DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 94 Honderd en achttiende jaargang. 1916 DONDERDAG 20 APRIL Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 1,franco door hef geheels Rijk fl,25. Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone Advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat ©roote letters naar plaatsruimte. 1 Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. NEDERLAND. DN nummer bestaat utt bladen. ALKMAAR, 20 ApriL Vandaag willen we allereerst nog even stilstaan bij de inneming van Trebizonde door de Russen, waartoe ons gisteren de tijd ontbrak. Het was den 16en Februari, dat de Russen er in slaagden Erzeroem te nemen. Dit suc ces zou eerst goed tot zijn recht gekomen zijn wanneer ook Trebizonde in hun handen viel, zoodat alle voorraden en versterkingen, aan gevoerd over de Zwarte Zee, in een etmaal naar Erzeroem zouden kunnen worden ge bracht en bij wijze van spreken het Kaukasi- sche Armensche oorlogsterrein aanzienlijk dichter bij zou zijn gebracht Dat de Russen dus hardnekkige pogingen zouden doen om de havenstad te nemen, was evenzeer te voor zien als dat de Turken die poging zouden wanneer zij deze houden, hebben ze een aan merkelijk plaatselijk voordeel behaald. Daar entegen werden de Italianen gedwongen hun stellingen bij het dorp Valto te ontruimen. Getorpilleerd werden de Engelsche stoomschepen Chic en Harrovian (3300 ton), terwijl de Terje Viken, een Noorsche boot, metend 3600 ton, op een mijn liep. De Engelsche reeder Houston betoogt nogmaals in de Daily Mail, dat Engeland scheepsruimte tekort komt Hij deelt voorts o. m. mede, dat elke Duit&che onderzeeër op het oogenblik een dubbele bemanning heeft, een geoefende en een, die tijdens de reis ge oefend wordt om de nieuwe booten, zoodra zij afgeleverd worden, te bemannen. Zal de onderzeeërs-oorlog leiden tot een ernstig conflict tusschen Amerika en Duitsch- land? Het heet thans, dat Amerika zijn laat- prachtige kathedraal, ge- heeft vernield en zich nog trachten te verijdelen. Er werden nieuwe wQord heeft geSproken dat er nu geen Turksche troepen m het vuur gebracht, die woorcfmeer ^1 komen. In 't Con- de Russen van Trebizonde zouden moeten af houden. De Turken hebben het echter tegen de troepen van grootvorst Nicolaï Nicolaje- gres heeft president Wilson verzekerd, dat de nota aan Dukschland feitelijk een ultima- - turn is, waarin alleen geen datum wordt ge- wis, moeten afleggen. Zij wenkn lot dm mtw00rd ïer. nigiocfit ge wangen en erw] wacht lh die nota wordt gewaarschuwd, dat legerberichten al maar door bleven verzeke- wauui- 6 ren, dat de toestand onveranderd was, na derde het Russische gevaar hoe langer hoe meer de poorten van Trebizonde. Tenslotte werd een gelijktijdige aanval in de versterkte omgeving dezer stad ondernomen door di verse groepen der Russische troepen, van welke de eene uit het Oosten den aanval deed, terwijl de andere landde op de Weste lijke flank niet ver van de stad. Deze dubbele bestorming, gesteund door een hevig vuur van de Zwarte-Zee-vloot op de kustbatterijen leidde tot den val der stad en daardoor tot de groote kans, dat Oost-Armenië geheel voor de Turken verloren gaat. Wel is waar bezetten de Russen nog niet geheel den ver bindingsweg tusschen Trebizonde en Erze roem, maar ze zullen hun best doen dien on gestoord te verkijgen en het ziet er niet naar uit, dat de Turken deze poging kunnen belet ten hoogstens zullen rij door hevigen te genstand, die ook wel niet uit zal blijven, haar kunnen vertragen. Het ware ongetwij feld anders