DAOBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 186
Honderd en achttiende jaargang.
1915
ffbonnenentspflts per 3 masnden 11.ft. p. imtn.ffl. AtatafiBrtlJBUregiil. groots lettere naar plaatsraimte. BrieTen ft. N. V. Boisk- en Bandelsdrakkerfl t.h. BBRDIs. COSTER /.(TOB. Hoorton E 9. Taletor. S.
ZATE It D A 0 10 J U N I.
NEDERLAND.
S
Bit nummer bestaat alt 8 bieden.
ALKMAAR, 10 Juni.
Het Russische offensief blijft gunstige re
sultaten opleveren en verrassingen van betee-
kenis zijn geenszins uitgesloten. Wanneer een
front eenmaal aan het wankelen en wijken
kómt, dan weet men niet, wat er kan gebeu
ren., De Russen hebben dat zelf verleden jaar
omstreeks dezen tijd ondervonden, zij trach
ten thans den Oostenrijkers een dergelijke er
varing te geven. Wanneer men bedenkt, dat
de Russen Loetsk hebben heroverd en over de
beneden-Strypa zijn getrokken, dan begrijpt
men onmiddellijk, dat het tusschen deze stre
ken gelegen front met de nog door de Oos-
tenrijksche troepen bezette Russische vesting
Doebno ernstig gevaar loopt van onhoud
baar te worden. En is eenmaal het groofe
frontverband verbroken, dan is de kans groot
dat de troepen over de heele linie terugge
trokken moeten worden, zoo de gevolgen
tenminste niet nog erger worden. Nog even
aart de Russische voortgang in Galicië dien
in Wolhynië niet, maar het is niet zeer
waarschijnlijk, dat de Russische successen
pi dseling zullen ophouden. De Russische
troepen zijn talrijk en weluitgerust, zij be
schikken oyer veel artillerie en munitie, hun
cavalerie doet uitnemende werken, zij
6iadii onder leiding van den doortastenden
opperbevelhebber Broesilof, die den „om ge
zondheidsredenen" afgetredeij generaal Iwa-
nof zoo uitstekend vervangt. Liet feit, dat de
Russen reeds bij de 65.000 man gevangen
namen, is zeer verontrustend voor de Oosten
rijkers, die hun mannen hard noodig zullen
hebben. De Oostenrijkers doen tot dusverre
niets dan vijandelijke aanvallen afslaan, te-
gen-aanvallen worden er door hen niet ge
daan. Verlichting door een Duitsch offensief
in het noorden, dat verwacht kan worden,
indien de omstandigheden dit veroorlooven,
bleef tot nu toe uit. Zoo is de veronderstel
ling gewettigd, dat de Russen het behaalde
voordeel kunnen voortzetten. Naar verluidt
zou lord Kitchener zich zelf verder mét dit
Russische offensief gaan bemoeien en zou te
gelijkertijd een Engelsch offensief in het wes-
t ten medehelpen om het den Eranschen bij
Verdun en den Italianen aan de grens wat
gemakkelijker te maken. Heel willig moet
Rusland, dat reeds zelf troepen naar het
westen zond, waaromtrent men in geruimen
tijd niets heeft gehoord (slechts wordt thans
gemeld, dat Japansche oorlogsschepen onder
commando van admiraal Akiyama, welke de
Russen overbrachten, in Engeland toeven en
in verband hiermede duiken er geruchten op
aangaande deelneming van Japanners op het
Europeesche oorlogstooneel te water en te
land), niet geweest zijn. Het wenschte bin
dend'e belofte van een Engelsch ofitnsid, die
met werd gegeven. Engeland heeft, zoo
wordt vermoed, nog een zeer talrijk leger,
maar houdt dat in het eigen land, ter verde
tjiging van' zijn eigen .belangen. Ook de
Eranschen klagen daarover. In de Echo de
Paris wordt geëischt, dat de bondgenooten
van Frankrijk volgens hun middelen van ver
re of van nabij deel zullen nemen aan den
strijd tusschen de Eranschen en Duitschers
voor Verdun, opdat het Fransche bloed ge
spaard wordt. De schrijver, de heer Herbette,
zegt, dat dit denkbeeld totdusver nog nauwe
lijks door de Fransche pers is geopperd.
