B^j die regeling vajp werkzaamheden ant'
woorcfde de voorzitter op een vraag van den
heer Schaper, dat binnen enkele dagen nog
een ontwerp in verband met die levensmidde-
lenvoorzien ing de Kamer zal bereiken. De re
geering zou het als een noodwet behandeld
willen zien, ook in verband met het 20-milli-
oen-ontwerp.
De heer Fock (u.l., Haarlem) betoogde dat
de successiebelasting door verhooging in de
eerste plaats is aangewezen voor nieuwe
heffingen. De commissie van rapporteurs zal
een amendement indienen, om schenkingen
aan liefdadige instellingen vrij te stellen.
De minister van financiën zeide, dat het
tekort op den gewonen dienst over 1916 ver
moedelijk 16 millioen zal bedragen, waarbij
3 millioen voor rente en aflossing voor de
leening 1916. Daarvoor moeten ongeveer 20
millioen bomen uit nieuwe belastingen, n. 1.
statistiekrecht 3 millioen, dividend1- en tan
tième-belasting 1.1 millioen zegel- en re
gistratierecht, 3.2 millioen schatting van on
roerende goederen na verkoop 1.4 millioen..
Van bezuiniging is niets meer te verwachten.
De hoogere opbrengst van de belastingen is
niet zoo hoog als het wel lijkt; dus van dat
bedrag is niets te missen.
Tot verhooging van het tarief wilde de mi
nister niet overgaan. Hij erkende het bezwaar
tegen zwaarder treffen in de rechte lijn niet.
hij is bereid eenigszins tegemoet te komen
aan het verlangen om vrijstelling van ge-
schenkingen aanl iefcfcadige instellingen en
zal overigens de betreffende bepalingen loy
aal toepassen.
Tot uitlidhting van de bepalingen betref
fende de levensverzekeringsuitkeeringen uit
dit ontwerp was spreker niet bereid. Hij wilde
echter wel eenlge bepalingen opnemèn om
trent buitenlandsche maatschappijen.
Nog enkele speciale gevallen behandelde
spreker en zeide dat bij vergissing dn iemands
nadeel teruggave mogelijk is door een soort
elastieke bepaling in de wet; hier op kan in
het bijzonder gewezen worden.
De heer Drion (vr. 1. Ridderkerk) repli
ceerde en sprak nog eens over de kwestie der
levensverzekeringenhij meende dat de mi
nister zich schamper heeft uitgelaten over de
Maatschappijen.
Spreker verdedigde vervolgens nog eens de
door hem voorgestane uniforme regeling ee-
ner heffing op de Levensverzekeringsmaat
schappijen, welke deze zullen verhalen op de
uitkeeringen.
De heer De Savornin Lohman sloot zidi
aan bij hetgeen de heer Drion gezegd heeft
over den toon, waarop de minister over de
levensverzekeringmaatschappijen sprak.
Spreker herhaalde zijn verschillende be
zwaren tegen het ontwerp
Ook de heer Ter Laan^ (Rotterdam) repli
ceerde.
De minister van financiën, de heer Van
Gijn, antwoordde nog kort de sprekers. De
toon van adviezen van levensverzekering
maatschappijen en den inhoud ervan, deze en
andere belastingen betreffende, heeft spreker
inderdaad onaangenaam getroffen; hij meen
de dat o. a. dividend en tantièmesbelasting,
kleinigheden, overdreven werden voorgesteld.
De vergadering werd verdaagd tot heden
ochtend' elf uur.
PROVINCIALE STATEN
GRONINGEN.
Herkozen zijn tot leden van Gedeputeerde
Staten van Groningen de heeren mr. van der
Tuuk, Schilthuis en Sijpkens, allen liberaal.
Gekozen in de vacature-Westerddjk (lib.)
de heer G. de Vries, (lib.) burgemeester te
Oldehove met 25-/stemmen.
In de vacature Jansen (lib.) werd gekozen
de Soc. Dem. L. H. Mansholt te Westpolder,
met 22 stemmen.
