DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Vorstenlanden en Sumatra 4 ct. Sigaar. Havanna-Mi SCHOOL-ARTS, No. 47. ZATERDAG 24 FEBRUARI. Honderd en negentiende]" aar gang. 1917. AbonniMtspis P 3 maanden f 1fr. p. post f 1.25. Advertentiepriisl2*ct. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERIHs. COSTER S ZOON, Voordam C 9. Telefnr. 3. NEDERLAND. Firma JEÏ. KRIJKTS. Met 20 ct. oorlogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden. ALKMAAR, 24 Februari. Zes Nederlandsche schepen zijn er Donder dag getorpilleerd. Door onzen minister van buitenlandsche zaken werd een telegram ontvangen van den Nederlandscheni gezant te Londen, houdende dat deze een telegram heeft ontvangen van de Scilly-eilanden van kapitein De Koning van het Nederlandsche stoomschip Noorderdijk", dat de schepen Noorderdijk," „Zaandijk", „Jacatra" ,J5andoeng" „Eenüand" en „O aaster land," die 22 dezer van Falmouth te zamen waren vertrokken, te 5 nam. van den 22sten door eem Duitsche duikboot zijn getor pilleerd. De minister heeft dadelijk telegrafisch in lichtingen gevraagd omtrent het lot der be manningen. Naar men ons uit den Haag meldt, is het stoomschip ,J\Jenadodat op denzelfden dag als de thans getorpilleerde schepen uit Fal mouth vertrok, aan het gevaar ontkomen, doordat dit schip wegens averij aan de ma chine uit zee naar de haven moest terugkee- ren. Wij vernemen voorts, dat bij de Holland- Amerikalijn bericht is ingekomen, dat de be manningen van de „Noorderdijk" en de „Zaandijk" gered zijn en geland te St. Mary op de Scilly-eilanden. Ook de bemanning der Bandoeng is op de Scilly-eilanden geland, terwijl de andere be manningen eveneens in veiligheid moeten zijn. Ë>e Eemland, de Zaandijk en de Bandoeng moeten nog drijvende zijn. Blijven zij behou den, dan is er ongeveer 21000 ton scheepsin- houd bij deze ramp verloren gegaan. De Bandoeng (5850 ton) kwam geladen van Java, de Jacatra (5370 ton) had regee- ringsgraan aan boord, de Eemland (3770 ton) en Oaasterland (3700 ton) waren op ■reis, om regeeringsgraan te halen, de Noor derdijk (7170 ton) had een lading regee ringsgraan, de Zaandijk (4190 ton) was op weg naar Amerika. Ziedaar dus de practijk van den niets-ont- zienden ondèrzeeërsoorlog. Zes Nederland sche schepen in één klap, negen in één week getorpilleerd Men heeft bij het aankondigen van het nieuwe stadium in den oorlog kunnen hopen, dat de practijk nog wel wat mee zou vallen, dat onze scheepvaart, hoe ernstig dan ook be dreigd, dank zij ook het vastberaden en be leidvol optreden van onze regeering, de moeielijkheden, door den nieuwen toestand in het leven geroepen, te boven zou komen. Maar de Duitsche regeering had in haar me morandum van 31 Januari uitdrukkelijk laten Weten, dat in de aangegeven versperringsge- bieden elk zeeverkeer zonder meer met alle wajoens verhinderd zou worden. En in de of ficieuze Berl. Lok. Anz. van Dinsdag 10 Fe- brua ri werd' nog eens nadrukkelijk verklaard wat Ln de verboden zones voor de torpedobui zen der onderzeeërs komt, zal in den grond geboor d worden, het is in technisch opzicht in groo te mate onmogelijk en het ligt verder geheel buiten de plannen, om eenig onder scheid tusschen onzijdige en vijandige sche pen in het afgesloten gebied te maken. De regeling is begonnen met dadelijk na de afkondiging het uitvaren van onze schepen te verbieden of daartegen te waarschuwen. Maar navigare necesse est 1 Varen is noodzakelijk! Beproefd diende te worden of de scheepvaa.rt niet kon worden voortgezet Op eigeni gevaar zijn er tenslotte eenige sche pen' op uitgeval''en en reeds was er gisteren van hervatting eter scheepvaart sprake, tege lijkertijd, dat