NEJJEKLANil
Telegrammen van heden.
De viering had succes maar later kwijn
de de belangstelling eu na een poosje ging
men er zelfs toe over de vereeniging maar te
schorsen.
Dood was ze echter niet, de geschorste
vereeniging geraakte zelfs na een poosje tot
nieuw leven en tot nu toe leeft ze voort. Haar
bloeitijd viel in de jaren omstreeks '81, de ja
ren der groote opkomst van het socialisme.
De socialistische beweging uitte zich toen in
„de Dageraad", daar een eigen bestaan haar
onmogelijk werd gemaakt.
Spreker herinnerde aan de woorden door
Bebel eens tot de modernen gesproken: „nu
giji den arbeiders 't geloof in een hemel hier
namaals hebt ontnomen, moet ge u niet ver
wonderen dat zij den hemel op aarde trach
ten te veroveren". Hieruit volgt logisch dat
uit „de Dageraad", die het geloof zoo aan
tastte, de voormannen in de arbeidersbewe
ging voortkwamen.
In de Zondagvergaderingen der „Dage
raad", in zop'n kleinen kring gehouden,
werd de kiem voor de ideeën gelegd, dié da-
ter wijd uit verkondigd zouden worden, zoo
als dit reeds in de groote Pinkstervergade
ring van 1871 was geschied.
In 1883, gedurende het groote vrijdenkers
congres in Amsterdam, groeide de vereeni
ging aan tot een 600 leden.
Het principe der „Dageraad," om ideeën
op geestelijk gebied zonder vooroordeel te
bespreken, moest er natuurlijk toe leiden om
de nijpende vraagstukken op sociaal gebied
te bespreken.
Het groote succes in 1883 bracht daar
voor zijn we Nederlanders, zeide de heer
Gerhard wederom sarcastisch groote in
wendige scheuring in „de Dageraad".
Ieder propageerde eigen ideeën. En de
vereeniging ging weer aan het kwijnen. Het
jaar '86 bracht weer een keerpunt, toen over
won het standpunt dat men onbevooroor
deeld alles aan zijn verstandelijke critiek
moest onderwerpen. Van toen af breidde de
beweging zich weer uit. Men kwam tot 1500
leden, wat betrekkelijk nog gering was, na
tuurlijk. Er ontstond ook een afdeeling
Alkmaar, die echter weer verging. De veree
niging hield echter overal goed bezochte al-
gemeene vergaderingen, een tijd lang waren
dat de eenige gelegenheden, daar de politie
er zich buiten nield, waar men vrijuit kon
spreken. De naam wekte geen wantrou
wen bij de overheid en velen kwamen, direct
of indirect, tot de arbeidersbeweging door
„de Dageraad".
De vereeniging heeft duizenden geschriften
verspreid, die, men hoefde het er dan niet
mee eens te zijn, toch opwekten tot eigen ge
dachten over allerlei vraagstukken. Dat is de
groote beteekenis van de vereeniging geweest.
Het werkelijk belang van de vereeniging
bestaat dan ook niet in druk bezochte verga
deringen, veel contribueerende leden of an
derszins, maar uit den invloed die de veree
niging heeft op den drang tot 't vrije denken,
dat overal in doorwerkt „Het is niet moge
lijk te strijden voor het aardsch geluk als
men niet eerst er in geslaagd is, te leeren vrij
en onbeïnvloed te denken", aldus spreker. En
als men zoodanig de zaak beschouwt, dan is
de invloed van de vereeniging nog zoo klein
niet.
Spreker eindigde zijn rede dan ook met de
wensch, dat de vereeniging zich niet mocht
laten ontmoedigen door haar klein getal,
doch mocht lëeren zien op de resultaten van
haar werk.
De voorzitter dankte den heer Gerhard
voor zijn rede eu drong nog eens aan op
aanmelden als lid van vele aanwezigen.-
Na de pauze luisterde de heer Stemheim
den avond op met eenige voordrachten.
Eerst droeg spreker een „wijsgeerig humo
ristische geschiedenis" van Heijertnans voor:
„Bernard Goedhart Snik en wat er om en
bij zijn graf gedacht en gesproken werd".
