DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van hef Westelijk Oorlogsterreln.
ttsM WsrÉÉiwg,
No. 158
Honderd en achttiende jaargang.
1916
VMIJ1) AO
7 JULI
Alkmaarschö Courant.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 1,franco door het geheele Rijk fl,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f 0.12i Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij*
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Vpordam C 9.
TEE. ZEE.
VARIA
NEDERLAND.
Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden.
ALKMAAR, 7 Juli.
De dag van gisteren heeft geen wijziging
in den toestand op het Westelijk oorlogstoo-
neel gebracht. De Engelschen, hun onvol
doende artillerie-voorbereiding inziende,
meldt Havas, zijn opnieuw tot een stelselma
tige beschieting overgegaan. De groote slag
zal weken en maanden duren, verzekert het
Fransche nieuwsagentschap voorts.
De heer Loyd George werd, zooals te ver
wachten viel, minister van .oorlog in Enge
land.
Het groote offensief op het Oostelijk oor-
logstooneei duurt voort. De Duitschers en
Oostenrijkers trokken aan Djnester en Proeth
terug, de mogelijkheid is niet gering, dat ze
weldra zeer veel terrein zullen moeten prijs
geven, terwijl aan de Styr de linkervleugel
der Duitschers met omsingeling wordt be
dreigd.
Een Russisch-Japansch verdrag van twee
artikelen is geteekend door den Russischen
minister Sasonöf en den Japanschen gezant,
hetwelk ten doel heeft samen te werken tot
het bewaren van een blijvenden vrede in het
uiterste Oosten. Artikel 1 loopt over een
overeenkomst in geval van bedreiging of po
litiek verbond tegen een der beide partijen.
Artikel 2 bepaalt^ dat Rusland en Japan,
warmneer de territoriale rechten of bijzonde
re belangen van een der beide partijen in het
ui te de Oosten worden bedreigd, Rusland en
Japan zich zullen verstaan over den steun,
dien zij elkaar zullen verleen en om elkanders
rechten en belangen te waarborgen en te ver
dedigen.
Zoo zijn de tegenstandèrs van weleer het
roerend eens geworden. Wanneer zullen de
tegenstanders van thans een verdrag van den
vrede teekenen?
De wederzrjdscha legerberichten over het
Oostelijk oorlogstooneel geven den indruk,
dat daar veeleer van een groot offensief moet
worden gesproken dan in het Westen. Meet
men het terrein af, waar het „groote" offen
sief der Franschen en Engelschen wordt gele
verd, dan is,dat och zoo'n klein stukje maar
van het geheele front, terwijl er aan andere
gedeelten wel eenige actie is, doch niet zoo,
dat van een algemeenen aanval mag worden
gesproken. Anders daarentegen staat het in
het Oosten. Daar strekt het Russische offen
sief zich thans vrijwel over het geheele front
van Riga tot de Roemeensche grens uit, ter
wijl op verschillende punten belangrijke suc
cessen worden behaald. Ten noorden van de
Pripet-moerassen bij Baranowitsj, een zeer
belangrijk spoörwegknooppunt aan den vier
sprong van de spoorwegen WilnaRowno
en BestLitowskMinsk, blijven aanvallen
en tegenaanvallen elkaar afwisselen, zoodat
de Russen nog niet de overhand hebben op
het gemengde Duitsche en Oostenrijksche le
ger van prins Leopold van Beieren. En zui
delijker en wel ten zuiden van die moe
rassen, schijnen de Russen ook nog niet veel
sterker dan hun tegenstanders. Men weet,
dat zij daar het oog hebben geslagen op Ko-
wel, eveneens een belangrijk punt van sa
menkomst van vyegen en lijnen. Daar blijft
het Duitsche leger van von Linsingen vrijwel
stand houden, al schijnt het, dat de linker
vleugel hier gevaar loopt omsingeld te wor
den. Toch moesten beide legeraanvoerders
volgens het laatste Russische legerbericht
hier resp. 40|0 en 7700 gevangenen afstaan,
terwijl blijkens andere Russische berichten
de aanval bij Loetsk zijn invloed op Kowel
reeds gevoelen doet Meer succes nog
werd verworven in Galicië. Daar giiigen de
Russische troepen na een krachtige artilleris-
tische voorbereiding tot den aanval over ten
westen van de beneden-Strypa en aan den
rechter-oever van den Djnestr. De Oostenrij
kers werden bier verslagen en trokken terug,
5000 gevangenen in Russische handen- achte^
latend. Het leger van den Duitschen generaal
von Bothmer moest hier ongeveer 16 kilome
ter terug, zoodat de Russen hier geen 30 K.
