DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN PMSTREKEN.
Het al te goede hart.
Suikervoorzienmg.
Honderd en aehttiendo jaargang.
MAANDAG
28 AUGUSTUS.
FEUILLET0H.
liiu 202
191$
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen«sSgegtvcn. Aboniiesaen&pslfs per 3 maanden
voor Alkmaar ft—; franco door het Rijk f 1,2&-
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Pi ijs der gewone Advertentiën
Per regel S 0.121 Bij groote" contracten rabat Groots
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrüklwrtj
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
NEDERLAND.
Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden.
ALKMAAR, 28 Augustus.
Twee nieuwe oorlogsverklaringen op één
dag. Het is alsof het Augustus 1914 is in-
plaats van 1916!
Italië verklaarde Duitschland en Roemenië
Oostenrijk-Hongarije den oorlog.
- Wat de eerste oorlogsverklaring betreft, zij
was verwacht, sinds het bekend was, dat bij
Saloniki Italiaansche troepen tegen Duitsche
zouden komen te vechten. Er zijn eenige
voorwendsels gezocht, waarop de verklaring
van den oorlog kon berusten het schijnt,
dat zooiets zelfs in dezen tijd nog noodig ge
acht wordt. Daar de beide rijken met het uit
breken van den Italiaansch-Oostenrijkschen
oorlog in Mei van het vorige jaar de betrek
kingen met elkaar hadden afgebroken, was de
bemiddeling van een onzijdigen staat noodig
om Duitschland te laten weten, dat Italië zich
ook met dit land van vandaag af aan in staat
van oorlog beschouwt Zwitserland verleen
de dit bemiddeling.
Veel verandert de staat van zaken hierdoor
niet. Men mag nu officieel met elkaar vechten
en kan van elkaar krijgsgevangenen maken, de
entente kan Duitsche schepen, welke in Itali
aansche havens liggen, in de vaart brengen,
maar Italiaansche troepen zullen er wel niet
naar andere oorlogstooneelen worden gezon
den, althans niet in grooten getale, want Ita
lië kan zijn soldaten op eigen gebied best
gebruiken.
Anders staat het echter met de Roemeen-
sche oorlogsverklaring aan Oostenrijk-Hon
garije. Die schept een nieuwen toestand,
brengt een nieuwen kampioen in het strijd
perk en wijzigt de verhouding tusschen de ge
tallen der oorlogvoerende mogendheden.
Aan den eenen kant staan nu: Engeland,
Frankrijk, Rusland, Italië, België, Servië
Montenegro, Portugal, Japan, Roemenië, aan
den anderen kant: Duitschland, Oostenrijk-
Hongarije, Turkije en Bulgarije. In getal
sterkte is het dus van negen tegen drie, tien
tegen drie geworden.
De entente kan dus thans moed voor tien
hebben
Het is mogelijk, dat Roemeniës meedoen
den toestand op den Balkan wijzigt en dat
daardoor de geheele strategische toestand
verandert. Dat zou kunnen wanneer Rus
sen en Roemenen in samenwerking met het
ententeleger te Saloniki, er in slaagden de
verbinding KonstantinopelBerlijn te ver
breken, Bulgarije en Turkije te bezetten en
tegelijkertijd een gunstige positie aan de
Roman naar het Duitsch van Marie Diers
5)
TWEEDE HOOFDSTUK.
De namiddag ging in den vroegen avond
over.
Het was den geheelen dag niet recht licht
geworden en nu was ook nog 't laatste
schaarsche licht verdwenen. Renate zat in
de toenemende duisternis alleen in de woon
kamer. Met de ellebogen op de knieën, het
gezicht in de handen, staarde zij voor zich
uit. De heeren beraadslaagden reeds uren
lang beneden in vader's kamer met haar moe
der. Zij kon er niet bij zijn. Reeds de stem
men, die somwijlen langs de trap naar boven,
i- klonken, hinderden haar.