Deze nuchtere schets droeg de heer Stem
heim met goede mimiek en duidelijke zegging
voor; dat het geheel uit het hoofd geschied
de, mag zeker een knap stuk werk genoemd
worden, en de voordracht won er ontegen
zeggelijk veel bij. De geschiedenis van de be
grafenis van den ouden nachtwaker, die zijn
eenige dochter, welke hij eigenlijk nooit goed
gekend heeft, aan een vriend ter verzorging
overlaat, het gesprek tusschen dien vriend en
het ouwelijke maar toch naïve meisje, dat op
den terugweg van de begrafenis gehouden
werd; met goede intonatie werd dit alles op
boeiende wijze verteld.
schrijver
het publiek betooverd, en dat hij het zeker
dit pubiek nog deed, bleek duidelijk. Ook de
voordrager deed dat en de bijval was voor
beiden. Met ware virtuositeit liet de heer
Stemheim de verschillende handelende perso
nen voor zijn hoorders opleven in spraak en
gebaar; het was echt „Multatuliaansch."
Veel stichting voor een „Zondag"avond zat
er overigens met in, het stuk is wel wat héél
ruw hier en daar, vol bijtend sarcasme overal,
maar 't eerste sloeg 't meest in. Bewondering
voor Multatuli werd na afloop allerwegen
uitgesproken, de keuze bleek onder deze om
standigheden een gelukkige te zijn geweest.
Aan het einde van den avond droeg de
heer Stemheim eenige liederen voor, onder
andere van René de Clerq.
't NUT.
Het departement Alkmaar van de Maal
schappij tot Nut van 't Algem. opent Woens
dag zijn nutsavondenrij in dit seizoen met
een voordrachten-avond van den heer Attie
Nieboer, terwijl de volgende maand mevr
Boldingh—Goemans zal optreden, die hier
reeds vroeger succes oogstte. De heer Attie
Nieboer zal een tweetal eigen humoristische
geschiedenissen voordragen benevens een
dramatisch fragment uit ,,'t Pauweveerke"
van Cremer. Blijkens hetgeen het N. v. d
Dag schreef, mag men een avond van écht
kunstgenot verwachten, een^avond van la
chen-uit-het-hart, ,van fijntjes glimlachen ook
van ontroering. En verschillende bladen
zeggen, dat hij zijn hoorders en hoorderes
sen onmiddellijk na zijn optreden heeft ge
wonnen en zij prijzen zijn talenten zeer.
Waar het Nut gaarne nieuwe leden zag
toegetreden is het te hopen, dat deze eerste
Nutsavond voor velen aanleiding zal vor
men, om zich als lid op te geven1
PÏRFCTFTTR
DISTRIBUTIEBEDRIJF.
Voor de betrekking van directeur van het
distributiebedrijf alhier hebben zich aange
meld 18 sollicitanten.
DE VEEMARKT.
Er was op de najaarsveemarkt dit jaar niet
zoo'n groote aanvoer als verleden jaar. Toen
toch bedroeg de aanvoer 5226 stuks en
thans 4341. In 1914 waren aangevoerd 5337
stuks vee. De handel was traag met prijzen,
die iets lager waren dan de vorige maand.
STRAATSCHENDERIJ.
Het is geen gelukkig teeken voor de vredes-
vrienden dat het militairisme zoo'n groote
bekoring voor de jeugd heeft, maar ze wor
den misschien er door in 't bezit gesteld van
nieuwe bewijsgronden voor de stelling, dat
het militairisme niet tot heil van de maat
schappij dient. Althans niet de aanhankelijk
heid eraan door dë jeugd in ons vredelievend
stadje. Opgewekt door het voorbeeld van on
ze landsverdedigers, die ze zich dagelijks
zien oefenen om en in de stad, is ook de
jeugd aan het „oorlogje-spelen" gegaan, nog
meer, nog fanatieker, en nog „echter" dan
vroeger. Speerwerpen en bajonnet-vechten
schijnt zeer aantrekkelijk te zijn, als wapenen
dienen gewoonlijk lange stokken. Dat zou nu
allemaal niet zoo verontrustend zijn, als in
deze gevechten niet herhaalde malen „neutra-
li teitsschendingen" voorkwamen, meest ge
pleegd op weerlooze ruiten en lantaarns.