M. meer van Stanislau, welke stad zij 8 Juni
1915 moesten prijsgeven, verwijderd staan
Aan de Pruth (bij Sadzawka, ongeveer 15 K.
M. ten westen van Kolomea) verklaren de
Oostenrijkers over een breedte van K.M.
„een 3000 pas" meer westwaarts een linie
te hebben bezet Weliswaar is nog niet het
Reuter-bericht bevestigd, dat de geheele
spoorweg dwars door de Karpathen door de
Russen werd genomen, maar wel wordt in
het .Russische legerbericht medegedeeld, dat
Mikolitsjin veroverd is. In elk geval hebben
de Oostenrijkers hier een belangrijken steun
in den rug verloren. Het zenden van troepen
versterkingen en de aanvoer van benoodigd-
heden aan de legers in Galicië, kan van
Hongarije uit voortaan slechts langs een om
weg geschieden.
De toestand lijkt hier thans zoo, dat, komt
er niet spoedig een verandering ten gunste
voor de Oostenrijkers en de kans daarop
is zeer gering zij hun front in geheel Ga
licië over een aanzienlijken afstand moeten
terugtrekken. Niet onwaarschijnlijk leest men
weldra weer de namen der Lipa-iiviertjes in
de communiques en Lembergl En men
kan er staat op maken, dat de Oostenrijkers
een bangen tijd tegemoet gaan.
De legerberichten over den strijd in het
Westen maken slechts melding van kleine,
plaatselijke gebeurtenissen. In de omgeving
van Thiepval maakten de Engelschen een
kleine vordering,' de Franschen verloren twee
boschjes ten noorden van het dorp Hem en
namen er een ten noord-oosten van deze
plaats. Dit weinige geschiedde ten noorden
van de Somme. Ten zuiden der rivier werden
Duitsche aanvallen afgeslagen.
De verovering van Hem door de Franschen
ten noorden der rivier, sluit zich mooi aan
bij de vooruitgeschoven Fransche positie ten
zuiden daarvan en steunt den rechtervleugel
der Engelschen. Fransche bladen' vestigen er
de aandacht op, dat de Engelschen nu ook
moeten zien vooruit te komen. „Het is noo-
dig, dat de Engelschen met ons gelijken tred
houden", zegt de Echo de Paris. „Deaan
sluiting aan de Engelschen is noodzakelijk",
betoogt de Matin, „daar onze aanvalsrichting
loodrecht op de Engelsche is komen te staan,
moet onze beweging aan den noordelijken
oever der Somme zich regelen naar de Engel
sche corpsen, die links van ons opereeren".
Ook de Engelsche bladen schrijven hierover.
De Duitschers, verklaart de Daily Chronicle,
hebben een soort van tegenoSensief op touw
gezet en de Engelschen hebben voorshands
genoeg te stellen met hun nieuwe en zekere
punten van hun oude stellingen te verdedi
gen. De Times waarschuwt, dat nu de eerste
phaze van het offensief is afgeloopen, dat
men niet moet denken, dat de lijst van de
vermeesterde dorpen eiken dag zal toene
men, en dat winsten, die mogelijk waren bij
den stormloop in het begin, nu vermoedelijk
uitgesloten zijn, zoodat men de verdere pha-
zen met de geduldige kalmte en het vertrou
wen dient af te wachten, welke de Franschen
bij Verdun hebben getoond.
