DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE OORLOG.
tpF
No. 140
Honderd en aehtldeiide jaargang.
«I,...—ri.pi|.rimannripn11 ft.p.pogtl 1.25. AdTettootleprlis 10ct p.regel. grootBIdtersnasiplaMmte. Bristenfi.N.Boek-aHaTidelsdratdteriiï.h.HERJIs.CI1STERZDflH. VoordamC9. Telefnr.
TRIJDAG 16 JUNI.
NEBERLANB.
FRANKRIJK.
ALKMAAR, 16 Juni.
De militaire medewerker van de Times be
toogt, dat het ingezette Russische offensief
slechts een begin is van het te verwachten
optreden der verbondenen. De krijgsverrich
tingen op het Oostelijk operatie-tooneel,.
schrijft overste Repington, zullen een groot
gebied omvatten en wij staan paS aan het be
gin van een grootsche en belangrijke bewe
ging. De geallieerden komen ten slotte v in
actie. Zij staan alle met draadlooze telegrafie
met elkaar in verbinding, zelfs in Klein-Azië,
en men moet ver en wijd rondzien als men
met één enkelen blik den geheelen horizont,
die spoedig in vlammen zal staan, wil om
vatten.
Wij hebben dezer dagen reeds betoogd, dat
het oogenblik voor een algemeen entente
offensief buitengewoon gunstig lijkt. Trou
wens hoezeer de entente-landen samen
werken, blijkt uit de berichten van het Russi-
sche front, welke zeggen, dat de Russische
stormcolonnes werden vergezeld door Belgi
sche gepantserde auto's, dat Fransche officie
ren gas-aanvallen leidden en dat er veel Ja-
pansche munitie werd' gebezigd. De Engel-
sche minister-president zegde generaal Jof-
fre hulp toe, zonder dat echter nader is aan
gegeven, of deze zal bestaan in rechtstreek-
sche hulp door het zenden van Engelsche
troepen naar Verdun dan wel door een offen
sief aan het Engelsche front
Dat de Russen nu ook ten noorden van de
Pripel aanvallen hebben gedaan, kan betee-
kenen, dat zij hun. reeds 400 K.M. lange front
willen uitbreiden, kan echter ook slechts een
afleidingspogen zijn. Waarschijnlijk zijn met
het Russische offensief de grootste vorderin
gen reeds behaald. Het heeft er inderdaad op
het oogenblik veel van, dat het tot staan is
gebracht. Althans, schot zit er de laatste da
gen niet meer in. Gebeurtenissen van belang
hebban er niet plaats, de Oostenrijkers mel
den, dat hier dé toestand overanderd is en
elders de aanvallen werden afgeslagen en de
Russen geven geen nieuwe vorderingen aan,
volstaan slechts met medé te deelen, dat er
ruim 150.000 soldaten zijn gevangen geno
men, een' zeer respectabel aantal overigens.
Op het Westelijk oorlogstooneel slaagden
de Fransch'en er in, een Duitsche loopgraaf
op dé helling van den „Dooden Man" te ver
overen, aan het Engelsche front is de toe
stand onveranderd. De Italianen namen bij
verrassing en met behulp van afgezeten cava
lerie eenige Oostenrijksche stellingen in den
sector van Montfalcone. In Zuid-Tirol vallen
dé Italianen tevergeefs aan in elk geval is
het Oostenrijksch offensief hier thans ten
einde.
Onmiddellijk na den slag bij Jutland heb
ben we geschreven, dat men vermoedelijk niet
te weinig zou rAmen, wanneer men het aantal
omgekomenen op 6000 A 10 000 schatte. Uit
officieele opgaven blijft thans, dat de Engel-
schen 6104 en de Duitschers 2414 dooden en
vermisten hebben.
In de Oostzee heeft aan de Zweedsche kust
een zeegevecht plaats gehad tusschen con-
voyeerende Duitsche torpedobooten, een
hulpkruiser en eenige gewapende trawlers
met Russische torpedojagers, waarbij twee
Duitsche convoyeerende kleine toipedoboo-
ten en een Duitsche hulpkruiser in den
grond geboord werden, terwijl de Russen
noch verlies noch averij beliepen.