Herftaalae malen komen klachten van de be
woners over het ingooien van hun ruiten in,
en zoo was er laatst ook eens zoo'n troepje
bengels van 89 jaar bezig, hun behendig
heid te beproeven in het werpen van stokken
naar de electrische lampen bij de Steenen-
brug, „speerwerpen" noemden ze het Geluk
kig schoten hun krachten te kort en be
schermde de wind, die de stokken afdreef, de
ze „neutrale kleine mogendheden", radikaler
dan 't in werkelijkheid tegenwoordig pleegt
te gebeuren.
Maar het is toch wel wenschelijk, dat de
ouders van deze bengels hen eens op 't ver
keerde van hun gedrag wijzen; willen ze sol
daatje spelen goed, maar dan niet in de
stad, buiten in het vrije veld, waar ruimte te
over is, gaat het toch ook veel beter 1
EEN ONGÊNOODE GAST.
Een onaangenaam bezoek kreeg vanmor
gen de bakker Swier op de Mient. Bij het
vervoeren van varkens geraakte er een zooda
nig uit den koers, of het nu kwam door het
verlokkende der taai-taai-koeien, of door ze
nuwachtigheid van al die drukte en dat ge
schreeuw, waarin het uit z'n rustig leventje
van eten en slapen ineens middenin werd ge-
zei, wie weet het dat het zoo maar par
does do or het kelderraam van den heer Swier
naar binnen trachtte te dringen. Gelukkig
werd dii voornemen verijdeld, het dier bied
steken, maar de ruit en de roeden waren
stuk en de consternatie groot.
VERZEKERINGMAATSCHAPPIJ
„KINHEIM", ALKMAAR.
Men schrijft ons:
Den 14den dezer zal aan de algemeene ver
gadering van aandeelhouders worden over
gelegd de balans en winstrekening over het
(tweede) boekjaar 1915.
Aan de vergadering zal worden voorge
steld uit te keeren over de stortingen: 14,75
pet. op de aandeelen 1—109.
5 pet. oprichtersdividend op de aandeelen
10 pet. op de resteerende aandeelen die
recht nebben op dividend 1915.
Voorts vermeldt het jaarverslag:
dat een premie-ontvangst is gemaakt van
9287424; dat hiervan werd betaald aan
schaden 34287,83; dat onze netto-premie-
reserve gesteld is op 13399,75: dat schade-
reserves zijn gesticht groot 4169,08dat
werd besteed voor afschrijving en reserves
3435,16, 10 pet. winstaandeel 560, samen
3995,15; dat na dekking van onkosten en
salarissen een nettoiiwinst ter .beschikkin,
van de rechthebbenden kon worden gestel
van 5612,47
Alle oprichtingskosten zijn afgeschreven,
de inventaris staat beneden de waarde en op
de effecten is ongeveer 12 pet. gereserveerd.
Het genoemde resultaat is voornamelijk te
danken aan de tijdelijke branche molest m de
blijvende branches transport en brand.
De gemiddelde productie aan nieuwe
brandverzekering bedraagt 706099,per
maand.
VOETBAL.
Alcmaria VictrixAjax (Amsterdam) 06.
Van het Alcmaria-elftal een kranige pres
tatie! Schijnbaar klinkt dat vreemd na een
6—0 nederlaag. En toch, voor het spel, dat
de Alcmari^ncü, vooral na de rust, geleverd
hebben, mag hun een woord van hulde niet
onthouden worden. Ajax, dat over een uitste
kend elftal beschikt, is vooral wat de voor
hoede betreft, een klasse beter dan Alcmaria.
In de tweede helft, toen Ajax den wind tegen
had, kon zij evenwel het niet tot een doel
punt brengen. De strafschop laten wij hier
buiten beschouwing. Voor de rust had
Alcmaria het zwaar te verantwoorden. Dat
spelen tegen den sterken wind en de vlugge
Ajaxiden viel niet mee. De keeper moest
meermalen reddend optreden. Enkele cor
ners op het Alcmaria-doel leverden geen re
sultaat. Na 12 minuten stopte de keeper een
hard schot van Broekman. De bal kwam bij
den rechtsbuiten en met een schuin diago
naalschot had Ajax de leiding. Eenige minu
ten daarna belandde een ver schot in 't doel.
