DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
w 26 Aug. tot on met 3 Sopt. a.s;
Ho. 596
Honderd en achttiende jaargang.
1916
MAANDAG
21 AUGUSTUS,
FEUILLETON.
Het al te goede hart.
ENGELAND.
Kamer van Koophandel
en Fabrieken.
Kermis,
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op 2on- en
Feestdagen, «Ugeg^ven. Ahonae»@flé»pfper :S maanden
voor Alkmaar fl,—franco door het gstaja Rijk f 1,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prsjs der gewone Advertentiën
Per regel S 0.12i Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
een Onderwijzeres,
Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden.
ALKMAAR, 21 Augustus.
Te IJmuiden binnengeloopen visschers-
vaartuigen brachten berichten van belangrij
ke vlootbewegingen, zoowel van Engelsche
als van D|uitsche schepen. Men had Zater
dag 40 Engelsche en 60 Duitsche oorlogsbo
dems en 3 Zeppelins gezien, die rondkoers-
ten, voornamelijk ten zuiden van de Doggers-
bank.
Een Engelsch bericht van Duitsche zij
de ontvingen we tot het oogenblik waarop
we dit schrijven nog geen mededeeling
meldt, dat de Duitschers Zaterdag groote ac
tiviteit in de Noordzee betoonden. De Hoch-
seeflotte liep uit, maar toen bemerkt werd,
dat een sterke Engelsche strijdmacht aanwe
zig was, keerde men naar de haven terug om
een gevecht te vermijden. Deze voorstelling
is naar alle waarschijnlijkheid juist, daar zij
volkomen past bij de taak, welke de Duitsche
vloot in dezen oorlog bezit, n.1. pogen de
maehtige Engelsche vloot verliezen toe te
brengen, wanneer plaatselijke overmacht dit
mogelijk maakt.
Het Engelsche bericht meldt, dat een Duit
sche onderzeeër werd vernield en een ander
geramd, zoodat deze wellicht gezonken is.
Bij het zoeken naar de Duitschers verloren
de Engelschen door een aanval van onder
zeeërs twee lichte kruisers; het bericht, dat
een Engelsche torpedojager in den grond zou
zijn geboord en .een Engelsch slagschip be
schadigd zou zijn, wordt onjuist genoemd.
De verloren gegane lichte kruisers zijn de
Nottingham (gebouwd in 1914, groot 5530
ton, snelheid 25 Eng. zeemijlen) en de Fal
mouth (van 1910, groot 5300 ton, snelheid
27,5 mijl). Van de bemanning (elk 400 man)
worden er 38 man van de Nottingham ver
mist, terwijl een stoker der Falmouth aan
zijn bekomen verwondingen overleed.
De Engelschen hebben voor dezen oorlog
niet onbelangrijke vorderingen gemaakt in
het Somme-gebied. Wanneer men weet hoe
moeielijk het valt vooruit te komen en zich
daarna te handhaven, dan begrijpt men, dat
elke vordering daarnaar moet worden afge
meten.
Bij een nieuwen grooten aanval over een
breed front (van Thiepval tot Guillemont,
een afstand van 17,5 K.M.), werden de heu
velkam ten zuid-oosten van Thiepval en de
hoogte ten noorden van Pozières veroverd en
van het dorp Guillemont werd de buitenkant
bezet. Tot den namiddag waren er 796 ge
vangenen geteld onder wie 16 officieren. De
Roman naar het Duitsch van Marie Diers.
1)
EERSTE HOOFDSTUK.
Dokter Gropius was plotseling aan een be
roerte gestorven.
De sensatie in de provinciestad, waarin
hij bijna twintig jaar had gewerkt, was groot.
Er waren dan ook velen, die dit plotseling
uiteinde reeds lang voorspeld hadden. Het
gestel van hun dokter had hun reeds heime
lijk zorg gebaard, want hij was klein en ge
zet, had een korten, vleezigen hals en leed
dikwijls aan congestie.
Die volbloedigheid was zeker ook de oor
zaak van zijn in de stad bekende grofheden.
