1 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DE OORLOG. Vergadering van den Gemeenteraad. Honderd en achttiende jaargang. 191». DONDERDAG 30 NOVEMBER. N ^83 DW «wsshhw bestaat alt 2 fclïcï«rv, Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 1,franco door het geheele Rijk f 1,25. Afzonderlijke nummers 3 Cents. dSÏA Telefoonnummer 3. Prijs der gewone Advertentiën Per regel j 0.12.\ Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden. ALKMAAR, 30 November. Evenals gisteren, moeten we heden het voorbehoud maaen, dat hetgeen na één uur aan belangrijk oorlogsnieuws binnen mocht komen, niet, zooals gebruikelijk is, hier wordt behandeld, maar gevonden zal worden in de rubriek „Laatste berichten." Hebben de Russen, om den Roemenen te hulp te komen met versterkingen, hardnekkige aanvallen gedaan en daarbij den troepen der midden-mogendheden een klap gegeven? Wij weten er op het oogenblik, waarop dit overzicht geschreven wordt, nog niet veel van, maar de mogelijkheid daarop schijnt ons jj niet gering. De Russen maakten de laatste dagen reeds melding van een daar geleverde actie, maar 'het bleef bij kleinere successen. Dinsdag werd echter een heuvelkam bezet, waarbij 11 offi cieren en 700 soldaten gevangen genomen werden. En het laatste Duitsche legerbericht (van gisteravond) meldt, dat aan het Zeven- bergsche oostfront de Russen opnieuw aan gevallen hebben en dat een bericht over den uitslag nog ontbreekt. Deze laatste toevoe ging kan niets beteekenen, maar kan, en deze veronderstelling ligt zeer voor de hand, de beteekeniè hebben, dat men een nederlaag heeft geleden, waarover men liever nog niet vroegere president van de Oranje Vrijstaat, president Steijn is overleden. De Duitsche keizer heeft een bezoek aan Weenen gebracht. Terwijl de meeste huiseigenaren aan groote gezinnen hunne woningen niet willen verhuren, adverteerde een vaderlandlievende huisbaas te Bonn, dat kinderlooze huurders niet in aanmerking komen. Het schijnt dat Engeland formeel wei gert, den nieuw benoemden Oostenrijkschen gezant voor Amerika, de heer Tarnowski, een vrijgeleide te geven. De gezant der Vereenigde Staten te Ber lijn zal opdracht krijgen een krachtig protest in te dienen tegen de wegvoering van Belgen. BINNENLAND. EERSTE KAMER. De Eerste Kamer heeft Woensdag het ont werp tot wijziging van de successiebelasting in behandeling genomen. De heer van Lanschot (rJfc., Noord- brant) achtte de wijze, waarop de minister versterking van middelen wenscht te verkrij gen te eenzijdig. Uit inkomstenbelasting, Ta rief, Sigarettenbelasting, en belasting op waardevermeerdering van onroerend goed wa re meer te halen. Verhoogde successiebelas ting zou de particuliere vermogens zeer aan tasten, het gezinsvermogen in de eerste plaats, hetgeen tot kinderbeperking zou leiden. Spr. achtte de voorgestelde belasting buitensporig. Vervolgens critiseerde hij de bepalingen om trent schenkingen aan inrichtingen van wel dadigheid. Deze bepalingen zullen wrevel op wekken, meende hij. Spreker zou tege het ontwerp stemmen. De heer de Vos van Steenwijk wil spreken, of welke men door een dadelijken ^ijs^c ^ens! hi"zag nVde rede tegenaanval ongedaan hoopt te maken. Af- van VOrigen spreker van het woord af. wachten blijft dus de boodschap. Van den-Rus De heer van Houten (u.l., Noird-Hol- hebben de midden-mogendheden altijd meer land verdedigde het ontwerp. Het scheen, te vreezen dan van generaal Sarrail,. die doet j meende hij, dat men opzettelijk de oogen sloot u;_x _;_ut i voor den slechten toestand onzer financiën, wat hij kan, maar weinig opschiet en