DAGBLAD ALKMAAR EN OMSTREKEN. 1916. "WOENSDAG 1 NOVEMBER. Honderd ©n achttiende jaargang. AbonaemMtspriis per 3 maanden f 1.—ir. p. post f 1.25. M?ertentiepriisl2iCt p. regel, groote Ito naar plaatsruimte. Brieten fr. N. V. Boek- en HandelsdrukReni Y.h. HERffls. COSTER ZOON, Voordam G 9. lelefnr. NEDERLAND. Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden. ALKMAAR, 1 November. In Roemenië heerscht stilstand. Van het Zevenburgsche front gewagen de berichten der middenmogendheden van mist, sneeuw stormen, terreinmoeielijkheden en van hardnekkigen tegenstand der Roemeniërs. En de buit wordt opgegeven sinds 10 Octo ber heeft het leger van von Falkenhyn 151 officieren en 9920 manschappen gevangen ge nomen en 37 kanonnen en 47 mitrailleuses veroverd, een kleine buit dus hetgeen be- teekent, dat er anders niet te zeggen valt. In de Dobroedsja wordt de toestand onveran derd genoemd, terwijl de dankbetuiging van den Keizer aan veldmaarschalk von Macken- sen ook als de afsluiting van een periode kan worden aangemerkt. We dienen nu af te wachten of de stilstand op een kentering zal uitloopen, of dus de Roemenen met hun bondgenooten thans weer de leiding zullen krijgen. In elk geval is het op dit oogenblik gedaan met de grootere le vendigheid, welke de strijd op het nieuwe oorlogstooneel heeft gekenmerkt Van de andere fronten verder geen belang rijk nieuws. Alleen zij aangeteekend, dat de Franschen een hernieuwd bombardement van Reims vaststellen, waarvan de militaire beteekenis in dit stadium van den oorlog niet duidelijk is. Een officieel bericht uit Berlijn meldt, dat de onderzeeër U 53 van zijn operaties aan gene zijde van den Oceaan behouden terug gekeerd is. Men herinnert zich misschien nog, dat deze onderzeeër den 7 den October te Newport aankwam met een brief van den Duitschen Keizer aan President Wilson, dat hij na enkele uren weer zee koos, dat er de volgende dagen verschillende schepen wer den getorpileerd, o. a. ook het Nederlandsche stoomschip „Blommersdijk", geladen met re- geeringsgraan voor Rotterdam. Er werd ge dacht, dat meer dan één onderzeeër bij de --Amerikaansche kust opereerde, het uitblij ven van verdere torpilleeringen maakte deze veronderstelling twijfelachtig en het boven staande bericht doet haar te niet. In een Zwitsersch blad komt een eigenaar dig bericht over dezen oorlogsonderzeeër Voor. Hij zou naar Amerika zijn gegaan om eenig spoor van een verdwenen handelson derzeeër te vinden, waarin hij niet slaagde hoe dit zou moeten geschieden staat er niet bij en is ook niet recht duidelijk. De eerste handelsonderzeeër, welke uit Duitschland vertrok met bestemming naar Amerika, was de „Bremen", die het einddoel niet bereikte en evenmin terugkeerde. Vervolgens ging de „Deutschland", welke slaagde, den 23sten Augustus vöor de monding van den Wezer aankwam en tien of veertien dagen later on der den naam „Weser" weer zee koos, maar niet aankwam, zoodat de U 53 er achter aan gezonden werd. De beide handels-onderzee- ers zegt dit bericht, zijn dus verloren, zoodat men waarschijnlijk geen nieuwe officieele in lichtingen ontvangen zal aangaande dit soort van vaartuigen, dan nadat een nieuwe, handelsonderzeeër zal zijn vervaardigd. Het bericht is zeer snel achterhaald, im mers terwijl wij dit schrijven komt uit Berlijn de mededeeling, dat de handelsonderzeeër te Nieuw-Londen ia aangekomen 1 'Lot de vele handelsschepen welke de laat ste dagen getorpilleerd zijn, behoort ook het Noorsche stoomschip Shemshest tot welks kapitein een onderzeeërs-commandant moet hebben gezegd, dat Duitschland voortaan al le lading voor Engeland als contrabande za beschouwen. Het torpilleeren van een Amerikaansch schip treedt zeer op den voorgrond. Het