DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
BistribiitiB >an Regceringsrijst.
MAANDAG
20 NOVEMBER.
JNo. 274.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 1,franco door het geheele Rijk fl,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel S 0.12} Bij groote cóntracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSJER ZOON, Voordam C 9.
Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden.
ALKMAAR, 20 November.
„De Serviërs schieten aardig op, ze staan
„nog maar een zestal K.M. van Monastir ver
wijderd en bieden de Bulgaren niet spoedig
„tegenstand, dan zullen ze weldra tot die Ma
cedonische stad zijn doorgedrongen".
Zoo schreven we Zaterdag. Het heeft aan
Duitsch-Bulgaarsche pogingen om tegenstand
te bieden, niet ontbroken, maar die pogingen
hebben gefaald en de Serviërs zijn Monastir
binnengerukt. Hoe ernstig de pogingen, om
de oprukkende Serviërs tot staan te brengen,
zijn geweest, blijkt uit het Duitsche stafbe-
richt van Zaterdag, volgens hetwelk de Duit
sche generaal Otto von Below de leiding had,
die met medewerking van een Pommersch re
giment een verloren stelling had heroverd en
daarvoor door den Keizer extra was gehul
digd. Men heeft te Sofia stellig niet gedacht
dat men de stad, welke men bijkans een jaar
heeft bezet, immers den 4den December 1915
trokken de Bulgaren er binnen, zou moeten
prijs gevennog maar enkele dagen geleden
verklaarde de Bulgaarsche opperbevelhebber
het verdedigingsfront sterk genoeg om den
tegenstander het verder opdringen te belem
meren. Nu meldt men van Duitsche zijde, dat
men geen buitengewoon groot belang meer
aan het behoud der stad hechtte, dat zij heel
ongunstig is gelegen, dat het behoud doel-
looze offers zou hebben gevergd, toen de om
ringende hoogten in Servische handen waren
gevallen, dat er wel politieke bedenkingen te
gen de ontruiming werden ingebracht, maar
dat tenslotte de militaire overwegingen den
doorslag hebben gegevendoch dat alles is
slechts een doekje voor het bloeden. Men
heeft zijn best gedaan, om het verlies van de
hoogten, welke de stad beheerschen, te voor
komen, doch dit is mislukt. En ondanks de
politieke bedenkingen heeft men de stad moe
ten prijsgeven. Welke die bezwaren van
staatkundigen aard waren, valt licht te ra
den. In de eerste plaats en dit geldt voor
de middenmogendheden en hun bondgenoo-
ten even zwaar maakt de ontruiming van
een stad altijd een slechten indruk. Ten twee
de geeft de verovering den landen der entente
nieuwen moed. Ten derde hebben de Serviërs
weer een stad op hun gebied gekregen, waar
van ze wij wezen hierop Zaterdag ook
reeds een hoofdstad kunnen maken, al is
het dan ook geen oud-Servische stad, maar
èen Macedonische. En ten vierde zijn de Bul
garen een stad kwijt geraakt, welke zij o zoo
gaarne hadden willen behouden zij hebben
een troefkaart in het oorlogsspel verspeeld.
Thans dient afgewacht of de Serviërs hier
den strijd verder in hun voordeel kunnen
voortzetten, of wel dat ook voor hen de on
gunstige ligging der stad een nadeel blijkt,
welke hen verhindert verder op te rukken.
Voor de Roemeniërs wordt de toestand nu
zeer zorgelijk. De Duiischers en Oostenrijkers
hebben den spoorweg Orsawa-Crajowa be
reikt, zitten dus midden in Walachije, aan de
lijn, die naar Boekarest leidt. Reeds Zaterdag
maakten we melding van een Timesbericht
over een overleg tusschen v. Hindenburg, v.
