w DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. 1 m no. m Hot al to goodo hart. Gemeente -Begr ooting K 1916 WOENSDAG 11 OCTOBER F1EILE1T0N. p Honderd en aclittiende jaargang. AboiMeHtspriis par 3 maanden f 1.—, ft. p. pest f 1.25. Afaertentlepriis 10 cl p. regel, pote letters naar plaatsruimte. Brleren fr. N. Boek- en Handelsdrukkerij y.h. HEFJs. COSTER S ZOOR, Voordam C 9. Tetefni. B. NEDERLAND. Oproeping in werkelijken dienst. Oproeping in werkelijken dienst. 1- I Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden. ALKMAAR, 11 October. Belangwekkend is de Duitsche onderzeeërs actie aan de Amerikaansche kust. Pijnlijk be langwekkend in de eerste plaats voor ons, Nederlanders, nu de Blommersdijk tot de getorpilleerde schepen behoort. De Blom mersdijk toch diende wel het laatste schip te zijn, dat door een torpedo werd getroffen. Deze boot ging van een onzijdige haven naar een onzijdige haven,jde lading bestond voor ten minste 4/0 uit Nederlandsch regeerings- graan en voor de rest uit voor Nederland be stemde goederen en kon dus, wat vlag en la ding, herkomst en bestemming betreft, zoo vrij uitgaan als recht en gewoonte maar mo gelijk maken. Desondanks wordt dit schip een prooi van een Duitsche torpedo, niet van een, die tien dagen in zee heeft gedoold(l), maar van een, die kersversch uit een buis van een Duitschen onderzeeër wordt getorpil leerd. Op bevel van een commandant, die moet hebben verklaard, dat hij alle schepen tot zinken zou brengen, welke Engeland zou denkunnen aandoen. Het is duidelijk, dat een dergelijke buitenis sigheid niet geduld kan worden. Maar even zeer ligt het voor de hand, dat onze Regee ring haar niet zal dulden. Zij zal wel weten wat haar te doen staat, voor de Nederland- sche rechten opkomen en met evenveel kracht als beleid naar volledige genoegdoening van de zijde der Duitsche regeering streven. Dat zij reeds bezig is, blijkt uit een telegram in dit nummer. Belangwekkend is deze actie verder in ver band met de Duitsche politiek. En dan vraagt men zich af, of de commandant van de U 53 of van andere U-booten handelde op eigen houtje dan wel op last zijner regeering. Zou en wou hij alle schepen, die Engeland aan doen, in den grond boren, of moest hij dat doen, is hem dit door zijn regeering gelast? Alleen wanneer men met zekerheid op die vraag een antwoord kan geven, weet men ook of al of niet de binnenlandsche staatkundi ge omstandigheden in Duitschland, in Prui sen zoo men wil, toé deze hernieuwde actie hebben geleid, of dus de rijkskanselier von Bethmann Hollweg zich een bliksemafleider heeft aangeschaft, om zich te beveiligen tegen de slagen, welke hem dreigen te treffen. Met spanning mogen daarom nadere offi- cieele verklaringen worden afgewacht. Wat de Amerikaansche bladen hieromtrent mede- deelen is van niet veel beteekenis hun oor deel toch wordt geheel beïnvloed door het standpunt, hetwelk zij inzake de presidents verkiezing innemen: wie president Wilson welgezind is, maant tot geduld, wie zijn te genstander is, bepleit forsch optreden. Tenslotte is deze onderzeeërsactie belang wekkend, omdat zij blijkbaar op een nieuw stelsel berust. Er moeten niet alleen onder zeeërs van een nieuw, groot type zijn, die voorraden meenemen voor wekenlange rei- Roman1 naar hat Duitsch van Mama FBrnw 81) Theo gaf haar onbeschrijfelijk veel zorg en drukte. Zij had voor dien tijd niet geweten wat het wil zeggen een ziekelijk kind te heb ben. De anderen, vooral de jongens, hadden slechts het gebrek, dat zij te gezond waren. Een kleine tempering van hun welzijn