DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Maximumprijzen Tan VarkensTleesch.
Honderd en achttiende Jaargang.
1916
ZATERDAG
20 MEI
i\0. 119
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar fl,franco door het geheele Rijk f 1,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat,
letters naar plaater-idmte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Groote
NEDERLAND.
ALKMAAR, 20 Mei.
Wanneer men de krijgsverrichtingen van
April en Mei vergelijkt met die van dezelfde
maanden in 1915, dan blijkt, zoo betoogt de
Daily Chronicle, dat er toen veel meer is ge
schied dan thans. In April 1915 hadden er
drie groote militaire gebeurtenissen plaats
de tweede slag van Yperen met den Duit-
schen giftgasaanval, het Russische offensief
in de Karpathen en de landing der entente
op Gallipoli, in Mei kwam het groote Brit-
sche offensief ten noorden van het La Bassée-
Kanaal, het succesvolle Fransche offensief bij
Arras, het hevige vechten op Gallipoli, de
Duitsche opmarsch in Koerland en de ver
overing van Libau en, het belangrijkste van
alles, de Duitsche overwinning bij Gorlice,
in het begin van de maand, gevolgd door
het snelle terugtrekken van de Russische le
gers in Galicië achter de San en de eerste
beslissende stappen van de groote campagne
van Mackensen-Linsingen. Mei gaf slechts,
aldus het Engelsche blad, ditmaal niet meer
dan de slag bij Verdun, welke reeds in het
laatst van Februari plaats had.
Het is niet buitengesloten, dat er thans een
nieuw offensief is begonnen, dat het Oosten-
rijksche leger van aartshertog Karl Frans
Joseph een aanvallende poging van belang
zal doen. De Oostenrijkers hebben, hun aan
vankelijke successen voortzettend, reeds de
Italiaansche grenzen overschreden. In de Ita-
liaansche legerberichten wordt gezegd, dat
men de stellingen heeft moeten ontruimen
tengevolge van een hevige beschieting met
talrijke batterijen van alle kalibers. Reeds en
kele dagen geleden werd' er gemeld, dat de
Oostenrijkers zich artilleristisch zeer sterk
hadden uitgerust en ondanks de moeielijkhe-
den over veel zwaar geschut ter plaatse kon
den beschikken. Men weet, wat dit beteekent
en herinnert zich ongetwijfeld, dat de Rus
sen voortdurend moesten terugtrekken, om
dat hun kanonnen het tegen die der Duit-
schers moesten afleggen. Vandaar „het in
goede orde terugtrekken op achterwaarts ge
legen stellingen, waar wij ons versterkten",
zooals destijds de Russische en thans de Ita
liaansche legerberichtschrijver verklaart.
Met belangstelling mag men verdere re
sultaten van dit offensief, waardoor de Ita
liaansche stellingen een kilonieter of zeven
achteruit zijn geschoven en waarbij de Oos
tenrijkers 10.000 man, 196 officieren gevan
gen genomen, 151machinegeweren en 61
kanonnen buitgemaakt hebben, afwachten.
Bij de artilleristische overmacht zijn ook in
het bergterrein verrassingen niet buitenge
sloten. Voorloopig blijven we het er echter
voor houden, dat het vooral de bedoeling
der Oostenrijkers is, om hun grondgebied,
waar mogelijk, van vijanden te zuiveren.
Want al hebben de Italianen niet veel Oos-
tensch terrein bezet, bij eventueele vredeson
derhandelingen is het heel wat waard als
men zijn tegenstanders buiten de grenzen
heeft gehouden.
Niet onwaarschijnlijk krijgt men ook in
Griekenland spoedig actie. Generaal Milna
heeft er thans het bevel der entente-troepen
aanvaardt. Volgens de Londensche dagblad-
berichten zijn nieuwe troepen te Saloniki
ontscheept. Het zal aan de Grieksche regee-
ring voldoening geven, dat de entente haar
eisch nopens het vervoer van Servische troe
pen langs Grieksche spoorwegen heeft laten
varen de Serviërs gaan over zee.
Bij Verdun duren de plaatselijke aanvallen
over en weer voort. De Duitschers hebben
nu weer een klein bolwerk ten zuiden van
heuvel 287 bemachtigd.