zich met kleine, plaatselijke successen tevreden moet stellen. Inmiddels dringt het leger van generaal von Falkenhayn steeds dieper in Walachije binnen en wijken de Roemenen in Oostelijke richting De stad Pitesti, een belangrijk knooppunt van vier spoorwegen, gelegen op 80 K.M. van Boekarest, is door de Duitschers bezet men ziet dat de concentrische aan vallen worden voortgezet. Een van de veranderingen, waarop in En geland reeds geruimen tijd wordt aangedron gen, is tot stand gebracht. Admiraal Jellicoe, de opperbevelhebber der Britsche vloot, is be noemd tot eerste zeelord, admiraal Beatty is hem in het opperbevel opgevolgd. Acht en maar de stijging van de middelen was vol strekt onvoldoende. Spreker meende, dat een beroep op de cri sis tot uitstel van deze belastingen onverde digbaar was. De eischen van de schatkist ga ven den doorslag. De heer van Lanschot be riep zich met zijn „gezinsvermogen'5 op een fictie; de vorming van het nationaal vermo gen werd door deze belasting niet tegenge gaan. De heer Van Ko 1 (s.d.a.p., Friesland) opperde bezwaren tegen het recht van schen king, tegen de incidenteele regeling van de levensverzekering. Spreker was voorstander van de verhooging van het successierecht. On ze maatschappij staat niet op het standpunt van het gezin, maar van het individu. Gaarne had hij een staatserfrecht ingevoerd gezien. De voorgestelde progressie noemde sprker niet hoog; hij had de heffing voor de groote vermogens hooger gewenscht. Ook had hij re- twintig maanden heeft Sir John Jellicoe de j kening gehouden willen hebben met het ver leiding gehad, welke hij nu heeft af te staan aan Sir David Beatty, het meest bekend uit zijn meesterlijke strategie in den slag bij Jut land van 31 Mei. De nu afgetreden opperbe velhebber getuigde in het officiëele verslag van zijn opvolger van thans „Sir David Beatty heeft eens te meer zijn groote kwaliteiten als dapper aanvoerder, zijn vastberadendheid en de juistheid van zijn strategisch oordeel getoond. Hij heeft op het tooneel van den strijd de verschillende situa ties beoordeeld, toen hij eerst de lichtere strijdkrachten van den vijand voor zich had, daarna ziju slagkruisers, vervolgens zijn slag- vloot. De diensten, welke hij bewezen heeft, niet alleen bij deze, maar ook bij de twee vo rige gelegenheden (bij Helgoland in de eerste maand var» den oorlog en bij Doggersbank, zes maanden daarna) zijn van de meest reëele en groote waarde geweest." Ongetwijfeld wordt de hoop gekoesterd dat admiraal Beatty niet slechts de Britsche vloot haar veelomvattende taak als voorheen zal doen vervullen, maar bovendien dat hij haar meer actief doet optreden, de Duitsche stroop tochten zal weten te beletten en toonen, dat Groot-Brittanje inderdaad en geheel over de zeeën heerscht. Misschien is van den nieuwen opperbevelhebber al spoedig een aanval op Zeebrugge te verwachten, al zal het besluit, om zich bij dat wespenest te wagen, ook hem zeker niet gemakkelijk vallen. KORTE BERICHTEN. Wolff bericht van een aanval ten Noor den van Monastir, dat daaraan het „geheele volkerenmuseum" van van de Entente mee deed, behalve de Engelschen. Uit Bloemfontein wordt gemeld dat de mogen van den verkrijger. Spreker pleitte verder voor staatsmonopo lies, waarvoor zijns inziens in aanmerking ko men tabak, alcohol en het electrisch bedrijf. De heer van Nierop (lib., Noordhol land) hield uitvoerige beschouwingen ter ver dediging van de Successiewet. Hij vroeg, of een minister van financiën tot financieele ge lijkstelling zou kunnen medewerken, als zijn belastigontwerpen zoo worden ontvangen, als