zou voor de omgeving menigmaal heel aange naam zijn geweest. Max opperde zelfs het denkbeeld bij Rüdi- ger eenmaal in de week een vastendag in te stellen, evenals bij roofdieren, die 's Woens dags ook niets krijgen omdat zij anders te wild worden. Nate keurde dat ook volko men goed en de overmoed van den blonden Quistorp, dien „de broodkruimels staken" werd door een volkomen hongerdag in de week, welke slechts door een glas melk ver helderd werd, te lijf gegaan. Maar de wan hopige held at daarvoor den anderen dag niet dubbel, maar driemaal zooveel en een kennis van hen, een geneesheer, die deze be handeling eens bijwoonde, verklaarde den geheelen inval voor nu voor wat anders en zag de beide ouders met een blik van een bezorgden psychiater aan, wiens oordeel reeds tamelijk vaststaat. Maar jaren later zei een ander ervaren ge neesheer tot den papa, dat die inval in 't ge heel niet zoo dwaas was geweest ofschoon misschien wat te vroeg toegepast bij zoo'n jongen knaap. Nate had nu geen groote huishouding meer, daarentegen een kleine, die echter des te zen, maar ook onderzeeërs, die als onderzee- sche bevoorradingsvaartuigen dienst doen, die gebouwd zijn als handelsonderzeeërs en die op afgesproken plaatsen en uren midden op zee de opereerende booten van al het noodige voorzien. Is dit juist, dan begrijpt men, wat er gebeuren kan. Die proviandsche pen kunnen een'Amerikaansche haven aan doen, zich gegevens verschaffen over dg scheepvaart en dan de commandanten vaii onderzeeërs inlichten. Allerlei verwikkelin gen en ernstige diplomatieke geschillen kun nen er tusschen Amerika en Duitschland eener-, Amerika en de entente andererzijds ontstaan. En voor president Wilson moet deze actie wel zeer ongelegen komen 1 Intusschen loopt ook deze actie misschien weer met een sisser af. Immers na hét be richt, dat er acht schepen zijn getorpilleerd, zijn er geen telegrammen over andere getrof fen schepen aan de Amerikaansche kust in gekomen. Op de oorlogsterreinen blijft alles zich op den zelfden weg-ontwikkelen. Dat wil dus zeggen, dat de Engelschen en Fransehen langzame vorderingen in het Westen maken, dat de Russen niet opschieten, dat de mid- den-mogendheden in Zevenburgen blijven vorderen in het Oostenrijksch-Roemeensche grensgebied en dat de entente terrein wint in Griekenland (ten Westen van Seres). Slechts het Oostenrijksche legerbericht maakt melding van iets nieuws: Na krachtige artilleristische voorbereiding gingen de Italianen over tot een algemeenen aanval tegen de Oostenrijksche stellingen op het Karstplateau welke volkomen afgeslagen werd. In het Italiaansche communiqué vindt men echter een dergelijke mededeeling niet terug. Tenslotte zij de aandacht nog even geves tigd op een Wolfftelegram, volgens hetwelk een Italiaansch blad meldt, dat de aanslag op het Fransche gezantschap te Athene het werk is van enkele aanhangers van den heer Venizelos in samenwerking met eenige pro pagandisten der entente 1 Het klinkt ongelooflijk maar er is al zooveel ongelooflijks in Griekenland ge beurd! KORTE BERICHTEN. De Hesperia, waarmee de heer Venizelos zich van Kreta naar Saloniki begaf, werd eerst door een onderzeeër en vervolgens door vliegtuigen der centralen aangevallen, echter zonder resultaat. De Amerikaansche regeering weigert op het verzoek der Entente in te gaan om de ha vens voor alle onderzeeërs, onverschillig oi ze van het oorlogs- of handelstype zijn, te slui ten. Volgens de Times hebben de Rassen 33 officieren en 1660 gevangenen genomen, Ita lianen, die uit de Oostenrijksche provincies afkomstig