De keeper, denkende dat de bal uit zou gaan,
stak er geen hand naar uit. Ajax bleef aanval
len. Broekman wist nog twee prachtschoten
te lossen die doel troffen. Toen de linksbui
ten van Alcmaria prachtig voorzette, was er
niemand om den bal in 't doel te plaatsen.
Heel mooi wist de keeper van Alcmaria een
aantal schoten onschadelijk te maken, 't zij
vangend, stompend of vallend. Lucas maakte
ook een doelpunt en met den stand 50
kwam de rust. Daarna ging 't spel gelijk op.
Wel bleef Ajax gevaarlijk, maar middenlinie,
achterhoede en keeper van Alcmaria verde
digden op zoo'n voortreffelijke wijze, dat
Ajax tegen hare verwachting in de score niet
kon opvoeren. Die taaie tegenstand prikkelde
enkele Amsterdammers, 't Viel ons niet mee,
dat zij ondanks hun grooten voorsprong,
toch nog tot enkele unfaire trucs hun toe
vlucht namen. Sommige Ajax-spelers maak
ten zich daardoor anthipathiek. Jammer dat
Alcmaria van een aantal goed opgezette aan-
vallen geen partij wiet te trekken De echo- j
ten die gelost werden belandden in de vei
lige handen van keeper Smit F.on tegen-
punt had Alcmaria in de tweede helft ruim
schoots verdiend. Toen één der verdedigers
van Alcmaria voor het doel den bal tegen
zijn hand kreeg, werd de strafschop door
Ajax onmiddellijk benut, 't Schot van Broek
man was niet te houden. Zonder dat er ver
andering kwam in den stand naderde het
einde en; net toen van Dorf gevaarlijk 't Alc-
maria-dóel naderde, floot de scheidsrechter
tijd.
Ajax had gisteren twee invallers: Gehrels
als linksback en Grootmeijer in de plaats van
Terwee. De keeper deed 't weinige wat hij te
behandelen kreeg, naar behoor en. De baéks
waren zeer trapvast en zuiverden telkens met
landsche groep <ier interparlementaire unie.
Hij was ook lid van de Staatscommissie,
die aoor minister Cort van der Linden1 werd
ingesteld, om voorstellen te doen, die zouden
kunnen leiden tot bevrediging van het on
derwijsvraagstuk.
Mr. Tydeman was ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw1.
De bladen wijden zeer waardeerbare ar
tikelen aan den zoo plotseling "overledene.
De N. Ct. (vrij-lib.) zegt, dat dit overlijden
voor jle vrij-liberale partij en de Kamergroep
een verlies is, waarvan de zwaarte op dit
oogenblik nauwelijks is te beseffen. „Maar
dat verlies zal, op staatkundig terrein, ook
buiten de partij ernstig worden gevoeld."
Het Hbld. (lib.): „Een staatsman in den
waren ouden zin." „Wie moet nu de opposi
tie leiden Waar is de stevige maar bedaarde
en behoedzame hand, die voor de openbare
school nog redden zal wat er te redden valt! 1
Midden in den strijd voor de openbare
school is de veldheer gevallen, en er is geen
ander die zijns gelijke kan heeten onder de
lijfwacht der conscientievrijheid.
Er kan geen zwaardere slag vallen voor de
openbare school, dan, juist nu, deze.
Het Vad.: (unie-lib.): „Zijn optreden in I
de Kamer dwong eerbied af en hij kon daar
gerekend worden tot de groote en invloedrij
ke figuren."
„Al zijn doen werd in de eerste plaats be-
heerscht door zijne liefde voor de vrijzinnige
beginselen."
De N. Rott. Ot. (vrij-lib.): „Met hem is een
van die spaarzame figuren heengegaan, die
ons land in een moeilijk tijdsgewricht, als
thans wordt beleefd,, minder dan ooit missen
kan." „Zijn politiek was dié van de rechte
lijn, waarin voor schipperen geen plaats was
I en die van geen zijpaden weten wilde." „Ziin
verscheiden zal niet minder dan dat van ds.
Bos, met wien hij ondanks zoo veel verschil
toch ook zoo veel overeenkomst had, een
- leegte achterlaten, die niet spoedig zal aange
vuld kunnen worden."
der Interparlementaire Unie
massieve trappen hun terrein. In de midden-
linie blonk ae rechtshalf Hordijk uit. Ook de
spil was best. In de voorhoede sloot alles
uitstekend. Alleen Güpfert had het zwaar te
verantwoorden tegen den rechtshalf van Alc
maria en presteerde gisteren heel weinig. De
rest was vooral wat vlugheid, doorzetten en
schot betreft, verre de meerdere van Alcmaria.