geldt de Marina, welke, naar luid der berich ten, zonder waarschuwing werd getorpil leerd, waarbij 6 Amerikanen werden gedooc en 2 gewond, terwijl 37 gered werden. Of twee onderzeeërs de J Marina hebben aange vallen dan wel een, doet er minder toe. Van meer belang is of er inderdaad Amerikanen zijn omgekomen, want dan zouden de Duit- sche toezeggingen zijn geschonden en dat zou tot een scherp conflict kunnen leiden. De Vereenigde Staten verklaarden, zooals men weet, in hunne Lusitania nota's, dat zij indien nogmaals een Duitsche onderzeeeër zonder waarschuwing een schip torpilleerde, waarop zich Amerikaansche onderdanen be vonden, die tengevolge van de ramp het le ven verloMa, de betrekkingen- tusschen de Vereenigde .Staten en Duitschland verbroken zouden worden. Blijken de aanvankelijke berichten juist, dan zal het tot een verbreking der diploma tieke betrekkingen moeten komen. In Duitschland klaagt men over gewapen de handelsschepen, meest Engelsche, die met kanonnen op onderzeeërs vuren een inlei ding tot een nog krassere actie onder de zee De Engelsche minister van marine Balfour heeft over den Duitschen torpedobooten-aan val mededeelingen gedaan. Hij zeide o.m. dat niet was beweerd dat Duitsche torpedojagers door kanon-vuur tot zinken werden gebracht en dat twee andere op mijnen geloopen en waarschijnlijk gezonken waren in het be- richtder Engelsche admiraliteit, in de Engel sche pers dezer dagen aangevallen', stond echter: „twee der vijandelijke torpedojagers zijn tot zinken gebracht". Voorts verklaarde hij dat het transportschip Queen gered had knn.en worden als de kapitein maar ingezien ïad, dat zij nog wel zes uur drijvende te hou den was, terwijl hij verder mededeelde^ dat twee torpedojagers getorpilleerd zijn in het bericht stond: „een Engelsche torpedoja ger is, naar gevreesd wordt, verloren". Uit deze mededeelingen blijkt dus, dat de Duitschers waarschijnlijk zonder verliezen uit den strijd zijn gekomen en dat in elk ge val de Engelsche verliezen grooter waren, dan werd opgegeven het Duitsche bericht zei dat j,twee of drie Engelsche torpedoja gers of torpedobooten" tot zinken waren ge bracht. Van veel beteekenis is het gebeurde niet, maar het schijnt, dat ook bij den Engel- schen marinestaf „strategische overwegin gen" hebben gegolden l Er is een departement van munitie in Prui sen opgericht, hetwelk niet alleen zal hebben te zorgen voor munitie-aanmaak, maar ook voor de voeding van munitiemakers. Reeds in het vraagges|tek van de generaals von Hindenburg en von Ludendorff werd op het ontzaglijke munitieverbruik gewezen en ge zegd, dat waar in de entente alle krachten voor de vervaardiging van munitie in het werk werden gesteld, de middenmogendhe den zulks ook moesten doen. Eigenaardig, dat men er zoo laat mee komtl In den Duitschen Rijksdag duren de be langwekkende debatten over den staat van beleg en de censuur voort. De regeering er kende, dat de Duitsche pers in den oorlog haar plicht heeft gedaan en minister Hellfe- rich zeide geen daden te kunnen verrichten, maar zijn best te zullen doen. De Vorwarts teekent hierbij aan, dat de rijksdag tezijnertijd dan maar eens tegen de begrooting moet stemmen. Het Centrums-lid Gröber ver klaarde ook, dat de afgevaardigden fondsen zouden kunnen weigeren, indien men hen geen medezeggenschap geeft in gewichtige aangelegenheden. En de heer Ledebour, so cialist zeide, dat de volkeren geen "Oorlog willeneerst als de geheime diplomatie den wagen in de modder laat steken, verneemt het volk daar wat van en moet het met zijn bloed, zijn geld en al wat het bezit er voor boeten. Merkwaardige woorden in, den rijksdag, die op een keritering wijzen! De Atheensche correspondent van de Mor- ningpost