DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DE OORLOG. Kermis te Bergen i, ti dsn statu de electrisch omhoog gaande riemen, Honderd en achttiende jaargang. 1916 Abonnementsprijs per 3 maanden f 1.—(r. p. post f 1.25. Advertentieprijslfcct. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERNIs. COSTER tf ZOON, Voordam C 9. Telefnr. 3. ZATERDAG 23 SEPTEMBER. H Voor de buitengemeenten. NEDERLAND. LAliDWEER LANDSTORM en MILITIE, op 24, SS ©n 26 September. met No. Dit nimmtr bestaat uit 3 bladen. Met 20 et. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden. ALKMAAR, 23 September. Er zijn tot het oogenblik, waarop wij dit schrijvenWat vroeger dan andere dagen geen belangrijke berichten ingekomen. Nergens is de toestand belangrijk veranderd In het Westen hebben de Franschen en En- gdschen weer een beetje aan het Duitsche front geknabbeld (de eersten namen een ver sterkt huis bij Combles bij verrassing en meer Oostelijk eenige stukken loopgraaf, de laat- sten wonnen een weinig terrein ten Noorden van Fiers en Martinpuich en ook ten Zuiden van Atrecht). Fiet Italiaansche legerbericht vestigt cje aandacht op het slechte weer, dat de operaties belemmert. Van het Oosten valt volgens het Russische legerbericht niets bij zonders te melden, terwijl de Duitschers be richten, dat ze in de Karpathen, waar de Russische druk het sterkst is, een veroverde bergtopstelling hebben moeten prijsgeven en zich elders hebben gehandhaafd. Aan het Ma cedonische front maakten de Serviërs weer eenige vorderingen in de buurt van Fiorina Hard opschieten doet echter de veldtocht van generaal Sarrail nog niet Omtrent de Dobroedsja deelt het Duitsche legerbericht mede, dat een aanval van een sterke Roemeensche krijgsmacht werd tegen gegaan door een omtrekkenden tegenaanval op de flanken en in den rug, waardoor de Roemenen werden teruggeslagen en op de vlucht gejaagd. Het Roemeensche legerbericht zegt, dat de tegenstander zijn terugtocht heeft gestaakt en zich thans versterkt en dat eenige afdeelingen van 's vijands rechterflank op de vlucht gedreven zijn. De toestand op dit gevechtsfront blijft hier nog steeds onduidelijk. Beide partijen schrij ven zich beurtelings belangrijke overwinnin gen toe, weike achterna van niet zoo heel veel beteekenis blijken. Een feit is intusschen, dat de middenmogendheden hun opmarsch heb ben moeten staken en achterwaarts gelegen stellingen hebben moeten innemen. Waar die zich echter bevinden is nog niet bekend. Het Duitsche legerbericht spreekt van „ten zuid westen van Toprosari", maar een dergelijke uitdrukking is rekbaar vooral in een Duitsch communiqué! Wij zouden zoo zeg gen, dat de stellingen 5 10 K.M. zuidelijker gelegen zijn dan de linie, welke hier reeds werd bezet. Misschien is hier thans de posi tie-oorlog 'ingetreden, maar het lijkt er toch meer naar, dat er nog belangrijke bewegingen in dit vlakke terrein zijn te verwachten. Van uit Griekenland komen er hoe langer hoe meer ongelooflijker berichten. Het heet nu weer, dat er allerlei geruchten van regee- ringswege worden rondgestrooid, om de en tente maar aan het lijntje te houden. Mis schien is een van die geruchten, dat de leden van het ministerie, die zich in woord of ge schrift tegen de entente hebben verklaard, zullen uittreden Inmiddels doen verschillen de entente-mogendheden hoe langer hoe meer, alsof ze geen belang stellen in Grie- kenlands beslissing en