L DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. me Fa Mi Hcmderd vo;? m*lit?tieiide jaargang. BINSDAG 27 JUNI Deze Courant wordt eiken avond» behalve op Zon- "en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 1»—taco door hef geheels Rijk f 1,2B. Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone Advertentiën Per regel f 0,10. Bij groote eontraeten rabat. Qroote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTJER 8t ZOON, Voordam C 9. Bericht aan onze abonné's. ALKMAAR, 27 Juni. De Oostenrijkers hebben een moeielijken tijd voor den boeg. Immers aan het zuide- lijk deel van het Oostelijk front krijgen zij geducht klop van de Russen' en nu zijn de Italianen ook een tegen-offensief begonnen en hebben hen weer verdreven uit de stellino gen, welke zij in de Meimaand veroverden. Kunnen de Oostenrijkers op geen dezer twee fronten hun tegenstanders van hen afslaan, dan ziet het er voor hen leelijk Uit; voor hen en hun bondgenooten, want men weet niet, waartoe een dergelijk dubbel échec, kan lel den. Het heeft er nu inderdaad wel iets van, dat de vaak besproken éénheid van handelen bij de entente thans in de practijk zal worden gebrahht, dat er thans kan warden gewaagd van het begin van een gemeenschappelijke actie. Immers niet alleen de Russen en de Italianen zijn aanvallen gaan doen, maar ook de Engelschen zijn aanvallend opgetre den en wanneer dit ook de inleiding is van een belangrijk offensief en ook in Macedonië de strijd ontbrandt, dan krijgen de midden- mogendheden harde noten te kraken na tuurlijk wordt er ook elders, in Azië en Afri- ,ka, gevochten, maar dié neven-operaties la ten we er thans buiten. Op het oogenblik kunnen de midden-mogendheden tegenover al deze actie enkel die van Verdun stellen, maar het ligt voor de hand, dat het bereiken van het daargestelde doel voor Frankrijk en daardoor voor de geheele entente ernstig zou kunnen worden Het bovenstaande doet zien, dat er een be langrijk tijdperk schijnt te zijn begonnen, een tijdperk, waarin opnieuw met groote hevig heid om de beslissing zal worden gewor steld en na afloop waarvan zal worden vast gesteld, of men vorderingen heeft gemaakt, of het geraden is ten derden male een winter- veldtocht tegemoet .te gaan. De Italianen meldden gisteren reeds, dat zij met succês een krachtig offensief tegen de' Oostenrijkers haddén ingezet en .de tegen standers hadden gedwongen hun stellingen te ontruimen. Thans deelen de Oostenrijkers mede, dat zij om hun'volkomen vrijheid van handelen te bewaren, hun front in het aan- valsvlak tusschen Brenta en Etsch op sommi ge plaatsen korter hebben gemaakt, hetgeen ongemerkt en ongestoord en zonder verlie zen geschiedde. Het is een zonderlinge ma nier om een terugtocht te erkennen, maar een erkenning is het tochDen Oostenrijkers blijft de troost, dat ze nog op Italiaansch ge bied staan, ook al zijn de vesting Asiago weer kwijt geraakt en drongen dé Italianen reeds tot de eerste huizen der vesting Arsiero door, maar wanneer de Italianen hen nog verder achteruit drijven, waarop de kans zeer groot lijkt? De Italihansche pers is natuurlijk uitbun dig in haar loftuiting. „Wij ontblooten het hoofd voor de dapperheid onzer broeders, die den vijand van de grenzen weren", schrijft de Messagero. In Rome zijn reeds groote optochten gehouden, waarbij het volk den Ktming, het leger en de entente huldig de en waarbij manifesten werden uitgevaar digd en redevoeringen werdén gehouden ter verheerlijking van het Italiaansche succes, terwijl de burgemeester in den Raad buide bracht aan het leger, dat niet alleen het vij andelijk offensief tot staan heeft weten te brengen, maar den vijand ook had terugge drongen. Van het Oosten valt niets bijzonders te ver