DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
TabakJ. R. Keuss.
Kermis te Bergen.
t.0.
It
tl
de electrisch omhoog gaande riemen,
ISo. 234
Honderd en achttiende jaargang.
1916
VRIJDAG 22 SEPTEMBER.
flhnnnftfflnntgBTi]. pg, 3 11.-, (i.p.postf 1.25. Mïertentleprilsmct p. regel, groote lettere naar plaatsmimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Hanttirukkeril v.h. HERffls. COSIER ZOON, ïoordam C 9. telefnr. 3.
VA UIA.
NEDERLAND.
Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden. r i» n
ALKMAAR, 22 September.
Het belangrijkste bericht van heden is het
legerbericht van veldmaarschalk von Macken-
sen, meldende, dat de strijd in de Dobroedsja
tot staan is gekomen. Een enkel blad heeft dit
vertaald door „tot stilstand". Dit lijkt ons
niet juist. Bij vroegere gelegenheden bleek de
mededeeling in een Duitsch stafbericht, dat
een slag tot staan was gekomen de beteekenis
te hebben, dat geen der partijen een beslis
send voordeel had behaald, doch dat er ver
der gevochten werd. Op grond hiervan mo
gen we aannemen, dat ook in de Dobroedsja
de strijd niet is gestaakt, doch voortgezet
wordt, al houden de partijen elkaar ook in
evenwicht. Men kent het verloop van dezen
strijd. Het leger der midden-mogendheden be
gon een snellen opmarsch, waarvoor de Roe
menen en Russen moesten wijken. Juist een
week geleden, kwam het telegram van den
Keizer aan de Keizerin, meldende, dat veld
maarschalk von Mackensen een beslissende
overwinning had behaald. Wij hebben daar
bij dadelijk aangeteekend, dat er herhaaldelijk
beslissende overwinningen waren aangekon
digd „welker beslissende beteekenis achterna
slechts een tijdelijk karakter bleek te dragen,
doordat de tegenpartij door succesvol optre
den in een volgend stadium haar weer onge
daan wist te maken".
De juistheid van deze opmerking wordt
thans bevestigd. De Russen en Roemenen zijn
teruggetrokken in goede orde en hebben stel
lingen .ingenomen, waarin zij zich thans,
dank zij inderhaast aangerukte versterkingen,
kunnen handhaven. Op het oogenblik is dus
de belangrijke linie ConstanzaCemavoda
voor de middenmogendheden versperd zij
zouden die linie hebben kunnen bezetten,
wanneer hun tegenstanders inderdaad beslis
send verslagen waren. Van veel belang is het,
hoe het krijgsbedrijf zich hier nu verder ont
wikkelt. Het is mogelijk, dat het leger der
middenmogendheden erin slaagt den tegen
stand van de andere partij te breken. Maar
evenzeer is het denkbaar dat die andere partij
uit de verdediging tot den aanval overgaat en
dat de middenmogendheden het door hen be
zette terrein en daardoor hun aanvankelijk
behaald voordeel weer moeten prijsgeven
Niet alleen natuurlijk aan de zeekust, maar
ook westelijker aan den Donau.
Het zal er nu vooral op aankomen, 'welke
der beide partijen het snelst de grootste ver
sterkingen kan laten aanrukken. Geven ze
elkaar in dit opzicht niets toe, dan ontstaat
de toestand van evenwicht, die den positie-
krijg tengevolge heeft.
Inmiddels heeft de aanval in de Dobroedsja
het voordeel gehad, dat het dreigende gevaar
van een Roemeenschen inval in Zevenbergen
is afgewend. De middenmogendheden zijn er
in geslaagd, de grensbeuvels van den Vulkan
pas weer te bezetten. Misschien echter zullen
de bordjes ook daar weer worden verhangen,
wanneer tenminste de Roemenen in staat zijn,
de troepen, welke zij vandaar naar de Do
broedsja hebben gebracht, opnieuw in dienst
van hun nationale wenschen te stellen.
Er zijn dus nog allerlei verrassingen op
het Balkan-front mogelijk.
