DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE OORLOG.
ggd ungerwpr,
s
No. 9
Honderd en negentiende jaargang.
191?*
DONDER PAO
11 JANUARI
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar fl,franco door het geheele Rijk 11,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel I 0.12| Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Cokes en Gas.
voor de Mi
litie va* de mannelijk© ge
borenen van het jaar 1898,
op DINSDAG en YRlJDAfl
van 1—3 uur, ten Stadhuize,
vddr 20 JANUARI a.s.
Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden.
ALKMAAR, 11 Januari.
Het antwoord van de entente op de vre
desnota van president Wilson van 19 Decem
ber is waarschijnlijk nu reeds in diens han
den. Het zal morgen openbaar gemaakt wor
den de president moest het eerst kennen,
voordat het in de pers was opgenomen. De
Fransche minister-president Briand heeft het
antwoord gistermiddag aan den Amerikaan-
schen gezant te Parijs overhandigd uit naam
van alle regeeringen der geallieerden. Dit ge
schiedde in tegenwoordigheid van den Belgi
schen minister van buitenlandsche zaken, ter
wijl aan de nota nog een afzonderlijke Belgi
sche nota werd toegevoegd, waarin de Bel
gische regeering adhesie betuigt met het ge
meenschappelijk antwoord der gealliëerden,
en waarin zij tevens haar dankbaarheid uit
drukt aan de Amerikaansche regeering voor
de edelmoedige hulp, de ongelukkige, over
weldigde Belgische bevolking bewezen, als
mede voor de hartelijke blijken van sympathie
waarvan het Amerikaansche volk gedurende
den oorlog bij elke gelegenheid blijk gaf te
genover België.
Deze bijzonderheden wettigen de veronder
stelling, dat in de entente-nota bijzondere
nadruk zal worden gelegd op België's posi
tie en dat er duidelijk omschreven eischen
zullen worden gesteld nopens vergoeding,
teruggave en waarborgen voor de eerbiedi
ging van de onzijdigheid en de onafhanke
lijkheid van kleine volkeren.
Met spanning dient deze belangrijke ant-
woord-nota te worden afgewacht. Het is im
mers niet onmogelijk, dat zij op een geheel
anderen toon zal zijn gestemd dan het ant
woord der entente op het Duitsche vredesr
aanbod.
De Grieksdie regeering heeft het ultima
tum der entente-mogendheden aanvaard.
Een Grieksch blad schreef dezer dagen:
„Als de entente overal wapens noodig
heeft, laat ze ze komen halen; als ze ons ge
bied behoeft, laat ze het komen nemen; als
ze den koning wil on tronen, laat ze dat ko
men doen, maar laat ze daarbij openlijk te
werk gaan en zich niet verstoppen achter een
verschrikkelijk verrader, (den heer Venize-
los)."
De Grieksche regeering heeft blijkbaar een
houding van verzet niet aangedurfd en toege
geven. De eerste uiting van de „eenheid van
actie," welke te Rome is ingeleid, heeft dus
een succes bereikt. En wel op het oogenblik,
waarop volgens Reuter de midden-mogend-
heden het Macedonische front versterken
wellicht zijn de Beieren, die in het westen, in
het oosten en in het zuid-oosten hebben ge
streden er heen gezonden met misschien
de bedoeling naar Griekenland door te drin
gen. De entente heeft thans meerdere veilig
heid voor de troepen van generaal Sarrail en
gemaakt, dat de gevaarlijke zeereis van
transporten van acht dagen tot 24 uur wordt
verkort, hetgeen met het oog op het onder
zeeërs-gevaar van veel beteekenis is. Engel-
sche bladen schrijven reeds, dat Italië het Sa-
loniki-front met troepen geducht zal verster
ken. Daarentegen verzekert lord Northcliffe,
de couranten-koning, opnieuw, dat de oorlog
nergens anders dan op het westelijk front ten
voordeele der entente kan en zal worden be
slist.