geloopen, indien de Turksche vloot had kunnen voorkomen, dat de Russen het onvoorwaardelijke meesterschap over de Zwarte Zee hadden verworven. Nu dit niet het geval is, moet Turkije het loodje leggen. Trouwens -- van de midden-mogendheden derft het rijk van den Sultan tot dusverre het grootste grondverlies. De Russische pers, die terecht jubelt, ziet hierin een voorteeken, dat de Sultan nu 'wel spoedig zal deserteeren, maar hij is zeker nog niet zoo hard geslagen, als bijv. Servië, dat toch ook den strijd nog maar volhoudt. Ook verkondigt de Russische pers de meening, dat er nu Russische en En- gelsche troepen vrij komen, zoodat het oogenblik is aangebroken om van Saloniki uit Bulgarije te vernietigen, waardoor de houding van Griekenland en Roemenië defi nitief zal worden bepaald, maar hierbij wordt vergeten, dat de Russen zelve best wat versterkingen tegen het Duitsche front kun nen gebruiken en dat het dën Engelschen in Mesopotamië de laatste dagen niet bijster voor den wind gait. Bij Verdun geen wijziging in den toestand. Er is groote artillerie-activiteit tegen hoogte 304, zegt het Fransche legerbericht, en tegen de eerste Fransche liniën tusschen den „doo- den man" en Cumières, terwijl ten Oosten van de Maas een krachtige beschieting plaats had in de streek Douaumont-Vaux. Tot den aanval zijn de Duitschers overgegaan ten zuid-oosten van het Verdun-front en wel bij het bekende les Eparges, waar drie Duitsche aanvallen werden afgeslagen en al kregen de Duitschers voet in Fransche loopgraven van 200 meter, ze werden er door een tegenaan val onder zware verliezen onmiddellijk we der uit verdreven. Aan het Italiaansch-Oostenrijksche front wordt met hevigheid gestreden. De Italianen vermeesterden de Col di Lana-stelling, welke zij volgens vroegere verklaringen al maan den geleden heetten te hebben veroverd, en bisschop en de bouwd in 1046 verder uitbreidt. De kroonprins van Servië is op Korfoe aangekomen, waar hij het gereorganiseerde Servische leger heeft geïnspecteerd; z'n troe pen juichten hem geestdriftig toe. In Duitschland zal nu ook de fabricage en de verdeeling van courantenpapier van hoogerhand worden geregeld. DE SCHEEPSRUIMTE EN DE KOLENVOORZIENING. Naar de Tel. verneemt houdt onze regee ring zich onverpoosd bezig met het vraag stuk van de scheepsruimte en de kolenvoorzie- ning, in verband1 met den eisch van Engelanti tot het afataan van 30 procent dier ruimte en het tot contrabande verklaren der Duitsche bunkerkolen. Zij stelt zich, blijkens bekend geworden uitlatingen, op het standpunt, dat aan dien eisch zoo eenigszins mogelijk, niet moet worden toegegeven. Naar men ons mededeelt, zijn er verschil lende maatregelen in overweging, waardoor het moneliik zou worden aan de bedoelde ei-Nederl. Bakkersgezellenbond een conferentie voorziening van melk aan zwakken, ouden van dagen en kinderen door de gemeende een regeling overwogen, waarbij aan welda dige instellingen, welke zich met het ver strekken van voedingsmiddelen i. c. mëlk be- zeghouden, een zoodanige toeslag zal ver leend worden, dat zij finahcieei in staat zul len zijn een zelfde hoeveelheid melk te ver schaffen als door haar in normale tijden ver strekt wordt. In dien zin is ook den minister van Landbouw geadviseerd. MIJN AANGESPOELD. Men meldt ons. Te Petten is- gisteravond een mijn aangespoeld, die op de steenen glooiing der zeewering ontplofte, waar door een groot gat in de bazaltnedding geslagen werd. Van verscheidene huizen in het dorp zijn de ruiten gesprongen, zoodat dte schade aanzienlijk is. Persoonlijke