DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DE OORLOG. DINSDAG 28 NOVEMBER..1- ENGELAND. MondöTii en achttiende jaargang. Abonnementsprijs per 3 maanden f 1—, fr. p. post f 1.25. Advertentieprijs^ct. p. regel, groote letters naar plaatsrnimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERMs. COSTER <S ZOON, Voordam C 9. Telefnr, 3. TER ZEE. NEDERLAND. jk t 28-1 Bit nymm'er bestaat uit 2 Btadars. ft- Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden. ALKMAAR, 28 November. In Roemenië wordt het krijgsbedrijf door de middenmogcndheden snel voortgezet, zon der dat de Roemenen en de Russen krachtig genoeg ingrijpen om de plannen in de war te kunnen sturen. Hoc methodisch er wordt op getreden, blijkt weer hieruit, dat de stad Alexandra werd veroverd op het oogenblik, dat de troepen die over den Donau waren gekom en ten zul dep en de troepen, die uit de Transylyaansche Alpen kwamen, ten noorden der stad stonden. Zoo werd de verbinding der beide groepen tot stand gebracht. Terzelfder tijd bereikte ook de gi'oep, welke uit den Roo- deh Torenpas is gekomen de vlakte van Wa- lachijd in het noorden. Het zal dep Roem en en Russen zwaar vallen onder deze oir. an digheden het verlies van verder grondgebied te voorkomen snel en krachtig handelen zal noodig zijn De Roemenen, die in het Westen van Klein- Walachije van hun verbindingen zijn afge sloten, moeten als verloren worden be schouwd. Uit St.-Petersburg wordt gemeld, dat dit detachement zich in critieke positie bevindt, daar het omsingeld is. Hoe groot het detachement is, wordt niet medegedeeld. Er zijn reeds 28 officieren en 1200 man gevan gen genomen en er is reeds materiaal buitge maakt, maar groot zal de groep wel niet zijn. Het heet, dat grootvorst Nicolaas het op perbevel over het leger in den Kaukasus heeft overgedragen en dat hem door den Tsaar een veel belangrijker bevel op het Europee- sche front wordt toevertrouwd zal hij in Roemenië moeten pogen de legermachten tij dig in veiligheid te brengen? Uit Griekenland wordt gemeld, dat de Fransche admiraal Foumet door den koning in audiëntie werd ontvangen om diens aan dacht op den ernst van den toestand te vesti gen. De admiraal moet verder de kooplieden, die aanhangers zijn van den heer Venizejos, bescherming hebbep toegezegd dit slaat op geruchten over Bartholomeus-tafereelen, over voornemens, om deze lieden te vermoorden. In het Lagerhuis werd er op de Engelsche regeering aandrang uitgeoefend om het be- wind-Venizelos te erkennen en als bondge noot te steunen met alle ten dienste staande middelen. De Engelsche lucht-afweer-dienst heeft een nieuw bewijs geleveird van zijn voortreffelijk heid na de reorganisatie. Van-Duitsche Zep pelins, die boven de noordoostkust bommen wierpen zijn-er twee neergeschoten, die in vlammen gehuld nederstortten. Een deel1 van de Duitsche zeemacht heeft wederom een bpzoek kunnen brengen aan de Engelsche westkust, zonder daarbij gehin derd te worden. Een Engelsch bewakings schip werd ter hoogte van Lowestoft in den grond geboord, enkele onzijdige schepen wer den onderzochl en daar zij geen contrabande aan boord hadden, weer vrijgelaten en het Duitsche flottielje keerde terug zonder ergens met Engelsche oorlogsschepen in aanraking te zijn geweest. Van militaire beteekenis zijn zulke strooptochten niet, maar zij zullen in druk maken in Engeland, omdat daar den laatsten tijd herhaaldelijk reeds klachten op komen over gebrekkig toezicht aan de kust. Gemeentebegrooting. ALKMAAR, 28 November. Bedriegen de voorteekenen, waar te nemen in het algemene sectie-rapport, de memorie van antwoord en de tweede nota van wijzi ging, niet, dan zal bij de morgen aan te van gen openbare behandeling van de gemeente begrooting het zwaartepunt liggen, waar