vernemen was, dat de zeven te Falmouth liggende schepen Donderdagmor gen gezamenlijk uit de haven waren ver trokken. Bij het ui tvaren zal wel gerekend zijn op de gunstige omstandigheid, dat het vaarwater, waarin de," schepen zich moesten begeven woelig en ver van de Duitsche wate ren is gelegen, dat Engeland' de bescherming der vaan zooveel doenlijk zal hebben bevor derd Ei'lacie te 10 uur 30 Lizard gepasseerd, werden de schepen reeds t'e 5 uur door een Ehiitschen onderzeeër getoet)illeerd. Het D- ..rdag bij de Sd.lly-eilanden ge beurde vormt een incident. Etm incident van emstigen aard. Het is een van die ernstige gei eurtenksen, waarvan de 1 ninister-presi- dent Gort van der Linden in de Kamerzitting van Dinsdag 6 Februari heeft ge\ vaagd. Twee dagen1 daarna heeft de tijdelijk e voorzitter van den ministerraad, eveneens in de Iweede Kamer, een verklaring afgelegd, waaruit de houding is op te maken, welke de regeering thans zal aannemen. Immers de korte inhoud van die verklaring was: „schending van Ne- derland's grondgebied of souvereiniteit zal de regeering keeren met de wapenen, de moeie lijkheden, gevolg van den nieuwen internatio nalen toestand, hoopt zij met vastberaden heid en beleid1 te boven te komen." Gebeurtenissen, als zich thans bij de Scilly- eilanden hebben afgespeeld, hoe betreurens waardig op zich zelve ook, vormen, naar de meening der regeering geen casus belli, geen aanleiding tot den oorlog. Alleen werd in het bekende, waardige pro test van minister Loudon, onzen minister van buitenlandsche zaken, gericht tot de Duitsche regeering met bijzondere ernst de nadruk ge legd op de zware verantwoordelijkheid, welke de Duitsche regeering op zich zou laden, in dien zonder eenige zorg voor de veiligheid van bemanning of passagiers, neutrale sche pen aan den nieuwen onderzeeërsoorlog ten offer zouden vallen. Geen casus belli. Maar wat dan? Aanlei ding zeker tot een hernieuwd protest Ook de Zweedsche regeering deed zulks dezer dagen, maar zij behield zich daarbij alle eischen tot schadevergoeding voor. En verder? Na een conferentie met de regeering, waren door de reeders plannen beraamd om in den loop der volgende week een twintigtal schepen van onze groote zeevaart uit Rotterdam en Amerika te laten vertrekken. Tot uitvoering daarvan zou het gekomen zijn, waren de sche pen van Falmouth aan de onderzeeërs ont snapt. Vanmiddag zou te Den Haag worden overwogen of die uitvaartplannen zullen doorgaan, maar bij de meeste reeders moet het voornemen bestaan er van af te zien en in elk geval te wachten, totdat door de regeering van de Duitsche admiraliteit doorvaart wordt verkregen. Aan convoyeeren, aan bewapenen schijnt dus ook vooralsnog niet te worden gedacht men bedenke ook wel, dat deze middelen met een groot gevaar voor een oorlogsconflict ge paard gaan. Mem ziet dus, dat de moeielijkheden onzer regeering weer aanzienlijk zijn vermeerderd. Gelukkig maar, dat men het volste vertrou wen kan stellen in haar beleid. En dat vertrouwen is het beste geneesmid del tegen zenuwachtigheid, opgewondenheid. Bedenke men tenslotte, dat de Duitsche zoowel als de Britsche regeering ten onzen opzichte zich vaak bereidwillig en behulp zaam toonde, wanneer de nood op het hoogst gestegen scheen! Het bovenstaande was reeds geschreven, toen ons, tegen half vier, het officieele com muniqué bereikte, waarin wordt medegedeeld, dat de schepen in staat waren gebruik te ma ken van een hun van Duitsche zijde geboden gelegenheid om 22 Februari die haven te ver laten, waartoe zij zich te zamen, blijvende westwaarts uit het onveilige gebied, moesten verwijderen en verder buiten dat gebied blij vende, hun weg