DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Honderd en achttiende jaargang. No. 106 1916 fr. p. post f 1.25. YRIJDAH ct p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.b. HERffls. COSTER 4 ZOOR, Voordam C 9. Telefnr. 1 5 MEI NEDERLAND. ALKMAAR, 5 Mei. Gelijk verwacht werd heeft een liberaal lid bij de tweede lezing van het dienstplicht- ontwerp in het Lagerhuis dit ontwerp be streden en is minister Lloyd George, de voornaamste spreker uit naam van de regee ring geweest. De oppositie voert deels alge meene, deel economische gronden aan. Wat deze laatste betreft, gelden1 de bezwaren vooral den landbouw en de koopvaardij in het Hoogerhuis heeft lord Beresford be toogd, dat de admiraliteit wat zuiniger moest omgaan met koopvaardijschepen en dat er, om meer laadruimte te krijgen, een scheeps bouwers-bataljon moeet worden gevormd. Zooals men weet tracht de regeering de z.g. „economisten" te winnen door de bepa ling, dat geoefende mannen, die niet dadelijk noodig zijn, aan hun gewone bezigheden kunnen blijven, totdat zij opgeroepen kun nen .worden, zoodat deze werkkrachten niet dadelijk aan landbouw en nijverheid worden onttrokken en de ernstigste gevolgen van den algemeenen dienstplicht eenigermate wor den verzacht. Maar het is eigenaardig, dat juist nu de regeering den economisten eeni germate tegemoet komt, zij talrijker schijnen te worden en zich meer doen gelden. Het Daily News zegt hieromtrent: „Misschien zal men het, nu de regeering niet over de kwestie van den dienstplicht gevallen is, nog beleven, dat de pers, welke het publiek maan den lang doof heeft geschreeuwd met haar geroep om mannen voor het leger, plotse ling bekeerd zal worden tot het standpunt, dat men voor de nijverheid mannen noodig heeft." Al werd het ontwerp in eerste lezing met algemeene stemmen aangenomen, een bewijs van algemeene instemming is dit niet ge weest. De oppositie is echter niet gering: in tweede lezing ging het ontwerp er door met 328 tegen slechts 36 stemmen. Minister Lloyd George betoogde, dat het kabinet eensgezind tot de slotsom is geko men, dat de eisch der legeradviseurs om elk beschikbaar man af te staan, onweerstaan baar is. Het onder de wapenen roepen van alle mannen in Engeland, waarmee de groote meerderheid van het Huis en van het volk in stemt, zeide hij voorts, zou het slechtste nieuws zijn voor den Duitsdien generalen staf. De oud-minister, Sir Edward Carson, is natuurlijk niet tegen deze legeruitbreiding, hij vreest echter dat de regeering er niet het juiste gebruik van zal maken. Aan een maaltijd van het unionistische oorlogscomité ging „Ierland's ongekroonde Koning" de regeering en met name den mi nister-president geducht te lijf. „Ik heb hem nooit in geestdrift gezien, be halve in zelfverdediging. Ik heb meer dan genoeg van welsprekendheid en ik geloof dat het een ramp voor het land is geweest, dat de eerste minister een groot redenaar is", verklaarde hij. Staat de Engelsche regeering voortdurend aan critiek bloot, de Duitsche heeft thans ook haar portie gekregen. En niet van een dr. Liebknecht, van wien zij dit gewend is, maar van professor Rubner, een hoogleeraar van hoog aanzien, die veel heeft tot stand ge bracht op het gebied' der volksvoeding. Hij betoogde, dat er geen sprake zou kunnen zijn van een uithongering van Duitschland, in dien verstandig gehandeld werd, maar ook, dat de overheid tot dusverre niet verstandig was opgetreden, niet.tijdig en juist had inge grepen. Men deed wat op een gegeven oogenblik de hand te doen vond, zonder in- nerlijken samenhang. En zoo ontstonden er verordeningen op verordeningen, waarvan men de naleving niet kon dwingen en waar van de naleving zelfs dikwijls gedwars boomd werd. Een bijtijdsch ingrijpen naar een