1
DAOBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE OORLOG.
Hoaderd en achttiende jaargang.
1916,
DONDERDAG 7 DECEMBER
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1—, fr. p. post f 1.25. Advertentieprijs^* ct. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERlfls. COSTER 5 ZOON, Voordam C 9. Telefnr. 3.
Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden.
ALKMAAR, 7 December.
Boekarest, Roemenië's hoofdstad en Ploesci,
het middelpunt van groote Roemeensche pe-
troleumvelden, tevens knooppunt van zes
spoorweglijnen, zijn in handen der midden-
mogendheden gevallen. Twee belangrijke suc
cessen in één klap. Het eerste vooral van mo-
reele beteekenis als de bezetting van de vier
de hoofdstad van een der kleine staten, die
aan de zijde der entente strijden, een bezet
ting, reeds tot stand gekomen, ruim drie
maanden nadat Roemenië, meenende het juis
te tijdstip te kiezen, zich in het strijdperk
waagde. Het was de oude koning Carol, die
bij zijn leven zijn Roemenen steeds voorhield
„Oorlog te maken is niet al te moeielijk, maar
zich op behoorlijke wijze den vrede te verze
keren, dat is moeilijk, zeer moeielijk." Na zijn
dood is Roemenië ten oorlog getogen zou
men op dit oogenblik niet nog eens met spijt
en rouw aan dat woord terugdenken?
De val van Boekarest is voor de kleine
naties het waarschuwende schip op strand!
Hij werkt als een dommekracht voor de mid-
den-mogendheden, waar men nieuwen moed
en nieuwe hoop zal krijgen. Zóó toch is het
beter, dan het was. Een onzijdig Roemenië
bleef een voortdurende bedreiging, een ten
deele verslagen en bezet Roemenië is een be
wijs van kracht en wendt bovendien het ge
vaar voor afsnijding van de verbinding Ber
lijnKonstantinopel voor langen tijd,, zoo
niet voorgoed, af. Intusschen de Roemenen
hebben hun hoofdstad prijs gegeven, teneinde
hun levende strijdkrachten te behouden. Zij
hebben zich voor omsingeling en afsnijding
weten te behoeden en zullen wel pogen zich
in noord-oostelijke richting te redden en zich
te voegen bij de Russen, die staan van Do-
broedsja tot de Karpathen. Deze mogelijk
heid is een lichtpunt voor de Roemenen in
den voor hen donkeren toestand Maar het
verlies van Ploesci verduistert ook dat weer,
want het bezit van deze stad is van groote
beteekenis, omdat zij een prachtig centraal
punt vormt, van waaruit operaties in elke
richting en in het bijzonder in die van
Moldavië vlug en goed kunnen worden
gevoed. En welk gebruik er van spoorwegen
in het oosten kan worden gemaakt is reeds
dikwijls gebleken!
Aan het Zevenburgsche front zijn de troe
pen der middenmogendheden in het Trotbus-
dal naar een tweede linie door de Russen
achteruitgedrongen, maar dit feit is evenmin
van beteekenis als de kleine winst, die de en
tente in Macedonië maakt en het resultaat,
dat een onverwachte aanval de Duitschers
aan de Maas heeft opgeleverd, n.l. de bezet
ting van enkele stukken Fransche lopgraaf.
De heer Lloyd George zal in Engeland
trachten een nationaal ministerie te vormen.
Allerlei veronderstellingen zijn in verband
hiermede mogelijk, maar de hoofdzaak is,
dat de voortvarende, warmbloedige, krachtig-
aanpakkende Welshman, waarschijnlijk als
een soort dictator in kleinen kring zal optre
den en met energie die maatregelen zal ne
men, welke hij noodig zal achten om te zege
vieren. Dat daarbij de onzijdige staten
met Griekenland natuurlijk vooraan steeds
meer in het gedrang zullen komen, laat zich
denken. Op hetzelfde oogenblik wordt te
Parijs een krachtdadiger oorlogsbeleid voor
den veldtocht 1917 voorbereid en ook daar
worden nieuwe namen genoemd, teneinde een
oorlogsbewind te vormen.