moesten vervolgen. Hieruit blijkt dus, dat de Duitsche regee ring zich inderdaad behulpzaam heeft ge toond, maar dat de ramp te wijten is aan een onderzeeërs-commandant, die de schikking niet kennende, de schepen getorpilleerd heeft, zonder de scheepspapieren in te zien. En wel blijkt thans de Duitsche regeering zich bereid verklaard te hebben te bevorderen, dat geene onderweg zijnde schepen slachtoffers zouden worden, maar slechts onder reserve, daar het geen absolute veiligheid kon garandeeren. Voorts werd in de Middellandsche zee een Fransch transportschip in den grond ge boord, de mailboot Athos, die Senegaleesche soldaten en werklieden uit de koloniën naar Frankrijk overbrengen moest. Opgegeven wordt, dat er 1450' menschen gered zijn, niet, hoevelen er omkwamen. Uit de belangrijke redevoering van minis ter Lloyd George, is gebleken, dat er een aanzienlijke scheepsruimte moet worden ge spaard, vandaar dat tot een' belangrijke be perking van den invoer van allerlei artikelen besloten is. Engeland kan, zeide spreker, het ernstigste, wat de vijand kan doen, onder de oogen zien, maar de regeering zou misdadig zijn, wanneer zij rustig bleef afwachten, want het eindsucces van de zaak der geallieerden hangt af van de oplossing der scheepsruiru- te-moeielijkheden. Men' mag ook uit deze ver klaring afleiden, dat de nood, zoowel voor de onzijdigen als voor de oorlogvoerenden nij pender zal worden 1 KORTE BERICHTEN. De commissie voor het wetsontwerp op den zomertijd in Engeland heeft met alge- meene stemmen een gunstig advies uitge bracht De Duitsche Rijksdag stond het ge vraagde oorlogscbediet van 15 milliard mark toe. Minister Lloyd George kondigde in het Engelsche Lagerhuis tal van beperkingen van den invoer aan, noodig om in de kwestie der scheepsruimte te voorzien'. De Deensche regeering heeft van heden af den uitvoer van baksteenen, dakpannen en ijzeren balken verboden. President Wilson heeft besloten den Senaat in buitengewone zitting bijeen te roe pen tegen den vijfden Maart. Het Amerikaansche ministerie van bui tenlandsche zaken heeft verklaard, dat de nieuwe Engelsche „order in council" voor de Amerikaansche regeering niet tot grondslag eener officieele actie zou worden gemaakt. Blijkens een Lloyds bericht zijn in den grond geboord het Engelsche s.s. Wathfield 3012 ton), de Engelsche bark Invercauld ,1416 toon), het Engelsche s.s. Belgier (4588 ton) en de vischbarken Monarch en Energy. SCHIP MET GRAAN BINNEN GEKOMEN. Het Nederlandsche stoomschip „Laren- berg" van de maatschappij „Hilligersberg", is met een lading van ongeveer 4600 ton tar we, geconsigneerd aan de Nederlandsche re geering, van Nieuw-York te IJmuiden bin- nengeloopen. Het schip heeft 2 maanden werk gehad met de uit- en thuisreis. DE GESTRANDE DUIKBOOT. De Ehiitsche duikboot, die bij' Domburg strandde, is te Vlissingen binnengebracht. Zij is kleiner dan die, welke voor eenige we ken daar binnenkwam, en later weer werd vrijgelaten. Naar schatting is de boot 350 ton groot. De boeg van de boot is eenigs- zins ontzet. De boot is in de binnenhaven gemeerd, in afwachting van orders, wat met boot en bemanning moet worden gedaan. BINNENLAND TWEEDE KAMER. Nadat de voorzitter Vrijdag mededee- ling had gedaan van de na de pauze te ver wachten verklaring van den tijdelijken voor zitter van den ministerraad aangaande de mi nisterwisseling aan financiën, werd de behan deling van de begroeting van landbouw, nij verheid en handel voortgezet. De minister deelde mede, dat in zake de zoutontginning in Overijsel spoedig een wets ontwerp de Kamer zou bereiken. E>e totstand koming van een mijnwerkersfonds was voor- vereid door de instelling van een commissie, wier rapport weldra zal verschijnen. Na nog eenige discussie besprak de heer Duymaer v. Twist (a.