het behoort: bij finauciëele aangelegenheden. Want wel zijn er reeds sociale, hygiënische en paedagogische maatregelen ter sprake ger komen, maar daarover valt op dit tijdstip weinig te zeggen omdat men de psycholo gische momenten onbenut heeft laten voor bijgaan. Wanneer er bijv. te Alkmaar alsnog een centraal bureau voor den keuringsdienst zal worden gevestigd, dan zal dit niet tot stand zijn gebracht door, maar ondanks het gemeente-bestuur. Actief optreden kan men nu niet meer, thans moet men lijdelijk toezion. Had men voor enkele jaren frisch de mooie, nuttige zaak van het buitengewoon lager dhderwijs aangepakt, men had in 1916 niet reikhalzend behoeven uit te zien naaj; het eipde van den oorlogstoestand en was reeds enkele jaren misdeelden stumperds en hun verwanten ten zegen geweest en veel leer lingen en onderwijzers tevens tot voordeel. Was het ziekenvraagStuk op de juiste wijze aangevat, dan hadden er tot het huidige oogenblik geen bouwplannen in voorberei ding behoeven te zijn, dan was er al een nieuw Alkmaarsch stedelijk ziekenhuis ge weest, met of zonder de samenwerking van buiten-gemeenten en met of zonder steun van de provincie. Deze onderwerpen zijn in de secties ter sprake gekomen, er kunnen enkele vriendelij ke en misschien eenige onvriendelijke woorden over in de openbare vergadefing worden gezegd, maar uitvoerig en vrucht baar te debatteeren valt daarover op dit oogenblik niet meer. Men heeft den ge- schikten trein niet gepakt en moet nu afwach- e- of er zich nog eens weer een gunstige ge legenheid voordoet. Terwijl men voor andere uitstapjes soms verbluffend juist de goede verbinding weet te krijgen en dan verrassend snel zijn doel te bereiken. Er zitten verder in de bovengenoemde stuk ken eenige zaken, welke ook nog wel in de openbare behandeling ter sprake gebracht zullen worden, die denken doen aan de hoo rnen, welke niet bij den eersten bijlslag vallen, maar alleen door langdurig hakken geveld worden. Zoo de principieel doorgevoerde ver deeling der functies onder het dagelijksch be stuur. Gelukkig staan daartegenover enkele andere zaken, waarin B en W. verblijdende toezeggingen doen, die moeielijkheden en on aangenaamheden uit de wereld kunnen hel pen. B. en W. verklaren bijv. dat zij aan den wensch van een lid, meer te vergaderen ten einde geen overladen agenda's te krijgen, in dachtig zullen zijn. Geheel eigener beweging zeggen zij verder toe, omtrent een paar zaken gaarne het gevoelen of de voorlichting van de Kamer van Koophandel te zullen inwinnen. Voorts wordt in het sectie-rapport gevon den eenig „klein goed", dat onbesproken kan blijven. Maar de hoofdzaak is natuurlijk de finan ciën. Dat we bij de salarisverhoogingen met bijzondere belangstelling het voorstel heb ben gevonden om Gedeputeerde Staten te ver zoeken de jaarwedde van den Burgemeester met 1000 te verhoogen, ligt voor de hand, immers reeds den 4den September, toen er was gesproken over het salaris van secretaris en ontvanger, schreven we, dat we gaarne hadden gezien „dat de Raad en wij zijn ten volle overtuigd, dat hij 'f niet anders dan unaniem zou hebben gedaan Gedeputeerde Staten had geadviseerd ook het tractement van den Burgemeester te willen herzien." In het-teeken der salarisverhooging zullen de stemmen van de twee leden der derde sec tie wel niet vruchteloos verklinken, zoodat de jaarwedden der wethouders vermoedelijk op 1000 per jaar zullen worden gebracht. Van de antwoorden der Memorie is het eer ste zeker niet het gelukkigste. Het betreft de inrichting der gemeente-begrooting, op deze plaats onlangs uitvoerig besproken. „Burge meester eü Wethouders hebben van dit onder werp, zoo luidt het antwoord, nog geen stu die kunnen maken, zoodat het hun niet moge lijk is