Men moet eehtcr weten, dat het op de lippen
van alle Franschen ligt. Door het uit te
spreken dient men de gemeenschappelijke
zaak van de geallieerden, verklaart het blad.
Dit is vooral tegen Engeland gericht. En
daarom lijkt de oorlogsraad,, welke te Lon
den wordt gehouden van het grootste ge
wicht. Trouwens wanneer er geen be
langrijke dingen op het spel stonden, dan
zou minister-president Briand met enkele zij
ner ministers niet naar de Engelsche hoofd
stad zijn getrokken, om overleg te plegen met
de Britsche regeering en de militaire raadsle
den, dan zou ook de Fransche opperbevel
hebber, generaal Joffre, niet deelgenomen
hebben aan een belangrijke conferentie te
Londen, waarin hij met den Franschen ge
zant, den Engelschen minister van' buiten-
landsche zaken, Sir Edward Grey, en den
Engelschen minister van munitie, Lbyd Geor
ge, allen leden van den oorlogsraad, van ge
dachten heeft gewisseld.
Eerst later kan blijken waarover deze be
langrijke gedachtenwisseling heeft plaats ge
had en welke de direct waarneembare mili
taire en politieks gevolgen daarvan
zullen zijn. Voorloopig is het feit een aanwij
zing te meer, dat wij thans kritieks dagen
van den eersten rang beleven ook al valt
er van de meeste oorlogstooneelen niets te
melden, zooals heden het geval is.
len worden beschikbaar gesteld, bekendge
maakt.
Het toegewezen quantum zal uiterlijk Don
derdag d.
zijn
KORTE BERIGHTEN.
In dez itting van de Pruisische Land
dag van 2 Juni moet 't rumoerig zijn toege
gaan. Een sociaal-democratische afgevaardig
digde, de heer Hofer, heeft met groote felheid
de maateregelen in het belang van de volks
voeding gecritiseerd. Vervolgens trok hij te
velde tegen de agrariërs, die 40 jaren het
Duitsche volk hebben uitgezogen. Ten laatste
zei hijHet volk hier en in de loopgraven wil
eindelijk vrede, vrijheid en brood". De sociaal
democraten juichten hem luidde toe.
De Bulgaren en Duitschers werken aan
de Macedonische grens met koortsachtigen
haast aan mijngangen naar de voorste stellin
gen der geallieerden, men wil naar het schijnt
een offensief inzetten door die stellingen te
laten springen.
Van Duitsche zijde wordt gemeld, dat
zich op de Hampshire ook nog een Russische
generaal en drie hoofdofficieren bevonden.
In de Duitsche plaatsen aan de Gelder-
sche grens was het tot dusver nog toegestaan
elk gezin daar wekelijks een K. Gboter
uit Holland in te voeren. Thans is de invoer
van de geringste hoeveelheid boter verboden.
De heeren Briand, Roques, Clémentel
Denys, Cochin en Joffre kwamen te Londen
aan.
Volgens het Fransche legerbericht sloe
gen de Franschen eenige hevige aanvallen bij
de hoeve van Thiaumont af.
Russische aanvallen werden, volgens het
Oostenrijksch legerberichi, in Wolhynië en
Galicië afgeslagen.
De Oostenrijkers bezetten eenige bergen
bij Asiago en beschoten met hun mortieren
het pantserfort op den Monte Lisser.
- Volgens het Italiaansche legerbericht
weken de Italianen ten O. van Campo Mulo
naar nieuwe stellingen terug.
Volgens een Duitsch bericht zijn in Mei
56 schepen der Enterde tot zinken gebracht.
Tegen den heer Liebknecht is een aan
klacht wegens krijgsverraad ingediend.
Het Noorsche ontwerp op de arbeids-
scheidsgerechten is in het Lagting aangeno
men. De staking is geëindigd.
DE AARDAPPELNOOD.
Het schip met aardappelen, dat gistermor
gen vroeg uit Rotterdam te Amsterdam aan
kwam, was des middags reeds bijna gelost.