Zoo spant men zich van alle kanten in om
den oorlog te winnen.
En op vrede lijkt het niet veel. Onze oud
minister van oorlog, Colijn, is blijkens zijn
laatste artikel in Stemmen des Tijds van oor
deel, dat de oorlog een, twee jaren nog kan
duren en dat er ook dan nog geen zekerheid
van het einde is 1
KORTE BERICHTEN.
Duitsche onderzeeërs hebben een 50-tal
granaten afgeschoten op de stad Tunchal
(eiland Madeira). Op de rede brachten ze
verschillende schepen, w.o. een Fransche ka
nonneerboot tot zinken.
De koning van Engeland heeft Lloyd
Oeorge tot kabinetsformeerder benoemd. De
ze heeft de opdracht aanvaard hij wil een
nationaal ministerie samenstellen zonder aan
zien van partijen.
Op de Karst beschieten de Italianen
onafgebroken de Oosterurijksche stellingen.
De Weener bladen spreken van een nieuw
offensief, dat samenhangt met de zitting der
Italiaansche Kamer.
Bij een ontploffing in een Engelsch
munitiefabriek in 't Noorden van 't land, wer
den 26 arbeidsters gedood en 30 gewond. De
schade schijnt overigens niet ernstig, het
werk wordt voortgezet.
Volgens Wolff bedraagt het totale aan
tal Roemeensche krijgsgevangenen in dezen
oorlog ruim honderdduizend.
De aardappelrantsoenen in Duitsch-
land zijn van 7 op 6 pond per week per per
soon verminderd, de geringe aanvoer laat te
vens niet toe wintervoorraden voor de burge
rij aan te leggen.
De beroemde Duitsche dirigent Hans
Richter, is op 73-jarigen leeftijd overleden.
Dezer dagen hebben de Duitsche auto
riteiten per omzendbrief aan de Belgen gelast
om gebouwen, die ten gevolge van den oor
log zoodanig beschadigd zijn, dat zij hun
oorspronkelijke bestemming niet meer kun
nen vervullen, af te breken en het terrein ge
lijk te maken.
In Duitschland zal de bierproductie tot
op 25 van die in vredestijd worden terugge
bracht, ook zullen de prijzen aanmerkelijk
stijgen.
Minister Boselli verklaarde in zijn rede
van Dinsdag, dat er op 't oogenblik in Italië
2200 fabrieken munitie voor het leger ver
vaardigen, slechts één vijfde van de werk
krachten zijn vrouwen, dat is te weinig en
moet veranderen.
Veldmaarschalk von Mackensen was
gisteren jarig. In 1914 kon hij: op zijn ver
jaardag de vermeestering van Lodz melden.
In 1915, toen zijn hoofdkwartier in Servië
was, viel een dag voor zijn verjaardag Mo
nastic En thans werd op zijn verjaardag de
val bekend van Boekarest, aan welken hij
eveneens een belangrijk aandeel heeft gehad.
Alle Italiaansche schepen met meer dan
50 personen aan boord, de bemanning inbe
grepen, moeten voorzien zijn van draadlooze
telegrafie.
Op 29 December zal Keizer Karei tot
koning van Hongarije worden gekroond.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
De voorzitter verzocht Woensdag
voorlezing van een brief van den tijdelijken
voorzitter van den ministerraad, waarin deze
mededeelde, dat minister van Gijn besloten
heeft, zijn aanvrage om ontslag terug te ne
men, nadat de Koningin hem dat, in over
eenstemming met het advies van den raad
van ministers, in overweging had gegeven.
De beraadslaging over art. 77 van het
wetsontwerp in zake wijziging der additio-
neele artikelen van de Grondwet, met het
daarop ingediende amendement-Drion, werd
voortgezet.
