DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Honderd en aoMtiende jaargang. 1916 Abonnementsprijs per 3 maanden f 1—, fr. p. post f 1.25. Advertentieprijs 10 ct. p. regel, groote letters naar ZATERDAG imte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERffls. COSTER 4 ZOON, Yoordam C 9. Telefnr. 3. 8 APRIL Een .keuringsdienst voor Alkmaaren omgeving. \f, Hi! min mar bwrtaat off 3 Meden. ALKMAAR, 8 April. Havas is varï meening, dat de laatste ge vechten bij Verdun leiden tot den positie oorlog, welke een einde zal maken aan het algemeene Duitsche offensief voor de verove ring der vesting. Het is mogelijk, maar voor het oogenblik moet nog worden vastgesteld, dat er zeer hevig gevochten wordt, al is het niet gemakkelijk na te gaan, hoe het resul taat van den strijd is. Men krijgt den indruk, dat de Duitschers nog het sterkst zijn en kleine vorderingen maken, terwijl de Fran- schen zeer krachtige tegen-aanvallen uitvoe ren. Daarover zijn de wederzijdsche berich ten het wel eens. Het verschil zit echter in de voordeden, welke het Fransche tegen-of fensief oplevert. De Duitsche schrijver van het legerbericht stelt die voordeden als zeer weinig beteekenend voor, zijn Fransche col lega oordeelt echter heel anders en geeft be langrijke terreinwinst op. Dat de Fransche verdedigingsmuur ten westen van de Maas langzaam afbrokkelt, daarover zijn beide hee- -ren het vrijwel eens: het Fransche legerbe richt meldt, dat de Duitschers ten zuid-oosr ten van Béthincourt erin geslaagd zijn in de voorste Fransche loopgraven binnen te drin gen en daar posities in te nemen, welke „voor een deel" heroverd werden, het Duit sche legerbericht geeft hierover nadere bij zonderheden. Anders staat het echter ten Oosten van de Maas. Daar zeggen de Duitschers niets van, terwijl de Fran- schen zich ten Zuid-Westen van het fort Douaumont voortdurend vorderingen toe schrijven en het nieuwsbureau Havas zegt, dat de Franschen het dorp en het fort Dou aumont onbruikbaar hebben gemaakt voor Duitsche offensieve pogingen. Wij dienen af te wachten ofschoon wij ons kunnen voorstellen, dat velen de belang stelling voor dezen strijd om Verdun, nu deze een strijd om enkele tientallen van me ters is geworden, reeds weer verloren heb ben. Gezonken is het Engelsche stoomschip \Simla (5900 ton), getorpilleerd zijn het Fransche zeilschip Saint Hubert en het Deen- sche stoomschip Stjemeborg (1600 ton). De „Eemdijk", op weg van Baltimore naar Rot terdam, is volgens een Lloyds-bericht op een mijn geloopen. De Duitsche regeering heeft als resultaat van het van harentwege ingestelde onder zoek nader aan de Nederlandsche medege deeld, dat de mogelijkheid dat men aan Duitsche zijde schuld zou hebben aan den ondergang van de „Palembang", geheel is uitgesloten. In den Duitschen rijksdag is de begrooting van oorlog in tweede lezing afgehandeld. Bij deze tweede lezing der marine-begrooting werd aan den heer Liebknecht weer het woord ontnomen. In Engeland is men van conservatieve zijde reeds geruim en tijd bezig, pogingen aan te wenden om den algemeenen dienstplicht in gevoerd te krijgen. Men zit daarbij de re geering dwars, die de handen vol heeft met de recruteeringskwestie, met name met het vraagstuk van de gehuwde en ongehuwde mannen. Zoo nu en dan wordt er een mijn onder cje regeering gelegd, welke tot dus verre nog steeds verkeerd gesprongen is, zoodat er nog niet behoefde te worden ge streden over een mijntrechter,zooals dit ge schiedt bij St. Eloi, waaromtrent de Engel sche en Duitsche legerberichten steeds merk waardig overeenstemmen: nu zijn