DAOBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Van het Zuidelijk Oorlogsterrein No. 124 Honderd en achttiende Jaargang 1916. YKIJDAG 26 MEI NEDERLAND. Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zoi> en Feestdagen, uitgegeven. AbonöQmenjteprqs per 3 maarsden voor Alkmaar fly— j franco door het geheels Rfk f1,26. Afzonderlijke rammers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone Advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote contraeten rabat Qroote Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. isïHwli&jyüliliuu ALKMAAR, 26 Mei. Na den hevigen strijd der laatste dagen zijn er bij Verdun hier en daar slechts plaat selijke aanvallen gedaan, terwijl de Duit- schers heuvel 304 krachtig beschoten en ten Oosten van de Maas in de streek van Douau- mont het artilleriegevecht met hevigheid werd voortgezet. De Duitschers zijn er in ge slaagd hun linie iets dichter bij den „Doo- den Man" te verplaatsen en een deel van het verloren gegane terrein rechts van de Maas (de steengroeven bij Haudromont) te her overen voor hoe lang echter? Aan het Italiaansch-Oostenrijksch front namen de Oostenrijkers den Camo di Cam- po Verde, een der vele beletselen, welke zich op den weg naar Asiago voordoen. Westelijker werd de plaats Chiesa bezet, waar 10 kanonnen buitgemaakt werden. Op zee werd getorpilleerd, maar slechts beschadigd, het Italiaansche stoomschip The- resia, en tot zinken gebracht het Italiaansche stoomschip Cagliari (2300 ton), het Italiaan sche stoomschip Washington en het Fran- sche stoomschip St. Corentin (200 ton). Naar verluidt heerseht te Washington de opvatting, dat president Wilson eerst dan bemiddelend kan optreden, wanneer tusschen de oorlogvoerenden overeenstemming bestaat over de voorwaarden waarop onderhande lingen kunnen worden geopend. Wat Reuter seint van hetgeen de Engelsche pers zegt omtrent de vredes-bemoeiïngen der laatste dagen, klinkt niet erg bemoedi gend. Men houde echter in het oog, dat hier een partijdig voorlichter optreedt Dat blijkt weer duidelijk uit hetgeen nader bekend is geworden van het vredesdebat in het Engel sche Lagerhuis en waaromtrent Reuter zoo goed als geheel gezwegen heeft „Indien zeide de afgevaardigde Pon- sonby, de oorlog moet voortduren totdat de Duitsche rijkskanselier en onze minister van buitenlandsche zaken het met elkaar eens zijn, wie verantwoordelijk is voor het uitbre ken van den oorlog, ben ik bang dat het eind nog ver weg is. Maar zoover ik kan zien is er geen wezenlijk verschil tusschen de oor logvoerenden om het voortzetten van den strijd te rechtvaardigen (uitroepen van te genspraak). Wat de beletselen tot den vrede betreft: heeft Duitschland geweigerd België te her stellen, Frankrijk en Servië te ontruimen? tieeft het geweigerd een onafhankelijk ko ninkrijk Polen te stichten en mede te werken tot de benoeming van een internationale commissie tot handhaving van den vrede van Europa? Wij weten het niet. Het is Duitsch land nooit gevraagd Het Engelsche volk be hoort te weten, of Duitschland die dingen heeft geweigerd dan wel of een of andere geheime afspraak Engeland belet vredeson derhandelingen te openen." En de heer Ramsay Macdonald zeide o. a Engeland kan, zoo het nog eenig gevoel van eer heeft, een vrede aanvaarden, die het ver lies van België's soevereiniteit-zou meebren gen. Sir Edward Grey behoort echter Duitschland te vragen of het België zal ont ruimen, zoodra de vredesonderhandelingen beginnen. Deze spreker wees op de nadeelen van den oorlog, op het lijden ook in de onzijdige lan den, vooral in ons land, waar, zeide hij, de loonen niet zijn