DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE OORLOG.
Langestraat 43.
Bericht de ONTVANGST der
IHaxlDiumprUzBi Varkeasileesch.
Stedelijk Museum.
1916
ZATERDAG 30 SEPTEMBER.
Honderd en achttiende jaargang.
AhnnnRmentsprïis per 3 maandon f 1.—fr. p. post f 1.25. A(l7ertentieprijsl2iCt p. regel, pote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Bsefc- en Handelsdrukkerij v.k. HERMs. COSTER 4 ZOON, Voordam C 9. Telefnr. 3.
DUITSCHLAND.
FRANKRIJK.
VARIA.
NEDERLAND.
X Q 231 nMnMner bataat UN 3 bfadeni.
Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden.
ALKMAAR, 30 September.
Op alle fronten is de strijd op het oogen-
blik vastgeloopen. Geen enkele partij, schiet
op. Hier vecht men wel, maar houdt men
elkaar in evenwicht, elders is een gevechts
pauze ingetreden, omdat men moe gestreden
is of omdat de weersgesteldheid elke actie
onmogelijk maakt. Zulk een gedwongen rust
heerscht blijkbaar aan de Somme. Stellig
zouden de Engelschen en Franschen niet op
hun jongste lauweren gerust hebben, wan
neer het slechte weer de operaties niet belem
merde. Wanneer de Duitsche legerbericht-
schrijver mededeelt, dat de slag' aan de Som-
me belangrijk in kracht is verminderd, is dit
wel juist, maar dan moet men toch de oor
zaak daarvan in aanmerking nemen. Wat er
op andere oorlogsterreinen gebeurt, is de
moeite van het bespreken niet waard.
Over het ingrijpen van Griekenland zijn er
geen nadere berichten. Doch in entente-krin
gen twijfelt men daaraan niet en men zegt
daar, dat het alleen nog maar gaat om het
regelen-van enkele ondergeschikte punten. De
Italiaansche bladen zijn een beetje achter
dochtig en geven te verstaan, dat Grieken
land, nu ja wel mee mag doen als het graag
wil, maar op landaanwinst op den Balkan of
in Klein-Azië niet meer behoeft te rekenen.
Dat, zoo er een principieel besluit te Athe
ne inderdaad is gevallen, de uitvoering nog
wel eenigen tijd op zich kan laten wachten,
valt af te leiden uit de omstandigheid, dat de
heer Venizelos stilletjes doorgaat. Op Kreta
is thans een voorloopige regeering „voor de
redding van het vaderland" uitgeroepen, be
staande uit den heer Venizelos en admiraal
Coudoeriotis, bij wie zich nog een derde lid
kan toevoegen. Vermoedelijk zal dat lid uit
Saloniki komen, waar men reeds instemming
betuigde met Kreta's besluit en een proclama
tie uitgaf, waarbij de Grieken worden uitge-
noodigd om mede te werken aan de verdrij
ving' van den erfvijand (Bulgarije). Alle
eilanden zijn thans overgegaan tot de revolu-
tionnaire beweging en ook de stad Kozani in
West-Macedonië sloot zich aan daar werd
beslag gelegd op 25.000 drachmen 12.500)
staatsgelden, welke van Fiorina naar Athene
zouden worden overgebracht.
De rijkskanselier heeft in Duitschland in
verband met zijn Donderdag gehouden rede
voering over het geheel geen goede pers. Men
had haar duidelijker gewenscht. Voor de
Engelsche bladen schijnt zij echter duidelijk
genoeg te zijn, deze toch schrijven, dat de
heèr Bethmann Hollweg begrepen heen:, dat
Duitschland verslagen is. Lieten zij zich
echter over de vorige redevoeringen van den
rijkskanselier niet in denzelfden geest uit? De
Times schrijft, dat men 't smalen op Engeland
mag beschouwen als een onwillekeurige hul
de aan de Engelsche grootheid en de Daily
Mail zegt, dat de Duitsche laster, alsof Groot-
Brittanje den oorlog voerde met het bloed
van anderen en zichzelf spaarde, nu door den
rijkskanselier met eigen mond afdoende is
beantwoord, daar hij zeide, dat Groot-Brit
tan je strijdt met een kracht, in zijn geschiede
nis ongeëvenaard.