Telkens schoot het haar pijnlijk door het
hoofd: Nu pakken zij dit aan nu dat! Zij
rees dan op alsof zij er heenvliegen wilde,
het hun uit de handen rukken moest en
begreep dan steeds weer, hoe nutteloos dat
zou zijn en verviel weer in haar vorige, dof
fe neerslachtigheid.
Daar klapte een deur, voetstappen kwamen
nader, de deur der woonkamer ging open en
het lamplicht van de gang viel naar binnen.
Mevrouw Gropius stond op den drempel. Zij
was zenuwachtig, had een kleur en haalde
gejaagd adem.
„Renate," riep zij in het donker, „ben je
hier?"
„Ja," zei Renate.
„In het donker? Waarom? Ik moet nood
zakelijk een paar woorden met je spreken. Ik
begrijp je ook in het geheel niet Beneden
ïgeeïsche zee in te nemen. Maar het is niet
minder mogelijk, dat Roemenië even weinig
verandering^ teweeg brengt als Italië dit heeft
gedaan. Naar alle waarschijnlijkheid staat
er in Zevenbergen een sterk leger van 900.000
rn^n onder bevel van generaal von Macken-
sen gereed om den nieuwen slag te parceren.
En van ganscher harte is Roemenië niet ten
strijde getrokken. Het heeft lang moeten aar
zelen voordat het tot een beslissing kwam.
Voorloopig heeft deze beslissing een guns
tige moreele beteekenis voor de entente.
Spoedig zal nu blijken of zij ook van ingrij
pende militaire beteekeni3 is.
Verwacht mag worden, dat de Roemeniëre
zich van de hulp der Russen verzekerd heb
ben daaraan wordt de stilstand van den
^ussischen opmarsch op het oostelijk oor-
logstooneel toegeschreven. In elk geval
maakt de Roemeensche oorlogsverklaring den
toestand voor het oogenblik spannea
der.
Het belangrijkste oorlogsnieuws komt he
den ook verder van den Balkan in het wes
ten worden de operaties door slecht weer be
lemmerd en van de andere fronten wordt en
kel gemeld, dat de Russen in den Levant weer
eenige vorderingen hebben gemaakt bij het
Wan-meer. De Bulgaren hebben de op een
landtong gelegen stad Kawalla bezet. Daar
lag Grieksch garnizoen, maar krachtens uit
Athene gegeven bevelen werden alle forten
op één na met de geheele bewapening en mu-
nitievoorraad overgegeven. Onmiddellijk
daarop hebben Britsche oorlogsschepen het
vuur geopend op de door de Bulgaren bezet
te forten.
Ook Seres schijnen de Bulgaren te hebben
bezet en men spreekt in de Reuterberichten
over een Bulgaarsch leger van 70.000 man,
dat hier zeer snel optrekt en waartoe geen
Duitschers behooren. Blijkbaar wil de
Grieksche regeering, vertrouwend in de Bul-
gaarsche verklaringen, berusten in het bezet
ten der steden1, met zooveel moeite indertijd
op de Bulgaren veroverd. Dramatische ge
beurtenissen zijn in verband hiermede in
Griekenland zeker niet uitgesloten.
m h
KORTE BERICHTEN.
In de wateren van Genua hebben de on
derzeeërs den laatsten tijd erg huisgehouden
onder Italiaansche zeilschepen. Onder de in
den grond geboorde schepen zijn de grootste
de Balmoral (2542 ton), Regina Racis 12228
ton), Eurasia (1899 ton) en Canara (1545
ton).
Een Duitsche onderzeeër bracht 24 Au
gustus een Engelsche hulpkruiser tot zinken,
23 man verdronken, 87 zijn er gered.
- Een Oostenrijksche vlieger bracht in de
Ionische Zee een bewakingsschip tot zinken.
- In de Vereenigde Staten dreigt een alge-
meene spoorwegstaking uit te breken.
- Te Urlcceni in Roemenië zijn groote op
slagplaatsen van tabak verbrand.
De Senaat der Vereenigde Staten heeft
de post uitbreiding veldartillerie met 20 mil
lioen gulden verhoogd en op 35.50 millioen
gulden gebracht, het voor amunitie toegesta
ne bedrag werd eveneens met 20 millioen
verhoogd en op 35 millioen gebracht.
