DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE OORLOG.
DINSDAG 28 NOVEMBER..1-
ENGELAND.
MondöTii en achttiende jaargang.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1—, fr. p. post f 1.25. Advertentieprijs^ct. p. regel, groote letters naar plaatsrnimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERMs. COSTER <S ZOON, Voordam C 9. Telefnr, 3.
TER ZEE.
NEDERLAND.
jk t 28-1 Bit nymm'er bestaat uit 2 Btadars.
ft-
Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden.
ALKMAAR, 28 November.
In Roemenië wordt het krijgsbedrijf door
de middenmogcndheden snel voortgezet, zon
der dat de Roemenen en de Russen krachtig
genoeg ingrijpen om de plannen in de war te
kunnen sturen. Hoc methodisch er wordt op
getreden, blijkt weer hieruit, dat de stad
Alexandra werd veroverd op het oogenblik,
dat de troepen die over den Donau waren
gekom en ten zul dep en de troepen, die uit de
Transylyaansche Alpen kwamen, ten noorden
der stad stonden. Zoo werd de verbinding der
beide groepen tot stand gebracht. Terzelfder
tijd bereikte ook de gi'oep, welke uit den Roo-
deh Torenpas is gekomen de vlakte van Wa-
lachijd in het noorden. Het zal dep Roem en
en Russen zwaar vallen onder deze oir. an
digheden het verlies van verder grondgebied
te voorkomen snel en krachtig handelen
zal noodig zijn
De Roemenen, die in het Westen van Klein-
Walachije van hun verbindingen zijn afge
sloten, moeten als verloren worden be
schouwd. Uit St.-Petersburg wordt gemeld,
dat dit detachement zich in critieke positie
bevindt, daar het omsingeld is. Hoe groot het
detachement is, wordt niet medegedeeld. Er
zijn reeds 28 officieren en 1200 man gevan
gen genomen en er is reeds materiaal buitge
maakt, maar groot zal de groep wel niet zijn.
Het heet, dat grootvorst Nicolaas het op
perbevel over het leger in den Kaukasus heeft
overgedragen en dat hem door den Tsaar
een veel belangrijker bevel op het Europee-
sche front wordt toevertrouwd zal hij in
Roemenië moeten pogen de legermachten tij
dig in veiligheid te brengen?
Uit Griekenland wordt gemeld, dat de
Fransche admiraal Foumet door den koning
in audiëntie werd ontvangen om diens aan
dacht op den ernst van den toestand te vesti
gen. De admiraal moet verder de kooplieden,
die aanhangers zijn van den heer Venizejos,
bescherming hebbep toegezegd dit slaat op
geruchten over Bartholomeus-tafereelen, over
voornemens, om deze lieden te vermoorden.
In het Lagerhuis werd er op de Engelsche
regeering aandrang uitgeoefend om het be-
wind-Venizelos te erkennen en als bondge
noot te steunen met alle ten dienste staande
middelen.
De Engelsche lucht-afweer-dienst heeft een
nieuw bewijs geleveird van zijn voortreffelijk
heid na de reorganisatie. Van-Duitsche Zep
pelins, die boven de noordoostkust bommen
wierpen zijn-er twee neergeschoten, die in
vlammen gehuld nederstortten.
Een deel1 van de Duitsche zeemacht heeft
wederom een bpzoek kunnen brengen aan de
Engelsche westkust, zonder daarbij gehin
derd te worden. Een Engelsch bewakings
schip werd ter hoogte van Lowestoft in den
grond geboord, enkele onzijdige schepen wer
den onderzochl en daar zij geen contrabande
aan boord hadden, weer vrijgelaten en het
Duitsche flottielje keerde terug zonder ergens
met Engelsche oorlogsschepen in aanraking
te zijn geweest. Van militaire beteekenis zijn
zulke strooptochten niet, maar zij zullen in
druk maken in Engeland, omdat daar den
laatsten tijd herhaaldelijk reeds klachten op
komen over gebrekkig toezicht aan de kust.
Gemeentebegrooting.
ALKMAAR, 28 November.
Bedriegen de voorteekenen, waar te nemen
in het algemene sectie-rapport, de memorie
van antwoord en de tweede nota van wijzi
ging, niet, dan zal bij de morgen aan te van
gen openbare behandeling van de gemeente
begrooting het zwaartepunt liggen, waar het
behoort: bij finauciëele aangelegenheden.