DE REÖE VAN DEN RIJKSKANSELIER.
De Duitsche sociaal-democratische Vor-
warts is teleurgesteld over de rede van den
kanselier, die alle partijen in den Rijksdag
onbevredigd liet.
Men heeft slechts de keuze tusschen twee
dingen zegt het blad tusschen „oorlog
tot aan de beslissing" en „vrede door middel
van een overeenkomst, die rekening houdt
met de levensbelangen van alle oorlogvoeren
de mogendheden." Hoe de Rijksdag daar
over denkt, is helaas niet gebleken. Beden
kelijk is alleen, dat de kanselier na zijn half
slachtige opmerkingen over de bereidwillige
heid van Duitschland, om mee te doen aan
internationale overeenkomsten opmerkin
gen die de Rijksdag met een koel zwijgen
aanhoorde Engeland als den hoofdvijand
kenschetste en het meedoogenloozen strijd
aanzegde, en zoodoende den al-Duitschera op
de bedenkelijkste wijze concessies deed.
De Vorwarts hoopt dat het debat over de
rede opheldering brengt. Het is de plicht der
sociaal-demokratie, daarbij den geheelen in
ternationalen toestand in een helder licht te
stellen. Oqk over de binnenlandsche poli
tiek, waaraan de kanselier slechts een paar
vage woorden wijdde, moet dan het volle
licht schijnen.
HOE GENERAAL JOFFRE WF.RKT.
Een Russisch journalik heeft een dag door
gebracht in het hoofdwartier van generaal
Joffre en vertelt daarvan het volgende:
De generaal staat voor de schoorsteenman
tel. Een der generalen van zijn staf zit voor
een onmetelijke tafel met groen laken, waar
op kaarten zijn gehecht. Geen inktpot, geen
telefoon. Joffre schrijft met groote kleur-pot-
looden en haat de telefoon. Men geeft hem
een blaadje papier, dat het dagelijksch rap
port bevat.
Het is zeven uur, Joffre kijkt ongeduldig
op zijn klok; bij den zevenden slag komt ge
neraal De Castelnau binnen, die een volledig
rapport voorleest over alle gebeurtenissen
van den nacht en inlichtingen geeft, verkre
gen door de vliegers, door de verkennings
patrouilles of wel verschaft door de krijgsge
vangenen.
Om half tien houden drie groote auto's
stil voor de deur van de villa. Om 10 uur ver
trek. De reis is den vorigen dag nauwkeurig
vastgesteld en geen wijziging daarin wordt
toegestaan; de reizen van den opperbevelheb
ber hangen ten nauwste samen met het sche
ma der operatiën.
Om een denkbeeld te geven van zijn reizen
kan men volstaan met de mededeeling, dat
Joffre in 24 oorlogsmaanden meer dan
150,000 K.M. in zijn auto heeft afgelegd. De
reizen vermoeien hem niet. Vaak werkt Joffre
onderweg in zijn auto; maar dikwijls gebeurt
het hem, dat hij 's nachts reist om tijd te win
nen, want graag neemt hij zijn rust in zijn
limousine of in zijn wagen. Hij noenmaalt
waar en wanneer het kan en neemt nooit
meer dan een kwartier voor zijn maaltijden.
Gestreng ziet hij toe op de uitvoering van
zijn orders en eischt van zijn generaals korte,
preciese rapporten, waaruit alle phraseologie
onverbiddelijk wordt verbannen. Nuttelooze
phrases kunnen hem buiten zich zelve doen
geraken. Dat is goed voor vredestijd! zegt
hij.