ze het er beiden over eens, dat de Duitschers daar een trechter hebben genomen en over enkele da gen melden beiden wellicht, dat de Engel- schen hem heroverd hebben. Er bestaat een unionistisch oorlogscomité, dat tegen de regeering ageert De heer Ban bury, vice-president van dit comité, heeft nu weer in het Lagerhuis gepoogd aan te sturen op een crisis. Hij heeft voorgesteld de be zoldiging van de parlementsleden tijdelijk op te heffen. Misschien lukte het de regee ring, welke zich hiertegen verzette, een ne derlaag te bezorgen, en in elk geval kon men bij de stemming over dit voorstel de krachtsverhoudingen eens meten, voordat de groote kwestie van den algemeenen dienst plicht aan de orde kwam. De voorsteller is evenwel van een koude kermis thuis geko men. Minister Bonar Law, leider dér con servatieven, betoogde o. a., dat de nationale eenheid op dit oogenblik het belangrijkste is en sir Eduard Carson maakte zich ook los van den heer Banbury, die tenslotte maar 32 stemmen voor zijn voorstel kreeg, terwijl er 247 tegenstemmers waren. Voor de regeering en in het bijzonder voor den heer Asquith, die warm werd toegejuicht toen hij na lan gen tijd van afwezigheid weer in het Lager huis verscheen,, is deze stemming dus een mooi succes geweest. ALKMAAR, 8 April. Hoewel er dringend behoefte bestaat aan een rijkswetgeving op voedingsmiddelen en handelswaren, hoewel een dergelijke wetge ving direct schijnt te worden voorgeschreven door het algemeen belang, zal ook de vierja rige periode van deze regeering wel weer verlogpen, zonder dat deze volkszaak flink wordt aangepakt. En waar wij omringd zijn door landen, welke wel een rijkskeur voor deze materie bezitten, is het langzamerhand zoo ver gekomen, dat vóór den oorlog na tuurlijk handelswaren, die men in andere landen niet kon verkoopen, in Nederland nog aan den man konden worden gebracht. Deze toestand heeft vele gemeenten er toe gebracht om, waar de rijkswetgever in gebreke bleef, zelf in te grijpen. Plaatselijk is daardoor het kwaad zienderoogen afgenomen, maar het is daardoor geenszins verdwenen. Het zoekt zich een uitweg en woekert elders in den lande, waar geen keuringsdienst bestaat, des te noodlottiger voort. Teekenender is dit niet aangetoond dan door wijlen den heer Meuw- sen, die in 1912 in „de Middenstandsbond" de Albino-maatschappij te Groningen signa leerde, welke per circulaire haar honderdvijf- tig over het land verspreide verkoophuizen waarschuwde bepaalde artikelen niet ten ver koop aan te bieden in plaatsen, waar keu ringsdiensten op eet- en drinkwaren geves tigd waren. Op die plaatsen, waar geen keur bestond, konden dus het publiek gerust ver- valschte en bedorven waren in de maag ge duwd worden. Trouwens er moeten ook prijscouranten van worstfabrikanten zijn uit gegeven, waarop de met een kruisje gemerk te artikelen niet worden geleverd in plaatsen, waar aan het slachthuis een keuring op toe bereide vleeschwaren bestaat. Dit in aanmerking nemende, kan het geen verwondering wekken, 'dat het aantal plaat sen, waar keuring werd ingevoerd, in de laatste jaren sterk is toegenomen en dat men ook hier te Alkmaar reeds geruimen tijd be- zig is een plaatselijken keuringsdienst in het leven te roepen. B. en W. hebben dezer dagen een viertal ontwerp-verordeningen in druk doen ver schijnen, welker aanneming zal leiden tot invoering van een keuringsdienst van eet- en drinkwaren. Wij hebben deze verordenin gen zeer uitvoerig weergegeven, ten einde een ieder in de gelegenheid te stellen er ken nis van te nemen, hoe men deze zaak hier denkt te regelen. Het