Want wel zijn er reeds sociale, hygiënische
en paedagogische maatregelen ter sprake ger
komen, maar daarover valt op dit tijdstip
weinig te zeggen omdat men de psycholo
gische momenten onbenut heeft laten voor
bijgaan. Wanneer er bijv. te Alkmaar alsnog
een centraal bureau voor den keuringsdienst
zal worden gevestigd, dan zal dit niet tot
stand zijn gebracht door, maar ondanks
het gemeente-bestuur. Actief optreden kan
men nu niet meer, thans moet men lijdelijk
toezion. Had men voor enkele jaren frisch de
mooie, nuttige zaak van het buitengewoon
lager dhderwijs aangepakt, men had in 1916
niet reikhalzend behoeven uit te zien naaj; het
eipde van den oorlogstoestand en was
reeds enkele jaren misdeelden stumperds en
hun verwanten ten zegen geweest en veel leer
lingen en onderwijzers tevens tot voordeel.
Was het ziekenvraagStuk op de juiste wijze
aangevat, dan hadden er tot het huidige
oogenblik geen bouwplannen in voorberei
ding behoeven te zijn, dan was er al een
nieuw Alkmaarsch stedelijk ziekenhuis ge
weest, met of zonder de samenwerking van
buiten-gemeenten en met of zonder steun van
de provincie.
Deze onderwerpen zijn in de secties ter
sprake gekomen, er kunnen enkele vriendelij
ke en misschien eenige onvriendelijke
woorden over in de openbare vergadefing
worden gezegd, maar uitvoerig en vrucht
baar te debatteeren valt daarover op dit
oogenblik niet meer. Men heeft den ge-
schikten trein niet gepakt en moet nu afwach-
e- of er zich nog eens weer een gunstige ge
legenheid voordoet. Terwijl men voor andere
uitstapjes soms verbluffend juist de goede
verbinding weet te krijgen en dan verrassend
snel zijn doel te bereiken.
Er zitten verder in de bovengenoemde stuk
ken eenige zaken, welke ook nog wel in de
openbare behandeling ter sprake gebracht
zullen worden, die denken doen aan de hoo
rnen, welke niet bij den eersten bijlslag vallen,
maar alleen door langdurig hakken geveld
worden. Zoo de principieel doorgevoerde ver
deeling der functies onder het dagelijksch be
stuur. Gelukkig staan daartegenover enkele
andere zaken, waarin B en W. verblijdende
toezeggingen doen, die moeielijkheden en on
aangenaamheden uit de wereld kunnen hel
pen. B. en W. verklaren bijv. dat zij aan den
wensch van een lid, meer te vergaderen ten
einde geen overladen agenda's te krijgen, in
dachtig zullen zijn. Geheel eigener beweging
zeggen zij verder toe, omtrent een paar zaken
gaarne het gevoelen of de voorlichting van de
Kamer van Koophandel te zullen inwinnen.
Voorts wordt in het sectie-rapport gevon
den eenig „klein goed", dat onbesproken kan
blijven.
Maar de hoofdzaak is natuurlijk de finan
ciën. Dat we bij de salarisverhoogingen met
bijzondere belangstelling het voorstel heb
ben gevonden om Gedeputeerde Staten te ver
zoeken de jaarwedde van den Burgemeester
met 1000 te verhoogen, ligt voor de hand,
immers reeds den 4den September, toen er
was gesproken over het salaris van secretaris
en ontvanger, schreven we, dat we gaarne
hadden gezien „dat de Raad en wij zijn
ten volle overtuigd, dat hij 'f niet anders dan
unaniem zou hebben gedaan Gedeputeerde
Staten had geadviseerd ook het tractement
van den Burgemeester te willen herzien."
In het-teeken der salarisverhooging zullen
de stemmen van de twee leden der derde sec
tie wel niet vruchteloos verklinken, zoodat de
jaarwedden der wethouders vermoedelijk op
1000 per jaar zullen worden gebracht.
Van de antwoorden der Memorie is het eer
ste zeker niet het gelukkigste. Het betreft de
inrichting der gemeente-begrooting, op deze
plaats onlangs uitvoerig besproken. „Burge
meester eü Wethouders hebben van dit onder
werp, zoo luidt het antwoord, nog geen stu
die kunnen maken, zoodat het hun niet moge
lijk is een oordeel uit te spreken of inderdaad
eene andere inrichting van de modelbegroo-
ting wenschelijk moet worden geacht. Intus-
schen meenen zij te weten, dat deze zaak bij
verschillende colleges van Gedeputeerde Sta
ten in overweging is. Zij meenen, dat het re
sultaat dier overwegingen gevoegelijk kan
worden afgewacht."
