V
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Monderc' en achttiende Jaargang
1918.
DINSDAG
20 JUNI
©UITSCMLAÏÏD.
NEDIMAN®.
Ho. 148
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zou- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar flr*S franco door het geheele Rijk f1,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën s
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9.
ALKMAAR, 20 Juni
Op het Oostelijk oorlogstooneel trekt zich
thans aller aandacht samen. Wel gewagen
de legerberichten uit het Westen van strijd,
maar de toestand blijft daar steeds' ongewij
zigd. Anders daarentegen staat het in het
Oosten. Daar blijven die Russen nieuwe vor
deringen maken, vooral in Boekowina, ter
wijl daarentegen de Duitschers en Oosten
rijkers verwoede tegenaanvallen doen in
Wolhynië en ook in Galidë den Russischen
opmarsch hebben vertraagd. Hier geldt de
vraag, of de film, die we eerst aan1 ons
oog hebben zien voorbijtrekken en die nu
aan het terugrollen is, deze laatste beweging
zal voortzetten en of we andermaal in ge
dachten zullen toeven bij al de plaatsen, wel
ke ons verleden jaar in omgekeerde volgor
de werden vertoond
Over de oorzaken van het Russische succes
heeft de Russische generaal Broesilof eenige
merkwaardige dingen gezegd.
„Het groote succes van mijn legers, zeide
hij, is geen gevolg van toeval of zwakheid
der Oostenrijkers, maar van de toepassing
van alle lessen,, geleerd in twee jaren van
verbitterden strijd tegen de Duitschera. De
hoofdoorzaak van ons succes was de vol
strekte samenwerking van alle wapens. Op
ons geheele front begon dë aanval op het
zelfde uur; het was voor den vijand onmo
gelijk troepen van het eene gedeelte van het
front naar het andere te zenden, daar onze
aanval op alle punten even grooten druk
oefende. De voornaamste strijd ia geleverd
in den sector voor Rowno. Hier wonnen
wij het meeste terrein, hetgeen beslissend is
voor 's vijands strategie op het geheele oost
front. Indien wij Kowel nemen, dan bestaat
er reden voor de onderstelling, dat het ge
heele oostelijke front moet worden terugge
nomen, daar Kowel een spoorwegknooppunt
is, dat van buitengewoon groot nut is ge
weest voor\de verbindingen1 van Duitschera
enOostenrijkers. De Duitschers steunen in
dezen sector met alle beschikbare troepen,
die kunnen worden aangetrokken; sommigen
komen van het west-, anderen van het noor
delijke oostfront.
„De aard van de moderne loopgraven,
waardoor zij zoo moeilijk te vernielen zijn,
is in verband met het aantal gevangenen
oorzaak, dat zij een gevaar worden
voor de verdedigers, zoodra de stalling in
rug en flank wordt bedreigd, want het is on
mogelijk snel te ontkomen. Bovendien - be
schikken wij voor het eerst over voldoende
munitie, waardoor wij in staat waren sper
vuur te leggen, zoodat de vijand oömogelijk
ongedeerd door de gevaarlijke zone van het
granaatkartetsvuur kan komen en er niets
anders overblijft dan overgave. Het is thans
nog moeilijk de politieke gevolgen van on
zen opmarsch te overzien, maar het is zeker,
dat zij voor O.-H. verreikend zullen zijn; het
is onwaarschijnlijk, zoo niet onmogelijk, dat
de Duitschers dit jaar groote versterkingen
voor de Oostenrijkers- zullen zenden. De val
van Czemowitsz zal een diepen indruk ma
ken in. Roemenië en de overige Balkanstaten.
Deze weken zijn slechts het begin van onze
zomercampagne en ofschoon de Duitschers
wellicht nog enikele kleine successen zullen
behalen voor hun definitieve nederlaag, zul
len wij den oorlog steeds krachtiger tegen
hen doorvoeren. De algemeene toestand is
bovendien verbeterd door de Engelsche
vlootactie."