is thans ons doel niet, die ontwerp-verordeningen aan critiek te on derwerpen geüjk het opschrift reeds aan geeft, wordt er met dit artikel iets anders be oogd.' Toch moet ons één vraag uit de pen: waartoe dient een raadscommissie van voor bereiding, wanneer zij in de voorbereiding van een haar betreffende zaak niet wordt ge kend, welke is de taak van de „vaste commisr sie voor de verordeningen tegen welker over treding straf is bedreigd", wanneer haar niet wordt gevraagd, indien er dergelijke veror deningen noodig zijn, deze te ontwerpen of over de betrekkelijke ontwerpen van B. en W. advies uit te brengen? Ware het een of het ander geschied, het zou in de bijlage niet onvermeld zijn gebleven en daar er hier omtrent niets in staat, is de vraag zeker wel gewettigd. Samenvattende wat de verordeningen in bijzonderheden regelen, kunnen we zeggen, dat bij invoering te Alkmaar zullen worden bestreden. Ie. onrijpe en bedorven levens, middelen; 2e. levensmiddelen, die schade lijke bestanddeelen bevatten; 3e. vervalschte levensmiddelen; 4e. onvervalschte levensmid delen, die wat hun aard, hun hoedanigheid en hun hoeveelheid betreft, niet aan de op gave voldoen; 5e. onhygiënische verkoopsl'o- caliteiten, voor de volksgezondheid gevaar opleverende verkoopers en ondeugdelijke ge bruiksartikelen. In het bijzonder betreft de keuring melk en toebereide vleeschwaren, doch tegen an dere minderwaardige of voor de gezondheid schadelijke eet- en drinkwaren zijn evenzeer verbodsbepalingen ontworpen. Men kan zeg gen, dat B. en W. de te Nijmegen geldende inrichting van den keuringsdienst hebben na gevolgd, met dien verstande, dat de uitgaven voor deze zaak te Nijmegen ruim 7000 be dragen, deze voor Alkmaar op ruim 3000 worden geraamd. Het ligt voor de hand, dat de verbodsbepa lingen kunnen leiden tot het ingrijpen in zelfs persoonlijke aangelegenheden van den handelaar en den koopman op een wijze, welke deze maar liever zag vermeden. Hij moge echter bedenken, dat voor het algemee ne belang zoo vaak een stukje persoonlijk belang moet wijken en bovendien, dat ook hij er baat bij kan vinden. Niet slechts als lid der gemeenschap komt de keuring hem en zijn gezin ten goede, maar ook zijn zaak, wanneer hij tenminste eerlijk is en in elk op zicht deugdelijke waar wil leveren. De Alk maarsche slager bijv. zal bij invoering van den keuringsdienst, met zijn worst niet meer behoeven te concurreerea tegen ingevoerde vleeschwaren, die afkomstig zijn uit plaatsen, waar men geen keurloon had te betalen, om dat wat tot dusverre hier enkel gold voor „versch vleesch" voortaan van toepassing zal zijn op alle vleesch, zoodat bijv. het inge voerde toebereide vleesch eveneens zal moe ten worden gekeurd en daarvoor rechten zulr len worden geheven (voor toebereid spek 2 ets., voor toebereid vleesch 3 ets. per K.G.). Wat van de slagers geldt, kan ook van an dere handeldrijvenden worden gezegd. De bonafide handelaar mag in een keu ringsdienst zien een verhooging van zijn be drijfstak, een middel, om hem zelf te bescher men tegen fabrikanten-knoeiers. En dat dit maar niet is een theoretisch praatje, doch dat de practijk daarmee in overeenstemming is, moge hieruit blijken, dat een handelaren- vereeniging onlangs een adres richtte tot den raad van een der Friesche gemeenten om toch vooraf over te gaan toe het doen keuren van levensmiddelen. Een geldelijk nadeel schijnt er voor den verbruiker te zijn betrokken bij den- invoer van een keuringsdienst. De levensmiddelen zullen in prijs stijgen, wat in deze abnorma le tijden, waarin voor menig gezin