bepaald, grootsch program zou het ver trouwen van de bevolking gewekt en de me dewerking der verstandigen verkregen heb ben. Helaas is het thans al te duidelijk, dat het scheepje, zonder bestuurd te worden, ver der dobbert. Er zijn voldoende voedingsmiddelen tot den nieuwen oogst. Maar meerdere organi satie is vereischt, de levensmiddelen moeten beter tusschen de steden en het platteland worden verdeeld, aan den oorlogswoeker met levensmiddelen dient een einde te komen, daar de prijsregelingscommissies niets heb ben gepresteerd en de woekeraars met deze commissies spelen, staat bijna de geheele be volking hoogst wantrouwend tegenover den groot-handel. De hoogleeraar is van mee ning, dat een zeer spoedig herstel dringend noodzakelijk is. „De onvoldoende organisa tie op het gebied van de volksvoeding verbit tert het volk, doet Duitschland politiek kwaad. En het- dient overwogen te worden of niet het militaire bestuur het geheele voe dingswezen ter hand moet nemen", zoo ein digt deze deskundige critiek op de Duitsche overheid, d w. z. de rijksregeering, de bond- statenregeeringen en de gemeentebesturen. Militair nieuws is er weinig. Het Duitsche legerbericht zegt, dat de Franschen aan de zuidwestelijke helling van den Dooden Man vasten voet hebben gekregen in de stelling der Duitsche vooruitgeschoven posities. Het Fransche legerbericht meldt, dat de Fran schen des nachts hun terreinwinst bij den Dooden Man hebben uitgebreid en versterkt en dat het Fransche artillerievuur een zwak ken Duitschen aanval op een onlangs door de Franschen veroverde loopgraaf bij den Dooden Man' afstuitte. Opvallend is het, dat men het plotseling over dien Dooden Man eens is geworden tot voor kort bedoelden de Franschen met dien naam een anderen heuvel dan de Duit- schera. 1 lavas geeft aan het Fransche succes nog eenige uitbreiding. „Het gelukte ons, aldus het Fransche nieuwsbureau, gedurende den nacht onzen voorsprong ten noord-oosten van den Doo den Man te vergrooten doordat wij hoogte No. 265, waar de Duitschers zich wisten vast te werken, weder ontzet hebben. Wij wierpen den vijand over de linie terug die hij den eersten en den vijftienden Maart bezet had. De Duitschers verloren daardoor den voorsprong met zooveel moeite geduren de twee maanden door herhaalde bloedige aanvallen behaald Den vierden Mei werd een hemieuwe Duit sche aanval op den Dooden Man tot stil stand gebracht door ons artillerievuur. Het Fransche leger blijft zich dus voor Verdun in een stijgende lijn voortbewegen. De opeenvolgende successen rechtvaardigen een goede hoop voor den dag dat de opera ties een hoogere vlucht zullen nemen." Opmerkelijk in zijn erkenning van bega ne gruweldaden is het Russische bericht, vol gens hetwelk Bulgaarsche soldaten die bij Trebizonde voor het eerst tegen de Kaukasi- sche troepen in 't vuur kwamen, toen zij zich omsingeld en overwonnen zagen, om genade smeekten terwijl ze die wapens wegwierpen en zich het crucifix van den hals trokken, doch dat de Russische soldaten hun toe schreeuw den dat ze verraders waren en meedoogenloos aan het moorden gingen, zoodat ten slotte slechts twee officieren gevangen werden geno men. De Franschen hebben op den Balkan Fio rina in het noord-westen van Griekenland, dicht bij de Servische grens, 23 mijlen ten zuiden van Monaster, bezet. De secretaris van het Oostenrijksche consulaat werd ge vangen genomen en een twaalftal Turken deelden eenzelfde lot. Overal zijn vliegers in actie, die echter geen belangrijke feiten volbrengen. Te laat om er een uitvoerige beschouwing aan te wijden, ontvingen we hedenmiddag telegrammen over het Duitsche antwoord op de Amerikaansche nota, hetwelk gisteravond aan den Amerikaanschen gezant te Berlijn is overhandigd en met prijzenswaardigen