Het bureau Wollf verspreidt het bericht,
dat er een lijk is aangespoeld van den nieu
wen kleinen Engelschen kruiser Carysfort.
yWij merken hierbij op, dat Reuter reeds den
9den meldde, dat was aangespoeld het lijk
van den. kok der Carysfort, dat deze kok was
overgegaan naar de in den slag bij Jutland
gezonken torpedojager Tipperary en dat dit
werd medegedeeld, om te voorkomen, dat de
Duitschers zouden beweren, dat de Carysfort
was gezonken.
aardappelen regelt, rekent, dat er dagen
220 tot 250 wagons noodig zijn. Om de
moeilijkheden van haar taak duidelijk te ma
ken, deelt de Matin, waaraan bovenstaande
is ontleend, mede, dat in vredestijd het nor
male goederenvervoer per spoorweg van de
voornaamste Fransche havens uit naar het
binnenland, drie millioen ton per maand be
droeg' het is thans vier-en-een-half millioen
ton. En het aantal beschikbare wagons is
tengevolge der legerbehoeften aanmerkelijk
verminderd.
KORTE BERICHTEN.
Bij de Engelsche vloot zijn een aantal
admiralen, vice-admiralen en schoüt-bij-naeh-
ten gepensinoeerd en door jongere krachten
vervangen.
De bevolking van Berlijn is sedert het
begin van den oorlog inet 400.000 zielen ver
minderd, waarvan de helft in de laatste 12
maanden.
Het verbod van slachten van vee voor
eilgen gebruik is in Duitschland in zooverre
opgeheven, dalt de landraden voor dergelijke
slachtingen vergunning kunnen geven.
Een der Amerikaansche bedrijven, die
tengevolge van den Europeeschen oorlog een
buitengewonen omvang hebben gekregen, is
de de bloemkweekerij. Vooral in sommige I
Zuidelijke Staten, kweeekt men thans allerlei
bloemen, die vroeger uit Italië en het Zuiden
van Frankrijk ingevoerd werden.
In Denemarken is boterfabriek, die meer j
blikjes melk had uitgevoerd, dan waarvoor ze j
vergunning had,, met 11000 gulden beboet.
De Italianen deden aanvallen op dei
hoogvlakte van Doberdo en het burggenhoofd I
van Görz, welke niet alle werden afgeslagen, j
ze maakten ongeveer 500 gevangenen.
De Duitsche marinestaf betoogt nog eens
dat de Engelsche verliezen in den zeeslag bij
Jutland veel grooter waren dan de Duitsche.
Volgens een bericht uit Madrid, willen
aanzienlijke Spanjaarden koning Alfons voor
Nobel's vredesprijs voordragen.
De koning van Griekenland, meldt een
Havas-bericht uit Athene, heeft nu ook de de
mobilisatie van de vloot gelast.
DE NOORDHINDER".
(Officieel). Het Departement van
deelt mede, dat, met het oog op de
ding van het Engelsche mijnenveld
Noordzee, het lichtschip „Noordhinder",
zoodra de gelegenheid daartoe gunstig is
ongeveer 18 zeemijlen in noordelijke richting
zal worden verplaatst naar een punt ten
N. O. van den noord-oostelijken hoek van het
nieuwe mijnenveld. Van den datum van ver
plaatsing van het lichtschip en de juiste
lengte en breedte der nieuwe ligplaats zal
nader mededeeling worden gedaan.
TORPEDO 2033.
De Haagsche Nieuwe Crt. merkt op, dat
men ten aanzie VPI
vdor een definitieve ontkenning van de Duit
sche regeering, uitvoerig toegelicht, met do
cumenten ondersteund en in de stelligste be
woordingen veivat, dat geen Duitsch oorlogs
vaartuig aan den ondergang van de Tuban
tia schuld draagt.
En deze positie is daarom hoogst onbe
vredigend, omdat wij, tedwijl eenerzijds thans
voor onze regeering de weg" om met Duitsche
medewerking deze pijnlijke zaak tot volkomen
klaarheid te brengen, schijnt te zijn afgesne
den, anderzijds voor het raadsel blijven staan
hoe de Tubantia het slachtoffer van een op
haar afgeschoten torpedo is kunnen worden,
zonder dat eenig oorlogsvaartuig daarbij be
trokken was."
