Li
Honderd en Zeventiende Jaargang.
Zaterdag 28 Oetober.
J
D© Gemeentebegrooting
voor 1917.
(IV. Slot).
ALKMAAR, 28 October.
Thans zullen we eenige grepen doen uit de
bladzijden der gemeentebegrooting waarop
de uitgaven verantwoord worden.
Vooral enkele opmerkingen. De gemeente
geeft véél uit meer dan ze heeft. Zij maakt
schulden en voldoet dus ook in dit opzicht
aan „de eisch® des tij cis". Immers de mo
gendheden steken zich tot over de ooren in de
schulden, zij rekenen niet meer bij mlllioenen
maar bij milliarden. Zoover heeft de gemeente
het nog niet gebracht, doch naar de mate van
haar krachten en haar middelen volgt ze de
illustre voorbeelden. Zij doet „en detail" wat
elders „en gros" geschiedt. Zij heeft het nu al
gebracht tot een schuld van 2.081.000, met
uitzondering der annuïteitsleeningen, waar
van ook nog een dikke 350.000 moet
worden betaald. Deze annuïteitsleeningen er
buiten gelaten, heeft de gemeente juist
ƒ1.600.000 schuld meer dan in 1903,
1.474.000 meer dan in 1908 en 1.395.000
meer dau in 1913. En toch schijnt onze ge
meente kapitalist te wezen. In het meerge
noemde boek over de Amsterdamsche lentoou-
Btelllng komt de medeeling voor, dat Alkmaar
en Zutphen zich, om in de behoefte aan kas
geld te voorzien, kunnen redden door belee-
ning van effecten en daaraan wordt de vo!
gende opmerking toegevoegd: „Deoverige ge-
„meenten schijnen deze wijze niet te preferee-
„ten dan wel—wat niet onwaarschijnlijk is—
"haar ontbreekt de eigenschap van <a p i t a -
.list te zijn, hetgeen bij de reeds jaren be-
„kende armoede der Neder landsehe genie®,-
„ten niet te verwonderen is".
Intugschen -per hoofd der bevolking be
draagt de geme-enteschuld in guldens:
1903 1908 1913 1917
26 30 32 93
Ieder Mnwcner heeft dus 93 gemeente-
schuld, 67 meer dan in 1903 en 61 meer
dan in 1913. Hieruit volgt, dat het aa 1913
een dure tijd is geweest. En dat is ook zoo.
In 1914 ia een leening aangegaan vaa
505.000, in 1916 van 1.165.000. Maar de
gemeente is er goed voor. Zij is, wat men
noemt, credietwaardig. Haar soliditeit haagt
niet af van haar schuld, maar van hetgeen
zij daartegenover kan stellen als eigendom,
ais bezitting. Zij leent immers niet alleen
en gelukkig niet hoofdzakelijk voor impro
ductieve doeleinden, maar vooral voor pro
ductieve. Vroeger bemoeide een gemeente
zich slechts voornamelijk met de straten en
pleinen, hun verlichting en reiniging, hun
veiligheid, met de armen, de onderwijzers en
de schoolkinderen. Maar sindsdien is zij
zich gaan toeleggen op allerlei andere za
ken. Was een gemeentebestuur voorheen de
boekhouder, die weinig meer deed dan ad-
mimstreeren en wat liep gaande hou
den, thans is dit als het ware het hoofd van
een zaak geworden, welke voorziet in onder
scheidene behoeften harer burgers. Zijn be
moeiingen strekken zich niet alle® uit tot
die behoeften, welke thans om voorziening
vragen, maar moei® ook gericht zijn op die,
welke zich in de toekomst kunnen do® gel-
d®. En daarom ic ook t® stadh-uize regee-
r® vooruitzien!