een oordeel uit te spreken of inderdaad eene andere inrichting van de modelbegroo- ting wenschelijk moet worden geacht. Intus- schen meenen zij te weten, dat deze zaak bij verschillende colleges van Gedeputeerde Sta ten in overweging is. Zij meenen, dat het re sultaat dier overwegingen gevoegelijk kan worden afgewacht." Dit antwoord komt in het kort hierop neer: „we weten er niets van en het kan onp nie mendal schelen." In plaats van het initiatief it den Raad aah te moedigen, wordt er de domper op gezet. Dat er niemand in het col lege van deze zaak, die anders alom bespre king heeft gevonden, studie heeft gemaakt, moge bevreemden, maar dit is tot daaraan toe. De wenschelijkheid van de wijziging ligt echter zoo zeer voor de hand, dat daarvoor geen diepgaande studie noodig is. Wordt ook de staatsbegrooting niet in dezen geest ge wijzigd? Intusschen B. en W. meenen te weten, dat de zaak bij verschillende colleges van Gedeputeerde Staten in overweging is en meenen verder dat het resultaat dier overwe gingen „gevoegelijk" kan worden afgewacht. Overweegt het college van onze provincie ook? En zou het in elk geval voor den Raad niet gewenscht zijn, dit college te toonen, dat men belang stelt in deze aangelegenheid Zou de Raad niet goed doen met dengenen zijner medeleden, die blijk geven de zaak wèl beftudccrd te hebben en de aandacht er op vestigden, de waardeering te schenken, welke hun door het Dagelijksch Bestuur onthouden wordt? Waar een heele sectie de wenschelijkheid heeft aanvaard is het te verwachten, dat de zaak besproken zaT worden. Moge die be spreking dan leiden tot een opdracht aan B. en W„ om Gedeputeerde Staten uit te noodi- gen cfë inrichting der begrooting zoodanig vast te stellen, dat de inkomsten en de uitga ven, zoo goed mogelijk gegroepeerd, naast elkander worden gesteld. Dan hebben de raadsleden, die zich er voor inspanden, ten minste eenige voldoening van hun ijver en be langstelling! Het zou zeker goed zijn, nog een andere uitspraak van den Raad uit te lokken. We bedoelen inzake de verordening op, met name de progressie van den Hoofdelijken Omslag. Bereidwillig zeggen B. e* W. toe, dat bij de herziening de noodige aandacht zal gewijd worden aan de onderwerpen, met be trekking tot de heffing in de seotiën tot uit drukking gekomen. Doch hetgeen over deze zaak o. i. de allerbelangrijkste der geheele gemeente-begroot'ing - in het sectieverslag staat, biedt geen houvast. Wij vreezen, dat B en W. weinig genoegen van hun werk zullen beleven, wanneer ze op zoo vagen grondslag aan het herzien gaan. En zeker zal het col lege heel wat aangenamer en vruchtbaarder kunnen werken, wanneer 's Raads meerder heid zich bij motie kan uitspreken, hoe zij denkt over de doorvoering van de progressie tot aan de grens der wet en enkele andere aangelegenheden met betrekking tot den hoof delijken omslag. Moge daarom een dergelijke motie worden ingediend Hadden B. en W. aanvankelijk 30.000 en later zelfs 45.000 als ontvangst geplaatst op de .ontwerp-begrooting, in de hoop, dat dit bedrag aan de gemeente zou worden uitge keerd uit dé opbrengst der oorlogswinstbelas ting, zij hebben thans dit bedrag terug geno mende bedoeling is natuurlijk van den post een memoriepost te maken en wen- schen de uitgaven, die hij moest dekken, te beschouwen als crisis-uitgaven en deze thans te bestrijden uit de opbrengst van een op kor ten termijn aan te gane geldleening. Die geld- leening, welke zal moeten strekken ter bestrij ding van de uitgaven, welke, als ontstaan door de heerschende buitengewone omstan digheden, van buitengewonen aard worden beschouwd, zal er een moeten zijn van 99.000. Hoopten B. en W. bij het opmaken der ontwerp-begrooting, dat de kosten van de voorziening in brandstoffen met 