Griekenlanda toe komst. Koning Konstantijn heeft de eedaflegging van vijfduizend Grieksche recruten te baat ge nomen om in het openbaar nog eens het woord te voeren. Hij heeft den recruten op het hart gedrukt, dat zij soldaten zijn gd worden' van hem alleen, dat zij trouw moe ten zijn aan hun superieuren, blinde toewij ding moeten bezitten jegens den Koning en de leiders. „Wee het lege^ zeide de koning, waarin een ieder doet wat hij wenscht 1 Wee den staat met zulk een leger I v „Men zal -u allerlei verhalen doen om u van de wijs te brengen. Stel geen vertrouwen in hen die u vertellen, want zij zijn hande laars in vaderlandsliefde en koffiehuispatri otten. Onder den dekmantel van vaderlands liefde begaan zij misdaden. Luister niet naar hen. „Gij treedt in een leger met een hoog mo raal en traditie. Zijn geest en toewijding zul len u doordringen. Vergeet mijn woorden nimmer." Aan alle officieren van het Atheensche gar nizoen was gelast tegenwoordig te zijn bij deze toespraak. Het moet niet prettig wezen onder de te genwoordige omstandigheden koning van Griekenland te zijn! ALKMAAR, 23 September. Nu het leesseizoen nadert, heeft het bestuur van de Openbare Leeszaal en Boekerij beslo ten een proef te nemen, welke den lezers in de buitengemeenten in hooge mate ten goede kan komen. In theorie kunnen de leden in de omgeving hetzelfde voordeel trekken van de instelling als de leden in Alkmaar waar de vereeni- ging een provihciaal subsidie geniet, ligt dit o. L ook voor de hand. In werkelijkheid valt het voor de buitenleden modelijker om gere geld boeken uit de inrichting te halen dan voor de stadsleden. Niet ieder bewoner van een dorp in de omgeving toch heeft gelegen heid om naar de stad te gaan, wanneer hij een boek uit de Openbare Leeszaal wenscht. Het laten halen door een karrijder of een schipper, het schriftelijk aanvragen, is voor velen op den duur te kostbaar en men mist daarbij bovendien het mondelinge overleg, zoo vaak gewenscht. In dit seizoen nu zal de gelegenheid open gesteld worden aan leden buiten Alkmaar, om in hun eigen woonplaats uit de Alkmaar- sche Leeszaal en Boekerij boeken aan te vra gen, in ontvangst te nemen en weer terug të bezorgen, zonder eenige kosten. Daartoe be hoeft niets anders te gebeuren, dan dat een aantal leden, di,e buiten de gemeente Alkmaar wonen en gezamenlijk minstens ƒ10 per jaar bijdragen, zich vereenigen tot een correspon dentschap. Een dezer leden wordt dan door 't bestuur der vereeniging tot correspondent(e) aangesteld, een tweede tot plaatsvervangend correspondent(e). De coirespondent(e) zal minstens één uur per week, door hem (haar) vast te stellen in overleg met het bestuur, zit ting houden, teneinde aanvragen om boeken van de leden van het correspondentschap in ontvangst te nemen. Hij (zij) zendt deze aan vragen door naar de Openbare Leeszaal en Boekerij te Alkmaar en ontvangt in een daar voor vervaardigde kist de aangevraagde boe ken, welke hij (zij) uitreikt -aan de aanvragers. De administratie-kosten van het correspon dentschap zoowel als de verzendingskosten 'der boeken (ééns per week) komen voor re kening der vereeniging. Het is duidelijk, dat dit besluit vèrrcikende gevolgen kan hebbeh, dat de omgeving van Alkmaar aldus op zeer ruime schaal van boe ken kan worden voorzien en dat de Openbare Leeszaal en Boekerij daardoor ook buiten de grenzen der stad veel nut zal kunnen stichten. Hoe staat