De toenemende gemeratelijke werkzaam
heid op sociaal-economisch, ook op gezond
heids- ontwikkelingsgebied eischen. geld,
maar dat geld werpt op zijn beurt weer goe
de rente af. Het gaat hiermede in ze
keren zin als met het belasting- distributie-
vraagstuk in onze dag®. Mraige® klaagt
over zijn belastingbiljet en d®kt er niet aan,
hoe ontzaglijk zwaarder de lasten hem zou-
d® drukken, wanneer de overheid eens niet
in de levensmiddetenvoorziraing had inge
grepen. Hij zou, zeker, j a a r 1 ij k s minder
belasting hebb® te betal® maar hoe zou
het met zijn dagelijksche uitgav®
voor de voeding staan?
Gesteld, dat e® poging mogelijk ware om
het rad van d® tijd terug te draai®, dat er
e® volksstemming kon word® gehouden,
over de vraag, of aan de gemeente haar be-
teekenis als factor in d® maatschappelijk®
vooruitgang al of niet di®de te word® ont
nomen, of m® al of niet zou terugkeeren tot
d® tijd, to® de gemeente nog niet regelend
hanfletend bedrijvend optrad wie zou
ook maar e® oogenblik aan d® uitslag dier
stemming twijfel®?
Wij spraken hierboven van productieve en
improductieve uitgaven. Blijkens e® afzon
derlijk® staat, aan de gemeentebegrooting
toegevoegd, is van de gemeenteschuld
1.349.100 productief en 734.400 niet-pro-
ductief. Wat wil dat zegg®? Productief is
e® uitgave als voor d® bouw van een nieu
we gasfabriek zij keert in de geme®tekas
terug levert winst op. De met-productie
ve schuld brengt ge® directe inkomst® bij
den geme®te-ontvanger, maar hetge® met
het geld gedaan wordt is nuttig of noodig
komt aan ingezeten® gewoonlijk op de e®
of andere wijze t® goede.
Voorzoover wij kunn® nagaan, drukt on
ze geuie®te geen oude schuld, zooals bijv. te
Groning®, waar m® er een heeft van de ja-
r® 1793 1794, die oorspronkelijk ruim
honderdduizend guld® bedroeg en waarvan
eerst ruim de helft is afbetaald. Onze oud
ste schuld is aangegaan in 1893 zij zal in
1918 zijn afgelost. Wij drag® dus ge®
zware lasten uit het verled®. Onze er®t-
feste voorouders waren o zoo bang voor
schuldenmak®. Wij denken daarover nog
niet luchthartig, maar wij kunn® er niet
zonder. Wij moet® le®® voor bruggen,
schal®, aangekochte of omteig®de perceel®,
verbouwing® wat al niet meer. Vr ij tee-
a®, maar wij loss® ook braaf al. Wat we
in 1914 hebb® geleend, zuil® we in 1950
hebben afbetaald en in 1956 zal m® met de
in 1916 aangegane kapitale schuld geheel ito-
het reine zijn. Als het zoover is, dan- zal de
gemeente uit deze periode alleen nog maar
hebb® te delg® e® in 1910 gesloten lee-
ning, waarmede verschietende koopprijz®
zijn betaald het aandeelratapitaal in de
N'oordrastoomtiamwegenmaatechappij is vol
gestort, welke le®ing in 1971 geheel zai zijn
afbetaald. Evrawel nieuwe tijd®, nieu
we schuld® wie dan leeft, dan zorgt.
voor de vóór 1971 niet op korten termijn
aangegane schuld®. Wat zou het interes
sant zijn, indien we bij bov®staande gege
vens naast d® sdhuld®-last de uitgav®
van 1914 zoud® kunn® voeg® die vaa
1971! Zou m® over zestig jaar niet glim
lach® over onze begrooting, welke menige®
Jhang bedenkelijk het hoofd doet schudden
welke men dan misschien zal beschouw® als
e® historisch docum®t uit d® goeden tijd,
A'ls maatstaf ter beoordee1 teg TO e*~
voortvar®dheid t® aanzi® van aanhangig
gemaakte hervorming® zou wellicht het lot
van menig memorie-post dienst kunn® doem.