6000 zou den kunnen worden gedekt, op grond van de thans opgedane ervaring, ramen zij de gehee le kosten der cokesvoorziening, wanneer de fabriek aan de behoefte zal kunnen voldoen, op rond 20.000. De kosten van de distributie kunnen thans zij het ook nog onvolkomen met meer nauwkeurigheid worden geraamd, dan bij het opmaken van de ontwerp-begrooting het ge val was. Een betrouwbare raming kan reeds daarom niet mogelijk zijn, wijl de kosten te zeer afhankelijk zijn van wisselende, door den Minister vast te stellen maximum-prijzen (de prijs van ongebuild tarwemeel, welke op den I datum der inwerkingtreding der Distributie- wet werd bepaald op 18.90 per 100 K.G., is thans bijv. verhoogd tot 20.25). Zooals men weet moeten van de regeerings- goederen, ten aanzien waarvan tusschen in- en verkoopsprijs een nadeelig verschil be staat, de gemeenten Vi» van dat prijsverschil dragen. B. en W. ramen thans, dat dit voor de ge meente zal kosten: varkensvleesch 12.500, aardappelen 3850, rundvet 700, ongebuild tarwemeel 6000, rijst 700, gort 40, haf- vermout 90, zeep 3120, melk 5000, voor inrichting van het dfstrjbutie-bureau (materiaal, huur, salarissen van personeel, ar- beidsloonen enz) wordt geraamd 8000. To taal uit dezen hoofde 40.000. Met de 20.000, noodig voor de kosten van voorzie ning in goedkoope brandstoffen en met de 39.000 45.000—6.000 voor brandstof fen, die daarbij inbegrepen waren), welke B. en W. als rijksbijdrage in de kosten der ge meente-huishouding hoopten te ontvangen, maakt dit samen 99.000. Gedeputeerde Staten hebben reeds te ver staan gegeven, dat een eventueele leening in 3 jaar zal moeten worden afgelost. Men kan nu zelf zijn rekening wel maken vooral als de oorlog blijft voortduren en de kosten dus in steeds stijgende mate toenemen. Het oude kinderliedje, dat zoo blij zingt van schuitje varen, theetje drinken, zoete melk met room en zoete melk met brokken, het zal voor velen een versje blijven. Want deze en soortgelijke geneugten zullen voortaan he laas voor de meeste gezinnen onbereikbaar zijn. Omdat na den oorlog, vooral in de eer ste jaren, de belastingheffers van rijk, gemeen- te en provincie beslag zullen leggén op dat deel der inkomens, hetwelk voorheen aan ge noegens mocht worden besteed- Dit is de wijze min-prettige les, welke ook de'gemeente-begrooting ons geeft! KERSTMIS 1916. De Daily Chronicle heeft een kolom vol te legrammen van burgemeesters en geestelijken, die pleiten voor wat het blad „Onze Zelfver- zakings-Kerstmis" noemt. Zoo seint de bur gemeester van Bristol dat hij met zijn gezin den dag in het militair hospitaal zal door brengen om de gewonden te helpen. Zijn col lega van Newcastle verwacht dat de regeering zal ingrijpen en het voorbeeld geven. De bur gemeester van Brighton zou o. m. de verkoop van dure taarten en andere lekkernijen verbo den willen zien, zoo ook de verkoop van sterken drank. Het gespaarde geld moet voor liefdadige doeleinden worden besteed of in oorlogsleening gestoken. Het bovengenoemcre blad ijvert krachtig voor een sober Kerstfeest. Het geeft afschrik wekkende voorbeelden'van geldverkwisting. B.v.Een dame uit de groote -wereld had ver klaard, dat zij zich niet7 warm kon houden wanneer zij voor minder dan 150 Pd. bont droeg. En dan rekent het blad uit wat er met spaarzaamheid voor de oorlogvoering kan worden gedaan. Wie tien shilling op z'n Kerstfeest bespaart, kan 80 patronen voor het leger koopen. Een flesch champagne staat gelijk met 100 patronen, een kist sigaren met 400, een nieuwe dameshoed met 4 stalen hel men, een nieuw kostuum met 4 geweren, een diamanten tiara met een veldkanon, een auto met een vliegtoestel, een piano met 100 grana ten, een schoothondje met 20 granaten, enz. Het oorlogsspaarcomité bevordert