DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 102 Honderd en achttiende jaargang. 1916 MAANDAG 1 MEI Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 ^maanden voor Alkmaar f 1,franco door het gaheele Rijk f 1*25. Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone Advertentiën Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat Oroote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. NEDERLAND. ALKMAAR, 1 Mei. In Duitschland hebben op 's,Keizers bevel de vlaggen eens weer gewapperd, omdat...... de Turken Koet-el-Amara hebben veroverd, of liever, omdat de befaamde ingesloten En: gelsche legermacht van general Townsend zich, door den honger gedreven, heeft moeten overgeven, na 143 dagen tegenstand te heb ben geboden. Het gaat vreemd in dezen oorlog. Sterke vestingen vallen als kaartenhuisjes ineen en een versterkt kamp houdt het maandenlang dapper vol. Terwijl de Turken van de Russen klop krijgen, moeten de Engelschen het te gen hen afleggen de beteekenis van Trebi- zonde is wel niet gelijk aan die van Koet-el- Amara, immers zij is veel grooter, maar toch wijzen beide feiten er op, dat ook op dit oorlogsterrein schommelingen om den even wichtstoestand voorkomen. Opvallend is het verder, dat de Turken, op zichzelf, aangewezen7, zwak zijn, maar zoodra ze door de Duitschers gesteund kun nen worden, kracht ontwikkelen. En dat de Engelschen daarvan de slachtoffers worden eerst aan de Dardanellen, nu aan den Ti- gris, waar veldmaarschalk von der Goltz pacha de Turksche operaties heeft geleid, doch het resultaat niet meer heeft beleefd. Onverwacht kwam de val van deze stad niet de Morningpost schreef onlangs reeds: Mesopotamia is still one of our grea test anxieties, Mesopothamië is nog steeds een van onze grootste vreezen. Die vrees is thans verwezenlijkt en-zij is, evenals de mis lukte Dardanellen-actie, het gevolg van de Engelsche poging, om met te weinig troepen en zonder voldoende voorbereiding een oogenblikkelijk gewenscht doel te bereiken. De actie was op zich zelf goed gedacht en had tot goede resultaten kunnen leiden Bagdad was een oorlogsdoel dat heel wat waard was in militair en economisch maar vooral in moreel opzicht, omdat immers de Duitsch-Turksche samenwerking welhaast het Duitsch-Turksche verbond Bagdad als een der brandpunten heeft Wij brengen slecht in herinnering, dat in het laatst van September van het vorige jaar de Engelsche strijdmacht onder generaal Towsend Koet-el- Amara voorbij naar Bagdad trok, dat zij in het laatst van November zich op Koet moest terugtrekken, 'dat onder generaal Aylmer En gelsche bevrijdingstroepen werden uitgezon den naar de ingesloten legermacht, dat laatstgenoemde generaal werd vervangen door generaal Gorringe, omdat hij geen suc ces had behaald. In het geheel zijn er thans 9000 volgens de Engelsche en 13000 militai ren. volgens de Turksche lezing gevangen ge nomen. Voor de Duitschers is er zeker wei nig reden omjrierover te vlaggen, voor de Engelschen echter wel om zich te bedroeven. Opnieuw zal de leiding der Engelsche regee ring aan de orde komen, niet slechts in En geland, waar wel weer veel ontevreden stem men zullen worden vernomen, maar ook bijv. in Frankrijk, waar men een reden te meer heeft om zich af te vragen, wat Engeland ei genlijk doet. Waarbij nog komt dat 't op den duur Engeland weinig zal kunnen bevredi gen, dat de Russen in Azië voortdurend ter rein bezetten en dat de Engelschen slechts zonder resultaat pogen, hetgeen natuurlijk nadeelig is voor Engelands gezag en Enge- lands invloed. Antwerpen, Gallipoli en Koet-el-Amara