betoogt, dat de entente een ernstige fout heeft begaan en die zal moeten herstel len door den heer Venizelos krachtig te steu nen met een volledige en formeele erkenning, daar een anti-Venizolaansche politiek te Athene dreigt. KORTE BERICHTEN. De U 53 is in Duitschland teruggekeerd De Beiersche generaal Majoor Max von Kirchbaum is gesneuveld. De DuitSchers zijn sedert 25 October weer bezig Reims te bombardeeren. De Noorsche gezant te Berlijn, de heer Ditten, is te Christiania aangekomen. De Fransche Kamer heeft een voorstel aangenomen om landbouwers voor iederen in Frankrijk geproduceerden centiaar tarwe een premie van 1.50 uit te keeren. Voor elke H. A. nieuw ontgonnen land wordt 10 premie uitbetaald. De Oostenrijksch Hongaarsche en Duit sche troepen hebben gedurende hun offensief in Zevenburgen van 10 October niet meer dan 151 officieren en 9920 man gevangenen kun nen maken. De buit bestaat uit 37 kanonnen en 47 machinegeweren -—Tusschen Nationaal Griekse he troepen, die zich naar Saloniki begaven en óud- Grieksche troepen, die het wilden tegenhou den, is een gevecht ontstaan. De nationlen be reikten tenslotte Salaoniki, aan weerszijden waren gewonden. Gezonken zijn het Amerikaansche schip Marina (5200 ton), de Engelsche schepen Cabottina )4300 ton), het Grieksche stoom schip Germaine (2500 ton), de Noorsche schepen Falkefjill Torsdal )362Q ton), Byg- dö (2350 ton) en de Deensche schoener Val- l)erg (207 ton). Van het stoomschip Marina zijn vermoe delijk 86 opvarenden, waarvan 51 Amerika nen, gered, 18 zijn er verdronken, waaronder 6 Amerikanen. Het schip is zonder waar schuwing in den grond geboord, de Ameri kaansche regeering zal een onderzoek instel len. In Parijs is een algemeene tramwegsta king. De Prins van Wales is benoemd tot ka pitein. De Russische ministerraad heeft een wetsontwerp betreffende de oprichting van een Zuid-Russischeschool voor verkeerswezen voor 650 studenten, de opening van 20 nieu we middelbare technische scholen en 40 lage- rescholen aangenomen. MAIS. De minister van landbouw maakt bekend, dat tot 4 November de prijs van mais, uitslui tend bestemd om aan de gemeentebesturen te worden verstrekt voor ruiling tegen rogge van den oogst 1916, bedraagt voor alle soorten 235 per last van 2000 K.G. of 8-22Va per 70 K.Gzoowel te Rotterdam als te Amster dam te ontvangen. GEÏNTERNEERDEN VASTGEHOUDEN. Op bevel van den opperbevelhebber wor den de geïnterneerde Duitsche militairen thans in het kamp te Bergen vastgehouden. Het wandelen in het rayon is niet meer geoorloofd. Deze maatregel is een gevolg van het vluchten van de beide onderofficieren en de beide vliegeniers op den 29sten Juli. Deze gevluchien bevinden zich in' Duitsch land en zijn weer in hetleger aldaar aangeno men. De Duitsche regeering weigert het verzoek van de Nederlandsche om hen terug te zen den in te willigen. Wel vluchtten de mannen, met verbreking van een door hen geteexende belofte (de mannen teekenen voor het wan delen een verklaring dat zij niet zullen vluch ten), doch de Duitsche regeering verbood hen reeds in 1915 deze verklaring af te leggen. Wel deden de mannen dit, na eenige dagen te zijn vastgehouden, doch Duitschland erkent de verbreking van dit eerewoord 'niet, aange zien minderen geen eerewoord hebben en dit dus ook niet kunnen verbreken. Ook onze mi litaire opvatting is, naar we meenen, dat al leen een officier een eerewoord kan geven De manschappen worden nu in het kamp vastgehouden; voor hen is het dus, als de oorlog nog lang zal duren, wel het ergst Al leen üe te werk gestelden' krijgen voor het verrichten van arbeid nog de noodige vrij heid. DE ONLUSTEN IN DJAMiBI. (Officieel). Bij het departement van Kolo niën is het volgende bericht van den