melden. Over het Westen merkt de Times op, dat de Duitschefs nu, na zorgvuldige voorberei ding en na wel uitgerust te zijn met artille rie, zijn overgegaan tot het toebrengen van den definitieven- stoot degen Verdun. „Men begrijpt", zegt het blad, „dat het oogenblik nu niet ver meer is, waarop het geheele lot van Verdun van den algemeenea strategi- schen toestand zal afhangen" blijkbaar zinspeelt het blad op een Engelach ofiens&f. De Daily Chronicle geeft te verstaan, dat de stad spoedig zal vallen en zegt: „Wij zou den echter allen graag zien, dat er dé een of andere afleiding kwam, die dén toenamendien druk van dezen grimmigen strijd voor onze dappere bondgenooten zou verlichten". Actueel nieuws is er van Verdun niet maar wellicht komt de afleiding spoedig, als ze tenminste komt, daar waar ook dat Blad haar wensdit v Gezonken zijn: de Engelsfche stoomsche pen „Astrologer" (900 ton) en „Canfotfd Chine" (2400 ton), vijf Italiaansche zeilsche pen, een Fransch zeilschip en het Grieksche stoomschip „Nitsa" (3400 ten). KORTE BERICHTEN. Het proces tegen. Sir Roger Casement wegens hoogverraad is gisteren aangevangen onder groote belangstel Tut De 71-jarige Duitsche Oeneraal Won Bülow heeft wegens ziekte ontslag uit dén mi litairen dienst genomen. De Franscne regeerng heeft geprotesteerd tegen het zenden van Fransche gevangenen naar het bezette Rusland Volgens een Wolff-telegram ut Karls ruhe werden een bijzonder groot aantal bur- ers gedood en gewond bij een vliegeraanval der geallieerden op Karlsruhe. Naar verluidt zou de heer John Barns thans weer bereid zip een minister-portefeulle te aanvaarden, daar zijn opvattingen over den oorlog eenigszins zijn gewijzigd, Het postverkeer tusschen Daitschland en Griekenland is thans geheel gestaakt. STADSNIEUWS. DE METERHUUR. De Alkmaarsche Vereeniging voor den Han deldrijven den en Indus trieelea Middenstand hield gisteravond in het hotel „de Nachte bespreking van het punt: Adres aan den ge meenteraad om het voorstel inzake meterhuur voor gas- en electrisch bedrijf n i e t aan te nemen. Te ongeveer half negen werd de vergade ring, die niet zeer druk bezocht wa3, door den voorzitter, den heer Jb. Cloeck, geopend. Spreker deelde mede, dat geen besbiursver- gadering was voorafgegaan en dlat het be stuur niet aansprakelijk was voor de convo catie. De vergadering toch was bijeengeroe: pen op verzoek van 17 leden, waarvan er bij de opening, een half uur na den aangegeven tijd, slechts 6 aanwezig zijn. Ffij had ge hoopt, dat deze vergadering er een zou zijn, zooals men reeds 4 of 5 jaar verlangde er een te zullen' hebben. Toen hem bekend werd, dat de vergadering zou worden aangevraagd, is de voorzitter naar de Alkmaarsche Courant gegaan en heeft gevraagd, of men het nieuw tje al wist, dat de vergadering zou worden belegd. Spr. heeft het daarop verteld en ge zegd: maak het wat smakelijk en zeg, dat de voorsteller van de meterhuur in den Raad, de voorzitter der vereeniging is. 't Gaat vaak zoo, dat alsm en voor iets is, men onverschil lig blijft, maar is men er tegen, dan loopt men warm! Daarom had spreker dan ook ge hoopt, dat men den m iddenstand nu bij elkaar zou zien, nu het geldt een zaak, waar de middenstand tegen is. Daarom valt het hem bitter tegen, dat de vergadering niet beter is bezet en slechts 6 dier aanvragers aanwezig zijn. Eveneens ia het hem tegengevallen, dat eerst Zaterdag het schrijven heeft gecircu leerd, om de vergadering aan te vragen. Hij had gehoopt, dat toen de eerste middenstan der als zoodanig in den Raad was gebracht, men meer zou gaan medeleven met hetgeen in den Raad gebeurde. Toen1 de heer Fortuin in dén Raad kwam, had hij verwacht, dat men zich zou gaan abonneeren op het raads- venslag, om te zien. hoe