Bij onze stadgenooten verrichtte de keeper
uitmuntend werk, evenals de backs. In de
middenlinie deden de spelers niet voor elkaar
onder. Rechtshalf vooral verdedigde taai.
Ook de linkshalf bleek op die plaats zeer
goed te voldoen. Spil hard werker. De voor
hoede had een zware taak. Rechts vlotte het
beter dan links. Alle spelers hebben, vooral
na de rust, taai volgehouden. Daarvoor hul
de. Na afloop schenen een aantal opgescho
ten jongens zin te hebben in een kleine ma
nifestatie tegen Ajax. Door 't kalm optreden
van enkele ouderen liep alles echter goed af.
Z. V V. won gisteren in Amsterdam van
D. E. C. met 42. Spartaan en A. F. C.
speelden een puntloos gelijk spel.
Alkmaar won gisteren van West-Frisia
II (Enkhuizen) met 6—2. Stand met rust
32.
A.s. Zondag krijgen wij nu een plaatselijke
ontmoeting en wel Alcmaria-Victnx IIAlk
maar I. Als beide elftallen dan geheel vol
ledig uitkomen, kan dit een interessante wed
strijd worden.
UITVOER VAN FRUIT.
De Ned. Vereeniging van fruit-exporteurs
te Tiel heeft aan den minister van landbouw
een telegram gezonden naar aanleiding van
het besluit dat 70 pet. der zure appelen in
het land moet blijven. In het telegram wordi
o. a. gezegd: De handel zat nog met groote
partijen, welke met meer dan de helft verlies
moeten worden opgeruimd of verrotten. Zij,
die van de boeren kochten en gezorgd heb
ben dat er dezen winter voorraad voor het
binnenland is, worden nu de dupe. De min
derwaardige soorten, welke direct aan bederf
onderhevig zijn, kunnen nu ook niet weg.
i iet wordt zoo een chaos, welke( ons met on-
dreigt
INLIJVING MILITIELICHTING 1917.
In het tijdvak van 1620 December 1916,
zullen van de militielichting 1917 worden in
gelijfd:
1. de dienstplichtigen, toegewezen aan hei
eerste bataljon van een der regimenten gre
nadiers en jagers of aan een der overige regi
menten infanterie;
2. de dienstplichtigen, toegewezen aan de
compagnieën wielrijders.
In deze inlijving zullen niet worden begre
pen de dienstplichtigen, die in het bezit zij11
van het in art. 70 der militiewet bedoelde be
wijs van voorgeoefendheiddeze zullen twee
maanden later worden ingelijd.
MILITIELICHTING 1917.
Te Amsterdam is een voorloopig comité
gevormd onder den naam „Lichting 1917"
1 Iet stelt zich ten doel actie te voeren 'tegen
de „Commissie Landstorm 1909," welke po
gingen iu het werk stelde de militieücnung
1917 vóór de iandstonh-Iichting 1909 in
dienst te doen treden.
Het Comité „Lichting 1917" zal trachten
zijn bemoeiingen over het geheele land uit te
strekken.
Het secretariaat is gevestigd bij den heer
E. B. Bros8ois, Brouwersgracht 90, Amster
dam.
VREDESKAARTEN.
Door den Ned. Anti-oorlogsraad zullen te
gen Kerstmis of Nieuwjaar kaarten worden
verspreid, die nevens den gebruikelijken ge-
lukwensch, welke men elkander die dagen
toezendt, uitdrukking zullen geven aan de
hoop en de verwachting dat in 1917 een eind
aan den oorlog zal komen. De kaarten zullen
dit niet alleen in woord, maar ook in beeld
doen bedrijpen.
UITGEVAREN.
Zaterdag zijn uit IJmuiden in het geheel 41
stoomkoraers in couvooicn naar zee vertrok
ken, alsmede 1 beugschip en 3 haringsche
pen, welke laatste echter buiten het verband
der IJmuider vloot varen eu du3 niet in ééne
der convooiklassen ingedeeld waren.
dergang
INL1
BINNENLAND.