Van de Grieksche verrassing is niets na
ders bekend geworden. Alleen dat de direc
teur-generaal van buitenlandsche zaken in
Griekenland den Engelschen gezant in tegen
woordigheid van diens Russischen collega de
verzekering heeft gegeven, dat het nieuwe mi
nisterie een zakenkabinet is en dat eventuee
die ministers, die vóór het aanvaarden van
hun portefeuille de entente aanvielen, en die,
van wie het bekend is, dat zij pro-Duitsche
neigingen hebben, uit hun ambt kunnen wor
den ontheven I
Hieruit zou men weer afleiden, dat Grie
kenland zich met huid en haar op genade o
ongenade aan de entente overgeeft. Des te
meer treft het Engelsche bericht, volgens het
welk Rusland heeft laten weten, dat het geen
belangen in Griekenland heeft.
Aan de Somme doen de Duitschers zeer
krachtige tegenaanvallen. Maar over het alge
meen brengen deze geen wijziging in den
toestand. Kleinere voordeden mogen behou
den blijven, grootere (zooals de herovering
van Courcelette, van loopgraven tusschen
Fiers en Martinpuich) gaan weer verloren
Toch blijven Thiepval, Morval, Combles en
Péronne nog maar steeds in Duitsche han
den.
In het Engelsche legerbericbt wordt zeer
geklaagd over het slechte weer en den zwaren
regenval, zoodat het slagveld een groote
modderpoel is geworden, „maar daar krach
tig wordt gewerkt aan den wegen-aanleg,
verwacht men geen belemmeringen in den ge-
regelden aanvoer van munitie en voorraden
naar het front", zoo wordt gezegd.
In het laatste Fransche legerbericht wordt
verklaard, dat een Duitsche tegenaanval werd
gedaan met het 18e korps, dat aan het Aisne-
front was onttrokken en met de 214e divisie,
die op weg naar Rusland teruggeroepen
werd.
In Galicië deden de Russen, aan de Stochod
de Duitschers aanvallen.
Van Russische zijde wordt opgemerkt, dat
aan het Riga-front Turken zijn verschenen
met Duitsche officieren en in Duitsche uitrus
ting.
DE AVIATIEK IN DEN STRIJD
AAN DE SOMME.
In de „Petitt Parisien" schrijft Georges
Batault:
„Bij een bezoek aan het front van de Som-
me hebben mij verschillende zaken getroffen,
welke een bewijs zijn van de groote vorderin
gen van het Fransche leger in den tegenwoor-
digen modernen oorlog. Langzamerhand ont
wikkelde zich, na de noodzakelijkheid van
een strijd op goed geluk, met de voorhanden
zijnde middelen, een verstandige methode met
een machtig materiaal. Men heeft den tegen
stander het hoofd geboden en den strijd vol
gehouden met de middelen, over welke men te
oeschikken had, en die eigenlijk onvoldoende
waren, tegenover de geweldige middelen
door den zorgvuldigen voorbereider in het
werk gesteld. Achter een onoverwinnelijke
barrière, gevormd door den heldenmoed en
de opofferings-gezindheid der Fransche sol
daten jen door het genie van him chefs, heb
ben Frankrijk en zijn Geallieerden de oor
logsmachine opgesteld. Deze constructie is
nog niet voltooidmaar zij vordert van dag
tot dag en geeft de schoonste verwachtingen
voor de overwinning in de naaste toekomst.