er werd bestuurd Dat is niet gebeurd Als men dat verslag ge trouw had gelezen, had men nauwkeurig kunnen weten, wie de voorsteller van de me terhuur was en dan had men deze vergade ring reeds in December van het vorig jaar moeten aanvragen In het kranige artikel over de meterhuur, in het nummer van hedenavond, zegt de Alk maarsche Courant zeer juist, dat dé voorstel ler is de voorzitter dér Vereeniging. Ten on rechte voegt de redactie er echter bij, dat men nu hedenavond ook de motiveering van dat voorstel tot nu toe onbekend zal kun nen hooien. Reeds In de raadszitting van 9 December heeft spreker düe motiveenng gie- geven. Een woord van dank brengt spreker echter aan den hoofdredacteur, dat hij zoo welwil lend is geweest in den laatsten tijd de zaken in dé courant te bespreken en te behandelen, voordat zij in den Raad komen. Spreker heeft al eens gezegd, dat dé over zichten, hoe juist ook, vaak komen als mos terd na den maaltijd. Daarom verheugt het hem, dat thans ook deze zaak nu vooraf is behandéld op een wijze dié boven allen lof is verheven. Hij wil er aan toevoegen, dat bet mogelijk is, .dat goed doordenkende middenstandiers thans gevoeld hebben, dat men hier niet moest gaan protesteeren. Dat is de bedoeling niet geweest, doch de uitkomst kan zoo zijn. De secretaris doet thans voorlezing van de schriftelijke aanvraag om deze vergadering. Ten einde zijn standpunt nadér toe te lich ten leest de voorzitter uit de Handelingen van den Raad van 9 December 1915 voor, wat hij bij de begrooting over het gas- en electrisch bedrijf heeft gezegd en op welke gronden hij instelling van meterhuur heeft beoleit Dat is de grondslag van alle bespreking, zoo heeft spreker het voorgesteld en zal hij het in den Raad blijven verdedigen. Thans zal spreker gaarne het woord ge ven aan ieder die het verlangt De heer van' der Veen brengt het bestuur dank voor het beleggen van deze spoedverga dering en zegt als eerste onderteekenaar van het verzoek, dat bij dat verzoek niet zoozeer de gedachte voorzat om te protesteeren. Het doel was meer in deze vergadering te verne men, wat het beste moest worden geacht De meterhuur, werd er gezegd, zal ge volgd worden door verhooging van den gas prijs; die meterhuur raken wij nooit weer kwijt en zoo hebben we een nieuwe belas ting. Spreker hoopte door deze vergadering betere inlichtingen te krijgen over de zaak Nu heeft de voorzitter gezegd in dea Raad, dat men van de allerarmsten door het munt- gas terugkrijgt wat men heeft uitgegeven en van de allerrijksten niet Die tegenstelling is wat scherp, naar zitten de middenstanders tusschen, en die zullen door de meterhuur weer het ergst getroffen worden. Daarom achtte .men het goed de zaak eens te bespre ken. Aan de tarieven voor de electrische kracht wenschte spreker thans niet te tomen, doch d'ie van het,licht zijn vrij hoog, een ver laging daarvan zou billijk zijn; maar nog eens, als de vergadering door den voorzitter werd ingelicht, zou men wat beter over de kwestie kunnen oordeelen. De heer Lewijt vra^t of het niet onbillijk is dat de gebruikers de controlemiddelen voor het gas- en electrisch bedrijf moeten be talen. Men laat toch in het gewone leven de klanten toch ook niet bij de rekening een ex-1 tra bedrag voor het gebruik van het gereed schap betalen. De kosten daarvan legt men op zijn bedrijf en dat moet de gemeente ook doen. Als door de duurte de gasprijs ver hoogd moet worden, moet men zien daarbij neerleggen. Die verhooging is tijdelijk; de meterhuur is blijvend. Die meter wordt mis schien wel dubbel betaald'. Wat men nog zou kunnen billijken is dit, dht men bij den aanleg den meter liet betalen, dan zou men ex in eens af zijn. De middenstand zal ook hiermee weer het meest