spoed is gepubliceerd. Voor heden zij dus slechts vermeld, dat de Duitsche regeering zich om trent het Sussex-geval in verband met nadere vaststelling van feiten, verdere mededeeling voorbehoudt. Inzake de onderzeeërs verklaart de Duit sche regeering, dat zij dit wapen niet kan prijsgeven, maar bereid is tot verdere conces sies in het belang der neutralen. Instructie is gegeven aan de commandanten ter zee, dat de algemeene beginselen van het volkenrecht over de aanhouding, doorzoeking en vernie ling van handelsschepen, ook binnen het zee oorlogsgebied (d. w. z. de Engelsche wate ren) in acht moeten worden genomen en dat koopvaardijschepen niet zonder waarschu wing en redding der menschenlevens tot zin ken mogen worden gebracht, tenzij deze vluchten of tegenstand bieden. De Duitsche regeering verwacht daartegenover, dat de re geering der Vereenigde Staten thans van Engeland met nadruk de inachtneming van de principes van het volkenrecht zal eischen en dezen eisch zal doorzetten. Zou dit niet geschieden, dan behoudt de Duitsche regee ring zich de volle vrijheid aangaande haar besluit voor. Het is dus niet slechts de vraag of dit antwoord president Wilson bevredigt, maar ook, of hij Engeland kan dwingen Duitsch land te bevredigen. Lukt dit, dan zou er aan den Engelschen z.g.n. uithongeringsoorlog tegen Duitschland en den Duitschen onder zeeërsoorlog tegen de Engelsche handels marine een einde zijn gekomen, en zou de neutrale scheepvaart minder belemmeringen van twëe kanten ondervinden, zou, in het kort, er weer heel wat meer vrijheid op de zeeën bestaan. Of het lukt is een mag, waarover moagen meer. Voor heden zij nog slechts aangetee- kend, dat volgens een telegram uit Washing ton, geruchten blijven loopen, dat het ant woord ook eenige voorstellen bevat in ver band mot den Duitschen wensch naar vrede trouwens zon een wederzijdsche regeling van het zeevraagstuk zij het dkn Via een der de, niet reeds een stap tot dén vrede kunnen zijn? KORTE BERICHTEN. Bij de Vlaamsche kust schoot een Duit sche onderzeeër een Engelsch vliegtuig neer, een Engelsche torpedojager nam evenwel dé inzittenden op. Duitscne vliegtuigen hebben opnieuw bommen op het Russische linieschip Slawa geworpen. Het Noorsche stoomschip „Thore Jarl" uit Drontheim werd door een Duitsche onder zeeër aangehouden. Alle zich aan boord be vindende levensmiddelen moesten in zee ge worpen worden. Met het overige gedeelte der vracht kon het schip daarop de reis voort zetten. Er bestaat in Amerika een maatschappij die van plan is ladingen ongemunt goud en zilver en andere waardevolle artikejen van schepen die in dezen oorlog gezonken zijn, op te visschen. Zij denkt voor ongeveer 720 mil- lioen gulden boven water te brengen. De gezant der Vereenigde Staten te Berlijn heeft gisteren aan zijn regeering ge seind, dat hij verwacht, het antwoord van Duitschland op de Amerikaansche nota Woensdag te zullen ontvangen. Zondag zal in Frankrijk met eenige plechtigheid het Marseille-Rhöne kanaal worden geopend. Dit kanaal 77 K. M. lang, is geheel in oorlogstijd gegraven. Weer rijn Russische troepen te Marseil le geland en geestdriftig ontvangen. De Sociaal-Democratische Rijksdag- fractie heeft aan den kanselier von Bethman Hollweg gevraagd, den heer Liebknecht in vrijheid te stellen en rijn proces op te schor ten gedurende den zittingen van den Rijks dag. De Rijksdag komt den 9en dezer bijeen. Zweden, Denemarken en Noorwegen voeren den 15en dezer den zomertijd in. EEN ENGELSCH VLIEGTUIG. Gistermorgen is bij Sluis, juist over de Nederiaudscue grens, een Engelsch vliegtuig neergekomen. De inzittende, luitenant Green Smitn, is geïnterneerd. DE BROODVOORZIENING. Men metdt aan die N. Kout. Ort. uit Am sterdam: De in vasten dienst