DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Broodvoorziening.
Mo, 203
Honderd es achttiende jaargang.
DINSDAG 29 AUGUSTUS.
Maximumprijzen groenten
en vroege aardappelen.
1916
AboMenliorijs m 3 maanden f 1—, fr. p. post f 1.25. Advertentieprijs]^ct. p. regei, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERWIs. COSTER ZOON, Voordam C 9. Telefnr. 3.
VARIA.
NEDERLAND.
Ms? 20 et. ©Qrl@<58ioeslag op den abonnementsprijs per 3 maeneten.
ALKMAAR, 29 Augustus.
Voordat de oorlog vijf en twintig maan
den heeft geduurd, is de vijf en twintigste
oorlogsverklaring afgekomen, n.l. die van
Duitschland aan Roemenië. Waarschijnlijk
blijft het daar niet bij er zijn nog oor
logsverklaringen van Bulgarije en Turkije te
gen Roemenië of omgekeerd te wachten.
Het meedoen van Roemenië is voor velen
een verrassing geweest. Niet alleen in de
midden-rijken, maar ook in de en
tente-landen. Uit de besprekingen in de
Fransche pers over de oorlogsverklaring van
Italië aan Duitschland bleek bijv., dat men
nog niets van Roemenië's besluit wist en een
dergelijke beslissing niet zoo spoedig ver
wachtte. Zoo snel is het verklaren van den
oorlog dan ook in zijn werk gegaan, dat de
algemeene mobilisatie in Roemenië nog moet
worden, bevolen.
Aan dit onverwacht vlug ingrijpen van
Roemenië valt waarschijnlijk de groote ze
nuwachtigheid toe te schrijven, welke plotse
ling weer de berichtgeving kenmerkt. Het is,
alsof men zich andermaal in de eerste dagen
van Augustus 1914 bevindt, toen er ook al
lerlei wilde geruchten de wereld ingezonden
werden. Men leest van een critieken toestand
in Bulgarije, waar Duitschers te hulp moes
ten komen om oproerige bewegingen te dem
pen, van 250.000^ Russen en 60.000 Serviërs,
die klaar staan om door Roemenië te trek
ken, van Russische divisies, die reeds te Boe
karest zijn aangekomen, van een sterk Rus
sisch leger, dat al in de richting van de Bul-
gaarsche grens oprukt, van een Roemeensch
legerkorps, dat de Hongaarsche grens heeft
overschreden en op een Oosteorijksehe strijd
macht is gestooten.
Op het oogenblik zal daarvan nauwelijks
meer waar zijn, dan dat er aan de Hon-
gaarsch-Roemeensche grens eenige schermut
selingen hebben plaats gehad, waarbij over
en weer enkele gevangenen zijn gemaakt Wat
deze schermutselingen betreft, uit de Duit-
sche en Oostenrijksche legerberichten schijnt
men te mogen afleiden, dat het nieuwe front
is ingedeeld bij dat van den Oostenrijksch-
Hongaarschen opperbevelhebber aartshertog
Karei, zoodat generaal von Mackensen ook
aan dezen ondergeschikt is.
Niet onmogelijk wordt het verrassend be
gin gevolgd door een verrassende militaire
actie. Elk der partijen wil natuurlijk gaarne
aanvangen op de gelukkigste wijze en beiden
zullen zij zich daartoe hebben voorbereid.
Het zal er vooral op aankomen om dadelijk
gunstige stellingen aan te nemen. Overwel
digende overwinningen zullen er niet zoo
gauw worden behaald was het niet een
Roemeensch generaal, die schreef, dat het wel
een jaar zal duren, voordat Roemenië over
de Transsylvanische Alpen zal kunnen trek
ken om Zevenburgen te bezetten?
Roemenië kan, bij wijze van spreken, alle
kanten uit. Het kan op Zevenburgen1 aftrek
ken en ook op Bulgarije, het kan via Servië
meehelpen Hongarije binnen te vallen. En
het komt er voor de tegenpartij op aan, om
op alles voorbereid te zijn en te trachten daar
het sterkst te zijn, waar de slagen het hardst
zullen vallen. Over eenige dagen zal zich
het Roemeensche veldtochtplan wel nader af-
teekenen.