het thans met de lectuur-voorzie- ning ten platte lande? In verschillende gemeenten is een Nutsbi- bliotheek gevestigd, welke ongetwijfeld veel nut en veel genoegen verschaft, maar waar voor in den regel geringe middelen ter be schikking staan, zoodat meestal onderhoud, catalogiseering en aanschaf te wenschen over laten en deze bibliotheken aan de meest be scheiden eischen niet kunnen voldoen, tot spijt van de gebruikers en niet minder van degenen, die zich moeite en tijd getroosten met de uitleening. Dan zijn er de z.g. reizen de Nutsbiblkotheken, verzamelingen boeken, die van uit een centrum naar kleine plaatsen gezonden worden en af en toe worden ver wisseld. Deze reizende bibliotheken brengen stellig lectuur onder het bereik van velen, die er anders van verstoken zouden zijn. Zij be vatten gewoonlijk romans en ook enkele his torische en populair-wetenschappelijke wer ken. Het is echter duidelijk, dat ook door deze laatste methode geen verzameling boeken ter beschikking wordt gesteld, die past voor alle richtingen en standen, en die in staat is om te voldoen aan de zoo verschillende behoef ten aan ontspanning en ontwikkeling. Door het besluit der Openbare Leeszaal en Boeke rij daarentegen wordt de kennis en de weten schap, de schoonheid en de verbeelding, wel ke in een uitgebreide boeken-verzameling op gehoopt ligt, onder het bereik van de Inwo ners der omgeving gebracht. Die verzameling omvat een kleine 6000 ban den. Ieder vindt daar wel iets bij van zijn ga ding, iets, dat voor hem geschikt is. Da toe komstige dorpssmid, de jeugdige dorpstim merman, de leergierige dorpstuinier zal boe ken kunJlen aanvragen, Welke hem verder in zijn vak helpen bekwamen en dus zijn wensch naar zeii-ontwikkeling kunnen bevredigen. Wie zijn vrije uren in herfst en winter nuttig of aangenaam wil besteden door i studie te maken van de natuur, door de geschiedenis te beatudeeren, door^ kennis te nemen van schrijvers op wijsgeerig, godsdienstig, letter- of staatkundig of welk ander gebied ook, kan te kust en te keur gaan. Natuurlijk zal het correspondentschap zoo veel mogelijk worden vervuld door een ont wikkeld, belezen persoon, die de plaatsge- nooten, voor wie dit noodig is, zal kunnen wijzen op geschikte boeken, die dus ertoe kan medewerken om de keuze der lectuur steeds hooger op te voeren Hét bestuur, dat de lectuur-voorziening in de omgeving van Alkmaar op zich heeft geno men, teneinde daardoor aan de leesbehoefte in de omringende dorpen tegemoet te komen, ontziet zich niet, dat er moeielijkheden zijn. Maar het heeft zich daardoor niet laten terug houden van een proef, welke zooveel goeds kan opleveren. Het hoopt nu maar, dat het in de omlig gende gemeenten (Heiloo, Egmond, Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, den Langedijk, Oterleek) de belangstelling zal vinden, welke het meent te mogen veronderstellen. Wij twijfelen daaraan niet. In den regel toch doet op het platteland de behoefte aan lectuur zich veel meer gelden dan in de ste den, misschien, omdat men daar ernstiger is en niet zooveel door zijn bezigheden in be slag genomen wordt, zeker, omdat men daar allerlei vermaken mist, welke de stedelingen zich zoo gemakkelijk kunnen verschaffen. Waar de minimum-jaarlijksche bijdrage slechts 50 cents bedraagt, zal het gemakkelijk zijn tot het minimum-bedrag van 10 per jaar te komen en des te gemakkelijker zal dit vallen wanneer gegoede ingezetenen meer bijdragen, gelijk mag worden verwacht. 