ongelukken zijn niet voorgekomen. DE BRUINBROODKWESTIE. Gistermiddag had tusschen den minister van Landbouw, Nijverheid' en Handel en een delegatie uit het hoofdbestuur van den schen in de practijk te ontkomen Daarom trent is echter naar alle kanten nog overleg gaande. Behalve die maatregelen, zullen er echter, naar men ons zei de, ook diplomatieke stappen worden gedaan. indieü de met schending van het volkenrecht gepleegde aanvallen op koopvaardijschepen, welke Amerikanen vervoeren, niet ophouden, de diplomatieke betrekkingen ernstig be dreigd worden. Tegelijkertijd seint Reuter, dat men in Amerika Duitsche samenzweringen heeft ont dekt, waarbij de secretaris van den Duitschen consul, von Papen, von Igel, betrokken zou zijn, die gearresteerd is en die niet vrijgela ten werd, hoewel graaf Bernstorff dit had verzocht In Engeland zal Paschen raad moeten schaffen. Men hoopt alsnog een formule te vinden, waarmede de verschillende personen, die de tegenover elkaar staande richtingen in zake het dienstplichtvraagstuk zijn toege daan, zich zullen kunnen vereenigen. Tot dusverre is men er niet in geslaagd zulk een modus vivendi te vinden, maar een schikking is nog steeds mogelijk. Het Huis is tot 25 April verdaagd en president Asquith heeft er nog eens nadrukkelijk op gewezen, dat het uiteenspatten van de regeering een nationale ramp zou zijn. De heele kwestie is deze: óf Engeland het noodige aantal soldaten bijeen kan lyijgen door dienstdwang, zooals thans bestaat,of dat volledige dienstplicht noodig zal zijn. Het heeft er thans allen schijn van, dat voor- standers van de eene of- van de andere rich ting het kabinet zullen moeten verlaten. Maar misschien weet Asquith's wijs beleid een in grijpende kabinetswijziging te voorkomen. MILITAIRE VERLOVEN. De Kamerleden Schaper en Albarda ben gisteren den tijdejijken voorzitter van den Ministerraad, den heer Cort van der Linden, in zijn kabinet bezocht, om te infor- meeren of niet aan de gemobiliseerden op nieuw het gewone verlof zou kunnen worden plaats over die bruibroodregelmg. Het hoofd bestuur der gezellenorganisatie deelde ami het correépondentiebureau mede, dat de mi nister onder geen enkele voorwaarde wijzi ging zou brengen in den aangekondigdien maatregel, welke naar het oordeel van den minister ongeveer een 4-tal weken zou worden heb- gehandhaafd. Sterk zou worden stelling ge nomen tëgen die patroons, die gezellen zou den ontslaan of den arbeidsuur ten nadeele van de gezellen zouden verkorten. De mede werking van de gezellenorganisatie werd door den minister, ingeroepen om geregeld opgave betoogde spr. dat het dus wel vanzelf spreekt, dat niet de minister van Oorlog, doch ae minister vjm Binnenlandsche Zaken zich het lot van deze personen had aan te trekken. Wat had dan met hen moeten ge schieden? De meest logische oplossing was natuur lijk geweest, dat hun vrijelijk de gelegenheid ware gegeven, hier te wonen en werk te zoe ken, naar eigen keuze. Was hun dit onmoge lijk gebleken, wat zeer zeker n i e t het geval is, daar allen reeds voldoende aanbiedin gen voor werk hebben ontvangen, dan had men hen moeten laten vertrekken, behalve naar Duitschland, en ook alleen, wanneer zij dat wenschten, en tevens indien hun de onge stoorde overtocht naar een andere neutralen staat gewaarborgd werd en zeer zeker niet naar een staat, die met Duitschland in oor log is. En eene derde oplossing zou zijn, wanneer de eerste niet wenschenjk, de twee de niet mogelijk bleek, hen op te nemen in een civiel intemeeringskamp, doch nooit in een militair. De