Dit antwoord komt in het kort hierop neer:
„we weten er niets van en het kan onp nie
mendal schelen." In plaats van het initiatief
it den Raad aah te moedigen, wordt er de
domper op gezet. Dat er niemand in het col
lege van deze zaak, die anders alom bespre
king heeft gevonden, studie heeft gemaakt,
moge bevreemden, maar dit is tot daaraan
toe. De wenschelijkheid van de wijziging ligt
echter zoo zeer voor de hand, dat daarvoor
geen diepgaande studie noodig is. Wordt ook
de staatsbegrooting niet in dezen geest ge
wijzigd? Intusschen B. en W. meenen te
weten, dat de zaak bij verschillende colleges
van Gedeputeerde Staten in overweging is en
meenen verder dat het resultaat dier overwe
gingen „gevoegelijk" kan worden afgewacht.
Overweegt het college van onze provincie
ook? En zou het in elk geval voor den Raad
niet gewenscht zijn, dit college te toonen, dat
men belang stelt in deze aangelegenheid
Zou de Raad niet goed doen met dengenen
zijner medeleden, die blijk geven de zaak wèl
beftudccrd te hebben en de aandacht er op
vestigden, de waardeering te schenken, welke
hun door het Dagelijksch Bestuur onthouden
wordt?
Waar een heele sectie de wenschelijkheid
heeft aanvaard is het te verwachten, dat
de zaak besproken zaT worden. Moge die be
spreking dan leiden tot een opdracht aan B.
en W„ om Gedeputeerde Staten uit te noodi-
gen cfë inrichting der begrooting zoodanig
vast te stellen, dat de inkomsten en de uitga
ven, zoo goed mogelijk gegroepeerd, naast
elkander worden gesteld. Dan hebben de
raadsleden, die zich er voor inspanden, ten
minste eenige voldoening van hun ijver en be
langstelling!
Het zou zeker goed zijn, nog een andere
uitspraak van den Raad uit te lokken.
We bedoelen inzake de verordening op,
met name de progressie van den Hoofdelijken
Omslag. Bereidwillig zeggen B. e* W. toe,
dat bij de herziening de noodige aandacht zal
gewijd worden aan de onderwerpen, met be
trekking tot de heffing in de seotiën tot uit
drukking gekomen. Doch hetgeen over deze
zaak o. i. de allerbelangrijkste der geheele
gemeente-begroot'ing - in het sectieverslag
staat, biedt geen houvast. Wij vreezen, dat B
en W. weinig genoegen van hun werk zullen
beleven, wanneer ze op zoo vagen grondslag
aan het herzien gaan. En zeker zal het col
lege heel wat aangenamer en vruchtbaarder
kunnen werken, wanneer 's Raads meerder
heid zich bij motie kan uitspreken, hoe zij
denkt over de doorvoering van de progressie
tot aan de grens der wet en enkele andere
aangelegenheden met betrekking tot den hoof
delijken omslag. Moge daarom een dergelijke
motie worden ingediend
Hadden B. en W. aanvankelijk 30.000 en
later zelfs 45.000 als ontvangst geplaatst op
de .ontwerp-begrooting, in de hoop, dat dit
bedrag aan de gemeente zou worden uitge
keerd uit dé opbrengst der oorlogswinstbelas
ting, zij hebben thans dit bedrag terug geno
mende bedoeling is natuurlijk van den
post een memoriepost te maken en wen-
schen de uitgaven, die hij moest dekken, te
beschouwen als crisis-uitgaven en deze thans
te bestrijden uit de opbrengst van een op kor
ten termijn aan te gane geldleening. Die geld-
leening, welke zal moeten strekken ter bestrij
ding van de uitgaven, welke, als ontstaan
door de heerschende buitengewone omstan
digheden, van buitengewonen aard worden
beschouwd, zal er een moeten zijn van
99.000.
Hoopten B. en W. bij het opmaken der
ontwerp-begrooting, dat de kosten van de
voorziening in brandstoffen met 6000 zou
den kunnen worden gedekt, op grond van de
thans opgedane ervaring, ramen zij de gehee
le kosten der cokesvoorziening, wanneer de
fabriek aan de behoefte zal kunnen voldoen,
op rond 20.000.