De Engelschen bebomden van de lucht uit
en uit zee El-Arisj, dat een belangrijke post
op de verbindingslinie tusschen Syrië en
Egypte moet zijn.
Een Duitsche stoomboot, „de Trave", is
door een Engelsche onderzeeër vernield
de beurt schijnt thans onder de zee aan de
entente te zijn!
De Nordd. Allg. Ztg. verklaart naar
aanleiding van de uitlating van sir Edward
Orey, dat de Paus Duitschland en de Veree-
nigde Staten van zijn bereidwilligheid deed
blijken om in het geschil tusschen de beide
regeeringen als bemiddelaar op te treden. De
Keizer dankte echter den Paus voor zijn
goede bedoelingen met verwijzing naar het
intusschen reeds aan Amerika gegeven ant
woord.
KORTE BERICHTEN.
De kwestie tusschen de bondgenooten en
de Qrieksche regeering aangaande het ver
voer van het Servische leger is op bevredigen
de wijze opgelost en aldus geschikt dat de
Serviërs de reis over zeemaken.
De Australische regeering is bereid een
reddingse.
nan S,
land
uit te rusten, hieraan zullen 5 officieren en
20 man, met voor 12 maanden provisie deel
nemen.
In Pruisen zal het dragen van laar
zen met hooge hakten en schachten wegens
het gebrek aan leder worden verboden.
De commandant generaal van het 7de
Pruisische legercorps heeft aan jongens be
neden 17 jaar het rooken van sigaren en si
garetten op den openbaren weg en het bezoe
ken van bioscopen verboden.
In antwoord op een vraag heeft minister
Grey in het Lagerhuis gezegd, dat Portugal
niet het verdrag heeft geteekend om een af
zonderlijke vrede te sluiten.
In Engeland verzocht een plaatselijk
blad voor een 40-jarige linotypezetter vrijstel
ling van den krijgsdienst daar hij zeven kin
deren had. De vertegenwoordiger van het le
ger keurde de houding van de Vereeniging
van Zetters scherp af, die geen vrouwen aan
de zetmachine toelaat. He t legerbestuur zou
tegenover die houding al de linotyp-zetters bij
het leger willen inlijven. Deze bleef van
dienst vrij, wegens zij zev enkinderen.
Een student te Oxford had gewetensbe
zwaren tegen den krijgsdienst. Daarvoor ver
loor hij een beurs die hij van de universiteit
had, en ook een beurs die de gemeenteraad
van Manchester hem had verleend.
In de Sajansk-bergketen in Siberië zijn
rijke goud-- zilver- en koper lagen gevonden.
Een Amerikaansoh syndicaat zal waarschijn
lijk de exploitatie krijgen.
In Noorwegen wordt Zondag de Zomer
tijd ingevoerd.
Men zegt, dat sedert de oorlog begon,
Japan een duizendtal millionairs rijker is ge
worden. Een stoomvaartmaatschappij, opge-
ïclit tijdens den oorlog keerde reeas 000
procent dividend uit 1
De Fransch minister Viviani en Thomas
zijn weer uit Rusland vertrokken.
De haven van Archangel is tijdelijk voor
de koopvaardijschepen gesloten. Reusachtige
transporten munitie uit Amerika komen da
gelijks aan.
Minister Asquith is uit Ierland terug
gekeerd.
In de zitting van gisteren van de Hon-
gaarsche historische vereeniging werd keizer
Wilhelm met groote plechtigheid als oprich
tend lid opgenomen.
De Fransche gezant te Boekarest, de
heer Blondel, zal volgens de Roemeensche
bladen op eigen verzoek teruggeroepen wor
den.
De Oostenrijkers namen Italiaansche
stellingen en twee dorp en in Zuid Tirol.
DE BATAVIER V.
De marine-autoriteiten zullen het ongeval
aan de Batavier V overkomen aan een onder
zoek onderwerpen, zoodra de bemanning of
een deel der bemanning, thans nog in Enge
land vertoevende, zal zijn teruggekeerd naar
het vaderland.
DE „TUBANTIA".