De betrekkelijke stilte op de overige oör-
logsterreinen houdt ongetwijfeld verband
met de komende gebeurtenissen op het Bal-
kan-tooneel. Dit nieuwe operatieterrein biedt
over en weer de gelegenheid tot 'manoeuvree
ren. Vroeger geschiedde dit op één enkel
slagveld. Nu moet dit gebeuren op de geza
menlijke oorlogstooneelen. Het frissche le
ger van Roemenië zal wel geen beslissende
factor vormen. Waar het om millioenen gaat,
zullen de honderdduizenden, die Roemenië
in het veld kan brengen, waarschijnlijk niet
voldoende gewicht in de schaal leggen om
deze naar beneden te doen gaan. Eén handi
ge of onhandige zet op één der vele krijgstoo-
neelen kan misschien echter het geheele oor
logsspel doen winnen of verliezen. Een stra
tegisch genie, die op het gunstige oogenblik
zijn slag weet te slaan, is wellicht in staat
de krijgskans blijvend in de eene of in de
andere richting te brengen, zoodat er geen
keeren meer mogelijk is. Tenzij het nieuwe
front het lot van de andere deelt en er in den
algemeenen toestand geen verandering komt,
d.w.z. dat over en weer de langzame uitput
ting voortduurt ea de entente door den
zwaarsten druk uit te oefenen op Oostenrijk,
dit land het eerst strijdensmoede weet te ma
ken wellicht op hetzelfde oogenblik, waar
op ook bij sommige der entente-landen de
onmogelijkheid tot het voortzetten van den
strijd zich voordoet!
HET ROEMEENSCHE LEGER.
Het Roemeensche leger heeft, naar de Köl-
nische Ztg. herinnert, nog onlangs een reor
ganisatie ondergaan, die in hoofdzaak be
staat in de verlenging van den militairen
dienst met 4 jaar (2 jaar voor den militie- en
2 jaar voor den reservedienst). De dienst
plichtige soldaat dient nu van zijn 22e tot
zijn 47e jaar, en wel 7 jaar in het actieve
leger, 12 jaar in de reserve en 6 jaar in de
militie. Het actieve leger bestaat in vredes
tijd uit 5 legerkorpsen, omvattende 10 divi
sies infanterie, 10 brigades cavalerie en 10
brigades artillerie.
In oorlogstijd bestaat het veldleger, zon
der aanvul lings-, bezettingstroepen en land
storm, uit 250,000 man infanterie, 18.000 man
ruiterij, 800 stukken geschut en ongeveer 300
machinegeweren.
De Kölnische schat de gezamenlijke sterkte
op ongeveer een half milüoen.
Als het beste wapen geldt de artillerie.
'Evenals de Noordzee voortdurend onze
kusten1 afknaagt en ons land ontneemt, heeft
Engeland de Oceaan te duchteni, als de ge
vaarlijkste vijand, die het nu al eeuwen lang
op zijn ondergang gemunt heeft, en stellig
eerlang zal slagen, zij het dan ook over milli
oenen jaren.
In 1876 bedroeg de oppervlakte der Engel-
sche eilanden te zamen 56.964.260 acres (1
acre is 4050 vierk. M.) in het jaar 1900 was
dit getal gebaald tot 56.782.053 acres. In die
24 jaar heeft Engeland dus niet minder dan
182.207 acres of 788 vierk. kilometer land
verloren. Dat is per jaar 30a/t K. M
De stad Loasowis Castle bij Wirral lag een
jaar of zestig geleden nog een halve Engel-
sche mijl van de zee. In 1903 lag ze echter
reeds vlak aan het strand. Per jaar is de zee
hier dus 16 M. verder landwaarts gedron
gen.
KORTE BERICHTEN.
Duitschland heeft Roemenië den oorlog
verklaard.