„Het zij hier nogmaals gezegd, dat wij aan
de duivelsche veronderstelling, als zou een ei-
en of een door hen buitgemaakt schip der
het Oberprisenhof te Ham-
of als het vernederend
van
sans-gene, waar
uitspraken
burg of ah VPPP
mede Berlijn onze Regeering op beantwoor
ding laat wachten van haar Nota betreffende
de ontwijfelbaar onrechtmatige, opzettelijke
en brutale vernieling van onze „Berkel-
stroom".
Het einde van de Tubantia-zaak?
Onder reserve van alle rechten en aanspra
ken, zeggen wij en van de gevoelens die zij
EEN 'STOOMSCHIP OPGELEGD.
genomen 8 millioen K. G. zullen ter be
schikking van de grossiers gesteld worden.
De zaak van een centrale leiding zal de mi
nister overwegen en met zijn ambtegenoot be
spreken. Met alle kracht zal worden opgetre
den tegen burgemeesters, die hun plicht niet
nakomen.
De heer Schaper weersprak, dat de levens
middelen-voorziening van de regeer ing zoo
gezond is.
De heer Sannes (S. D. A. P., Veendam)
drong aan op wijziging van de levensmidde
lenwet in den zin van uitbreiding. Spreker
Wa
Het stoomschip „Maas" van de Naamloo-- -
ze Vennootschap ftoutvaart te Rotterdam, wees op de mogelijkheid van onteigening u t-
deeit de N. Rott Crt. mede, dat bevracht was breiding van straffen tegen taude^centrah-
om een lading hout uit de Oostzee voor een
aldaar gevestigde houtfirma naar hier te ver
voeren, heeft daarvoor geen verguning om
uit te varen kunnen verkrijgen. Wel kon een
dergelijke vergunning worden verkregen,
wanneer de reeder ij er in toestemde, in plaats
van hout uit een Oostzeehaven te halen, een
lading fosfaat van Tunis te halen, bestemd
voor de fosfaatcommissie.
De reederii heeft nu besloten het stoom
schip „Maasop te leggen, daar de aange
boden vracht een aanzienlijk verlies aan
vrachtpenningen zou opleveren.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
Aan de orde was de interpellatie-Schaper
ovei de levensmiddelenvoorzieaing.
dam) vroeg wie er nu baas is op het
De heer
De a;
Marine
uitbrei-
in de
Schaper (S. D. A. P., Appinge-
baas is op het departe
ment van landbouw, en wees er op dat de hier
te lande voortgebrachte artikelen steeds duur
der zijn geworden en de getroffen maatrege
len dat tot gevolg hebben gehad. Spreker
vroeg of wat met betrekking tot den uitvoer
van aardappelen gebeurd is, wel van een be
hoorlijk beleid getuigt De uitvoer is te groot
geweest, de controle is te slap, schandelijke
trucs zijn gebruikt.
Spreker meende, dat de regeering moet zor
gen, dat er eerst genoeg op de binnenlandsche
markt is, voor er wordt uitgevoerd, en hoop
te, dat de regeering maximum-prijzen voor de
nieuwe
lok aan suiker is er gebrek. Spreker vroeg
of hier geen invloeden van belanghebbenden
aan het werk zijn, die weten waar de suiker
zit, maar het niet zeggen. Door onvoldoende
controle is veel meer uitgevoerd dan geoor
loofd is.
Ook met betrekking tot het vleesch had spr.
klachten. Ook hier betreurt hij den uitvoer op
groote schaal.
Spreker vroeg of er niets tegen te doen is,
dat de boeren de koeien vasthoüden. Zoo noo-
dig make men een nood-wet je. Voorts vroeg
spr. waar de haring blijf en klaagde hij over
willekeur met de broodkaarten.
Een vaste leiding is noodigmen kan niet
alles aan de commissie overlaten. Er moet een
man komen die aan de Kamer verantwoorde
lijk is. De regeering moet de zwendelaars
straffen en desnoods de strafwet verscherpen.