worden getroHea eh die heeft al reeds zooveel op te brengen, 't Gaat nu wel niet om die 1 of 1,50, maar de vraag is of het billijk is. De héér L. Trijbetz wenscht twee vragen te doen. Ten eerste of de voorzitter van mee ning is, dat indien geen meterhuur wordt ge heven, de gasprijs verhoogd zal worden en ten tweede wat voor prijs er zal geheven worden ais huur. De heer W. van Vuure vindt de zaak ook wel wat vreemd en acht het daarom niet ver keerd, dat de vergadering ia bijeen geroepen. Spr. zou willen weten, waarvoor het geld er zijn moet. Is het, omdat door dé hooge prijzen der kolen de winst zooveel minder is, of er geen winst gemaakt wordt. Of is het, omdat de ex ploitatie van de nieuvke fabriek een tekort zal opleveren? Spreker meende, dat er zulke groo te winsten waren gemaakt en heeft wel eens hooren zeggen, dat het maken van dé Kanaal- kade wordt gedekt door dé winst der gasfa briek. Waar zit het toch ia, dat er geld moet zijn? De heer Englander heeft zich er over ver baasd, dat de meterhuur wordt voorgesteld. De heer Cloeck zal als lid' dier gascommissie wel weten wat hij doet, maar het lijkt toch wel of hij bij deze zaak dé belangen van dien Middenstand heeft voorbij gezien. Met ge noegen heeft spreker gehoord, uit hetgeen de voorzitter in den Raad heeft gezegd, dlat er eigenlijk voor het electrisch licht te veel wordt betaald en nu zou hij willen vragen, of het de bedoeling is dat men door de meter huur da X uren goedkooper zal kunnen krij gen. De heer Fortuin neemt met gemengde ge voelens aan het debat deel en' wel omdat hij, die pas uit den Raad' is getreden, critiek moet uitoefenen op een medelid als de heer Cloeck. ISpr. spreekt er zijn over uit, dat de heei groote verwondering heer Cloeck dit voorstel heeft geëntameerd. Hij begrijpt dat niet, nu niet en nooit niet. En dlat in de eerste plaats niet, omdat het gasbedrijf een enorm winst- bedrijf is geweest In den Raad sprak men altijd van den pot van de gasfabriek. Hoe is het mogelijk vraagt hij den vdorzitter, dat u met een dergelijk voorstel durft te komen. De voorzitter zal misschien zeggen: gij waart er bij toen ik er over sprak ia de vergadering van 9 December. Spreker 'is er toen niet op ingegaan', omdat de heer Cloeck het voorstel dééd zonder spreker daarin te moeien. Spre ker vindt het verkeerd in dezen oorlogstijd met di^ nieuwe belasting te komen. Spr, heeft over de zaak een onderhoud gehad met den burgemeester en dezen positie! gevraagd, of hij kon zeggen, dat als de meterhuur er kwam, dat dian de gasprijs niet verhoogd' zou worden. De burgemeester heeft de verzeke ring niet kunnen geven. In dat onderhoud heeft spreker ook gezegd, en hij herhaalt het thans, dat de invoering van den nieuwen tijd' zekere voordeden geen, die men nu door de meterhuur de jnenschen weer ontneemt. De Middenstand is het die thana weer in het gedrang komt. Spreker meent, dat de heer Cloeck dé zaak had moeten uitstellen tot een gunstiger oogenblik. Door dit voorstel, zegt spreker, zullen we Woensdag erfelijk belast worden met de meterhuur en dat de verhoo ging van den gasprijs niet komen zal, daar van is men volgens den burgemeester niet ab soluut zeker. Door tijdelijke verhooging zou men, als het moest, meer gebaat zijn. Spre ker past voor dit cadeautje van den heer Cloeck en zal hij is nog raadslid' Woensdag in dén Raad' kómen, om op te ko men tegen deze nieuwe belasting. De heer van der Sleesen vraagt of het elec trisch bedrijf ook duurder is geworden, om dat ook daarvoor meterhuur wördt voorge steld. Het kan toch niet bestaan, dat men voor het electrisch bedrijf meterhuur betaalt, omdat het gas duurder is. Voor de electrici- teitslevering heeft de gemeente toch een con tract? Voorts merkt hij op, dat de