De nieuwe Russische minister-president
heeft verklaard, dat zijn wachtwoord zal
zijn: „alles voor de overwinning."
Van de oorlogsterreinen is er geen nieuws.
ALKMAAR, 11 januari.
De positie van ons land, tusschen den En-
gelschen hamer en het Duitsche aambeeld, of
den Duitschen hamer en het Engelsche aam
beeld het is ons om het even brengt
uiteraard mede, daf we in de verdrukking ko
men. En hoe langer de machtige arm van den
oorlog bezig is, hoe vaker de mokerslagen
neerkomen, hoe meer ook ons land geplet
wordt en des te gevoeliger zijn bewoners
dus getroffen. Wij houden dit den klagers,
die ons aanmerkingen hierop en daarop ko
men mededeelen, steeds voor oogen. „Het is
erg, maar het kan nog erger worden". Deze
ernstige overweging heeft al menig ingezon
den stuk teruggehouden, en menig criticus,
die de stedelijke overheid te lijf wilde gaan,
doen inzien, dat matiging in het oordeel on
der de tegenwoordige omstandigheden een
eerste eisch van billijkheid is Zeker, men zou
graag veel anders willen zien en adders zou
bij normale toestanden vaak alleszins ge-
wenscht zijn het is echter steeds de vraag
of het op dit oogenblik anders kan. Die vraag
moet men stellen en beantwoorden, voordat
men zijn grieven luchten gaat. En juist met
het oog op de toekomst is het zoo gewenscht,
dat het gemeentebestuur en de in verband met
de tijdsomstandigheden opgerichte instellin
gen en genomen maatregelen den meest mo
gelijken steun erlangen van particulieren, or
ganisaties en andere organen. Aan den ande
ren kant mag de burgerij daartegenover ook
de meest mogelijke wel willend heid en
w e 1 willendheid van het stadsbestuur en wat
daaraan annex is verwachten. Onderling ver
trouwen, samenwerking en tegemoetkoming
kunnen in dezen en den komenden tijd veel
doenl
Wij zetten dit nog eens duidelijk voorop in
verband met klachten over de cokesverschaf
fing, welke ons heden bereikten.
Ten eerste was men onaangenaam getrof
fen door de regeling, welke dusdanig was,
dat velen lang moesten wachten, voordat ze
aan de beurt waren, om hun kaart afgestem
peld te krijgen. Zulk lang staan is onaange
naam en geeft verlet. Het zal gemakkelijk
voorkomen kunnen worden, indien men niet
alle gegadigden tegelijkertijd in de gelegen
heid stelt, om hun bons te laten afstempelen,
maar ze groepsgewijze laat verschijnen, bijv.
naar de letters van het alfabet.
Minder gemakkelijk is het natuurlijk een
bevredigende regeling te treffen ten aanzien
van het bestaande tekort in den cokesvoor-
raad. Voor een gedeelte zou de gemeente mis
schien hierin kunnen voorzien, door zelf co
kes in te slaan en deze tegen den distributie-
prijs weer af te staan. Zijn er verdere maatre
gelen noodig, dan lijkt het ons niet in de eer
ste plaats gewenscht om de grens van het in
komen (thans 1200) te verlagen. Billijker
is het dan, de beschikbaar gestelde hoeveel
heid per gezin te verkleinen en daardoor al
len, die tot dusverre distributie-cokes kregen,
te blijven helpen. De gebruikers zullen dan
zuinig moeten zijn maar dit zal bij het
aangroeien van het tekort toch noodig we
zen. Men voorkomt daardoor, dat menschen
met geheel leege handen, d.w.z. met onafge-
stempelde cokes-bons, moeten worden weg
gezonden, zooals heden het geval was. Dat
het mogelijk is gebleken, dat houders van ge-
Stempelde bons heden bij de hun aangewezen
handelaars geen cokes meer hebben kunnen
krijgen, berust zeker op een vergissing, welke
wel zoo spoedig mogelijk zal worden her
steld.
