DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN,
Van liet Oostelijk Oorlogsterreln.
No, 195
Honderd en achttiende jaargang.
1916
ZATERDAG
19 AUGUSTUS.
Kamer van Koophandel
en Fabrieken.
MILITIE.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestd®£°nuitgegeven. per 3 maanden
voor Alkmaar f 1,franco door het geheële Rijk fl,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën:
Per regel .f 0.12} Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
DUITSCHLAND.
ENGELAND.
ZWITSERLAND.
VARIA
Regeeringseieren.
Gemeenterekening.
een Onderwijzeres,
Dit nummer beafaat uiï 3 bladen.
Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden.
ALKMAAR, 19 Augustus.
Het beste bewijs, dat er niet veel nieuws
iS', is de groote aandacht, welke er in de we
derzij dsche stafberichten wordt gewijd aan
desresultaten der ongetwijfeld hardnekkige
gevechten aan de Somme en bij Verdun. Hoe
glaring die resultaten bereikt na het inzet-
téb van al maar door nieuwe divisies, naar
dedegerberichten van den tegenstander mel
den took mogen zijn, zij geven toch aanlei
ding tot een onverkwikkelijken pennestrijd
tuséchen de communiqué-schrijvers. Men doet
het best de heeren stil te laten kijven en door
vergelijking hunner mededeelingen te pogen
bij benadering den stand van zaken vast te
stellen, daar de werkelijke toestand op den
duur toch wel aan het licht komt. Zoo kon
uit de berichten van deze week worden afge
leid, dat het dorp Maurepas geheel voor de
Duitschers verloren gegaan was. In het
Fransche avond-communiqué wordt echter
verklaard, dat de Franschen gisteren een
aanmerkelijk deel van Maurepas hebben ver
overd, zoodat dit dorpje nog niet geheel door
de Duitschers prijsgegeven was, doch een
6aillant in hun linie vormde.
Lenig voordeel behaalden de Engelschen
bij Martinpuich en de Franschen bij Harde-
court.
Bij Verdun draagt de strijd een zelfde ka
rakter. Van daar kunnen de Franschen een
succesje melden: de Duitschers werden ver
dreven uit een gedeelte van het dorp Fleury
en uit twee redoutes ten noordwesten van
Thiaumont. Welk een bloedige herinnerin
gen zijn er ook aan deze beide namen ver
bonden! Telkens en telkens weer leest men
ze, nu eens gaan ze verloren, dan weer wor
den ze gewonnen, voortdurend keert hier de
krijgskans, maar de duizenden en duizenden
menschenlevens, die in deze gevechten ver
loren gaan, zijn voor altijd verloren!
Aan het Italiaansche front komen de laat
ste dagen ook geen veranderingen meer
voor, het schijnt dat het oogenblik van een
verrassende krachtsinspanning voorbij is, dat
de Oostenrijkers nu sterk genoeg zijn om den
Italianen den weg naar Triest te versperren.
En op het Oostelijk oorlogstooneel heeft
het ook allen schijn, dat de bewegingsoorlog
geëindigd is en er weer een stellingkrijg is
gekomen. De Russen zijn tot staan gebracht
en zoowel aan de Zlota Lipa als in de Karpa-
then gaat het initiatief uit van de Duitschers
en Oostenrijkers. Toch valt deze stilstand
geenszins te vertrouwen stellig zullen
daar weldra nog kritieke gevechten worden
geleverd en het is zeer wel mogelijk, dat de
Russen er in zullen slagen hun linies nog
een heel eind vooruit te brengen.
Op het Balkanfront hebben Bulgaarsche
troepen Fiorina bezet, een Grieksche plaats
ten zuiden van Monastir. Generaal Sarrail
moet hebben verklaard, dat hij nog meer ver
sterkingen noodig heeft om een groote actie
te kunnen beginnen.
In een hoofdartikel over den/ algemeenen
militairen toestand betoogt de Times, dat er
in het komende gevechtsseizoen van drie
maanden hard zal moeten worden gestreden,
om de nieuwe stellingen te vermeesteren,
welke de hervatting van de gemeenschappelij
ke taak in het voorjaar in hooge mate zullen
vergemakkelijken.
In het Westen blijft de slag aan de Somme
zich, zegt het blad, kenmerken door besliste
winsten, die veilig gehandhaafd blijven.
In Galicië is generaal von Bothmer (ter
loops zij vermeld, dat de naar Galicië overge
bracht Turksche troepen bij dit leger zijn in
gedeeld) in 6taat geweest een omvatting te
voorkomen en daar verwacht het blad geen
dramatische gebeurtenissen, wijl het perio
diek terugbrengen van de verdedigingslinies
door den tegenstander geen neiging toont om
tot een vlucht te ontaarden.