Het zijn zoogenaamde „Dunbars". De kwali
teit van de aardappelen was met prima, het
geen trouwens te begrijpen valt als men
weet, dat het schip gedurende drie weken ge
laden op stroom heeft gelegen. Den werklie
den die met de lossing belast waren, werd
echter opgedragen de rotte exemplaren te
verwijderen. Onder deze voorwaarde'had de
gezondneidsdienst geen bezwaar, dat de
aardappelen in de consumptie zouden ge-
oracnt worden, meldt het Handelsblad.
Een der leden der redactie van het Han
delsblad heeft persoonlijk de lading geim-
speueero en kon constateeren, dat dq aard
appelen er moer daad over het algemeen
den tijd van het jaar ook in aanmerking ge
nomen goed uitzagen; 't Zijn natuurlijk
niet de aardappelen die men gewoon is te
Amsterdam te eten, maar nood leerteten!
Heden komt nog een lading uit Rotterdam
en binnen enkele dagen kunnen dan de bete
re kleiaardappelen „Red Star" uit Friesland
worden verwacht.
Van het vroege morgenuur tot laat in den
namiddag was langs de lossingsplaacs tot in
de Mamixstraat een lange rij handkarren op
gesteld om de lading in ontvangst te nemen.
Uit Haarlem wordt aan de flaagsche N.
Crt. gemeld1:
Een 60-tal huisvrouwen begaf zich giste
ren naar het raadhuis van Schoten, om met
den burgemeester den onhoudbaren toestand
betreffende den aardappelennood te bespre
ken. Drie harer werden bij den burgemees
ter toegelaten. Deze zegde toe, zijn uiterste
best te zullen doen om althans in de eerste
behoefte te voorzien.
Uit Gronngen wordt aan hetzelfde blad
bericht:
'Gistermiddag om 3 uur trokken een paar
honderd vrouwen uit de arbeidersklasse van
het gebouw „De Toekomst" naar het stad
huis. waar een drietal afgevaardigden een
audiëntie zouden hebbep met den burge
meester. De conferentie duurde ruim een uur,
in welken tijd de betoogers in een stortregen
stilzwijgend den terugkeer der afgevaardig
den stonden af te wachten.
Deze werden met hoera's weder ontvan
gen, waarna de stoet naar „De Toekomst" te
rugtrok, waar de resultaten der bespreking
werden bekend gemaakt.
Ook te Leiden zijn gisteren bij verschillen
de aardappelhandelaren aardappelen in be
slag genomen.
BESCHIKBAARSTELLING
VAN EIEREN.
De directeur van het Rijks Centraal Admi
nistratiekantoor voor de distributie van le
vensmiddelen heeft aan de burgemeesters me
degedeeld, dat thans voor de gemeenten recht
streeks eieren zullen worden beschikbaar ge
steld. 1
Eiken Donderdagmiddag wordt de prijs,
waarvoor de eieren in de volgende week zul-
a. v. in het bezit der gemeenten
AARDAPPELEN VOORZIENING.
Te Leeuwarden was namens de regeering
een wagon aardapp< len van den heer Hoog
land, handelaar te Broek op Langendijk in be
slag genomen, die deze had aangekocht vooi
de levering t enbehoeve van het garnizoen al
hier.
De heer Hoogland berichtte daar op den
commandant van het garnizoen alhier, dat hij
door force majeure in gebreke moest blijven
te leveren.
Het gevolg hiervan was, dat de wagon aard
appelen heden alhier ten behoeve van het gar
nizoen alhier werd gelost.
BINNENLAND.
Gemengd nieuws.
BELASTING VOOR DE FIETSEN VAN
QEMOBILISEERDEN.
Naar de Vrijzinnig Democraat meldt, heeft
het lid der Tweede Kamer aan den minister
van Financiën de volgende vragen gesteld:
Is het juist, dat de ambtenaren der directe
belastingen zijn aangeschreven, de wet op de
personeele belasting, ten aanzien van gemobi-
liseerden, die bij hun ouders of andere inwo
nende waren, in dier vcege toe te passen dat
zij persoonlijk voor hun rijwiel belastingplich
tig worden, met het gevolg, dat zelfs de arm
ste soldaat deswege j 2 in hoofdsom moet be
talen, verhoogd met heEmaximum-aantal op
centen?