Reuter meldt, dat de Amerikaansche fa
brikanten weigeren, de kleurstoffen, met den
onderzeeër „Deutschland" aangevoerd, te
koopen, daar de prijzen tien of twaalf
maal hooger zijn dan de normale, terwijl men
zich zeer goed met de inlandsche kleurstoffen
kan redden.
Het Britsche legerbericht meldt, dat ctn
hevige storm een eskader van acht vliegtuigen
over, vijf keerden niet terug.
Het Oostenrijksch legerbericht meldt de
eerste gevangen genomen Roemenen, de voor
hoede van Aartshertog Karel's leger is met
een Roemeensche leger slaags geraakt.
De Duitsche keizer herft per automobiel
een bezoek gebracht aan de vesting Krakau.
Het Grieksche stoomschip Leandras is
in de Middellandsche zee tot zinben gebracht
de bemanning werd gered.
Een aantal handelsonderzeeërs, nog
grooter dan de „Deutschland" en de „Bre
men" staan volgens een Duitsch bericht op
stapel en zullen spoedig in de vaart gebracht
worden.
De Duitsche keizer heeft naar aanleiding
van den gelukigen terugkeer van de
„Deutschlandreen aantal ridderorders ver
leend: Dr. Lohmann, de directeur van de
Oceaan-reederij kreeg de kroonorde tweede
klasse, de geheele bemanning van de boot
ontving onderscheidingen, aan kapitein Kö-
nig werd het ridderkruis van de kroonorde
der Hohenzollerns verleend.
Vertegenwoordigers van de voornaams
te Duitsche vakbonden hebben te Berlijn ver
gaderd en besloten den rijkskanselier, den
bondsraad en den rijksdag, te verzoeken, den
van staatswege aan slachtsoffers van den
oorlog te verleeneni»steun op vasten1 basis te
vestigen de thaqs voor dat doel bestaande
vereenigingen samen te smelten en den vak-
vereenigingen medezeggenschap te geven in
de te treffen maatregelen van steun.
De rijksconferentie der Duitsche soci-
aal-democrtische partij zal half September
plaats vinden.
In Frankrijk is opgericht een bond, die
zich noemt „Voor het leven". Hij stelt zich ten
doel de achtergang van de geboorte te bestrij
den, vooral door het aankweeken van verant
woordelijkheidsbesef ten aanzien van de be
stendiging van het Fransche ras. Prof. Paul
Bureau is er voorzitter van.
DE VISSCHERIJKWESTIE.
De „Daily Mail" meldt, dat de Britsche
regeering voor elke ton va nde 60% der Hol
landsche haringen, die naar neutrale landen
zullen' verkocht worden, aan de Nederland-
sche eigenaars een toeslag van 30 shilling
zal betalen.
Een' firmant van een Hollandsche reederij
zeide, dat de Hollandsche haringen als ge
woonlijk op dc open markt zullen, verkocht
worden.. Als Duitschland 60 shilling per ton
biedt en Amerika 40, zal Amerika de visch
krijgen, omdat de 30 shilling der Britsche re
geering den prijs op 70 shilling zal brengen
maar als Duitschland 75 shilling biedt en
Amerika 40, zal 'Duitschland de visch krijgen
mits het niet reeds zijn 20 procent van de ge
heele vangst had. Het is mogelijk, dat door
het aanbod van dr 30 shilling extra Duitsch
land. niet eens zijn 20 procent zal krijgen,
Amerika zal, naar de zegsman van de „Daily
Mail" veronderstelde, het grootste deel van
de 60 procent krijgen, dat naar neutrale lan
den gaat.
Voorts is overeengekomen., dat de vastge
houden vaartuigen zoo spoedig mogelijk zul
len worden losgelaten en dat de Britsche re-
geering aan de Hollandsche eigenaars volle
dige vergoeding zal geven voor het verlies
van een deel van hft seizoen. Het bedrag zal
worden berekend op den grondslag der ont
vangsten van een gemiddeld seizoen. Ook zal
de Britsche regeering ieder schade betalen
aan de geïnterneerde schepen overkomen.