hier geschiedde. De minister van financiën bestreed eveneens het beroep op de stijging van de middelen en wees ook op de groote uitgaven, die uit art. 192 van de Grondwet zullen voortvloeien. Ook zullen de crisisuitgaven toenemen. Hij bestreed verder deb elastingplarmen door de heer van Lanschot geoppercf, ter vervanging van de successieverhooging. De minister verdedigde voorts uitvoerig het on twerp-Successiewet. Mocht de Eerste Kamer het ontwerp ver werpen, dan zou spreker heel veel bezwaar hebben, omde verantwoordelijkheid te blijven dragen. Wordt over deze successiebelasting la mort sans phrase uitgesproken, dan moet men niet van spreker verwachten, dat hij kans zal zijn den financieelen wagen nog langer in het juiste spoor te leiden, en zal hij die taak aan anderen moeten overlaten. Het wetsontwerp kwam in stemming en werd verworpen met 22 tegen 18 stemmen, rechts tegen links. De minister van financiën verzocht schorsing van de beraadslagingen over de an dere belastingontwerpen. De voorzitter daagde de beraadslagin gen tot hedenochtend 11 uur. DE CRISIS AAN FINANCIëN. Naar aanleiding van den afloop der stem ming over de successiewet (zie elders in dit blad) zal minister van Oijn de Eerste Kamer schriftelijk er mede in kennis zou stellen (ca- su heder*"and .eeds hebben gesteld), dat hij de verdediging van ded rie overige aan de or de gestelde telastingontwerpen niet meer op zich kan nemen. De N. Ct. schrijft over den val van den mi nister van financiën o.a. „Het is een ongehoorde' dood, alleen reeds om de wijze waarop zij volbracht werd. Op grovere en onbetamelijker wijs is door het hooge Staatscollege nog nimmer een bewinds man om hals gebracht. En het is een onvader landslievende daad vooral. Erm oet een mid del geonden worden om den derden minister van financiën in het kabinet Cort van der Linden te behouden. Het N. v. d. D.: „Een korten, maar gewich- tigen ambtstijd heeft den afgetreden minister achter den rug. De Eerste Kamer heeft de zware verantwoordelijkheid aanvaard den be kwamen minister te deen struikelen." De N. R. C.: „Minister van Gijn was met succes werkzaam. Hij bleek een minister, die voor heel het land wat waard was. Nu is alles tengevolge van de dwarsdrijverij der Eèrste Kamer in duigen gevallen. Het zal uiterst moeilijk zijn, zoo niet geheel onmogelijk, in dit stadium van de parlementaire periode een nieuwen minister van financiën te vinden, die minister van Gijn evenaart. De Tel.: „Wat zal nu minister Cort. van der Linden doen? Zal hij, waar het parlement hem van zijn bekwaamste medewerkers be rooft, niet de onverstoorbaarheid, die we van hem gewoon zijn, voort blijven gaan den „Vader des Vaderlands" te spelen? Want een hoogst bekwaam en ijverig man is minister van Gijn ontegezeggelijk". „Wat daar in de dooie, vermolmde Eerste Kamer gebeurde is: een daad van politieke en parlementaire sabotage". (Vervolg.) De voorzitter-zègt dat de heer de Wit zal antwoorden op alles wat betrekking heeft op publieke werken en het stadsziekenhuis. Wat het armbestuur betreft gelooft de voor zitter, dat de heer Cloeck hier eigenlijk buiten de orde is, nu de correspondentie daarover nog niet is overgelegd. De heer d e W 11 antwoordt den heer Cloeck op diens vraag hoe het staat met de bouwplannen van de doorbraak, dat van de desbeireffende commissie van advies de me- I aedeeiing is ontvangen op een vraag naar het 1 rapport, üat dit spoedig zal verschijnen. Wat de commissie van advies betreft, deelt spreker mede, dat ook de directeur van ge meentewerken voor het instellen van zooaa- nige commissie is, doch