Dat er minder cokes is, is natuurlijk het
gevolg van het maken van minder gis. Be
sparing van gas heeft vermindering van co
kes-productie tengevolge. Men weet, dat wij
van den beginne af aan de oplossing in deze
gemeente van het vraagstuk, om door vermin
dering van het gasverbruik te komen, tot ko-
lenbesparing niet de gelukkigste hebben ge
vonden. De Kamer van Koophandel en Fa
brieken heeft men zie het verslag in dit
nummer gisteravond met algemeene stem
men besloten den Raad te adviseeren, terug
te komen op zijn genomen besluit inzake de
winkelsluiting in dezen geest, dat wordt toe
gestaan de winkels na acht uur met ander
dan gas- of electrisch licht open te honden.
De heer Bosman sprak in dit verband van
mosterd na den maaltijd. Hij heeft volkomen
gelijk maar in anderen zin, dan hij be
doelde. Immers een voorstel heeft de com
missie voor de strafverordening bereids ver
laten, waarbij den winkeliers wordt toege
staan van 89 open te blijven, mits ze in
dat uur dan ook maar één pitje branden. Zijn
wij wel ingelicht, dan is er verder ernstig
sprake van een groote, door de beide mid-
denstandsvereenigingen te beleggen vergade
ring met ruime introductie (o.a. ook toege
staan aan de onderteekenaren van het beken
de request), waarin over deze zaak uitvoerig
zal worden gedebatteerd. Wellicht helpt dit
mede, om een zooveel mogelijk bevredigende
regeling te krijgen.
Ook. met de gaspi ijsverhooging voor de
kleine verbruikers is het nog niet in den
haak
Men weet, dat oorspronkelijk bepaald was,
voor deze verbruikers geen bijzondere rege
ling te treffen. De heer Thomsen, van oor
deel, dat de verhooging moest worden be
schouwd als een boete op het nalaten van
bezuiniging, wilde niet straffen, waar geen
schuld trof, omdat verdere bezuiniging van
minimum-verbruikers redelijkerwijze niet
mocht worden verlangd. Mede in dezen ge-
dachtengang hebben wij met nadruk invoe
ring van het stelsel van progressie bepleit,
waarmede men ons wel instemming heeft be
tuigd, maar waartegen wij het eerste bezwaar
nog moeten hooren. Gelijk bekend, is de
regeling-Thomsen aldus aanvaard, dat een
bepaald aantal Ma. zou worden vrijgesteld
van de verhooging voor verbruikers met een
inkomen van beneden 1200. Met dien ver
stande, dat dit aantal werd verlaagd. De heer
Thomsen had voor de wintermaanden 50 M3
gerekend en dit aantal werd vastgesteld op
45 M3
Nu is het aangenomen voorstel voor meer
dan één uitleg vatbaar. Wij zouden zeggen,
dat afnemers beneden 1200, die meer dan
45 M3. verbruiken, van dat meerdere 70 pCt.
ook tegen 6 ets krijgen, doch de overige 30
pCt. met 24 ets. moeten betalen. De officiëele
interpretatie is echter anders. Men redeneert
daar aldus: zij die een inkomen hebben van
beneden 1200 en meer gebruiken dan 45
M3. worden naar denzelfden maatstaf be
handeld als degenen, die een hooger inko
men hebben. Men heeft dit ongetwijfeld met
goede bedoelingen gedaan, maar benadeelt
daardoor vele kleinere gebruikers. Immers
wel worden door deze regeling gebruikers
van 80 M3. in staat gesteld niet 45 maar 56
M3. voor 6 ets. af te nemen, maar gebruikers
van bijv 50 M3 krijgen slechts 35 M3. voor
6 ets., terwijl zij zonder deze regeling recht
zouden hebben op 45 M3. en dientengevolge
1.80 per maand meer moeten betalen. Dit
voorbeeld toont voldoende aan, dat er bij de
bestaande regeling nog onbillijkheden vallen
weg te nemen in geen geval mogen de
kleinere gebruikers, wien men ten goede
heeft willen komen, de slachtoffers worden
van anderen, die met een even laag inkomen
meer gas verbruiken. Moge de gelegenheid,
om in dezen de billijkheid te betrachten, niet
lang uitblijven. Zou de Raad nog niet in de
ze maand bijeenkomen?