Acht de minister deze aanslagen, welke dik
wijls tot 4 a 5 stijgen en nog verdubbeld
worden, wanneer de militair vergeet zijn rij
wiel binnen 14 dagen, nadat hij daarvoor be
lastingplichtig werd, aan te geven, niet zeer
onbillijk en buiten elke verhouding tot de
draagkracht van deze jonge mannen, wier ou
ders voor hetzelfde rijwiel of in 't geheel niet,
óf slechts voor 0.50 of ƒ1.in hoofdsom
zouden zijn aangeslagen, met gewoonlijk het
minimum aantal opcenten?
Is de minister bereid: de ambtenaren der di
recte belastingen naaer aan tes chrijven, den
gemobiliseerden, die een vast tehuis hebben,
geacht kunen worden hun rijwiel aldaar te
blijven houden, in welk geval het hoofd van
het gezin in dat teuuis voor het rijwiel van
den gemobiliseerde belastingplichtig zou blij
ven voor een veel lager bedrag?
Indien tegen deze regeling overwegend be
zwaar bestaat, is dan de minister bereid, de
betrokken ambtenaren aan te schrijven, de ge-
mobiliseerden, voor wie.een rijwiel dikwijls bij
na onontbeerlijk is, om de betaling van deze
zoo onevenredig en zwaar drukkende belas
ting niet te bemoeilijken
HET CONFLICT AAN DE
SCHEEPSBOUW-M AATSC11APPIJ
Het conflict aan de Nederlandsche
Scheepsbouw-Maatschappij dreigt zich tot
de Ned. Fabriek van Werktuigen en Spoor-
wegmaterieel uit te breiden, wordt' aan de
Flaagsche N. Crt. medegedeeld.
Het stoomschip „Borneo" moest van assen
worden voorzitn. De dertien man van de
Ned. fabrfek, daartoe aangewezen, weigerden
uit werk van de Scheepsbouwmaatsc,
te verrichten, met dit gevolg, dat zij onmid
dellijk Ontslagen werden.
Hedenavond zaï het personeel der Ned.
Fabriek vergaderen om zijn houding te bepa-
DÊ „NEUTRALE".
„De Neutrale", vereeniging voor Vrouwen
kiesrecht. Nadat verschillende leden, uitge
treden uit de Vereeniging voor Vrouwenkies
recht, omdat deze in haar demonstratie de ge
legenheid geeft te propagandeeren voor alge
meen kiesrecht voor mannen en vrouwen,
reeds in principe besloten hadden tot het op
richten van een nieuwe vereeniging, is de con-
stitueerende vergadering gehouden, waar sta
tuten en huishoudelijk reglement zijn vastge
steld.
voorzitter werd verslag uitgebracht over den
toestand. Daaruit bleek, dat de ontvangsten
in 1915 938,12 en de uitgaven 918,41
hadden bedragen. De vereeniging telde 129
leden en 97 donateurs. De aftredende be
stuursleden, de heeren J. de Veer en A. C.
Roggeveen, beiden te Sdhagen, werden herko
zen. Besloten werd in de tweede helft van
September de gewone harddraverijen te hou
den. Zij zullen bestaan in eene voormiddag
harddraverij voor paarden, die geen hooger
prijs dan 100 op de korte baan hebben ge
wonnen, prijzen 100, 50 en 25, en eene
namiddagharddraverij, internationaal met
handicap, prijzen 150, 100, 50 en 25.
De heeren P. D. Kaan, Anna Paulowna,
K. A. Kaan, Wieringerwaard, J. Stammes,
Anna Paulowna en C. A. Waaiboer, Wierin
gerwaard, zullen worden uitgenoodigd het
Destuur als keurmeesters bij te staan.
KORTE BERICHTEN.
De Koningin is voornemens heden een
bezoek te brengen aan de rozenteritoonstelling
te Aalsmeer.
Naar de N. Rott. Crt. verneemt zal
eerstdaags de Tweede Kamer een nota berei
ken van den minister van oorlog, in verband
nog met de debatten, onlangs in -de Kamer
gehouden nopens den geneeskundigen dienst.