Achter het front wordt het geaccidenteerde
terrein tot op groote breedte bewerkt door
duizende mannen. De wegen, waarover onop
houdelijk de last-auto's af en aan rijden,
worden verlegd, zoodat zij afloopen; men
heeft een net van nieuwe wegen aangelegd;
nieuwe spoorbanen doorsnijden het land in
alle richtingen en vereenigen zich aan het
front, zoodat een snelle verplaatsing der zwa
re artillerie mogelijk is gemaakt. Er is over
vloed van materieel en van munitie, de artil
lerie doorloopt een gamma van alle calibers,
van de 75 af tot aan het reusachtige geschut
van 340 of de kanonnen van 400
Maar het nieuwste, het wonderlijkste ook
in zijn gevolgen, dat is het meesterschap der
Fransche aviatiek, welke onbestreden heerscht
aan het uitspansel. Dit feit is meer dan eens
vermeld gewordenvoor iemand, die langs
het front reist, is dit/eer gemakkelijk waar te
nemen. Men heeft slechts den blik omhoog te
slaan en te kijken. Gedurende drie dagen heb
ik geen enkele Duitsche vliegmachine gezien
boven de Fransche linies, en de officieren en
de soldaten, die ik ondervraagd heb, zeiden,
dat dit gewoonlijk zoo was en dat men tegen
woordig het aanwezig zijn van een Duitsche
machine beschouwt als iets merkwaardigs en
abnormaals
lederen dag heb ik wel vijf en twintig
Fransche „saucises" in de lucht gezien, ter
wijl er zich nauwelijks twee of drie Duitsche
aan den horizon vertoonden, ver achter de li
nies. De Fransche vliegmachines, die zonder
ophouden van het opgaan tot aan het onder
gaan van de zon, de lucht doorkruisen, hou
den de Duitsche „saucises" tegen, en schieten
alle neer, die het toch willen beproevenel-
ken dag strijden zij zelfs boven de Ehiitsche
linies, alle toestellen, welke zij ontdekken,
vervolgend, en alle, die zich op hun weg ver-
toonen, in brand schietend,
Deze overweldigende superioriteit hebben
zij te danken aan den moed der vliegers en
aan de uitstekende toestellen. Zij gebruiken
een kleine biplaan, genaamd Bébé Nieu-
port. Het is een meesterstuk der Fransche ge
nie; het is de snelste, de stevigste, de meest
buigzame machine, die op dit oogenblik be
staat, en beter dan „Fokkers", Aviatiks", o
Duitsche albatrossen.
De Fransche constructeurs slapen niet in
rii
's avonds. Het gevolg hiervan is, dat de Duit
sche artillerie, zeer sterk en machtig aan het
front der Somme, om zoo te zeggen niets kan
uitrichtenvooral het zware geschut, waaraan
de zich op de aarde bevindende observatiepos
ten geen noemenswaardige aanwijzingen kun
nen geven. Bij een aanval kan men nog met
snelvuur werken, dat op korten afstand zijn
doel raakt en vooral op een terrein, dat men
te voren in oogenschouw heeft genomen.
iMaar bij het vuren op batterijen, op verde
digingswerken, op verbindingswegen of op
treinen en colonnes, verkeert de Duitsche ar
tillerie in een minder gunstige toestand.
Daar zij niets ziet, is de Duitsche artillerie
genoodzaakt zijn geschut te richten op de
achterhoede van het Fransche front. Deze
schoten kosten veel aan munitie en hebben
slechts een matig resultaat.
De Franschen echter, die wel zien en beter
dan ze ooit gedaan hebben, schieten met een
verschrikelijke juistheid en kunnen zich over
tuigen van het resultaat van bijna elk schot;
zij vernielen de werken en de loopgravenver
hinderen den toevoer -der levensmiddelen en
laten den vijand geen rust.
DE NIEUWSTE ENGELSCHE
OORLOGSMACHINE.
De Times deelt een en ander mede over de
nieuwe Engelsche land-dreadnoughts.
Allereerst verklaart het blad hoe de ma
chines aan hun naam „tanks" (reservoir) zijn
gekomen, hoewel ze niets met een reservoir
gemeen hebben.
Zoodra de regeering besloten had, deze
uitvinding in praktijk te brengen, omest de-
zondere afdeeling, die zich daarmede zou be
zighouden, een naam hebben. Daar de zaak
echter geheim gehóuden moest worden,
noemde men die afdeeling met het eerste het
beste woord, dat iemand inviel, het „tanks"-
ipen met
hebben;
ALKMAARSCHE
OVERAL VERKRIJGBAAR.
bij de lauweren, die zij behaald
zijn besloten hun voorsprong, indien moge
lijk, te vergrootên. Een nieuw model „Nieu-
port" wordt juist in dienst gesteld, die nog
sneller en buigzamer is dan de vermaarde
„Bébé". Deze laatste bereikt een snelheid
van ongeveer 170 kilometers per uur; zijn
nieuwste mededinger echtermeer dan 200
kilometers.