De sociaal-democraten hadden op grond
van den uitslag der verkiezingen, waardoor
hun fractie thans 12 leden telt, een zete' van
het college opgeëiscbt hebben al bij voorbaat
den beer E. Rugge, voorzitter van het partij
gewest, lid van den gemeenteraad en redac
teur van het gewestelijk partijorgaan, het
Volksweekblad aangewezen. De vrijzinnigen
hebben de gegrondheid van het verlangen
erkend wijst de stemming uit, dat zij den
Ménsholt preferecren boven den heer Rugge.
nomen.
Van de caféhouders Oudhuis en Nap was
het verzoek ingekomen, met hetcentrura van
de gemeente kennis te mogen houden.
De heer Hansen zegt het zou beter zijn als
er 1 kennis was.
De voorzitter juicht dit voorstel toe, doch
de burgers?
De heer Bouwens wil den ouden toestand
terugroepen.
De heer Goet is voor afschaffing van
de
Gemengd nieuws.
HISTORISCHE TENTOONSTELLING
IN DEN DROMMEDAR1S TE ENK
HUIZEN.
Voor de op 15 Juli a.s. te openen Histoii
sche Tentoonstelling in den Drommedaris is
ceeds eengroote partij goederen ingekomen.
De inzendingen overtreffen de verwachtin
gen, wijl velen aan de door hen aanvankelijk
gedane opgave nog belangrijke artikelen toe
voegden, en nog dagelijks nieuwe inzeadiü
gen kunnen worden genoteerd.
Er is heel wat interessant en waardevol
materiaal bijeen: oude stadsgezichten, waar
bij ook komen schilderijen van moderae
meesters o. a. Tholen, lèastert, De /rics
Lam), een groote serte plattegronden (inge
zonden door de gemeente), kronieken en or
donnantieboeken, afbeeldingen van allerlei
aard, scheepsmodellen (een prachtig exem
plaar o. a. van den heer Croup ie Amster
dam), een molen (ingezonden door den heer
Gerrits te- Grootebroek), voorwerpen voor
huishoudelijk gebruik en voor het bedrijf
goud- en zilverwerk, speelgoed, maar vooral
ook kleedingstukken. kortom een zoo groot
mogelijke verscheidenheid.
UIT OUDKARSPEL.
De Raad dezer gemeente vergaderde Duis-
dagmutgen 10 uur voltallig.
De keurmeester, de heer G. Bcüners, is
door B. en W. op verzoek eervol ontslag ver
leend met ingang van 15 Juli.
De nieuwbenoemde keurmeester, de heer
W. de Groot, van Gorredijk, zal met ingang
Van diep datum in functie treden.
Bij gedane kasopname bij den gemeente
ontvanger bleek overeenkomstig de boeken
in kas té zijn 1140,78y2.
Ged. Staten zonden bericht, dat de goed
keuring op het besluit tot het aangaan van
een geldleening ten behoeve van de gasfa
briek is verdaagd.
Goedgekeurd terug ontvangen de besluiten
af- en overschrijving, en dë onderhandsclie
aanbesteding ten behoeve der gasfabriek
Van eenige caféhouders was hetverzoek in
gekomen om dit jaar de kermis te laten door
gaan.
Dit adres werd voor kennisgeving aange
kennis, doch vindt het beter nu nog geen ver
andering te brengen.
Van het bestuur van dén Bond van Begra
fenisondernemingen was het verzoek ingeko
men voor aanschaffing van een automatisch
toestel bij de graven.
De Raad bleek hiervoor veel te gevoelen,
doch besloot het voorloópig in handen te
stellen van B. en W.
De permanente schoolfeestcommissie vroeg
subsidie voor het te houden schoolfeest
Werd besloten 50 te geven.
Verzoeken van den heer G. Beimers om 5
maanden en van den heer Janknegt om 8
maanden afschrijving op den H. O., werden
toegestaan.
De heer G. Hoogeboom, omnibusonderne
mer, vroeg een verhooging van de subsidie.
De Raad bleek hiervoor veel te gevoelen.
Besloten werd de subsidie voor dit jaar te
brengen van 40 op 65.
In de vorige zitting is ingetrokken de ver
bodsbepaling betreflende liet gebruiken van
rogge als veevoeder.
üed. Staten konden zich hiermede niet ver
eenigen en stelden voor dit besluit in te trek
ken. Aldus werd besloten.