Falkenhayn en v. Mackensen te Belgrado en
over de noodzakelijkheid, dat Rusland hulp
biedt. Blijft die hulp uit, dan zal de taaie te
genstand, welke de Roemeniërs, ook blijkens
de legerberichten der middenmogendheden
bieden, wel vruchteloos blijken. Elke nieuwe
stap vooruit, dien de middenmogendheden
kunnen doen, beteekent een verergering in
den toestand voor Roemenië. En de operaties
in de Walachysche vlakte zijn voor den aan
valler gemakkelijker dan die in de bergen 1
De regen- en windvlagen, welke wij ook
hier hebben genoten, deden hun invloed gel
den op het krijgsbedrijf aan Ancre en Som-
me. Het storm- en regenachtige weer maakte
elke belangrijke actie onmogelijk en een ver
andering van beteekenis trad niet in. Alleen
drongen de Engelschen door tot de buiten
wijken van Grand court, welke plaats tot dus
verre in de Duitsche linie lag en waar vol
gens de laatste berichten met bommen'wordt
gevochten.
Van het Oosten geen ander nieuws, dan dat
de Russen een Zeppelin hebben neergeschoten
nabij Samy, dat aan den spoorweg naar Ko-
wel gelegen is.
Uit Griekenland wordt gemeld, dat men
bezig is met de vaststelling van de neutrale
zone tusschen nieuw- en oud-Griekenland,
dat de Grieksche regeering weigerde kanon
nen, geweren, granaten en wagens uit te le
veren, en verklaarde ten koste van alles bij
die weigering te willen blijven en dat de
Fransche minister-president Briand koning
Konstantijn schriftelijk in overweging heeft
gegeven, zich los te maken van Duitsche in
vloeden en de vriendschappelijke betrekkingen
met de entente te herstellen, zonder de onzijr
digheid prijs te geven.
KORTE BERICHTEN,
Monastir is door de Geallieerden geno
men.
De Russen hebben een Zeppelin naar
beneden geschoten en 26 leden der beman
ning gevangen genomen.
De storm heeft aan de lersche kust groo
te verwoestingen aangericht verscheidene
stoombooten zonken1, menschenlevens gingen
verloren.
Volgens Reuter hebben de eigenaars van
de door de „Deutschland" in den grond ge
varen sleepboot een proces tegen de Oceaan-
reederij ingesteld.
In Archangel is een Russisch munitie
vaartuig in de lucht gevlogen, door de ont
ploffing werd zeer veel schade aangericht, er
zijn 150 menschen gedood en 650 gewond.
Keizer Frans Jozef is nog steeds onge
steld.
Het schijnt dat de Entente zeer zware
eischen aan Zwitserland heeft gesteld, o.a.
het uitvoerverbod van alle machines en- onder
deden.
De brouwerijen te Miinchen zullen van
af 15 dezer nog slechts de hedft der hoeveel
heid bier, die anders wordt verbruikt, leveren.
De vereeniging van Duitsche zinkleve-
ranciers maakt bekend, dat zij met toestem
ming van de oorlogsgTondstoffenafdeel ing,
voorloopig tegen onveranderde prijzen blijft
leveren.
NEDERLAND.
MAÏS.
Gedurende deze week zal de prijs van maïs,
uitsluitend bestemd om aan gemeentebesturen
te worden verstrekt voor ruiling tegen rogge
van den oogst 1916, bedragen voor alle soor
ten 235 per last van 2000 K.G. of 8.22%
per 70 K.G., zoowel te Rotterdam als te Am
sterdam te ontvangen.
AARDAPPELEN.
De St. Ct. deelt mede, dat in de beschikking
betreffende den maximum-inkoopprijs voor
aardappelen van zand- en veengrond moet
worden gelezen in plaats van 535 per wa
gon, 530 per wagon.
POST NAAR ENGELAND.
Het postbestuur heeft besloten dat de post
voor en over Engeland wegens staking van
den dienst der maatschappij „Zeeland" met
andere booten zal worden verboerd. We
gens ongeregelde tijdstippen van afvaart de
zer booten kunnen de tijdstippen van verzen
ding niet vooraf bekend worden gemaakt.
UITVOER VAN ZUURKOOL.
De minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft bepaald, dat de Rijkscommissie
van Toezicht, als bedoeld in artikel 6 der sta
tuten van de Vereeniging „Groenten-Centra
le", van 18 November 1916 af consenten zal
kunnen verleenen voor den uitvoer van zuur
kool.
Nadere bijzonderheden vermeldt „St. Crt."
no. 271.