waren en in het Oostenrijksche le ger moesten meevechten, vrijgelaten en naar meer bijeengehouden moest worden. Haar Max, die zich niet in de dagelijksche sleur kon schikken, de wilde kinderen, het ziekelij ke kind, de bekrompenheid van de stadswo ning, het eigen lichaam, dat nooit bij iemand in aanmerking was gekomen, alles knaagde aan haar. En dan moest er natuurlijk nog bijkomen, wat ook bij een Nate geheel onvermijdelijk was, dat zij weer „haar arme menschen aan de hoeken der straten ontdekte cn zich om elk bleek kind, elk verkleumd jongetje, dat schoenveters verkocht, de eigen schoenzolen bijna stuk liep, in geheel onmogelijke stadsge- ïadoolde, vanwege dat eeuwig kinderlijk onverstand, dat helpen wil, waar hulp toch zoo dikwijls onmogelijk is, ja waar zij onzin is of onheil brengt. Intusschen moest Renate zich toch op een goeden dag laten zeggen, dat zij beklagens waardig weinig maatschappelijken aanleg be zat. Een juffrouw, doctores Zalm, die een kennis van Max bij hen in huis had gebracht, een mooi meisje met zwart haar en wezel- oogea, legde Renate bij een kopje thee de beteekenis van een bond uit, die het hooghou den van ongehuwde moeders, de hervorming der seksueele begrippen op zijn vaandel had geschreven. Renate zat er dom bij en een beetje obsti naat Zij had misschien het onbestemde - ge voel, dat hier banden, die de mensch in .de maatschappij ter wille van het algemeen noo- dig heeft, losser zouden gemaakt worden, in- p laats van door een hoogere beschaving, die alleen den persoonlijken mensch op het oog heeft, nog strakker te worden aangetrokken. In elk geval begreep zij er niet veel van. Wat haa zij haar leven lang uitgevoerd? Zich helaas al bitter weinig van de vrouwenbewe ging op de hoogte gesteld. Steeds slechts Italië gezonden. Zondag zijn ze in Tyrijn aan gekomen. Naar aanleiding van het verschijnen van Duitsche onderzeeërs in de Noordelijke IJszee vertoeven daar thans een groot aantal Fransche en Engelsche oorlogsschepen, ten einde maatregelen te nemen. De geheele bemanning op den kapi tein na van den overvaren Deenschen on- derzeeër Dykkeren is gered. Nieuwe Russische troepen zijn te Saloni ki aangekomen. De Entente-mogendheden hebben elk Servië een oorlogsschip aangeboden, zoodat thans dit land in 't bezit van een vloot is. De firma Krupp heeft aan hare mijn Bo- lenbach in het Siegerland, een inrichting ver bonden voor het vloeibaar maken van lucht voor de vervaardiging van ontploffingsmid delen. Overleden is Henri van der Gucht, den 81-jarigen sluiswachter, officier van de Leo poldsorde, die in 1914 de overstrooming van de Yser heeft bewerkt, waardoor aan de Duit- schers belet werd verder op te rukken. DE TORPILLEERING VAN DE BLOMMERSDIJK. De N. R. Ct. noemt het in den grond boren van de Nederlandsche stoomboot, een domme politieke daad en ten opzichte van ons land een onrecht, dat hersteld moet worden op meer coulante manier dan tot dusver van Duitsche zijde is betracht. Er behoort zeker heid te worden gegeven dat de beginselen, in de bekende nota aan Amerika overgelegd, op nieuw en ook jegens ons land zullen worden toegepast. Gezien de groote lading graan, die verloren ging, acht de N. R. Ct. het de over weging waard, of geen maatregelen genomen kunnen worden om de voedingsvoorraden die wij nog hebben, ten onzen behoeve te bescher men door nog eenige uitvoerverboden in het leven te roepen. De N. C. noemt het torpilleeren van de Blommersdijk iets, als onder al de vernielen de aanrakingen die de Duitsche onderzee macht met onze scheepvaart gehad of gezocht