Als hij in het hoofdkwartier is terugge
keerd, ontvangt Joffre de vertegenwoordigers
der geallieerde legers en leest nieuwe rappor
ten. De arbeidsdag is geëindigd.
Het middagmaal is vrij laai Men spreekt
daarbij niet over den oorlog. Joffre is heel
vroolijk en hartelijk. Hij heeft een goeden eet
lust, drinkt weinig en rookt nooit. Zijn
meest geliefkoosde afleiding is het doorbla
deren van sportbladen en niets doet hem dan
meer pleizier dan een geestige caricatuur te
ontdekken, waarvan hij zelf het voorwerp is.
WAT DE DUITSCHERS AAN DE SOMME
TE DOORSTAAN HEBBEN.
Omtrent het jongste, groote offensief aan
het Somme-front schreef een oorlogscorres
pondent der Magdeburgische Ztg. in het
groote hoofdkwartier: „Na een artilleristi-
sche voorbereiding, waarbij naar zijn eigen
verzekering het roffelvuur in Champagne en
in den slag bij Lorette kinderspel was, is de
vijand eergisteren over de heele linie, tus
schen de Somme en de Ancrebeek, tot den
aanval overgegaan met iqzet van ontzaglijke
massa's infanterie. Hoewel men achting moet
hebben voor de omzichtigheid zijner voorbe
reiding en den aanvalsmoed van zijn voet
volk, staat toch hooger dan woorden of hel
denliederen haar kunnen prijzen de weer
standskracht onzer loopgraaf-verdedigers.
Meer dan 70 uren lang hebben vele honder
den Engelsche en Fransche batterijen de mu
nitie-voorraden, die Amerika en Japan sedert
maanden tegen ons hebben aangemaakt, met
de eentonige regelmaat van een èteenklop-
pershamerTp iederen meter der Duitsche stel
lingen doen neerkletteren. Meer dan 70 uren
achtereen heeft geen der verdedigers het
hoofd buiten den ingang der half vernietigde
schuilholen kunnen vertoonen. In dien tijd,
toen er geen verbinding naar achteren en met
de naburige vakken mogelijk was, geen warm
eten kon worden aangevoerd, de veldfles-
schen geen droppel meer opleverden om de
kelen te laven, cfie uitgedroogd waren door
't stof der inslaande projectielen, hebben de
posten ongedekt in de verdelgde loopgraven
de wacht gehouden."
HOE DE „TANKS" ER UIT ZIEN.
De bijzondere oorlogscorrespondent van het
„Berliner Tageblatt" aan het Westelijk-front,
Querl, geeft een
Georg Querl, geeft een beschrijving van de
nieuwe Engelsche tanks. Hij beschrijft dit
oorlogsmonster als volgt: Een pantser-auto
mobiel met twee'torentjes, waarop twee ka
nonnen, zoogenaamde zesponders staan en
bovendien nog een machinegewer. De beman
ning bestaat uit een officier, een chaffeur met
zijn mecanicien, vier mannen, die de kanon
nen moeten bedienen en één man, die het ma
chinegeweer hanteert. Een periscoop en ver
scheidene kijkglazen maken het de beman
ning mogelijk, uit het binnenste van de auto
mobiel den omtrek te overzien. De „big Wil
ly", zooals de Engelschen dit nieuwe gevaar
te noemen, loopt op een zoogenaamde rail
zonder einde en kan daardoor zichzelf een
soort brug, bestaande uit twee rails, vooruit
schuiven, waardoor het mogelijk wordt? dat
hij over loopgraven en kraters heen schuift.
KORTE BERICHTEN.
De Zwitsersche Bondsraad deelt offici
eel mede, dat het economisch verdrag met
Duitschland is geteekend. De bepalingen zijn
gunstig voor Zwitserland, dat voortaan van
Duitschland zal krijgen wat het voor zijn nij
verheid nood;g heeft.