De kosten van de distributie kunnen thans
zij het ook nog onvolkomen met meer
nauwkeurigheid worden geraamd, dan bij het
opmaken van de ontwerp-begrooting het ge
val was. Een betrouwbare raming kan reeds
daarom niet mogelijk zijn, wijl de kosten te
zeer afhankelijk zijn van wisselende, door den
Minister vast te stellen maximum-prijzen (de
prijs van ongebuild tarwemeel, welke op den
I datum der inwerkingtreding der Distributie-
wet werd bepaald op 18.90 per 100 K.G.,
is thans bijv. verhoogd tot 20.25).
Zooals men weet moeten van de regeerings-
goederen, ten aanzien waarvan tusschen in-
en verkoopsprijs een nadeelig verschil be
staat, de gemeenten Vi» van dat prijsverschil
dragen.
B. en W. ramen thans, dat dit voor de ge
meente zal kosten: varkensvleesch 12.500,
aardappelen 3850, rundvet 700, ongebuild
tarwemeel 6000, rijst 700, gort 40, haf-
vermout 90, zeep 3120, melk 5000,
voor inrichting van het dfstrjbutie-bureau
(materiaal, huur, salarissen van personeel, ar-
beidsloonen enz) wordt geraamd 8000. To
taal uit dezen hoofde 40.000. Met de
20.000, noodig voor de kosten van voorzie
ning in goedkoope brandstoffen en met de
39.000 45.000—6.000 voor brandstof
fen, die daarbij inbegrepen waren), welke B.
en W. als rijksbijdrage in de kosten der ge
meente-huishouding hoopten te ontvangen,
maakt dit samen 99.000.
Gedeputeerde Staten hebben reeds te ver
staan gegeven, dat een eventueele leening in
3 jaar zal moeten worden afgelost. Men kan
nu zelf zijn rekening wel maken vooral als
de oorlog blijft voortduren en de kosten dus
in steeds stijgende mate toenemen.
Het oude kinderliedje, dat zoo blij zingt
van schuitje varen, theetje drinken, zoete melk
met room en zoete melk met brokken, het zal
voor velen een versje blijven. Want deze
en soortgelijke geneugten zullen voortaan he
laas voor de meeste gezinnen onbereikbaar
zijn. Omdat na den oorlog, vooral in de eer
ste jaren, de belastingheffers van rijk, gemeen-
te en provincie beslag zullen leggén op dat
deel der inkomens, hetwelk voorheen aan ge
noegens mocht worden besteed-
Dit is de wijze min-prettige les, welke ook
de'gemeente-begrooting ons geeft!
KERSTMIS 1916.
De Daily Chronicle heeft een kolom vol te
legrammen van burgemeesters en geestelijken,
die pleiten voor wat het blad „Onze Zelfver-
zakings-Kerstmis" noemt. Zoo seint de bur
gemeester van Bristol dat hij met zijn gezin
den dag in het militair hospitaal zal door
brengen om de gewonden te helpen. Zijn col
lega van Newcastle verwacht dat de regeering
zal ingrijpen en het voorbeeld geven. De bur
gemeester van Brighton zou o. m. de verkoop
van dure taarten en andere lekkernijen verbo
den willen zien, zoo ook de verkoop van
sterken drank. Het gespaarde geld moet voor
liefdadige doeleinden worden besteed of in
oorlogsleening gestoken.
Het bovengenoemcre blad ijvert krachtig
voor een sober Kerstfeest. Het geeft afschrik
wekkende voorbeelden'van geldverkwisting.
B.v.Een dame uit de groote -wereld had ver
klaard, dat zij zich niet7 warm kon houden
wanneer zij voor minder dan 150 Pd. bont
droeg. En dan rekent het blad uit wat er met
spaarzaamheid voor de oorlogvoering kan
worden gedaan. Wie tien shilling op z'n
Kerstfeest bespaart, kan 80 patronen voor het
leger koopen. Een flesch champagne staat
gelijk met 100 patronen, een kist sigaren met
400, een nieuwe dameshoed met 4 stalen hel
men, een nieuw kostuum met 4 geweren, een
diamanten tiara met een veldkanon, een auto
met een vliegtoestel, een piano met 100 grana
ten, een schoothondje met 20 granaten, enz.
Het oorlogsspaarcomité bevordert de bewe
ging voor den soberen Kerstmis en werkt
met omzendbrieven om spaargelden af te
zonderen voor de oorlogsleening.