heeft, noch die dagewesen is. Dat deze gewelddaad onverwijld herstel eischt, in de volle mate waarin dat mogelijk is, behoeft geen betoog, zegt het blad. Het blad vindt het vraagpunt omtrent een evenredige beperking van den uitvoer, als door de N. R. Ct. opgeworpen, wat te vroeg gesteld. Het waarschuwt in dezen: bezint eer gij begint. Veeleer lijkt het blad in de hache lijke zaak een onverwijld zoeken van aanslui ting bij de regeering der Vereenigde Staten voor de hand te liggen. Wat met de Blom mersdijk gebeurd is, raakt na onze belangen onmiddellijk die van den Amerikaanschen handel en het gansche onzijdige scheepvaart verkeer over den Atlantischen Oceaan. Het is ondenkbaar dat men het daarginds over zijn kant zou laten gaan". BINNENLAND. ONRUST IN KEDIRI. De correspondent van het Handelsblad te Soerabaja seint ro, speciaal Sarikat Islam zeer sterk is. 100 man onder drie aanvoerders trokken de dorpen af, er rie pen een heilige uit. De politie wist opstand te voorkomen. De di ie aanvoerders zijn gearres teerd. Sinds eenige dagen worden in de binnen landen vele Europeanen gemolesteerd, maar uitsluitend de eigen belangen. Och ja, die Duitsche huisvrouwen 1 „Er zijn vier soorten van vrouwen. De eerste staat in de vrouwenbeweging en werkt. De tweede staat in de vrouwenbeweging, maar werkt niet. De derde werkt, maar staat niet in de vrouwenbeweging. De vierde werkt niet en staat ook niet in de vrouwenbeweging. Wat moeten men nu tot hen zeggen Waarde heeft natuurlijk slechts de eerste soort. De andere drie heeft God ook geschapen, dus moeten wij die wel dulden. Laten wij hen slechts toewenschen, dat zij ook tot de eerste categorie overgaan." „Ja maar zei Renate. Het klonk zoo dom en zoo kinderlijk. Doctores Zahn glim lachte ook half geroerd. „Ik heb veel te veel aangeboren, maat schappelijk gevoel om zoo te kunnen leven als u leeft," zei zij vriendelijk. „Maar ik houd het er voor, dat u er ook nog wel ach ter komt. Wat zou u er van zeggen als wij eens wat meer samen kwamen? Rijdt u schaatsen? Ik ben van plan morgen met kennissen een tochtje naar de Muggelsee te maken Gaat u mee? Ik breng u dan in ken nis met menschen van wie u veel kunt lee- ren." „O, schaatsenrijden!" zei Renate. Al de zaligheid van haar jonge jaren her leefde in haar. Dat zij daarbij iets moest leeren en het maatschappelijk gevoel bij haar zou aangekweekt worden, had zij reeds weer vergeten, het ging in haar plotseling opko mende blijdschap verloren. Wat had zij al tijd dolgaame schaatsen gereden. Maar het had haar altijd aan tijd ontbroken. Sinds haar vaderis dood had zij g sen schaatsen meer onder de voeten gehad. O, als zij kon,* een uurtje maar! Zou 't gaan? Och neen. Och ja, mis- laiwzndllk. PUiaCM MAMT van - DE. A-vODE- toT/f 190.— dit schijnen gevallen te zijn van persoonlijken haat van inlanders. FLORES. De correspondent van het Handelsblad te Soerabaja seint, dat daar gisternacht 5 ern stig gewonde soldaten van Flores zijn aange komen. KAMERVERKIEZING DORDRECHT. Bij de gisteren gehouden stemming voor een lid van de Tweede Kamer (vacature-Schim van der Loeff) zijn 2534 geldige stemmen uit gebracht (het aantal kiezers is 10,940). Hier van verkreeg de heer P. J. de Kanter (U. L.) 2116 en de heer D. Wijnkoop (S.D.P.) 418 stemmen. Zoodat gekozen is de heer de Kan ter. DE ELECTRIFICATIE VAN NOORD HOLLAND. De beste oplossing van de vraag welke be drijfsvorm in de toekomst aan de provinciale bemoeiing met de eleotriciteitsvoorziening zal dienen te worden gegeven, achten Gedepu teerde Staten van Noordholland een provin ciaal