Die groote snelheid is natuurlijk een der
eerste eischen voor een vervolgings-vliegma-
chine. Onder de bescherming van het afweer
geschut kunnen de vliegmachines, welke die
nen voor observatie en1 bombardement rustig
in de lucht blijven van 'a morgens tot
departement. Zoo had dus de nieuwe oor-
ogsmachine, die niets met een „tank" uit
staande heeft, een naam gekregen, die zeker
zal blijven voortleven, maar in dit verband
niets beteekent.
Er zijn verbazingwekkende verhalen in
omloop over de heldendaden der „tanks".
Velen keerden na een zwaren strijd tetrug,
met ontelbare deukjes van geweer- en mitrail
leurkogels, die echter niet door den dikken
stalen wand hadden kunnen heendringen,
waarachter de „bemanning" verscholen zit.
Een van die „tanks", welker stuurinrich
ting defect was geraakt, kon niet meer naar
links en rechte zwenken, tot hij voor de En
gelsche infanterie was gekomen. Daarop
hield de machine boven een vijandelijke loop
graaf stil en weerstond daar vijf uren lang
een hevigen aanval met handgranaten.
Een andere „tank" merkte dat de infanterie
achterbleef en keerde terug, om te zien wat er
aan de hand was. Het bleek dat de infanterie
was opgehouden door een loopgraaf, welke
de „tank" over het hoofd had gezien en waar
een sterke afdeeling bommenwerpers van den
vijand genesteld was. De pantserauto kuier
de klam terug, nam als 't ware schrijlings op
de bewuste loopgraaf plaats en schoot de vij
andelijke afdeeling overhoop.
Een derde auto vernielde in enkele oogen-
blikken zes Ehiitsche mitrailleurs in een enke
le stelling. Een vierde ditr logge monsters
schommelde uren lang rond, snuffelend naar
Duitsche mitrailleur-afdeelingen', in granaat-
kuilen verdekt opgesteld, die alle werden af
gemaakt.
Een vijfde trok, na zijn diensten te hebben
bewezen bij de krijgsverrichtingen in het
„Hooge bosch", naar wat hij een Engelsche
loopgraaf waande. Het bleek echter een Duit
sche te zijn, en de „tank" keerde met 25
krijgsgevangenen terug, die als een kudde
schapen naast het stalen gevaarte schreden, in
bedwang gehouden door zijn verborgen reu
zen-mitrailleurs.
Met deze „tanks" is een nieuwe diensttak
in het leven geroepen, geheeten „Zijne Majes-
teits Landmarine''
Het spreekt vanzelf, dat de troepen hun
„lievelings-tanks" reeds namen hebben gege
ven. Zoo heeten er twee „Rouge" en „Crème
de Menthe". De nieuwe auto's zijn reeds van
buitengewoon groot nut gebleken.
VERWARMDE HANDSCHOENEN.
Door een Engelsche firma zijn in handel
gebracht verwarmde handschoenen voor vlie
gers. Deze hanuschoenen, die door electricf
teit op steeds gelijkmatige warme temperatuur
gehouden kunnen worden, zijn geen slecht
passende kleedingstukken, die het gebruik
van de hand onmogelijk maken, maar uit wa
terdichte, nauwsluitende stof vervaardigd. De
draden1, diie denstroom door den handschoen
leiden, staan in verbinding met den motor
van het aparaat. Uit de talrijke proefnemin
gen! s gebleken, da de vinding practisch zeer
bruikbaar is. Van den verwarmden hand
schoen naar den- verwarmden schoen is nu
nog maar een stap.
KORTE BERICHTEN.
Een voltallige vergadering van den
Belgischen ministerraad, heeft maatregelen
overwogen tegen de prsonen, die het manifest
ten gunste van een vervlaamsing van de Oent
sche hoogeschoot hebben onderteekend
In China hebben overstroomingen het
land geteisterd, de oogst vernield en een
millioen menschen dakloos gemaakt.
De Duitsche keizer heeft een bezoek aan
Oalicië gebracht. Ook koning Ferdinand van
Bulgarije is daar geweest.
President Poincaré heeft aan admiraal
Jellicoe het grootkruis van het Legioen van
Eer gegeven, en admiraal Bumey, de vice-
adïniraals Beatty en Spencer Bacon benoemd
tot groot-offioieren van dezelfde orde.