1 En daarom denken we, dat in verschillende gemeenten1 weldra correspondentschap pen der Alkmaarsche Openbare Leeszaal en Boekerij zullen worden gevestigd en dat bij de vele honderden, die uit deze instelling nut trekken, zich spoedig vele dorpsbewoners en bewoonsters zullen voegen,, van allerlei stand, richting en ontwikkeling. Wij vertrouwen, dat de vooraanstaande vrouwen en mannen in de dorpen (burge meesters, predikanten, onderwijzers e. d. of hun £chtgenooten) aan het bestuur der instel ling (Doelenstraat 28) hun medewerking zul len toezeggen voor het oprichten van een correspondentschap, waarmede het bestuur dan, naar wij kunnen verzekeren, spoed zal maken. KORTE BERICHTEN. De Harwich-boot Colchester, van Har wich naar Rotterdam op weg, is door de Duitschers naar Zeebrugge opgebracht. De vertegenwoordigers der mijnwerkers federatie in Engeland en Noord-W ales ver gaderen te Blackpool. Op de agenda staat een voorstel tot loonsverhooging en een om de werkweek voor de nachtploegen op 5 da gen te stellen. Nu is ook bericht gekomen, dat een zoon van minister Henderson is gesneuveld. Het was de oudste zoon. In een week tijds zijn nu drie Engelsche ministers door het verlies van een zoon op het slagveld getroffen de eerste minister Asquith, minister Pike Pease en de heer Henderson. Een Duitsch vliegtuig verscheen gister middag boven Dover en wierp drie bommen, die volgens het officieele bericht van maar schalk French geen slachtoffers maakten! Onder de gesneuvelde Engelsche offi cieren is weer een Hooger-huis-lid, Lord Te- versham. De verliezen van de Canadeesche troe pen bedroegen tot en met 31 Augustus in to taal 37.861. Daarvan zijn gesneuveld of ge storven aan ziekte of verwonding 8644, ge wond 27,212, vermist 2005. Een Engelsche oorlogscorrespondent schat het aantal projectielen, door de Engel sche artillerie verschoten voor het begin van het offensief van Vrijdag j.l. aan het Somme- front, op 12 millioen. De Engelsche militaire autoriteiten zitten' verlegen met'een 22-jarigen dorpsher- bergeir. Het jonge mensch is boven de maatj meet namelijk 2.46 M., zoodat hij al zijn uit rustingstukken „buiten model" zou moeten hebben. Men zoekt nu een geschikte post voor hem en laat hem voorloopig maar vreedzaam in zijn herberg. De Duitsche luitenant-generaal Ket- tembeil, bevelvoerder over een brigade veld artillerie, is gesneuveld. Uit Cettinje wordt gemeld, dat op den top van den berg. Lovcen, waar de Oostenrij kers de Montenegrijnen versloegen, een ge weldig overwinnigsteeken wordt opgericht. Het wordt 32 M. hoog en stelt de godin der zege voor, die dew acht houdt over de Adria- tische Zee en' den blik gericht dout naar Ita lië. 'De Fransche onderzeeër Foucault is door een Oostenrijksch Hongaarsch vliegtuig tot zinken gebracht. Het vliegtuig redde sa men met een tweede, de bemanning. De Duitsche Bondsraad heeft zijn goed keuring gehecht aan het wetsontwerp tot ver lenging van het parlementaire tijdperk, naar verluidt 'met een jaar. De verkiezingen zullen1 dus niet in 1917, doch in 1918 gehouden worden. Generaal Avarescu, de Roemeensche opperbevelhebber, is aan het Dobroedsja-jroat aangekomen. De Fransche kamer heeft met 420 tegen 26 stemmen en 46 onthoudingen (70 leden waren afwezig), besloten de rede, waarin mi nister Briand den socialist Brizon had geka pitteld, aan te plakken. De