Mej. B. Zaagman-Schuitemaker, verloskun
dige, vroeg een verhooging van salaris en dit
te brengen op 400.
B. en W. vonden dit gewenscht en stelden
voor dit met ingang van 1 Januari 1917 te
verkenen.
De heer Goet wilde het op 1 Juli laten in
gaan.
De voorzitter zeide: We moeten echter re
kening houden met de begrooting van dit
jaar.
Na eenige bespreking werd besloten de
verhooging met i Juli te 'doen ingaan.
In bespreking kwam hierna het geven van
een duurtetoeslag aan sommige ambtenaren.,
3. en W. vroegen de vrije beschikking hier
voor over 150.
Een ingekomen adres van den Ned. Bond
van Gemeen te-Ambtenaren stelde de voorzit
ter in verband hierover voor, voor kennisge
ving aan te nemen.
De heer Goet was hier niet voor en zou al-
geheele verhooging noodzakelijk achten.
De heer Bouwens voelde meer voor duur
tetoeslag.
De Raad besloot in comité te gaan om deze
zaak nader te bespreken.
Na heropening stelde de heer Goet voor,
B. ,en W. op te dragen een algeheele verhoo
ging te doen geven.
De heer Bouwens stelde voor, waar noo-
dig of gewenscht, een duurtetoeslag te geven.
liet voorstel van den heer Goet werd ver
worpen met 5 tegen 2 stemmen; het voorstel-
Bouwens werd met algemeene stemmen aan
genomen.
In verband hiermede vroeg de voorzitter
een crediet van 500, waar allen voor zijn.
Als zétters werden herbenoemd' de heeren
A. Kroon Pz. en F. Bouwens.
De gemeente-rekening over 1915 werd
De heer Goet informeerde hoe
met de maximumprijzen.
De voorzitter deelde mede voor suiker eu
groenten prijs te hebben gevraagd en voor
verdere artikelen bij de winkeliers te hebben
geïnformeerd.
Aan den Minister is geschreven, dat de ge
meente gaarne -voor beschikbaarstelling
wilde zorgen, doch dat geen opgave van
kwantum kon worden gegeven. Bruine boo-
nen zijn beschikbaar, doch tegen rijst maken
de verschillende winkeliers bezwaar, daar ze
dan geen andere rijst mogen verkoopen.
De heer Goet én ook de voorzitter zijn het
er over eens, dat van samenwerking in het
geheel geen sprake is, waarom de heer Goet
er voor zou zijn, een en ander dan maar van
gemeentewege beschikbaar te stellen.
De voorzitter deelde nog medé, dat het
Steuncomité is opgeroepen om ook deze zaak
te bespreken.
tlieraa sluiting.
Het café met vergunning van den heer
Koppen, aan de Spoorstraat, is door verkoop
overgegaan in handen van den heer H. Hart
Mz.,. die dit zal inrichtén als geheel-onthou-
dcrsiokaal.
UIT PURMEREND.
De heer S. J. Smit, ontvanger der regis
tratie en domeinen te Purmerend is met in
gang van 15 Juli benoemd tot kantonrechter
plaatsvervanger in het kanton Purmerend
UIT HARENCARSPEL.
De raad der gemeente vergaderde gister
avond voltallig.
De notulen werden goedgekeurd. Van Ged.
Staten waren goedgekeurd terug ontvangen
het besluit tot verkoop van grond aan j.
Spaansen en overdracht van wegen aan de
respect, ban- en polderbesturen
Medegedeeld werd dat gedurende de
maand Juni 5293 kub. M. gas verbruikt is.
Verder waren ingekomen de volgende stuk
ken:
le. adressen van verschillende gemeente
ambtenaren om verhooging van salaris.
2. adlres van de verloskundige om verhooging
van salaris met 100.
3. adres van het hoofd dér school, de heer
Blad, die medeelde dat hij 15 Mei j. 1.. zijn
40ste dienstjaar volbracht heeft, waarvan 37
jaar in de gemeente.