-r., Steenwijk) bij de onderafdeeling visscherijen de nestvissche- rij en drong verder aan op een credietaanvra- ge van nog 4000 voor een onderzoek naar de beste methoden van conserveering van visch. De heer Kolkman (r.-k., Nijmegen) ont ried den minister, den raad van den heer Duymaer v. Twist te volgen en1 een maat te stellen voor spiering en haring. De m i n i s t e r legde uit, waarom de kwes tie der nestvisscherij thans in een ander sta dium verkeert. Een maat achtte spr. niet noo dig. De minister was bereid de credietaanvra- ge voor het onderzoek naar de conserveering alsnog met den' minister van financiën te overwegen. Bij de afdeeling arbeid bepleitte de heer Schaper (S D. A. P., Appingedam) af schaffing van den nachtarbeid voor bakkers wegens net groote gebrek aan kolen. Spreker vroeg wanneer het indertijd aangekondigde ontwerp de Kamer zou bereiken en drong ver der op wijziging in de samenstelling van het Centraal Broodbureau aan. E>e heer A1 b a r d a (S. D. A. P., Ensche- invoering van de De minister deelde mede, dat de bak kerswet dezer dagen naar den Raad van Sta te gaat. De landbouwbegrooting werd daarop zon der stemming aangenomen. Aan de orde kwam het wetsontwerp tot be schikbaarstelling van levensmiddelen (80 millioen-ontwerp. E>e heer S a n n e s (S. D. A. P., Veendam) betoogde, dat de groote lijn in het beleid van den minister niet was te bespeuren. T)e minis ter ging de moeilijkheden uit den weg, zon der ze te voorkomen. Hij verwijt den minister, geen contact te zoeken met de bevolking en blind te zijn voor wat in het volk leeft. Spr. critiseerde het stellen van minimum- E rijzen voor sommige landbouwproducten en ehandelde de brandstoffenkwestie. Hij wilde nog verschillende artikelen aan de distributie- wet toegevoegd zien, voornamelijk schoenen, wol en sajet. Spr. drong voorts er op aan, dat de exportwinsten ten goede komen aan het land en niet aan enkele exporteurs. Het be- lang, dat enkelen bij den export hebben, be moeilijkt de bevoorrading van het land. De heer v. B e r e s t e ij n (v.-d., Winscho ten) behandelde den wensch, dat het rijk zelf de distributie ter hand zou nemen, en de daartegen geopperde bezwaren. Hij betoogde, dat de minister ten slotte toch in die richting is gegaan. De gemeenten zijn gemaakt tot rijksorganen. Dit deed spr. genoegen. Ook met de rantsoeneering was de minister ge gaan in de richting, verleden jaar Juli reeds in de Kamer aangegeven. Spr. verdedigde verder uitvoerig het weg laten van de weistandsgrens. Maar men had tweeërlei prijzen' kunnen stelleneen voor de houders van bonboekjes en een voor hen, die daarvan geen gebruik wilden maken. Het had een belangrijke besparing gegeven, indien men aan de menschen had overgelaten, al dan niet van die goedkoope levensmiddelen gebruik te maken. De heer Snoeck Henkemans (C.-H., Apeldoorn) betuigde in het algemeen zijn in stemming met het beleid van den minister. Het zou moeilijk zijn, een ander stelsel te vol gen. Een nieuw stelsel zou kwaad doen aan de kracht van het volk zonder op economisch gebied eits tot stand te brengen. De minister moet zich bij de distributie be- alen tot het strikt noodzakelijke. Ten tweede oort hij te zorgen voor een strenge contro le, en ten1 derde moet hij de beschikking heb ben over den geheelen voorraad der te distri- bueeren artikelen. Een vermindering van de te distribueeren artikelen zou zeker niet leiden tot een mindere voeding. Spr. verdedigde het stellen van minimum prijzen voor landbouwproducten. INDIë. TapanoelL Tweehonderd aanhangers van