electriciteitsbedrijf. Zij stellen daarom den Provincialen Staten voor vast te stellen een verordening op het provinciaal electrici teitsbedrijf, dat beheerd zal worden door Ged. Staten, bijgestaan door een raad van toezicht, bestaande uit 7 personen, waarvan de voorzitter aan te wijzen door Gedeputeer den uit hun college. Van de overige leden zullen er minstens twee geen lid van dat col lege mogen zijn. Gedeputeerde Staten stellen zeven ont- werp-besluiten voor, die betrekking hebben op de electriciteitsvoorziening van de pro vincie in het algemeen, o.a. le. de instandhouding en regelmatige uit breiding van de Kennemer Electriciteits- Maatschappij gewenscht te verklaren; 2e. zich te vereenigen met de conclusie van den heer Lohr, dat het wenschelijk is, dat ten behoeve van de stroomvoorziening van Noordholland ten noorden van het Noord zeekanaal door of vanwege de provincie tot den bouw eener centrale te den Helder zal worden overgegaan; 3e. hen te machtigen ten laste der provin cie aan te gaan een geldleening van zoodanig nominaal bedrag als noodig zal blijken, om een som van 1.596.860 te verkrijgen, ren tende hoogstens 4 Hi pCt., van welk bedrag voorschotten aan de K. E. M. kunnen worden verleend tot een maximum van één millioen gulden behoudens de kosten harer uitbrei dingswerken. Omtrent den bouw der centrale te den Helder worden door den directeur der Ken- nemer Electriciteit-Maatschappij onderhan- schien toch wel. De kinderen moesten maar voor een edelen keer bij Lena blijven. Hu, dat gebrul. Maar zij moeten voor 'n keer, moeten, mcfetenÉénmaal, éénmaal schaat senrijden! Waar zijn de schaatsen? O ja, zij weet het al. In de groote kast aan de linkerhand, in de dakkamer naast de bedde- kist. Ja, ja, ja, Max kan mij wel afhalen. Dan loopt hij natuurlijk te vroeg van het bureau weg. Och laat hem dat maar eens. Altijd schoolmeesteren is zoo saai. Éénmaal eens vroolijk zijn als een kind, zonder er verder over te denken, zonder zorgen en bezwaren „Kom, gaat u mee, mevrouw von Quistorp I" „Ja, ik ga mee. Het zal wel spektakel ge ven. Maar het is mij totaal onverschillig, wat zij allen ook zeggen. Laat ze maar schreeuwen. Ik zal schaatsenrijden!" Bij het wakker wprden 's morgens was Renate's eerste gedachte geweest: „Schaat senrijden." De zón scheen op sneeuw en ijs. Zij voelde zich zoo vrii als een vogel. Van daag eens een heel, heel vroolijken dag." Max zei: „Goed, dan schei ik eerder uit. Om vijf uur ben ik buiten. Zou ik je mis schien tusschen al die hofmakers alleen laten rijden? Je weet zeker in 't geheel niet, hoe die kerels de halzen naar je verdraaien." „Ik wil schaatsenrijden," zei Renate. „Wat gaan mij kerels en halzen aan?" Zij zei de kinderen niet goeden dag, want dat zou een gebrul geven. Lena was in het complot, liet 't werk in de keuken staan en stapelde een wonderbaar kunstwerk op uit bouwsteenen. Het zag er zoo wat Chineesch uit en dan ook weer leek het op de kerk op het Winterfeldplein. Renate keek door de reet der deur als een dief, die voor het weg- sluipen nog eens naar den bestolene kijkt, zag al die lieve, koddig saamgedrongen kopjes: de blonden, het bruine van Pater, het lieve, Burgemeester en Wethouders der gemeente ALKMAAR brengen hierbij ter algemeene kennis, dat de begrooting der gemeente voor het dienstjaar .1917 van heden af gedurende minstens veertien dagen ter gemeente-seerta- rie voor een ieder ter lezing nedergelegd en in afdruk tegen betaling der kosten verkrijg baar gesteld is. Alkmaar, 10 October 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. RIPPING, Burgemeester. L. VAN