De minister van marine heeft besloten tij
delijk de uitzending van matrozen-vrijwilli
gers naar Indië te staken, voor zoover in hun
dienst door militieplichtigen kan worden voor
zien.
De directeur van den Provincialen Keu
ringsdienst in Friesland waarschuwt belang
hebbenden tegen den verkoop van een artikel
dat, onder den naam „Sodaïne", ten verkoop
wordt aangeboden ter vervanging van soda,
als waardeloos en schadelijk.
De tweede Indische leening van 50 mil-
lioen gulden heeft de stoutste verwachtingen I
overtroffen. Er is geteekend voor
123.867.400.
Gistermiddag te 6 uur is de stoomkui-
van de firma Van Leeuwen en Versteeve
te Vlaardingen uitgebrand. Een groote hoe
veelheid fust is verbrand. Het pand was laag,
de inventaris niet verzekerd.
In Zeeland konden de onteigenings
maatregelen van aardappelen nog niet toege
past worden, omdat de militaire commandant
de aardappelen niet vrij wil geven.
Ds. W. A. Kastein van Wervershoof is
te Wormer beroepen als predikant der Ned.
Herv. Kerk.
Minister Posthuma ontving gisteren
morgen als blijk van hulde een prachtig
bloemstuk, bestaande uit lelies en orchideeën
van de gemeente Gent (Vlaanderen).
bij Maastricht is 1
WEGENS HET PINKSTER-
FEEST ZAL DE COURANT
MAANDAGAVOND NIET
VERSCHIJNEN.
DE DIRECTIE.
In de plaats van den heer Pieters als be
stuurslid werd gekozen de heer P. A.
Blaauw, musicus alhier.
Op verzoek van den voorzitter belastte de
heer J. A. Verkuijl zich met het nazien der
rekening en verantwoording van den pen
ningmeester, den heer P. Stadt. De rekening
en verantwoording werd accoord bevonden,
waarna de penningmeester, onder dankzeg
ging voor zijn accuraat beheer, werd gede
chargeerd.
Naar de op 14 dezer te houden algemeene
vergadering te Rotterdam werd afgevaardigd
de voorziftter', de heer A. Ohlen, terwijl tot
plaatsvervangend afgevaardigde werd geko
zen de heer P. Stadt.
Bij de rondvraag werd op geanimeerde
wijze van gedachten gewisseld, hoe in de
komende wintercampagne de propaganda
voor den volkszang te voeren.
Besloten werd in het komende wintersei
zoen op krachtige wijze voor den Nationalen
Volkszhng te ageeren.
De voorzitter sloot onder dankzegging
aan de aanwezigen voor hunne tegenwoor
digheid, de vergadering.
VROUWENKIESRECHT.
Gisterenavond had een openbare bijeen
komst plaats in de versierde Buitensociëteit
alhier, van de afd. Alkmaar van de Vereeni
ging voor Vrouwenkiesrecht.
Nadat de presidente, mej. E. v. d. Hoe
ven, de bijeenkomst om 8J4 uur met een
woord van welkom had geopend gaf zij het
woord aan den heer W. van Diesen, lid der
Prov. Staten van Noord-Holland voor Am
sterdam V, na eerst nog te hebben opgemerkt
dat de opkomst alles behalve schitterend was.
De spreker zeide, dat het oogenblik voor
het vrouwenkiesrecht aangebroken buiten
gewoon belangrijk is. Argumenten die nieuw
zijn, heb ik niet, want alle argumenten
zijn reeds zoo dikwijls herhaald, dat ik
niet met nieuwe te voorschijn kon ko
men of kan geven. De rechtsgrond van
het algemeen kiesrecht sluit in zich het vrou
wenkiesrecht. De vrouw moet gehoorzamen
aan de wet, .maar dan heeft ze ook het recht
om over die wet mede te beslissen. Een rechts
tond is er dus om het vrouwenkiesrecht te
lebben. Wij hebben zeer begaafde vrouwen,
De vereeniging zal den naam dragen van
„De Neutrale", vereeniging voor vrouwen
kiesrecht, en, strikt onzijdig ten opzichte van
politieke en godsdienstige stroomingen, wer
ken voor het beginsel: „gelijk kiesrecht voor
man en vrouw".