Generaal Duport is tot chef van den Ita-
aanschen generalen staf benoemd, ter ver
vanging van generaal Graziani, die om ge
zondheidsredenen aftreedt.
Het Huis van Afgevaardigden van het
Australische Oemeenebest heeft met 47 tegen
12 stemmen het voorstel aangenomen om een
volkstemming te houden over den dienst
plicht.
Een ontwerp van den Duitsch-Zwitser-
sche economische overeenkomst is door den
Zwitserschen bondsraad in behandeling ge
nomen.
Het gezantschap der Vereenigde Staten
in Roemenië heeft de behartiging der Duit
sche belangen in dit land op zich genomen.
Naar uit Athene bericht wordt, zijn de
Qrieksche troepen, die onder generaal Chris-
todoelos aan de zijde der Entente strijden
20.000 man sterk. Zij vechten aan het Stroe-
mo front.
Een Fransche officier aan de Somme
moest onlangs den aanval tegen zijn eigen
familie-kasteel, La Maisonnette bij Biaches,
leiden'. Na verbitterde gevechten slaagde hij
er in de puinhoopen ervan op de Duitschers
te veroveren.
Ook Zwitserland krijgt een onderzeeër
Verschillende hotelhouders om het meer van
Genève laten er een bouwen, de gasten kun
nen er pleziertochtjes mee maken!
De Labour Gazette van het Engelsche
ministerie van Handel schat, dat het leven
voor de arbeidende klassen gemiddeld 45
duurder is geworden in verhouding tot Juni
1914. Daarin zijn niet begrepen' de verhoogde
belastingen.
De Engelsche regeering heeft aan eeni-
ge fabrieken opgedragen, om 9 millioen paar
laarzen te vervaardigen voor de Britsche,
Italaansche en Russische legers.
Een woord van maarschalk van Hinden
burg over de vijfde oorlogsleening: „Het
Duitsche xoilk zal zijn vijand niet alleen met
iet zwaard, doch ook met het geld verslaan.
Dat zal de oorlogsleening bewijzen".
Het Engelsche leger heeft door de be
vordering van kolonel John Monash tot gene-
raal-majoor, zijn eersten Joodschen generaal.
Well 'zijn er, zegt de Manchester Guardian,
meer generaals van Joodsche afkomst ge
weest, maar geen Jood, die Jood was geble
ven, is nog Engelsche generaal geweest.
Een soldaat, wilde op de markt te We-
sel.eenige eieren koopen, maar de boerin vroeg
2.40 voor het dozijn, wat de man te duur
vond. De koopvrouw antwoordde: ,,'t Is oor
log, men> met némen wat men krijgen kan". De
sldaat vatte dit wordelijk p, nam zes eieren
uit dem and en ging er mee weg.
DE ENTENTE EN ONZE
KAASPRODUCTIE.
Gistermiddag werd te Goüda de 27ste al-
gemeene vergadering gehouden van de Ned.
Vereeniging van Kaashandelaren. De voor
zitter, de heer J. W. F. S. Middelbeek, deelde
mede, dat het bestuur, een circulaire ontving
betreffende den handel op Engeland, die in
zeer krachtige bewoordingen aandrong op
de zending van een even groote hoeveelheid
kaas als vóór den oorlog. Deze krachtige be
woordingen hebben tiiags den vorm aange
nomen van een bedreiging met onthouding
van producten, nóodig voor den landbouw.
Het bestuur heeft zich afgevraagd wat te
moeten doen en is tot de conclusie gekomen,
dat in principe moet worden besloten, aan
den eisch van Engeland en de geallieerden te
voldoen.
De heer Heil, afgevaardigde van de Ned.
Vereen, van Kaashandelaren, lichtte op ver-
zoek een en ander nader toe en zeide, dat de
eisch van Engeland betreft het derde gedeelte
van de kaasproductie, tegen een prijs van
65 per 50 K.G., welke prijs ook voor
Duitschland van kracht is. E)eze eisch dateert
echter niet van heden, doch reeds van 1 Juli
af. Er is echter nog lang niet het door Enge
land geëischte kwantum geleverd en nu ei
schen ook de geallieerden de hoeveelheid
kaas, die sedert Juli is achtergehouden, onge
veer 4000 ton bedragende. Deze achterstand
moet zoo spoedig mogelijk worden inge
haald.