waar er zoo weinig gebouwd wordt, acht hij de zaak niet zoo ur gent. In zake de verbouwing der scholen en de opmerking dal het noodig is elk jaar een school te verbouwen, meent spreker dat dit wat ver gaat. Als B. en W. het noodig oor- deelen een school te verbouwen, dan zullen zij zeker niet achterblijven daartoe voorstellen te doen, dat is gebleken bij de voorsteilen tot verbouwing van de Meisjesschool.. Wat de Volkshuisvesting betreft, gelooft spreker, dat het moeielijk is voor volkshuisvesting om wo ningen te bouwen beneden een huurprijs van 3.50 a 3. Nu is er al eens over gedacht om woningen met bovenwoningen te bou wen, en als de heer Cloeck meeqt, dat B. en W. dat dienen te bevorderen, dan zullen zij dat zeker doen en daarvoor zich in verbin ding stellen met Volkshuisvesting en de ver- eeniging Goedkoop Wonen. De heer Cloeck herinnert er aan dat Volkshuisvesting eerst informeert of het ge zin netjes ts en zoo al meer en nu gebeurt het wel, dat als het kinderaantal wat groot is, dan het gezin wel eens den indrtik krijgt van verwaarloosd te zijn en dan maakt Volkshuis vesting bezwaar zoo'n gezin een huis te ge ven. Als de gemeente dan die menschen hielp zou men daarmee een goed werk doen. De voorzitter heeft tot zijn spijt ge hoord van den heer Cloeck dat Volkshuisves ting dien kant niet op wil. De heer Cloeck is, meent hij, bestuurslid der Vereeniging en het verwondert hem, dat de heer Cloeck, die zoo goed en overtuigend spreekt, wiens woord zoo'n invloed heeft, er niet in is kunnen sla gen om Volkshuisvesting in die richting werkzaam te doen zijn. De heer Zaadnoord ij k deelt mede dat in de vergadering van de nationale woning raad, waarin hij de gemeente als afgevaar digde vertegenwoordigde de vraag is over wogen wat er gedaan zou kunnen worden om meer steun voor de vereenigingen voor Volks huisvesting te krijgen van de regeering. Hij gelooft dat hiervan wel eenig heil is te verwachten. Devoorzitter zegte dat hij aangaande de functieverdeeling bij B. en W. slechts her halen kan wat hij vroeger heeft gezegd. De zaken zijn verdeeld. Voor financiën achtte men geen afzonderlijken wethouder noodig en voor onderwijs kon men door omstandig heden, die spr. niet in het openbaar kan noe men, niemand bereid vinden om dit wethou derschap te aanvaarden. De heer Leesberg wenscht allereerst te spreken over het nieuwe systeem van inrich ting der begrooting. Toen de tentoonstelling te Amsterdam subsidie vroeg heeft spreker aanbevolen er een ambtenaar heen te zenden. Intusschen is ook het rapport van die ten toonstelling verschenen, en nu had spreker een ander antwoord verwacht dan de opmer king dat men geen gelegenheid had gehad de zaak te bestudeeren. Het voornaamste voordeel van de andere inrichting, die in het rapport der tentoonstel ling voorkomt, is dat men naast elkaar heeft de uitgaven en inkomsten van elk artikel der begrooting. Dat zal de bestudeering der be grooting ten zeerste vergemakkelijken. Het tweede punt is, dat hij zou willen, dat de raadsleden na de aanneming der begroo- ting verkrijgen konden een geheel bijgewerkte begrooting, zooals die door hier te nemen be sluiten is gewijzigd. Het volgende punt is de levensmiddelen voorziening. Spreker juicht het toe dat alle posten van de fevensmiddelenvoorziening van de begrooting zijn verwijderd, en op een bui tengewone begrooting voorkomen, zoodat men ze meter kan beoordeelen. En nu de begrooting zelve. Spreker komt tot een bedrag aan meerdere gewone uitgaven van 72900 vergeleken bij 1916. Dat is een bedenkelijke verhooging, maar spreker meent dat er weinig