Hij had daarmee de voornaamste en fijnge-
voeligste dames van zijn praktijk niet ont
zien. Maar in zijn grofheden stak een ge
heime kern die' ze over 't algemeen sympa
thiek maakten. Men vertelde die in gezel
schap lachend verder en vele van zijn nor-
sche, gepeperde aardigheden kregen het ka
rakter van gevleugelde woorden. Als hij
van onder zijn borstelige wenkbrauwen, over
zijn bril heen1 evengoed iemand van stand
als een plompen boer fixeerde en hun dan
zijn reeds met beven verwachte, onverbloem
de ruwheden in 't-gezicht wierp, dan werd
hem dat niet ernstig ten kwade geduid. Hij
was nu eenmaal „de oude Gropius." Die
kon zich veroorloven wat hem goeddunkte.
Deze algemeene weerloosheid tegenover
den ouden dokter had echter een dieper lig-
communiqué-schrijver meldt, dat men van de
nieuwe stellingen uit ver naar het noorden
en oosten kan zien, hetgeen wil zeggen, dat
men thans, na de hoogten bezet te hebben,
de laagvlakte vóór zich heeft, terwijl verder
naar alle waarschijnlijkheid de Duitschers het
in de stelling van Thiepval zelf te kwaad zul
len krijgen.
Jntusschen, ondanks hun opmerkelijke
krachtsontwikkeling, staan de Engelschen
nog verre van het eerste oorlogsdoel, Bapau-
me, verwijderd en hoe regelmatig er ook vor
deringen worden gemaakt, het gaat slechts
uiterst langzaam. Het zijn slechts small ad-
vances, zooals de Daily Chronicle zegt, die
worden bereikt, men knabbelt de Duitsche
stellingen af. Wel is waar, betoogt het blad
verder, zijn de nieuw aangelegde Duitsche
stellingen niet zoo sterk als de voorafgaan
de, maar ook de aanvallende troepen bevin
den zich in nieuwe loopgraven en ook zij
zijn meer aan het bombardement blootgesteld
dan te voren. De beproeving is zwaar voor
de infanterie aan beide zijden. Het grootste
voordeel van de Engelschen is misschien him
betere verkenning van de lucht uit, met be
hulp waarvan er veel juister geschoten kan
worden dan aan den Duitschen kant
„De Julidagen met hun snel vooruitkomen
liggen al ver achter ons, zoo gaat de Chro
nicle voort, en zelfs Bapaume en Peronne, de
eerste kleine steden, die op onzen weg liggen,
schijnen nog een heel eind verwijderd te zijn.
Maar het leger is niet ontmoedigd en het
heeft daartoe ook- geen reden. Waarschijnlijk
hadden niet veel officieren aan het front veel
verwachting van een poging tot doorbraak.
Zij wisten, dat hun taak in dit stadium niet
zoozeer was, door de Duitsche linie te bre
ken, als wel de Duitsche reserves vast te hou
den, te verhinderen dat deze elders werden
gebruikt voor een Duitsch initiatief en ze
langzaam-aan fijn te malen. Dit alles doet nu
de Somme-slag binnen de grenzen van de
hulpbronnen der entente, die ook niet onbe
perkt zijn, maar toenemen.
In het eerste stadium, wanneer ear een ele
ment van verrassing in het spel is, worden
er vlug vorderingen gemaakt, welke echter
het vijandelijk front niet doen doorboren. In
het tweede stadium zijn er op z'n best reek
sen kleine vorderingen, die duur gekocht
worden en ten doel hebben de verdedigers af
te matten. Dan moet er een derde stadium
volgen, waarin de verdedigers uitgeput zijn
en er weer snelle vorderingen kunnen wor
den gemaakt. De Duitschers hoopten bij Ver
gende oorzaak. Er was geen kind in den
omtrek van vier mijlen, dat niet wist, welk
een zacht hart de oude brombeer onder zijn
ruwen buitenkant bezat. Hij leefde immers
slechts voor zijn patiënten. Zijn eigen wel
zijn was hem totaal onverschillig. Of het
nacht of dag, koud of warm was, had hij
levenslang nauwelijks geweten. In dat op
zicht konden zijn patiënten met hem doen
wat zij wilden, hij zou op de handen naar
hen zijn toegeloopen als zijn voeten hem niet
hadden kunnen dragen. Om zulke dingen
werd hij ook nooit grof, 6lecht3 als „zijn
luidjes," zooals hij ze noemde, zich tegen
over zichzelf bezondigden.