De m i n i s t e r van binnenlandsche zaken
meende dat het amendement-Drion zijn doel
niet zou kunnen bereiken en bovendien aanlei
ding kon geven tot misbruiken, waardoor in
breuk werd gemaakt op de volstrekte geheim
houding van de stemming.
Het amendement gaf ook voorrechten aan
een willekeurige groep kiezers, terwijl de
controle van het stembureau zeer ingewikkeld
zou worden. Spr. meende het amendement te
moeten ontraden.
De heer v. 1 d s i n g a (c.-h., Bodegraven)
betreurde het ontbreken van een klaar en dui
delijk exposé van wat zal gebeuren als het
nieuwe stelsel is ingevoerd
Voor het amendement-Drion achtte spr. wel
meer geduld bij den kiezer noodig, maar geen
grootere nauwlettendheid. Het stelsel der re
geering bracht den kiezer in de partij-greep
en de kans, dat eminente mannen buiten de
partijen in het parlement zullen komen, werd
tot nul gereduceerd. Zonder het amendement
zouden de voordeden, welke de minister in
het stelsel ziet, niet worden verwezenlijkt.
Spreker voerde andere argumenten voor het
amendement aan. De candidaten dienden z.i.
in alphabetische volgorde op de lijst voor te
komen en de kiezer moest de vrije keus heb
ben.
Interpellatie-Duys: De heer Duys (s. d.
a. p Zaandam) vroeg verlof tot het houden
van een interpellatie over de houding der re
geering ten aanzien van het tegen hun zin
wegvoeren van Belgen uit hun land, op welk
verzoek heden Donderdag zou worden beslist.
De heer Bongaerts concludeerde dat
het amendement-Drion niet was in het belang
der kiezers.
De heer D r i o n repliceerde.
De m i n i s t e r maakte bezwaar tegen het
amendement, dat ten slotte tot heden werd
aangehouden.
Op art. 98g (welke candidaten gekozen
worden verklaard) lichtte de heer Bon
gaerts (r k., Roermond) een amendement
toe om aan dit artikel een zinsnede toe te voe
gen, volgens welke, indien dezelfde candidaat
op meer dan één lijst het aantal stemmen
heeft verkregen vereischt om gekozen te zijn,
zijn stemmen, verkregen op de lijsten, die bui
ten rekening worden gelaten, worden overge
dragen op de wijze als in het vorige artikel
omschreven.
De heer Rink (u.l., Hoogezand) lichtte
een amendement toe, strekkende tot doorha
ling van den naam van den candidaat op de
andere lijsten indien die candidaat bij eerste
loting op één der lijsten gekozen is verklaard
Spreker achtte het amendement-Bongaerts
daardoor overbodig.
De minister nam het amendement der
commissie van rapporteurs over. Ten aanzien
van het amendement-Bongaerts sloot de min
zich aan bij het betoog van den heer Rink.
Na verwerping van het amendement-Bon
gaerts werd het artikel z. h. s. aangenomen.
Bij art. 115 lichtte de heer v, G r o e n e n-
di a a 1 een amendement toe, dat hij na bestrij
ding door den minister weer introk.
UIT INDIë.
Bij het departement van koloniën is ontvan
gen het volgende bericht van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië.
Een compagnie infanterie keerde van Pa-
lembang naar Java terug.
Drie leden van de bende van Raden Pra-
boe zijn door een bevolkings-patrouille gevan
gen genomen en aan den controleur van Moe
ara Tebo uitgeleverd. De goeroe (godsdienst
leeraar) van de Sarakatalang Alatip is in
Moeara Tambesi gevangen gezet.
STADSNIEUWS.
VERVROEGDE WINKELSLUITING
EN DUURDER LICHT.