Een ''ussisch blad meldt, dat de heer
Stürmer, de Russische minister-president,
zijn verzoek om ontslag heeft ingediend en
dat als zijn opvolger de heer Kokoftzof is
aangewezen. De heer Giers, de gezant te Ro
me, wordt minister van buitenlandsche zaken.
In Weenen is een fabriek, die uit de in
Oostenrijk in beslag genomen wol, katoen,
linnen en rubber, een hoeveelheid van 8 mil
lioen K.G. heeft gefabriceerd 1.250.000 uni
formen, 2 millioen velddekens, 1 millioen
beenwindsels, sigarettenpapier en asfalt-pa
pier voor daken.
Minister Helfferich had den 7en Juli j.l.
Rijksdag de instelling eener commissie van
toezicht op de leveringen voor leger en vloot
beloofd. Tot dusver is er van die belofte niets
gekomen. De socialistische afgevaardigde
Simon heeft nu den rijkskanselier gevraagd
of deze onverwijld de commissie wil samen
stellen en bijeenroepen.
De Engelsche commissie van onderzoek
naar de prijzen der levensmiddelen heeft een
verslag uitgebracht, zij beveelt aan bevorde
ring van den bouw van vrachtschepen om
vleesch, melk en spek in te voeren, verder
groote beperking van invoer van minder noo-
dige artikelen en het zich onthouden van
vleesch op één dag per week door hen die het
niet strikt noodig hebben.
De Oostenrijksche gezant te Boekarest
en zijn personeel hebben, naar ze, nu ze goed
en wel over Rusland en Zweden in Duitsch
land zijn aangekomen, mededeelen, zeer veel
hulp gehad van den Nederlandsche gezant in
Roemenië, die hen tot de grens uitgeleide deed
en hen beschermde tegen overlast, hun door
Roemeensche autoriteiten aangedaan.
Het Duitsche en het Oostenrijksche Ie-
gerberichtm elden, dat dp Roemenen bij Her-
mannstadt zijn verslagen en dat de heuvels
ten' zuiden en zuid-oosten der stad zich in
handen der Centralen bevinden.
Sommige Engelsche bladen komen met
het bericht aanzetten, dat de ,firemeri' in de
buurt van Ierland in een Engelsche onderzee-
èrsval is geloopen en naar een Engelsche
werf is opgebracht.
Amerikaansche bladen melden dat de
algemeene staking in Nieuw-York veroor
zaakt wordt door Duitschers.
In het Spaansche parlement is voorge
steld, om voor de Spaansche schepen, door
onderzeeërs in den grond geboord, Duitsche
in Spaansche havens liggend, in beslag te ne
men. Minister Romanones heeft gezegd, dat
het voorstel onderzocht zou worden.
Aan den waamemenden Pruisische mi
nister van oorlog, luitenant-generaal von
Wandel, is om gezondheidsredenen ontslag
verleend.
De directeur-generaal der militaire
spoorwegafdeeling (e Brussel heeft reductie
toegestaan op de tot zijn ressort behoorende
spoorweglijnen voor het afleggen van bezoe
ken aan-de graven van gesneuvelden aan het
westelijk front door familieleden.
Het Opper-Beiersche hof van gezwore
nen te München heeft een vrouw vrijgespro
ken, die haar volslagen idiote dochter met een
jachtgeweer heeft doodgeschoten om haar uit
haar lijden te verlossen.
UITVOER VAN PAARDEN EN
KOEIEN.
Naar de 'Maasbode verneemt zal eerstdaags
de uitvoer van 2400 anderhalfjarige ruinen
naar Duitschland worden toegestaan. Ook
voor varekoeien zal de grens worden ge
opend.
De aankoop der paarden zal geschieden
door een aan te wijzen landbouwvereeniging,
terwijl voor den uitvoer slechts één exporteur
aangewezen wordt.
SCHAPENVLEESCH.