Volgens de salarisverordening wordt zijn-
salaris met 100 verhoogd, wanneer hij 40
dienstjaren in de gemeente heeft doorge
bracht om vtrschilende redenen zou hij ech
ter gaarne willen ,dat de verordening zooda
nig gewijzigd werd, dat heden zijn verhoo
ging kon ingaan.
4. Van de afdeeling N. H. van den bond
van gemeenteambtenaren om algeheele her
ziening der salarisregeling.
5. adres van de afdeeling Harencarspel
van Volksonderwijs met verzoek tot instelling
van etn 7e leerjaar en daarvoor benoeming
yan een 4e leerkracht.
De heer Doekes wees er op, dat een laatste
verhooging voor gemeente-ambtenaren niet
in 1912 doch in 1913 was.
De heer Hooglgand vroeg of ook het adres
van Volksondrwijs nog niet door B. en W.
.behandeld was.
't Zou verband) kunnen houden met de
veranderingen aan de school en daardoor
noodig kunnen zijn er niet te lang mede te
wachten. t
De voorzitter antwoordde dat bij aanne
ming van het verzoek van Volksonderwijs
zeer zeker de bijbouwing van een lokaal ge
wenscht is.
Als zetters zijn aftredend de heeren Borst
en Doekes.
Voor diubbeltalLen werden bijgeplaatst de
heeren de Groot en Hoogland.
Als booisteker werd tijdelijk benoemd de
heer C. Bakker.
Hierna volgde aanbieding van de gemeen
terekening.
Deze geeft aan een ontvangst van ƒ24616,44
een uitgaaf van 22988,09)4, alzoo een sal
do van 1628.34 H.
De rekening zal worden nagezien door de
heeren Hoogland, Groot,, Doekes en Bakker.
Ter tafel kwam hierna het plan voor de
schoolbouw.
In de vorige vergadering is aan B. en W.
opgedragen, de besluiten voor de gemeente
opzichter te latejr uitwerken, waarom een en
ander nu ter tafel is.
Voor verdere besprekingen ging de raad in
comité.
Na heropening werd besloten de aanbeste
ding volgens ingediend plan in bestek te doen
komen op Zaterdag a. s.
Moch de iaagste inschrijver boven de be
grooting zijn, dam wordt aan B. en W. mach-
tigipg verleend evengoed door te gaan.
Goedgevonden werd uit de post voor on
voorziene uitgaven te betalen een bedrag van
30.94.
Bij de rondvraag deelde de heer Zut mede,
dat een bruggtje bij de kaasfabriek te Waar
land noodig gerepareerd moet worden.
Ook de heer de Groot wees op enkele kleine
reparatiën.
Een en ander zal naderw orden onderzocht
en uitgevoerd.
Hierna sluiting.
EEN VREEMD GEVAL.
Men seint ons: Gisterenavond omstreeks 10
uur werden fe Rilland Bath dood' op hun post
gevonden twee landstormers, beiden B. ge
naamd en ongeveer 22 jaar oud. Een was af
komstig uit Streefkerk bij Alblasserdam en
één uit Leiden. Beiden waren door een kogel
getroffen. Een onderzoek naar het gebeurde
wordt nog ingesteld.
AMSTERDAM, 6 Juli. Bij nader on
derzoek zijn twee patronen uit de patroon-
tassdien der overlevenden vermist
Men vermoedt dat de een den ander per
ongeluk heeft gedood, waarop de laatste
zidi toen uit wanhoop eveneens van het le
ven berooofde.
KORTE BERICHTEN.
In de vac.. Feissen heeft de afdeeling
van de S. D. A. P. tot een candidaat voor de
gemeenteraad te Zaandam gesteld den heer
J. Melk.
Te Aalst (N. Br.) heeft een zekere
Krijgsman zijn huis dat in nog goeden staat
verkeerde, verkocht voor slechts A 00, De re
den hiervan was alleen dat hij eens wilde
fuiven.
- Te Kaatsheuvel dreigt een staking in de
schoenenindustrie. De werklieden hadden
1 duurtetoeslag gevraagd, de patroons die
onlangs 10 procent duurtetoeslag hebben ge
geven. wenschen nu slechts 5 procent te ge
ven. De staking zal ongeveer 600 personen
omvatten.