Onder het opschrift „Een torpedo met eigen
innitiatief" schrijft de N. R. Ct.:
Men staat nog wat beduusd te kijken, van
het officieele verslag, dat omtrent de torpe
deering van de „Tuhantia" los is gekomen.
Het had zoo lang op zich laten wachten, en
men was voorbereid, zoo niet op 'n uitvoerig
dan toch zeker, na de jongste besliste mede-
deeling van Wolff, dat de „Tuhantia" niet als
slachtoffer van een Duitsche krijgshandeling
d stuk. En nu
re-
gevallen was, op een overtuigend stuk. En
liggen daar, eindelijk, nauwelijks vijftien
gels druks, warvan de conclusie voor den on-
Sevi
'oordeelden lezer geen andere is, dan dat
aan de Nederlandsche regeering zelve de
voorstelling van zaken raadselachtig voor
komt. Eenige weken lang is overste Canters
te Berlijn geweest een tijd, ruim genoeg
toegemeten, om aan de Duitsche autoriteiten
gelegenheid te geven, de zaak der „Tuhantia"
in alle bijzonderheden en onderdeden te on
derzoeken de heer Canters heeft dat onder
zoek op den voet kunnen volgen, en au zal de
Nederlandsche regeering op .een nader on
derzoek aandringen. Zij vindt blijkbaar in het
verslag, dat overste Canters saar van zijn ver
blijf te Berlijn uitgebracht heeft, grond.
Hiermede is alles gezegd. Onze regeering
zal op „dieper gaand" onderzoek aandringen,
hetgeen wel beteekent, dat de regeering in de
wijze, warop het onderzoek tot nu toe gevoerd
is, niet voldoende vertrouwen heeft,, om er
zich bij neer te leggen.
Wat de tien dagen aangaat, die tusschen
afschieten en treffen verloopen heeten te zijn,
merkt het blad opEene torpedo is zoo gecon
strueerd, dat zij, als zij haar doel mist, na
korten tijd zinkt. Torpedo's die op eigen initi
atief tien dagen lang, met een bellenbaan
achter zich aan, de zee berijden, zijn in de
techniek onbekend. Er moet dus, bij de bepa
ling van het oogenblik, waarop de fatale tor
pedo is afgeschoten, een vergissing hebben
plats gehad, eene van die vergissingen wel
licht om de jongste Duitsche nota aan
Amerika te citeeren „zooals er bij geene
wijze van oorlogvoeren geheel te vermijdten
zijn." Alleen wie aan dolle torpedo's of won
deren gelooft, kan, dunkt ons, hierover twijfe
len. Op eene onderzeeër is zooveel mogelijk;
misschien heeft men vergeten de almanakpa-
piertjes af te trekken, en is daardoor het ver
schil in data ontstaan. Mogelijk had ook de
onderzeeër tevoren in Turksche wateren ge
kruist, en heeft haar kapitein daardoor nog
met een anderen kalender gerekend, dan die
wij in het westen plegen te gebruiken.
Hoe dit alles zij, het lijkt ons reeds eene
heele schrede tot de oplossing van 't 1 uban-
tia-mysterie, dat de Duitsche autoriteiten al
thans als dader van het vergaan van het
schip eene Ehiitsche torpedo bekennen. Als
men over den kop is, komt men ook over den
staart, zeggen we in Holland. Nu de Duitsche
afkomst van het projectiel is erkend, zal het
ook nog wel komen tot erkenning van Duit
sche schuld, waarna verontschuldiging en
schadevergoeding zullen volgen.
DE UITVOER VAN VEE.
In verband met het gisteren geplaatste be
richt over den uitvoer van vee, kunnen wij
thans mededeelen, dat uit Den Haag 't be
richt is gekomen dat van af heden de uitvoer
van stamboekvee is verboden.
VEE EN VEEPRIJZEN.
Uit Den Haag wordt gemeld volgens de
Tel., dat de Nederlandsche Bond van Vee
handelaren aan den Minister van Landbouw
heeft geseind
De actie van de slagershond is ongemoti
veerd met betrekking tot de sterke verhooging
van de vleeschprijzen. Op de veemarkt te
Leeuwarden werden heden vette koeien in
grooten getale aangeboden, massa vet vee
bleef oh verkocht. Prijzen dalende; eveneens
op andere markten. Verzoeken beleefd maat
regelen tegen deze actie te nemen.