tegenstemmers waren allen socialisten, en' van hen die zich van stemming onthielden behoorden 27 tot die partij, 38 socialisten hebben voorgestemd. De partij in Frankrijk is dus al even verdeeld als in Duitschland. Bij de gemeentetram te Londen zijn nu 8609 vrouwen in dienst, 8433 als conductrice, 176 als wagenbestuurdsters. Van het. ge meente-trampersoneel is 38 procent onder de wapenen. De Italiaansche gezant te Parijs, de heer Tittoni, is ongesteld en moet volstrekte rust houden. De gezant hoopt in staat te zijn, deze week nog naar Rome te vertrekken. De gunstige haveroogst stelt het Duit sche oorlogsvoedings-departement in staat, de rantsoenen haver voor paarden, fokstieren en trekkoeien aanmerkelijk te verhoogen. Trekossen, die het vorige jaar niets kregen; krijgen nu 2)4 pond per dag De Oriekscheregeering heeft een com muniqué gepubliceerd, waarin zij haar ver ontwaardiging uitspreekt over het gedrag van kolonel Hazzopoulos, die de Grieksche troepen onder Duitsche bescherming stelde. DE „TUBANTIA"-ZAAK. Een Wolff-bericht meldt: Naar wij vemefen hebben de onderhande lingen over de Tubantia-zaak tusschen de Ne- derlandsche en Duitsche regeeringen tot over eenstemming geleid. De Duitsche regeering heef t zich, met het oog op dèv riendschappelij- ke betrekkingen met den nabuur, bereid ver klaard het gerezen geschil na den oorlog aan het oordeel van een internationale onderzoe kingecommissie te onderwerpen. UITVOER VAM PEULVRUCHTEN. De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel heeft bepaald dat voor exporteurs, houders van peulvruchten oogst 1915, waar van de uitvoer thans is toegstaan, de gelegen heid tot uitvoer bijzondere omstandigheden voorbehouden voor onbepaalden zal blij ven opengesteld, mits zij voor 25 September e. k. de voor dien uitvoer thans vereischte hoe veelheden' van den oogst 1915 voor binnen- landsch verbruik zullen hebben beschikbaar gesteld volgens de daarvoor geldende rege len. Voor partijen, waarvoor na 25 September wordt gedeponeerd, zal uiterlijk 5 October consent moeten aangevraagd zijn en de uit voer zal 15 October moeten hebben plaats ge vonden. DISTRIBUTIE-MOEILIJKHEDEN. „Het Volk" zegt naar aanleiding van de Donderdag gehouden vergadering der Ne- derlandsche. Vereeniging van Kaashandela* ren, -dat het derde deel van den uitvoer, dat volgens overeenkomst voor Engeland bestemd was, reeds naar Duitschland, uitgevoerd is, zoodat het niet meer aanwezig is, nu Enge land het opvordert. Hiermee wordt in verband gebracht het af treden van het Kamerlid Schim van der Loeff als lid der commissie van toezicht op de Kaas vereeniging, aangezien deze commissie blijk baar haar toezicht al heel onvoldoende uitoe fende. Hoe het dan echter mogelijk was, dat diezelfde heer Schim a 750 per maand be noemd werd in de commissie van bijstand voor de uitvoering der Distributiewet blijft een raadsel, zegt het blad GESTOOK IN ZEEUWSCH-VLAANDEREN. Het te Hulst in Zeeuwsch-Vlaanderen ver schijnende blad Zeelandia bericht. Het trekt bijzonder de aandacht, dat op ve le plaatsen is bemodderd er. gedeeltelijk afge scheurd de kennisgeying van den burgemees ter, waarin deze mededeeling deed van het door hem ontvangen telegram, waarin H. M. de Koningin Haren dank betuigde voor de De Burgemeester van Alkmaar brengt ter kennis van belangheb benden, dat de altbetaling der vei> goedlngen, loopende over liet tijdvak van 16 tot en met 25 