de prij zen al te hoog zijn, helaas, terecht bedenke lijk zou moeten worden geachtwanneer die prijsverhooging niet meer schijn dan werkelijkheid ware. Indien bijv. de cacao eens 10 pet. in prijs stijgt, zijn zij, die tot dusverre cacao met 20 pet gemalen dakpan nen, zooals in Friesland is voorgekomen, hebben genuttigd, beter af. De meerdere ze kerheid van zuivere waar te hebben, is in vele gevallen niet slechts een hygiënisch, maar ook een geldelijk voordeel. Voor Lei den is bijv. becijferd, dat de gebruikers van melk in eén jaar tijds door de keuring een voordeel hebben genoten van 58.0001 Geen wonder, dat een deskundige eens heeft gezegd, dat een keuringsdienst een ver zekering is tegen diefstal van volksgezond heid en volkskracht Wij hebben hierboven betoogd, dat het kwaad van het ten verkoop aanbieden en in omloop brengen van ondeugdelijke of min derwaardige voedingsmiddelen, zich ver plaatst naar gemeenten, waar geen keurings dienst is gevestigd. Het is een bekend feit, dat vooral de kleinere gemeenten in de na bijheid van steden, waar keuringsdiensten in werking zijn, van dit kwaad de onmiddellijke slachtoffers zijn. Sedert de slechte waar ge weerd wordt in de naburige stad, gaat zij naar de omstreken. Daartegen op te komen door het inrichten van een eigen keurings dienst is voor die kleinere gemeenten te kost baar. Aansluiting bij een particulier bureau voor een centralen keuringsdienst (gelijk te Rotterdam bestaat en welke daar kan geschie den tegen betaling van 6 per 100 inwoners) heeft het nadeel, dat het zulk een bureau meestal ontbreekt aan kennis der plaatselijke toestanden, dat het niet in dagelij ksche aanra king met de ingezetenen komt en dat er geen voortdurende en onmiddellijke controle be staat. Samenwerking tusschen een grootere en de omringende kleinere gemeenten is hier de aangewezen weg en wij zien dien weg dan ook reeds veelvuldig bewandeld. In den gemeentelijken keuringsdienst te Leiden zijn opgenomen Wassenaar, Voorschoten, War mond, Valkenburg; Naaldwijk is bij den Haagschen keuringsdienst toegetreden, „opdat die gemeerde geen afzet-gebied zou worden voor in de naburige gemeenten afge keurde levensmiddelen"Utrecht nam Zeist in zijn keuringsdienst op, omdat Utrecht be lang heeft bij goede hygiënische toestanden in haar nabijheid. Bij den keuringsdienst van Haarlem zijn aangesloten Schoten, Velsen, Bloemendaal, Zandvoort, Heemstede en Haarlemmermeer. De provinciale staten van Friesland zijn zoozeer van het groote belang, dat er bij dé ze zaak zoowel voor de steden als voor de dorpen, is betrokken overtuigd, dat zij een provincialen keuringsdienst in het leven heb ben geroepen en aansluiting voor de gemeen ten zoo gemakkelijk mogelijk hebben ge maakt. De Provinciale Staten van Drentg volgden dit voorbeeld ras na. De gemeente raad van Wageningen heeft, toen een poging om een intercommunalen keuringsdienst in het leven te roepen was mislukt, aan Ged. Staten van Gelderland het verzoek ge richt het daarheen te leiden, dat er een pro vinciale keuringsdienst worde ingesteld. In Groningen is bij Ged. Staten het vraagstuk aanhangig wat van provinciewege kan wor den gedaan ter verbetering van het toezicht op levensmiddelen en gebruiksartikelen. De kosten voor de gemeenten bedragen in Friesland naar gelang der deelneming hoog stens 7 cents of hoogstens 5 cents per inwo ner en per jaar, de prijs van aansluiting bij een stedelijken keuringsdienst van omliggen de gemeenten, wisselen volgens onze gege vens tusschen 10 en 17 cents (hier te Alk maar bedraagt de raming der kosten onge veer 13 