TABAK EN SIGAREN-INDUSTRIE.
De N. O. T. Commissie die de aankomende
tabak moet controleeren had haar werkzaam
heden gestaakt, het gevolg was dat geen ta
bak meer kon worden afgegeven. Het Hbld.
zegt dat thans de voorwaarden bekend zijn
waarop de commissie bereid is hare werk
zaamheden te hervatten. Alle ontvangers zul
len ten bate van de voorziening van de binnen
landsche sigaren industrie 3 per 100 kilo
hébben te betalen en moeten zich bovendien
bereid verklaren 15 pCt. van de tabak, die zij
ontvangen tegen dem arktwaarde, ter beschik
king van de Aankoopcommissie te stellen.
Dit laatste zal natuurlijk alleen gevorderd
worden van die soorten welke voor de binnen-
landsche sigaren-industrie noodig zijn. De
prijs, welken den sigarenfabrikanten voor de
aldus geconfiskeerae tabak zullen hebben te
betalen, moet nog worden vastgesteld. Het
nadeelige verschil tusschen dien prijs en de
door de Aankoopcommissie te betalen markt
waarde wordt bestreden uit de 3 per 100
K. G. die alle ontvangers van tabak zullen
hebben af te dragen.
Op welke wijze de speciaal voor het binnen'
land bestemde tabak zal worden gedistribu
eerd en welke voorwaarden daarbij, ter voor
koming van knoeierij, in acht moeten worden
genomen, zal nader worden uitgemaakt.
DESERTEURS.
Te Heerenveen werden Donderdagavond
gevankelijk binnengebracht drie ongehuwde
ingezetenen uit Nijehome. Zij waren militai
ren, gedetacheerd te Baarle Nassau, en in 5
dagen meest des nachts en zonder een cent
op zak naar hun woonplats in Friesland
eloopen.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
Nadat de vergadering geschorst was ge
weest, omdat het vereischte aantal leden niet
tegenwoordig bleek te zijn, werden bij herope
ning een aantal wetsontwerpen aangenomen.
Bij het wetsontwerp tot bevordering van den
aanleg van rijkswege van een spoorweg van
Gouda over Waddinxveen en Boskoop naar
Alphen herinnerde de heer van Wichen (r. k.,
Haarlemmermeer) aan de lijdensgeschiedenis
van de totstandkoming dezer verbinding.
Spr. vroeg de regeering af te zien van haar
eisch, dat de belanghebbenden 1 millioen bij
een brengen, en meent, dat zij genoegen kan
nemen met 8 ton van de Prov. en de betrokken
gemeenten.
E>e heer Van Doorn (u. 1., Gouda) vroeg
hetzelfde Anders zal vertraging het gevolg
zijn.
De heer Rutgers (a. r., Hilv.) sloot zich bij
de vorige sprekers aan.
De heer de Monté Ver Loren (a. r., Breuk.)
was daarentegen van ander gevoelen en ver
dedigde het beginsel van de regeling, dat de
staat niet meer geeft dan de betrokken streek
bijdraagt.
Bovendien vond spreker het risico van den
staat geenszins denkbeeldig.
De minister van waterstaat verdedigde de
regeling en zette uiteen, waarom het rijkssub-
idie van 1 millioen niet kon worden ver-
loogd. Den aan den streek gestelden eisch
vond spreker niet overdreven.
De heer Van Doorn stelde namen de comm.
v. rapp. voor, om het verschil van 2 ton, waar
om het gaat, te deelen en van de betrokken
streek 9 ton te vragen.
Na de pauze kwam aan de orde het bui
tengewoon oorlogscrediet van 100 millioen.
De heer Schreurer (a. r., Sneek) gaf het ge
bruik van 'helmen in ons leger in overweging.