gestegen in verhouding tot de hongersnoodprijzen. Hij pleitte er voor, dat de oorlog niet ver der zou duren dan „zijn maximum uitwer king ten goede". Alleen zei hij, als de heer Grey en het Huis zorg dragen, dat geen en kele gelegenheid die de legers ons geven om met diplomatieke onderhandelingen door te gaan, niet worden verzuimd, zijn zij waard, in de oogen te zien van de dappere manhen, die hun leven voor ons opofferen. Laat de minister van buitenlandsche zaken, terwijl hij ons moed geeft, onze vijanden voorlich ten." Zulke taal zou een jaar geleden zeker niet mogelijk zijn geweest! In het Lagerhuis heeft de heer Asquith me degedeeld, dat er thans een schitterende gele genheid is om de Iersche kwestie afdoende te regelen, en dat de regeering minister Lloyd George de man van tact en energie! eenstemmig had verzocht met de vertegen woordigers van Ierland over een schikking te onderhandelen. Aan het verzoek van den minister-president om tijdens de onderhande lingen geen besprekingen over Ierland te houden, werd voldaan. Het Oostenrijksch Iegerbericht meldde gis teren De actie in den Doberdo-sector bij Flitsch en aan den Plocken was levendiger dan in de laatste dagen. Verschillende aanvallen van den vijand bij Peutelstein werden afgeslagen. Ten noorden van het Sugana-dal namen de Oostenrijksche troepen de Cima Citto. trokken op eenige plaatsen over de Masobeek en ruk ten Strisgen (Strigno) binnen. Ten zuiden van het dal spreidde de tot voorbij den Kem- pelberg voorwaarts gerukte groep, onder het overwinnen van groote terreinmoeilijkheden en tegenstand van den vijand, zich uit naar het oosten en zuiden. De Como di Campo Verde is in haar handen. Italiaansche af dee lingen werd dadelijk teruggeslagen. In het Branddal (Volarga) namen de Oos- teqrijksch-Hongaarsche troepen Chiesa in be zit. De buit, op het aanvalsterrein gemaakt, is nog met 10 stuks geschut vermeerderd. Een der Oostenriiksch-Hongaarsche water vliegtuigen wierp bommen op het station en dem ilitaire inrichtingen van Latisano. Den 24sten Mei 's middags bombardeerde een escadrille zeevliegtuigen het station, het postkantoor en de kazernes van Castelli in Bari met merkbaar goed succes en verstoorde de feestvreugde in de rijk bevlagde stad. Het vuur der afweerkanonnen had geen effect. Al le vliegtuigen zijn behouden teruggekeerd. KORTE BERICHTEN. Sir Roger Casement is ter terechtzitting verwezen, het proces is op 28 Juni vastgesteld Na de jongste rede van minister Orey ach teen vele Duitsche bladen den tijd voor vredesonderhandelingen nog niet gekomen. Het schijnt dat minister Skoeloedis het ontslag van het geheele Orieksche kabinet heeft aangeboden, het kabinet zou slechts nog de loopende zaken afdoen. m Engeland begint nijpend gebrek aan benzine te dreigen, men vreest met den aan wezigen voorraad aen zomer niet door te ko men, maatregelen tot beperking van benzine- gebruik door particulieren worden overwo gen. Het Engelsche departement van Buiten landsche Zaken deelt mede, dat Rusland uit eigen beweging zijn geruststellende verzeke ringen aan Zweden ten opzichte van de Aa- landgroep onlangs herhaalde. Het Zwitsersche bondgerechtshof heeft den 21-jarigen Marcel Hunzeker, die den 27 Januari de vlag van het Duitsche consulaat te Lausanne afscheurde, bij verstek veroor deeld tot een maand gevangenisstraf. De Duitsche regeering had aan generaal Leman, de verdediger van Luik, aangeboden meth et oog op zijn leeftijd en gezondheids toestand, hem naar Zwitserland te brengen. De generaal weigerde, daar hij geen gunsten wenschte aan te nemen. DE INTERNEERING DER BEMANNING DER E 17. Reuter seint