BUITENLAND.
KORTE BERICHTEN.
Dr. Friedrich Adler, de moordenaar
van graaf Stuergkh. den voormaligen Oosten-
rijkschen minister-president, heeft zich, vol
gens een berjcht van de Kreuzzeitung opge
hangen, maar de strop is doorgesneden. Men
zal wachten met zijn executie, tot hij de gevol
gen van zijn poging tot worging te boven is.
Gedeelten van de parken in en om Lon
den zullen voor de cultuur van groenten en
aardappelen gebruikt worden.
Het programma van den nieuwen Russi-
schen eerste minister zal, volgens zijn verkla
ring zijn „alle voor de overwinning."
Volgens berichten dit het Servische
hoofdkwartier, voeren de Centralen nieuwe
strijdkrachten aan in Macedonië.
De Entente heeft een groote Duitsche
packetboot, die in Grieksche wateren was aan
getroffen, in beslaggenomen en naar Marseil
le opgebracht.
Volgens de Matin is minister Herriot
van plan het gebruik van suiker in Fankrijk
te beperken tot anderhalf pond maandelijks
per hoofd. Naar het blad zegt is het doel van
dezen maatregel transportruimte te winnen.
Het bekende hotel Cecil te Londen is
Dinsdag gesloten; aan de ongeveer 700 man
nen en vrouwen, die er in dienst waren, is
aangezegd, dat zij een betrekking elders moes
ten zoeken. Het hotel' wordt ingericht tot kam
toren van. het luchtministerie.
Om een eind te maken aan den onbevre-
digendenden politieken toestand zullen, naar
men verwacht in April algemeene verkiezin
gen in Australië worden gehouden.
Volgens de Petit Parissien zijn de Ame
rikaansche en Nederlandsche gezant gedwon-
gen, Boekarest te verlaten, omdat Duitsch-
land! voor de ontginning van het petroleumge-
bied de handen vrij wil! hebben, zonder con
trole.
Een bericht, langs omwegen uit Rusland
gekomen, meldt, dat dé Tsaar oud-minister
president Stürmer tot zijn raadgever inzake
buitenlandsche politiek heeft benoemd.
President Wilson heeft in persoon den
Zwitserschen gezant zijn dank betuigd voor
het aanbod van Zwitserland om de nota van
president Wilson te steunen.
De plaatselijke besturen van eenige ste
den in Rijnland protesteereni, dat men met de
nieuwe beperking van het aardappelverbruik
juist in het industriegebied is begonnen, ter
wijl toch in de eerste plaats daar de bevolking
goed voedsel het meest noodig heeft.
In Duitschland zijn nieuwe scherpe
maatregelen in voorbereiding tegen het smok
kelen en dén invoer buiten de bemiddeling
van de Zentrale Einkaufs Gesellschaft.
Het „Berner Tagblatt" meldt, dat binnen
kort groote veranderingen in de hoogere be
velvoering van het Zwitsersche leger zijn te
verwachten.
In Hamburg kwamen den laatsten tijd
nog al wat gevallen van pokken voor. Maatre
gelen tegen een epidemie zijn genomen.
STADSNIEUWS.
Vakken aK. Aanvangsjaarwedde f 750.—
met zes 3-jaarl. period, verh. van f 100.
Voor hoofdakte bovendien f 150.Tege
moetkoming kosten woninghuur eventueel
"f 150.—.