de bewe ging voor den soberen Kerstmis en werkt met omzendbrieven om spaargelden af te zonderen voor de oorlogsleening. WEER DUITSCHE OORLOGSSCHEPEN NAAR DE ENGELSCHE KUST. Uit Berlijn wordt officieel gemeld: Duit sche oorlogsvaartuigen deden in den nacht van 26 op 27 November opnieuw een tocht tot dicht bij de Engelsche kust. Niet ver van Lowestoft werd een vijandelijk bewakings vaartuig in den grond geboord. Eenige neu trale stoomschepen werden aangehouden, doorzocht en, daar zij geen contrabande ver voerden, weder vrijgelaten. De Duitsche schepen keerden terug zonder met den vijand in aanraking te zijn geweest. KORTE BERICHTEN. Het Duitsche hoofdkwartier verklaart het Russische bericht, dat een Zeppelin is neergeschoten en de bemanning is gevangen genomen voor een verzinsel. Prins Alexander van Servië en Gene raal Sarrail hebben hun feestelijken intocht in Monastir gehouden, de geheele stad vlag de, volgens Havas. Een Engelsch Lagerhuislid vroeg aan minister Asquith welke maatregelen legen on derzeeërs genomen werden. De eerste minis ter antwoordde dat dit onderwerp de voort durende aandacht der regeering heeft en dat alle noodige maatregelen worden genomen. De uit Athene gezette gezanten der centralen zijn in Kavalla aangekomen en vandaar doorgereisd naar Sofja. De Keizer van Oostenrijk heeft zijn 4- jarigen zoon tot kolonel van het 17e infante- rie-regiment benoemd. in Engeland wordt allerwege van hoo- gerhand aanbevolen een zoo sober mogelijke Kerstmisviering te houden, de weelderige maaltijden in de groote Londensche hotels zullen waarschijnlijk achterwege blijven. Minister Asquith zql met den voorzit ter van het parlement overleg plegen over het oefenen van censuur op zoodanige vragen in het parlement, welke nuttige inlichtingen aan den vijand kunnen geven. LANDSTORM 1917. Met de indienststelling van de landstorm- plichtigen der jaarklasse 1917 zal vermoede lijk in het begin van Februari 1917 een aan- aanvang worden gemaakt. VERWERKEN VAN AARDAPPELEN. Het verwerken van aardappelen tot aard appelmeel of aardappelmeelproducten is ver boden, behalve uit partijen zand- en veen- aardappelen, gedekt door een verklaring door of vanwege de aardappelvereeniging, dat de ze partijen voor consumptie ongeschikt zijn. HET WEGVOEREN DER BELGEN. In verband met het onderhoud, dat het Tweede Kamerlid de heer Duys gistermiddag met den Minister van 'Buitenlandsche Zaken had, naar aanleiding van zijne schriftelijke vragen betreffende de deportatie van Belgen, wordt thans medegedeeld, dat met de beant woording dier vragen de meest mogelijke spoed zal worden gemaakt. Men meent, dat de reden, waarom men tot dusver nog niets gehoord heeft van eventuee le stappen door de regeering in deze aangele genheid gedaan, deze is, dat eerst moest wor den geïnformeerd, of zich onder de uit het bezette gebied weggevoerden ook personen bevonden, die indertijd naar ons land waren uitgeweken, maar later naar België terugkeer den in verband met de circulaires van den burgemeester van Rotterdam, den consul-ge neraal te Antwerpen, of naar aanleiding vap stappen van andere officieele personen, waar door die uitgewekenen bewogen werden naar België terug te keeren. Het antwoord van Duitschland op dat ver zoek om inlichtingen moet thans zijn ingeko men, zoodat eerst nu door de regeering zal kunnen worden overwogen, welke stappen in deze noodig mochten blijken. WEGVOERING VAN BELGEN. In de laatst gehouden vergadering van het Partijbestuur der S. D. A. P. is besloten door het houden van een meeting te Amsterdam op Zondag a.s. een poging te doen om de Bel gische arbeiders in hun protest tegen de weg voering van Belgen naar Duitschland te steunen. Bovendien zal het Partijbestuur zich richten tot de Duitsche partij