aan te doen is. Kan men nu zeggen, dat te Alkmaar alles zoo hoog is, dat men hier zoon hooge belasting betaalt en vraagt spr. zijn de huizen hier zoo hoog? Uit een vergelijkenden staat blijkt, dat op de lage inkomsten Alkmaar lager belasting vraagt dan vele andere gemeenten en wat de hoogere inkomsten betreft, sitaat Alkmaar nog niet het hoogst. Men kan dus niet zeggen, dat in Alkmaar de belasting zoo hoog is. Toch wordt er veel van de gemeente gevergd. De circulaire.van Ged. Staten geeft echter wel eenig licht. Er wordt gezegd, dat voor de kosten van 't arm wezen nog wel eenige toeslag kan worden verkregen, en spr. gelooft, dat daarop wei kans is als men een verzoek tot de regeering richt. Ten slotte meent spr. nog te mogen zeggen, dat de buitengewone uitgaven wel wat hoog zijn geraamd. Deze uitgaven toch maken het belastingcijfer hooger en dat is voor de belas tingbetalers van hetmeeste belang. Spreker geiooft echter, dat men ook met het oog op 's Rijks steun met al te pessimis- tisch behoeft te zijn. Wat de bioscopeverordening betreft, moet spr. erkennen, dat het dagelijks werk van den voorzitter hem van deze minder belang rijke zaak heeft afgehouden. Spreker wijst op het moeilijke van de kwes tie der machtsdelegatie inzake het constatee- ren der overtreding. Een verordening kan echter al preventief werken. Wat den woningnood betreft, heeft spreker met genoegen gehoord, dat het Dag. Besturu ook rekening wil houden met de vereeniging „Goedkoop wonen". De Voorzitter begint met de opmer king over het niéuwe systeem van de be- grgooting. De heer Leesberg verlieze niet uit het oog, dat de tentoonstelling is gehouden in September, toen spreker met verlof was, en dat er in October niet voldoende gelegen heid is geweest, om deze zaak behoorlijk voor te bereiden, dat was absoluut onmogelijk. Daarom kon men nog niet definitief zeggen, dat men zich daarom tot Ged. Staten zal lich ten. Wat de moeielijkheden betreft voor de be- studecring der begrooting, altijd zijn B. en B. bereid alle mogelijke inlichtingen te geven. Nu mag spreker echter er ook wel eens op wijzen, dat als er door den Raad wenschen worden geuit en B. en W. voldoen daaraan, dat men er dan soms zoo weinig resultaat van ziet. Zoo is het 'toch, waarin men op kan geven welke werken me# voor de bibliotheek van den Raad aangekocht wenscht wenscht. nog' steeds maagdelijk gebleven. Wat de buitengewone uitgaven aangaat... De heer Leesberg zegt, dat hij de on voorziene uitgaven heeft bedoeld. De Voorzitter Dat maakt verschil. Doch als u bedenkt, dat de wijziging in de sa- larieering van de ambtenaren nog is toege zegd en nog andere posten daaruit bestreden moeten worden, zal u het eens zijn, dat de post geenszins te hoog is. De lieer Leesberg beaamt dit, terwijl hij ten slotte nog de hoop uitspreekt, dat men de wijziging in de samenstelling der begrooting mag tegemoet zien. De heer Verkerk was aanvankelijk van plan bij de algemeene beschouwingen niets te zeggen, doch waar de overige heeren eigen lijk over de artikelen zijn gaan spreken, daar wil spreker thans over een enkel punt ook iets zeggen en wel over den woningtoestand. Er is een woningtelling gehouden, doch het rapport is er nog niet en daarom ontbreekt Pluimveevoeder. De Wethouder, Voorzitter der Commissie Yan Bijstand voor het Distributiebedrijf, brengt ter kennis Yan belanghebbenden,!dat de BONS YOorpluimyeeYoeder Yoor de maand DECEMBER a.s- ter gemeente-secretarie kunnen worden afgehaald, terwijl tevens gelegenheid bestaat tot en met Maandag 4 December a.s. tot aan gifte ter bekoming Yan genoemd