HET WEGVOEREN VAN BELGEN NAAR
DUITSCHLAND.
Door het Tweede Kamerlid, de heer J. E.
W. Duijs zijn tot den minister van buiten-
landsche zaken de volgende vragen gesteld
1. Is het aan de regeering bekend, dat se
dert eenigen tijd de Duitsche overheid dui
zenden inwoners van het bezette gebied van
België gewelddadig naar Duitschland laat
wegvoeren?
2. Is 't juist, dat betreffende den terugkeer
van Belgische vluchtelingen, waarvan dui
zenden thans gedeporteerd worden naar
Duitschland, destijds overleg is gepleegd tus
schen de Nederlandsche regeering en het
Duitsche opperbestuur, blijkens eene publica
tie van den heer Zimmerman, burgemeester
van Rotterdam, de dato 17 October 1914?
3. Is het juist, dat bij dit overleg de Duit
sche regeering zich tegenover de Nederland
sche regeering verbonden heeft, o.a. de terug
gekeerde vluchtelingen niet naar Duitschland
te vervoeren, zooals blijkt uit eene officieele
publicatie van onzen Nederlandschen consul-
generaal te Antwerpen, den heer J. A. van
den Bergh, de dato 17 October 1914?
4. Acht de regeering, indien bovenstaande
feiten juist zijn, hier aanwezig een1 woord
breuk aer Duitsche. overheid tegenover onze
Nederlandsche regeering begaan, en zoo ja,
welke stappen denkt de regeering te doen of
heeft zij bereids gedaan om het eens gegeven
woord der Duitsche overheid tegenover haar
te doen eerbiedigen
DE VAART OP ENGELAND.
Het postbestuur heeft besloten, dat de post
voor en over Engeland wegens staking van
den -dienst der Maatschappij „Zeeland" met
andere stoombooten zal worden vervoerd.
In verband met de ongeregelde tijdstippen
van afvaart, kunnen de tijdstippen niet vooraf
worden gemeld.
BELGISCHE OORLOGSWEEZEN.
Reeds sedert geruimen tijd bestaan hier te
lande plannen om gelden bijeen te brengen
voor den bouw van een Nederlandsch Pavil
joen in het door Koningin Elisabeth van Bel
gië te stichten weeshuis voor Belgische oor
logsweezen. De watersnood in Januari, die
dep onmiddellijken en krachtdadigen steun
van alle Nederlanders vereischte, heeft deze
plannen tijdelijk op den achtergrond gedron
gen, doch eerstdaags zal door het voorloopig
comité, dat zich tot het bovenvermelde dèel ge
vormd heeft, een vergadering worden gehou
den, ten einde met spoed de begonnen werk
zaamheden voort te zetten.
Het voorloopig comité meldt, dat ook Ame
rika en1 andere landen zich de stichting van
een paviljoen in genoemd weeshuis ten doel
stellen, waarvoor uit de betrokken landen
reeds belangrijke giften zijn ingekomen, en het
vertrouwt dat ook Nederland niet zal achter
blijven om door stichting van een Neder
landsch Paviljoen blijk te geven van zijn groo
te sympathie met het door Koningin Elisabeth
opgevatte plan.
BINNENLAND.
DJAMBI.
De correspondent van de Tel. deelt mede,
dat de directeur van het Binnenlandsch Be
stuur uit Djambi is teruggekeerd.
De correspondent te Soerabaja van het
Hbld. seint d.d. 17 Nov.: De resident van
Djambi deelde officieel mede: de controleur
van Moeara Tebo telegrafeerde den 14den
November, dat eene patrouille inlanders on
der bevel van Pati Idman van Telok Kwali
den voomaamsten aanvoerder der opstande
lingen op Batang Hari, Haken Abdul Latip
geheeten, met negen aanhangers gearresteerd
heeft
NOORD-HOLLAND.
In hun antwoord op het afdeelingsverslag
inzake de electriciteitsvoorziening ontkennen
Gedeputeerde Staten, dat zij reeds het voor
nemen hadden een provinciaal bedrijf te stich
ten, toen de aandeelen der Kennemer Electri-
citeits Mij. werden overgenomen. Evenmin is
het puist dat zij toen de gedachte hebben op
gewekt bij de Staten, dat de huidige toestand
der maatschappij zou bestendigd worden.