Tot zoover de Russische leider van
dezen veldtocht. Wat dezen laatsten zin be
treft van het verslag der Times elk En-
gelsch blad is er tegenwoordig op uit om
de aandacht te vestigen op de beteekenis van
'de Engelsche vloot zeker slaat zij op de
aanwezigheid van Franschen en Belgen met
hun artillerie, munitie en gepantserde auto's
op dit oorlogsterrein. Nu is er ook een
Britsche troepenafdeeling aangekomen, wel
ke niet slechts opnieuw getuigt van de sa
menwerking der geallieerden, maar teven3
een bewijs te meer is, dat Engeland wel dé
gelijk baas ter zee is. Deze Britten hebben
echter een grooten ommetocht via Archangel
moeten maken om pp het oostelijk oorlogs
terrein te kunnen komen en wanneer men be
denkt, dat Russen langs een soortgelijken om
weg naar 't westelijk oorlogsterrein zijn ver
voerd, dan begrijpt men, dat hetzelfde mili
taire effect gemakkelijker had kunnen worden
bereikt, indien die Russen in Rusland geble
ven en die Engelschen naar Frankrijk gezon
den waren, maar ook, dit het hier een be-
toogiog geldt, ter symboliseering van de
eenheid en de samenwerking der entente-mo-
gendhedea.
De Times meldt, dat de Iersche kwestie
verdeeldheid in het Engelsche kabinet heeft
gebracht en dat de voorstellen van minister
Lloyd George waarschijnlijk voor eenige mi
nisters aanleiding zal zijn om hun ontslag
te vragen.
Italië kreeg een nieuw ministerie, dat den
oorlog krachtiger zal doorzetten en op doel
treffender wijze zal voeren en welks minister
president Boselli bij de aanvaarding van zijn
functie vol vertrouwen een groet heeft ge
bracht aan generaal Cadoma „den eminen
ten aanvoerder, die de Italiaansche soldaten
ter overwinning leidt."
Uit het Verre Oosten komt het bericht, dat
de Japansche troepen te Tientsin zijn geland,
naar het heet om de Chineesche regeering
hulp te verleenen in verband met den op
stand.
DE RIJKSKANSELIER UITÖEDAAGD.
De Rijkskanselier heeft, toen hij in den
Rijksdag de schrijvers van geheime schot
schriften op dien kaak stelde, met name ge
noemd den „Geaerallandschaftsdirektor"
Kapp. Deze heeft den heer von Bethmahn
Hollweg deswege tot een tweegevecht met
pistool uitgedaagd.
De Rijkskanselier heeft het duel geweigerd,
op grond, dat hij in het belang van den lande
tegen een aanval op zijn politiek is opgeko
men. De heer Kapp verklaart nu dat hij zich
genoegdoening zal zien te verschaffen, „op
een oogenblik waarop den rijkskanselier niet
meer de dekmantel van den oorlog, zijn posi
tie en de kneveling van de pers ten dienste
staan."
KQRTE BERICHTEN.
Het nieuwe Italiaansche kabinet is gis
termorgen door dén koning beëdigd, de heer
Boselli is minister-president.
De heer Boselli zond het volgend tele
gram aan generaal Cadorna: „Bij de aan
vaarding van mijn ambt als minister-prisi-
dent breng ik vol vertrouwen een groet aan
den uitnemenden legeraanvoerder, die de
soldaten van Italië ter overwinning leidt."
Japan heeft op verzoek van de geallieer
den 600 man troepen naar Peking en Tientsin
ezonden, ter bescherming vAn hunne en dë
apansche belangen in Noord-China.
De Belgische socialisten, die den wijk
naar Parijsch genomen hebben in een verga
dering met algemeene stemmen een motie aan
genomen waarin de Belgische socialisten zeg
gen te zullen weigeren het denkbeeld van vre
de te overwegen zoolang België niet zijn poli
tiek en economische onafhankelijkheid en zijn
ongeschondën gebied teruggekregen heeft.
Te Berlijn is bekend gemaakt, dat jonge
lingen, het 17dè levensjaar voltooid hebben,
verplicht zijn, zich voor den landstorm, aan te
melden.
In de jongste strafzitting der strafkamer
te Osnabrück is een landbouwer, die groote
partijen graan had achtergehouden niettegen
staande de opvordering ervan, veroordeeld
tot 3000 gulden boete en openbaarmaking
van het vonnis.