Op de Karst winnen de Italianen langzaam
terrein, maar er zal tijd noodig zijn om een
verdere aanzienlijke winst voor te berei
den. De Oostenrijkers bezetten nog steeds
Italiaansch gebied ten zuiden van Trentino
en het is niet gemakkelijk hen te verdrijven.
Tenslotte ziet de Times aanwijzingen om
trent de versnelling van het tempo der krijgs
bedrijven aan het Macedonische front
Dit Timea-oordeel klinkt even anders, dan
de stemmen, die verkondigen, dat Oostenrijk
zoo goed als verpletterd is en dat de eind
overwinning op de Duitschers slechts een
kwestie van weken, hoogstens van eenige
maanden is. In het Oosten wordt geen déba-
cle verwacht, in 't Westen zal men bij gunstig
verloopen hardnekkige gevechten het zoover
kunnen brengen, dat men het volgende voor
jaar met nieuwen moed verder kan vechten!
Wat heeft het algemeene offensief der en
tente, de stelselmatig voorbereide, op alle
fronten (behalve dan het Macedonische) ge
lijktijdig uitgeoefende druk op de legers der
midden-mogendheden tot dusverre opgele
verd? Een succes in het Westen van niet
grooten omvang, een belangrijker overwin
ning in het Oosten, welke heeft geleid tot het
achteruitschuiven van een deel van het vijan
delijk front over aanzienlijken afstand, zon
der dat echter het linie-verband werd verbro
ken of er een catastrophe is ingetreden. In
één opzicht is de strategische toestand veran
derd het initiatief is aan de midden-mogend
heden ontnomen en overgegaan op de en
tente. Is er echter een waarborg, dat deze toe
stand blijvend zal zijn? Het is natuurlijk niet
met zekerheid te zeggen, maar onmogelijk is
het niet, dat bij de vele mislukkingen, welke
deze oorlog heeft opgeleverd, ook een fiasco
van het zomer-offensief zal moeten worden
geboekt. Op het oogenblik schijnt de kracht
van de midden-mogendheden wel verslapt en
daaruit kan men zoo men wil afleiden,
dat de verslapping zal voortduren en zal uit-
loopen op verslagenheid en tenslotte op ver
slagen-worden, dat dit dus het begin van het
einde is. Maar evengoed kan men dezen staat
van zaken beschouwen als het begin van het
einde van de periode, welke gunstig voor de
entente was. In deze redeneering past aller
eerst de overweging, dat de entente-mogend-
heden ontzettend hebben ingehaald wat le-
geruitbreiding en ook de aanmaak van artil
lerie en munitie betreft, doch dat zij hun te
genstanders evenmin ergens beslissend heb
ben kunnen verslaan, als deze daartoe in de
voorafgaande periode in staat waren. Maar
de entente beleeft op het oogenblik haar
maximum van krachtsontwikkeling. Meer
mannen en meer munitie zal zij amper in het
veld kunnen brengen. Lukt het nu niet, dan
lukt het ook het volgende voorjaar niet
wat mèt overwicht niet gaat, gaat naar alle
waarschijnlijkheid ook niet daarzonder.
Zoo zijn de redeneeringen, die beide hun
verdedigers hebben. Voor allebei valt te zeg
gen, al zal de een meer voelen voor de een,
de andere meer overhellen tot de andere.
Verrassingen een plotselinge geduchte
overwinning of nederlaag, het tot zich trek
ken van nieuwe, frissche strijdkrachten
kunnen een beslissende wijziging in den mi
litairen toestind brengen, kunnen één van
twee absoluut onhoudbaar maken en de juist
heid der andere bewerkstelligen. Maar dit is
een reden te meer, om in het óórdeel voor
zichtig te zijn en dus maar niet met de meeste
stelligheid te verzekeren, dat de entente-mo-
gendheden gewonnen hebben, omdat zij den
tegenstanders het initiatief hebben ontno
men, of dat de midden-mogendheden' de over
winning hebben behaald, omdat zij de ure
van de grootste beproeving krachtig hebben
doorstaan. En dan houde men wel in het
oog, dat de midden-mogendheden van hun
betere voorbereiding en toerusting tot den
oorlog in den aanvang van den oorlog voor-
deelen hebben verkregen, die hun in gunsti
ger conditie doen verkeeren dan hun tegen
standers. Niet alleen, omdat zij veel meer
dan dezen op vijandelijk gebied vechten,
maar omdat elke teruggetrokken linie, waar
bij het frontverband bestaan blijft, maakt, dat
die linie korter wordt, met dezelfde verdedi
gingstroepen gemakkelijker te behouden valt,
zoodat de aanvaller steeds grooter inspan-
ning moet uitoefenen om den verdediger te
brengen tot het z.g.n. wijkpunt, het oogen
blik, waarop de verdediger de nutteloosheid
van verder standhouden inziet en zich ge
wonnen geeft.