De inbeslagneming dient te geschieden tegen
productieprijs en de gemeentebesturen moeten
worden gedwongen om mede te werken.
Spreker hoopte, dat als straks het 20 milli-
oen-ontwerp aan de orde komt, een minister
van landbouw de Kamer weer te woord kan
zullen staan. Hij stelde in'verband met het
door hem gesprokene zes vragen aan de re
geering.
De minister van binnenlandsche zaken zei-
de, dat bij het intreden" van de ongesteldheid
van den minister van landbouw geen tijdelijke
minister is benoemd, omdat de daaraan ver
bonden moeilijkheden te groot waren. Er is
echter met spreker een verantwoordelijke mi
nister ter beantwoording van de interpellatie
gebleven.
De gevolgde economische politiek achtte
spreker juist. Hij somde op wat daarmede
verkregen is. Hij ontkende niet, dat er fouten
zijn begaan, maar de regeering kon niet alles
doen! De duurte der levensmiddelen is een al-
bedraagt
12.000
AARDAPPELEN,
dappeloogst in Bretagne
ongeveer 80.000 ton. Daarvan mag
ton naar Engeland uitgevoerd worden. Van
het overschot is 40.000 ton voor de Fransche
troepen bestemd, verder gaat er een deel naar
het Engelsche leger en de rest is voor de be
volking van Parijs. Het vervoer van deze
massa aardappelen, men kan zich voorstellen
wat daarbij in een oorlogvoerend land komt
kijken, zalwoor het grootste deel tusschen
vandaag en 15 Juli plaats hebben. Er is voor
elke acht ton aardappelen één wagon noodig.
De militaire directie, dia het vervoer dar
eallieerden de Duitsche torpedo 2033 tegen
de Tubantia hebben afgezonden, geen oogen
blik kunnen gelooven. Waarom niet, hebben
wij meermalen toegelicht; ook technische re-
denen maken de veronderstelling nauwelijks gemeen verschijnsel, dat alleen kan worden,
aannemelijk. Men kan er van op aah, dat de beperkt. Het is buiten de; macht der regeering
overgroots meerderheid van ons volk voor
zulk een' bedenksel de schouders zal blijven
ophalenzelfs de Duitsche pers durft er, na
het aanvankelijk verspreid te hebben niet
goed meer mee aankomen. De Duitsche Re
geering heeft nimmer gedaanin haar Nota
wordt een dergelijke mogelijkheid zelfs niet
gezinspeeld."
Voorts zegt het blad: ,?Voor het arbeiden
van internationale commissies met de noodza
kelijke medewerking van ten doode toe strij
dende staten, is het nu helaas, de tijd niet
Laat ons aannemen dat dit een van ae rede
nen is waarom de Duitsche Regeering met een
dergelijk voorstel bij dé onze (nog) niet is
aangekomen."
„Het zou, hoe moeilijk de thans ingetreden
pauze in het Tubantia-drama ook te verdra-
en is, de wond die aan onze zeevarende natie
oor de ellendige vernieling van een onzer
schoonste schepen is geslagen, om
verzacht hebben, indien de Duitsche Regee
ring had doen blijken dat zij, bij het vaststel
len van haar overtuiging, óók
zelve had voorgelegd. b
deze vraag zich
Een aanbod tot vergoeding van de door een
Duitsche torpedo aan een volkomen schulde
loos onzijdig vaartuig toegebrachte schade;
een bereidverklaring zelfs maar, om de vraa;
of op schadeloosstelling aanspraak is. nu
na den oorlog voor het Hof van Arbitrage
aanhangig te maken, zou hier te lande,, niet
louter in stoffelijken zin, de scherpe kanten
van het Tubantia-geval hebben afgevijld. Die
blijven nu Bchrijnen, minstens even pijnlijk
als da jongste, voor ons even onaanm
om dat algemeene verschijnsel tegen te gaan
Ter beantwoording van de gestelde vragen
zeide spreker, dat er niet te veel aardappelen
zijn uitgevoerd, maar een groot aantal zijn
voor.de fabrieken gebruikt en voor veevottoer,
toen zij nog goedkoop waren. Bovendien is er
op groote schaal fraude gepleegdde regee-
rmg heeft echter de burgemeesters daartegen
gewaarschuwd.