het zijn drie namen, -welke voor de Engelsche regeering een onaangena- men klank zullen behouden. En ook aan Dublin zal voor de Engelsche regeering een onaangename herinnering ver bonden blijven. Het heet nu wel, dat de op stand zoo goed als gedempt is, maar eerst nu vernemen we langzamerhand hoe ernstig hij wel geweest is en hoe het Engelsche volk ten aanzien van de gebeurtenissen in Ierland onwetend is gehouden. Thans wordt be kend gemaakt, dat het totaal aantal slachtof fers wel nimmer bekend zal worden, maar ongetwijfeld groot is en vreeselijke verhalen doen de ronde over het omkomen van kinde ren, die op speelplaatsen werden doodge schoten of zich in een grooten speelgoedwin kel bevonden, terwijl deze in brand gesto ken werd, zoodat sommigen, die uit de ra men sprongen, op de keien te pletter vielen; ook wordt verteld, dat officieren en soldaten, die ongewapend verrast werden, in koelen bloede zijn vermoord. Een officieel bericht zegt, dat de toestand in Ierland thans veel gunstiger is geworden. In den vorigen nacht hebben de leiders der oproerlingen te Dublin boden gezonden naar die in de verschillende streken, waarin deze gelast werden zich over te geven. Geestelij ken en de Koninklijke Iersche Politiemacht geven zich alle mogelijke moeite deze bood schap te verspreiden. Te Dublin hebben de opstandelingen in de voornaamste hoofd punten zich vrijwillig overgegeven. In de Sackvillestreet, een der mooiste en breedste straten wan Europa genoemd,, zijn in den af- gelöopen nacht verscheidene branden uitge broken. Tot dusver werden 707 personen ge vangen genomen^ onder wie Gravin Mar- kiewicz. Enniscorthy, in het Graafschap Wex- lord, is nog steeds in handen van de opstan delingen. Vanuit Wexford is een colonne cavalerie en infanterie met een kanon daar heen gezonden. Te Enniscorthy heerscht thans een wapenstilstand, aangezien de lei der zich naar Dublin heeft begeven om een onderzoek in te,stellen of de boodsehap dat men zich moet overgeven wel juist is. In de andere districten van Ierland is de toestand normaal. De Duitschers deelen mede, dat ze sinds 20 Maart 5600 Russen hebben gevangen ge nomen. Tot zinken werden gebracht door Duitsche onderzeeërs het Engelsche stoomschip Teal (760 ton) en het Zweedsche schip Nicola (ge laden met hout, d. i. contrabande), terwijl het Noorsche stoomschip Mod is gezonken. KORTE BERICHTEN. Belgen, die langer dan 3 jaar op Duitsch gebied wonen, worden onder de wa pens geroepen. Tusschen Duitschland en Turkije zal een bondsverdrag worden gesloten Het Engelsche legerbericht van Zater dag meldt 24 luchtgevechten, waarin 4 Duit sche machines tot delen werden gedwongen, de Engelschen leden geen verliezen. Met de productie van gietijzer over de maand1 Maart in Duitschland van 1.361.502 ton is een record geslagen. De vorige maand bedroeg de productie 1.105.120 ton. Servië heeft zijn eerste oorlogsschip! Het üs een torpedojager, die het gekocht heeft van wie wordt niet gezegd en die in de Egeïsche zee zal kruisen. De bemanning is geheel Servisch. Onder de slachtoffers van het oproer iü Dublin zijn blijkens een opgave van Vrij dagavond 7 uur twee luitenants gesneu veld en drie majoors en twee luitenants ge wond. Griekenland heeft tot nu toe 63 protes ten bij de Entente ingediend.. De Britsehe bezetting van Koet-el-Ama ra, bestaande uit 13J30Q man, onder aanvoe ring van generaal Townshend, heeft zich overgegeven. De Duitsche keizer heeft bevolen, dat al le openbare gebouwen zouden vlaggen voor de overgave van Koet-el-Amara. De heer Redmond gaf aan de Iersche nationalisten instructies om zich voor de mi litaire overheid beschrikbaar te houden. Op vele plaatsen deden zij dit reeds uit eigen be weging. De Franschen sloegen Duitsche aanval len af bij de hoeve van Tbiauoourt en tusschen Douaumont en Vaux. Het 3de Russische contigent is Vrijdag te Marseille aangekomen. NADERE UITBREIDING VAN DEN LANDSTORM. Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging der wet van 31 Juli 1915 (Staatsbl. no. 345) tot nadere uitbreiding van den landstorm enz Aan de memorie van Toelichting is het vol gende ontleend. De beweegredenen van de wet van 31 Juli 1915 heeft tijdens de behandeling van het ontwerp in de Tweede Kamer een zoodanige lezing verkregen, dat de oproeping van land^- stormplichtigen, voor zoover zij met die wet verband houdt, slechts kan dienen om land weermannen met vertol te zenden. Naar de Regeenng hoopt zal het gaande weg naar buiszenden van landweermannen kunnen worden uitgestrekt tot de geheele landiweer, ook tot de manschappen, die bij het tot stand komen dier wet nog tot de militie behoorden, maoar op 1 Jan. tot de landweer zijn overgegaan of in den loop van dit jaar naar de landweer zullen overgaan. Alsdan zal zich echter .de wenshcelijkheid doen gevoe len om de manschappen, die tot de militie zijn blijven behooren ais deel. uitmakende van een bereden korps, van het korps pantsertort- artiilerie of van het korps torpedisten, even eens met verlof te laten gaan voor zoover zij van dezelfde militielichtmg zijn, waarvan de voor verlof in aanmerking komende landweer- plichtigen afkomstig zijn. Voor zooveel de oudste militielichting (1906) betreft zijn de tot die korpsen behoo- reade dienstplichtigen reeds met verlof gezon den. De volgende lichtingen zullen echter, in dien haar aflossing slechts kan geschieden door jongere militieplichtigen, eerst met zeer lange tusschenruimte voor veriot aan de beurt kunnen komen. Ten einde voor zooveel doenlijk, dit naar buiszenden te versnellen is het noodig ook bij deze landstonnpiichtigen in te deelen en voor bedoelde aflossing te nestemmen Daartoe gelegenheid open te stellen is het doei van het ontwerp. DE „1UBANT1A". Het onderzoek, door de Duitsche regee nng gelast en omtrent welks bijzonderheden overste Canters met de grootste tegemoetko ming op ae üoogte wordt genouden, moet, naar de „Nieuwe Courant" meldt, reeds tot de overtuiging geleid hebben, dat de offici- eeie ontkenning van alle schuld, die enkeie dagen na den ondergang van de „Tubantia" te Berlijn werd gegeven, niet zal worden vol gehouden. Het blad merkt hierbij op: „Dat het voor de Duitsche regeering voor al op dit oogenblik moeilijk is schuld van een Duitsche duikboot inzake de „Tubantia" te erkennen, laat zich gemakkelijk begrijpen. In de spanning tusschen haar en de regeering der Vereenigde Staten is de kwestie van de torpedeering der „Sussex" (het Fransche schip bij welks ondergang Amerikanen om kwamen) een belangrijk element. Ook te dien aanzien verscheen van Duitschen kant een formeele ontkenning. Men gevoelt het politieke gewicht van een erkenning,/op dit oogenblik, der lorpedeering van de „Tuban tia", waardoor de onwaarde van een catego rische loochening van het Marine-Amt in het licht zou worden gesteld. „Het zou ons daarom niet verwonderen als van Duitsche zijde met het beëindigen van het „Tubantia"-onderzoek en het bekend maken van de resultaten daarvan niet veel haast gemaakt wordt, hoezeer men van dien kant ook gezind moge zijn om bij bevinding van schuld zooveel mogelijk de volle schade te vergoeden.Omtrent het bedrag daarvan zijn de berichten als fantastisch