DER VEGT, Loc. Secr. DE BURGEMEESTER van ALKMAAR brengt ter kennis van de landstormplichtigen der jaarklasse 1913, JOHANNES NICO- LAAS VAN DIEPEN en KOENRAAD DE HAAN, dat zij bij dezen worden opgeroepen in werkelijken dienst over te gaan en zich te dien einde op VRIJDAG 10 NOVEMBER 1916 des namiddags te 1 uur te HAARLEM, in het gebouw „Den Doelen", aan de Gast huisstraat No. 32, moeten bevinden, ten einde voor den Provincialen Adjudant te verschij nen, die hen zendt naar de plaats van hun be stemming. - Alkmaar, 11 October 1916. De Burgemeester voornoemd, G. RIPPING. De BURGEMEESTER van ALKMAAR brengt ter kennis van belanghebbenden, dat de landstormplichtigen der f aarklasse 1910, wier geslachtnamen beginnen met een der letters E tot en met Z., bestemd voor de de póts der brigade Grenadiers en Jagers of een der Infanterie-brigades, voor zoover zij daar van niet zijn vrijgesteld of voorloopig vrijge steld of tot nadere orde buiten oproeping wor den gelaten, worden opgeroepen in werkelij ken dienst over te gaan en zich te dien einde op VRIJDAG 10 NOVEMBER 1916 des na middags te 1 uur te Haarlem, in het gebouw „den Doelen", aan de Gasthuisstraat No. 32, moeten bevinden, ten einde voor den Provinci alen Adjudant te verschijnen, die hen zendt voor zoover looren op te komen, zal daartoe, voor zoover zijn adres ter gemeente-secretarie bekend is, een oproepings brief worden bezorgd, uitgereikt of toegezon den. Alkmaar, 11 Oct. 1916. De Burgemeester voornoemd, G. RIPPINO. delingen gevoerd met het departement van marine. Naar het schijnt, is ae bestaande in richting op 's Rijks werf aldaar niet meer voldoende voor de tegenwoordige behoeften en zal tot den bouw eener meer op de hoogte van den tijd zijnde centrale moeten worden slappe kopje Toen zond ie van Theo op Lena's schoot, zij vier kushandjes naar binnen en sloop zacht, heel zacht, als op kattepoot- jes weg. 't Was dwaas, maat het afscheid ging haar bepaald een beetje aan 't hart Zij was niet gewoon van de kinderen weg te gaan en nog wei voor haar eigen genoegen. Op de trap overviel het haar en dacht zij„Ik keer weer om." Zij moest zich geweld aan doen, het kostte haar werkelijk een weinig iuspanning verder te gaan. Zelfs beneden in den zonne schijn was zij er nog niet geheel over heen. In den trein met de anderen had zij de uit- gelatenste willen zijn en was merkwaardig stil, niet dat zij gedrukt was of berouw haa, zij was zelfs heel vergenoegd, zoo stil verge noegd, letterlijk aangedaan. De huizen hiel den op, de sneeuwvelden lagen schitterend in het zonlicht. Zij kon in 't geheel niet lachen en jubelen, ja, hoorde nauwelijks, als men tot haar sprak, merkte niet hoe de menschen zich met haar bezighielden. Zij had een zon derlinge gewaarwording alsof zij gedragen werd, alsof zij zoo dadelijk zou omhoog vlie gen, een gevoel van iets verwijderds, het was iets nieuws, iets dat zij nooit eerder had ge voeld. „Max komt mij spoedig na en dan gaan wij weer naar de kinderen," dacht zij als in een droom. Toen de uitgestrekte Muggelsee voor haar lag, kwam de lust bij haar boven. Zij voelde de lang ontbeerde schaatsen ondef zich, zij stond rechtop en daarna gleed zij met een korten uitroep, als een vogel die opvliegt, weg. Zij zag nauwelijks ae menschen om zien heen. Toen kwamen er een paar, ook doctores Zahn, en sloten zich bij haar aan. Nu vlogen zij allen te samen over de vlakte. Het ijs was prachtig. Ieder zei, dat het M ,1 i COURANT. vuiviömuUj UAL llvl^vil Wiij Wtl UT

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1