Sinds het begin der maand Augustus van
dit jaar is het verbruik van schapenvleesch
zeer toegenomen. Zoo werden in Augustus
1916 aan het abattoir te Amsterdam geslacht
2077 schapen, tegen 600 stuks in de overeen
komstige maand van 1915, terwijl in de loo-
pende maand September reeds meer dan 3000
zijn gesle
gevolg van de betrekkelijk lage prijzen dezer
schapen zijn gesiacht. Voor een deel is dit het
dieren, terwijl ook de in verhouding tot andere
jaren vrij hooge rundvleeschprijzen tot het
meerdere gebruik hebben bijgedragen.
Als bijzonderheid kan worden vermeld, dat
het grootste deel van het schapenvet niet in
consumptie wordt gebracht, doch opgekocht
wordt voor technische doeleinden. Men be
steedt grif 50 cent per X K. G. voor versch
schapenvet. Hierdoor kan het vleesch goed-
kooper worden verkocht. De prijzen van scha
penvleesch, zooals dit in de winkels wordt
verkocht, varieeren tusschen 35 ct. en 45 ct.
per pond. Ook ten behoeve der militaire mena
ge worden hier schapen geslacht. De invloed
van het meerdere verbruik van schapenvleesch
is op het aantal slachtingen van andere die
ren nog niet merkbaar.
Met medewerking van de directrices der
Werk- en Leerscholen zullen eenige openbare
kooklessen worden gegeven, recepten worden
samengesteld, en voorts andere maatregelen
beraamd, om dit goede en goedkoope voedsel
eenigen meerderen ingang te doen vinden.
Voor de kosten van deze propaganda is door
Burg. en Weth. van Amsterdam een krediet
verleend.
DE MOEILIJKHEDEN AAN DE
HEMBRUG.
Het Loonrapport inzake de Hembrugkwes-
tie, meldt de Tel. is door Je commissie uit de
werklieden organisaties bij de onderzoek-com-
missie ingediend en is door die commissie in
behandeling genomen. Men hoopt daarmede
voor de ndiening der begrooting klaar te ko
men.
In verband met de vervalskwestie zal eeq
afzonderlijk raport worden ingediend, opdat
zoo mogelijk dezen winter de bekende vervoer-
toestanden niet bestendigd blijven. Maandag
a.s. heeft daaromtrent een conferentie plaats
met de werklieden-commissie, ten huize van
den voorzitter der onderzoekcommissie, den
heer prof. mr. Aalberse.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
De algemeene beraadslagingen over de
wetsontwerpen inzake de instelling van een
Kolonialen Raad werden-voortgezet.
De heer Mendels (S. D. A. P., Schoter-
land) vervolgde zijn gisteren afgebroken rede
en meende, dat het ontwerp verder had kun
nen gaan met het aandeel van de bevolking
in de verkiezing voor den raad. Het denk
beeld, dat de bevolking nog niet rijp, is moet
er absoluut uit.
Spreker betwistte den heer Bogaardt, dat
het ontbreken van den burgerlijken staat een
bezwaar zou zijn om den inlanders kiesrecht
te verleenen, maar hij kon zelf, bij gebrek aan
materiaal, geen voorstel tot een andere sa
menstelling van den raad doen. Spreker ver
dedigde daarna zijn amendement omtrent
den duur van de regeling (automatisch ver
vallen daarvan na twee zittingsperioden, ten
zij de regeering met een nieuw voorstel komt)
Absoluut fout was z.i. de meening van den
Raad van Indië, dat ten hoogste 15 personen
voor den raad zullen kunnen worden gevon
den.
De heer Fock (u.l., Haarlem) bestreed den
heer Mendels op eenige punten en kon volko
men met dit ontwerp meegaan. Spreker gaf
den heer Marchant den raad, om zijn denk
beeld, dat het aantal leden meer dan 39 zal
kunnen bedragen, neer te leggen in een amen
dement. E>e gouv.-gen. dienst vrij te zijn inz'n
benoeming. De minister scheen niet voldoende
In het oog te hebben gevat, dat het zeer aan
komt op den persoon van aen voorzitter. Het
ambt moet worden bezoldigd
Spreker behandelde de mogelijkheid van
meeningverschil tusschen Kol. Raad en gouv.-
gen. Tenslotte had hij eenige formeele be
zwaren.