Te Oss had de werkman H. W. het on
geluk met de rechterhand' dicht bij de inwer
king zijnde lintzaag te komen, al de toppen
van zijn hand werden afgezaagd.
De vereenigde commissie ter leeniging
van rampen door watersnood 'heeft thans in
totaal ontvangen ƒ2.512.982.05
Er ia thans een bedrag vastgesteld door
den Comm. der Kon. voor den herbouw van
Marken. De totale schade wordt geraamd op
60 a 70 duizend gulden.
Bij den door den fabrikantenbond ge
stelden termijn hebben de draadmakers bij
E Zn. en Fr. M. Zn. te Tilburg het werk
niet hervat. Beide firma's hebben nu hun per
soneel, onderscheidenlijk 400 en 300 perso
nen ontslagen.
Te Oostzaan is een vereeniging van ei
erenventers opgericht, onder voorzitterschap
van den burgemeester. Voorzitter en twee be
stuursleden hebben een audiëntie bij ren mi
nister aangevraagd om over den onhoudba-
t opa tand te klagen in den eierhandel.
ren
Heeft de audiëntie geen resultaat dan zeggen
de eierenventers hun bedrijf vaarwel.
De toestand van den oud-minister s.s.
Talma sedert eenige weken in het Diacones-
seinhuis te Haarlem is zeer zorgelijk.
COMMISSIE VAN OORLOGSWINST
BELASTING ONTBONDEN.
Bij Kon. Besluit van 5 Oct. 1915 ingestel
de Staatscommissie, aan welke werd opgedra
gen te onderzoeken op welke wijze eene tijde
lijke belasting kan worden ingericht, welke
ten doel heeft buitengewone vermeerdering
van inkomen of van vermogen als direct of
indirect gevolg van den oorlogstoestand te
treffen ontbonden met dankzegging voor de
door haar verrichtten arbeid. In de Commis
sie had mede zitting: Jhr. Mr. P. van Foreest
lid der Tweede Kamer.
VEREEN. VAN VISCHHANDELAREN.
Gisterenavond werd in het lokaal van den
heer Mooij alhier een bijeenkomst gehouden
van exploitanten van vischwinkels in de ge
meente, om tot oprichting te komen van een
afdeeling van den bond van vischhandela-
ren.
Men was algemeen ontevreden over den re
geeringsmaatregel inzake den vischverkoop,
aangezien hierdoor alle vischwinkeliers en
vischventers uit hun bedrijf worden'gestoten.
Een voorloc pig bestuur bestaande^uit dt.
heeren A. C. Meijer, voorzitter, B. Smit, se
cretaris en Kloppenburg, penningmeester
werd gekozen.
-DE HANZE.
In de Dinsdagavond gehouden algemeene
vergadering der R. K. Middenstandsveree-
niging „de Hanze" werd besloten medewer
king te verleenen tot de oprichting van een
bureau van advies voor den middenstand.
Het bestuursvoorstel tot aansluiting van
de Hanze bij genoemd bureau ad 50 ci per
lid en per jaar werd mede aangenomen.
Tot afgevaardigde naar een te houden
vergadering, waarin de oprichting van dat
burau nader besproken zou worden werd
benoemd de heer C. W. Keijsper.
Door het bestuur was in verband met de op
richting van het bureau van advies en de
hooge bijdragen, die voortaan door het
bondsbestuur gevorderd zullen worden een
verhooging der jaarlijksche contributie voor
gesteld.
Met algemeene stemmen werd het bestuurs
voorstel mn ingaande 1 Aug. a. s. de contri
butie te bepalen op 10 cent per week aange
nomen.
Ter verkiezing van leden voor de commis
sie van advies van de Cop. Centr. Midden-
stands-credlatbank alhier moesten twee vijf
tallen worden opgemaakt, waaruit het Bank-
bestuur te Delft nader een keuze doet.
Hiertoe werden gekozen de heeren D.
Geels, C. W. Keijsper, J. F. M. Endel, A. J>
van Benthem, J. H. Jacobse, H. J. B. Peet.
J. J. Hofstee, A. A. Kuhne, JL G. Engeln en
G. W. de Munk.
In de bestaande vacatures werden tot be
stuursleden gekozen de heeren J. Hua*ens en
G. W. de Munk.
Bij de rondvraag betoogde de heer J C.