Mr. TVDEMANN OVERLEDEN.
Zaterdagmiddag onder ifflvarenbeek met
eenige andere hecren op jacht zijnde, is het
Kamerlid Mr. Tydeman Jr. plotseling over
leden, vermoedelijk aan hartverlamming.
De overledene, Mr. Meinard Tydeman,
werd 6 Maart 1854 te Tiel geboren en pro
moveerde in 1880 tot doctor in de rechtswe
tenschap, Hij vestigde zich als advocaat en
procureur te Breda. Van 1883 was hij school
opziener in het dictrict Zevenbergen tot 1894.
In Breda werd hij eerst kantonrechter-plaats-
vervanger, later rechter-plaatsvervanger. In
December 1891 werd mr. Tydeman In het
kiesdistrict Tiel tot lid der Tweede Kamer ge
kozen. Het district vernieuwde telkens zijn
mandaat, zoodat hij in December a.s. zijn 25-
jarig Kamerlidmaatschap zou hebben her
dacht.
Als commissaris der Neder landsche Heide
maatschappij en ook in privé hield hij zich
met ontginning en boscncultuur bezig.
Verder was de heer Tydeman nog voorzit
ter der Raden van beroep voor de pereoneele-
en vermogensbelasting, lid van het college
voor de zeevisscherijen, lid der staatscom
missie voor de jacht en van die voor de elec-
riciteit. Hij was voorzitter van de Neder-
landsche afdeeling der Nederlandsch-Belgi-
sche Commissie en secretaris van de Nedcr-
Uetneagd nieuws.
ONBEVOEGD UITOEFENEN
DER GENEESKUNDE?
De Leidsche politie wil uitgemaakt zien of
somnambulisme en magnetisme als genees
kunde is te beschouwen. Door een pol.-inspec-
teur is proces-verbaal opgemaakt tegen een
somnambule en een magnetiseur, die zitting
hielden en patiënten behandelden. Hij liet
zich onderzoeken door den slapende som
nambule. Hem werd na afloop gemagneti
seerd water voorgeschreven en voor dit on
derzoek 2.50 gevraagd.
DE KONINGIN-MOEDER AAN EEN
GROOT GEVAAR ONTSNAPT.
Door den sterken wind knakte in het
Haagsche Bosch, in het verlengde van de
Laan van Nieuw Oost-Indië, een zware boom
ut Het vallende deel kwam met geweld op
den grond neer; een ondeelbaar oogenblik te
voren was het rijtuig waarin de Koningin-
Moeder gezeten was, die plaats gepasseerd,
zoodat Hare Majesteit aan een groot gevaar
is ontsnapt.
Het gebeurde veroorzaakte ook overigens
geen persoonlijke ongelukken.
KORTE BERICHTEN.
Beroepen tot 'predikant bij de herv.
gemeente te Sleen de heer Brinkerink, candi-
daat te Bovenkarspel.
Aangezien dë genomen proef met ver
strekking van schaapvleesch als geslaagd
kan worden beschouwd, zal eenmaal per
week dit vleesch aan de korpsen van het leger
worden verstrekt.
Een zekere K. uit Siebengewald, die
voor zijn overleden kindje uit Goch een dood
kistje nad gehaaid, is toen hij weder vlak bij
de Nederlandsche grens was, door de Duit-
sche grenswacht doodgeschoten.
Zaterdagmorgen werd aan een lan
taarnpaal te Stellendam opgehangen gevon
den een vermagerd giggetje met tusschen de
voorpooten een bordje, waarop stond: Nood
kreet! Geeft ons regeeringsmaïs 1
-— Prins Hendrik is Zaterdag in Amster
dam geweest ter bijwoning van een vergade
ring van het hoofdbestuur van de Ned.
Padvindersvereeniging.
Bij bet grondwerk aan den Zuiderzee
dijk te Waardpolder viel een werkman van
een der kipkarren. Hij kwam in de weeke
modder terecht en stikte onmiddellijk.
Om strijd tusschen de belde Orleksche
legers om 't bezit der stad Ekaterini te voor
komen, men was zelfs reeds slaags geweest,
hebben de Oeallieerden die plaats bezet.
Keizer Frans Jozef heeft het als zijn
wensch uitgedrukt, dat ook aan OaliciS
zelfbestuur zou worden toegekend.