De vereeniging zal democratisch bestuurt
worden, de leiding zal berusten bij een cen
traal bestuur. In de statuten is vastgelegd,
dat zoowel mannen als vrouwen bestuursfuuc
ties kunnen bekleeden, maar dat geen enkel
bestuurslid, hetzij centraal of locaal, lid' van
een politieke partij mag zijn.
VERGOEDING VOOR
INKWARTIERING.
Men meldt ons: De Raad der gemeente
Velsen heeft op voorstel van den wethouder
De Boer de volgenden otie aangenomen, wel
ke aan den minister van oorlog zal worden op
gezonden
De Raad der. gemeente Velsen, overwegen
de, dat de levensstandaard in de gemeente
Velsen buitengewoon hoog is en het niet mo
gelijk is voor de toegekende vergoeding van
Jo cent per dag .voor inkwarting van militai
ren het vereischte voedsel te verschaffing ver
zoekt den imnister van Oorlog eerbiedig,
doch dringend het bovengenoemd bedrag van
80 cent te verhoogen en op te voeren tot min
stens 1
HARDDRAVERIJVEREENIGING
„WEST-FRIESLAND".
De Harddraverij-Vereeniging „West-Fries
land hield Vrijdag hare algemeene jaarverga
dering bij denv heer H. Raven te Schagen.
Na de gewone welkomstgroet van den
Te Biesland bij Maastricht is bij een
landbouwer nekkramp geconstateerd. De
man is reeds overleden.
Tot Conservator van het Teyler-museum
te Haarlem is benoemd dr. W. J. de Haas,
leeraar aan de H. B. S. te .Deventer, in de
plaats van prof. jhr. dr. Elias.
Een onbekende gever heeft voor het R.
K. militair-tehuis te Górinchem 2000 ge
schonken' voor een grootere inrichting.
Door een defect aan de gummislang van
een gascomform heeft gisteren een onbedui
dende ontploffing plaats gehad, die een begin
van brand veroorzaakte, die dadelijk ge-
bluscht werd in een perceel aan de korte Fan-
nekoekstraat te Rotterdam. Bij nader onder
zoek vondm en den bewoner en diens vrouw-
bewusteloos. De hulp der reddingsbrigade
kwam echter te laat voor den bewoner, daar
hij reeds was overleden.
STAQSNIfc-UWS.
LANGEBAAN-DRAV EKIJEN.
De bekende dravers met enkele nieuwelin
gen zijn ingeschreven voor de iangebaan-cLra-
venjen, welke de Kennemer Sportclub den
tweeden Pinksterdag op haar gezellige baan
aan de Nieuwpoortsiaan houdt. Een bijzon
dere attractie vormt Allicht de- eerste course,
een oraverrj onuer den man. Een mooie in
schrijving is er voor de tweede draverij, ter
wijl ooit de beide andere courses zeer bevre-
uigenu oezocht zullen zijn, als alie paaiden
„ia ueii start verschijnen. Alle reden dus om
bij goed weer groote belangstelling te ver
wachten.
KLEINE OORZAKEN
De wagen met kaas, die de fcmge week op
eigen initiatief zijn vrachtje loste en dat op
zoo n .onhandige manier deed dat alle kaas,
wagen incluis in de gracht kwamen te liggen,
uuct den kaasdragers meer onaangenaainhe:
den berokkend, dan wellicht de lezers na ken
nisneming van het bericht in onze courant
van Vrijdag 2 Juni vermoed zullen hebben,
want, wel werden alle kazen, op één na, op-
geviscnt, maar 't bergloon en de schade aan
de kaas toegebracht beloopen toch nog de
niet onbelangrijke som van 87, die geza
menlijk door het gilde der kaasdragers ver
goed moet worden. Voor deze menschen een
leelijke schadepost 1
AFDEELliNG ALKMAAR VAN DE
NATIONALE VEREENIGING
VOOR DEN VOLKSZANG.