De Duitsche dagbladen zullen in Sep
tember slechts een beperkte hoeveelheid papier
krijgen1, niet meer dan de helft van de hoe
veelheid in het tijdvak 1 Juli 31 Aug.
- Uit kracht eeuer Fransch-Duitsche over
eenkomst zullen de straffen van vóór I Sep
tember 1916 begane delicten van krijgsge
vangenen in beide landen tot het sluiten van
den- vrede worden verschoven-.
In Keulen heeft een geweldige brand op
de veemarkt gewoed.
Italië beschouwt vanaf hedenmiddag
in staat van oorlog met Duitschland.
De president van de Grieksche Kamer,
de heer Theokia is op Korfoe overleden.
Vo:
de heer
het tegen hem gewezen vonnis.
ONZE GRAANSCHEPEN.
Zaterdagavond zijn te IJmuiden dé eerste
twee van de vrijgelaten booten met regee-
ringsgraan naar Amsterdam gepasseerd. Het
waren^ de stoomschepen „Delta" met 2745
ton mais en „Ootmarsum" met 2895 ton
gerst
UIEN.
De minister van landbouw heeft bepaald,
dat in de beschikking betreffende den uitvoer
van diverse soorten uien de bepalingen mede
van toepassing zullen zijn op gele uien en
zoogenaamde gele nep, in Noord-Holland ge
teeld.
GEEN HAVER.
De 's-Gravenhaagsche Stalhoudersvereeni-
ging zond gisteren het volgend telegram aan
den minister van landbouw, nijverheid en
handel:
„De 's-Gravenhaagsche Stalhoudersvereeni-
ging draagt dringend om haver voor de
paarden harer leden. Wordt niet direct
hierin voorzien, dan zouden de bedrijven
moeten worden stopgezet, hetgeen tengevolge
heeft werkloosheid onder de voerlieden."
TURFPRIJZEN.
Vanwege het ministerie van landbouw, nij
verheid en handel is aan de burgemeesters
toegezonden, een lijst met maximumprijzen
voor turf op de veenplaatsen in de provincies
Groningen, Drenthe, Overijsel, Noord-Bra
bant, Limburg, Friesland, Noord-Holland,
Zuid-Holland en Utrecht
Deze lijst vervangt de vorige, waarin de
worden dingen van het hoogste gewicht voor
ons behandeld, de heeren tobben zich op de
aandoenlijkste wijze in ons belang af en jij
doet alsof je dat in het geheel niets aangaat,
loopt weg, zit hier doelloos in het duister
en laat alles gaan zooals het gaat. Als jij
maar niet lastig wordt gevallen. Ik vind het
werkelijk een beetje komisch van je, Renate.
Ik moet mij toch ook vermannen en dat valt
mij minstens zoo zwaar als jou."
Renate stond op, het duizelde haar in het
hoofd. t
„Moet ik wat?" vroeg ze. „Ik zal een lamp
halen."
„Ja zeker. Wij kunnen hier in het pikdon
ker niet beraadslagen. Haal de ganglamp hier
maar voor een oogenblik heen, het is immers
maar om een paar minuten te doen."
Renate verliet de kamer en nam de hel
schijnende muurlamp zonder scherm van den
haak, trad daarmee binnen en zette die op
een zijtafel. Mevrouw Gropius liep ouge-
wonden in de kamer op en neer en veegde
zich over het heete van het schreien opgezette
gezicht.
„Het is zooals ik dacht," stiet zij hijgend
uit. „Gropius heeft niet voor ons gezorgd,
zooals hij had moeten doen. Met zijn prak
tijk en met al het geld, dat hij had kunnen
innen 1 Wij moesten eenvoudig bijzonder
welgesteld zijn. De heeren hebben alles, 't
een na 't ander, met mij nagegaan. Ziji kun
nen het immers zoo goed beoordeelen, voor
al Lüdicke als jurist en Ahrens als koopman.