Er zijn 30 vastgehouden, schepen, die niet
aan de visscherijvereeniging behooren, en die
niet zullen worden losgelaten. De andere zul
len spoedig weer aan het visschen zijn.
Volgens de voorwaarden der overeenkomst
zullen de 30 shilling perton, welke de Britsche
regeering aan de Hollandsche eigenaars zal
betafen worden belegd in de oorlogsleening,
ten bate van de eigenaars.
Gistermiddag heeft te 's-Gravenhage een
gecombineerde vergadering plaats gehad van
de besturen van de haring-reedersvereeniging
en van de vereeniging ter bevordering der
Nederlandsche visscherij, met de deputatie
uit de haring-reeders, welke in Engeland ge
weest is fer bespreking van de door laatstge
noemde commissie met de Engelsche regee
ring getroffen regeling. Deze regeling zal
onderworpen worden aan de goedkeuring
van de haring-reedersvereeniging, welke he
denavond te 's-Gravenhage zal vergaderen.
DE UITVOER VAN VETTE SCHAPEN.
„De Tijd" komt een klacht voor over de
thans geldende regeling voor den uitvoer van
schapen'.
Het was Vrijdag de dag, dat in Purmerend
1200 schapen aangevoerd werden ter markt.
Deze dieren waren bestemd voor den uitvoer.
Zij werden alleen ter markt aangevoerd om
getaxeerd te worden. De taxatie geschiedde
door negen man, waarvan zes kooplieden en
drie veehouders. Meer hadden de kooplieden
niet te doen. De regeling van den uitvoer is
geheel in handen van de Holl. Maatschappij
van Landbouw. De handel is buitengesloten.
De leden van de Holl. Maatschappij van
Landbouw zijn er misschien mee gehaat, de
niet-leden tot heden' in het geheel nog niet.
„Wat is het geval? Voor enkele weken' werd
aan de afdeelingsbesturen gevraagd een op
gave van het aantal schapen, geschikt om te
worden uitgevoerd. Zoowel bij leden als niet-
leden werd opgave gevraagd.
„Het resultaat was, dat er veel meer scha
pen beschikbaar waren, dan volgens de circu
laire uitgevoerd zouden mogen worden.
„Na een.'viertal weken werd de uitvoer eerst
geregeld, en wel zóó, dat deze week van uit
Purmerend en Alkmaar elk 1200' schapen ver
zonden mochten worden.
„Om nu iederen vetweider in de gelegen
heid te stellen, schapen te verkoopen, mocht
ieder slechts 10 stuks aanvoeren. Voor Pur
merend konden dus slechts 120 aanvoerders
zijn. Het is zeer natuurlijk, dat nu eerst de
leden van de Holl. Maatschappij van Land
bouw in de gelegenheid gesteld werden scha
pen kwijt te raken. De niet-leden bleven ver
stoken van die gunst. De meesten dezer kun
nen om principieele redenen geen lid worden
vap de Maatschappij van Landbouw. Zij zijn
lid van den R. K. Land- en Tuinbouwraad
in het bisdom Haarlem. Dat is hun vereeni
ging. Zij worden nu ten achtergesteld. Zij
niet alleen, maar met hen ook zij, die hetzelf
de beginsel getrouw zijn."
Naar het blad verneemt, zullen dé volgende
week dagelijks tweeduizend schapen van uit
Purmerend verzonden worden. Binnen afzien-
baren tijd zal het aantal nog meer dan twee-,
duizend bedragen.
KOFFIE.
Gisteren zijn vrijgegeven 44,496 zakken
koffie, herkomstig uit Zuid-Amerika, Afrika
en onze koloniën, benevens een aanmèrkelijke
hoeveelheid koffie uit Engeland en Frankrijk,
welke koffie geruimen tijd was vastgehouden,
hangende de onderhandelingen over eene
nieuwe regeling betreffende den invoer van
koffie in ons land.
D'E GR AAN-KWESTIE.