De Engelsche generaal Maurice heeft aan
een vertegenwoordiger van een Ameri-
kaansch nieuwsagentschap medegedeeld, dat
het om tactische en moreele redenen noodig
was geweest, dat de Franschen den Oostelij
ken Maasoever voor Verdun niet zouden ver
liezen. Nu hebben de Engelschen hun voor
raden opgehoopt en hun troepen gespaard,
konden ze tot het offensief overgaan, dè zwa
re verliezen dragen, welke zij vooral bij Fri-
court hebben geleden en zullen ze den wan-
hopigen tegenstand der Duitschers ook el
ders kunnen breken. Terwijl de Franschen
zulke ware verliezen hebben geleden tijdens
de weken van voorbereiding van het offen
sief, zullen de Engelschen deze thans hebben
te aanvaarden.
Soortgelijke verklaringen vindt men in al
lerlei Engelsche berichten terug. Reuter
meldt b.v., dat de Duitschers thans reserves
van alle punten van 't front tusschen Verdun
en Lens in hun tweede linie inzetten, dat van
één Engelsch regiment slechts één officier en
6 ordonnansen ongekwetst bleven en dat de
geallieerden zich gereed makèn voor de vol
gende krachtsinspanning. Of het er dus span
nen gaat!
Het Fransche legerbericht van gisteren
meldde:
Ten noorden van de Sonuue eenige plaat
selijke gevechten in den loop van den nacht.
Bij een tegenaanval van de Duitschers verlo-
ien de Franschen twee kleine boschjes op
een K M. ten noorden van Hem; daarentegen
maakten de Franschen zich meesier van een
ander bosch, gelegen aan den.noord-oostelij-
ken rand van hetzelfde dorp.
Ten zuiden van de Somme was de nacht
pp het grootste gedeelte van het front ka km
Een Duitsche tegenaanval op Belloy werd
gemakkelijk afgeslagen. Tot dusverre wer
den, voor zoover is na te gaan, 76 kanonnen
dóór de Franschen veroverd. Het aantal ver
overde mitrailleurs beloopt eenigehonder
den; het juiste is nog niet bekend.
Op beide oevers van de Maas geen infante-
rie-actie.
Bombardement van de tweede Fransche li
nie bij Ghattancouit Vrij hevig artillerie-
duel in den Fleury-sector en het i uminbosch.
De Duitschers trachtten vannacht stelselma
tig de kathedraal van Verdun te treffen.
Een Fransche batterij vèrdragende kanon
nen verstrooide Duitsche convooien op weg
naar Hondicourt ten noord-Oosten van St.
Mihiel. In den Elzas drong een Fransche af-
deeling in een Duitsche loopgraaf bij Bam-
haupt en vond deze vol lijken.
Het Duitsche legerbericht luidde:
Van de kust tot de Ancre-beek nam de ar
tillerie-actie nu en dan toe. Overigens geen
verandering.
Tusschen de Ancrebeek en de Somme,
evenals ten zuiden daarvan, werd de strijd
voortgezet. Een geringe terreinwinst van de
Engelschen bij Thifepval werd door een/te
genaanval teiuggewonnèn, In het vooruitge
schoven loopgravennet verder naar het zui
den wisten zij zich vast te zetten. Hem in het
Sommedal is door ons ontruimd. De Fran
schen veroverden Belloy-en-Santerre. Om
Estrees is de strijd tot staan gekomen Fran
sche gasaanvallen verliepen zonder gevolg.
In het Aisne-gebied trachtte de'vijand tever
geefs een aanval op een smal front te. dóen
ten zuiden van Ville-au-Bois, waarbij hij ern
stige verliezen leed.
Links van de Maas hadden kleine voor ons
gunstig verloopende infanterie-gevechteu
plaats. Rechts van de rivier werden vijande
lijke aanvallen in het bosch ten zuid-westen
van het fort Vaux afgeslagen, evenals een
gisteren in alle vroegte ondernomen poging
tof herovering van de hooge batterij van
Damloup. In de gevechten in de nabijheid van
het Thiaumontwerk maakten wij eergisteren
274 gevangenen.