Het bovenstaande heeft alleen betrekking
op den militairen kant van den oorlog. Maar
het is best mogelijk, dat de beslissing niet op
het slagveld valt, doch dat de binnen- of
buitenlandsche politiek of wel de economi
sche of financieele toestand den doorslag
geeft en dat de oorlog eindigt zonder dat er
op de krijgstooneelen een ingrijpende veran
dering heeft plaats gehad. Dat daarbij de
beheersching van de zee door Engeland, de
onmogelijkheid van Duitschland om de blok
kade te verbreken,, een beslissende factor kan
vormen, behoeft wel niet nader te worden
aangetoond.
OOSTENRIJKSCH LEGERBERICHT.
Uit het oorlogsperskwartier wordt gemeld,
dat veldmaarschalk aartshertog Fredirik een
legerorder heeft uitgevaardigd, waarin hij
meedeelt, uitn aam van het legej een telegram
van hulde en gelukwensching aan den keizer
op dien 86sten verjaardag te hebben doen
toekomen. In de legerorder wordt het volle
vertrouwen uitgesproken, dat in het eind de
overwinning zal worden behaald
„Onder het brengen van voorbeeldelooze
offers, poogt de vijand ons de zege afhandig
te maken; en toch vervullen ons juist de uit
slag van deze worsteling en *iet tegenhouden
van den tegen ons op de~öeen gebrachte
strijdkrachten, evenals de resultaten, waarop
wij na een strijd van twee jaren te land en op
zee mogen terug zien, bij alle soldaten-be
scheidenheid met het meest trotsche vertrou
wen. De dag zal aanbreken, dat onze tegen
standers tot inkeer komen. De op leven en
door tezaam gesmede Oostenrijksch-Hon-
gaarsche en Duitsche legers en vloten en de
legers van hun bondgenooten kunnen nooit
en nimer worden tenondergebracht.
Of het oogenblik van den vrede vroeg, dan
wel laat moge aanbreken het zwaard zal
met eere en in overwinning weer in de schee-
de worden gestoken. Alle harten in noord en
zuid, te land en ter zee, klopen in eensgezind
heid voor U. M."
De keizer beantwoordde de legerorder van
den veldmaarschalk aartshertog met een
danktelegram, waarin hij zijn vertrouwen in
de kracht en het uithoudingsvermogen van de
weermacht betuigde.
DE ONDERZEEëRES EN MIJ1NOORLOIG
Kapitein Walter Forstmann, de gezagvoer
der van een onderzeeboot heeft de orde pour
le merite ontvangen, ter erkenning van bui
tengewone resultaten, door hem in den duik
boot-oorlog bereikt.
Naar hierover nader is meegedeeld, heeft
de heer Forstmann tot dusver reeds 100 vij-
delijke vaartuigen in den grond geboord, met
een totale tonnenmaat van 260.000. daaron
der waren verscheiden oorlogsschepen, be
wakingsstoomschepen, schepen met oorlogs
materiaal en bewapende koopvaardijschepen.
Kapitein Forstmann heeft verscheiden malen
gevechten geleverd met bewapende handels
vaartuigen en heeft zich herhaaldelijk (en
met succes) geweerd tegen dem et list door
de Engelschen gestelde vallen voor onderzee
booten. De waarde der door den heer Forst
man in den grond geboorde handels
schepen met hun ladingen beloopt ruim
360. 000.000 gulden.
PERSOONSVERWISSELING IN
HET MINISTERIE.
Markies Crewe is tot minister van onder
wijs benoemd als opvolger van Arthur Hen
derson, die tot betaalmeester generaal be
noemd en als raadsman der regeering in ar-
beidsaangelegenheden in het kabinet blijft.
Lord Newton die als betaalmeester gene
raal is afgetreden is tot tweede onderminister
van buitenlandsche zaken benoemd.
Lord Crewe blijft lord president van den
particulieren Raad.
In het kabinet is dus geen verandering
gekomen.
HET GEBEURDE IN EGYPTE.