aan de Nieuwe Crt uit Lon den d.d. 25 Mei: Grey zegt in een geschreven antwoord over deze kwestie, dat de vraag, of de inter- neeringsbepalingen toepasselijk zijn op de bemanning der duikboot E 17, zeer volledig is behandeld met de Nederlandsche regee ring, die ervan overtuigd blijft, dat zij ver plicht is haar te interneeren. Ónder deze om standigheden heeft de Britsche regeering zich met in staat geacht dit standpunt verder te betwisten TARWEBLOEM IN BESLAG GENOMEN. Daartoe door den Minister gemachtigd, heeft de burgemeester van Deventer den voorraad tarwebloem bij de verschillende bakkers daar ter stede in bezit genomen. De bedoeling van dezen maatregel is om te ko men tot een doelmatige verdeeling van den nog aanwezigen voorraad tarwebloem. Aan gezien het Rijksbureau nog geen tarwebloem wilde afleveren en sommige bakkers geen voorraad meer hadden en anderen nog over een voldoende hoeveelheid beschikten, werd deze maatregel noodzakelijk geacht DE „BERKELSTROOM". De directie van de Hollandsche stoomboot maatschappij heeft aan den minister van Bui tenlandsche Zaken een nota gezonden, betref fende de vernieling van het stoomschip „Ber- kelstroom". Het lijvig geschrift 50 pagina's druks bevat alle documenten, op schip en lading en op de vernietiging betrekking hebbend. In de nota verklaart de directie o. m. Uit deze stukken blijkt, dat een Duitsch on derzeeboot, de „Berkelstroom", onder Neder landsche vlag varend en op reis van Amster dam naar Londen, opzettelijk heeft doen zin ken, na vooraf, zonder de voorgeschreven waarschuwingen zonder aanleiding op het schip met scherp te hebben laten schieten. Er bestond geen recht om de „Berkel stroom" te doen zinken. Absolute contrabande was niet aan boord. Den Duitschen duikbootcommandanten is daarop uitdrukkelijk èn door den stuurman en door den gezagvoerder gewezen. Het blijkt niet, dat de duikbootcomman dant van de „U B 18" overwogen heeft of hij zich wel bevond „en présence d'une necessité exceptionnelle" (tegenover een buitengewone noodzakelijkheid), om de „Berkelstroom" te vernietigen en niet op te brengen, voorzien in art. 49 der Verklaring van Londen. Van krijgsoperaties, waarin men toen ge wikkeld zou zijn, is niets gebleken en dus even min van gevaar voor de mislukking daarvan bij opbrenging. Naast onze betwisting van het recht tot vernietiging van de „Berkelstroom", bekla gen wij ons echter nog over meer dan één on rechtmatige behandeling van de bij de zaak betrokken duikbootcommandanten,. De bemanning van de „Berkelstroom" heeft haar leven te danken niet aan de Duitsche duikbootcommandanten, maar aan de Engel sche vliegmachine, die hulp ging halen, en aan een Engelschen kruiser, die schrille tegenstelling met de houding der Duitsche marine stopte en de bemanning aan boord nam, niettegenstaande het wegens de nabij heid van twee Duitsche onderzeeërs voor haar zelf daaraan verbonden gevaar. Tot feitelijke medewerking tot het te ver richten onderzoek is een neutraal schip niet verplicht, zelfs lijdelijk verzet (dat hier ech ter niet plaats had) zou toegelaten zijn: De kapitein van de „Berkelstroom" heeft aangeboden naar Ostende of Hamburg te va ren, waar zeker het onderzoek veilig voor de duikboot kon geschieden, maar de duikboot- commandanten weigerden. Eindelijk beklagen wij er ons over, dat de commandant van de B 18", vóór eenig sein tot stoppen te geven, met scherp heeft ge schoten, zelfs nog nadat de „Berkelstroom" (voor den duikbootcommandant waarneem baar) gestopt had en ten blijke, dat zij niet trachtte te vluchten, zeer langzaam op den onderzeeër aankoerste. Daardoor is schip en