hoofdvraag: is hier een strafbaar feit gepleegd, meent spr. in ontkennenden zin te moeten beantwoorden. Pleiter voerde hiervoor uitvoerig juridi sche gronden aan. Pleiter concludeert ten slotte, dat de krijgsraad beklaagden moge vrijspreken, met hun onmiddellijk ontslag uit de preventieve ïechtenis; geheel subsidiair, dat zij zullen worden gestraft met zulk een lichte straf, dat zij, onder aftrek der preventieve hechtenis, nog heden op vrije voeten worden gesteld, terwijl pleiter daarbij den wensch wil voe gen, dat onze regeering ondertusschen der- ij ke stappen heeft kunnen nemen, dat zij de verloven wederom toe te staan. munsters was voornemens den burge- De Minister verklaarde dat tot zijn leed- meesters een circulaire te zenden, waarin wezen de genomep. maatregel, om de perio- werd verzocht aan de brumbroodregehng stip dieke verloven stop te zetten, nog niet kan worden ingetrokken of gewijzigd. E>e geva ren, die de Regeering duchtte, zijn nog niet geheel verdwenen. Zij zouden door het in trekken van den genomen maatregel weder toenemen en wantrouwen doen ontstaan aan den emstigen wil om onze neutraliteit te handhaven. Het doel is uitsluitend, ons buiten den oorlog te houden en ons niet door de ge beurtenissen te laten verrassen. Het is vol gens den Minister allerminst uitgesloten, dat de toestanden zich zoodanig wijzigen dat de maatregel weder wordt ingetrokken. Zo'odra het eenigszins mogelijk is zal daartoe wor den besloten. Men moet echter, zoo oordeel de de Minister, begrijpen dat mën zich thans, om erger te voorkomen, rustig in het onver mijdelijke heeft te schikken. KORTE BERICHTEN. Het zelfslachten van runderen, varkens en schapen is in Oost-Friesland geheel ver boden. In Duitschland maken verschillende ste den oorlogsworst, die bestaat uit ossenbloed, eetbare ingewanden, pooten en koppen van runderen en kalveren. Ook wordt worst ge maakt voor de helft uit rookworst voor de andere helft uit aardappelmeel bestaande. Voortdurend wordt nog de Syrische kust vooral bij Smyrna met Engelsche moni tors en watervliegtuigen bestookt. De ltaliaansche socialisten bereiden den len Mei groote betoogingen tot herstel van den vrede voor. De Fransche kamer heeft goedgekeurd de klok een uur voor te zetten. De Parijsche couranten hebben een oud papier-inzameling op touw gezet die 231000 K. O. opbracht. In het marine tuighuis te Lissabon is brand geweest. In Engeland zullen waarschijnlijk na 1 Mei geen restauratiewagens meer loopen op de spoorlijnen. Engeland zal voortaan de invalide En- elschen die via Nederland uit Duitschland iomen zooveel mogelijk per eigen hospitaal schip vervoeren. De Zuid Walesche mijnwerkers verzoe ken de dienstplichtwet in te trekken. Ze heb ben ook besloten beide Paaschdagen vrij te nemen. De admiraliteit had hen verzocht slechts één dag niet te werken. In het stadje Andiria in Ialië is een zwa re brand uitgebroken die het palies van dien DE OORZAAK? „Het Volk" schrijft naar aanleiding van deü maatregel der regeering van 31 Maart, waarbij de verloven aan militairen werden ingetrokken en waardoor in ons land onge- 'j rustheid werd gewekt, het volgende: „Is het niet mogelijk, dat de militaire au toriteiten zich al te bezorgd maken? Deze vraag stellen wij met bijzonderen nadruk. De „Telegraaf" brengt een bericht, dat ongeveer overeenstemt met wat ook ons ter oore kwam. De plotselinge ongerustheid van 31 Maart zou een gevolg zijn van het voorne men der geallieerden, om een landing te be proeven op de Belgische kust. Op de Schel de, zegt de Telegraaf. Dit