Niet zonder bevreemding hebben Gedeputeer
den den wensch van eenige leden in dien
geest vernomen. Er moet een eind gemaakt
worden aan de mogelij kbeid, dat een kleine
minderheid der aandeelhouders de provincie
zou kunnen tegenwerken. De vennootschaps
vorm zou boven eigen beheer slechts dan
voorkeur verdienen, wanneer tegen dezen
laatsten vorm onomstootelijk vaststaande be
zwaren bestonden, ook omdat de vennoot
schapsvorm niet voor een lichaam als de pro
vincie maar voor particulieren in het leven is
geroepen.
De overgang van het bedrijf zal geep be
langrijken invloed ondervinden van de alge-
meene duurte. Wachten tot normale tijden
zijn weergekeerd is dus niet noodig.
Over de overnemingssom kunnen de Staten
nader beslissen, als daarvoor geld wordt
aangevraagd. Deskundig advies zal worden
ingewonnen over de vraag of betaling van
overgangsrechten zal kunnen worden verme
den.
Een rijksconcessie voor de provincie is on-
noodig. Het gevaar, dat de rijksconcessie der
Kennemer Electr. Mij. eventueel slechts onder-
bezwarende voorwaarden aan de provincie
zou kunnen worden overgedragen, achten Ge
deputeerde Staten denkbeeldig. Wanneer over
heidsinmenging een belemmerenden invloed
op het bedrijf zou uitoefenen bij eigen beheer,
dan geschiedt hetzelfde bij den genootschaps-
vorm. De ontwerp-bedrijfsverordening en de
ontwerp-instructie zijn echter zoo geredi
geerd, dat voldoende elasticiteit is gewaar
borgd.
Gedeputeerden vertrouwen opgewassen te
zijn tegen de vermeerdering der werkzaamhe
den door de stichting van het provinciaal be
drijf. Het dagelijksch toezicht zal uitgeoefend
worden door den voorzitter van Gedeputeer
de Staten en door het gedelegeerd lid van den
raad van toezicht. Indien (je wekelijksche ver
gaderingen van het college van Gedeputeer
den onvoldoende mochten zijn, zal hierm ver
andering worden gebracht.
Overneming van de centrales van Amster
dam en Haarlem achten Gedeputeerden voor
loopig niet mogelijk.
Gedeputeerde Staten houden vast aan him
plan, om in Den Helder een nieuwe .centrale
te bouwen, omdat marine in elk geval een
centrale daar noodzakelijk acht, omdat de be
drijfszekerheid grooter wordt en omdat de
exploitatie eener hoogspanningsleiding van
het zuiden uit op den duur veel voordeeliger
zal zijn dan die der te bouwen centrale, doch
dat toch vermoedelijk geruimen tijd zal moe
ten verstrijkep voor dit het geval is. Voor
den aanleg der 70 K.M. lange leiding met
zeer hooge spanning en voor de onderstati
ons zou 800.000900.000 noodig zijn en
daar het debiet in de .weinig bevolkte streek
tusschen Alkmaar en Den Helder, waarvoor
de leiding zou moeten dienen, in de eerste ja
ren wel gering zal blijven, kan de leiding ge
durende dien tijd niet dan met verlies worden
geëxploiteerd. Wanneer met behulp van de
centrale te Den Helder het debiet in dat deel
der provincie langzamerhand opgevoerd
wordt tot zulk een peil, dat de aanleg van de
hoogspanningsleiding onmiddellijk rendabel
kan worden gemaakt, dan zou op dat tijdstip
tot dien aanleg kunnen worden overgegaan,
te meer wijl alsdan de centrale vermoedelijk
nagenoeg afgeschreven zal kunnen zijn.
Gedeputeerden geven in elk geval de voor
keur aan een centrale in Den Helder boven
een in het midden der provincie. Zij verwach
ten voorts dat op den duur gemeenten als
Uithoorn, waar een kleine electrische centrale
bestaat, zullen inzien dat het voordeeliger
uitkomt zich aan het hoogspanningsnet der
provincie aan te sluiten en de eigen centra
les zullen stop zetten.