Stukken (adres op zegel) in te zenden aan
het Gemeentebestuur vtfdr 22 Jan. a.s.
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Gisteravond vergaderde de Kamer van
Koophandel ten stadhuize om half negen. De
heer Messelaar had de plaats van het afgetre
den lid, den heer Boom, ingenomen.
De vergadering was voltallig.
De heer Prins opende de vergadering,
waarna werd overgegaan tot het onderzoek
van de geloofsbrieven van de herkozen leden,
de heeren Potgieser en Henneman, en het
nieuw gekozen lid, den heer Messelaar. De
heeren Van der Kley en Cloeck, met dit on
derzoek belast, adviseerden tot toelating van
de leden.
Den voorzitter deed het zeer veel ge
noegen dat de heer Potgieser, als nestor van
de afgevaardigden, opnieuw het vertrouwen
van de kiezers bleek te bezittenhij wenschte
den heer Potgieser geluk met z'n benoeming
De heer Potgieser dankte voor de
vriendelijke woorden van den voorzitter.
Vervolgens sprak de heer Prins den
heer Henneman toe. A( was deze nog kort in
de kamer, de kiezers bleken in te zien, hem
daar noodig te hebben, zijn vak was voor z'n
verkiezing nog niet in de kamer vertegen
woordigd. De heer Henneman had der ka
mer reeds vele diensten bewezen met z'n ad
viezen, de voorzitter hoopte dat de heer Hen
neman op dezen weg zou voortgaan.
De heer Henneman dankte voor deze
woorden.
Daarna sprak de voorzitter het nieuwgeko-
zen lid, den heer Messelaar toe, hij hoopte,
dat deze denzelfden weg als zijn ouderen
voorganger zou bewandelen. Hij hoopte en
vertrouwde, dat de heer Messelaar nog jaren
lang in het belang van den handel en de stad
het lidmaatschap van de kamer zou mogen
bekleeden.
De heer Messelaar dankte den voorzit
ter voor zijn woorden. Wel was de taak
waarin de heer Boom hem was voorgegaan
niet gemakkelijk, doch hij hoopte dien tot
ieders vervulling te mogen vervullen.
Vervolgens sprak hij van deze plaats een
woord van dank uit aan de kiezers die hem
zijn vertrouwen hadden geschonken, in het
bijzonder die van de Hanze en de vereeniging
voor den handeldrijvenden en industrieden
Middenstand.
Daarna las de secretaris de notulen
voor, die onveranderd werden vastgesteld.
Toen was aan de orde het verkiezen van
een voorzitter voor het jaar 1917. De
heer Prins werd herkozen, hij dankte de hee
ren ervoor dat zij hem ook dit jaar zijn eer
vol mandaat laten bekleeden, en riep weder
om de medewerking van de leden in, evenals
die tot nu toe tot zijn groote voldoening was
verleend.
Tot vice-voorz i tter werd herkozen
de heer Bosman.
Devoorzitter wenschte den heer Bos
man met zijn benoeming geluk, waarna de
heer Bosman dankte voor het vertrouwen,
hij hoopte evenwel, dat hij ook in dit jaar
niet in de noodzakelijkheid zou verkeeren den
heer Prins te vervangen.
Uitgegaan was: Een brief aan B. en
W. der gemeente Alkmaar, adviseerende tot
adhaesie op het adres van de kanaalvereeni-
ging „de Geldersche vallei^' inzake droog
making Zuiderzee.
Hierna bracht de voorzitter de kwestie van
het Handelsregister wederom ter sprake. Hij
meende echter te moeten adviseeren, voorloo-
pig een afwachtende houding aan te nemen,
tot de algemeene vergadering van alle Ka
mers van Koophandel, in de maand Maart,
zou zijn gehouden.
Aan de Vijlde Gemeenteschool (Hoofd
de Heer A. WIJN) wordt gevraagd
Alle leden vereenigden zich met dit advies,
de heer Potgieser toonde nog met een voor
beeld aan, dat men in deze kwestie niet te
voorzichtig kon zijn.