Spreker zette nader uiteen, wat de regeering
met betrekking tot de inbeslagneming, toen er
van gebrek bleek, heeft gedaan.
Weldra zullen er nieuwe aardappelen aan
de markt komen en de prijzen dalen. De uit
voer van nieuwe aardappelen wordt geheel
verboden' en zal eerst dan weer worden open
gesteld, als in (je behoefte tegen redelijken
prijs ruimschoots is voorzien.
Spreker herinnerde aan het uitvoerverbod
van peen en bloemkool, dat zal worden uitge
breid door een verbod van uitvoer van luxe
groente. De erwten en booen zijn tot ver over
de gedane aanvrage uitgegeven. Erwten zijn
er in overvloed,
Wat het vleesch betreft, behalve kleine par
tijen naar België is er geen slachtvee uitge
voerd, alleen fok- en melkvee. Vooreerst zal in
't geheel geen uitvoer worden toegelaten. Ont
eigening is hoogst moeilijk. Toch worden
maatregelen geraamd om dit moeilijke vraag
stuk de baas te worden. Onderhandelingen
over invoer van vet en spek zijn gaande.
Suiker wordt in groote hoeveéheden achter
gehouden, maar het is niet bekend waar ze
zit: Toch heeft spreker maatregelen genomen
om suiker ia beslag ta nemen. De reeds ia be-
seering van de uitvoering, en meer mededeel
zaamheid van de regeering tegenover de Ka
mer.
DE STATEN-VERKIEZINGEN.
In Zuid-Holland was de samenstelling der
Provinciale Staten aldus: 48 rechts en 34
links, zij is thans: 43 rechts tegen 23 links,
•n herstemming komen in 16 districten 20
links en 12 rechts. De rechtsclie partijen heb
ben dus reeds de volstrekte meerderheid en
daardoor kan reeds nu worden gezegd, dat
de meerderheid der Eerste Kamer rechtsch
blijft
De stand in den Staten van Overijssel was
tot nu toe 24 rechts, 23 links. De verkiezin
gen van gisteren hebben als definitief resul
taat gebracht het verlies van één zetel van
rechts in Enschedé. Daar traden af twee so
cialisten en één Roomsch-Katholiek. De laat
ste is vervangen door een liberaal.
De rechtsche partijen moeten dus bij dé
herstemmingen een zetel halen in Zwolle óf
in Ommen willen zij in Overijssel de meer
derheid behouden.
In Utrecht II verloren de Vrijzinnigen een
zetel, in Schoterland eveneens.
Volgens de beschikbare gegevens is het best
gestemd in Overijsel, waar het grootste aan
tal thuis blijvers in Zwolle was n.l. 1277 van
de 5389 kiezers en het kleinste aantal in
Steenwijk met 542 van de 4462 kiezers. In
Zuid-Holland werd over 't algemeen wel het
slechts gestemd, in den Haag bleven van de
48807 kiezers er 23755 van de stembus weg,
terwijl Middelhamis in deze provincie het bes
te figuur slaat met 980 thuisblijvers op de
5645 stemgerechtigden. In Friesland telde
Sneek 5092 van de 13096 kiezers die niet van
hun recht gebruik maakten, terwijl Leeuwar
den in deze provincie het best voor den dag
kwam evenwel nog met 4403 thuisblijvers van
de. 15334 kiezers. In de provincie Utrecht
staat het district stad Utrecht I met 3863
thuisblijvers van de 10541 kiezers bovenaan,
terwijl in Amerongen het ijverigste gestemd
werd hoewel hier van de 8013 kiezers nog
2554 geen stem uitbrachten.
De R. K. Maasbode schrijft naar aanlei
ding van dezen uitslag o.a.
nder Gods zegen hebben de rechtsche
werkers, den vervaarlijken linkschen aanval op
de rechtsche meerderheid der Eerste Kamer
afgeslagen"
„Met Gelderland zeker rechtsch en Zuid-
Holland eveneens in de rechtsche meerderheid
in de Eerste Kamer tevens verzekerd."
„Dat is de uitslag, zoo nuchter mogelijk
geschetst."