de Parhoedamdam hebben bij Riameate, aan het Tobameer, de patrouille van sergeant Bruijn aangevallen. Ze werden teruggedreven met achterlating van zes gewonden en acht dooden. De onzen leden geen verliezen. Overstrooming. De dijk langs de ri vieren Porrong en Brantas is doorgebroken, waardoor 2200 bunder rijst- en suikervelden zijn overstroomd. In Djovjacarta zijn. 9 woningen van inlan ders door de rivier Tjondex verwoest. In de residentie Soerakarta zijn vele brug gen vernield en is groote schade aan lande rijen en' huizen toegebracht door overstroo ming van de Padas (zijtak van de Solo.) Burgemeester em Wetheuders der gemeeate ALKMAAR roepen bij deze op Sollicitanten naar de betrekking van op eene jaarwedde van f 1000. De werkkring is geregeld bij Verorde ning, opgenomen in Semeentsblad No. 525. Stukken met gezegeld adres in te zenden ,aan het Gemeentebestuur vóór 12 Maart a.s Gemengd nieuws EEN KRIJGSLIST? De bemanning van den stoomtreiler Gro ningen, VI. 150, heeft bij aankomst te IJmui den gerapporteerd, dat zij op de Noordzee tusschen het Maasvuurschip en Schauwen- bank heeft aangetroffen een verankerd model van een watervliegtuig, waarin een als vlie ger verkleede pop was geplaatst. Aan de machine waren vele contactdraden verbonden. Toen een Duitsche onderzeeër opgemerkt had, dat de stoomtreiler met een scheeps- boot de machine bezocht had, loste hij ver scheidene schoten op den nagemaaktcn vlie ger, die bij het vijfae schot met een hevige ontploffing uit elkaar sloeg en in de diepte zonk. Vermoedelijk diende het toestel als een lokmiddel. EEN AANSLAG. Te Groningen is gepoogd het hotel „de Zeven Provinciën" in de lucht te doen'vlie- gen. Of het daarbij te doen was om het ho tel, dan wel om het Engelsche Consulaat, dat tot voor eenige dagen in dat hotel geves tigd was, zal nog moeten worden uitge maakt. Op 15 Januari j.l. werd in het hotel door een persoon, zich noemende „Rooker van Sittard", een kamer gevraagd. Men gaf hem kamer No. 10a. Hij zette een zwarte kist op zijn kamer en zeide terug te zullen komen, wat hen echter niet deed. Eenige dagen later rook de ezploitant van het hotel, de heer Hamers, een benzinelucht. Hij vond op de kamer No. 10a twee ont kurkte flesschen met benzine en het naam kaartje van den persoon, die de kist gebracht had. De politie werd met het geval in ken nis gesteld. Een onderzoek naar den zich noemenden Rooker van Sittard bleef zonder resultaat en uit een aanvraag om inlichtin gen bij den burgemeester van Sittard bleek, dat in een hotel aldaar iets dergelijks was voorgevallen. Men had daar aan een mis plaatste grap gedacht. Zoo dacht de Gro ninger politie ook hier met zulk een grap te doen te hebben. Op 1 Februari verschenen in het hotel twee personen, waarvan een 'n kruier, die een groote theekist droegen, die volgens den brenger bestemd was voor zekeren Bosman. De heer Hamers schonk aanvankelijk ook aan deze zending nog geen bijzondere aan dacht, maar anders werd het toen hij op Donderdag 8 Februari een brief ontving, waarin een onbekende hem mededeelde, dat tweemaal een aanslag mislukt was, doch dat een üerüe poging op geheel anaere wijze wem vooroereid, dat de schrijver de brenger van de kisten was en dat hij teruggeschrok ken was voor het gevaar van menscüenle- vens en daarom aan de opdracht, die hij van anueren had, geen gevolg had gegeven. Den volgenden dag werden bedoelde kis ten door de politie onderzocht. Het bleek dat de eerste kist bevatte een zestal flesschen met oenzine. De bovenste fiesch was omwonden met een lont welke duidelijk zichtbaar ge brand iiad. Dat de inhoud van deze kisten geen aardigheid was, bleek duidelijk uit het