Maar alszoodanig laten wij dit onderwerp
thans buiten beschouwing. Liever vestig®
we alle® de aandacht op het voor d® dienst
1917 gevolgde systeem van het plaats® van
vele memorie-posten op de begroo
ting. Op het meermaals genomde model-
gemeratcbegrooiimg komt feitelijk maar één
memoriepost voor: elk hoofdstuk van dienst
ik belast met 4e pro memorie uitgetrokken
rente aflossing voor de kapital®, die uit
de geme® te leen i ngen er aan besteed zuil®
word®. Daarom mede geeft dat model e®
•zuiverder beeld van de werkelijkheid der ge
meentelijke financiën. Want wel moge er
naar gestreefd word® d® sluit-post „on
voorziene uitgav®" op de gemeente-begroo
ting e®ig verband te do® houd® met de
•uitgaaf memorieposte^ in het cijfer der be
grooting vindt m® tenslotte toch deze
naam pos ten niet terug.
Op de begrootinig van 1906 kwam® onder
de uitgav® 5, onder de inkomst® 3 memo
rie-posten voor. Op de begrootinig van 1917
telt men onder de uitgav® er 10, onder de
inkomst® 7. Het aantal is dus verdubbeld
Op een enkelen memorie-post zou misschi®
aanmerking te mak® zijn. Daarentegen
lijkt ons de bijdrage, welke van! het
Rijk is gevraagd in de kost® der ge
meratelijke huishouding era zuivere memo
riepost, omdat de opbrengst van dez® post
hoogst onzeker is het dus niet aangaat,
daarvoor 45.000 uit te trekken.
Onder gewone omstandighed® zou o®
dergelijke post er niet door kunn®, omdat
ingezonden stukken.
mooi maakt
Maar in dezen abnormalen tijd zal het moei
lijk anders kunn® en daarom moet men
daarop misschien maar niet te scherp toe
zien. En niet vergeten mag word®, dat het
opmaken van deze begrooting voor het col
lege van B. ra W. e® lastig en onaange
naam werk moet zijn geweest!
to® de burger zich achter de oor® krabde, hij het beeld, dat de begrooting moet geven
terwijl de hoofdelijke omslag „maar" 9.78 van de gemeente-financiÊn, te
per hoofd der bevolking had op te breng®?
Naar alle waarschijnlijkheid zai men dan
zegg®, dat onze gemeente in dezen tijd. cm
goede, een voorzichtige, financiëele politiek
heeft gevolgd. De leek krijgt tenminste eten
indruk dat dit zoo is. Het toezicht van Ge
deputeerde Staten, de Kredietwaardigheid der
gemeente zijn mede aanwijzing® daarvoor.
Toch zou het aardig zijn, de meraing van
e® specialiteit op gemeratelijk financieel ge
bied als bijv. oud-minister Treub daarover
eens te vernemen Ook van de meeste led®
van het gemeratebestuur zelve die immers op
het terrein der financiëele politiek ook min
of meer vreemdeling® zijn niet alle®
voor Duitechland geldt de opmerking van
e® burgmeester enkele jar® geled®, dat
er in e® geme®teraad over de kleinste klei-
nighed® lang wordt gedebatteerd, terwij le®
groote geldla®ing zonder e® woord dis
cussie onder des voorzitters hamer doorgaat!
Keer® we echter terug tot de gemeente-
uitgaven, Het voigrade staatje geeft daar
omtrent e®ig drakbeeld. Het vermeldt de
ramingen over de jaren 1908, 1913 ra 1917,
weer per hoofd der bevolking in guldens:
L»ti COMMERCIEELE BOEKHOUDING.
We) Pd Heer Redacteur
Met groote belangstelling volgde ik tot
dusverre uw statistisch mooi toegelichte ar
tikelen over de gemeente-begrooung 1917.
