moderne bijgeloof te zijn, waar het vader
land onvoorwaardelijk gediend zou moeten
worden. De redelijke mensch heeft eerbied
voor het leven. Elk menschenleven heeft
waarde. Elke moedwillige vernieling daar
van is .schade aroor de menschheid. Het is
dwaas en onredelijk die vele lévens te vernie
tigen. Aan den eenen kant vAl men de uit
breiding der geboorten, terwijl men aan den
anderen kant de milioenen den dood injaagt.
Men moet als vrijdenker komen tot het anti
militaristische standpunt, aangezien de oor
log op geen redelijken grond verdedigt kan
worden. (Applaus).
De voorzitter dankte den spreker voor zijn
rede en deelde mede, dat in de pauze door
eenige jongelieden het initiatief tot de op
richting van een afdeeling der Anti-Militdris-
ten-Vereeniging was genomen. Zij, die zich
hadden aangesloten of wenschten aan te slui
ten, werden verzocht om na te blijven.
Hierna werd de vergadering gesloten.
VOOR DEN KRIJGSRAAD.
Wegens het trekken van voordeel (heling)
uit de opbrengst van, in November 1915 te
Alkmaar gestolen militaire dékens, stond
voor den krijgsraad te 's-Gravenhage terecht
de milicien der infanterie afkomstig uit Alk
maar, K. T.
Beklaagde ontkende daaraan schuldig te
zijn.
Als getuigen werden gehoord de ter zake
van diefstal van die dekens bereids veroor
deelde miliciens D. en D.
De auditeur-militair vorderde schuldigver
klaring en veroordeeling tot 4 maanden ge
vangenisstraf.
HOLLANDSCHE MAATSCHAPPIJ
VAN LANDBOUW.
In de heden in café Central te Alkmaar
gehouden algemeene vergadering van de afd.
Alkmaar van de Hollandsche Maatschappij
van Landbouw werden verkozen tot afge
vaardigde en diens plaatsvervanger naar de
vergaderingen van Holland's Noorderkwar
tier de heeren P. Clay en P. J. Preijer van
Alkmaar. De heeren J. Swaag en G. H. Krak
te Alkmaar werden benoemd tot afgevaardig
de en plaatsvervangend afgevaardigde naar
de algemeene vergaderingen van de Holland
sche Maatschappij van Landbouw.
De vergadering hechtte hare goedkeuring
er aan, dat door het bestuur van de afdeeling
consent is aangevraagd om maandelijks
50 000 kilo rundvleesch uit te voeren, af te
nemen van de leden.
ALKMAARSCH
BIOSCOOP-THEATER.
Bovengenoemd theater geeft in een serie
reeks, beginnende met hedenavond, zeer ac-
tueele films over de vloten der geallieerden.
Daar de geheele serie 1300 meter lang is,
krijgt men dus een overzicht van de geheele
vloot der geallieerden
VLET IN ZINKENDEN TOESTAND
Sinds een paar dagen ligt tegenover de
gasfabriek een vlet, beladen met oud ijzer,
in zinkenden toestand.
Het schijnt gewenscht, dat hier spoedig
maatregelen getroffen worden, daar de vlet
zeer overhelt en de mogelijkheid niet uitge
sloten is, dat het opgestapelde ijzer in het
water zal glijden.
PREDIKBEURTEN
Oroote Kerk, 10 uur, Ds. Vinke.
Kapel, 10 uur, Ds. de Pree. Avond 6 uur,
Ds. van Wijngaarden van Egmond aan Zee.
Woensdagavond 7 uur, Ds. Vinke.
Evang. Luth. Kerk, 10.30 uur, Ds. Mak
kink.
Doopsgezinde Kerk, 10 uur, Ds. Westra.
Rem... Geref. Kerk, 10.30 uur Ds. Macken
zie.
Gereformeerde Kerk, 10 uur en avond 5
uur, Ds. Meijer.
Hersteld Apostolische Gemeente. Vergadering
's morgens 10 en 's avonds 5 uur.
ONDERWIJS.
in Boeklionden en aanverwante vakken
ter opleiding voor praktijk en examens.
Telefoon 22v.
Jjgt