Hij vroeg of een onderzoek is ingesteld naar
de oorzaak van den slechten toestand van het
schoeisel van militairen. Spreker verklaarde
zich verder teleurgesteld over het nalaten van
maatregelen tegen het vloeken van militairen
en ter bevordering van Zondagsrust
Aan de orde was hierna het wetsontweip
tot aanvulling en verhooging van Vllle
Hoofdstuk (Oorlog) der Staatsbegrooting
voor het dienstjaar 1916 (Buitengewoon oor
logscrediet).
De voorzitter wees o pde bepaling in het re
glement van orde en stelde voor om den
spreektijd op 1 uur te stellen.
De heer Ter Laan (Den Haag) had be
zwaar. Hij wenschte onbeperkte spreektijdtijd.
De voorzitter merkte op, dat hij den spreek
tijd reeds van uur op 1 uur stelde.
De heer Ter Laan (Den Haag) kon zich
hiermede niet vereenigen. Er moeten verschei
dene onderwerpen bij deze suppletoire be
grooting behandeld worden. Spr. stelde nu
voor om ten dezen van het reglement van or
de af te wijken.
De voorzitter bleef bezwaar maken en ont
raadt een dergelijk voorstel.
Het voorstel van den voorzitter wordt z. h.
s. aangenomen.
Volgde algemeene beschouwingen.
De heer Schreurer (a. r., Sneek) hield een
rede over het militaire geneeskundig toezicht,
waarin hij zijn bezwaren tegen dien dienst uit
een zette en motiveerde. Spreker behandelde
het bekende geval van jhr. Bosch van Oud-
Amelisweerd.
De heer Duys (S. D. A. P., Zaandam)
merkte op dat dit niet het eenige geval was.
De heer Mendels (S. D. A. P., Schoterland)
vroeg of die jongen gestorven was.
De heer Schreurer: „Natuurlijk is hij ge
storven, dubbelzijdige pleuritis met emplyeem,
't is geen kleinigheid!"
Daarna behandelde spreker het geval nek
kramp te Harderwijk.
De heer Dumaer van Twist (A. R. Steenw.)
betreurt, dat de minister geen onderzoek heeft
ingesteld naar aanleiding van bij een vorige
gelegenheid reeds door spr. en anderen ge
maakte opmerkingen, of cle resultaten daar
van niet heeft medegedeeld.
Eindelijk zeide voorzitter na de rede van
den heer Dumaer van Twist dat hij een uur
had en verzocht hem thans te ein-
bgen
De heer Dumaer van Twist wees nog op de
verloven voor studiebelangen, en vraagt na
der onderzoek naar het gebeurde met den
kornet van het 3e regiment huzaren.
Woensdag 11 uur voortzetting.
DE PRESIDENT DER TWEEDE KAMER
ONGESTELD
De heer Goeman Borgesius is door ziekte
verhinderd de vergadering der Tweede Ka
mer te presideeren.
MINISTER CORT VAN DER LINDEN.
E>e „Vrije Belg" geeft een zeer waardee-
rend artikel over onzen bewindsman, naar
aanleiding van zijn 70sten verjaardag. Het
blad zegt: „De positie van Nederland i
wij is zeer moeilijk geweest, e
lof welken men Z. Excel. Cort van der Lin-
is dik-
rootste
den kan toezwaaien, is voorzeker dat beide
oorlogvoerende partijen, na anderhalf jaar
van bestendige onderhandelingen over steeds
nieuwe vraagstukken, op onbevangene wijze
de volstrekte correctheid van de Nederland
sche regeering erkennen en het Nederland
sche volk zelf op zijn regeering een onge
schokt vertrouwen heeft kunnen bewaren."
En verder nog: „Het politiek en zedelijk
gezag dat zijn persoon omgeeft, geeft aan
't Nederlandsche volk een veilig vertrouwen
De BURGEMEESTTER der gemeente
ALKMAAR brengt hierbij ter algemeene ken
nis, dat MET INGANG VAN MAANDAG
22 MEI e.k. de MAXIMUMPRIJZEN VcTa
het VARKENSVLEESCH zijn vastgesteld als
volgt:
Prijs per 5 Ons.