bemanning aan ernstig gevaar blootgesteld eweest, al weder in strijd met de plichten van [en commandant der duikboot. Wij verzoeken Uwe Excellentie eerbiedig, (aldus de directie) ook in ons belang, maar bovenal in het belang der neutrale scheep vaart, tegen vorenbedoelde onrechtmatige handelingen bij de Duitsche regeering te pro testeeren en te vorderen. Ie. Eene volledige vergoeding der door het doen zinken der „Berkelstroom" geleden scha de. 2e. Waarborgen, dat niet weder Duitsche commandanten van oorlogsschepen: a. neutrale schepen zonder recht in den grond boren op de enkele bewering, dat alles wat naar Engeland vervoerdt wordt, contra bande is; b. neutrale schepen in den grond boren, vóórdat de bemanning in volkomen veiligheid is gebracht; c. medewerking bevelen aan neutrale be manningen tot onderzoek van papieren of aan houding; d. zonder een sein om te stoppen te geven en zonder aanleiding, op neutrale schepen met scherp schieten. Naar aanleiding van deze aan onze regee ring kenbaar gemaakte zeer scherpe en posi tieve conclusies van de reeders spreekt de Tel. de hoop uit, dat de Nederlandsche regeering aan het Nederlandsche volk ten spoedigste zal doen weten Ten eerste of de regeering de conclusies der maatschappij aanvaardt en overneemt; ten tweede welke stappen in verband met de „Berkelstroom"-zaak door de regeering zal worden genomen. Als het Amerikaansche volk zijn recht be dreigd ziet, verneemt het welke maatregelen zijn regeering zal nemen. Het Nederlansche volk heeft recht op hetzelfde Medegedeeld kan worden, dat de minister bereids een aan de Duitsche regeering te overhandigen protest-nota aan den gezant te Berlijn heeft toegezonden. De tekst dezer nota zal in het eerstdaags te verschijnen Oranjeboek worden opgenomen. SPIONNAGE? Men schrijft aan „De Tijd" van de Belgi sche grens: Enkele dagen geleden is aan dé grens on der Gcirle de Duitsche commandant van het dragonder-regiment uit Poppel, door de Ne derlandsche militairen gearresteerd, onder verdenking van spionnage. Hij was met ze keren A. Geerlings, bijgenaamd Gust van de Panhoef, wonende op Belgisch grondgebied onder Poppel, over de grenzen gekomen en was in het bezit van een Duitsch paspoort, onderteekend door den commandant te Turnhout, Winter genaamd. Bedoelde offi cier kwam herhaaldelijk uit Goirle en onder hield daar connecties met enkele families. De laatste maal echter, dat hij op Neder- landsch grondgebied kwam, weer vergezeld van bovenbedoelden Geerlings, had men hem gezien in het bezit van een fototoestel en be gon men den Pruis te wantrouwen. Toen hij dan ook des avonds aan de grens verscheen om naar zijn Heimath terug te kee- ren, hield de militaire wacht hem aan en werd hij voor den kantonnementscomman- dant van Goirle geleid. Daar werd hem zijn fototoestel ontnomen en ook zijn pas, maar gefouilleerd werd hij niet. Zelfs wejrd. hij niet tot nader order vastgehouden, maar hem werd gelegenheid gegeven met zijn trouwen geleider Geerlings weer over ae Belgische grens naar zijn standplaats Pop pel terug te keeren. Bij ontwikkeling van de platen van het fo totoestel kwamen te voorschijn fotographie- ën van den Lindeboom en het stadhuis te Tilburg, van een molen onder Goirle en van de woning van een der heeren van Puyen- broek aldaar. VLIEGTUIG GELAND EN VERNIELD. In den Prosperpolder (Zeeland) onder de gemeente Nieuw-Namen, juist even over de Nederlandsche grens, schrijft de Maasbode, deed een Duitsch vliegtuig eene noodlan ding. De machine wera hevig door onze sol daten beschoten. De inzittenden meenden, dat zij op vijandelijk gebied waren en ver nielden het vliegtuig. EERSTE