te beschou wen; het vertrek van de heeren Wilmink en Wijtsma naar Berlijn zal echter wel met de schadevergoedingsvraag in verband staan. „Het Nederlandsche standpunt kan in de zen natuurlijk geen ander zijn, dan dat op een snelle en voor de Nederlandsche belan gen1 volkomen bevredigende afdoening van de ,Tubantia"-zaak zonder andere considera ties wordt aangedrongen." DE BEMANNING VAN DE „BERKELSTROOM" VERTELT. Op het kantoor van de „Hollandsche Stoomboot-Maatschappij" te Amsterdam heeft een vertegenwoordiger van het Hbld. gistermiddag eenige leden van de bemanning van de „Merkelstroom" gesproken, die begin dezer week door twee Duitsche U-booten vernield werd. Uit hetgeen de le machinist B. Schilper- oort en eenige matrozen, van wie enkele ook de aanhouding van de „Zaanstroom" door een duikboot bijgewoond hadden, ons mede deelden, kunnen wij het volgende overzicht geven van hun bevindingen: Om 4 u. 45 min. sloeg plotseling een gra naat in het water midscheeps van de „Berkel- stroom", op korten afstand. Dit was als waarschuwing bedoeld, om te stoppen. Een onderzeeër werd vóór dien tijd niet gezien. De loods keek recht voor zich uit met het oog op de drijvende mijnen. De „Berkel- stroom" stopte en de onderzeeërs, die dwars van het schip waren, naderden. Een der vaartuigen voer aan de oppervlakte; de com mando-toren en een klein snelvuurkanon, op het smalle dek opgesteld, waren zichtbaar. Van de andere duikboot was alleen de peris cope te zien, deze stak ongeveer een meter boven de golven. De commandant van de duikboot, die het „IJzeren Kruis" droeg, gaf order, dat een sloep de scheepspapieren aan boord moest brengen. De le stuurman en vier matrozen gingen in stuurboords-boot naar de duikboot. Er werd over en weer gesproken, ook tus schen kapitein Kalishoek, den gezagvoerder van de „Berkelstroom", en den duikboot commandant. De Hollanders merkten op, dat de „Berkeistroom" niet meer dan 50 procent voedingsartikelen aan boord had, doch 8 a 10 procent, zoodat het schip niet verbeurd moent verklaard worden. Zij wezen er op, dat de „Zaanstroom" opgebracht was naar Zeebrugge en niet in den grond geboord werd, enz. Doch dit alles gaf niets; de com mandant zeide, het schip te moeten laten zinken, daar het levensmiddelen naar Enge land vervoerde. Men zeide nog wel, dat Ne derland ook naar Duitschland voedsel uit- vdërde, waarop de Duitschers kortweg zei den: „Wij hebben geen vrienden meer". Inmiddels was de andere duikboot ook aan de oppervlakte gekomen. De sloep, waarin zich de le officier en de matrozen bevond, werd bijna Verpletterd tusschen beide U-boo ten. Een der booten was de U 18; de ander was ongemerkt. Met een kanon werden 5 a 6 schoten in den boeg van de „Berkelstroom" gelost, waf echter niet veel gaf. De eene duikboot verdween onder water, terwijl de andere de sloepen op sleeptouw nam. Plotseling verscheen toen één watervlieg tuig. De duikboot schoot twee vuurpijlen af als herkenningssein. Toen dit signaal niet beantwoord werd, begreep de duikboot, dat de vliegmachine een Engelsche was. Zonder zich erg te bekommeren om den sleeptros en de sloepen, dook de duikboot dadelijk onder. Gelukkig werd de tros bijtijds gekapt. Toen de sloepen op eenigen afstand van de peris cope der'U-boot waren, vuurde de vliegma chine met een machine-geweer. Hierop streek zij op het water neer. De aviateur senreef op een stuk hout, dat hij het geval zou rappor teeren en vroeg, hoeveel onderzeeërs er ge weest waren. Men kon de hydroaeroplane met dicht naderen, daar zij niet op het wa ter stil bleef liggen. De vliegmacmne