DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
ir
AL
No. ©6
[Honderd en negentiende Jaargang.
MAANDAG
1.1 MAART.
FEUILLETON.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon» en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 1,franco door het geheete Rijk f1,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel 0.121/»- Bij groote, eontraeten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
marktmeester der kaasmarkt,
Opvordering.
Rantsoeneering.
Met 20 ct. oorïogstoeslag op den abonnementsprijs per 3 maanden.
ALKMAAR, 19 Maart.
Waar is de Tsaar?
Weg dat is het eenige, korte maar bondi
ge antwoord, dat op die vraag valt te geven.
Weg van de regeering. En de kroon met
haar ab- en dependenties heeft hij overgege
ven aan zijn broeder, die de hem opgedragen
waardigheid niet dan onder voorrecht van
boedelbeschrijving hééft aanvaard. „Eerst eris
kijken wat er is," zoo luidt, vrij vertaald! de
grootvorstelijke proclamatie van Michael
Alexandrowitsj, waarin hij te kennen geeft,
dat hij, teneinde het welzijn van zijn land te
bevorderen, de opperste macht wil aanvaar
den „slechts dan, als zulks de wil is van ons
groot volk, hetwelk door een volksstemming,
door het orgaan zijner vertegenwoordigers,
in de constitueerende'vergadering den regee-
ringsvorm moet vaststellen, benevens de nieu
we grondwet van den Russischen staat."
Eigenaardig is dat de benoemde opperbe
velhebber grootvorst Nicolaas, die bij de troe
pen zeer gezien moet zijn, weinig heet te voe
len voor het parlementarisme en voor vooruit
strevende politiek.
De berichten uit het rijk der omwenteling
zeggen, dat de revolutie als geëindigd kan
worden beschouwd, dat het normale leven
zich heeft hersteld Zelfs al mocht die voor
stelling overdreven zijn, dan is het toch niet
aan twijfel onderhevig, dat de revolutie een
buitengewoon snel verloop heeft genomen.
Voor een deel valt dit zeker toe te schrijven
aan het doortastend optreden van krachtige
mannen, die wisten wat ze wilden en de
macht snel en vast in,handen hebben weten
te krijgen. Voor een grooter deel evenwel aan
den toestand, die in Rusland heerschte en die
het beeld wekt van een kruitvat, waarin maar
even de lont behoeft te worden gestoken om
een explosie te veroorzaken Duidelijk blijkt
die toestand uit/ een telegram, door den nieu
wen minister van buitenlandsche zaken Mil-
joekof gezonden aan de Russische vertegen
woordiging in den vreemde.-
„De berichten, zoo heet het in dit staatsstuk,
door het Petrograder Telegraaf-Agentschap
overgebracht, stelden u reeds in kennis van de
gebeurtenissen der laatste dagen en den val
van het oude politieke bewind in Rusland,
hetwelk jammerlijk ineenstortte voor de
volksverontwaardiging, in het leven geroepen
door de zorgeloosheid, zijn misbruiken en zijn
misdadige onbezonnenheid. E>e algemeenheid
van de wrok, welke deze thans verscheden
staat van zaken onder alle gezonde elementen
der natie had doen ontstaan, vergemakkelijkte
de crisis aanmerkelijk, en bekortte haai tevens.
Dokter Stillfried
Roman naar het Duitsch van
DORA Dwi.em
23)
,;U zal vermoeid zijn u behoort tot het
huis, tot de familie
Stillfried maakte een beslist afwerend ge
baar. ,.U zou mij zeer verplichten als u mij
hier stilletjes een kwartiertje liet uitrusten
Het zit hier goed in de heerlijke, zuivere
nachtlucht, De bank is gemakkelijk wat
wil ik meerl Als u er voor kon zorgen, dat
mijn Marietje zich niet al te zenuwachtig
maakt en niet al te lang op zich laat wach
ten ik zou gaarne den trein van Berlijn
willen nemen, die morgen vroeg om vijf
uur door Gotha komt zou m/j werkelijk
niets te wenschen overblijven."
In het onzekere licht, dat van het feestter
rein naar de donkere dennegroep viel, zag
de jonge man in het bleeke. door zorgen ver
vallen gelaat van den ouden tooneelspeler,
op zijn gebogen, magere gestalte. Bij de ge
dachte aan hetgeen Marietje bij het zien van
haar vader zou moeten gevoelen, kreeg hij
een steek in het hart. Hij draalde, voordat hij
besloot heen te gaan. Pas toen de oude man
beleefd zei: „Het spijt me, dat ik u moeite
moet geven", snelde Radtke weer over het
grasveld terug.
Marietje had de tent reeds weer verlaten.
Radtke vond haar in de buurt van het dans-
terrein met het afruimen van een tafel bezig.
Zoodra zij hem gewaard werd, goot zij het
dichtst bijstaande met water gevulde glas in
een teug naar binnen.
Teen zij Radtke'a blik vol innige deelne-
„Daar al deze elementen zich met een be
wonderenswaardige geestdrift rond het vaan
del van de revolutie schaarden, en het leger
hun zijn snellen en krachtdadigen steun ver
leende, behaalde de nationale beweging bin
nen nauwelijks acht dagen een besliste over
winning."
Uitdrukkelijk wordt verder verklaard, dat
het nieuwe bewind de internationale verplich
tingen zal nakomen, door het oude regime
aanvaard1 en het door Rusland gegeven
woord gestand zal doen.
Reeda hebben dan ook de diplomatieke en
militaire vertegenwoordigers van Frankrijk,
Engeland en Italië een bezoek gebracht aan
de Doema en zich bereid verklaard, betrek
kingen met de nieuwe regeering aan te knoo-
pen Elk oogenblik is men te wachten, dat
het nieuwe bewind officieel door alle gealli
eerde mogendheden zal worden erkend.