KAMER. Regeling van werkzaamheden. De voorzitter stelde overeenkomstig het be sluit van de Centrale Sectie voor, dat de Ka mer zich in de afdeelingen zou begeven tot middellijk onderzoek van het wetsontwerp tot het aangaan van een geldleening ten name en ten laste van Ned. Indië en van het wets ontwerp tot heffing van een oorlogswinstbe- lasting. Conform werd besloten. Daarna werd de vergadering verdaagd tot hedenochtend elf uur. TWEEDE KAMER. Nadat eerste appel nominaal was gehouden werd de beraadslaging hervat oyer het buiten gewoon oorlogscrediet, met de gisteren inge diende moties. Besloten werd de quastie van de vergoedin gen uit te schakelen, daar deze bij een afzon derlijk" wetsontwerp behandeld kunnen wor den. De heer de Jong (u. 1., Hoorn) verheugde zich over het weder verteenen van de verloven. Spreker verdedigde geen enkele overtreding van gemobiliseerden in de Paaschdagen, maar keurde af, dat de opgelegde straffen verzwaard zijn door een bijkomende straf. Spreker was niet overtuigd, dat de nieuwe verlofregeling verbetering zal brengen en be pleitte bijzondere verloven ook voor de mili ciens en landstormers, die him eerste oefe- ningstiid doormaken. Inzake de wolvordering bepleitte spreker, dat niet als verleden jaar de bepalin gen tot een doode letter gemaakt zullen wor den. De heer Juten (r. k., Bergen op Zoom) be handelde de inkwartiering, waarvoor onvol doende vergoeding werd gegeven. Voorts cri- tiseeerde spreker ae kleeding van de soldaten, terwijl hij de bewapening onvoldoende en on- practisch noemde. Èvenzoo keurde hij de vermindering van de vergoeding voor de gezinnen der onderofficie ren en van de toelagen voor de officieren af. Ook laat de promotie te wenschen over. Spreker keurde zware straffen voor hen, die met Paschen zich van hun standplaatsen ver wijderden, af en protesteerde tegen het uitlo ven van een beiooning op het arresteeren opgebracht. De minister van oorlog ontkende bij inter ruptie de juistheid hiervan. Regeling van werkzaamheden. De Kamer zal van Hemelvaartsdag tot na Pinksteren op reces gaan, echter moet eerst het M. U. L.-wetje zijn afgedaan. Daarom is er Maandagmiddag vergadèring. Oorlogscrediet. De heer de Visser weersprak dat de gods dienstige belangen der gemobiliseerden door het departement van oorlog zouden worden verwaarloosd en drong aan op bestendiging van 't huidige stelsel voor vredestijd. Spreker noemde den geest in het leger boven verwach ting goed drong ten slotte aan op spoedige wederinvoering van de periodieke verloven. De heer Ter Spilt keurde het collectief straf fen naar aanleiding van het eigenmachtig ne men van Paaschveriof af. De geneeskundige dienst staat niet op de hoogte van den tijd. De bezoldiging der offiecieren van gezondheid dient verbeterd te worden, en dat verbetering van den hospitaaldienst millioenen zal kosten mag geen bezwaar zijn. Tegen de motie van der Voort van Zijp (on derzoek door een staatscommissie) had de heer Ter Spill,ernstig bezwaar; hij zou ver betering te lang doen uitblijven. Minder be zwaar had hij tegen de motie-Ter Laan, al zal deze niet veel uithalen. Hij beval aan de reorganisatie op te dragen aan een goed or ganisator. De heer Van Hamel klaagde eveneens over den geneeskundigen dienst. Hij drong vooral aan op betere opleiding van verplegers en gaf den heer Ter Laan in overweging in de motie het verzoek op te nemen, dat de minister vóór de begrooting 1917 zal mededeelen, wat ter verbetering is gedaan. De heer Schaper meende, dat de heer Ter Laan bereid zal zijn aan dit verzoek te vol doen en hij betoogde, dat de moties elkaar niet in den weg