verdween daarop naar de kust.... Toen kwam een duikboot weer boven, eenige matrozen beklommen de „Berkel stroom" en plaatsten een paar granaten in het schip. Hevige ontploffingen volgden en spoedig verdween het schip om 10 uur in de diepte. Van de andere duikboot werd niets meer gezien. Het vermoeden bestaat, dat deze de halve tros in de schroef gekregen heeft. Om 11 uur naderde een Engelsche kruiser, H. M. S. „Penelope". De aanhouding had plaats gehad op 80 mijl W y3 Z. van IJmui- den. Men was op 5 mijl afstand van deze plek en was ongeveer 5 uur in de booten ge weest, toen het Engelsche oorlogsschip de Hollandsche schipbreukelingen opnam Met het oog op het duikbooten-gevaar bleef de „Penelope" door-varen, toen de Hollanders aan boord opgenomen werden. Later verschenen nog meer Engelsche oor logsschepen. De behandeling op de „Pene lope" was boven allen lof. Wat een verschil in de wijze van optre den van Engelschen en Duitschers, zoo rie pen de kapitein en matrozen van de „Berkel stroom" uit. DE ENGELSCHE MAATREGELEN TEGEN ONZE SCHEEPVAART. Staatsraad Struycken schrijft in Van On zen Tijd over de Engelsche maatregelen be treffende het kolengebruik van onze zeesche pen. Hij zegt dat Engeland uiteraard het recht heeft om aan zijn eigen leveringen van kolen de voorwaarde te verbinden dienet voor zijn belangen noodig acht (afstand van 30 pCt. scheepsruim te) maar dat de bedreiging alle Duitscne steenkolen van boord van onze schepen te laten halen een grove rechtschen- nis inhoudt. Evenals de Nieuwe Courant deed, betoogt Erof. S. dat kolen die het schip voor eigen ge- ruik gedurende de reis meevoert, nimmer contrabande kunnen zijn omdat het voor con trabande onmisbare kenmerk, de de bestem ming voor den vijand, eraan ontbreekt. Hij haalt verscheidene uitspraken van volken rechtsautoriteiten daarvoor aan en conclu deert dat de desbetreffende bepaling in de Londensche Zeerecht-verklaring kwam niet als een nieuwe regel van volkenrecht maar als erkenning van van ouds geldend recht. De schrijver besluit: Al is dus de Londensche Conventie niet door de mogendheden bekrachtigd en veroor loven zij zich diensvolgens met betrekking tot haar bepalingen allerlei zeer ver gaande vrij heden ten koste der neutralen, het wegnemen van de brandstof van een neutraal schip zou niet anders zijn dan spoliatie, die op geen wijze-kan worden verontschuldigd. Wanneer inderdaad Engeland daartoe zou hebben besloten, dan zou natuurlijk daarbij niet de bedoeling voorzitten, zich te onzen koste met die brandstof te verrijken daar voor is de waaide van te geringe beteekenis maar zou de maatregel geen andere strekking kunnen hebben, dan onze schepen te dwingen ia Engelsche havens te bunkeren, om hun aan de bovengenoemde voorwaarde op te leggen. Onrecht zou op onrecht worden gestapeld, en de bedde maatregelen zouden in vereemiging geen andere naam verdienen dan afpersing, een volkenrechtelijk misdrijf van de ergste soort. Ons volg is er van bewust, dat het niet mag verwachten, al is het neutraal, zijn han del en scheepvaart te voeren, als ware de we reldoorlog, waarin de strijdende volken de zwaarste offers brengen voor hun idealen niet diaar. Het kan en behoort daarom; zij het onder protest, veel te verdragen. Onrecht en misdaad zijn evenwel twee, en dat zou Enge land hebben voorbijgezien, ware het bovenge noemde gerucht juist UITVOER UIT DUITSCHLAND. Alle uitvoer uif Duitschland van heeren- en damëskleedingstukken en stoffen, vervaardigd van wol, halfwol en katoen is ingaande 1 Mei officiëel verboden. Wat vóór 15 Maart besteld en vóór 15 April