September, zal plaats hebben ten Stadhnlze op Dinsdag, 26 September a.s., voor zoo veel de LANDWEER en den LAND STORM betrelt van 10—11 uur en voor zooveel de MILITIE aangaat van 11—12 uur. Alkmaar, 23 Sept. 1916. De Burgemeester voornoemd, JAN DE WIT Dz., R Burg. blijken' van trouw en aanhankelijkheid bij Haar komst ondervonden. Hoewel wij reeds dadelijk hebben opgemerkt dat deze kennisgeving, in den nacht van Woensdag op Donderdag (zij was Woens dagavond aangeplakt) hier en' daar bemod derd en afgescheurd was, hebben wij er eerst over gezwegen doch gelooven wij bij later in zien, dat het beter Is om op het feit te wijzen. Wij meenen' te meer op dit feit te moeten wijzen, omdat men' het dwaze praatje heeft uitgestrooid, dafcH. M. de Koningin naar Zeeuwsch-Vlaanderen was gekomen om af scheid van Hare Zeeuwsch-Vlaamsche onder danen te nemen Ook de Midd. Ct. heeft van een dergelijk dwaas praatje gehoord. Het blad meld't, dat enkele Belgische gasten in Axel en Hulst zich onbehoorlijk hebben uitgelaten. Zoo ongeveer: dat het tijd werd dat de Koningin nog eens hier kwam, want dat het niet lang meer zou duren of Zeeuwsch-Vlaanderen hoorde aan heal" Er kan schrijft de Haagsche Nieuwe Courant niet scherp genoeg op de gedra gingen dezer eigenaardige „gasten" worden gelet. Wat doen' zij in een landstreek die vol gens de annexionistische drijvers in de eerste plaats bestemd is om bij of na den vrede van Nederland te worden afgenomen? DE AARDAPPELVOORZIENING IN NEDERLAND. „Econ. Statistische Ber." wijdt een be schouwing aan de aardappelvoorziening hier te lande. Het blad wijst er op, dat men voor groote moeilijkheden staat bij het beantwoor den van de vraag of voldoende aardappelen aanwezig zijn. In normale tijden wordt hier veel meer aangeplant dan voor de binnen- landsche consumptie noodig is. Dit jaar is de aanplant kleiner dan gewoonlijk (131,520 H. A. legen 143,750 H. A. in 1915) en boven dien de opbrengst per H A. geringer wegens ongunstig weder en onvoldoende meststoffen. Bovendien zal de onvoldoende aanvoer van broodkoren en voedergraan tot gevolg heb ben, dat men zoowel voor menschelijk als uj.er.ijk voedsel de aardappelvoorraden ster ker zal moeten aanspreken. Tenslotte zal de kans op winslgevenden export, indien' tegen het volgend voorjaar blijkt, dat voldoende voorraden aanwezig zijn, eenerzijds voor de boeren een rem^vormen tegen eep te royaal omgaan met de aardappelvoorraden, doch aan den anderen kant een kunstmatige schaarschte van aanbod en bijgevolg prijsver-i heffing in de hand kunnen werken. In tegenstelling met consumptie-aardappe len, zijn fabrieksaardappelen op ruimer schaal aangeplant, namelijk 35,653 H.A., te gen 33,324 H-A. verleden jaar en 31,229 H.A. twee jaar geleden. Een deel hiervan is ook voor menschelijk gebruik geschikt en nu opende zich de gelegenheid een zekere reserve te vormen door, onder voorbehoud dat geen consumptie-aardappelen verwerkt worden, de fabrieken voorloopig toe te 6taan 8,20 milli oen H.L. te vermalen tegen 12,97 millioen H.L. verleden jaar. Wat intusschen de moeilijkheid ten aanzien der vraag of voldoende aardappelen aanwe zig zijn, vergroot, is het feit, dat geen ver trouwbare productie- en consumptiesta bestaat. Volgens een opgave van de burge- waaraan verbonden staat ditmaal voor de EERSTE MAAL op de Kermis te Bergen. Aanbevelend, ANTÖON BENNEK. AARSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1