aanwezig zijn van een klein fleschje met een groen vocht, dat volgens een deskundige, dr. M. van den Berg, gediend moest hebben om na afloop van den brand alle reuksporen van de benzine te doen verdwijnen. De tweede kist was veel grooter en bevatte een nog grooter hoeveelheid benzine, o. a. een lange bruine fiesch van 4 4 5 liter in- .houd. Onder in deze kist lag een blik voor cho coladecroquetten, voor een derde deel' ge vuld met kruit, voorzien van een stevigen papieren prop en van een klein gaatje waar door een lont gebracht kon worden bij het kruit. Vrijdag 16 dezer ontving de heer Hamer» een tweeden brief, afkomstig van denzelfden lersoon, die den eersten brief geschreven iad, waarin hij de volgende voorstelling van de zaak gaf, die later bleek werkelijk waar te zijn. Hij stond onder de macht van een persoon en deze persoon, deel uitmakende van een complot, had van een derde opdracht gekre gen tegen betaling van 2000 het hotel „de Zeven Provinciën in de asch te doen leggen. Zooals hij reeds in den eersten brief had geschreven, had hij de opdracht niet durveD volbrengen, was ook genegen om den heer Hamers namen te noemen en de daders in handen der politie te leveren, mits hem de zekerheid werd verstrekt dat hij buiten de politie bleef en dat de persoon die macht over hem had, met dezen gang van zaken niet op de hoogte werd gebracht, want, schreef hij: Ik ben voor dien man banger dan voor de politie. Hij vroeg toezending van 300 aan' het adres W. I 410, kiosk Centraal Sta tion Amsterdam. Ook met dezen brief ging de heer Hamers naar de politie. De heer Hamers schreef een brief aan het opgegevei adres en de inspecteur Moolenaar begaf zich naar Amsterdam. Aangezien de briefschrijver getoond had, een slimme kerel te zijn en ook beloofd had, dat hij maatrege len zou nemen voordat hij den brief afhaal de, werd hij ter zijde gestaan door de Am- sterdamsche recherche. Het gelukte, een ob servatiepost in de buurt van genoemde kiosk te krijgen. Woensdagmiddag omstreeks één uur kwam een witkiel naar een brief vragen, welke witkiel zich in de richting van het Damrak verwijderde, door den inspecteur gevolgd, en zich in de Ouderlingsteeg bij een ander persoon voegde. Eenige meters verder werden de witkiel die later bleek onschuldig te zijn, en de an dere persoon gearresteerd! Deze andere bleek te zijn Arie Bloemets, champagne-fabrikant te Santpoort. Intusschen waren te Amsterdam de gan gen nagegaan van Ch. Zanders,, eigenaar van het hotel „de Zeven Provinciën" en de kennissen die deze had, waaronder een schil der bij wien een lakbus met benzine werd gevonden, terwijl de benzine in genoemde kisten ook een bezinksel van verfstoffen be zat. Dit leidde er toe, dat ernstige verden kingen rezen tegen genoemden Zanders, ca féhouder te Amsterdam en den rijwielhande laar J. v. d. Berg aldaar. Allen zijn te Groningen gevankelijk bin nengebracht. UIT OUDE NIEDORP. Woensdagnacht is door dieven een bezoek gebracht aan onze gemeente. Bij den heer P. W. te Zijdewind is getracht, met een bijl, de deur en een raam te openen. Dit is niet gelukt, of misschien hebben zij hun werk ge staakt door het hevige aanslaan van den hond, die zich in de woning bevond. Hun weg vervolgende, zijn ze gekomen bij: den heer G. D., aldaar. Door een raampje kregen ze toegang. Nadat ze aldaar een stuk vleesch verorberd hadden en toen hun dorst hadden gelescht met melk, eerst nog brutaalweg ge warmd op een aanwezig petroleumstel en zich een jekker hadden toegeeigend, zijn ze vertrokken. De politie doet onderzoek. Bit nummer bestaal alt 8 bladen. ALKMAA m „Gloria Mundi",

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1917 | | pagina 1