„Daarover mogen wij met heerlijke voldoe
ning juichen. Nog is het alleen de vraag,
hoever de rechtsche victorie zal worden
doorgezet"
up geen provincie waren zóó sterke ver
wachtingen der linksche partijen geoouwd.
uaugt zorg sioeg allen rechiscnen om het
uart mj ue geuachte aan de hooge belangen,
weike daar zouden worden besnst
/loo kunnen wij met vreugae over de vic
torie en met noop op verdere zege vervuld
zijn.
i och mag dat ons geen oogenblik doen
vergeten, daL deze stemmingen, ais men de
taai der cijiers over de geheele linie m elk
der provinciën waar gesneden is, verstaan
wu, Lot diepe bezinning maant.
Wat is het, dat net liberalisme letterlijk
overal meen zinkt ais een aangeschoten bal
lon, waaruit de spannende gassen op een
maal ontsnapten?
z.ijn het de geweldige mokerslagen van
onze beginselvaste overtuiging, van onze on
verzettelijke geestdrift voor de Christelijke
beginselen van regeerbeleid? Goddank, wij
mug en ïoemen op groote beginselkracht, dié
onze gelederen nog met eian doet voorwaarts
vliegen.
Maar trots onze schoone cijfers, welke
schier overal toename vertoonen, blijkt toch
idat wij niet de geheele stemmennalatenschap
van het wegstervend liberalisme tot ons ge-
dokken hebben en dat de grootste helft van
wat liberaal-blauw was is aangezet met roo
de menie.
Men ontkenne de klaarblijkelijke feiten
niet; rood' wast met dreigende snelheid.
Nu weten wij de middelen, waarmee de so
cialistische menners hun menschen lokken.
Ditmaal hebben zij zich van de ontevre
denheid over dé schrikkelijke duurte meester
gemaakt voor hun stembusbelangen.
Dat echter hun plat-materialistische metho
de zoo groote successen aanbrengt, moet ons
bij de vreugde der behaalde zege ot ernstig
zelfonderzoek zetten.
Bewustheid van ons beginsel, een heerlijke
geestdrift voor de heilige zaak van het Chris
tendom onder alle lagen van ons volk hebben
Zij die zich met I Jnll
op dit blad abonneeren
ontvangen 'de tot dien
datum te versoliijnen nummers gra
tis en tiauuu.
De Pireetie.
kiezingen reeds nu vast.
Een keerpunt in de steeds verder gaande
eindscheiding, waarin wij de zijde van het
(Christendom, rein en volledig Christendom,
zullen kiezen.
Deze les moge ook de rechtsche kiezers in
dé provinciën Noord-Holland en Zeeland,
waar de strijd nog wacht, reeds putten. Naast
de vreugde over onze overwinning zal het hun
kracht schenken voor een stoeren, principiee-
wij voor alles na te streven.
Boven de grofheid der materialistische ver
leiding zullen wij hooger dan ooit te voren
hebben te heffen de vaan van het rein en on
bevlekt beginsel.
Als een keerpunt staat de uitslag dezer ver-
len strijd.
De N. Rott. CL schrijft:
De Statenverkiezing m Zuid-Holland heeft
aan de vrijzinnigen niet opgeleverd wat wel
licht weinigen hadden verwacht, doch wel
velen hadden gehoopt. Winst ia er tot nu toe
niet uit voortgekomen, schoon de kans daar
op nog niet geheel is verkeken. Met name
Gouda kan een zetel aan de vrijzinnigen
brengen, die door een C.-H. man was bezet
Daartegenover staat echter, dat te Leiden,
en in Rotterdam V een vrijzinnige zetel ver
loren is gegaan, te Leiden aan de kerkelijke
partijen, die daar hunne beidé Candida ten in
eens verkozen zagen, in Rotterdam V de zetel
van den heer Mees, die voor de herstemming
is uitgevallen.
Aldus' kan in het algemeen gezegd wor
den, dat de dag voor de vrijzinnigen niet
gunstig geweest is. L^open alle herstemmin
gen mee, dan houden *ij toch nog het verlies
van één zetel te boeken.