gouver neur-generaal van Nederlandsch-Indieë ont vangen: Kolonel Kroesen seinde, dat een patrouille in de Ajar-Hitan-streek hadji Mamoed, bijge naamd Pangeran harji Oemar, gevangen nam. De bevolking van Djemih in hetzelfde gebied leverde twee hoofdleiders uit, waarvan één den bijnaam droeg vanPangeran Ratoe. De bevolking van den boven-Toengkal keer de, met uitzondering van een 30-tal, in haar dorpen terug, die van Aoergading (aan de TenbesiJ leverde twee van de gewapende poli tie afkomstige karabijnen uit. BINNENLAND. TWEEDE KAMER. Nadat eenige wetsontwerpen tot naturalisa tie zijn aangenomen, were) de algemeene be raadslaging over de wetsontwerpen inzake de grondwetsherziening hervat. De heer van Raalte (u.l., Middelburg) besprak de vraag, wat de wetgever met het voorschrift van de Grondwet zal doen en wat hét verband is tusschen Grondwet en wét. Sprekere ontkende, dat de voorstellen der Be- vredigingscommiissie het compromis zijn Hèt compromis is in het Grondwetsartikel neer gelegd. Het vierde lid mag daaruit niet ver dwijnen. De heer Brumraelkamp (a.r., Loosduinen) hield historische en algemeene beschouwingen over het kiesrecht Hij bestreed het vrouwen kiesrecht en kwam daarbij tot hetf onderwijs vraagstuk. Met waarborgen van deugdelijk heid voor het bijzonder onderwijs wordt z.i zeggenschap over de richting van dat onder wijs bedoeld en dit kan niet worden toege staan. De heer ter Spill (v. 1-, Utrecht I) be treurde, dat ook niet het artikel betreffende de onafzetbaarheid van de rechterlijke macht in de herziening wordt betrokken en verweet de regeering ernstig, dat zij de troonsopvolging niet nader willen regelen. Spreker drong er bij de regeeing op aan, dat zij alsnog een voorstel betreffende de troonsopvolging za' doen. Spreker was tegen het presentiegeld voor ka merleden. Zijn hoofdbezwaar tegen evenredige vertegenwoordiging, zooals die wordt voorge steld, is, dat de macht der partijleiders te groot zou worden en ook de onafhankelijk heid der regeering, die dan slechts met enkele personen te doen om tot overeenstemming te komen. Spreker wilde daarom faculatiefstel- ling. Omtrent het onderwijs was hij het eens met prof. Eerdmans. De hear van Wnbergen (r.k., Eist) be sprak de beteekenis van het voorgestelde art, 192 en drong er op aan spoedig over te gaan tot financieele gelijkstelling. De heer Tydeman (v 1., Tiel) zette zijn standpunt uiteen inzake het onderwijsvraag stuk. Te half 5 brak hij zijne rede of, om haar in de volgende zitting te vervolgen. Gemengd nieuws. NIET ONTVANKELIJK VERKLAARD. De Hooge Raad verklaarde heden niet ont vankelijk een hernieuwd verzoek van Gijsber- tus van G., wonende te Oss, gedetineerd te 1-eeuwarden, om herziening van het arrest van het gerechtshof te 's Hertogenbosch van 28 Maart 1894, waarbij hij tot levenslange gevangenisstraf is veroordeeld wegens moord, gepleegd op een marechaussee. ONTDUIKING MAXIMUMPRIJZEN. De politie te Delft verbaliseerde eenige groentenhandelaars, die aardappelen boven maximumprijs verkochten. Enkele handelaars ontduiken de bepalin gen door slechts aardappelen te leveren in dien gelijk daarmede tegen lenormen prijs de een of andere groente wordt gekocht. EEN MEEVALLERTJE. Blijkens de memorie van wijziging betref lende de gemeentebegrooting van Arnhem voor 1917 wordt de opbrengst der belasting op de tooneelvertooningen en andere openba re vermakelijkheden, nu de betrokken veror dening eenige maanden in wèrking is, ge- raadm op 20.000, terwijl aanvankelijk de ze opbrengst op 10.000 was geschat. LEGATEN. Wijlen mej. A. Lambrechts, te Assen over leden, heeft vermaakt: Wilhelmina ziekenhuis te Assen 2000; diaconie Ned. Herv. Kerk 1500, Kerkvoogden Ned. Herv. gemeente voor het