Bij de Franscke spoorwegen zijn voor
verschillende werkzaamheden 25.000 vrouwen
in dienst, niet alleen als conducteur, poetser,
kruier, maar zelfs op de kleine stations als
chef.
t LICHTSCHIP „SCHOUWENBANK."
Officieel). Ten gevolge op het bericht
van 17 Juni j.l. dteélt het departement van
Marine medé, dat het lichtschip „Schouwen-
bank" heden is verlegd naar een plaats, gele
gen op 51 graden, 41 minuten, 51 seconden
N.B. en 3 graden, 17 minuten, 21 seconden
O.L. van Greenwich.
ZEEVISCH.
(Officiéél). In verband met het voornemen
om uiterlijk met ingang van 1 Juli a.s. een
nieuwe regeling te treffen voor de beschik
baarstelling en de distributie van zeevisch
met inbegrip van Noordzeeharing, kan zeer
spoedig een" uitvoerverbod1 voor zeevisch
worden verwacht
Het ligt echter niet in de.bedoeling der
regeering om in het geheel geen visch te
dben uitvoeren. Integendeel zal de vischhit-
voer geregeld blijven plaats hebben, echter
op consent. Reeds is te Ymuiden een ambte
naar van 's rijks belasting belast met de uit
gifte van consenten voor haringuitvoer.
BINNENLAND.
STATEN-VERKIEZINGEN.
Gisteren heeft de stemming voor' de Pro
vinciale Staten van Noord-Holland plaats
gehad. Belangrijke verschuivingen hebben
zich daarbij nog niet voorgedaan.
In Amsterdam in district III en IV werden
dadelijk herkozen: de puplaire S. D. A. P.-er
J. A. v Zutphen en de oud-hoogleeraar prof.
G. A. van Hamel. In twee andere districten
zijn onmiddellijk uitgevallen in II de heer
Cnr. E. H. Boissevain en in VIII prof. van
Embden, beiden vrijzinnig-democraat. Van
de 15 zitting hebbenden zijn dus twee dade
lijk herkozen. De overige aftredenden ko
men in herstemming. In Haarlem komen de
aftredenden in herstemming n.l. de heeren
jhr. mr.J. N. G. Boreel van Hoogelanden
(lib. aftr.), Jhr. mr. D. E. van Lennep (Cb.H.
aftr.) tegen de heeren Mr. J. B. Bosman, Mr.
J. H. Monnik (a.-r., Mr. J. H. Thiel (v.-d.)
en L. J. C. Poppe S. D.)
In Velzen is gekozer het aftr. lid de heer
P. Vermeulen (a.-r.).
Te Hoorn zal herstemming plaats hebben
tusschen de heeren A. Commandeur (R.-C.)
en J. Winkel (Lib. afix.).
Zaandam: Herstemming tusschen de hee
ren: B. W. Binnendijk S. D. aftr.), Joh. W.
Dekker (lib.)K J. E. w. buys (S. D. aftr.) en
P. van Mever (V. D.).
Te Edam is gekozen de heer J. Korthals
Altes (Lib. aftr.).
Den Helder: Herstemming tusschen de
heeren: E. J. Bok (lib. aftr.), G. J. O. D. Dik
kers (lib. aftr.), A. W. Michels (S. D.) en A.
G. A. Verstegen (S. D.).
Te Enkhuizen werden gekozen dë heeren:
P. Bos (R. K. aftr.) en S. Groot (A.-R.).
Te Schagen werden gekozen: Jb. Zijp (lib.
aftr.) en K. Breebaard (lib. aftr.)*
Te Purmerend herstemming tusschen de
heeren: J. Koopman (lib. aftr.), C. Nolet (R.
C.), Jb. de Vries (S. D.) en J. wildschut (lib.
aftr.).
Te Weesp werden gekozen de heeren Mr.
H. Verkouteren (C. H. aftr.) en Mr. J. N. J.
E. Heerheus Thijssen (R. C. aftr.).
In district Nieuwer Amstel" werd gekozen
de heer M^ J. W. M. Westerwoud (R.C.
aftr.).
Van de aftr. leden behooren dus 14 tot de
rechter partijen, 25 tot links (20 vrijzinnigen,
5 sociaal-democraten). De rechterzijde heeft
bij dë stemming alléén in de muurvaste di
stricten de overwinning behaald.