zijnde hakkersgezellen ondervinden er hier ter stede geen nadeelige gevolgen van, dat er slechts bruin brood ge- oakkeu mag worden. Van de tijdelijk in dienst genomenen, die de plaatsen van gemo- biiiseerden innamen, zijn er echter reeds hon derd ontslagen. Gok in enkele roggebrood- bakkerijen verwacht men als gevolg van den regeeringsmaatregel ontslagen. KUNSTMEST. De Kunstmest-commxssie maakt bekend, dat de voorjaarslevering van superfosfaat en zwavelzuren ammoniak als beëindigd wordt beschouwd. Aan allen is 55 pet van den zwavelzuren ammoniak der voorjaarsieveringen toebe deeld, terwijl een deel der bestellers slechts 40 pet der voorjaarsbestellingen ontving. Van deze beide meststoffen wordt op de oude bestellingen van Augustus 1915 niet meer geleverd. Indien thans alle verdere schepen met Chi- lisalpeter Nederland in veiligheid bereiken, dan ontvangt elke besteller in het geheel 90 pet van het door hem verlangde salpeter. Hierbij is er op gerekend, dat de Poeldijk te laat zal komen voor dezen oogst, zoodat de lading uit dit stoomschip niet meer verdeeld zal worden en dus niet in deze 90 pet. begre pen is. De levering van kalizout 20 pet. gaat ge durende den zomer regelmatig door, terwijl patentkali vermoedelijk later in het najaar geleverd zal worden. Stct.). REGEERINGSMEEL. Het lid van de Tweede Kamer, de heer Van der Voort van Zijp, heeft de volgende vragen gericht tot den Minister van Landbouw, Nij verheid en Handel Is het juist dat de Minister verklaard heeft, dat Regeeringsmeel zal worden geweigerd aan die bakkerspatroons, welke ter zake van het mindere werk en de mindere verdienste bij het vervaardigen van uitsluitend bruin brood personeel zouden moeten ontslaan? Indien het antwoord op deze vraag beves tigend luidt, ligt het dan in de bedoeling van den Minister aan die bakkerspatroons, welke arbeiders in dienst houden ook dan wanneer zij ten gevolge van de bruinbroodmaatrege- len van den Minister geen arbeid voor hen hebben, uit 's Rijks kas eene tegemoetkoming te verleenen in het uit te keeren loon, of heeft de Minister het voornemen uit 's Rijks kas een schadevergoeding uit te keeren aan die arbeiders in het bakkersbedrijf, welke ten ge volge van de bruinbroochnaatregelen van den Minister werkloos zullen rijn gewor den? Heeft de Minister bezwaar er tegen dat de werkelijk aanwezige voorraad bloem ver werkt wordt tot klein brood, ook indien de Regeering de regeling der distributie aan zich houdt? Zoo neen, is de Minister be reid hiervoor alsnog toestemming te verlee nen? BINNÖNLAMD. KONINGIN EMMA. De ongesteldheid waaraan de Koningin- Moeder lijdende is, is vooruitgaande. Hoe wel H. M. vooreerst nog hare vertrekken zal moeten houden, heeft de aandoening der oogen een gunstig verloop en de pijn is zeer verminderd. TWEEDE KAMER De beraadslaging over de artt 16, 17 en 19 der Ouderdomswet met dé daarop inge diende amendementen werd voortgezet. De heer Kooien (r. k., Grave) stelde enkele vragen met betrekking tot de geldelijke rege ling in art 17 en diende ook een amende ment in, dlat de gelegenheid tot billkijer rege ling moet geven. De spr. maakte eenige opmerkingen over het sijsteem van de artikelen. Hij had voor gesteld de controle, op de gemeentebesturen te verscherpen door een beroep op de Kroon mogelijk te maken. Spr. zou verder stemmen voor het amende ment, dat alle kosten voor rekening van het rijk brengt. De heer Duys (S. D. A. P., Zaand.) trok het derdie lid van het amendement der soci aal-democratische ledien in. De heer Rutgers (a. r., Hilversum) onder steunde het amendement-Duys en meende, dat de minister het kan overnemen, daar het slechts over alle gemeentebesturen uitbreidt, wat reeds voor helft daarvan geldt. Het middel van controle door het