De Engelsche opperbevelhebber in Egypte
meldt: Het is thans mogelijk een juister denk
beeld te geven van de sterkte en de verliezen
des vijands tijdens de krijgsverrichtingen in
het district Katia van 4 12 Aug.
De Turken waren ongeveer 18000 man
sterk; wij hebben 49 officieren en 3871 man
gevangen genomen; het aantal gesneuvelden
bedroeg 1251, dat der gewonden naar schat
ting 4000. De gezamenlijke verliezen der Tur
ken waren derhalve ongeveer 9000.
Wij hebben 1 Krupp-kanon, een bergbatte-
rij van 4 stukken van 75 m. M. met 4000 gra
naten, 2300 geweren met 1 millioen patronen
en 9 Duitsche machinegeweren met 30 kisten
munitie buitgemaakt.
'DRIL IN HET LEGER.
Te Bern heeft de compagnies-commandant
in de kazerne de volgende bekendmaking la
ten aanslaan:
„Infant.-Komm. III 90. Afzonderlijke
manschaps-oefeningen met driL De hou
ding der manschappen is in het algemeen
slecht. Ik verlang, dat voorshands alleen het
acht geven, zonder geweer, hef correcte groe
ten en het melden wordt geoefend. Bij het
acht geven moeten de schouders krachtig
naar achteren worden getrokken. De man
moet op zijn tanden bijten, de aangezichts
spieren samenknijpen en de oogen een weinig
naar boven richten. De houding van den sol
daat die acht geeft, moet die zijn van den tij
ger vóór zijn sprong. Bühler, Komman-
dant."
VIJF MINUTEN VÓÓR HET
OFFENSIEF.
In de „Petit Parisien" verhaalt een korpo
raal, hoe h vijf minuten vóór het eigenlijke
offensief gewond werd. Het verhaal luidt als
volgt':
„Mijn kapitein riep mij des morgens bij
zich en zei: „Korporaal, ik heb u noodig;
er moet oogenblikkelijk een vrijwillige pa
trouille gevormd worden. Zij moet de loop
graaf verlaten vijf minuten vóór den aanval."
„Best, kapitein 1"
„Kunt gij op vijftien vrijwilligers reke
nen?"
„Op meer, indien dit noodig is."
„Goedneem een „aspirant" en een onder
officier méde. Er moet snel gehandeld wor
den: de mitrailleur, welke zich bevindt in de
loopgraaf der Duitschers links van ons, moet
worden weggenomen. Haal uw manschap
pen bij elkaar, en herinner er hen aan, dat de
vrijwilligers zekere belooningen ontvangen."
„Dat zal niet noodig zijn, kapitein!"
Ik verzamelde mijn soldaten en deelde hun
mede, wat er gaande was.... 4e mitrailleur....
de belooningHun antwoord luidde:
„Wanneer gaan wij er op los?" „Als er ge
floten wordt."
Juist op dat oogenblik werd er gefloten.
Ik klim op de borstwering en kruip voort,
een loopgraaf-mes tusschen de tanden ge
klemd. Naast mij hoor ik de „aspirant" ver-
wenschingen uiten aan het adres der Duit-
schersjfdie ons reeds bemerkt hebben' en
waarschijnlijk denken, dat wij beide de gan-
sche patrouille vormen. Zij vuren op ons;
ik keer mij om, om de anderen te waarschu
wen; maar ik zie niets dan rook! Ik was al
leen, nog geen vijf meters van de Duitsche
loopgraaf verwijderd. Ik spreek mezelf moed
in-onder het voortgaan; maar plotseling
word ik van den grond opgeheven en val met
een smak terug in de opening van een bom,
boven op de „aspirant"^ die plat was neerge
vallen. Ik was ernstig gewond en bleef liggen
waar ik was
Juist op dat oogenblik gingen onze solda
ten, uit de loopgraaf te voorschijn tredend,'
tot den aanval over. En tot mijn onbe
schrijfelijke teleurstelling gaven de Duit
schers zich oogenblikkelijk over met hun mi
trailleur! Zij hadden op ons moeten wach
ten, op mij en mijn vrijwillige patrouille!
In plaats van de mitrailleuse, waarop ik alle
recht had, kreeg ik een splinter in mijn rech
ter schouder!Maar dat neemt niet weg,
dat, vijf minuten vóór het officieele offensief,
den aanval begonnen is door mij en door
mijn vrijwilligers!"
KORTE BERICHTEN.
In Engeland zijn weer eenige personen,
o. w. vrouwen veroordeeld wegens het verkno
pen van cocaine aan soldaten.