In de gisteren te Middelburg gehouden
vergadering van de Coöperatieve Landbouw-
vereeniging op Walcheren, werd medegedeeld
zoo zegt de Tel. dat de regeering niet zal
overgaan tot opvordering van graan, nu de
graanschepen zijn losgelaten. Het in beslag
genomen- graan blijft onder berusting van
den eigenaar, tot dat het opgevorderd wordt.
EEN TWEEDE HUGO DE GROOT.
Gistervoormiddag is der 'Duitsche ge-
interneerde officieren van het fort Wiericker-
schans (bij Bodegraven) ontvlucht, n.l. de
luitenant Eicheloch, die reeds vroeger een po
ging tot ontvluchting deed.
'De vlucht was echter van korten duur.
In den middag werd de officier door twee
vrouwen ontdekt in het gras aan de oude
spoorlijn GoudaRotterdam. Deze meldden
dit direct aan de stationswacht, waarna de
Duitscher spoedig was gesnapt. Hij werd di
rect naar het depot teruggebracht. De ont
vluchting heeft zich als volgt toegedragen:
Een der geïnterneerde officieren kon 't depot
verlaten, omdat de autoriteiten van meening
waren, dat deze militair-vlieger onrechtma
tig was geïnterneerd. Gistermorgen vertrok
deze met zijn koffers per auto. De ontvluchte
officier was in een der koffers gekropen-, had
onderweg zijn schuilplaats verlaten en was
bij Gouda uitgestapt van waar hij te voet ver
der is gegaan tot hij aan de oude spoorlijn
kwam en daar verder geen weg meer wist.
NADEREND ONHEIL?
HOE HET TE KEEREN?
Deze vragen stelt de Nederlander in ver
band met enkele uitlatingen, volgens welke
wij het recht verbruid hebben, bij deti vrede
ook maar een doodbescheiden advies te mo
gen geven en met de verklaring van Dr. Co
lenbrander in de Gids van Augustus, dat wij
„het onheil, dat misschien over ons zal ko
men', (hebben) tegemoet te loopen en' naar het
leven te staan".
iHet blad merkt op, dat géén neutrale mo
gendheid er zoo hachelijk voorzit, als -wij. En
het besluit aldus.
„Men' zal er niet in slagen ons wijs te ma
ken, dat wij slechts af te wachten hebben, in
koele berusting de komende dingen tegemoet-
tredend. Aan ooievaarspolitiek hebben wij een
broertje dood. Aan fatalisme zouden wij, nog
eer het noodlot trof, uit pure neerslachtig
heid ondergaan.
Wij hebben het Godsvertrouwen, dat ons
individueel tot schild strekt, nok in ons nati
onaal* bewustzijn tot -daadwerkelijke uiting te
brengen.
Hoe het naderend onheil te keeren?
'Eenvoudig door het „naar het leven te
staan"
Of vyij er op, of wij er onder. Een derde be
staat niet.
Doch wat nu, erop is het eenig prespectief,
dat ons toelacht, het éénig doel waarvoor wij
op onze beurt, goed en bloed dienen over te
hebben!
Zoo zij het
BINNENLAND.
Gemengd nieuws.
ROOKEN DOOR SCHOOLKINDEREN.
De Bond van Nederlandsche Onderwijzers
heeft ten geleide van een uitvoerig rapport
over het rooken door schoolkinderen, een
adres aan verschillende gemeenteraden ge
richt met het verzoek, een bepaling te maken,
krachtens welke de verkoop van tabak onder
welken vorm ook aan leerplichtige kinderen
wordt verboden.
VERSTERKING DER ZUIDERZEEDIJKEN.
Met het versterken der Zuiderzeedijken on
dervindt men nog al veel vertragingen. Nu
men thans bezig is de binnenzijde met een 7
meters breedpn berm te versterken, wordt de
losse ondergrond, welke geheel uit veen be
staat, op onderscheidene plaatsen opgewerkt
en tot meer dan 2 meter hoogte opgezet. Tus-
schen Durgerdam en Uitdam, nabij „het
Boschje" ondervindt men weer dijkscheurin-
gen, op dezelfde plaats, waar deze eertijds
voorkwamen en met zand gedicht waren.