De verkiezing te Rotterdam heeft in het
teeken van den aardappelnood gestaan. De
bond van anti-revolutionnaire kiesverenigin
gen heeft het juist ingezien, toen hij onder
dit vaandel optrok al valt hij erom niet te
roemen. Voor de vrijzinnigen is deze om
standigheid niet gunstig geweest. Het gevolg
hiervan, en van ae onverschilligheid in het
eigen kamp zeer zeker ook, is, dat, behalve
in district III, alle vrijzinnigen candidaten
zijn uitgevallen. Aangenaam is dft niet, doch
de strijd is van vrijzinnigen kant met beza
digdheid en loyaliteit gevoerd, en dus zullen
de vrijzinnigen het verlies kunnen dragen."
Gemengd nieuws.
BETOOGINGEN.
Gisteren hebben er te Amsterdam, zegt de
Tel., weer een aantal hongerbetoogingen
plaats gehad. In een café in de Szaar Peter
straat waren om 2 uur al 200 vrouwen, deels
met kleine kinderen op den arm, bijeen. Er
was ook een zeer groot getal stakers en uit
gestotenen van de Nederl. Scheepsbouwmaat
schappij bij, en de optocht, die na afloop
werd gehouden, bestond ook voor een aan
zienlijk deel uit hen.
De spreekster, mej. Heijboom, zeide o. m.:
Deze vergaderingen zijn nog maar min ia-
tuur betoogingen, zij moeten groeien. De
vrouwen moeten-wakker blijven en aanhou
dend bij elkander komen óm te blijven betoo-
gen, bij duizenden. Het gemopper bij den
winkelier geeft niet. Als de vrouwen echter
op de" straat haar gebrek, haar nood demon-
streeren, zal de regeering van den ernst wor
den doordrongen. De demonstraties van het
arme en uitgehongerde volk moeten echter
kalm, netjes en waardig zijn. Men bereikt
zijn doel niet door ruiten in te gooien bij de
winkeliers, die er eigenlijk niets aan kunnen
doen.
Ook in de Kinkerstraat werd eveneens een
betooging gehouden in een café, om te pro
testeeren tegen de dluurte der levensmiddelen.
Het zaaltje was tjok vol, maar buiten ston
den duizenden toehoorders(sters).
De heer Lansing, als spreker optredende,
zeide o m.In 1915 stierven er, volgens de
statistieken, 5522 kinderen meer beneden het
jaar dan in 1914. Dat is een gevolg van on
dervoeding I (Teekenen van instemming)
Wilt ge dien toestand nog langer dulden?...
Geroep: „Neen, neen, nooit!"
Welnu, vervolgde de heer Lansing, vrou
wen en moeders, doet uw plicht en protes
teert! Eisch voor de opbrengst van uwen ar
beid: Brood en Vrijheid, Vrijheid en Brood!
Buiten sprak de heer Spanjer ook enkele
w'oorden tegen de menigte. Daarna trok men
in optocht naar de Levensmiddelencommissie.
Bij het bureau voor de commissie voor le-
vensmiddelenvoorziening bestond de stoet,
waarbij zich langzamerhand meerdere vrou
wen hadden aangestoten, uit eenige duizen
den kopper. De leiders verzochten daarop
een onderhoud met de commissie, welker se
cretaris, de heer H. Rootlieb, hen te woord
stond.
Een der leiders wees op den heerschendén
nood en verzocht alle maatregelen te nemen,
die verbetering in den toestand zouden kun
nen brengen.
De heer Rootlieb, overtuigd van den onge-
lukkigen toestand, gaf als zijn meening te
kennen, dat er gebeurt wat gebeuren kan.
Aan het einde van dé samenkomst gaf een
der manifestanten den heer Rootlieb te ken
nen, dat, wanneer stads- en landsregeering
geen middelen kunnen toepassen' om verbete
ring aan te brengen, de duizenden vrouwen
hier zelf voor zouden zorgen.
De vereenigihg van groenten-, aardappel
en fruithandelaren „Algemeen Verbetering"
had gisteravond een vergadering belegd ter
bespreking van den toestand bij den kleinen
handeldrijvenden middenstand en meer in het
bijzonder aangaande „de distributie en hare
fevolgen voor den middenstand en de ver
ruikers." i i
COURAN
L. P-,