Van je neef Bob heb ik terloops gezegd
geen hulp, integendeel, hij wilae steeds te
genhouden. Maar dat laten wii voorloopig
rusten, het komt nu maar op ate hoofdzaak
thans ook voor de provincies Noord-Holland,
Zuid-Holland en Utrecht vastgestelde maxi
mumprijzen nog niet waren opgenomen.
De nieuwe maximumprijzen voor fabrieks-
turf gelden uitsluitend bij levering voor steen-
farbieken, kalkbranderijen en bakkerijen en
derhalve niet bij levering aan andere nijver
heidsondernemingen. Met het oog hierop
moet de levering aan genoemde industrieën
zooveel mogelijk gelijkmatig over de verschil
lende veenplaatsen in de gemeente verdeeld
worden.
De minister wijst voorts op de mogelijkheid
die artikel 76c. der Onteigeningswet opent, in
zekeren gemeenten turf te doen onteigenen ten
behoeve van andere gemeenten op verzoek van
den burgemeester van die andere gemeente,
wanneer de verveners in eerstbedoelde plaat
sen' weigerachtig zijn, van de beschikbare
voorraden tegen de maximumprijzen af te le
veren.
ONZE CACAO-INDUSTRIE.
De Commissie van de Cacae- en chocolade
fabrikanten heeft zich dezer dagen tot den
Minister van Landbouw gewend met verzoek
alsnog pogingen in het werk te stellen om vrij
lating van grondstof te krijgen. De commis
sie geeft in dit adres als haar vermoeden te
kennen, dat het uitvoerverbod van cacaoboter
-de oorzaak ia van de bestaande moeilijkhe
den.
Van andere zijde wordt echter aangeno-
biad hieromtrent nog dat Engeland er sterk
op aandringt ook cacaoboter uit ons land te
ontvangen. Nu is voor cacaopoeder en choco
lade eeni regeling gemaakt, waardoor alle
voorradige hoeveelheden onder N. O. T. ver-
rand worden gebracht Er is echter nog een
partijtje cacoboter in het land dat daartoe
niet behoort. Terwille der neutraliteit kan de
regeering nu geen uitvoer toestaan zonder
ook dat partijtje dat voor Duitsche reke
ning werd aangekocht vrij te geven. Daar
over loopen nu de onderhandelingen.
Van andere zijd' wordt echter aangeno
men, dat dit slechts een voorwendsel is, en
de aanhouding geschiedt om pressie te oefe
nen om Engeland ook te voorzien van een ge-
wenscht quantum van onze landbouwproduc
ten.
De toestand is in ieder geval jeer ingewik-1
keld. Terwijl b. v. eenerzij ds Amerikaansche I
en zelfs Engelsche firma's dringende brieven
en telegrammen zenden om van Houten's
cacao, wordt aan de andere zijde de vervaar
diging belet.
En uit Nieuw-Zeeland ontving de firma v.
rtouteni deze week bericht dat daar de in
voer van haar producten geheel verboden is 1
Wat met dezen maatregel bedoeld wordt is
ook niet duidelijk.
Inderdaad de moeilijkheden nemen met den I
dag toe.
PROVINCIALE BROODCOMMISSIE
NOORD-HO LLANlD.
De voorzitter der provinciale broodcom
missie Noord-Holland, de heer Wibaut, heeft
de volgende circulaire an de buragemeesters
van Noord-Holland gericht:
aan.
Zij zweeg en haalde diep adem. Renate,
die de tanden op elkaar geklemd had en de
vuisten gebald, zoodat de nagels haar in 't
vleeach drongen, stiet rauw, bijna dreigend
uit: „Zeg niets van vader!"
„Och, malligheid!" zei de doktersvrouw af
werend. „Nu geen seatimentaliteiten. Het
leven is ernstig. Je vader had mij liever geen
reden moeten geven hem aan te klagen. Ja,
wat denk je dan wel! Wij zullen moeten le
ven als madame de naaister of handschoen
maakster in een heel klein kwartier, met 't al
lerkleinste inkomen. Armzalig, schamel zul
len wij kunnen leven!"