De besturen van de Alkm. Vereeniging
voor den handekirijvenden en industrieelen
middenstand en van de R. K. middenstands-
vereeniging „De Hanze" hadden tegen gis
terenavond de leden dier vereenigingen in
gecombineerde vergadering bijeengeroepen
in het café Bos, aan het Waagplein, ter be
spreking van de door B. en W. voorgestelde
vervroegde winkelsluiting in verband met den
kolennood en verhooging van den prijs van
electriciteit en gas. Er waren ongeveer 80
personen opgekomen.
De heer W. van Vuure, voorzitter der
A. W. V., opende de bijeenkomst en zette het
doel der samenkomst uiteen. Dat doel is niet
van belang voor den middenstand ontbloot
en vandaar de uitnoodiging. Hij hoopte dat
er niet te lang zou worden gesproken over
beuzelingen, die toch tot geen resultaat zou
den leiden, maar dat men zich tot de zaak zou
bepalen.
Hij heette de aanwezigen welkom, inzonder
heid de gemeenteraadsleden en bracht dank
aan den burgemeester voor zijne goede zor
gen waardoor in de St. Nicolaasweek storin
gen in de electrische verlichting werden
voorkomen.
De heer K e ij s n e r, voorzitter van de
Hanze, nam hierop het woord. Spr. wilde op
merken dat geen protestvergadering werd ge
houden maar dat het er om moest gaan om
zoo veel mogelijk mee te werken in 't belang
van het Nederlandsche volk, de oogen ge
richt op onze zaken en op onze portemonnaie,
want we zouden er wel niet zonder kleer
scheuren afkomen.
De ingediende verordening gaat recht op
vervroegde winkelsluiting af. Er blijkt echter
niet uit of het licht ook uit moet, iets wat
toch noodzakelijk is voor besparing van ko
len. Spr. vond de in de verordening genoem
de 30 pCt. besparing bezwaarlijk, velen zul
len niet kunnen besparen. Ook op andere dan
de voorgestelde manier zou wel bezuinigd
kunnen worden, voornamelijk in den midden
stand.
De heer F e n ij n vroeg of 't bestuur reeds
plan had, hoe het moest, als de vergadering
niet sympathiseerde met de voorgestelde ver
ordening.
De voorzitter antwoordde dat men bijeen
was geroepen om dat te bespreken. Naar aan
leiding van die bespreking zou men zoo noo
dig voorstellen kunnen doen aan B. en W.
De heer F e n ij n had verwacht dat het
bestuur zich reeds een meening had gevormd
tegenover de voorstellen der gascommissie.
Hij herinnerde er aan dat, waar andere ge
meenten de St. Nicolaasweek hadden laten
vervallen, onze gascommissie de verhooging
reeds wil met ingang van 1 Dec. Het had
evengoed 7 Dec. gekund.
De gascommissie hield naar spr's mee
ning geen rekening met een minimum-ge
bruik, zij maakt geen verschil voor menschen
die niets kunnen bezuinigen. Verschillende
gemeenten hebben gemeend voldoende bespa
ring te verkrijgen door vervroegde winkelslui
ting. Onze gascommissie hield geen rekening
met de draagkracht. Wie 1 pit heeft in de ka
mer en kookgas gebruikt, kan niet besparen.
Spr. vond de regeling van Amsterdam beter
en was verheugd over het amendement-Thom-
sen, dat iets lager is dan Amsterdam en een
billijk tarief geeft. Spr. had kwitanties gezien
van iemand die verleden jaar ook gas had
en hem was gebleken dat voor een gezin van
7 personen voor kookgas gebruikt was 40 h
45 M3. Het voorstel van oO M3. waarbij lictn
is inbegrepen, is zeker niet te hoog, meende
spr. Hij zeide dat de vergadering een breed
standpunt moest innemen en ook had op te
komen voor den arbeider.
Wat verhooging van den prijs van elec-
trisch licht betreft, deze moest van de K. E
M. uitgaan.
Hoe kwam de gascommissie er toe dit te
verhoogen, zonder dat pressie van de K. E.