Die belangstelling steeg to® u bij de ont
vangst® ue uitkomst onzer gemeratebedrij-
vui oehandeide en naar de regelen der kunst
eeds enkele tegenstiijdighed® in een paar
gastabriekcijtert ontdekte. Dan echter eindigt
u plotseling met een verzuchting over de
onduidelijkheid der u verstrekte cijfers, die
'het u onmogelijk maakt "ip'
Dit slot van de roma
biet irriteert mij waarschijnlijl
dat de rcsultatm van e® bedrijf, dat grooten
invloed moet hebben op de uitkomst van on
ze gemeenterekraing en in mindere of meer-
dere mate dien hoofdelijkeu OöislfiC infliDeü"
ceert, door gebrek aan duidelijkheid niet be
oordeeld kan worden.
Niet om uw taalk over te nemen, verzoek ik
u eenige ruimte, want gebrek aan oifickete
cijfers maakt dat ook mij onmogelijk. U geeft
echter e® wrak over de inrichting van de
administratie der nieuwe fabriek, die blijk
baar betrekking heeft op de invoering van
een zoogenaamde „commercieele boekhou
ding" voor de gememtebedrijv®.
De uitdrukking wordt in den laatst® tijd
herhaaldelijk genoemd in allerlei zinsvet-
baad,. Wat het eigrauja precies is, is maar
weinigen duidelijk. Wel duidelijk is het, dat
volgms de gangbare opvatting deze methode
era panacee zou zijn voor alle kwalen op ad
ministratief gjebied. Em tijd lang heeft het
dubbel boekhoud® in dez® reuk van heilig
heid gestaan.
De opmerking is hier gepast, dat m® van
dé boekhouding te veel verlangt, dat men
verwachtingen spant, die te hoog zijm, dst
men aan de administratie eisch® stelt dae
misplaatst zijn.
Uit de p® van e® boekhouder zal het
vreemd aandoen die bewering te lezen, datt de
boekhouding in e® bedrijf slechts e® zeei
belangrijke bijzaak is, maar ge® hoofdzaak
Hoe houdt -.«ra nu r&atf v w* ami"*®*
in onze gemeenteadministraties?
Weinig of verkeerd.
Weinig cudftt door ruim neming van
enkele gebrootingsdeel® op onduidelijke wij
ze toch die slijtage dekt.
Verkeerd* omdat men de afschrijving, oet-
halve de geschatte jaarlijtache 81 ijtage ge
woonlijk cv® groot acht te zijn als «ie jaar-
lijkschc aflossing (met of zonder rente) van
de leening, die voor aanschaffing van de ta-
briek (b.v.j wordt geslot®.
De condities der aflossing bepalen ine» dus
de slijtage. Bij nader inzien is dat absurdi
Want de aflossing heeft toch zooals ieder dui-
atopfnte^ate'de afössmg stopt, wordt echter
ook niet grooter &t de iaartijksdie aflossing
vergroot wordt.
En toch wordt er too gerekend.
Heit geme®tesysteem houdt letterlijk in:
dat verdubbeling der aflossing de winst
met de dubbele slijtage belast;
dat op e® fabrjek niet wordt afge^chrev®,
(deze dus niet zou slijten) indien er atete af
te loss® valt omdat er ge® leening is:
dat, zoodra de leraing is afgelost de fa
briek geheel geen waarde meer heeft, geheet
is afgeschreven, dus zelfs de afbraak niet
meer als waarde voorkomt
En hiermee kom® wij aan de befaamde
potjes" die em gemeentebedrijf gewoonlijk
maakt, want het te veel afgeschrevene is e®
„reserve" geword®, een „geheime" pjoals
wij vakmensch® diat noemen, een niet ge
boekte maar toch ingehouden winst die het
bedrijf onmoodig belast heeft in de laatste
jair®. Maar strek Uw hand niet uit naar dit
voordeel, want het is reeds vradweu®. Clan-
desti® den kuil gevuld, door e® ander deel
der gemettitebuishouding in de gemeente-Kas
gemaakt En als het wel aauwerfg is, dan
kunt er aotn» e® tijd, dat men er aiae 'mie
Laat ik nog e® paar voorbeeld® geven.