Een Duilsche onderzeeër is op de West
kust, van Jutland vast geloopen. Daar men
hem niet meer kan vlot krijgen, wérd hij lot
springen gebracht, de bemanning werd door
torpedobooten opgenomen.
Oostenrijk gaat, naar alle waarschijn
lijkheid, een vijfde oorlogsleening uitgeven.
Mgr. Anton Stillemans, bisschop van
Gent, is op 84-jarigen leeftijd overleden.
Luit.-generaal sir Bryan Mahon, gewe
zen bevelhebber van het Britsche leger in
Macedonië en laatstelijk in Westelijk Egyp
te, is met het opperbevel in Ierland belast.
De Duilsche Rijksdag is tot lf Febru
ari 1917 verdaagd.
De Russen leggen een nieuw mijnen
veld in de Alandszee, dicht bij de Zweedsche
territoriale wateren.
Op het Noorsche eiland Bjömö zijn ko-
lenbeddingen tot 2 Meter dikte gevonden.
Men1 gaat ze nog onmiddellijk dezen winter
ontginnen.
Een Engelsch blad vertelt van den sol
daat wiens vader en drie broeders aan het
front zijn gesneuveld en wiens moeder en
zuster bij een Zeppelinaanval zijn omgeko-
men. Hij zelf is drie maal gewond1.
BUITENLAND.
KORTE BERICHTEN.
Polen is tot zelfstandig koninkrijk ver
klaard, de grenzen zullen later door Dultsch-
land en Oostenrijk worden vastgesteld, zegt
een proclamatie van den Gouverneur-Gene
raal.
- Van den toestand in Dultsch-Oost-Afri-
ka zegt het Britsche legerbericht dat de
Duitsche troepen door de Belgen uit Tabora
verdreven, in een vrij heet en' eenigszins ver
ward gevecht met ae Engelschen zijn. Ze
vallen met een overmacht van 3000 man ge
neraal van Deventer» leger aan en pogen
door te breken.
Het bericht van den Griekschen admiraal
aan de regeering dat de Angetikl en de Kiki
lssaia wel degelijk dbor een Duitschen on-
derzeetr zijn getoipilleerd, heeft, volgens
Havas in Athene geweldigen indruk ge
maakt Het Duitsche gezantschap wordt
door militairen bewaakt
In een Engelsche munitiefabriek had
een ontploffing plaats, één persoon werd ge
dood cn vier zijn gewond.
Het Amerikaansehe vllegercorps in het
Fransche leger zal waarschijnlijk dezen
naam officieel verliezen. De regeering te
Washington moet er middellijk bij de Fran
sche op hebben aangedrongen het corps niet
zoo in de communiqué's te noemen, daar men
in Duitschland, volgens haar berichten, ging
denken, dat Amerika niet meer onzijdig is.
Een bericht uit de „Morgenpost" meldt,
dat de Duitsche censor te Mühlhausen (in
den Elzas) aan de bladen heeft verboden de
Rifksdagdebatten over de censuur, de on
rechtmatige aanhoudingen enz. op te nemen.
Het hoog militair gerechtshof heeft gis
teren het hooger beroep van den heer Lieb-
knecht tegen zijn veroordeeling verworpen.
Uit Boekarest wordt gemeld dat gene
raal Zaloetsjoeky, de opperbevelhebber van
het Russisch-Roemeensche leger in de Do-
broedzja, is vervangen door generaal Sacha-
rof, die totdusver in Galicië onder Broessilof
heeft gevochten.
AMERKAANSCH SCHIP
GETORPILLEERD.
LONDEN, 6 Nov. Het Noorsche stoom
schip „Tromp" heeft 30 man van de equi
page aan wal gezet, afkomstig van bet
Amerikaansehe stoomschip „Lanao'\ dat
28 October door een Duitschen onderzeeër
in den grond geboord werd.
Nederland.
DE „ZEELANDIA".
AMSTERDAM, 6 Nov. Het stoomschip
„Zeelandia" tan de Kon. Holl. Lloyd, zal
a.s. Woensdag vertrekken.
EEN REMBRANDT VERBRAND.