De minister van koloniën besprak eerst het
door twee sprekers gewenschte verband met
de decentralisatie en daarna de formeele be
zwaren.
DJ1AMBI.
De correspondent van de N. R. Ct. te Soe-
rabaja seint:
De berichtgever in Djambi van De Loco
motief seint:
De bevolking van de Boven Toengkal neemt
aan den opstand deel.
Onze troepen bestaan uit 2 compagnieën
van het 10de bataljon, 2 compagnieën van het
16de bataljon, 6 brigades van Pandang (Pa-
dang?) en 11 brigades gewapende politie
in 't geheel 1600 man
De dag, die bestemd was voor het uitbreken
van den opstand in de Lampongs, was 12
October.
Allengs blijkt, dat de Sarekat Islam de oor-
GRATIS BEZICHTIGING op ZON-
DAG 10CTOBER a.s., 's namiddags
van 1—3 uur.
Kinderen beneden de 12 Jaar worden
niet toegelaten, van 12- tot 16jarlgen leef
tijd slechts onder geleide.
In de lokalen mag niet gerookt
worden.
Het aantal gelijktijdige bezoekers mag
niet meer dan SO bedragen.
De Burgemeester der gemeente Alkmaar
brengt hiermede ter algemeene kennis, dat
door hem, ingaande 1 October a.s. de navol
gende maximum-prijzen voor varkensvleesch
zijn vastgesteld:
Karbonaden 60 cent per XK. O-
Kluiven 15 cent per K. G.
Rollade 70 cent per W K. G.
Fricandeau 70 cent per X K.G.
Vette lappen 45 cent per X K. G.
Doorregen lappen 55 cent per X K. G.
Magere lappen 65 cent per X K. G.
Gehakt 60 cent per X K. G.
Versch spek 45 cent per X K. G.
Versch doorregen spek 52 X ct. per X K.G.
Gerookt vet spek 47 X cent per X K. G.
Gerookt en gezouten mager spek 57 X per
per X K. G.
Rauwe reuzel 50 cent per X K. G.
Gesmolten reuzel 55 cent per X K. G.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat de
ze prijzen onder geen voorwaarde mogen wor
den verhoogd, en dat het verboden is daar
boven iets te berekenen, hetzij voor verpak
king, hetzij voor thuisbezorging of eenige an
dere te verrichten werkzaamheid, terwijl aan
den verkoop geen enkele bijzondere voorwaar
de mag worden verbonden, met name niet die
van het bijkoopen van eenig ander artikel.
Alkmaar, den 30 September 1916.
De Burgemeester voornoemd,
JAN DE WIT Dz., Loc. Burg
zaak van den opstand is.
De correspondent van het Handelsblad
te Soerabaja seint echter:
„De correspondent van De Locomotief in
Djambi seint, dat de bevolking van de Boven-
Toengkalstreek geen deel neemt aan den op-
Stand.
Het blad voegt hier nog bij
Bij de opsomming van de in Djambi aan
wezige troepenmacht behoort nog het deta
chement van het garnizoen-bataljon van Pa-
lembang en Djambi te worden gevoegd, zoo
dat de sterkte der beschikbare troepen ca.
1800 man bedraagt.
Dat leden der Sarikat Islam de hand zou
den hebben in den opstand in Djambi, werd
reeds bij het uitbreken der onlusten vermoed.
Wij hebben er toen ook reeds op gewezen, dat
de houding van overheidswege tegenover de
S. I. aangenomen wel er toe moest leiden, dat
minder gewenschte elementen zich van de be
weging meester maakten ten nadeele van het
ALKMAARSCHE COURANT.
I111IEIESCH.