Bij Chazelles (ten oosten van Lunéville)
keerde een Duitsche verkenningsafdeeling
terug met 31 gevangenen en een grooten
buit.
Ten z. w. van Kamerrijk viel hedenmorgen
een vijandelijke vlieger op geringe hoogte
een hospitaaltrein aan, die stopte wegens de
geworpen bommen. Zes gewonden werden ge
dood.
Uit het Engelsche groote hoofdkwartier
werd officieel gemeld:
Bij Thiepval wonen wij opnieuw eeaig ter
rein en maakten wij eenige krijgsgevangene!.
Ten zuiden van het La Bassée kanaal deden
wij, na uitzending van gas en rook, succesvol
le overvallen in 'svijands frontlijn. Op een
puntmaakten wij 40 krijgsgevangenen en
veroverden een loopgraafmortier en een mi
trailleur. Ook deden wij succesvolle invallen
in 's vijands loopgraven ten westen van Hul-
luch, waarbij wij een mitrailleurstand ver
nielden, vele Duitschers doodden en krijgs
gevangenen maakten.
SCHIPBREUKELINGEN
UIT DEN ZEESLAG.*
Een Nederlander, aan boord van het
stoomschip „Kangean", der Maatschappij
„Nederland", van Amsterdam naar Java,
schreef den 3en Juni op 59" N.B. aan. zijn fa
milie hier te lande, naar de N. Rott Crt
meldt:
Woensdag 31 Mei 1.1. stoomden wij op in
gezelschap van de „Zeildijk" (H. A.-L.), de
„Texel" en de sleepboot „Thames", en had
den vrij goed weer, al was het wat koud.
Den volgenden dag heb ik echter wat me
degemaakt wat ik niet licht vergeten zal. Ik
zou juist op dek gaan toen er gestopt werd
Op een paar stukken drijfhout zaten, eenige
menschen, die door zwaaien met hun petten
d'e aandacht poogden te trekken. Van de
„Kangean" werd er onmiddellijk een sloep
gestreken, eveneens van de „Texel" en „Zeil
dijk". Onze sloep pikte een than op, welke
bleek een Duitsch zee-officier te zijn. Aan
boord gekomen vertelde hij van de plaats ge
had hebbende zeeslag. De „Zeildijk", „Texel"
en „Thames" hadden te zamen zeven schip
breukelingen opgenomen.
Rakelings ging er een eskader Engelsche
oorlogsschepen voorbij ons.
Nadat de sloep weder binnen boord was,
stoomden wij verder. Massa's zwemgordels,
plunjezakken en kisten dreven op de zee, en
verscheidene leege marinesloepen dobbêrden
op de oppervlakte.
Vervolgens voeren wij bijna drie mijlen
door olie, zeer zeker van een onderzeeër,
welke in de golven verdwenen was. (De N.
Rott. Crt teekent hierbij aan: Niet alleen on
derzeeërs maar tot de grootste oorlogssche
pen toe, gebruiken tegenwoordig olie als
brandstof). De zee was bedekt met doode
schelvisch, kabeljauw en haring, veroorzaakt
door ontploffingen. Wij passeerden nog een
wrak met dê kiel naar boven. Wij schijnen
net door het oog van een naald gekropen te
zijn, want op de plek, waar d'e olie dreef,
was juist gevochten, en toen het gevecht zich
verplaatst had, kwamen wij er door. Vervol
gens werd zonder verdere lotgevallen Kirk
wall bereikt.
DOOR EEN GRANAAT GERED.
De Tagliche Rundschau vertelt een merk
waardig voorbeeld, hoe een soldaat door een
ontploffende granaat niet het leven verloren,
maar behouden heeft. Deze soldaat kwam
bij den strijd om Vaux in een moeras terecht.