Veronderstel dat ik de hiervoor genoemde
fabriek van 100.000 geheel op schuld koop-
Era slecht figuur verdwijnt niet geheel voor moel€n afschrijven 4000
Naschrift. Van welwiltende zijde heeft
mm ons terechigeholpen ten aanzien van de
3000 uit de gasfabriek, welke werd® toe
gestaan in 1916. Het bedrag werd' toege
staan bij volgnummer 9, doch staat geboekt
op volgnummer 10. Vandaar dat wij, die
de behandeling der begreoting verled® jaar
niet kond® bijwonen, in het stenografisch
verslag bij hetgeen over post 10 is gezegd te
vergeefs naar die 3000 hebb® gezocht.
Onze aandacht is er verder op gevestigd,
dat er e® verkeerd cijfer is weergegev® voor
het bedrag, dat de statistiek der gemeratelij
ke- en provinciale financiën over 1913 als
ontvangst voor de gasfabriek vermeldt. In
derdaad is dit zoo, e® schrijf- of drukfoutje
maakte van 62.725 67.725. Verder is aan
onze opmerkzaamheid ontgaan, dat dit be-
62.725 (m 3 crate) nader wordt
Buitengewone uitgaven
Qewone uitgaven.
Gemeentebestuur.
Openbare veiligheid
Verlichting en
Brandweer.
Lager Onderwijs.
Hooger Onderwijs.
Middelbaar Onderwijs.
Armwezen.
Rente van gaidieeningen.
Aflossingen.
het oog als het gekleed te in era costuum van
keurigen snit. Eeen leelijk gelaat zal niet
mooi zijn op die foto al tan tiet portret wat
geflatteerd word®. Zoo kan' era schitterend
gevoerde boekhouding de zaak wel wat
mooier voorstellen dan ze is, eveneëns_ den
toestand waf fiatteraen, maar de fouten in liet
bedrijf opheffen kan de administratie niet.
De administratie behoort zich te voegen
naar het bedrijf, maar de fouten behoor®
voor den dag te kom®. Indien de administra
tie die fout® wegwerkte zou de administratie
e® ramp zijn. Gebeurt het door een handig
heidje eens e® enkele maal, dan straft dat
kwaad zich zelf heel spoedig.
Is de boekhouding met duidelijk dan kan
men het systeem verbeteren, dan kan m® een
dubbele boekhouding verlangen of e® com
mercieele boekhouding eischen. Maar daar-
mee blijven niettemin beslaan en worden
zelfs duidelijker aangetoond de verkeerde
toestand® in eenig bedrijf, de behcersiouten
en de averechtsche besluiten die dat bedrijf
beïnvloed®.
En daarom zal m® inzim, dat met verbe
tering der boekhouding het laatste woord
niet is gesprok®, de oorzaak van het kwaad
niet is weggraomen.
De boekhouding onzer bedrijven is nog
zoo slecht niet. M® kan wel dans® al is het
niet met de bruid. Er zijn bedrijven die in
hoofdzaak ontvang® uitgeven (plantsoe-
nen), andere die bovendien met voorraden te
drag van auuus
gespecificeerd in de „toelichting der abnor- maik^n j^ben (reiniging). Voor deze soort
male cijfers verdere aanmerkingen betief-
fende den staat der ontvangsten." Hadd® we
die toelichting gezien, we zouden deze sta-
i tistiek in dit verband achterwege hebb® ge
laten, omdat ook daarop voorkomt de uit-
keering van 42.600 aan de geme®te de
vergoeding van rente ra aflossing ad.