zou bekend zijn geworden bij den Duitschen generalen staf, en deze zou den Nederlandschen generalen staf hebben gewaarschuwd, dat indien dit gebeurde, Duitsche troepen Holland zouden binnenvallen. „Onze inlichtingen luiden, dat de Duitsche generale staf zich ongerust zou hebben ge maakt, of Nederland wel sterk genoeg zou zijn om aan een Engelsch invalsleger te ver hinderen, ook Zeeuwsch-Vlaanderen tot zijn operatie-basis te maken; en in dat geval zou pogen, de Engelschen voor te zijn, door zelf Zeeuwsch-Vlaanderen te bezetten. „De berichten komen dus ongeveer over een, en geven een sleutel op allerlei, wat tot nog toe onverklaarbaar scheen." DE ONVEILIGE ZEE. Behalve dor middel van de officieele aan kondigingen in Staatscourant en .Berichten aan zeevarenden", brengt de regeering thans ook rechtstreeks'tor kennis van de gezagvoer ders dat de genomen maatregelen der regee ring ten opzichte van de vaart tusschen Noordhinder en de Engelsche territoriale wa teren geenszins als afdoende vermindering der gevaren mogen worden beschouwd. Deze persoonlijke kennisgeving wordt uit gereikt tegelijk met de vergunning tot uit vaart. zoodat ze de volle aandacht trekken van ae belanghebbenden. (N. Ct.) DE MELKVOORZIENING. Naar wij vernemen, wordt hetreffenda da de hand te houden en opgave te verstrekken van de patroons, die hieraan niet voldeden, opdat, zooals reeds bekend is die bakkerijen verstoken zouden blijven van de verstrekking van regeeringsmeel Nog deelde de minister mede dat het ver zoek van de bakkerspatroons om de aanwezi ge voorraden, volgens de gezellen geraamd op 7,000,000 balen bloem te mogen verbak ken tot klein wittebrood, niet kon worden toe gestaan om te voorkomen, dat, zoaols in het begin der mobilisatie, het klein wittebrood te gen luxeprijzen voor de meergegoeden be schikbaar zou zijn en alleen de volksklasse bruinbrood zou moeten eten. S. S. SOERAKARTA. Lloyd's seint uit Londen, dat het s.s. „Soe- rakarta", van den Rotterdamschen Lloyd, in de haven van Kirkwall s binnengeloopen met brand in het voorruim, waarin tabak geladen was. Er stond 8 voet water in het voorruim. Bi- het afzenden van het bericht was men den brand! meester, BINNENLAND. DE DEN DESERTEURS VOOR KRIJGSRAAD. Verdediging van Mr. H. J. Rink. Na heropening der zitting verkreeg de ver dediger, mr. H. Kink, advocaat te 's-Graven- nage, het woord. Pleiter herinnerde er aan, dat niet lang ge leden, m eenzelfde geval de krijgsraad aan de beklaagden eene militaire detentie van maanden oplegde. Pleiter hoopte evenwel, dat,, waar dit ge val toch nog zoo nieuw is, dat men van „ge vestigde" jurisprudentie niet kan spfekën, de uitspraak ditmaal ten.gunste van deze be- klaagden zou mogen uitvallen. In ons civiel strafrecht zouden zij, als bleek, dat het feit niet strafbaar is, moeten .worden ontslagen van alle rechtsvervolging volgens art. 193, laatste lid, van dë rechts pleging bij de landmacht zullen zij, als val lende onder ons militair strafrecht, in dit ge val moeten worden vrijgesproken. De vraag „is een deserteur militair?" be antwoordt spr. ontkennend. En voorts onderscheidde men nog wel de gelijk de verhouding van den deserteur tot zijn eigen land en tot dat land, waaheen hij deserteerde. Voor 'dat laatste is de deserteur absoluut niet strafbaar. Aangenomen nu, dat een deserteur n 1 e is militair, zou dan onze regeering recht hebben of verplicht zijn, deserteurs te inter neeren? Spr. meent noch het een, noch het ander. Uitvoerig betoogt spr., dat internationaal rechterlijk niet geregeld is, wat men met deserteurs