Aangezien er veel grondige bezwaren tegen
geheele demping van het groote Kinselmeer
bestonden, is besloten het groot meer te
doen behouden en den binnenberm alleen
aanzienlijk uit te breiden. In het laatst der
vorige week zegt de Tel. maakten het Twee
de Kamerlid de Jong met den burgemeester
en secretaris van Broek in Waterland een in
spectietocht naar de plaatsen van de door
braak bij Uitdam en Zuiderwoude en vonden
de toestanden daar treurig en is dringende
hulp van regeeringsweg meer dan noodig.
DE NADERENDE HERFST.
1 September begint de meteorologische
herfst. Hij eindigt den laatsten November.
Met den herfst van den kalender wil hij niets
te maken hebben.
Ieder jaar veroorzaakt het naderen van den
herfst bij veie menschen een gevoel van me
lancholie. Dit gevoel is voor het grootste
deel daaraan toe te schrijven, dat we weer
voor nen -angen onaangenamen winter staan,
ten deele ook aan de egale nevellucht. Slecht
is het herfstweer echter niet altijd, eer het te
gendeel is waar.
In het algemeen kan men zeggen, dat het
droge weer door Oosten-, het natte door
Westen-, het warme door Zuiden-, en het gu
re door Noordenwinden veroorzaakt wordt.
Een langdurige neiging tot regen is aan Wes
telijke windrichting toe te schrijven. Als de
wind N.W. is, heeft men meest ruw weer.
Meest is het eerste gedeelte van den herfst
het aangenaamste jaargetijde. Het mooie
weer is buitengewoon bestendig. De lucht-
drukverdeeling over het geheele werelddeel
is zeer regelmatig en ondervindt geen sto
ringen, de temperatuur kan óp de heldere
Septemberdagen en zelfs nog in October vrij
hoog zijn, zonder echter hinderlijk te worden.
Onweer komt zelden voor. Als niet de
avond zoo vroeg inviel, zou het de ideale tijd
voor reizen zijn.
De „Altweibersommer," zooals de Duit
schers dit gedeelte van den herfst noemen, is
een karakteristieke eigenaardigheid van het
grootste deel van Europa. Het typische van
de weerstoestand is een wolkelooze hemel en
windstilte, zoodat de zon, ofschoon zij ai
lager daalt, nog veel warmte kan geven. De
duur van den mooien nazomer is afwisselend,
meest echter duurt deze wel een paar weken.
De BURGEMEESTER [der gemeente
ALKMAAR brengt hiermede ter kennis vaa
belanghebbenden
dat de eerstvolgende verwisse
ling van brood- en meelkaarten zal
plaats hebben op Donderdag 31
Augustus a.s., in het bureau
voor levensmiddelenvoorziening
Limmerhoek 8, alhier, welk bureau
daartoe dien dag geopend zal zijn
van 9—1 en van 2—5 uur, en
dat aan bakkers en meelhande
laren dien dag geen meel zal kun
nen worden verstrekt.
Alkmaar, den 29 Augustus 1916.
De Burgemeester voornoemd,
G RIPPING.
De Wethouder, Voorzitter der Raadscom
missie van advies inzake de levensmiddelen
voorziening, te Alkmaar, brengt hiermede
ter algemeene kennis, dat de tot dusver nog
van kracht geweest zijnde maximumprijzen
van groenten en vroege aardappelen ver
vallen zijn.
Alkmaar, den 29 Augustus 1916.
De Wethouder voornoemd,
J. F. LUBBE.
Zelden duurt het mooie weer korter dan- een
week, hoewel plaatselijke storingen, (onr
weersverschijnselen) den zonneschijn onder
breken. Soms duurt deze periode tot half
October, soms zelfs tot eind October. De
temperatuur is in dezen tijd overdag vrij,
hoog. Slechts zeer zelden kan het mooie,
zonnige weer van den nazomer de tempera
tuur niet doen stijgen. Gewoonlijk wijst de
thermometer zomer-temperatuur aan: 20 gr.