bijproducten der gasfabriek o. a. de cokes ook al veel hoo- ger is geworden, de prijs van 45 cent is ge- a tot 95, zegge 95 cents per H. L. j heer A. Burger spreekt er ook zijn ver bazing over uit, dat het voorstel is uitge gaan vari den voorzitter. Hij heeft 3 meters, zoodat dé huur nog al wat bedraagt. Spreker had gehoopt, dat de voorzitter in dien Raad heeft gesproken over het vaststellen van een minimumgebryiik en dat volgens hem daar door de allerarmsten zouden wordén getrof- In verband met den oorlogstoestand en de daaruit voortvloeiende belangrijke stijging van alle grondstoffen, fn de eerste plaats van papier tot ongeveer 250 pCt. van den normal ien prijs, wordt, in overeenstemming met be sluiten van de Vereeniging „De Nederland- sche Dagbladpers", het navolgende bericht i°. Met ingang van 1 Juli 1916 zullen alto froote bladen en ook vrijwel alle kleine bladen un abonnementsprijs verhoogen. Wij hebben voor de Alkmaarsche Courant dien oorlog»- toeslag vastgesteld op 20 cents per 3 maanr den of D/a cent per /week. Deze oorlogstoe slag zal, zoodra meer normale toestanden zijn ingetreden, afgeschaft worden. 2°. De prijs der adyertentiën wordt vanaf 1 Juli 1916 verhoogd tot 12 cent per regel. Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" tot 30 cent De opbrengst van dit alles tezamen dekt nog slechts een gedeelte van de meerdere pa- pierkosten en volstrekt niet van de verheuging van alle verdere grondstoffen. Directie Alkmaarsche Courant fen^doch dat is niet waar. voorzitter interrumpeert, dat dat niet juist is, dat gold de kwestie dér muntgasme ters. De heer van der Veen neemt daar nota van, maar wenscht er dan toch op te wijzen,, dlat de heer Cloeck heeft gezegd, dat die weinig gebruikers schadeposten zijn voor het bedrijf. Onder die schadeposten zijn menschen, die het goed kunnen betalen, en1 heel zuinig zijn met braüden van gas of electrisch licht, dat die getroffen worden door meterhuur, daar ziet spreker ook niets onbillijks in. Verder zegt spreker, dat vroeger kookgaji en lichtgas over verschillende meters en langs dubbele leidingen ging, dat maakte de zaak noodeloos duur en zoo gaat het met het electrisch bedrijf ook. Spreker zoo èn voor ;as èn voor electriciteit elk één meter willen, .vena ls de heer van der Sleesen vraagt hij ten slotte wat gas en electrisch met elkaar hebben uit te staan. De heer Fortuin wijst er nog op, dat het niet nooddg is, om meterhuur te laten betalen voor dien bouw van de nieuwe gasfabriek, waarvoor een millioen ia geleend. Of de ex ploitatie kostbaarder zal zijn weet men nog niet en het electrisch bedrijf kost de gemeente geen halve cent meer. Hij ziet dus geen reden, om thans meterhuur te verlangen. De heer Oudt zegt, dat men er nog niet van verzekerd is of men voor den bouw der fabriek niet te kort komt. De heer Fenijn, die als nummer 7 der leden dié de vergadering aanvroegen thans ter ver gadering kbmt wijst er op dat de K. E. M. oor hef verstrekken van Installaties in huur koop gemaakt zijn, dat er vele aansluitingen rijn, die geen winst opleveren en het heeft hem gefrappeerd, dat de gascommis- zegt, dat het daarom billijk is meterhuur te voeren. Opmerkelijk is het dat dan de groote verbruikers de zaak meer rendabel moeten maken. Spreker a$ht dat verkeerd en is daarom een voorstander van de vaststelling van een minimumverbruik. Hij bespreekt ver der de tarieven van verschillende plaatsen als Zaandam, Amsterdam en Bergen, wat electri- citeit en gas betreft en gevoelt het meèst voor het uniformtarief van 20 cent, dat men in de laatste_ plaats heeft, waardoor dé installatie na 5 jaar het eigendom van den gebruiker wordt. -Wat de bepaling van het minimtimgebruik betreft geeft hijf eenige madecbelingen vooral