Ondanks alle inspanning zonk hij steeds die
per weg en na twee uur had hn alle hoog
opgegeven. Toen sloeg in zijn buurt een vij
andelijke granaat in, die hem met de modder
wegslingerde. Hij verloor het bewustzijn,
werd echter spoedig gevonden en naar de
ambulance gebracht. Hij had slechts een lich
te wond aan de hand opgeloopen.
HOE OORLOGSNIEUWS WORDT
VERSPREID!
De Nieuwe Rotterd. Crt. meldt een staaltje
een uit vele hoe oorlogs
nieuws wordt verspreid: Het blad herinnert
aan de behandeling van de zaak van de
„Rijndijk" voor den Raad voor de Scheep
vaart te Amsterdam. Het schip, op weg van
Amerika naar Rotterdam, werd op^J April
niet ver van de Scilly-eilanden door een mijn
of een torpedo- getroffen, werd 'aan den
grond gezet en kwam na herstel te Rotter
dam aan. De voorzitter van den Raad deelde
mede, dat bij het onderzoek door de marine
was gebleken, „dat de stukken metaal, afkom
stig zijn van een whitehead-toipedo, welke
torpedo's vervaardigd zijn te Fiume (in Oos
tenrijk) en voor den oorlog geleverd werden
aan alle natiën, behalve aan Engeland".
In Tidens Tegn, van Kristiania, vindt men
nu een telegram van den eigen correspon
dent van het blad te Amsterdam, meldende,
dat uit het onderzoek van de Nederlandsche
marine-autoriteiten is gebleken, dat de „Rijn
dam", die in deh Atlantischen Oceaan is „ge
zonken", is getorpedeerd „waarschijnlijk
door een Oostenrijkschen onderzeeër".
Zou er wel ooit een Oostenrijksch onder
zeeër Gibraltar gepasseerd zijn?
KORTE BERICHTEN.
De heer Uoyd Oeorge is tot minister
van oorlog benoemd.
De Schotse mijnwerkers en industrie-
arbeiders hebben besloten, hun gebruikelijke
Jali-vacantie dit jaar niet te nemen.
In Duiischland vreest men, volgens
de Voss. Ztg. dat het regenweer mogelijk
het rijp worden van het graan nog meer zal
vertragen. Ook koestert men bezorgheid over
den voorraad graan.
De Times keurt de ruwe behandeling
vdn menschen, die om gewetenesbezwaren
niet willen vechten' af. 't Blad stelt nu voor:
men gevè een duidelijke omschrijving van het
gewetensbezwaar; men drage de bezwaarden
zwaren, onbezoldigden, niet militairen ar
beid voor 's land zaak op en ontneme hun het
kiesrecht en de benoembaarheid in 's lands
dienst.
Op 't oogeriblik zijn er in België -in 't
geheel 1.360.349 mannen, vrouwen en kin
deren, die onderstand ontvangen. Sedert het
begin vand en oorlog is in 't land voor be
deeling uitgegeven ruim 73 millioen gulden.
1 Aan soldaten-vrouwen wérd 60 millioen gul
den uitbetaald.
Nu Engeland verklaard heeft, zich niet
aan de verklaring van Londen te zullen hou
den, dringt de conservatieve pers in Duitsch-
land weer aan op verscherping van den on
derzeebootoorlog.
De zoon van den Duitschen kroonprins
is bij gelegenheid van z'n tienden verjaardag
tot tweede luitenant benoemd.
De Karpathen-spoorweg Delatyn
Korosmezo is in Russische handen.
Volgens de Times is in Montenegro een
Heden begint het nieuwe kwartaal van
PBBMUHIITOAVfl
van de
Geïllustreerd Wereldnieuws bevat
wekelijks een groot aantal aetueele en an
dere afbeeldingen in koperdiepdruk uit
Binnen- en Buitenland. Voorts boeiende
verhalen, Anecdoten, Prijsraadsels, waaraan
mooie prijzen verbonden zijn, enz. enz. Elk
nummer bestaat uit 10 bladzijden.