orgelfonds 500; aan de -fondskas der Nederl. Vrouwenvereeniging „Tessel- schade"'/ 200; aan de afd. Assen van Tessel- schade 300; vereeniging Charitas te Assen 300; het stafmuziekkorps van het le reg. inf. 1000. Alles vrij van successierechten. BELASTING-ONTDUIKING EN CADEAUX. In de raadsvergadering te Schore (Zeeland) deelde de voorzitter (burgemeeste) mede, dat het jachtgezelschap aan de gemeente voor de nieuwe raadszaal 4® zetels der raadsleden zal schenken. Hij zelf dacht daarbij een voorzitterszetel aan te bieden, de heer Gl,erum een tweetal schilderijen voor wandversiering en de am bachtsheer van Schore en Vlake een gaslamp. Het raadslid Verhaagen verheugde zich over deze schenkingen, doch wenschte te we ten of de voorzitter dit cadeau heeft gekocht van de 131, die hij het vorig jaar aan ge meentebelasting heeft ontdoken, dan wel of het een spontane gift is. Zoo dit laatste het geval is, blijft de voorzitter nog 131 aan de gemeente schuldig. De voorzitter noemde een dergelijke vraag grievend en vroeg den leden, hoofd vóór hoofd, hun oordeel. De heer Rottier (wethouder) zeide het ook erg grievend te vinden. De heer Verhaagen: „Dat begrijp ik, want u hebt ook nog 156 van ontdoken gemeen tebelasting in uw zak." Alle leden keurden het door den heer Ver haagen gesprokene af. De heer Verhaagen„Zeker keuren de hee- ren dat af, omdat zij er debet aan zijn." Prettige toestanden daar in Schore 1 Vervoer van aardappelen. De WETHOUDER, Voorzitter der Commis sie van Bijstand voor het Distributiebedrijf te ALKMAAR, brengt hiermede tel algemeene kennis, dat het thans VERBODEN is KLEI- AARDAPPELEN, onverschillig welke soort, TE VERVOEREN of TE DOEN VERVOE REN. Ontheffing van dit verbod kan door den Burgemeester worden verleend, doch alleen voor vervoer binnen de gemeente. Alkmaar, den 1 November 1916. De Wethouder voornoemd, A. F. THOMSEN STADSNIEUWS. INSTALLATIE DIRECTEUR AMBACHTS SCHOOL. In het gebouw der Ambachtsschool waren gisterenavond bijeen leden van het bestuur en de leeraren der inrichting en leden van de commissie van toezicht op het Middelbaar onderwijs, samen een 25-tal heeren en één da me, ter bijwoning van de installatie van den nieuwen directeur, den heer van Reijendam uit Nijmegen. De voorzitter van het bestuur der am bachtsschooi, de heer mr. W. C. Bosman, nam het eerst het woord. Hij herinnerde aan de voortdurende ziekte van den directeur, die altfliet ware een schaduw deed hangen over het nieuwe gebouw der school geduren de heel den tijd dien het had bestaan. Het eind van dien toestand is geweest dat de di recteur zijne functie niet meer kon waarne men. Voor U, mijnheer van Reijendam aldus spr. moet het een aangename gedachte we zen uitverkoren te zijn door het geheele bé stuur en met algemeene stemmen te zijn be noemd ook door den gemeenteraad. Met groot vertrouwen leggen we de leiding der school in uwe handen en ik spreek het ver trouwen uit, dat de keus voor school en am- bachtsonderwijs zal blijken een goede te zijn geweest. Voorts bracht spr. een hartelijk woord van dank aan den heer de Groot voor de tijde lijke vervulling van het directeurschap gedu rende 8e ziekte van den vorigen functionna- ris. Maximumprijzen. De WETHOUDER, Voorzitter der Com missie van Bijstand voor het Distributiebe drijf te ALKMAAR, brengt hiermede ter alge meene kennis, dat voor TARWEBLOEM, ONGEBUILD TARWEMEEL en TARWE BROOD, de volgende MAXIMUMPRIJZEN zijn vastgesteld: 1. Voor TARWEBLOEM, inlandsch, uit sluitend één soort) 21,25' per 100 K.G 2. Voor ONGEBUILD TARWEMEEL 20,25 per 100 K.G. (De onder 1 en 2 vastgestelde prijzen zijn netto-contant, of fabriek of molen voor bakkers en dergelijke verbruikers, terwijl op verzoek aan tusschenperso- nen de