L. Wijdeman de wenschelijkheid om tftins
stappen te doen tot de invoering van de ne
gen uur sluitimgvan winkelss en magazijnen.
Wanneerd de verschillende winkeliers-ca
tegorisch daartoe werden aangezocht meen
de hij, dat de pogingen tot een vervroegde
winkelsluiting, waartoe het toch eenmaal zou
moeten komen goede resultaten zouden ople
veren.
De voorzitter deed toezeggingd1 at het be
stuur deze aangelegenheid ernstig zou over
wegen.
MEETING TEGEN DE DUURTE.
Het Permanent-Comité tegen de duurte
hield gisteravond op het Doelenveld een
meeting tegen de prijsstijging van de levens
middelen.
Te acht uur opende de voorzitter, de heer
van Cleef, de tegen half acht aangekondigde
meeting.
Het aantal bezoekers was inmiddels ge
groeid tot een 500-tal.
De voorzitter sprak zijn vreugde over dc
groote belangstelling uit, daarin ziende het
feit, dat men het moede was te berusten en
thans gekomen was om te handelen, met de
gebalde vuist dreigend opgeheven tot hen,
die de oorzaak zijn van de heerschende el-
lende.
Spreker wees er op, dat ingevolge een on
derhoud van het Comité met den burgemees
ter, ook reeds regeeringsvet beschikbaar was
gesteld. De stappen, in de door ons ge-
wenschte richting gaan hier evenwel wat
langzaam, waarom wij deze meeting organi
seerden, om kracht aan onze eischen bij te
zetten.
De heer Westerhof meende, dat naast de
blijdschap over de opkomst, een smartkreet
over den toestand geuit moest worden. Vol
gens de indrukken uit de bourgeoispers zou.
de toestand in Alkmaar, ja. in geheel Hol
land, nog niet zoo slecht zijn. Bezoekt men
de huizen van de arbeiders, dan ziet men,
dat men daar dag aan dag en week aan week
de slechte gevolgen van den toestand onder
vindt. Maandenlang kan aan het koopen van
schoenen en kleeren niet gedacht worden.
Het proletariaat wordt geteisterd, zooals het
nooit geteisterd werd.' Gaat men dit na, dan
voelt men de wrok opkomen. Het Alkmaar
sche volk is kalm, op zich zelf is dat een
deugd, maar te ver doorgedreven is dat een
ondeugd. Thans is het arbeidersvolk bijeen
gekomen om te demonstreeren tegen de duur
te en ook tegen de oorzaken, die de omstan
digheden dezer crisis hebben verwekt.
Spreker hield hierna een uitvoerige be
schouwing over den oorlog, waarin duizen-
de jopge mannen dagelijks van het leven
worden beroofd; en dit alles' ten bate van de
bezittende klasse. Deze gruwelen
in een tijdperk, waarin men zich vo
noemt van den grooten Nazarener,
man des vredes was. Niemand had
denken, dat dit nu nog had kunnen
Maar al weten wij, hoe
STADSNIEUWS.
EIND-EXAMEN GYMNASIUM
TE ALKMAAR.
Geëxamineerd 7 caudidaten. Geslaagd voor
diploma A en B: H. C. v. d. Heijdc te Alk
maar; voor A: Constantia J. van den Bergh
fe Schagen J. Nicoline Henket te Alkmaar
P. N. Roggeveen te Schag<3i. Voor B: G. ter
Laan te Zaandam en F. van Pelt te Bergen
Met één candidaat wordt het examen voort
gezet.
(Reeds in een gedeelte van de vorige op
laag vermeld).
Gisteren slaagde voor het eind-examen
Gymnasium te Amersfoort onze stadgenoot,
dé heer P. J. Conijn.
ren
Eie een
kunnen
gebeu-
verechrikkelijk
ren. Maar ai weten wij, noe verscnnxiceiijK aeisprijs voor ue mgcztiuueu -.mhucui
de toestand in de meeste Europeesche landen stellen. Voorts werd er in dat adres op gi
is, dan geeft dit een braaf Christelijk blad,, zen, dat de arbeiders-coöperatie ,,V'
standbeeld 1 krijgen, maar ook de grheele
regeering aansprakelijk.