18.423.20 (bmevens enkele andere posten
is e® gewone enkele boekhouding (wat wij,
clan Alkmaarsche boekhouding noemen) zeer
zeker voldoende. Trouwens is er reeds veel
verbeterd. Aan de gasfabriek is, meen ik, in
1914 op instigatie van d® heer Lubbe een
dubbele boekhouding ingevoerd. Trouwens
de mrasch®. die de administratie voer®,
acht ik alleszins bekwaam om dat te do®,
als ze maar hun gang kond® gaan niet
steeds hadden rekraing te houd® met de
wegens straatieparatie, grond- polderlas- versclulleiKje opvatting® van de wisselende
ten en brandverzekering). Maar al was het J commassies.
j aanloopje verkeeerd, de conclusie blijft niet
temin juist, dat n.l. de publiek gemaakte ge
gevens ontoereikend zijn om na te gaan wat
de gemerate precies aan haar gasfabriek
I heeft. T® overvloede zij verwezm naar wat
Bovendi® behoeft e® commercieele boek
houding nog niet bepaald dubbel te zijn.
Het commercieèle zit dan ook niet in om
Tang" der administratie, niet in de metho
de. Het commercieele zit in de belansopma-
king, in het „systeem van opname en waar
in de raadsvergadering van 5 November 1913 I debepaiing der voorrad® en in de afschrij-
Bij het bedrag voor aflossing in 1913 zij
opgemerkt, dat wij van de op de begrooting
voorkomende som hebb® afgetiokk® de gel-
ri'aar aanleiding van e® betoog van d® heer
j Thomsen is gezegd, dat d® heer Lubbe
deed voorstel 1® de dubbele boekhouding
aan de gasfabriek in te voer®, hetgeen i
Januari 1914 is geschied. Ook zij verwezen
naar het ingezonden stuk in het nummer
van heden, geschrev® door e® bevoegde,
ving® ra reserves
Over de manier van waardebepaling
voorraadopnamen zal ik het hier niet heb-
'ben. Hieromtrent bestaan over het algeme®
oezonde, hoewel uiteenloopende begrippen.
Maar wel over de onbekradheid met afschrij
ving® en reserves. Zeer weinigen bezitten
daarover juiste begripp® en de wanbegrip
pen bii de gemerate-administraties over deze
d® voor buitengewone af losslag voor
afloesing van e® tijdelijke geldleraing. Ove- I begrepen heeft wat wij met deze artike- j rijke^onderwerpen zijn inderdaad ver
rigens spreekt dit staatje voor zich zelve. )p- j jen-reeks beoog®niets anders dan belang-1 bijsterend.
stelling wekken voor graieratelijke aangele-
genhed®, bevorderen, dat belangstellraden
daarin e® beter inzicht kunnen krijg®. Hoe
Maar ais de schuld' een gemeenteleemng is
ten behoeve van deze iabriek en van de lee
ning moet volgens condities per jaar 5000
word® afgelost, dan brengt m® ge®
4000 slijtage per jaar in rekening, maar
5000, het bedrag der aflossing. Had de
geldschieter als eisch gesteld 1 6000 aflos-
sing per jaar, welnu dan zou de fabriek per
jaar 6000 achteruitgaan. U kunt zelf nog
meer gevallen bedenken.
Bepaald humoristisch wordt het echter a'ls
ook de jaarlljksche rente bet afschrijvingsbe-
drag beïnvloedt. Dan rekent mm in den
Loop der jaren de afschrijving nog grooter te
zijn dan de kostprijs vermeerderd' met alle
intrest. Bëtaalt men in die 20 jaar bij elkaar
aan rente 40000 en brengt men cmze als
afschrijving t® taste van het bedrijf, dan
schrijft men op d® duur meer af dan de fa
briek gekost heeft.