zal moeten aanvangen, En, zoo spoedig men intemationaal-rech- terlijk geen oplossing vindt, zal men dfeze naar nationaal recht moeten zoeken. Spr. behandelt dan de vraag: „Wat moet de regeering met deze deserteurs aanvan gen?" Na een uitvoerige uiteenzetting hierover, krijgsraad doet hij on- in den volsten zin des woords heden op vrije voeten komen. Verdediging jnr. L. van Berckel. Mr. Th. L. van Berckel, advocaat te Sche- veningen, hierna als toegevoegde verdediger het woord verkrijgende, sluit zich bij zijn confrater aan, wat het juridische gedeelte be treft. Pleiter wijst er op, hoe beklaagden als de serteurs ten eerste de verachting van hun land, ten tweede de hoon van hun landge- nooten moeten verduren en ten derde zich ïun rijkstoelage onthouden zien cd den steun voor hun verwanten. Pleiter vraagt of de krijgsraad het leven van deze menschen nu nog, door het opleg gen van gevangenisstraf, moest gaan ver zwaren. Inzake het vonnis sluit pleiter zich geheel aan bij de conclusie van zijn confrater. Mocht de krijgsraad meenen, dat er grond is, om dezé menschen niet te veroordeelen, dan meent ook pleiter er op te moeten wij zen, dat z. i. de ondergane gevangenisstraf meer dan voldoende was. Ook pleiter hoopt op een directe vrijlating van beklaagden. In ons verslag van gisteren stond, dat de auditeur-militair na de verklaring van ma joor Ter Cock opmerkte, dat de verklaring niet uitmunt door helderheid. Dit moet zijn Mr. C. P. Zaaijer merkte op, dat de „Erklü- rung" niet uitmuntte door helderheid, daarmede doelende op de belofte die de geïn terneerden om het kamp te mogen verlaten, onderteekenen. Na re- en dupliek begeeft de zich in raadkamer. Teruggekeerd doet hij middellijk uitspraak en adat alle bekln. schul dig en dat niet is gebleken dat hun intemee- ring onwettig is geschied en veroordeelt bekln. tot twee maanden militaire gevangenis straf in te gaan 9 Maart Reeds in een .gedeelte van onze vorige op laag vermeld. EEN ONDERZOEK. De correspondent te Weltevreden van „De Telegraaf" seint: „Ik verneem, dat de gouverneur-generaal, Van Limburg Stiium, op last van de regee ring uit Den Haag, persoonlijk het onderzoek leidt, inzake de beschuldiging tegen de Duit sche ex-administrateurs van „Straits Soenda- syndicaat". Von Eglosstein en Keil worden verdacht van het voeren van Duitsche propa ganda èn het smeden van samenzweringen te gen de Neder landsche regeering op meetings van Arabieren, waardoor de laatste opstoot jes waarschijnlijk verklaard moeten worden". RAAD VAN STATE. De Raad van State, afdeeling voor de ge schillen van bestuur, behandelde het beroep van het bestuur der Algemeene Armen-admi- nistratie te Nieuwe-Niedorp tegen het besluit van Ged. Staten van Noord-Holland van 24. November 1915, waarbij aan genoemde ad ministratie toestemming is geweigerd tof deelneming aan dë Coöp. Zuivelfabriek „West-Friesland" te Lutjewinkel. Naar aan leiding van het verzoek van het bestuur der Alg. Armen-administratie te Nieuwe-Niedora om toestemming tot toetreding als lid tot ae genoemde Coöp. Zuivelfabriek werd door B. en W. van Nieuwe-Niedorp aan Ged. Staten bericht, dat bij de meerderheid van hun col lege geen bezwaar bestemd tegen die toetre- RANT. r 1 P 14 T A/v A «n/vn1««-« /V I-I/vi- VlAA+Vl nieuw nei gewuue vcnui iuu ilullulu «uiuau -T,T Tf<3. verleend. Zij drongen er op aan, zoo eenigs- -te verstrekken van die patroons, die de rege- zins mogelijk, .alsnog tegen de Paaschdagen l len ontdoken of gezellen zouden ontslaan.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1