In haar adres van 1 Juni, van de S. D. A
P. en de N. V. V., wordt er op gewezen, dat,
hoewel een groot deel van ons vee de gren
zen overgaat, het vleesch voor os arbeiders
niet is te krijgen. Consenten voor duizenden
en nog eens duizenden wagons aan aardap
pelen werden gegeven en de arbeidersbevol
king kon üO cent per 5 kop betalen. Zoo ging
heit ook met de groente. De arbeiders zien
die nu maar alleen achter de ramen van de
verkoopers. Hun voeding is oorlogsbrood
met klappa en 's middags aardappelen met
margarine, voor zoover men nog aardappe
len had. Velen moesten het ook 's middags
met oorlogsbrood doen. Zoo is de toestand
bij hen, die de meerwaarde produceeren.
Daar tégenover staat de groote oorlogswinst
van de kapitalisten. In een adres van de Bra-
bantsche industrieelen wordt deze winst
reeds geschat op 1000 millioen. De S. D. A.
P. wilde hiervan 50 pet. als oorlogsb^lasting
nemen. 100 pet. was nog niet erg genoeg ge
weest, want oorlogswinst is extra winst bo
ven den gewonen winst. De bezitters wensch-
ten de oorlogswinstbelasting evenwel niet
hooger te stellen dan 30 pet. 700 millioen
blijft in de zakken van de oorlogswinstma
kers, ongeacht, wat er in blijft, door te lage
aangifte. Het deel van het proletariaat, dat
thans onder de gunstigste omstandigheden
verkeert, door het maken van hooge lctonen,
zooals aan de Langedijk, houdt na afloop
van den oorlog daarvan 0,0 over. De statis
tiek bewijst, dat het gemiddelde loon van den
Hollandschen arbeider thans is 12, ver
hoogd met 10 pet. duurtetoeslag. Spr. wees
er op, welk een groot leed het vertegenwbor-
digt, (nn met zoo'n kleine som rond te ko
men. De doktoren stellen dan ook een groo-
tere kindersterfte vast. De toestand wreekt
zich reeds op onze kinderen, waarvoor wij
ailes willen doen. Alles, wat in ons leeft van
heilig verzet, moet tot uitbarsting komen.
Wij zouden wel een volk van slaven moeten
zijn, als wij nu nog bleven de kalme Hol-
landsche arbeiders en vrouwen. Het eenige
wat gedaan kan worden, zeide spr., is onze
Partij en onze Vakvereenigingen te verster
ken. Wat de Hollandsche bourgeoisie aan
Christelijke weldadigheid weet te geven, is
niet veel. Voor den Watersnood bracht men
2yó millioen bijeen. Door vragen kan dus
niets bereikt worden. De demonstraties tegen
de 'duurte maken dat er wat bereikt wordt.
Het bereikte is weinig, doch een gevolg van
het feit, dat onze invloed niet verder gaat
dan onze macht. Versterkt daarom onze
macht!
Spreker vroeg, om het adres aan den bur
gemeester en de motie-aan de regeering te
bekrachtigen en wekte de aanwezigen op,
om toe te treden tot de strijders onder de
roode vaan.
Wanneer men, in plaats van 130.000 geor-
ganiseerden, een 500.000 arbeiders achter
zich had, dan zou er wel heel wat meer be
reikt zijn. Wanneer de arbeidersklasse niet
achter ons staat in grooten getale, dan zal
steeds het te bereiken resultaat zeer betrekke
lijk zijn. De S. D. A. P. strijdt slechts voor
economische doeleinden. Wij vragen van u
dan ook allen, om daarvoor onze arbeiders
organisaties en onze politieke Partij te ver
sterken.
Nog besprak spr. de 5 pet. oorlogsleenin-
gen, daarbij uit latende komen, dat de Rijks-
postspaarbankhouders nooit meer dan 2.64
pet. kregen.
Uitvoerig behandelde spr. de maximum
prijzen, die in vele gevallen nooit zijn ge
handhaafd.