Yoeder Yoor de maand JANUARI 1917. De aangiften, als boyen bedoeld, moeten persoonlijk worden gedaan, alle werkdagen Yan 9 tot 2 uur. De Wethouder Yoornoemd, A. F. THOMSEN. Alkmaar, 30 November 1916. aMUSih Sinds geruimen tijd zijn de meeste bladen.overeen- komstig het besluit van de Neder- landsche Dagbladpers, overgegaan tot inning der abonnementsgeiden bij vooruitbetaling. Ingevolge dit besluit zullen we zoo vrij zijn per 1 December a.s. te beschikken over de abonnements gelden 4e kwartaal 1916 en 1 Fe bruari 1917 over die van het 1e kwartaal 1917 om tot doorvoering van dien maatregel te geraken. DE DIRECTIE. elk siatistisch cijfer. Er is woningnood, en trots dien nood spijt het hem, dat niet door gegaan wordt met de onbewoonbaarverkla ring. De raad moet telkens onder den neus krijgen welke woningen onbewoonbaar ver klaard moeten worden. Als men de woningen niet afkeurt, omdat er woningnood is, zet men de zaak op den kop. Een andere zaak, die spreker ter sprake wil brengen, is de stijging der woninghuren, Spr. meent, dat ook daarom doorgegaan moet worden met den woningbouw. 100 Woningen zijn te kort, al juicht hij toe, dat die woningen er door Volkshuisvesting zullen komen. Vol gens den heer Cloeck zijn er 185 woningen te kort en dat neemt spreker van hem aan. Daar om moet er doorgegaan worden. Wat de wo ningen betreft, die de heer Cloeck in zijn mo tie noemt, betoogt spreker, dat z. i. de ge meente daarin moet voorzien. Geen bovenwo ningen voor die groote gezinnen, doch goed- koope woningen door de gemeente te bou wen. Omtrent de opmerking van den heer Lees berg inzake den hoofdelijken omslag, verde digt spreker het denkbeeld om de progressie zoover door te voeren, als de wet toelaat en stelt hij de volgende motie voor: „De raad spreekt uit de wenschelijkheid de progressie van den hoofdelijken omslag zoover door te voeren als de wet toelaat". Verder is spr. van meening, dat het bedrag af te trekken voor noodzakelijk levensonder houd, moet worden verhoogd tot 650. Ook daartoe stelt spreker een motie voor. Wie 13 per week verdient kan volgens spr. geen be lasting betalen. De heer d e W i t merkt op, dat hij een on derhoud heeft gehad met een bestuurslid van „Goedkoop Wonen" en dat hem daarbij bleek dat ook deze vereeniging ijverig streven wil om in den woningnood te voorzien. Wat spreker eerder heeft gezegd over te bouwen woningen met bovenwoningen, is verkeerd opgevat; spr. heeft niet bedoeld wo ningen met een afzonderlijke bovenwoning, maar woningen van twee verdiepingen. DeVoorzitter wil even in het midden brengen, dat het rapport van het woningon- derzoek juist heden is ingekomen. Wat de huuropdrijving aangaat, wenscht hij op te merken, dat men daaromtrent ook maatrege- i len van de regeering mag verwachten. DeD heer Zaadnoord ij k deelt mede, dat de inzending van het woningrapport wat vertraagd is doordat daaruit nog enkele ge gevens moesten worden verzameld voor den Nationalen Woningraad. De heer Verkerk heeft geen antwoord gekregen op zijn vraag of men met de afkeu ring van woningen niet moet doorgaan. De heer d e W i t „Dat stuit af op de om- standigheid, dat er geen woningen beschik baar zijn." De heer Verkerk heeft straks den heer de Wit niet begrepen; de heer de Wit begrijpt thans hem niet. Men moet, naar hij meent, met de afkeuring doorgaan en dan moet de raad maar uitstel verleenen, dan hoort de raad telkenmale dat die en die woningen on bewoonbaar verklaard zijn. De heer d e W i t vraagt wat er dan gebeu- m T-- W.» COURANT

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1916 | | pagina 1