In Amsterdam verloren de vrijzinnigen
een zetel in Amsterdam II, daar.net aftre
dende V D. buiten herstemming blijft en in
Amsterdam VIII waar de V. D. eveneens is
uitgevallen.
In Purmerenid-Amsterdam II, V, VIII en IX
en Haarlem moeten oriehoeksverkiezingen
plaats hebben.
Overzicht der stemming in N.-Holl. is dus:
Oude
Aftr.
Geko
Geko
Totaal
In her
stand
zen bij
zen bij
gekoz.
stem
candi-
eerste
ming
daatst.
stemm.
R. L.
R. L.
R. L.
R. L.
R. L.
R. L.
23 54
14 25
1
7 5
8 5
17 35
Gemengd nieuw®.
DE STAKING DER GROENTENHANDE-
LAREN.
Gisteren ten 10 ure had de groote optocht
van groentenhandtelaren te Amsterdam
plaats. Zonder incidenten liep dë optocht
van stapel en zonder wanordelijkheden werd
de stoet op een der hoofdpleinen ontbonden
waarna ieder deelnemer van dien stoet weer
naar huis toog,, doch zijn winkel gesloten
hield voor den verkoop. De politie dëed
echter na afloop vaq. den optocht overal het
volgende bulletin, aanplakken:
DEMONSTRATIES EN MANIFESTATIES
VERBODEN.
Met het oog op dë kans van rustverstorin-
en nu alle verschillende groepen van
langhebbenden de gelegenheid hébben ge
had, zelfs langs den luidruchtigen weg van
straatdemonstraties, hun wenscheri en grie
ven te uiten, zullen van af morgen, 20 Juni
1916, door dë politie te Amsterdam geen de
monstraties of manifestaties op den openba
ren weg meer worden toegelaten.
VROUWENDEMONSTRATIE TEGEN DE
DUURTE.
Op een viertal plaatsen in Amsterdam wer
den gistermiddag speciaal voor vrouwen be
legde vergaderingen gehouden om te pro
testeeren tegen dë duurte. Alle vergaderin
gen waren dicht bezet.
Bij het verlaten der vergaderingen werd
een stoet geformeerd. Voorop een groot
wit doek met de woorden: „De straat qp
tegen honger en duurte. Op voor uw kin
deren
Een groot aantal vrouwen stonden op den
stoet te wachten, allen gewapend met op
schriften als: „een vrouw, die haar kinderen
laat hongeren, is geen moeder," „weg met
de broodwoekeraars" enz.
Maar, hoe zonderling het bij deze demon
stratie tegen de duurte ook moge klinken,
één opwekking was er die het meeste succes
had; die was vóór de duurte, en bevatte het
korte vertoog aan hen die in legislatieve
hoogheid zijn gezeten: „Sla de bitter op."
In den stoet zelf, zegt het Hbld., werden
tal van börden gedragen met opschriften
als: „Wij hebben regeeringsbrood en regee-
ringsezels!" „Vrouwen lijdt geen honger, er
is voedsel genoeg!" „De meusch die hon
ger heeft, is niet vrij„Weg met Posthui
ma," stond er ergens kortweg. „Weg met de
levensmiddelenwoekeraars" „Als de regee
ring zoekt, zijn de levensmiddelen wel te
vinden!" Ook regenschermen van allerlei
aard waren groen en geel beschilderd met
de woorden: „Honger 1", „Demobilisatie"
enz.
De geheele schare begaf zich naar het
stadhuis om een adres aan den raad te over
handigen. Het adres werd echter door den
portier van het stadhuis in ontvangst geno
men. Daarop trok de stoet de stad door.
Voor de stoet echter ontbonden werd, sprak
mevrouw RolandHolst en de heer Kits de
verzamelde menigte toe, de mededeeling van
den hoofdcommissaris van politie en be
schouwingen daarover bleven echter achter
wege, zoodat de groote menschenmassa zich
ordelijk verspreidde.
Een wanklank deed' zich echter voor in en
bij een winkel vap De Ijageraad en eenige
andere winkels, die aardappelen verkochten,
die door de vrouwen bestormd werden, zoo
dat er des middags omstreeks twee uur een
groot gedrang ontstond. Een agent van po
litie loste, om de orde te handhaven, een
schot in de lucht.