Die laatste woorden werden onder snikken
uitgeschreeuwd. Zij verborg haar gezicht in
den zakdoek, kermde en jammerde luid. Rena
te hield zich, zoo Wit als krijt, met beide han
den aan de leuning van den stoel vast en
riep:
„Dat hindert toch niet, mama. Wat moest
vader dan doen! Ik weet toch, dat hij op zij
gelegd heeft, ik heb 't toch dikwijls zelf naar
de bank gebracht. Hij heeft niets voor zich
zelf gebruikt, geen sigaren, geen wijn, niets.
Hij kon toch niet weten, dat hij reeds sterven
zou. Hij heeft dikwijls tegen mij gezegd
„Nu is er reeds zooveel en reeds zooveel. Hij
o schei daar toch mee uit 1"
Mevrouw Gropius begon onder het snik
ken te lachen, veegde zich oogen en gezicht
af en zei met meer vaste stem: „Ja, ja, met
jou kan men daar niet over spreken. Je bent
voor je leeftijd nog merkwaardig onwetend
en onpractisch. Dat zit mogelijk in den aarc
Maar nu heb ik iets positiefs met je te bespre
ken en we moeten ons daarmee haasten, daar
wij elk oogenblik gestoord kunnen worden
Zij schraapte haar keel, als worstelende te
gen een lichte verlegenheid, en ging daarna
voort: „Renate, ik moet je meedeelen ik
zou het prettiger hebben gevonden, als je het
zelf beneden mee had gehoordi dat wij bei-
De Wethouder, Voorzitter der Raads
commissie van advies inzake de le
vensmiddelenvoorziening te Alkmaar
brengt hiermede ter algemeene ken
nis, dat op morgen, SO Augustus, door
een ieder, die suiker^ anders dan voor
gebrntk voor hemzelt ot zijn gezin in
voorraad heeft, ter secretarie van de
gemeente, waar de suiker zich be
vindt, opgave moet worden gedaan
van de hoeveelheid en de soort van
de suiker, die in voorraad is; het
nalaten van het doen der vereischte
opgave of het doen van onjuiste op
gaven is overeenkomstig de Distrl-
butiewet strafbaar, met mogelijkheid
van verbeurdverklaring der goede1*
ren; aan deze strafbepalingen zal
streng de hand worden gehouden.
Alkmaar, den 28 Augustus 1916.
De Wethouder voornoemd,
J. F. LUBBE.
Na overleg met de centrale broodcommissie
te 's-Gravenhage, is thans vastgesteld, dat
door u de granen, in uwe gemeente aanwezig
in de allerears.te plaats voor de eigen gemeen
te mogen worden gereserveerd voor mensche-
lijk voedsel.
In. verband hiermede verzoek ik u beleefd
mij omgaande mede te willen deelen, hoe
groot de voorraad is, welke u voor uwe ge
meente voor menschelijk voedsel noodig acht.
Zonder mijn uitdrukkelijke toestemming mag
echter niet tot distributie worden overgegaan.
Intercommunale distributie mag in geen
geval door burgmeesters onderling geschie
den.
BINNBNLAND.
1 Gemoogd nieuws.
DE WOONPLAATS VAN DPN STAAT.
Waar woont de Staat der Nederlanden?
Eén dwaas kan meer vragen dan tien
wijzen kunnen antwoorden
Dat zoudt ge niet zeggen als ge een
lezer waart van het „Weekbl. v. h. Recht."
De \ermelding van een onteigeningsproce
dure daarin begint n.l. aldus: „De Staat der
Nederlanden, woonplaats hebbende te 'srGra-
venbage"
Het klinkt allerdolst, maar de redacteur
van het ernstigste weekblad van ons land
mag men- niet van grapjes verdenken.
G,Vad.»)
DE SALARISREGELING VAN HET
OVERHEIDSPERSONEEL.
De Nederlandsche Bond van Werklieden in
Openbaren Dienst en bedrijven, de Algem.
Ned. Ambtenaarsbond en- de Algem. Bond
van Ned. Post-, Telegraaf- Telephoonperso-
neel, hebben den raad van ministers een re
den maar niet zoo van de rente kunnen leven.