's-HERTOGENBOSCH, 6 November. De
's-Hertogenbossche Courant verneemt uit
Valkenburg, dat in de villa Wijckerveld te
Maastricht van de firma Zuiderhoudt, door
een binnenbrand een schilderij van Rem
brandt, „De Engel der Wrake", is ver
koold. De schilderij vertegenwoordigde
een waarde van 100.000.
BRANDSTICHTING?
DORDRECHT, 6 Nov. Gisterenmorgen
zagen eenige burgers rook komen uit net
dak van een perceel aan de Voorstraat,
waarin het meubelmagazijn van de firma
Buis gesetigd is. De heer B. had het even
te voren verlaten en werd teruggeroepen
door burgers en politie, terwijl hij nog in
de Voorstraat liep. Bij het openen van
het magazijn bleek dat de geheele boven
verdieping in lichte laaie stond. Door de
politie werd de brand gebluscht. De heer
B. is, daar de brand onder verdachte om
standigheden plaats had, in voorloopig ar
rest gehouden.
VERSCHIL OPGELOST.
AMSTERDAM, 6 Nov. De algemeene
Zeemansbond deelt mede, dat het verschil
met den civielen dienst van den Holland-
schen Lloyd is opgelost. Het minimum
loon is met 5 per maand verhoogd. He
denmorgen zijn de varensgezellen aange
monsterd.
DE ZAAK SCHRöDER
VOOR DEN 1 iOUüEN RAAD.
DEN HAAG, 6 Nov. De Hooge Raad
vernietigde het arrest vau het Amsterdam-
sclie Gerechtshof, waarbij de heer J. C.
Scliröder, hoofdredacteur van „De Tele
graaf", werd vrijgesproken van liet in ge-"
vaar brengen van de onzijdigheid van den
Staat door een artikel betreffende „De
Schurken van Europa" en verwees de zaak
voor nieuwe behandeling naar het Ge
rechtshof te 's-Gravenhage. Het cassatie
beroep, eveneens van den procureur-gene
raal bij het Amsterdamsche Gerechtshof te
gen het ontslag van rechtsvervolgmg van
genoemden heer Schröder met betrekking
tot zijn artikel „Perscamarilla", werd door
den Hoogen Raad verworpen, zoodat in
deze het ontslag van 1 rechtsvervolging in
stand blijft.
KAMERVERKIEZING.
Naar wij vernemen is door de afdeeling
Alkmaar der S. D. A. P. de propagandist dier
partij alhier, de heer Westerhof, candidaat
gestel dvoor de a.s. Kamerverkiezing.
INGEZONDEN STUKKEN.
CIJFERS VAN DE NACHTUIL.
Waarde Redactie.
In uw blad van verleden week, dat mij
door uitstedighcid eerst heden bereikte, wor
den de door mij gepubliceerde cijfers der
broodprijzen weliswaar niet onjuist ge
noemd, maar door het geven van andere cij
fers toch in een verkeerd daglicht gesteld. U
zult mij daarom vergunnen een enkele opmer
king te maken.
Als lid van de Gedeputeerde Staten Van
Friesland en ex-directeur der groote coöpe
ratie „Excelsior" kan ik over broodprijzen en
broodvoorziening in ons gewest wat meepra
ten. Het is u wellicht niet onbekend dat op
mijn initiatief de eerste Provinciale Keurings
dienst tot stand kwam en dat ik het genoegen
heb, dien als voorzitter van de desbetreffende
ad hoc-commissie voortdurend gade te slaan.
Daardoor komen heel wat kwade praktijken
van particuliere, d. w. z. winstzoekende bak
kers mij onder 't oog.
Ter zake.
De cijfers, gepubliceerd door het bestuur
van de coöperatie „Voorwaarts", zijn te vin
den in mijn brochure „De Coöperatie en dc
Oorlog", welk boekje bij de „Voorwaarts"
wel verkrijgbaar zal zijn. Het is niet doenlijk
in een ingezonden stuk de zeer krasse bewij
zen van ae zegenrijke werking der Coöpera
tie, vooral in deze dagen, op te nemen. Wel
licht vindt de redactie aanleiding op andere
manier de lezers met „feiten" in kennis te
stellen. Maar wat „Voorwaarts" publiceerde,
is volstrekt niet het meest sprekend.
Het is intusschen onaanvechtbaar juistl
De broodprijzen liepen over het bekende
oorlogsbrood (50 procent tarwebloem) einde