In het Hoogerhuis heeft de oud-minister
Midleton nog eens de aandacht gestigd op
„den vreeselijken toestand" in Mesopotaniè.
Hij had inlichtingen, dat nog op 21 Juni een
officier zijn mannen in een hospitaal vond,
waar zij in vuile en warme kleeren lagen in
een temperatuur van 115117 graden F. en
hun rantsoen vier beshcuiten aags en Tigris
water was.
Minister Islington herhaalde, dat er wel
verbetring, maar de toestand nog niet goed
was. Men deed wat men kon.
Generaal Roeski is tot opperbevelhebber
der Russische legers op het N. O. front be
noemd ter vervanging van generaal Koerapa-
kin.
Een aantal kooplieden te Andemach
hadden uitstel van krijgsdienst verzocht en
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen ter algemeene
kennis, dat ter secretarie dezer gemeente
van 1 September a.s. af gedurende aclit
dagen voor een ieder ter lezing zal zijn
nedergelegd de op 18 Augustus 1916 defini
tief opgemaakte Ujst van kiesgerech.
tigden voor leden van de Kamer van
Koophandel en fabrieken alhier.
Bezwaren tegen die lijst, hetzij die den
klager hetzij die andere personen betreffen,
kunnen binnen acht dagen na 1 September
bij den Gemeenteraad worden ingebracht
ALKMAAR, 18 Augustus 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
De Wethouder, Voorzitter der Raads
commissie van advies in zake de levens
middelenvoorziening brengt ter kennie van
belanghebbenden dat de prijs voor de
regeeriugaeieren
voor de week van 27 Aug. tot 2 Septem
ber a.s. door het Centraal Adm. Kantoor
voor de Distributie van Levensmiddelen te
's-Gravenhage is bepaald op
6£ cent per stuk voor winkeliers en
7 consumenten.
Alkmaar, 19 Augustus 1916.
De Wethouder voornoemd,
J. F. L U B B E.
De BURGEMEESTER der gemeente
ALKMAAR gelast, krachtens bekomen aan
schrijving, den onderstaanden milicien, om
zich bij zijn korps te vervoegen, ten einde
in werkelijken dienst over te gaan
Depót Bataljon X Infanterie Brigade.
28 Augustus 1916: JACOB BERGER.
Alkmaar. 17 Augustus 1916.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen ter algemeene
kennis, dat de gemeenterekening, dienst
1915, van heden af op de secretarie der
gemeente voor een ieder ter inzage neder
gelegd en tegen betaling der kosten in af
schrift verkrijgbaar gesteld is.
Alkmaar, 19 Augustus 1916.
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Wegens splitsing eener klasse
wordt aan de Bnrgersohool
te Alkmaar (Hoofd de heer F. J. Aukea)
gevraagd
in het bezit van akte j.
Jaarwedde f 700,met zes 3-jaarIijksche
verhoogingen van f 75,—. Dienstjaren elders
tellen mee. Hoofdakte f 150,—. Akte
nuttige handwerken f 25, - Eventueele
tegemoetkoming huishuur f 150,
Bezoeken worden door Burgemeester en
Wethouders niet afgewacht.
Stukken (adres op zegel) in te zenden
vóór 3 September a.s.
verkregen, omdat ze voor hun zaken en in het
algemeen belang onmisbaar waren. Daar zij
de hun verleende gunst misbruikten om woe
kerhandel met levensmiddelen te bedrijven,
werden zij geheel onverwacht opgeroepen
en binnen enkele uren naar het Russische
front gevoerd.
De burgemeester van Vperen, volksver
tegenwoordiger Colaert, heeft onlang zes dui
zend houten huisjes besteld, die uiteen kun
nen genomen worden, en, zoodra de militaire
gebeurtenissen het toelaten, opgesteld zullen
worden als voorloopige woningen voor de be
volking van de geheel vernietigde stad.
De Matin" meldt, dat nieuwe Russi
sche troepen in het kamp van Mailly (Frank
rijk) aangekomen zijn.
Blijkens officieel Duitsch bericht vielen
Duitsche vliegtuigen Russische torpedojagers
en een onderzeeër ten N. O. van Karaboemoe
met succes-aan.
Verscherpte bepalingen zijn in Groot-
Brittanniè gemaakt ten opzichte van de goe
deren, welke van voordeel zijn voor personen
in vijandelijke landen.
De Zweedsche posterijen vervoeren geen
Engelsche pakketten meer naar Rusland.
Keizer Frans Jozef schonk den Ameri-
kaanschen gezadt te Ponfield zijn portret met
onderschrift.
Volgens de Gazette de Lausanne is de
COURA