Dit was een moeilijk geval, ook al doordat
Engeland belegen kaas wenschte te hebben,
geschikt voor export. Deze kaas was er een
voudig niet, maar de deputatie uit Engeland,
die hier op 7 September arriveerde en bespre
kingen had met de Commissie in de Kanaal
straat, bleef absoluut bij haar eisch, dat de
verscheping onmiddellijk moest aanvangen,
in elk geval binnen 24 uur. Dit was onmoge
lijk, want er was geen belegen kaas meer.
Men kwam ten slotte overeen, dat elke
week 200 ton zou worden geleverd, zoodat in
20 weken de achterstand zou zijn ingehaald.
Deze 200 ton moet ook wekelijks worden
geleverd om goeden wil te toonen. Wanneer
hieraan niet werd voldaan, zou dit in Enge
land een allerverderfelijksten indruk maken
De firma's De Vreugt en Heil zullen reeds
240 ton Noord- en Zuid-Hollandsche kaas ter
beschikking stellen der Kaasvereeniging, zon
der eenige verdienste en zoo zal het mét de
geheele 4000 ton moeten gaan. Evengoed
moet natuurlijk voortaan het derde deel der
productie aan de geallieerden worden verzon
den, hetzij naar Frankrijk, of Engeland, voor
welk laatste land de regeering een toeslag
geeft van 10 per 50 K.G.
E)e slotsom van de door den heer Heil ge
dane mededeeling was, dat vanaf Maandag
a.s>. de 35 pet. van de beschikbare kaas moet
worden gezonden aan de geallieerden tegen
den prijs van 65 per 50 K.G.
Waar verschillende leden over de verplichte
levering nog wat wenschten te praten, wees
de voorzitter er op, dat er niet over te praten
viel Door te weigeren zou men het land een
slechten dienst bewijzen.
Tenslotte laadde hij aan niet hooger dan
voor 60 pei 50 K.G. te koopen.
De houding van het bestuur werd tenslotte
bij acclamatie goedgekeurd.
De heer Keus sprak zijn misnoegen uit
over de Houding die de afgevaardigden der
vereeniging in de Kaasvereeniging aannamen.
Tenslotte stelde hij een motie voor, waarin
betoogd werd, dat intrekking van de manda
ten dezer afgevaardigden wenschelijk werd
geacht.
Deze motie werd met 27 tegen 22 stemmen
verworpen; 25 stemmen waren blanco uitge
bracht.
De afgevaardigden verklaarden hun hou
ding nader te zullen vaststellen.
IJZER- EN STAALINVOER.
In verband met de berichten omtrent de
moeilijkheden bij den invoer van ijzer- en
staalproducten uit Duitschland, deelt de Ne-
derlandsche Kamer van Koophandel in
Duitschland, het eerste Nederlandsche koop
mansgilde te Düsseldorf mede, dat door haar
in overleg met de Nijverheidscommissie en de
belangrijkste organisaties van verbruikers te
dezer zake reeds overleg met de Duitsche be
langhebbenden gepleegd wordt.
UITVOER KATOENEN STUKGOEDREN
Bij een' van de groote firma's te Amsterdam
is officieel bericht gekomen, deelt het Han
delsblad mede, dat de eerste weken uit Enge
land geen vergunningen worden afgegeven
voor uitvoer van katoenen stukgoederen naar
Denemarken, Holland en Noorwegen. De fir
ma ontving van het Engelsche huis, waarmede
zij in verbinding staat, het uittreksel van den
brief die door het Engelsche oorlogsdeparte
ment dienaangaande was gezonden'.
De loopende zaken zullen afgewikkeld wor
den, doch het zal verscheidene weken duren
alvoren weder een license te bekomen zal zijn.
waaraan verbonden
staat ditmaal voor de EERSTE MAAL op de Kermis te Bergen.
Aanbevelend, ANT00N BENNEK.
ALKMAARSCHE COURANT.