Zijn weldadigheid ging tot in het bela
chelijke. Het had er dikwijls veel van alsof
hij de waarde van het geld niet kende. En
daartusschen gaf hij dan onverwacht weer
blijk van een soort boerensluwheid. Hij liet
zich dan ook door geraffineerde speculanten
niets wijs maken, maar waar hij zag, dat
hulp noodig was, werd hij een groot kind,
dat alles weggeeft wat het in handen heeft.
Bij hem thuis zag het er dan ook menigmaal
bedenkelijk uit. Zijn eerste vrouw, een
schepseltje dat de Lieve Heer extra voor
hem moest uitgedacht hebben, huilde dikwijls
een beetje, als zij van hem in 't geheel geen
geld kreeg om iets ordentelijks te koken en
lachte dan weer, als zij hoorde hoe hij het
had verdaan. Maar in de laatste vijf ja/en
van zijn practijk werd hij rijk. Hoe dat
kwam, wist hij niet te zeggen, hij had geen
tijd om boek te houden. Het geld werd hem
eenvoudig in huis gestuurd. Maar toen was
zijn allerliefste eerste vrouw er reeds lang
niet meer om zich er over te verheugen. Zij
had hem de kleine bruinoogige Renate ach
tergelaten en was zelf naar buiten, naar den
stillen tuin buiten de stadspoortgegaaa.Toea
dun dat stadium te bereiken, maar dank zij
de stoutmoedigheid en'de bekwaamheid der
Franschen is hun dit mislukt. Als wij het be
ter zullen doen, moet het vooral komen door
meer munitie. Er is nog tijd genoeg, zoowel
voor ons als'voor onze bondgenooten op de
andere fronten. Twee jaar geleden begon de
veldtocht van 1914, waarin zooveel is ge
beurd, pas op dezen datum.en de Duitschers
stonden toen nog maar in België ten zuiden
van Brussel."
Majoor Moraht ziet in soortgelijke be
schouwingen als hier aan de Daily Chroni
cle is ontleend, het bewijs, dat het Engelsche
offensief aan de Somme mislukt is en dat het
er slechts op aankomt, of Engeland genoeg
troepen heeft om een nieuwe poging op groo
te schaal te doen en uit de verhoogde werk
zaamheid van Engelschen en FransGhen op
verschillende punten, maakt deze Duitsche
deskundige op, dat men naar nieuwe plannen
zoekt, terwijl het groote beslissende plan
aan het mislukken is.
Bij Verdun, waar de strijd opnieuw opge
leefd is, zijn de Franschen er in geslaagd
het dorp Fleury opnieuw te heroveren, on
danks de verwoede pogingen der Duitschers
om hen er uit te houden en daarna om er
hen weer uit te drijven.
In het Oosten trachten de Russen tot dus
verre tevergeefs weer op gang te komen. Zij
zijn weer aan de Stochod begonnen, maar bij
den eersten aanval zijn er nog geen succes
sen behaald. In de Karpalhen verwierven bei
de partijen geringe- voordeden. Wijzigingen
van beteekenis hebben er dus niet plaats ge
had.
Op den Balkan komt er meer bedrijvigheid,
centrum (hei meer van Doiran), de Duit
schers en Bulgaren aan den oostenlijken vleu
gel, waar zij het in het Stroema-gebied op
Seres hebben gemunt en aan den westelijken,
waar zij Fiorina hebben bezet. Misschien
hebben we hier te doen met inleidende ge
vechten ter voorbereiding van een door
braakpoging door de entente en van omtrek
kende bewegingen door de Bulgaren en Duit
schers. Op verzoek der Bulgaren hebben de
Grieksche troepen zich van Demir Hissar en
Startsjista teruggetrokken.