Met steenen en ook aardappelen werden
de ruiten ingeworpen.
ACTÏE VAN HUISMOEDERS.
Te Baam hebben ongeveer 600 huismoe
ders uit de arbeidersklasse zich met een ver
zoekschrift tot den burgemeester gewend deelt
de Telegraaf mede, om verschillende goedkoo-
pe levensmiddelen verkrijgbaar te stellen.
GEEN HULP VOOR DEN BOER.
Volgens het N. v. d. D. heeft de landbouw-
vereeniging „Ons Belang, te Purmerland be
sloten een paar afgevaardigdën naar den mi
nister van oorlog te zenden, ten einde te be
werken, dat aan gemobiliseerden, werkzaam
in het land- en tuinbouwbedrijf, meer verlof
wordt gegeven Voor den boer is dikwijls geen
hulp te verkrijgen.
Ze heeft andere landbouwvereenigingen om
steun verzocht.
EEN AARDIGE VERGISSING.
Het Algem. Handelsblad deelt aan het slot
van zijn bericht aangaande de arrestatie van
den inbreker Jopie de Roos mede:
„Het bleken een paar oudë bekendfen van de
justitie te zijn: de één genaamd Roos, één
van de gebroeders van het bewuste trio, de
andere een zekere Rubeek, die ook al meer
malen met de justitie in aanraking was.
Oorlog en Landbouw geven deze week
geen gewone audiëntie..
Onnoodig te zeggen dat beiden thans vei
lig achter slot en grendël zitten."
Wij zijn van oordeel, dat men de zaken nu
toch waarlijk binnen de perken van het poli
tiek fatsoen behoorde te houden, zegt de Tel.
SMOKKELAARS BETRAPT.
Vier Duitschers, kooplieden uit Essen en
Keulen, vertoevende te Rotterdam, zegt de
N. R. Crt., zijn aangehouden in een pakhuis
aan den reijenoorddijk, waar zij bezig wa
ren flesschen met slaolie, stukken spek, ka
zen en zeep te verpakken in manden, welke
verder met kropsla Werden aangevuld; met
het doel, gelijk zij bekend hebben, een en an
der naar Duitschland uit te voeren. Zij wa
ren voornemens deze manden te laden in een
spoorwagen, die op htm bestelling geplaatst
was op den Persoonsdam, voor het gebouw
van de groenteveiling.
DE BEMALING IN WATERLAND.
Eindelijk komt er meer teekening in dë
droogmaling der polders, welke voor eeni
ge weken nog blank stonden zegt het N. y. d.
D. De Broekermeer is thans na veel opont
houd, zoover gevorderd, dat men het electri-
sche hulp-gemaal wegens gebrek aan watertoe
voer heeft moeten stilzetten, wel ligt hier nog
een plas, doch dien zal men door middel van
het permanente gemaal zien te verwijderen.
Ook in de Buiksloter-, Belmer- en de Mionnik-
meer wordt meer en meer land zichtbaar.
Roestbruin, troosteloos in hare kille doodsch-
agtfphto ZQ die zleh met 1 fall
jM-WfeïiP °P dit blad aboiuneeren,
IV ontvangen de tot dien
datum te verseluUnen nummers grt^
tie en lranoo.
De Directie,
heid liggen die dorre vlakten, waar eens weel
derige landouwen groenden. Alles met een
dikke sliblaag bedekt. De kleilaag is hier
reeds verhard, een enkel grassprietje tracht
zich er doorheen te boren.
Het Hemmelandi bij Monnikendam, dat
voor kort weer onderliep, staat nog gedeelte
lijk onder water; bij deze uiterwaard moet het
vanzelf weer wegvloeien.
HOOG WATER.
Naar aan de TeL gemeld wordt is het nog
zelden voorgekomen, dat men in dit seizoen
zooveel last heeft van hoog water op veel
plaatsen van Noord-Brabant
Zelfs in hooge zandstreken, zooals in de
omgeving van de Mierden, is er een nooit ge
kende waterstand. Al de hooilanden staan
'onder en het gras, dat reeds was gemaaid,
ligt te drijven.