ets), bij Haarlem is dë regeling dus danig, dat Spaamdam 1/48, de andere ge meenten elk moeten bijdragen in de meerdere vaste kosten. Wij hebben dus gezien, dat, evenals elec- trische centrales en gasfabrieken in de ste den de gemeenten in de nabijheid van electri- schen stroom en gas voorzien, evenals er nu reeds zijn provinciale electrische bedrijven, er ook keuringsdiensten zijn, welke door sa menwerking van gemeenten in stand gehou den worden of wel door de provincie in het leven zijn geroepen. Het kan daarom niet anders dan bevreem den, dat de gemeente Alkmaar op dit tijdstip een alleen voor haar bestemden keurings dienst wil inrichten. Het moge waar zijn, dat bij de eigenaardige bespreking, welke de Raad den 17den Februari 1915 aan deze zaak heeft gesteed, de heer Ringers, die een practisciï man is, heeft gevraagd of het niet in de bedoeling lag, dat ook de dorpen in den omtrek daarvan konden genieten, waardoor de kosten minder zouden worden, «en de voorzitter hierop heeft geantwoord, dat wanneer de dorpen dit wenschten, tegen be taling, daar in het minst geen bezwaar tegen was, dat dit in de gegeven omstandigheden de juiste wijze van werken is, meenen wij be slist te kunnen bestrijden. Was de zaak gloednieuw, er zou alles voor zijn, aanvragen om aansluiting af te wachten, zooals in den beginne dan ook in derdaad elders is geschied. Thans echter is het anders, omdat de ervaring heeft geleerd, welk een zegen het rs, dat een keuringsdienst een zoo groot mogeüjk oppervlak bestrijkt. In Hoorn heeft men dit dan ook al anders begrepen. Een daar benoemde raadscorhmissie is verreden jaar na ampele overweging tot de slotsom gekomen, dat de gemeente zich in verbinding moest stellen en contracten moest afsluiten met alle gemeenten in den omtrek liefst met geheel West-Friesland om geza menlijk een keuringsdienst te exploiteeren, daar zij deze oplossing beschouwen als de meest gewenschte, niet alleen voor Hoorn, doch voor alle gemeenten in den omtrek. De commissie noodigde dan ook B. en W, uit zich in verbinding te stellen met 26 ge meenten in de omgeving, ten einde daardoor een keuringsdienst te kunnen krijgen in een gebied, bevolkt met 53000 zielen. Men heeft, dunkt ons, te Alkmaar al eeni ge ervaring gekregen, dat men, waaneer sa menwerking met de- buitengemeenten ge- wenscht is, daar niet te laat bij moet wezen, omdat men dan licht de kans loopt van in het gunstigste geval met dubbele krachtsin spanning te moeten inhalen, hetgeen anders gemakkelijker had kunnen worden verkregen. Ook is het buiten kijf, dat het de voorkeur verdient een instelling, wanneer dit kan, da delijk reeds op breederen grondslag te vesti gen, dan genoodzaakt te zijn haar binnen korten tijd alweer te moeten uitbouwen. Voorts zijn we van meening, dat het ook om andere voor de hand liggende redenen beter is, dadelijk meerdere gemeenten gelegenheid te geven tot samenwerken, dan om aanvragen tot aansluiting van de eene na de andere BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter algemeene ken nis, dat door hen is aangewezen als Voor zitter der Commissie van Bijstand voor de Publieke Werken de Heer JAN DE WIT Dz., ter vervanging van den Burgemeester. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. RIPPING, Voorzitter. DONATH, Secretaris. Alkmaar, 7 April 1916. WONINGTELLING. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter algemeene ken nis, dat op MAANDAG, 10 APRIL a.s., een aanvang zal worden gemaakt met de WO NINGTELLING. Zij noodigen de ingezete nen in verband daarmede uit, daarbij de meest mogelijke medewerking te verleenen. De tellers zullen voorzien zijn van een le- gitimatiekaart, namens Burgemeester en Wet houders afgegeven door den Gemeente-Secre taris. Alkmaar, 7 April 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G.RIPPING, Voorzitter. DONATH, Secretaris. maar af te wachten. Van het een komt het an der de eene samenwerking kan een andere ten gevolge hebben. Uitstel dus alweer? zal men vragen. Ja, luidt hierop het antwoord, maar slechts voor zoo korten tijd, dat hetgeen men er door wint, rijkelijk opweegt tegen het geringe tijdverlies. Want dat de zaak bij flink aan pakken spoedig op een breedere leest ge schoeid kan wordén, is onze vaste overtui ging. Voor een behoorlijken keuringsdienst, welke waarlijk wel jaarlijks eenige centen per inwoner waard is, behoeft ook in de meeste buitengemeenten de publieke opinie niet meer te worden gewonnen, de gemeente besturen van verscheiden gemeenten behoe ven niet meer te worden overtuigd van het groote belang, dat hierbij betrokken is. In verschillende gemeenteraden in den omtrek komt herhaaldelijk de wenschelijkheid ter sprake van een keuring van melk of brood; of andere voedingsmiddelen. En een frappant voorbeeld van de wenschelijkheid van een vleeschkeuring in de buitengemeenten kwam ons dezer dagen ter oore. Een slager te Bergen slachtte een koe in het Alkmaarsche gemeente-slachthuis welke werd afgekeurd en naar de directeur verzekerde anders groo- tendeels voor consumptie zou worden ver kocht, daar de slager niet had kunnen vast stellen, dat zij geheel tuberculeus was, hoog stens locale tuberculeuze had kunnen consta- teeren. Wij denken aan Heiloo (2700 inwoners), Limmen (1900), Castricum (3900) Akersloot (1600), Oterleek (700), Oudorp (800), Eg- mond-Binnen (1900), Egmond aan Zee (3000), Bergen (2900), Schoorl (1500), Heer- hugowaard (3900), Noord-Scharwoude (1600), St. Pancras (1000), Oudkarspel (1800, Koedijk (1700), Uitgeest (3100 inwo ners), totaal ruim 40.000 inwoners, terwijl Alkmaar er 22.000 heeft Wanneer het Alkmaarsche gemeentebe stuur de besturen van de omliggende ge meenten tot een samenkomst uitnoodigde en zich daarbij de medewerking verzekerde van een bekwaam deskundige der inspectie van de volksgezondheid als bijv. in de officieuze raadsvergadering van 23 juni 1.1. van de inspectie van het middelbaar on derwijs optrad voor de nieuwe handels school, dan kan een bevredigend succes niet uitblijven wij kunnen niet aannemen, dat dit deel van Noord-Holland minder verlicht is dan Drente, waar zich reeds vele kléine gemeenten aangesloten hebben En ook Ged. Staten van Noord-Holland zullen wel zoozeer overtuigd zijn van het groote belang dat er èn Voor Alkmaar èn voor de omgeving bij deze zaak is betrokken, dat zij de ver- eischte goedkeuring van de gemeenschappe lijke regeling wel zooveel mogelijk zullen bespoedigen. Tenslotte nog één argument, dat kan plei ten voor een gemeenschappelijke regeling met de buitengemeenten van stonde af aan. Wanneer wij hier te Alkmaar hebben een goed ingerichten keuringsdienst, die zich over de geheele omgeving uitstrekt, dan is de kans gering, dat deze ons, indien de pro vincie of het rijk deze zaak ter harte gaat ne men, en er wordt overgegaan tot de oprich ting van rijks- of provincie-laboratoria, weer zal worden ontnomen, dan blijft Alkmaar ook voor deze zaak een centraal punt en be houdt de daaraan verbonden directe en indi recte voordeelen. (In Drente o. a. Dwingeloo (2600 inwo ners), Eelde (2700), Gasselte (3000), Gieten (3000), Rolde (2300). COURANT

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1