De Fransche pers geeft te verstaan, dat de
Duitschers en Bulgaren in dezen het initia
tief hebben genomen dat generaal Sarrail
nog niet gereed was, is trouwens herhaalde
lijk gemeld. En ook heette het, dat het wach
ten op Roemenië was, dat nog maar steeds
op zich wachten laat en ook nog geen ant-
had zij haar „lieven vent," haar „dwarskop"
en haar „dommen Hans" toch geleerd om
gedurende vele lange, donkere maanden meer
aan zichzelf te denken en aan zijn eigen ge
voelens dan aan al zijn „luidjes.'?
Het tweede huwelijk, dat Gropius ver
scheidene jaren later sloot, was bijna oor
zaak, dat vele measehea hem niet begrepen.
Hij nam een reeds niet meer jong meisje uit
een arme ambtenaarsfaxnilie, dat ziekelijk en
niet zeer ontwikkeld, zich zelf niet verder hel
pen kon en' voor wie hij heide ouders, die
kort na elkaar in een typhui-epidemie waren
gestorven, niet had kunnen redden. Misschien
beschuldigde hij zich ook, dat hij iets ver
zuimd had, want hij had het toen overmatig
druk, kon nauwelijks al zijn zieken bezoekm,
ea besloot pas later, tijdelijk een assistent te
nemen, omdat hij zijn patiënten hoogst on
gaarne uit handen gaf.
Hoe het ook zij, hij vroeg het wanhopige
meisje op zijn knorrigs ten toon of zij zich
aan hem toevertrouwen wilde en zijn vrouw
wilde worden. Het meisje deed preutsch,
terwijl zij het in haar binnenste luide van ge
luk had kunnen uitschreeuwen en zei daar
op ja.
Men meende in het eerst, dat hij op het
groote, roodblonde meisje verliefd was ge
raakt en vond dat dit niet voor zijn smaak
pleitte. Langzamerhand echter kwam de
openbare meening er achter, dat het hier
weer eens een poets betrof, die zijn goed hart
hem had gespeeld, een poets zeer zeker, die
hem vrijwel de grootste domheid van zijn le
ven deed begaan.
De altijd druk bezette dagen van dokter
Gropius brachten mee, dat er voor berouw
hebben niet veel tijd overbleef. Wat hij had
gedaan, was gedaan en nu kwam iets anders
aan de beurt. Hoogstens sloeg hij zich nu
woord moet hebben gegeven op de vraag of
een Russisch leger doortrekken mag.
Af te wachten valt thans of het hier een
ernstige poging, dan wel slechts een demon
stratie geldt.
EEN REDE VAN MINISTER LLOYD
GEORGE.
In een rede, gehouden te Criccieth, heeft
minister Lloyd George gezegd, dat hij vol
daan was over den gang van zaken. Voor
het eerst in twee jaren tijds voelde hij, dat de
tang meer en meer nijpt en eerlang, zeihij,
zullen wij de noot hooren kraken en de pit er
uit kunnen halen. Ik zeg aanstonds, dat wij
er voor zullen zorgen, dat er in onzen tijd
geen oorlog meer komt. Het Engelsche volk
heeft grooter offers gebracht dan mogelijk
werd geacht. Niemand droomde er drie jaar
geleden van, dat Engeland millioen van zijn
jonge mannen ep het slagveld zou storten.
En nu moet de kracht van onze eischen in
evenredigheid zijn van onze offers. Wij moe
ten een onmiskenbaar en onbetwistbaar vol
ledige overwinning hebben, die geen Duit
sche professors voor een lichtgeloovig volk
kunnen wegredeneeren en die een waarschu
wing zal zijn voor eiken regeerder, die nu op
den troon zit of zal zitten, en voor'alle ko
ningen en raadslieden van koningen, dat het
geweten der beschaafde wereld hen gestren-
gelijk ter verantwoording zal roepen voor el
ke misdaad tegen het volkenrecht en de eer
lijkheid bedreven. Laten wij nu en voor goed
met den oorlog afrekenen. (Luide toejui
ching).