gefabriceerd was en wat vóór 30 April in verzending gebracht is, mag uitgevoerd. De uitvoer van bedoelde artikelen van zijdie of minstens halfzijde blijft toegestaan. BINNENLAND. VERJAARDAG VAN PRINSES JULIANA. ,De verjaardag van H. K. H. Prinses Julia na werd gisteren te 's-Gravenhage herdacht door het ontplooien der vlaggen van de openbare land-, provinciale en gemeentelijke gebouwen; ook van gezantschapsgebouwen waren de vlaggen der verschillende rijken uitgestoken, terwijl ook vele ingezetenen vlagden. Ten Paleize in het Bosch, in het Koninklijk Paleis aan het Noordeinde en in het Paleis van de Koningin-Moeder lagen registers van gelukwensching gereed. Veel overheidsperso nen plaatsten hunne namen er op. Koningin, Prins en de jarige Prinses ge bruikten het middagmaal bij de Koningin- Moeder en maakten des middags van 13 uur ee» rijtoer door de stad, hoofdzakelijk door de volksbuurten, waar de Koninklijke Familie door het publiek hartelijk werd toe gejuicht. (Hbld.). P. B. J. FERF. f In den ouderdom" van 62 jaar is te Doom overleden de heer P. B. J. Ferf, oud-lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. De heer Ferf, die van 1877 tot 1880 tot se cretaris was van de gemeente Wormerveer werd in 1879 benoemd tot burgemeester van Westzaan en in 1880 tevens tot burgemeester van Koog aan de Zaan. Hij werd in 1891 ge kozen tot lid van de Tweede Kamer voor Hoorn en was ook ee nige jaren lid van Ged. Staten van Noord-Holland. In 1912 werd hij door de Prov. Staten van Noord-Holland af gevaardigd naar de Eerste Kamer, welk man daat de overledene voor enkele maanden wt- gens ongesteldheid moest nederleggen. HET WITTE KRUIS. De Noord-Hollandsche Vereeniging „Het Witte Kruis" vergaderde Zaterdag in Haar lem. Dr. L. C. Kersbergen bracht het jaarver slag uit, waarna molding werd gemaakt van een ingekomen schrijvenvan jhr. mr. dr. A. Röell, waarin hij mededeelde, dat hij zijne benóeming tot eere-voorZitter der vereeni ging aannam. Tevens werd verslag uitge bracht van het provinciaal huisbezoek, welke bezoeken moeten uitmaken, of de subsidie 10.000), die de provincie ieder jaar uit keert, goed besteed wordt De kasrekening sloot- met een voordeelig saldo van f 185.83%. Rekening en verantwoording slo ten in ontvangsten en uitgaven met een be drag van 14 832.371/2. Tot bestuursleden werden gekozen de hee ren dr. F G. van Asperen te Wormerveer en dr. O. Straver te AI k m a a r. Gemengd nieuws. UIT HET OVERSTROOMINOSGEBIED. riet water zakt in den Zuidpolder, onder Edam, gestadig, zoodat deze allengs weer zijn oude aanzien terugkrijgt. Het voetpad^ van Edam naar Volendam, ligt voor de helft droog. Zoodra de Zuidpolder droog is, zal begonnen worden met de uitmaling van de „Volendammermeer". Eerst dan kan de toe stand in het arme visschersdlorp weer normaal worden, s Men schrijft aan het Hbld uit Anna-Paiu- lowna. Door den lagen stand van het Zuiderzee- water, waardoor groote hoeveelheden water door de sluis te Van Ewijcksluis gespuid kun nen worden en met behulp van de verschillen de pomp-installaties, vordert de droogmaking van den Oostpolder uitstekend. Een groot deel van den polder ligt reeds droog. We werkzaamheden aan de doorbraak zijn thans flink gevorderd. Aan de buitenzijde is een kleidijk opgeworpen, bijna over de gehee le lengte, even hoog als de beslaande zeedijk. Deze dijk is aan de buitenzijde beschermd door vlechtwerk van takken en rijshout en zinksteen. In het middengedeelte van den dijk wordt voortdurend zand gespoten. Met drie sleep- ALKMAARSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1