WEER DUITSCHE OORLOGSSCHEPEN
NAAR DE ENGELSCHE KUST.
Uit Berlijn wordt officieel gemeld: Duit
sche oorlogsvaartuigen deden in den nacht
van 26 op 27 November opnieuw een tocht
tot dicht bij de Engelsche kust. Niet ver van
Lowestoft werd een vijandelijk bewakings
vaartuig in den grond geboord. Eenige neu
trale stoomschepen werden aangehouden,
doorzocht en, daar zij geen contrabande ver
voerden, weder vrijgelaten.
De Duitsche schepen keerden terug zonder
met den vijand in aanraking te zijn geweest.
KORTE BERICHTEN.
Het Duitsche hoofdkwartier verklaart
het Russische bericht, dat een Zeppelin is
neergeschoten en de bemanning is gevangen
genomen voor een verzinsel.
Prins Alexander van Servië en Gene
raal Sarrail hebben hun feestelijken intocht
in Monastir gehouden, de geheele stad vlag
de, volgens Havas.
Een Engelsch Lagerhuislid vroeg aan
minister Asquith welke maatregelen legen on
derzeeërs genomen werden. De eerste minis
ter antwoordde dat dit onderwerp de voort
durende aandacht der regeering heeft en dat
alle noodige maatregelen worden genomen.
De uit Athene gezette gezanten der
centralen zijn in Kavalla aangekomen en
vandaar doorgereisd naar Sofja.
De Keizer van Oostenrijk heeft zijn 4-
jarigen zoon tot kolonel van het 17e infante-
rie-regiment benoemd.
in Engeland wordt allerwege van hoo-
gerhand aanbevolen een zoo sober mogelijke
Kerstmisviering te houden, de weelderige
maaltijden in de groote Londensche hotels
zullen waarschijnlijk achterwege blijven.
Minister Asquith zql met den voorzit
ter van het parlement overleg plegen over het
oefenen van censuur op zoodanige vragen in
het parlement, welke nuttige inlichtingen aan
den vijand kunnen geven.
LANDSTORM 1917.
Met de indienststelling van de landstorm-
plichtigen der jaarklasse 1917 zal vermoede
lijk in het begin van Februari 1917 een aan-
aanvang worden gemaakt.
VERWERKEN VAN AARDAPPELEN.
Het verwerken van aardappelen tot aard
appelmeel of aardappelmeelproducten is ver
boden, behalve uit partijen zand- en veen-
aardappelen, gedekt door een verklaring door
of vanwege de aardappelvereeniging, dat de
ze partijen voor consumptie ongeschikt zijn.
HET WEGVOEREN DER BELGEN.
In verband met het onderhoud, dat het
Tweede Kamerlid de heer Duys gistermiddag
met den Minister van 'Buitenlandsche Zaken
had, naar aanleiding van zijne schriftelijke
vragen betreffende de deportatie van Belgen,
wordt thans medegedeeld, dat met de beant
woording dier vragen de meest mogelijke
spoed zal worden gemaakt.
Men meent, dat de reden, waarom men tot
dusver nog niets gehoord heeft van eventuee
le stappen door de regeering in deze aangele
genheid gedaan, deze is, dat eerst moest wor
den geïnformeerd, of zich onder de uit het
bezette gebied weggevoerden ook personen
bevonden, die indertijd naar ons land waren
uitgeweken, maar later naar België terugkeer
den in verband met de circulaires van den
burgemeester van Rotterdam, den consul-ge
neraal te Antwerpen, of naar aanleiding vap
stappen van andere officieele personen, waar
door die uitgewekenen bewogen werden naar
België terug te keeren.
Het antwoord van Duitschland op dat ver
zoek om inlichtingen moet thans zijn ingeko
men, zoodat eerst nu door de regeering zal
kunnen worden overwogen, welke stappen in
deze noodig mochten blijken.
WEGVOERING VAN BELGEN.
In de laatst gehouden vergadering van het
Partijbestuur der S. D. A. P. is besloten door
het houden van een meeting te Amsterdam op
Zondag a.s. een poging te doen om de Bel
gische arbeiders in hun protest tegen de weg
voering van Belgen naar Duitschland te
steunen. Bovendien zal het Partijbestuur zich
richten tot de Duitsche partij ten einde deze
te bewegen bij de Duitsche regeering tegen
deze deportatie op te treden.
atttMSSSLAJfi».