E>e heer Cloeck verliet de vergadering
Ingekomen was een afschrift van het re-
uest aan het Gemeentebestuur van den heer
van Stam en 158 anderen, verzoekende op
heffing van het verbod van de 8 uur winkelr
sluiting, met de vraag aan de Kamer hierop
adhaesie te betuigen.
De voorzitter oordeelde, dat, waar bij
instelling van het besluit geen advies van de
Kamer gevraagd was, men het feitelijk ook
in dezen niet kon geven, 't Was heel moeilijk,
om het in dezen ieder naar den zin te maken,
ook in de Kamer zouden de stemmen wel ver
deeld zijn. Hij was er voor, om het gebruik
van gas- en electrisch licht om 8 uur te ver
bieden, doch het goed te keuren, daarna da
winkels bij ander licht open te houden.
De heer Bosman oordeelde het request
mosteVd na den maaltijd. Hij vond dat de
Kamer moeilijk advies kon geven, het besluit
was in den raad nu eenmaal genomen, zij
het wat overijld.
De heer van der Kleij vond het stand
punt van de gemeente om uitsluitend reke
ning in deze kwestie met de middenstandsver-
eenigingen te houden, het eenig juiste. De on-
derteekenaars van het request hadden hun
stem in de vergadering van die vereenigin-
gen moeten uitbrengen toen dezen vereenigin-
gen om advies was gevraagd. Spr. voelde er
overigens wel voor, den winkeliers toe te
staan na achten de winkels bij ander dan gas-
of electrisch licht open te houden, verschil
lende winkeliers zouden dan minder van de
bepaling lijden. Hij wilde aldus aan het Ge
meentebestuur adviseeren.
De heer Henneman geioofde niet, dat
over 't algemeen de bepaling zooveel schade
veroorzaakt. De raad had, meende hij, de ver
ordening op advies van de middenstandsver-
eenigingen vastgesteld. Ook hij vond de on
derteekenaars van dit request wat laat met
hun bezwaren. Overigens was hij het inzake
de sluiting met de vorige sprekers eens
De heer Potgieser kon zich geheel met
het voorgaande vereenigen.
De heer Messelaar vroeg welke motle
ven er bij de middenstandsvereenigingen had
voorgezeten om te adviseeren zooals gedaan
was. Hij had gehoord dat men tot acht uur
sluiting; geadviseerd had, omdat deze maat
regel niet blijvend zou zijn, terwijl een even-
tueele negen uur sluiting dit wel was.
Geen der leden kon hier iets naders over
mededeelen.
De heer Henneman wilde dan aan hen,
van wien gebleken was dat ze erg door den
maatregel getroffen waren, zien toegestaan,
dat ze na achten met ander dan electrisch- of
gaslicht werkten.
De voorzitter bracht hierna het voor
stel van den heer Van der Kleij in stemming
om te adviseeren, toe te staan de winkels na
achten met ander dan gas>- of electrisch licht
open te houden.
Aangenomen.
Ingekomen waren grafische overzichten
van de in 1915 en 1916 ter markt gekomen
gewicht en hoeveelheden kaas. Deze zullen in
het verslag der Kamer opgenomen worden.
De overzichten waren vervaardigd door den
heer H. J. Beelenkamp. Men was van oordeel
dat ze goed waren afgewerkt en duidelijk
denkbeeld van de wisselingen in den aanvoer
gaven.
Voorts waren verschillende periodieken,
statistieken, verslagen e.d. ingekomen.
Tevens een request van den bond van vee
handelaren in Noord-Holland aan de ge
meenten Alkmaar, Hoorn en Punnerend, ver
zoekende om afschaffing van de Zondags
markten.
De voorzitter herinnerde aan de be
sprekingen over deze kwestie, eenige jaren
IMAARSCHE COURANT.