FILET 0.70
ROLLADE 0.70
MAGERE LAPPEN 0.65
DOORREGEN LAPPEN 0.57
VETTE LAPPEN 0.52*
CARBONADE 0.60
VERSCH VET SPEK 0.55
VERSCH DOORREGEN SPEK 0.57*
GEZOUTEN OF GEROOKT VET
SPEK 0.55
GEZOUTEN OF GEROOKT MAGER
SPEK 0.60
REUZEL, ONGESMOLTEN, 0.55
REUZEL, GESMOLTEN, 0.60
KLUIVEN 0.20
GEHAKT 0.65
Bovenstaande prijslijst is in eiken slagers
winkel, waar Regeeringsvarkensvleesch ver
kocht wordt, op een duidelijk zichtbare
plaats voor het publiek opgehangen.
Voor bezorgloon kan door de slagers
cent per 5 Ons in rekening gebracht worden.
Alkmaar, den 20 Mei 1916.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
en een groote bereidwilligheid om op elk
critiek oogenblik zich eensgezind om zijn
aanvoerder aan te sluiten.
Als Belgen zijn wij den voorbeeldigen
staatsman groote dankbaarheid verschuldigd
en wij zijn gelukkig daarvan bij deze feestge
legenheid nogmaals te kunnen getuigen."
DE RAAD VAN DEFENSIE.
Mr. Marchant, bij Kon. besluit .van 5 Juli
1915 benoemd tot lid van den Raad van De
fensie, deelt in De Vrijzinnig Democraat mee,
dat hem tot dusver slechts één teeken van zijn
nieuwe waardigheid gewerd, het was die me-
dedeeling van het bureau van den Raad, in
welke afdeeling hij zou zitting nemen.
Blijkbaar is dus, zoo schrijft de heer Mar
chant, de Raad tijdens den toestand van oor
logsgevaar non-actief.
Gemengd nieuws.
DE POKKEN.
Sedert de vorige opgave is het aantal in
het Wilhelminagasthuis te Amsterdam ver
pleegde lijders verminderd met twee kinderen,
die werden ontslagen, zoodat thans verpleegd
worden 9 mannen, 6 vrouwen 5 kinderen.
Het aantal in observatie genomenen vermin
derde met 17, zoodat het thans 35 bedraagt,
ongerekend de patiënten uit het ziekenhuis,
die afzonderlijk gehouden moeten worden.
HET OVERSTROOMDE GEBIED.
Met de uitmaling van het Volendammer-
meer is thans een begin gemaakt in den
Zuidpolder, gem. Edam. Het visschersdorp
Volendam zal nu, zooals te verwachten is, bin
nen weinige dagen drooggelegd zijn.
SUBSIDIE AAN DE GETEISTERDE
GEMEENTEN VAN HET
OVERSTROOMDE OEBIED.
In de negende zitting der Algemeene Syno
dale commissie kwam o. m. een rapport ter
sprake inzake het verzoek van het Prov. kerk
bestuur van Noord-Holland om de medewer
king van de Alg. Synodale Commissie ter
voorziening in den nood van gemeenten, die
aanzienlijke schade hebben geleden door den
jongsten watersnood. De commissie stelt bij
monde van den heer Eilerts de Haan voor.
Ie. aan het Provinciaal Kerkbestuur van
Noord-Holland te verzoeken, de zaak van de
ondersteuning der door den watersnood lij
dende gemeenten en personen ter hand te ne
men;
2e. te besluiten, een eventueele verzoek van
het Provinciaal Kerkbestuur om inzamelingen
in de kerk krachtig te steunen
3e. een voordracht bij de Algemeene Syno
de in te dienen, om aan het Provinciaal
Kerkbestuur een subsidie van 15.000 uit
de Generale Kas te verleenen, ter ondersteu
ning van gemeenten en personen, die door den
watersnood geleden hebben.
HET VEE TERUG.
Gedurende den watersnood werd een groo
te partij jong vee door Zeeuwsche boeren
belangeloos ter verpleging opgenomen. Heden
is dit vee per spoor naar Amsterdam terug
gezonden meldt het N. v. d. D. en nadat de
beesten een nacht in de stadsstallen hadden
vertoefd, naar Waterlandsche eigenaars gere-
ëxpedieeid.
Het vee vertoonde teekenen van goede be
handeling en zag er zeer goed uit
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
ALKMAARSCH
COURANT.