ten einde deze te bewegen bij de Duitsche regeering tegen deze deportatie op te treden. atttMSSSLAJfi». ONLUSTEN IN DJAMBI. (Officieel). Bij het departement van kolo niën is ontvangen het volgende bericht van den gouverneur-generaal van Nederlandsch- Indië Hadji Bajavo, een welbekend leider van de Sarekat Abang, meldde zich te Sarolan- goen met twee volgelingen. AAN ONZE OOSTGRENS. Behalve loopgraven zullen de Duitschers bij Elten (tegenover Zevenaar) volgens de Tel. ook een electrische draad langs de grens aanleggen, die waarschijnlijk zal moeten die nen om het vluchten van krijgsgevangenen tegen te gaan. De zware wagens met materi alen worden door soldaten getrokken wegens gebrek aan paarden. VLUCHTENDE BELGEN. In Eijsden zijn Zondagnacht een 70-tal jonge Belgen over de grenzen gekomen in den leeftijd van 1725 jaar. De meesten hunner waren gewapend met revolvers, zoodat een groot aantal schoten zijn gewisseld tusschefl de vluchtelingen en de Duitsche posten, waarbij een tweetal Duitsche posten en een officier die op het gerucht der schoten kwam toegeloopen, zouden zijn neergeschoten. Een' Franschman, die in het bezit van een- isoleer tang was, knipte de electrische geleiding door en bleef met z'n revolver in de hand bij de opening staan tot allen waren gepasseerd. Bij de vluchtelingen hadden zich onderweg ook eenige weggeloopen Russen aangesloten. Dienzelfden nacht zijn nog een 20-tal Bel gen de Maas overgezwommen cn ook te Eijs den gearriveerd, echter zonder met de Duit sche posten in conflict te zijn geweest STATIGNSKAS GEPLUNDERD. Hoewel steeds personeel aanwezig is en bo vendien een militaire wacht hebben dieven Zondagnacht toch nog kans gezien de kas van het station Amersfoort leeg te halen. On geveer 1200 viel hun in hande*. DE DIEFSTAL TE NAARDEN. De geldkist, welke van het bureau van het groepsstafkwartier te Naarden werd ont vreemd, is met haar inhoud 9000) terug gevonden op het bastion Oua-Molen vlak bij genoemd bureau. Het hangslot was er afge broken, doch men heeft blijkbaar geen kans gezien de kist verder te openen, omdat daar toe weer een sleutel noodig was. Het is een raadselachtig geval, te meer daar er steeds een schildwacht op post staat. UIT DUITSCHLAND GEVLUCHT. Zaterdagavond kwam te Zevenaar uit Duitschland een heel eigenaardig gezelschap vluchtelingen aan. Aan dertig personen, allen Polen, was het gelukt om in één groep de grens te overschrijden. Zij hadden Qngeveer een jaar in Duitschland doorgebracht. De mannen, onder wie vele jongelieden van 21 a '22 jaar, moesten in de kolenmijnen wer ken. Zij werden beschouwd als civiel-gevan- genen, stonden onder zeer scherp toezicht en mochten de hun als domicilie aangewezen plaats niet verlaten. Het loon was echter goed. Enkelen verdienden zelfs 70 tot 100 Mark 's maands. Doch de ontoereikende voe ding bij zoo zwaren arbeid noopte hen ten slotte eene poging tot vluchten te wagen. Zij reisden per trein tot Emmerik en vandaar gin gen zij naar de grens, die zij Zaterdag zonder stoornis nabij Bergh overschreden. Allen zagen er slecht uit. Zij verklaarden, dat er schier geen aardappelen op tafel kwa men; hoofdzakelijk gestoofde beetwortelen, zonder voldoende vet. Versterkende middelen waren niet te koop. De belasting die zij hadden op te brengen, bedroeg, zooals uit de getoonde aanslagbiljetten bleek, 14 tot 17 Mark 's maands. In de mijnen werken naar zij vertelden, veel afgekeurde militairen en on geschikte gewonden benevens vele krijgsge vangenen van alle vijandelijke staten, behalve Engelsehen. De omgang met en de behande- ling door de Duitschers was over het geheel wel te dragen, al stonden zij wel eens aan plagerij bloot. Zij verklaarden eenparig, dat COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1