behoeven te staan. De heer Van Leeuwen drong aan op maat regelen tegen verspreiding van geslachtsziek ten en op meer samenwerking tusschen bur gerlijke ontwikkeling- en ontspanningscomi- té's met dem ilitaire autoriteiten. De heer Koster drong er op aan, dat zoo spoedig mogelijk tot gedeeltelijke demobilisa tie zal worden overgegaan en vroeg of het le ger wel is aangepast aan de nieuwe wijze van oorlogvoeren. Ook hij meende dat beide mo ties kunnen worden aangenomen. De heer Eland keurde goed, dat in deze tij den eigenmachtig verlof nemen zeer streng wordt gestraft. Te 4 uur 40 werden de beraadslagingen verdaagd tot morgen. MINISTER POSTHUMA. Naar aan het „Fin. Weekbl. v. d. Fondsen handel" wordt gemeld, zal de heer Posthu- ma eerstdaags aftreden als Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel en mr. M. W. F. Treub als zoodanig worden benoemd. Echter kan van de meest bevoegde zijde medegedeeld worden, dat dit bericht uit de lucht gegrepen is, daar de minister nergens van weet Gemoogd nieuws/ HOLLANDAMERKA-LIJN. Gisterochtend kwart voor twaalf werd on- del veel belangstelling het tot "nu'in Neder land voor de NL A. S. M. gebouwde grootste vrachtstoomschip, genaamd „IJsseldijk", met gunstig gevolg van een der hellingen der Maatschappij voor scheeps- en werktuig bouw „Feijenoord" te Rotterdam te water ge laten. Dit schip, gebouwd onder bijzonder toe zicht van en geplaatst in de hoogste klasse van Lloyds (100 A I), heeft de volgende hoofdafmetingen: lengte tusschen de loodlij nen 425 voet, grootste breedte 54 voet, hol tot het bovendek in de zijde 30 voet en hol tot het shelterdeck in de zijde 38 voet 8 dm. Bij een diepgang van 28 voet 7'/1 duim zal de waterverplaatsing 14,500 tons en bet draagvermogen 10,350 ton bedragen. Het schip is voorzien van de nieuwste veiligheidsmrichtingen voor de Noord-At lantische vaart. DE PROEFVELDEN OP HET OVERSTROOMINSGEBIED. Thans zijn er drie groote proefvelden in het overstroomingsgebied van den Westpolr der in den Anna Paulowna polder. Proefveld A is 20 dagen Proefveld B 52 dagen en C vrij zware grond), is 58 dagen onder water ge- weet. De stand van het veldgewas op proef veld A is gunstig te noemen. Duidelijk bleek echter de groote behoefte aan stikstofmest Waar Chili-salpeter of zwavelzure ammoniak was aangebracht, had het gewas een mooie kleur. ngebracht Proefveld A, eenigszins zwaardere grond, is het treurigst gesteld, op lichtere ge deelten vrij goed, op de zwaardere plekken stond alle gewas zeer dun. Op proefveld C, de vrij zware grond, ziet het gewas er al heel treurig uit. De resultaten waren nog ver be neden de verwachting, een enkel mosterd plantje en zwak regeltje gerst, overigens bleek er niet opgekomen van het gezaaide. Voor den Oosterpolder, nog zwaardere grond, en helaas nog veel hooger zoutgehal te bevattende, is dit dus verre van bemoedi gend. GEVOLGEN VAN DE OVERSTROOMINGEN. De boomen in Waterland vertoonen reeds de gevolgen der overstrooming; de frisch- groene bladeren verdorren en de takken kwij nen. De appel-, pere-, pruimeboomen enz. hebben onlangs volop gebloeid, doch zullen geen vruchten voortbrengen. Het schoone landschap zal langen tijd bedorven zijn. DE DIEFSTAL AAN DE MUNT. De voorloopig aangehouden bloemenkoop- man te Utrecht, de vorige week in hechtenis genomen in verband met den zilverdiefstal aan "s Rijks Munt aldaar, is uit die voorloo» pige hechtenis ontslagen, schrijft het Utr. Dagblad, wijl er geen termen bestonden om hem langer gevangen te houden. Hij beriep zich nog steals op den „grooten onbekende", ALKMAARSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1