JEU die zlcli met 1 Juli op dit blad abonneeren ontvangen de tot dien datum te verscluUnen nummers gra> tin en franco. De Directie. ontleend van het tarief voor gas-en electrid- tliet te Zaandam. Daar bestaat ook meterhuur doch bij een gebruik van 25 kub. Meter per maand niet. De heer de Jager vraagt wie de meterhuur moet betalen, de huiseigenaar óf de verbrui ker. De voorzitter beantwoordt daarop de ver schillende sprekers en stelt daarbij dit voo; Is er iemand, die denken kan, dat degene 't meest heeft medegewerkt, om te verkrijgen electrisch licht tegen goedkoópe tarieven ea dat ben ik zeg> spreker die met den heer Pels het hardst gestreden had voor een goed koop tarief, is er iemand die dólken kan dat ik speciaal den middenstand zou willen belaf ten? Spreker noemt 16 verschillende plaatsen in ons Land, waar dé gasprijzen in de laatste twee jaar zijn verhoogd en thans van 6J4 toé 11 cent bedragen, terwijl Alkmaar nog 6 ci berekend. Uit „Gemeentebelangen" leSt spr. de motiveering van Gouda dat tweemaal ver hoogde voor en zegt, dat dezelfde motieven, ontleend aan de dure kolen ook voor Alkmaar zouden gelden. Wat spreker in een debat met 4® beer Verkor heeft gezegd, herhaalt hij: Als in Zaandam, waar het gas tegen dien kor tenden prijs wordt geleverd''t gas et duur der is dan hier, voelt ge toch wel, dat er iets hapert aan den opzet van het bedrijf hier. Spreker is en koop van gas en electriciteit t Nu is jft een voorstander van ver- P Jectriciteit tegen den kosten- den prijs. Nu is er in het stuk der 17 onderiee kenaars niets meer geuit, dan dat de midden stand door de belastingen het meest wordt ge troffen en als het waar is, dat de middenstand een zeer groote som opbrengt aan iadireetebe- lastingen door het gasbedrijf dan is het toch van kolossaal veel gewicht, dat dé gemeente geen afnemers heeft, die kosten. En als de ge meente dat dan niet wil bij de annsten, ea daarvoor duurder muntjes geeft, mag ze die ook niet hebben bij de andere gasverbruikers. In dit opzicht is spreker het j^heel eens met den heer Gerrits. Als het in het belang der gemeenschap ia, dat dé allerarmste inplaats van petroleum gas gebruikt, dan is spreker er tegen dat hij voor dat gas een hoogen prijs betaalt, dan mag die allerarmste een klant zijn, waarop uiet wordt verdiend, maar spr. zal niet dulden dat welgesteldm, die weinig gas- of electrici teit gebruiken alle maanden een schadepost zijn voor het bedrijf. Als gevolg daarvan heeft spr. bepleit dén invoer van dén meterhuur, ech ter niet hooger dan de kosten van den Meter, dl voor dén gasmeter 3% rente, 4% afschrij ving en 3 procent onderhoud. Dat is geheel de lijn van het voorstel van B. en W. die te recht zeggen: dat winstbejag hierbij moet war den uitgesloten. Spr. is er van overtuigd, dat komt doi middenstand ten goede. Van het oo genblik af, dlat het electrisch licht werd Inge voerd hemt spreker er op gewezen dat er een fout bqraan werd door geen meterhuur in te voeren. Het tarief werd daardoor te hoog. Spreker heeft dan ook op de herziening van van het tarief aangedrongen, doch men heeft gezegd, wacht tot het becjnjf wat knap voor elkaar staat. Dat is nu ongeveer het geval nu de aansluitingen geklommen zijn van 226 in 1914 tot 484 en nog waar enkele aansluitin gen wachten. Da tijd voor herziening is er nu spoedig; hoe die herziening zal zijn kan spr. natuurlijk niet zeggen, maar zeker is dat bij elders vergeleken hei tarief voor electrici- tie veel te hoog is. Spreker heeft dan ook zijn voorstel vatbarden aan verlaging van dit ta rief doch <au de zaak niet te. verwarren heeft mest gevraagd de conditie, dat de Xuren van 20 op acht zonden worden gebracht uit te CODRAN

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1