Aan de mogelijkheid om de kracht van het
water, dat bij eb en vloed door het Marsdiep
gaat, op voordeelige wijze te benutten ten be
hoeve der opwekking van den stroom, wordt
getwijfeld;.
Overbrenging van de centrale te IJmuiden
naar de Zaanstreek verdient geen aanbeve
ling, daar dan twee groote electrische stati
ons in elkanders nabijheid zouden liggen.
Sedert het overnemen van de aandeelen der
K. E. M. is door deze maatschappen aan uit
breidingswerken uitgegeven 1.194,300.
Het ligt in de bedoeling dat de aandeelen
der H. E. M. met inbegrip van het dividend
over 1916 zullen worden overgenomen. Se
dert den aanvang der definitieve onderhan
delingen met de H. E. M. heeft deze maat
schappij geen aandeelenuitgifte in de gewo
nen zin des woords gedaan. De volgens de
balans op 31 December 1915 nog niet ge
plaatste aandeelen ad 50.000 waren n.l. als
waarborg voor schuld gedeponeerd ten kan
tore der Heemaf, welke maatschappij zich het
recht had voorbehouden deze aandeelen ten
allen tijde tegen goedschrijving van de schuld
over te nemen. Zij heeft dat eerst na het be
gin van het boekjaar 1916 gedaan om niet
door overneming der aandeelen tegen het ein
de van het jaar 1915 met het uitzicht op een
flink dividend, de H. E. M. met een extra-uit-
keering te belasten. Gedeputeerden stellen
voor ook de na 1 Januari geplaatste aandee
len over te nemen met 5 pet. rentevergoeding,
behalve den prijs van 115 pet.
ON DERWIJ S-SALARISSEN.
Te Den Haag is Zaterdag een druk bezoch
te vergadering getiouden van openbare en bij
zondere onderwijzers (essen), ter bespreking
van de urgentie der herziening van de onder
wijzersalarissen.
Aanwezig waren o.a. ook de heeren Goe
man Borgesius, voorzitter, en De Muralt, Ot
to, De Jong, Juten en Bongaerts, leden van
de Tweede Kamer, J. A. de Wilde, lid van
den gemeenteraad te 's-Gravenhage, en Van
Ruyven en Wulften Palthe, schoolopzieners te
Den Haag en Maassluis. De minister van bin-
nenlandsche zaken had bericht van verhinde
ring gezonden. Van verschillende zijden wa
ren sympathiebetuigingen ingekomen.
Sprekers waren de heer mr. D. Fock, lid
der Tweede Kamer, G. Holle, hoofd der
school te Berkhout, dr. J. Th. de Visser, Ka
merlid, en de oud-minister Treub. Met alge-
meene stemmen werd ten slotte een motie
aangenomen.
Gemengd nieuws.
DROGEN VAN BOERENKOOL.
Naar in „De Tuinbouw" wordt vermeld,
heeft het Centraal bestuur van den Nederland
schen Tuinbouwraad aan den minister ver
zocht een regeling te treffen, waarbij het dro
gen van boerenkool wordt toegestaan en daar
bij ook gedeeltelijke uitvoer van het gedroog
de product.
Zooals de toestand thans is, wordt slechts
in zeer bijzondere omstandigheden vergun-
De BURGEMEESTER der gemeente ALK
MAAR gelast, krachtens bekomen aanschrij
ving, den onderstaanden milicien1, om zich bij
zijn korps te vervoegen, ten einde in werkelij-
ken dienst over te gaan
Zeemilitie (Marine-kazerne te Amsterdam)
2 Januari 1917: PIETER NiICOLAAS
PRONK.
Alkmaar, 20 Nov. 1916.
De Burgemeester voorn.
G. RIPPING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen ter algemeene ken
nis, dat in het gemeenteblad van Alkmaar, no.
507, is opgenomen het besluit van dien raad
dier gemeente van 25 October 1.1., waarbij is
•vastgesteld eene
VERORDENING OP HET BE
HEER VAN HET DISTRIBUTIEBE
DRIJF IN DE GEMEENTE ALK
MAAR.