C. (68 gr. F.) De avonden zijn dikwijls in
October nog zoo warm, dat men met open
ramen kan zitten.
E>e gelijkmatige luchtdrukverdeeling is fa
de oorzaak van, dat de nazomer zoo goed is.
In den ^mooien nazomer" ligt een hoog over
heel Europa, het hooge Noorden en het ver
re Noord-Westen uitgezonderd, waarvan de
kern in Midden- en Zuid-Europa ligt De
winden zijn zwak en eenigszins variabel,
Zuid-Oost is de hoofdwindrichting.
Meestal heeft men dezen weerstoestand om
streeks de dag en nachtevening. De uitdruk
king „equinoctiale stormen" past dus niet op
ons werelddeel. Wel volgens stormen' op
deze goedweerperiode. Gewoonlijk gebeurt
dit echter in het begin van November of in
het eind van October. De weerkaart ziet er
dan zeer onrustig uit. De isobaren dringen
op elkaar aan en op den Oceaan heerschen
diepe depressies. Hevige winden zijn in Sep
tember en October geen regel. Doch een en
kele maal komt wel eens een hevige storm
voor, bijv. die van 30 September 1911, welke
over West-Europa losbrak, onnoemelijk veel
schade aanrichtte en tallooze schepen deed
vergaan. De richting waaruit de hevige
herfststormen komen is haast altijd Zuid-
West. Het zijn dus warme-stormen, in te
genstelling met de Februari- en Maartstob-
men, die uit Noord-West komen.
Het eigenaardige van dezen weerstoestand
is een donkera tot neerslag overhellende
lucht en een onaangename vochtige wind,
die het rillerige gevoel veroorzaakt, dat No
vember zoo dikwijls geeft.
Dit ruwe nattig-koude herfstweer komt
soms al in October voor. Bij herfstweer
waait de wind krachtig uit het Noord-West
of Noord, het vochtigheidsgehalte is hoog
en lichte neerslag verhoogt het onaangena
me. De eerste vorst is een nachtvorst. Zoo'n
vorst vooronderstelt een volkomen helderen,
onbewolkt en nacht. Die nacht veroorzaakt
een sterke temperatuursdaling, zelfs in den
nazomer bij Zuidenwind, als de dag-tempera
turen vrij hoog zijn. De nachtelijke uistra-
ling is in September zelden voldoende om
naciimorsten te verkrijgen. Daarom komen
in den nazomer in ons land zelden nacht
vorsten voor. Meest beginnen zij in October,
soms pas in November. In een hooggebied,
met helder rustig weer, zal het eerst nacht
vorst voorkomen. Soms is het een gevolg
van ruw weer, wanneer de nachtvorst aan
sluit bij een periode van stormachtigen
Noord-Westen tot Noordenwind met regen
buien, die in den avond ophouden, en dan
voor helder rustig weer plaats maken
De eerste sneeuw is evenmin aan een be
paalde luchtdrukverdeeling gebonden, al
geldt als regel de luchtdrukverdeeling van
het ruwe herfstweer. De sneeuwvlokken val
len bij deze periode steeds bij dooiweer en
zijn met regen vermengd. Een bepaalde tijd
is er niet voor de eerste sneeuw; soms valt
zij reeds in November en wordt dan door een
lange goedweerperiode met vrij hooge tempe
ratuur gevolgd. Andere jaren viel zij eerst
in het einde van December.
De herfst levert van alle jaargetijden den
meesten nevel en mist. Nevel en mist vormt
zich bij haast volkomen windstilte. Mist of
nevel kan twee heel verschillende; typen in
luiden als de nevel daalt, zegt de boer, komt
er goed weer; stijgt hij, dan wordt het weer
slecht. Deze dubbele rol van den nevel
wordt verklaard door de twee manieren,
waarop zij ontstaan kan.
COURANT.
fiïa»