rijk tegen te groote royaliteit van gemeentebesturen achtte spr. zonderling en hij bepleitte een systemati sche controle gelijk in Engeland. Men zou kunnen krijgen een regeling als voor de toe- ning van de kostwinnersvergoedingen. De heer Snoeck Henkemans (c. h., Apel doorn) achtte het stelsel-Duys logischer dan dat van de regeering, maar zou tegen amen dement en artikel stemmen. Spr. handhaaftte rijn eigen amendement. De minister nam het amendement-Kooien over. Tegenover het amendement-Henkemans verklaarde hij, dat de regeering geen nieuwe lasten op de gemeenten wil leggen. De beslis sing over het amendement-Duys liet spr. aan die Kamer over. Het amendement-Snoeck Henkemans werd verworpen met 5310 stemmen, het amende ment-Duys aangenomen met 4517 stem men. De artt. 1617 werden z. h. 8. aange nomen. De artt. 18 en T9 werden, nu het amende ment-Duys was aangenomen door de regee ring ingetrokken. Op art. 20 wiizigdle de heer Sanrtes (S. D. A. P., Veen dam) het amendement-Duys door in plaats van twee maanden te lezen negentig dagen. Bij de regeling van werkzaamheden werd besloten Dinsdag 18 Mei.o. a. de uitbreiding van den landstorm en de wijziging van arti kel 192 dier Grondwet in de af deelingen te behandelen. Voortgezet werd de beraadslaging over de ouderdomswet. 'Het amendement de Visser, om uitdrukke lijk vast te leggen, dat als gemachtigde voor een aanvrage om rente oog een instelling van weldadigheid kan optreden werd verworpen met 3819 stemmen, links tegen rechts. Het amendement-Duys c. s. om den termijn van indiening van rente-aanvragen te stellen op 90 dagen in plaats van op 2 maanden, vóór het bereik van dien 70s ten verjaardig, werd door den minister overgenomen. De commissie van rapporteurs diende een amendtement in om de gemeentebesturen te verplichten binnen 90 dagen te beschikken op de aanvrage tot toekenning van rente. Het werd door de regeering overgenomen. In de avondvergadering was de oorlogs- winsbelasting aan de orde. De heer Nierstrasz (v. 1., Amsterdam VI) had gewild dat men van 1914 belasting had geheven van vermeerdering van vermogen en eerst daarna van vermeerdering van inkomen of winst, terwijl hij bezwaar heeft tegen de be lasting van naamlooze Vennootschappen niet naar de uitkeeringen maar naar de gemaakte winst. Hooge afschrijvingen en groote reser ves rijn noodig om Da den oorlog het hoofd te kunnen bieden aan de dan te wachten ge weldige concurrentie. En dorr het stelsel Regeering zal de ondernemingsgeest worden gedood. Het heffingspercentage van 30 pet acht spr. te hoog. De heer Ter Laan (s. dl, Rotterdam V) was het geheel met dien vorigen spr. oneens. Hij had gewild, dat men nog veel verder was ge gaan en wel tot da tde ondernemingsgeest in de knel zou komen, wat z. i. eerst zou kunnen gebeuren bij een heffingspercentage hooger dan 50 percent. De heer Van Vuunen (r. k., Zevenbergen) zou het ontwerp met meer enthousiastme neb ben begroet, als het de eerste maanden na de mobilisatie was ingediend, toen meestal toe vallige oorlogswinsten werden gemaakt Evenwel zou hij voorstemmen, nu de be lastingschuldigen blijkbaar zelf geen bezwaar maken. Spr. keurde af dlat het ontwerp niet vast- "t wat het object is wat getroffen wordt. Voorts had hij bedenkingen tegen het heffen van inkomen en winst en niett van vermogen en tegen het verleenen van terugwerkende kracht aan de regeling. Terwijl hij de degres- sie te gering, dewijze van berekening verkeerd en het ten volle treffen dier buitenlandsche vennootschappen onbillijk noemde. De heer Fock (u. 1., Haarlem) betuigde rijn instemming met het ontwerp. Spreker vroeg den minister dat deze de ambtenaren zal aansporen de wet niet te ro aal uit te voeren en meende dat voor de sche ondernemingen een andere