M. is uitgeoefend? De directeur dezer maat
schappij wist van een drang niets af. Spr.
vroeg daarom de gascommissie om inlichtin
gen-
Hij bracht voorts ter sprake het idee Wij-
deman dat z.i. niet te accepteeren was. Hij
was van meening dat de middenstandsveree-
nigingen het amedement-Thomsen moeten
steunen en daarnaast moesten vragen geen be
perking of verhooging van electrisch licht in
te voeren. (Applaus).
De heer M e ij e r kon zich hiermede niet
vereenigen. Hij zou willen voorstellen de
winkels geopend te houden en dan te verlich
ten met petroleum.
De heer L. T r ij b e t z zou de inwerking
treding der verhooging op 1 Dec. onbillijk
vinden. Verleden jaar werd de meter pas 3
a 4 Dec. opgenomen. Het verbruik van zijn
20 lampen (pijn. 15) van 14 Dec. was
toen bij de vorige maand getrokken. Thans
was de meter op 1 Dec. opgenomen en dus
zal die 15 nu bij Dec. worden gerekend en
zal hij daarvan ook de verhooging moeten
betalen. Hij vond dat onbillijk en zou als da
tum van inwerkingtreding liever bepaald
zien 8 Dec.
De winkelsluiting is reeds vrij algemeen
om 9 uur, zij zou door de nieuwe verordening
slechts een kwartier vervroegd worden. Als
men wat wil, moet het 8 uur worden. Hij gaf
den raadsleden in overweging in de verorde
ning te zetten dat de lichten ook uit moeten.
De heer F e n ij n antwoordde den heer
Meijer dat als allen sluiten, daar voor nie
mand schade van komt.
De voorzitter merkte op, dat het eigen
lijk niet gaat om winkelsluiting, maar om be
sparing van kolen. Winkelsluiting is een
strafverordening.
De heer mr. Leesberg vroeg waarom
hij eigenlijk het voorstel der gascommissie
zou moeten verdedigen. De plaats daarvoor
is in den raad.
De heer F e n ij n meende dat de gascom
missie op een vriendelijk verzoek een armen
burger wel zou willen inlichten.
De heer Leesberg antwoordde alsnu,
dat de minister heeft verplicht om op alle
manieren het kolenverbruik te beperken. Daar
om had de commissie voorgesteld winkelslui
ting en verhooging van den gasprijs boven 70
pCt.
Ook de K. E. M. is verplicht kolen te be
sparen en als wij het kolenverbruik moeten
beperken, hebben wij ook te zorgen dat de K.
E. M. minder gebruikt, al heeft zij ook over
den prijs vap het electrisch licht hier niets te
zeggen.
De heer F e n ij n merkte op dat nog geen
enkele gemeente waar de K. E. M. stroom
levert, zoo'n besluit heeft genomen. Alkmaar
werkt dus opvoedend, waarop de heer Lees
berg antwoordde, dat de gemeente als
overheid kan zorgen voor minder kolenver
bruik.
De heer Zwaan meende dat het beter zou
zijn te bepalen dat 's avonds vóór 7 uur in
étalages geen licht mag branden. Van 7 tot
9 zou men kunnen verlichten en dan om 9
uur geheele sluiting. De gemeente zou zeker
niet gebaat zijn met vroegere sluiting.
De heer Peet: Het beste zou zijn een ver
bod om na 8 uur licht te branden in winkels.
Er moet bezuinigd worden, daar helpt niets
aan. Als er alleen wordt gewerkt met een
soort boetestelsel (waar een viervoudige prijs
eigenlijk op neerkomt), zullen minder kapi
taalkrachtigen hun licht al gauw uitdraaien.
Acht-uur-sluiting ligt ook in de lijn waar
langs de middenstand zich in de laatste ja
ren beweegt. Als ieder vroeger sluit, heeft
niemand schade daarvan. (Applaus).