ONLUSTEN IN DJAMBI.
(Officieel). Bij het departement van kolo
niën is ontvangen het volgende bericht van
den gouverneur-generaal van Nederlandsch-
Indië Hadji Bajavo, een welbekend leider van
de Sarekat Abang, meldde zich te Sarolan-
goen met twee volgelingen.
AAN ONZE OOSTGRENS.
Behalve loopgraven zullen de Duitschers
bij Elten (tegenover Zevenaar) volgens de
Tel. ook een electrische draad langs de grens
aanleggen, die waarschijnlijk zal moeten die
nen om het vluchten van krijgsgevangenen
tegen te gaan. De zware wagens met materi
alen worden door soldaten getrokken wegens
gebrek aan paarden.
VLUCHTENDE BELGEN.
In Eijsden zijn Zondagnacht een 70-tal
jonge Belgen over de grenzen gekomen in den
leeftijd van 1725 jaar. De meesten hunner
waren gewapend met revolvers, zoodat een
groot aantal schoten zijn gewisseld tusschefl
de vluchtelingen en de Duitsche posten,
waarbij een tweetal Duitsche posten en een
officier die op het gerucht der schoten kwam
toegeloopen, zouden zijn neergeschoten. Een'
Franschman, die in het bezit van een- isoleer
tang was, knipte de electrische geleiding door
en bleef met z'n revolver in de hand bij de
opening staan tot allen waren gepasseerd.
Bij de vluchtelingen hadden zich onderweg
ook eenige weggeloopen Russen aangesloten.
Dienzelfden nacht zijn nog een 20-tal Bel
gen de Maas overgezwommen cn ook te Eijs
den gearriveerd, echter zonder met de Duit
sche posten in conflict te zijn geweest
STATIGNSKAS GEPLUNDERD.
Hoewel steeds personeel aanwezig is en bo
vendien een militaire wacht hebben dieven
Zondagnacht toch nog kans gezien de kas
van het station Amersfoort leeg te halen. On
geveer 1200 viel hun in hande*.
DE DIEFSTAL TE NAARDEN.
De geldkist, welke van het bureau van het
groepsstafkwartier te Naarden werd ont
vreemd, is met haar inhoud 9000) terug
gevonden op het bastion Oua-Molen vlak bij
genoemd bureau. Het hangslot was er afge
broken, doch men heeft blijkbaar geen kans
gezien de kist verder te openen, omdat daar
toe weer een sleutel noodig was. Het is een
raadselachtig geval, te meer daar er steeds
een schildwacht op post staat.
UIT DUITSCHLAND GEVLUCHT.
Zaterdagavond kwam te Zevenaar uit
Duitschland een heel eigenaardig gezelschap
vluchtelingen aan. Aan dertig personen, allen
Polen, was het gelukt om in één groep de
grens te overschrijden. Zij hadden Qngeveer
een jaar in Duitschland doorgebracht.
De mannen, onder wie vele jongelieden van
21 a '22 jaar, moesten in de kolenmijnen wer
ken. Zij werden beschouwd als civiel-gevan-
genen, stonden onder zeer scherp toezicht en
mochten de hun als domicilie aangewezen
plaats niet verlaten. Het loon was echter
goed. Enkelen verdienden zelfs 70 tot 100
Mark 's maands. Doch de ontoereikende voe
ding bij zoo zwaren arbeid noopte hen ten
slotte eene poging tot vluchten te wagen. Zij
reisden per trein tot Emmerik en vandaar gin
gen zij naar de grens, die zij Zaterdag zonder
stoornis nabij Bergh overschreden.
Allen zagen er slecht uit. Zij verklaarden,
dat er schier geen aardappelen op tafel kwa
men; hoofdzakelijk gestoofde beetwortelen,
zonder voldoende vet. Versterkende middelen
waren niet te koop. De belasting die zij
hadden op te brengen, bedroeg, zooals uit de
getoonde aanslagbiljetten bleek, 14 tot 17
Mark 's maands. In de mijnen werken naar
zij vertelden, veel afgekeurde militairen en on
geschikte gewonden benevens vele krijgsge
vangenen van alle vijandelijke staten, behalve
Engelsehen. De omgang met en de behande-
ling door de Duitschers was over het geheel
wel te dragen, al stonden zij wel eens aan
plagerij bloot. Zij verklaarden eenparig, dat
COURANT.