regeling beter ware geweest. De heer Oerretson (c. h., Rotterdam!) was het niet met den heer Ankennan eens dat het ontwerp tot heffing van uitvoerrechten onder politieke pressie zou zijn ingetrokken. Hij drong eveneens aan op loyale uitvoering en waarschuuwdle tegen verhooging van het hef- fingsperoentage. De heer Mar chant (v. d., Deventer) noem de de voorgesteldie belasting een uitennate goede belasting. Hij bracht hulde aan de Re geering en aan de Staatscommissie, die het ontwerp voorbereidde. Voorts betreurde ook hij, dat het ontwerp zoo laat is ingekomen. Minister van Oijn brengt hulde aan de de Commissie, die het ontwerp voorebreidde. Hij ontkende voorts, dlat de Regeering zich door politieke pressie zou hebben laten bren gen tot intrekking van het ontwerp tot heffing van uitvoerrechten. Te 11 uur 10 min. brak de Minister rijn rede af en werd de vergadering1 gesloten. Dr. H. K. ROESSINGH. Bij Kon. Besl. is, ingaande 18 September, op verzoek, eervol ontslag verleend aan dr. P. D. Chantepie de la Saussaye, als hoog leeraar in de faculteit der Godgeleerdheid te Leiden, met dankbetuiging voor de d'oor hem in die betrekking bewezen diensten; en benoemd tot gewoon hoogleeraar in de fa culteit der Godgeleerdheid te Leiden, tot het geven van onderwijs in de encyclopaedic der Godgeleerdheid, de geschiedenis der leer aangaande God en de zedenkunde, dr. H. K. Roessingh, Remonstr. pred. te Boskoop. Dr. Roessingh, die in 1914 promoveerde, heeft nog op het drietal gestaan ter voorzie ning in de vacature van predikant der Rem. Gemeente te Alkmaar. Gemengd nieuws. GROOTE BRAND TE MAASSLUIS. Gisteravond is in de gebouwen van de Eerste Hol landsche Vensterglasfabriek te Maassluis een ernstige brand uitgebroken. Omstreeks kwart over zessen, toen het per soneel niet meer in de fabriek was, zag men, waarschijnlijk uit de kistenmakerij of uit het magazijn, rook komen. De brandweer werd onmiddellijk gealarmeerd; het vuur, dat door onbekende oorzaak in een van de beide ge noemde gebouwen moet zijn uitgebroken, greep snel om zich heen, de vlammen sloe gen uit en vonden voedsel in de groote hoe veelheid hout, de kisten met glas en het stroo in de kelders, zoodat een vlammenzee, die het ergste deed vreezen, zich over de gebouwen verspreidde, en een menigte menscnen, ook uit de omliggende plaatsen, naar het terrein van den brand lokte. Toen al gauw bleek, dat de brandweer van Maassluis niet bij machte zou zijn, aan de vuurzee paal en perk te stellen, werd de as sistentie ingeroepen van Vlaardingen, Schie dam en Rotterdam. De drijvende brandspuit Havenwerken 2 begaf zich uit Rotterdam naar de 'bedreigde fabriekde andere gemeen ten zonden elk een automobielbrandspuit en bovendien kwam een sleepboot van de firma L. Smit Co. hulp verleenen Met al dit ma teriaal werd getracht den brand te beperken tot de aangetaste gebouwen en kelders, en men is daarin ook vrijwel geslaagd. Veel hout is er verbrand en ook de naast- ;ende asphaltfabriek leed groote schade, lies bijeen is de schade, aan de venster- glasfabriek toegebracht, zeer belangrijk, en zal zij ten gevolge hebben, dat het bedrijf, waarin ongeveer vierhonderd personen werk zaam zijn, gedurende een aantal dagen stop gezet moet worden. De fabriek was op beurs- polis verzekerd. Later in den avond was het op het terrein van den brand een ware ruïne; tegen elf uur laaiden telkens hier en daar in het inwendige de vlammen nog op, en werd nog met alle materiaal met volle kracht water gegeven; het liet zich toen aanzien, dat men daarmede voorloopig door zou moeten gaan. NIET ONBEDENKELIJK. Onder dit hoofdje schrijft de Haagsche re dacteur van het Hold. Zooals men heeft kunnen lezen heeft de Mi- COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1