De voorzitter onderschreef dit als ook
zijn pemoonlijke meening.
De heer Pels was het niet eens met den
heer Fenijn waar deze zeide ook arbeidersbe
langen te moeten bespreken. Die menschen
pleiten wel voor zich zelf. Hij had de motie
ven van mr. Leesberg gehoord, hij geloofde
echter dat er ook nog wel andere argumenten
waren. Als het gas zoo duur werd als de
commissie wil, zou een electrisch licht-ver-
bruiker een grooten voorsprong krijgen op
een gasverbruiker. Wij kunnen aan verhoo
ging niet ontkomen, spr. zou echter niet zoo
ver willen gaan als dé gascommissie, maar
boven 70 pCt. willen verdubbelen en verzoe
ken aan het gemeentebestuur om winkelslui
ting om 8 uur, met verbod van het branden
van licht na dien tijd.
De heer Fortuin merkte op dat op de
ze wijze de vergadering wel tot 12 uur kon
duren. Het was niet mogelijk geweest de
zaak beter voor te bereiden. Het ging te over
haast, dat zou de gascommissie zelve zeker
wel willen erkennen. Hij verzekerde het da-
gel. bestuur der gemeente, dat het hier geen
protestvergadering betrof tegen de autoritei
ten, daaraan doet de middenstand niet mee.
Er moet 'n besluit genomen worden, 't Was
spr. onverklaarbaar dat het electrisch licht in
prijs moest verhoogd worden, hij zou dan
ook den ter vergadering aanwezigen hoofd
ingenieur der K. E M. willen vragen of hij
van den minister een wenk had ontvangen tot
prijsverhooging.
Aanneming van het amendement-Thomsen
vond spr. een algemeen belang, het was alles
zins billijk. Laat den winkeliers gelast wor
den half electrisch licht te branden en voor
gaslicht niet boven een bepaald aantal M3.
te gaan. Wanneer men wilde verlichten met
petroleum, zou men dit moeten vrijlaten en
dus de voorloopige winkelsluiting moeten la
ten vallen. Er is geen voorraad petroleum,
dus zal in Alkmaar wel vervroegde sluiting
moeten komen.
Spr. zou niet het aannemen wenschen van
het voorstel om geen nieuwe aansluiting te
maken, omdat daardoor een heele groep men
schen werkeloos zou worden.
De heer v. d. V e e n vroeg hoe de gascom
missie dacht over stroom voor een motor.
Moet de prijs daarvan ook verhoogd wor
den? Spr. zou dat onbillijk vinden, omdat
MARKT voor vet vee
te Alkmaar.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen ter algemeene
kennis, dat de markten voor vet vee in
deze gemeente, wegens de Kerstmis en
den Nieuwjaarsdag, zullen gehouden
worden op Zaterdagen 23 en 30 De
cember 1910.
Alkmaar, 7 December 1916.
Burgemeester en Wethouders voorneemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Alkmaar
brengen ter algemeene kennis, dat bij hun col
lege is ingekomen een verzoekschrift van A.
M. STUIJFBERGEN, weduwe van S. P. G.
KNUIST, aldaar, om verlof tot den verkoop
van alcoholvrijen drank in het perceel MAG-
DALENENSTRAAT, B. 10.
Binnen twee weken na deze bekendmaking
kunnen tegen het verkenen van het verlof
schriftelijk bezwaren worden ingediend.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
daarop geen bezuiniging mogelijk is, want de
motor draait niet langer dan noodig is.
De heer J a c o b s e vond dat op gas nog
meer bezuinigd kon worden, als de etalages
een paar avonden per week niet verlicht wer
den
Hij kon niet begrijpen dat tariefverhooging
noodzakelijk was voor kolenbesparing. Hij
zou willen voorstellen den raad in overwe
ging te geven tot kolenbesparing over te
gaan zonder tariefverhooging en zonder be
perking van winkelsluiting.