Je bent volwassen en het zal jezelf een be
hoefte zijn, je niet maar zoo onder deze om
standigheden kalm te laten voeden."
„Ja, dat wil ik graag!" riep Renate.
„Goed. Ik heb dat aangenomen. Je moet
echter wel bedenken, dat het natuurlijk niet
gemakkelijk voor je is iets te vinden. Maar
weet je, dat is 't, wat ik je wou zeggen: ik
ben zoo gelukkig geweest, hartje, iets voor
jou te vinden wat je reeds morgen zou kun
nen aanvaarden. Een bezigheid, die je dade
lijk wat oplevert"
„O! heeft u die gevonden, mama? Hoe ge
lukkig! Wat is 't?"
„Het is iets, wat geheel overeenkomst met
je aanleg en je belangstelling. Dokter Hüne
feld wil je als helpster in zijn spreekuren en-
gageeren en voor de particuliere ziekenver
pleging als de gelegenheid zich voordoet."
„Dokter
„Ja, dokter Hünefeld. Je zult toch, hoop
ik, hartje, inzien dat dit een buitenkansje zon
der weerga voor je is. Wij hebben beneden
een maandelijksch salaris van vijf en zeventig
marken bepaald. Hij kan niet meer geven.
Voor jou leeftijd is dat immers ook al heel
mooi. Als je die dan bij de huishoudkas
voegt, zullen we tenminste genoeg te eten
hebben. Voor jou kleeding en andere be-
noodigdheden zal ik dan van harte gaarne
zorgen, Natelief."
Renate was rood en bleek geworden. Juist
dat! Voor dokter Hünefeld doen wat zij
voor vader had gedaan! Voor den ouden,
grappigen onbekwamen dokter! De kinderen
lachten hem op straat achterna. Maar vader
wou nooit iets kwaads van hem gezegd heb
ben. „Arme kerel" had hij hem genoemd.
„Jegens hem is ook veel gezondigd."
Dien man nu dienen! Alles in het meis
je verzette zich daartegen. Zij wou juist vra
gen, of er niet iets anders was, het minste
werk zou zij liever gedaan hebben, toen er
beneden een deur openging en men luide
stemmen hoorde. Haar moeder kwam nu op
haar toe. streek met haar al te weeke, warme
hand over haar gezicht en fluisterde haastig:
„Dus dat is afgesproken, hartje, niet waar?
Wij verheugen ons beiden, 't Is toch een uit
weg. Maar ga nu mee naar beneden en wees
vooral heel vriendelijk tegen Hünefeld."
Zij irok Renate aan de hand met zich mee.
Die volgde als in een benauwden droom. De
deur beneden stond open, vaders kamers wer
den door drie lampen verlicht. Van de eene,
die op de canapétafel stond, was de glazen
ballon afgenomen, de heer Ahrens zat daar
bij te rekenen. Er was ook gerookt, een
vreemde reuk was in dit vertrek. Op vaders
schrijftafel stonden wijnglazen. Overal waren
laden opengetrokken. Voor de kast met in
strumenten stond dokter Hünefeld met een
sigaaf in den mond en probeerde een mesje
op den nagel van zijn vinger.
Het was Nate te moede alsof de grond on
der haar voeten wegzonk. Haar blik dwaal
de naar het raam, waar tegen haar neef Ro
bert Andreas stond geleund. Hij was bleek
en zijn oogen fonkelden er was iets in zijn
gezicht, dat haar toeriep: „Ik voel alles
zooals jij."
Toen dokter Hünefeld de dames zag bin
nenkomen, legde hij haastig het mesje weg,
nam de sigaar in zijn linkerhand en kwam
met uitgestoken rechterhand.en een luid kor-
diaal lachje, waaronder hij zijn gebrek aan
gemakkelijkheid in den omgang verborg, op
Renate toe.
Hij was ongeveer even oud als dokter Gro
pius geweest was. Maar hij had, zooals al
gemeen bekend was, zeer weinig praktijk. Hij
COURANT.