ENGELSCHE LUCHTSCHEPEN.
Volgens de Scotsman zullen de volgende
week vier zeer groote Engelsche luchtsche
pen proefvluchten naar Ierland doen.
De Daily Expresse vertelt iets meer van de
ze luchtschepen. Een marine-man schrijft
aan het blad, dat hij ze, aam 't werk heeft ge
zien. Hij kan ze niet met de Zeppelins verge
lijken, maar ze zijn prachtig stijf, zegt hij,
en schoon van vorm. Ze luisteren naar roer
of stuurvlakken met verwonderlijke snelheid.
Ze glinsteren in de zon als zilver. Kapiteins
van schepen, die ze uit havens aan de Oost
kust hebben gezien, zeggen,, dat ze gemakke
lijker manoeuvreeren dan Zeppelins en eT niet
zoo log uitzien. Ze schijnen ook buitenge
woon snel te gaan.
DE ENGELSCHE BLOKKADE.
Teneinde de blokkade van de Midden-Eu-
ropeesche Rijken tot grootere volkomenheid
te brengen, zullen, naar uit Londen wordt
gemeld, verschillende nieuwe maatregelen ge
nomen worden, strekkende tot het beperken
van den uitvoer van Engeland naar de neu
trale landen. Reeds is een proclamatie afge
kondigd, waarbij de uitvoer van tal van arti
kelen, grondstoffen, enz., welke op eenigerlei
wijze dienstig kunnen gemaakt worden aan
de vervaardiging van artikelen, welke
Duitschland van noode heeft, naar Zweden
en dan eens tegen 't voorhoofd en bromde
hardop: „Ik ouwe ezel," maar dan was 't
weer voorbij. Voor nadenken, wat hij an
ders zou hebben kunnen doen, had hij geen
gelegenheid.
Toen hij met Doortje Kahle trouwde, was
't vrijwel hetzelfde. Hij hield zeker niet
me«r van haar, dan hij van zijn andere „ar
me drommels" hield, maar dat was ook vol
doende. Hij verwachtte ook in het huishou
den geen bijzondere heerlijkheden van haar.
Hij had altijd goede bonnes voor het kind en
vrij goede dienstboden gehad. Maar hij zag
nu toch in, dat zij eigenlijk niet in zijn huis
paste. Zij was lui, hield van opschik en had
allen aanleg tot hysterie.
Maar zij was er nu eenmaal. Hij kon
haar niet meer de deur uitzetten. Hij hield
haar echter binnen de perken, voor zoover
dat ging en schikte zich in hetgeen niet meer
te veranderen viel. Hijnoemde zichzelf hierbij
niet eens: „ouwe ezel", want er zijn dingen,
die een man doet en waarover hij als fat
soenlijke kerel geen berouw mag hebben. En
daarmede afgedaan.
De menschen kregen toen ook vrede met de
doktersvrouw. Gropius wist, dat, wat hij een
maal had gehad, n.l. dat zich thuis gevoelen,
dat stille geluk, waarvan de aanwezigheid
als van zelf sprak bij zijn Mieze, nu toch niet
meer te krijgen was. En hij had dat immers
ook niet direct noodig. Hij leefde eigenlijk
immers buitenshuis. Goed, dat hij een arm,
ongelukkig wurm gelukkig gemaakt en haar
een thuis bezorgd had.
Wanneer hij voor het eerst had gemerkt,
dat het kind het thuis ni,et goed had, wist hij
later niet meer. Renate ,was toen nog heel
klein. Een klein, bruin ding met lange vlech
ten en een gestreept schoolschortje. De stief-
mama had het niet geslagen ea niet gestompt,
gji*fc Wegens splitsing eener klasse
wordt aan de Bnrgerschool
te Allernaar (Hoofd de heer F. J. Aukes)
gevraagd
in het bezit van akte j.
Jaarwedde f 700,met zes 3-jaarlijksche
verhoogingen van f 75,—. Dienstjaren elders
tellen mee. Hoofdakte f 150,Akte
nuttige handwerken f 25,—. Eventueele
tegemoetkoming huishuur f 150,
Bezoeken worden door Burgemeester en
Wethouders niet afgewacht.