Nu weet ik wel, dat hiertegen wat is tn te
brrag®, maar mij zijn voorbeeld® bekend,
dat men in geme® te rekening® met die rente
zeer dubbelzinnig te werk gaat Nog andere
mogelijkheden kom® door deze begripsver
warring voor. Reeds in 1909 kon: ik in Uw
blad' wijzen op de eig®aardigheid in de
eerste rekening van het abattoir, dat toen 9
maand® gewerkt had. Toevallig was de
leening te laat geslot® ra behoefde maar
twee maanden rrate ra aflossing betaald te
worden. De afschrijving werd met dieze 2
maanden aflossing gelijk gesteld ai daardoor
voor 9 maanden gebruik slechts 2 maand®
slijtage gerekend, derhalve voor dat tijdvak
een geflatteerd winstcijfer voor dra dag ge
bracht. Ufct®
Gewoonlijk geschiedt zooals boven aange
toond! het omgekeerde.
Vorenstaande uiteenzetting geeft slechte
uiterst oppervlakkig de fouten in de afschrij
vingen aan. Gewoonlijk zijn de toestanden
ook gecompliceerder en zijn er meer factor®
in het spel, speelt de annuïteiten leening een
rol en zijn ra meer gebreken. Op het voor
naamste gebrek heb ik echter willen wijzen.
En misschien is deze oppervlakkige mtera-
zitting voldoende om te doen inzim, dat de
boekhouding het willoos werktuig is van de
toepassing van een verkeerd beginsel.
Zoodra fn® commercieele begrippen gaat
huldig® over voorraadsbepaling, afschrij
vingen reserves wordt elke redelijke boek
houding ih e® commercieele boekhouding
omgetooverd.
Commercieel beheer hebb®. wij noodag.
dan levert de boekhouding een foto van het
bedrijf, die aan duidelijkheid niets te w®- -
schen overlaat en niet donker wordt als U ze
in hét licht bekijkt.
Met beleefden dank teeken ik,
Hoogachtend,
Alkmaar, 27 October 1916. J. H. E.
val tend is o.m. het verschil in de stijging®
der kosten voor het hooger, het lager en het
middelbaar onderwijs, terwijl de toraeming
der rente voor geldleraing® nog eens duide- I nu^jg noodig dit is, blijkt ook uit het
lijk het vermeerder® van d® gemeentelijk® ar([!tel van d® heer L. Simons in de Haag-
schuctenlast illustreert.
Wij kuun® van deze gemeentebegrooting
ge® afscheid nemén zonder nog op e® ka
rakteristiek te hebb® gewezen. Zij staat
niet alle® in het teek® van de crisis, maar
ook of beter gezegd juist daardoor
dat van den memoriepost. Op ge®
enkele begrooting in het laatste tiratal jar®
sciie Nieuwe Courant van 20 October, waar
in m® denzelfden gedachtengang vindt aan
gegeven dien wij veerti® dag® te vor®
hadden ontwikkeld.
Wij dienen, nog even e® druk- of schrijf
fout te herstelten. Waar aan het einde van
het vorige artikel stond „muntgas" had moe-
tei staan „mraggas," zooals duidelijk was
zijn zooveel post® voor memorie uitgetiok- 1 y00I. jehra, die de daarin genoemde bijlagen
ken als op die voor 1917. Gelijk men weet, J jCOQ raa£jpleg®,
is de beteekrais van e® memorie-post deze,
dat e® daarbij bedoeld onderwerp in het
loopende jaar aanhangig zal worden ge
maakt, zonder dat men de financiëele gevol
gen daarvan op het oogenblik van het op
maken en het vaststellen der begroeting kan
berekenen.' Het college van B. en W. kan
een dragelijken post' op de begrooting
plaatsen ook de Raad tan zulks doen. In
dez® post kan dus zijn neergelegd e® voor-
nemen van B. W. of een opdracht, door
d® Raad aan het Dagelijkstih bestuur gege-
Mag ik even doceer®:
Afschrijven is het als verlies boeken van
de waardevermindering (gewoonlijk door e®
slijtage) van uw gebouw, fabriek, machines,
^Erast nadat de winst is verminderd met
den waarcteachteruitgang van dergelijke De-
zittingen, ontstaat de zuivere winst, die tot
uitkeering of verdeeling tan komen, ürndui
uw gebouw slijt ook zonder dan u winst
maakt, mag de afschrijving niet aihankeajk
gesteld worden van. die winst. Er inoet aige-
schreven worden al is er reeds verlies.