Bij Uden en in andere plaatsen staan die
weilanden eveneens blank, zoodat zelfs d!e
hooiverpachtingen niets uithaalden, daar de
gegadigden niet durfden pachten, vanwege 't
water. Die verpachtingen worden dan ook
uitgesteld tot de volgende week. Als het war
ter niet spoedig verdwijnt, zal die hooioogst
enorme schade lijden, hoe mooi overigens Eet
gewas moge zijn verschenen.
DE DUURTE.
Gisteren vervoegden zich te Steenwijk on
geveer veertig vrouwen aan het gemeente
huis teneinde den burgemeester te spreken
over dë drukkende omstandigheden, waaron
der hunne gezinnen tengevolge van de duur
te der levensmiddelen gebukt gaan. Een drie
tal hunner werd bij den burgemeester toege
laten en eenige oogenblikken welwillend te
woord gestaan.
Nadat zij de belofte ontvangen hadden,
dat al het mogelijke gedaan zou worden om
zooveel mogehjk dezen noodtoestand te hel
pen verlichten, gingen allen, even ordeljjjk
als zij gekomen waren, heea
UIT TEXEL.
Op de laatste der 6 lammerenmarkten gis
teren gehouden, werden plm. 1600 lammeren
aangevoerd. Prijzen van 17.50 tot ƒ24.—
Goede partijen golden gemiddeld ƒ20/—.
Handel matig.
UIT SCHAOEN.
Op dë paardenmarkt van gisteren waren
254 paarden aangevoerd tegen 180 in 1915.
De prijzen waren -als volgtMerries met veu-
900, Rijtuigpaarden 725 h
halfjarige 475 h f 625,
len ƒ800
900, Drie- en een 'I
Tweejarige ƒ350 400, Veulens 250 6
325, Werkpaarden 325 650, Ketten
275 600, slachtpaarden 250 h 350.
De handel was vlug. De prijzen hoog. Voor
al ruinen van verschillende leeftijd voor
Duitschland waren zeer prijzig.
UIT OTERLEEK.
Hoewel voor het district Hoorn In de ge
meente Oterleek dë meeste stemgerechtigden
niet waren opgewekt om te stemmen, zelfs niet
bekend waren met de politieken overtuiging
der gestelde candidaten, hébben van de 147
toch nog 114 zich eeü tocht naar 't stembu
reau zetelende aan 't uiterste Noordelijk punt
je in de gemeente getroost. Ongeldig waren
er 2 stemmen. Op den heer Winkel werden 74,
op den heeren Commandeur en Michels elk 19
stemmen uitgebracht
KORTE BERICHTEN.
Door den hoogen stand van het Zuider
zeewater (een gevolg van N. W. wind) is de
polder Oosterkoog, tusschen Edam en Schar
dam, ondërgeloopen.
Te Ottersum hebben rijksambtenaren gis
teren twee soldaten in uniform betrapt op de
poging tot uitvoer van buk.
In den Moehof te Velp (O.) is Zondag
het tweejarig dochtertje van B. verdronken
en gevonden in de beek, die achterhet erf liep.
De kleine had bloempjes geplukt.
Zondagavond is op dén weg tusschen
Delfzijl en Appingedam de bakkersknecht J.
R. uit Oosterwijtwerd (Fr.) door een auto
overreden en gedood.
Te Maastricht zijn Zaterdag weer 4
uit Duitsche krijgsgevangenschap ontvluchte
Russen aangekomen.
Vanwege de Engelsche regeering is den
heer P. Sperling te Ouddorp, kapitein van de
Steenkolen- en Scheepvaartmaatschappij, als
blijk van waardeering voor de redding van de
bemanning van den Britschen zeiltreiler
Yomg Harry een zilveren bokaal uitgereikt
met opschrift: aangeboden door de Britsche
regeering aan Pieter Spelling.
Zondagnacht is te Nieuw-Gennep de boe
renstel ling van J. D. M. geheel afgebrand.
De oorzaak is onbekend', het vee werd gered.
De Britsche regeering heeft aan den heer
F. P. Gnodde, kapitein van het stoomschip
ALKMAARSCHE COURANT.
o