Stukken (adres op zegel) Sn te zenden
vóór 3 September a.s.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen ter algemeene
kennis, dat ter secretarie dezer gemeente
van 1 September a.s. af gedurende aclit
dagen voor een ieder ter lezing zal zijn
nedergelegd de op 18 Augustus 1916 defini
tief opgemaakte lijst van kicsgerecl**
tigdeu voor leden van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken alhier.
Bezwaren tegen die lijst, hetzij die den
klager hetzij die andere personen betreffen,
kunnen binnen acht dagen na 1 September
bij den Gemeenteraad worden ingebracht.
ALKMAAR, 18 Augustus 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
O. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris,
Burgemeester en Wethouders vdn Alk
maar brengen tr algemeene kennis, d&t de
kennis dit jaar zal gehouden worden
dat de regeling yan standplaats en van
hetgeen verder met de kennis in verband staai
opgedragen blijft aan de gemeentepolitie;
dat ae LOTING van de niet verpachte
standplaatsen- zal plaats hebben aan het po
litiebureau op Woensdag 23 Aug. a. a., doe
voontniddags te 10 uur;
dat de STRAATMUZIEK beperkt wordt
en behalve de verleende voortdurende, niet
meer dan vijf vergunningen voor draaiorgels
zullen worden uitgereikt;
dat op MAANDAG 4 SEPTEMBER,
des morgens een aanvang moet worde» g»
maakt met het afbreken en het opruimen der
kramen, tenten en uitstallingen, welke uiter
lijk op WOENSDAG 6 SEPTEMBER, d. 4.
v. moeten zijn opgeruimd.
Alkmaar, 14 Augustus 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd;
G. RIPPING, Voorzitter.
DON ATH, Secrtaris.
verboden wordt
Men verwacht nog verschillende besluitea
van dezelfde strekking.
maar hij zag toch plotseling, dat het ding
geen rechten steun en geen liefde thuis vond
en niet van harte vroolijk was.
Nu gebeurde wat daarna tien jaren lang
duurde en waaraan de menschen evenzeer ge
wend raakten als aan alles Wht hun dokter
deed en uithaalde. De kleine Nate werd
haar vaders adjudant. Hij nam haar mee of
het goed of slecht weer was, stopte haar mee
in zijn grooten voetzak en de voetzak scheen
met Nate te groeien, want toen zij twaalf en
dertien jaar was, zat zij er nog altijd bij in,
totdat 't opeens niet meer ging. Toen zei
zij. ,jVader, u drukt mij," emancipeerde
zich, voorzag zich van eigen omhulsels en
liet zich door list noch gewekt weer in het
oude, harige diüg stoppen.
Het leek wel dwaas, maar het werd ten
slotte een gewoonte, dat Nate haar school
werk bij haar vader in de spreekkamer maak
te. Niemand ergerde er zich meer aan, dat
men altijd den rug met de lange, bruine
vlecht aan de tafel bij het raam zag. Het
schoolmeisje hinderde niemand en niemand
hinderde haar. Maar als zij een kind hoorde
huilen of een arme moeder zacht hoorde
schreien, dan kwam zij op eens naderbij, nam
't kindje op haar schoot en fluisterde het
zachte, lieve woordjes toe, die dikwijls ieta
ongelooflijk kalmeerends hadden, terwijl zij
toch de dochter was van dien boozen man
met het mes, die zoo'n pijn wilde doen.
Wat het weggeven betrof, was zij geheel
gelijk aan haar vader. Eens had zij een
klein, ziek weeskind, haar gouden hartje ge
schonken, dat zij van haar moeder had ge-
erfd. Toen zij het den volgenden dag ouder
gewoonte wilde omdoen, was het weg. Zij
was toen toch een oogenblik onthutst. „Nu
ja", zei ze daarop. „Och wat". Zij slikte
eens evenr toen was alles weer in orde Het
LKMAARS
COURANT.