De heer Brinkman vroeg hoe hoog het
minimum- en wat het maximum-verbruik van
een motor gerekend werd te zijn.
De heer mr. Leesberg: Als gegeven»
ontbreken, zal een zoo billijk mogelijke bepa
ling worden getroffen.
De heer T r ij b e t z stelde voor te verzoeken
dat de verhooging zou ingaan 8 December en
dat de sluiting wordt bepaald op 8 uur.
De heer O u d t wilde daaraan toevoegen
de bepaling, dat café's om 10 uur gesloten
moeten worden. (Applaus).
E>e heer F e n ij n kwam terug op het ge
zegde van den heer Pels. Spr. had niet ge
zegd „alleen voor arbeiders", maar voor het
algemeen belang en dus ook voor kleine gas-
verbruikers.
Spreker was tegen verhooging van den
prijs van electrisch licht. Hij stelde een mo
tie voor, zooals hij dacht dat de kwestie het
best geregeld zou worden en wenschte daar
aan toe te voegen wat de heer Fortuin zei
van de installateur. De K. E. M. sluit nog
heele dorpen aan, waarom zouden hier dan
geen aansluitingen mogen worden gemaakt?
De voorz i tter: Die motie zou best met
die van den heer Fortuin kunnen samengaan.
De heer F e n ij n: Alleen wil ik geen ver
hooging voor electrisch licht.
De heer Fortuin constateerde, dat ver
hooging van electrisch licht onvermijdelijk is.
We zullen onvoorwaardelijk voldoen aan
hetgeen de autoriteiten ons opleggen. Wan
neer echter gelegenheid wordt gegeven, wil
lekeurig electrisch te verlichten, zou het bil
lijk zijn, dat daar goed voor betaald wordt.
Hij had een étalage in de Langestraat gezien,
waar reeds om 4 uur licht aan was. Die men
schen zou hij goed willen laten betalen.
De voorzitter Laat ons niet om klei
nigheden verschillen krijgen.
De heer G. C 1 oeck meende, dat de lui,
die electrisch licht hebben en gas voor koken
gebruiken, het meest door het voorstel-Thom-
sen worden bevoordeeld en dat kan de bedoe
ling niet geweest zijn. Die lui kunnen best
betalen.
De heer F e n ij n Wat royaliteit zit er in
om op gas te koken
De heer C 1 o e c k Ik heb nog nooit meer
dan 35 M8. gebruikt.
De heer F e n ij n U is ook vegetariër. (Da
verend gelach).
De heer Broers zeide, dat het een kleine
kunst was om achter de étalage licht te ma
ken. Niet om 8 uur het licht uit, maar dan te
sluiten is de kwestie.
De heer vanTil meende, dat op motoren
niet bezuinigd kan worden.
De heer T j a d e n De K. E. M. gebruikt
toch lang niet een zoo groot kwantum kolen
als de gasfabriek. Nu verhoogt de gemeente
en dat is onbillijk.
De h o o f d' i n g e n i e u r der K. E. M.
zei, dat er voorzoover hij wist, geen aan
schrijving van den minister ontvangen was
en dat er nog niet met de gemeente Alkmaar
was gesproken. Wanneer Alkmaar het ver
bruik met 30 pet. vermindert, zal dat in de
centrale te IJmuiden 12 ton kolen per maand
schelen. Wij verhoogen geen prijs, want be
sparing kunnen we niet krijgen, omdat in de
dorpen de menschen al zeer vroeg naar bed
gaan. De groote besparing die de minister
wil, is voor buitenlandsche kolen. Wij ge
bruiken alleen Limburgsche kolen, waarvoor
men speciaal ingerichte machines moet heb
ben. De gasfabriek gebruikt alleen buitenland
sche. Voor opwekking van eenzelfde eenheid
licht is voor gas 5 X zooveel kolen1 noodig
als voor electrisch licht. Om te komen tot
COURANT