Ieder die zich vanaf 1 Juli abonneert,
ontvangt zoolang de voorraad strekt, gratis
da reeds verschonen gedeelten van
de boeiende vervolg-verhalen
HfiBBBSD
EN
IBTBISSKiBI.
„Geïllustreerd Wereldnieuws" is de goed
koopste en mooiste geïllustreerde; premie.
Het kost 49 ets. per 3 maanden dat ie
slechts S ets. per week. Pr. p. post met
verhooging der portokosten.
„Geïllustreerd Wereldnieuws" is de eenige
geïllustreerde premie die JflET ln prfja
Is verhoogd.
Abonnementen worden aangenomen aan
het bureau van ons blad en door de agenten.
Proefnummers gratis verkrijgbaar.
opstand uitgebroken onder leiding van een
oud-minister van oorlog op wiens hoofd de
Oostenrijkers een zwaren prijs hebben ge
steld.
Iemand verklaart zich in de Times be
reid Engelsche officieren van leger of vloot,
die met verlof zijn, in de gelegenheid te s|el-
ten te visschen in Noorwegen in een rivier,
op ongeveer 8 uur van Bergen. Daar zit
neerlijke forel en zalm. De liefhebbers kunnen
zich tot de redactie van de Times wenden.
De Ehiitsche rijkskanselier heeft een be
zoek aan de openzee-vloot gebracht.
Er dreigt tegen 11 dezer bij de Spaan-
sche spoorwegen een algemeene staking ter
verkrijging van loonsverhooglng.
Te Castel Termini, bij Palermo is een
zwavelgroeve ingestort. Meer dan 100 werk
lieden zijn bedolven. Tot dusver zijn 18 ge
kwetsten te voorschijn gebracht.
De Fransche ruiterij, die sedert het be
gin van den oorlog geen gelegenheid heeft
gehad om op te treden, wordt de laatste da
gen langs de heele linie, die de Franschen
ten westen van Péronne bezetten, voor pa-
troeliewerk gebruikt. De cavaleriepaitroeljes
moeten nuttige verkenningen gedaan hebben.
VERBOD TÖT VERWERKING
VAN INLANDSCH GRAAN.
De branderijen en distilleerderijen te Rot
terdam en te Schiedam hebben, naar de TeL
mededeelt, van de regeering een verbod ont
vangen om voortaan inlandsch graan te ver
werken. Bij overtreding van het verbod heb
ben de bufgemeesters het recht de aanwezige
voorraden inlandsch graan in beslag te ne
men.
Het personeel zal geen nadeelige gevolgen
ondervinden van dat verbod, daar slechts
weinig arbeiders voor het verwerken der
spiritus noodig waren en deze wel op andere
wijze in het bedrijf te werk gesteld zullen
worden.
AARDAPPELEN.
Bepaald is dat aan soorten vroege aard
appelen, waarvoor voorwaardelijk uitvoer-
consent worden verleend, wordt toegevoegd
de soort „Schoolmeesters", en wel uitsluitend
voor aardappelen boven een zelfmaat van
40 m. M.
Het percentage der dagelijksche aanvoe
ren ter veiling dier aardappelen wordt voor
de week, eindigende 9 Juli. vastgesteld op
50 pet.
Het percentage voor dagelijksche aanvoe
ren van vroege aardappelen van de soorten
Schotse muizen, Friesche Eerstelingen en an
dere muizen boven de vastgestelde zelfmaat,
dat op 7 8 Jiuli voor het binnenland moet
worden geveild, wordt vastgesteld op 30%.
Aan de stations voor inlading van vroege
aardappelen worden toegevoegdHoogezand
Sappemeer, Castricum, Piet Gijzenbrug en
Vlijmen.
Door het bestuur van den Bond van
Aardappel-, Groenten- en Fruithandelaren is
een telegram aan den minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel gezonden waar
de minister gevraagdw ordt om de grenzen
voor uitvoer van winteraardappelen b. v. Ei
genheimers. Verder werd verzocht dat voor
distributie uitsluitend eerste kwalitieten wor
den bestemd.
ALKMAARSCHE COURANT.