Welke verordening, heden afgekondigd, ge
durende drie maanden ter gemeente-secretarie
ter lezing is nedergelegd en aldaar tegen be
taling van ƒ0.15 in afdiruk is verkrijgbaar
gesteld.
Alkmaar, 20 November 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONiATH, Secretaris.
De Wethouder, Voorzitter der Commissie
van Bijstand voor het Distributiebedrijf te
Alkmaar, brengt ter algemeene kennis van de
ingezetenen, dat van heden af bij de verschil
lende winkeliers hier ter stede REGEE-
RINGSRIJST verkrijgbaar is, tegen den
prijs van i4 cent per 34 K.G.
VOORSHANDS MAG DIT ARTIKEL
ALLEEN AAN INGEZETENEN WOR
DEN VERKOCHT.
ALKMAAR, den 20 Nov. 1916.
Dé Wethouder voornoe id,
A. F. THOMSEN.
ning gegeven, boerenkool te drogen; echter is
uitvoer van het verwerkt artilQ
niet toege
staan.
VERPLAATST.
De surnumerair der belastingen L. W.
Boogerman uit de directie Rotterdam is met
ingang van morgen ontheven van zijn deta
cheering ter inspectie Sittard en met dien da
tum werkzaam gesteld aan de inspectie Alk
maar.
TEGEN HET SMOKKELEN.
Met het oog op de voortdurende smokke
larij aan onze oostelijke grens zullen
meerdere strafmiddelen worden toegepast.
Vreemdelingen, éénmaal op smokkelarij be
trapt, zullen geen vergunning meer bekomen
om in de grensgemeenten te worden toegela
ten.
Ook bestaat het plan aan personen wegens
smokkelarij veroordeeld, de vergunning om
regeeringsartikelen te bekomen, in te trekken.
Bovendien kan een voorstel tot uitwijzing
uit het in staat van beleg verkeerend gebied
geschieden van ieder, die verdacht wordt Yan
direct of indirect bij de smokkelarij betrokken
tè wezen zonder daarom aangehouden behoe
ven te zijn.
HOOI.
De hooihandel was in de afgeloopen week
te Kampen en in de omstreken slap, en daar
door de verzending gering. De prijzen ble
ven vast; voor Kampereilander hooi werd
2730 betaald, voor eerste soort binnen-
hooi 22—25 en voor tweede soort 921
per 500 K,G.
POSTZEGELS.
In een postzegelveiling van den heer J. L.
van Dieten Jr. te Rotterdam werden o.a. de
volgende prijzen besteed: Antioquia no. 1
'61, Argentinië no. 10 105, Br. Guayana
1852 1 c. no. 5 100, Goudkust 18S5 20 Sh.
66, Napels 1860 V2 Tornese 105, Olden
burg nc. 5 102, Russ. Levant 80, id. id.
101, Saksen 1851 3 Pf. (iets beschadigd)
142, Wurtemburg 70 Kr. 51, Bazel 1845
2Vz R. 86, Zurich 1843 4 R. 92.
MISLUKTE VERMOMMING.
Op het Stationsplein te 's-Gravenhage trok
gisterenochtend een dame, die in een auto
wilde stappen de bijzondere aandacht van
een politieagent, zoodat deze een inspecteur
van politie op haar opmerkzaam maakte
Haar geheele wijze van doen kwam ook den
inspecteur zonderling voor. Hij sprak haar
aan en hoewel zij een dichte voile droeg en
tip top als vrouw gekleed was, meende de
inspecteur uit houding en stem te kunnen af
leiden, dat hij met een manspersoon te doen
had. De vermonde erkende dat hij zich als
vrouw had verkleed, doch slechts voor de
grap. De politie-ambtenaar nam dit niet maar
zoo grif aan en geleidde den persoon in
kwestie naar het politiebureau aan het Huy-
genspark. Dicht bij dit bureel gekomen, wist
de verdachte gelegenheid te vinden zich met
een revolver voor het voorhoofd te schieten.
Bewusteloos werd hij binnen gebracht. Van
verhoor moest worden afgezien en per as
werd de man, die zich ernstig verwond had,
naar het ziekenhuis vervoerd, waar hij korten
COURANT.