De vaststelling van liet bedrag der aischrij-
ving is niet gemakkelijk. Er bestaan verscin»-
leilde min of meer ingewikkelde methoden
Een der meest duidelijke is te schatten wat
(grond er-buiten gelaten), uw fa-
uw huis
T® aanzien van het verzoek om ook eras briek, uw machims aan afbraak waard ®Lji
e® lijstje te geven van hetge® hier en in die bezitting® ntet meer
sommige andere gemeenten voor bepaalde
inkomens aan hoofdelijk® omslag wordt
betaald, zij medegedeeld, dat wij daartoe op
het oogenblik niet in staat zijn, omdat wij de
bedragen van Alkmaar niet precies kennen.
Wij zulten aan het verzoek eerst kunnen voi-
do®, wanneer het jaarverslag over 1916 is
verschenen, tenzij de daarin voorkomende
gegevens eerder in ons bezit zijn.
■MHibruikbaar
zijn in uw bedrijf en hoeveel jaar het gebruik
waarschijnlijk zal duren.
Bijvoorbeeld e® fabrteksinstailatie kost
100.000.—, zal ongeveer 20 jaar bruikbaar
zijn en dan voor afbraak waard zijn J 20000,
dan moet in 20 jaar worden afgeschreven
80.000, derhalve per jaar 4000.
Door elk jaar die winst te belasten met
4000 is in 20 jaar juist de slijtage wegge-
baekt. Dat noemlt men afschrij-vra. Deze uit
eenzetting raakt slechts d® eenvoudigsten
vorm. In de praktijk komen^allerlei invloeden
voor die deze theoretische werkwijze wijzigen.
DEMAGOGIE.
De opheffing der genuentewinkels is e®
zoo prachtig agitatiemiddel voor de Alk
maarsche voormannen der S. D. A. P., dat
zij overal waar zij kunnen de voorstanders
van die opheffing in staat van beschuldiging
stellen.
Eerst is de heer Cloeck in ,,de Vonk de
ongekroonde koning der middenstanders
genoemd die deze bevoordeelde t® koste van
de arbeiders. Maandagavond is, naar het
vera lag in dit blad van Dinsdag meldde, de
propagandist der S. D. A P., de heer Wester-
iiof weer eens met dat verhaal op de prop
pen gekomen, om aan te toonen hoe de ka
tholieken handeten als, het arbeidersbelang®
geldt.
En nu Woensdagmiddag herhaalde de heer
Verkerk dit foefje nog eens, om den heer
Thomsen als candidaat voor d® opengeval
len wethouderszetel den voorrang te gev®
voor den heer Leesberg.
Dergelijk gedoe noem ik misleiding.
Waarom hebben Amsterdam en Zaandam
er nooit gemeentewinkels op na gehouden,
terwijl daar toch de sociaal-democraten wei
in het distributiebedrijf waf te zeggen heb-
b®?
Omdat daar is e® krachtige leiding, die,
to® de minister de maximum-inkoopprijz®
vaststelde, deze ook handhaafde, desnoods
door inbeslagname. Daarom hadd® de hee-
ven.
2«S**o
191ö«
ff®*1 1
1-1- k in AP.n rraShniTTl van l F I 1 ..L..U ^^U.ninrr ic
1908
1913
1917
I 2.46
117.45
18.01 j
„21.87
„29.93
„37.46
1.19
1.41
1.76
1.81
2.06
"2.48
3.52
4.22
5.39
1.12
LM
1-36
0.72
h L24
2.48
2J9
2,90
3.98
m LSI
1.50
4J3
L 2.06
3.22
3.3S
in
IhVv