vastgestelde reductie moet wor den gegeven): 3. GEBUILD TARWEWATERBROOD 0,25 per K.G., en gebakken onder rab binaal toezicht 0,26 per K.G. contant, afgehaald aan bakkerij of winkel; 4. de prijzen van de andere soorten GE BUILD TARWEBROOD naar evenrev digheid Alkmaar, den 1 November 1916. De Wethouder voornoemd, A. F. THOMSEN. Namens de commissie van toezicht op het middelbaar onderwijs sprak de heer mr. D. van Houweninge vervolgens een kort woord tot den nieuwen titularis. Te Nijmegen, evenals te Alkmaar, is een avondschool aan de ambachtsschool verbonden, spr. meende daarom te mogen verwachten dat de nieuwe directeur voldoende bekend was met dat on derwijs. Hier is een school, aan wier bloei de heer Van der Heij hard heeft meegewerkt en waarvoor spr. hoopte en verwachtte dat ook de heer van Reijendam zou werken. Ook spr. was erkentelijk voor hetgeen de heer de Groot deed gedurende de drie jaren dat hij de functie van directeur waarnam. Hij hoopte dat de goede verstandhouding en samenwer king, die steeds heerschte tusschen directeur en personeel, zou blijven voortduren. Spr. verklaarde hiermede den heer van Reijendam geïnstalleerd als directeur der avondschool. Hierna nam de heer de Groot het woord. Hij noemde het een eervolle taak namens de leeraren van de ambachtsschool en hare ver schillende cursussen den nieuwen directeur welkom te mogen heeten. Spr. hoopte dat deze hier een aangename werkkring zou mo gen vinden, waarbij alle leeraren hem zullen steunen, zooals zij ook rekenen op zijnen steun. Wijzende op de goede verstandhou ding en samenwerking onder de leeraren, sprak hij den wensch uit, dat de nieuwe di recteur deze zou mogen bestendigen. Mocht u zoo besloot hij als directeur de school besturen naar uwe beste krachten tot welzijn der school en het onderwijs. De heer van Reijendam dankte de sprekers. Hij heette het geen aangenaam iets te verwis selen van betrekking, vooral als men het doet zooals hij het deed. Allerlei zaken maken het scheiden moeilijk. Dubbel moeilijk was het daardoor hier de betrekking te aanvaar den. Tal van vragen doen zich voor: hoe zal het samenwerken zijn met de leeraren, met het bestuur, enz. Bij de leeraren zullen dergelijke vragen opkomen. In de 20 h 25 jaren, dat spr. directeur van een school was, had bij'steeds getracht geen heerscher, maar leider te zijn. Dat standpunt hoopte hij ook hiér in te nemen. In alle plaatsen waar hij was geweest, had men hem met leede oogen zien gaan, hetgeen naar hij hoopte, ook hier zoo zal zijn, als hij eens weer van hier mocht vertrekken. Waar de bloei van een school afhangt van een aangenamen geest onder de leeraren, hoopte spr. dat deze hier steeds zal heerschen. Verschillen dienen op aangename wijze te worden besproken. Spr. dankte voor de goede woorden, die tot hem waren gericht, en hoopte een steen te mogen bij dragen tot den bloei der ambachtsschool. Namens de leeraren wenschte de heer F. J. Aukes nog een woord te spreken tot den af tredenden tijdelijken directeur, die naar hij meende wel eenigszins weemoedig gestemd zou zijn bij het overdragen van het directeur schap. De woorden van lof, tot hem gespro ken, zullen hem zeker genoegen doen. Spr. voegde daaraan toe woorden van warmen dank voor al hetgeen de heer de Groot als directeur der school voor die inrichting van onderwijs had gedaan. Die tijd-zal in aan gename herinnering blijven. Hij hoopte dat de nieuwe dirècteur even goed met de leera ren zal kunnen samenwerken. De heer de Groot, nogmaals het woord ne mende, dankte den heer Aukes voor zijne waardeerende woorden. Hij meende even wel dien dank te moeten overbrengen op bet leerarenkorps, dat hem steeds steunde. COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1