Bij de laatst gehouden ledenvergadering
in de bovenzaal van café „Central" door de
afd. Alkmaar van genoemde vereeniging wa
ren aanwezig het 'bestuur en éen lid.
De voorzitter, de heer A. Ohlen, opende
de vergadering en heette allen welkom, het
tevens betreurende, dat. de vergadering zoo
slecht bezocht was.
De voorzitter deelde mede, dat'de heer G.
Pieters, secretaris, zijn functie had neerge
legd en de heer J. A. Hoekmeijer bereid was
gevonden de functie van secretaris op zich te
nemen.
advocaten, doctoren, schrijfsters, maar nog
geen kiesters. Het doel is dusom dus ook
vrouw te doen kiezen voor staats- en gemeen
tebelangen. Prof. Opperheim heeft gezegd
van de kiesbevoegdheia .gaat een opvoedende
kracht uit. En van wie gaat er nu een nog
meer opvoedender kracht uit dan van de
vrduw? De vereeniging voor het vrou
wenkiesrecht teft meer dan 20.000 leden,
die hun belang overal in alle kleine en
roote plaatsen op den voorgrond stelt.
De eisen voor kiesrecht is dus niet dwaas.
Wel zegt men: de vrouw is nog niet poli
tiek genoeg ontwikkeld, heel goed zegt
dan zoo ontwikkeld? Of gaan er geen propa
gandisten het land door om de minder ontwik
keiden voor te lichten? En op die vergaderin-
n waar die propagandisten spreken komen
ook vrouwen, en strijkt de man er wat van op,
de vrouw neemt er ook wat van mede. Velen
zullen zéggen, wanneer de vrouwen aan de
politiek gaan doen zal het huisgezin er onder
lijden, en zal menig huwelijk op echtscheiding
uitloopen. En dat is toch niet zoo, waarom
zou de vrouw zich niet op politiek gebied mo
gen wagen, terwijl de man heit wel doet en er
toch geen echtscheiding of huiselijke onaange
naamheden uit voortvloeien? 't Belang van
den Staat eischt dat de vrouw het kiesrecht
krijgt. Mevrouw Haver heeft eens gevraagd:
Waarom moet de vrouw in een constitutioneel
land 't kiesrecht hebben? Het antwoord luid
de, omdat het rechtvaardig en verstandig is,
want door buitensluiten legt men haar het
zwijgen op, en dat is schade voor het geheel.
bpi. vervolgde: dan komt er nog bij, dat
er vele zaken zijn, die de vrouw beter beoor-
deelen kan dan de man, b.v. prostitutie en
drankmisbruik. En juist daarin kan de
vrouw zooveel doen, ja meer dan de man.
Art. 80 van de grondwet beeft de moge
lijkheid geopend voor het vrouwenkiesrecht,
want de vrouwen hebben geen minder belang
bij de doorvoerihg van algemeen kiesrecht
dan de tot nu toe uitgesloten mannen. Het
uitsluiten van een deel van ons volk kan niet,
mag niet, en zal ook niet kunnen, en daarom
aldus spr., maak propaganda om uw doel te
bereiken. Het is geen eisch van enkele fana.-
tisten, geen eisch van enkelen die gelijk wil
len hebben, maar een eisch die gaat van Dol-
lard tot Schelde.
Spr. zeide: wij weten allen wat de memo
rie van toelichting inhoudt, wij komen er
dus niet op terug, alleen dit: het ministerie
heeft blijkbaar het' kiesrecht nog niet aange
durfd, hij was te bang dat tal van partijen
zich nog meer zouden splitsen; principieel
is men er niet tegen, men heeft het echter tij
delijk uitgesteld, want men wilde niet alle
vrouwen dat kiesrecht geven. Spr. schetste
den politieken toestand van Europa en gaf
tevens 's lands toestand in 't licht, en wat dat
te danken heeft aan de vrouwen. Het steun
comité b.v. waaraan de vrouw haar beste
krachten gaf en geeft. Dan vroeg spr.: ver
dient de vrouw dan niet ten volle de burger
rechten?
'Laat ons dus hopen dat wanneer het vrou-
CODRA