Spr. betoogde, dat hieruit bleek, dat het
vaststellen van maximumprijzen voor den
groothandel zeer noodig was. De bevolking
mag niet overgeleverd blijven aan ecu troejj)
gewetenlooze speculanten aan den een en en
de boeren, die maar zien te krijgen, wat ze
maar kunnen, aan den anderen kant.
Wij moeten den burgemeester van Alkmaar
ook zeggen, dat hij meer moet doen in de
toekomst. Verkerk drong er in de levensmid
delen-commissie reeds herhaaldelijk op aan;
om regeeringsaardappelen aan te koopen. De
burgemeester vertraagde het en eindelijk
kwam er een wagon voor geheel Alkmaar.
Met de beschikbaarstelling van de regee-
ringsvisch moest een vrouw al zoo glacials
een aal zijn, om er wat van te pakken te krij-
;en. Zoo gebeurde het met allerlei difigen
)aarom ons adres aan den burgemeester.
Voor de ellende, die ons in den komenden
winter wacht, dient tijdig gewaakt. Wij wil
len, dat de burgemeester meer zal aanpakken
en desnoods gebruik zal maken van de ontei
geningswet van 3 Augustus 1914.
Spr. verzocht hierop de instemming op hot
adres aan den burgemeester,waarin werd
verzocht, om er voor te zorgen, dat alle ar
tikelen, die dc rcgcering beschikbaar stelt,
ook in Alkmaar verkrijgbaar worden gesteld,
desnoods door-toepassing van de levensmid
delenwet.
Ten tweede werd daarin verzocht, om de
distributie van deze levensmiddelen voor re
kening van de gemeente te nemen en deze le
vensmiddelen dus voor den regeeringshan-
delsprijs voor de ingezetenen beschikbaar te
ewe-
waarvan de schrijver de toestanden in de
oorlogvoerende landen aanschouwde, nog
niet het recht, om te schrijven, dat tegenover
het gruwelijk leed dat dè oorlog in die lan
den bracht, de ontevredenheid der Holland
sche arbeiders zoo onbegrepen klein is, dat
hij zich niet kon voorstellen dat men hier nu
nog ontevreden was. De bourgoisie vindt al
tijd spitsvondigheden, om de arbeiders af te
houden van hun belangen. Moet een volk
maar hongerlijden, omdat het Blij
dat er nog geen oorlog is?
Spreker betoogde verder, hetgeen wij i
van zijn rede, gedurende de Statenverkie
vermeldden.
Opgesomd werd, dat de S. D. A. P. de
oorlogscredieten slechts had toegestaan, om
den oorlog buiten de grenzen te houden, hoe
de S. D. A P. steeds de noodzakelijkheid
naar voren had gebracht dat ook de honger
buiten de landpalen diende te blijven. Het
Ministerieel woord: „Er zal geen honger
worden geleden", was niet ingelost gewor
den Het volk lijdt honger.
Spr. stelde hiervoor niet alleen Minister
Posthuma, die van de landbouwers wel een
lij mag zijn,
reeds
(iezing
waarts' zich geheel beschikbaar stelt voor de
distributie daarvan naar verhouding of getal,
zoodat de distributie mogelijk wordt. Inzake
het inwinnen van adviezen werd aan den
burgemeester verzocht, om deze niet alleen
in te winnen bij de direct belanghebbenden,
maar ook bij de mannen uit de arbeidersbe
weging.
In de motie aan de regeering werd er op
gewezen, dat ondanks de toezeggingen van
ingrijpende regeeringsmaatregelen, voor de
prijsdaling en het beschikbaar stellen van le
vensmiddelen, de navolgende artikelen, als:
vleesch, vet, Visch, eieren, aardappelen,
groente, veel onmisbare kruidenierswaren,
waschmiddelen, schoenen en kleeren zeer
duur zijn gebleven, waarom ten sterkste op
hot vaststellen van prijzen voor den groot
handel werd aangedrongen. Inzake het in
winnen van adviezen werd er ook in deze
motie op aangedrongen, om die niet in te
winnen bij de direct belanghebbenden maar
opk zoo noodig bi) de bekwame mannén uit
de arbeidersbeweging, coöperaties, enz.
'Ten slotte wekte spr. de aanwezigen oo,
om de lakschheid van zich z' te schudden én