En wat verder de positie van het nieuwe
bewind betreft, is het van groot belang, dat
de raad van arbeidersafgevaardigden een
proclamatie heeft gepubliceerd, waarin de de
mocratie wordt opgeroepen, haar steun te ver
kenen aan de nieuwe regeering, in haar
strijd tegen het oude regime, en bij haar taak,
de beloofde hervormingen in te voeren.
Zoo schijnt dus op het oogenblik het libe
ralisme, na een snelle overwinning op de re
actie, gesteund door de uiterste linkerzijde der
vrijzinnigen, sterk 'te staan, En aan het be
wind zijn gekomen mannen, die voor het mee-
rendeel een krachtige voortzetting van den
oorlog willen, ter bereiking van de oorlogs
doeleinden, waarvan het bezit van Konstan-
tinopel wel het voornaamste is.
Een machtig drama, dat de heele wereld in
spanning houdt, is aangevangen Binnen een
week tijds is het eerste bedrijf afgespeeld. De
voorbereiding is geëindigd. Thans dient af
gewacht, hoe de verdere ontwikkeling van het
drama zal zijn. Dat het daarbij vooral aan
komt op de wijzenj waarop het reusachtige,
geheimzinnige rijk den schok na de opwin
ding van het eerste oogenblik blijkt te kunnen
doorstaan, waarop de behoeften aan levens- en
verkeersmiddelen kunnen worden bevredigd
en waarop het toegezegde programma van
democratische beloften, dat een algeheelen
ommekeer in den staat teweegbrengt, wordt
uitgewerkt en aanvaard, spreekt evenzeer
van zelf, als dat de gang van zaken ook zal
worden beïnvloed door den loop der dingen
op de Russische oorlogstooneelen.
De verovering op de Turken van Wan in
den Kaukasus, behaald te midden van groote
moeielijkheden de troepen moeten bijv. bij
ming op zich zag rusten, schoof zij het glas
hf""'haamd op zij.
„Ik dacht, dat u zich zou ergeren", zei zij
schuchter op een toon, die het midden hield
tusschen teleurstelling en voldoening.
Hii schudde zijn hoofd'.
„Nee, juffrouw Marietje. De zaak van, dat
drinken was niets dan een malle vergissin
niet de moeite waard om over te praten,
zal u dat een anderen keer wel eens uit!
gen. Wij moeten nu weer goede, heel goede
vrienden worden wil u mij dit beloven?"
„Hoe kan ik dat als u zoo afschuwelijk
tegen mij is?" Zij slikte met moeite haar
tranen in
„Dat is nu voorbij voor goed. Kom
mee, Marietje geef mij je handl Ik smeek
er je hartelijk om."
Het meisje sloeg schroomvallig toe en
keek hem met haar blauwe kinderoogen aan
doenlijk vragend aan.
Radtke drukte haar hand warm en teeder
in de zijne. „Zoo, en verzamel nu al wat je
aan goeden, emstigen wil bezit bijeen en
toon dat ge een jong meisje zift met een ferm
karakter. Je vader is hier. Hij verwacht je
beneden bij de dennengrot."
Het meisje was krijtwit geworden, doch 't
volgende oogenblik steeg het bloed haar we
der naar de wangen. Zij greep Radtke's hand
hand stevig en trok hem met zich mee.
„Kom, kom, ga spoedig meel Heb je hem al
g;ezien hoe ziet hij er uit? Om 'shemels
wil, wat zei hij? Hij zal toch niet naar Ame
rika willen?"
Zij sprak alsof zij de koorts had, haar
knieën knikten. Radtke moest haar steunen
om haar voor vallen te behoedenè Beneden
viel zij snikkend in de armen van haar va
der.
gemis aan bewoonde plaatsen slapen in
sneeuwholen wordt allicht als een gunstig
voorteeken beschouwd voor den nieuwen staat
van zaken 1
Heeft de Russische othwenteling de aan
dacht van de fronten afgeleid, belangrijke ge
beurtenissen trekken haar weer allereerst naar
het westelijk strijdtooneel, naar Noord-Frank
rijk.
Van entente-zijde wordt medegedeeld, dat
de opmarsch der Fransch-Engelsche troepen
sneller dan ooit sinds den Sommeslag wordt
voortgezet van Atrecht tot de Aisne, dat er
belangrijke vorderingen zijn gemaakt, dat nog
nooit sedert de Manie-slag de entente zulk
een succes heeft behaald, dat den Duitschers
namelijk een strook terrein Is ontnomen van
100 K.M. lang en 4 a 6 K.M. breed1, een
strook, waarin de steden Bapaume, Péronne
en Noyon zijn gelegen, dat er tientallen dor
pen door de Engelschen en Franschen zijn
bezet en dat de Engelschen bij het terugdrin
gen der Duitsche troepen tot in de nabijheid
van Atrecht zijn gekomen. Nadere berichten
bewagen ook van vorderingen tusschen de
Oise en Soissons, waarin de geheele Duitsche
eerste linie werd bezet.
Van Ehiitsche' zijde wordt hieromtrent me
degedeeld: „Tusschen Atrecht en de Oise heb
ben de Engelschen en Franschen in het door
ons overeenkomstig ons plan ontruimde ge
bied onze vroegere stellingen eg verschillende
plaatsen, waaronder Bapaume, Peronne,
Roye en Noyon, bezet
Onze dekkingstroepea brachten den vijand
aanzienlijke verliezen toe en weken vervolgens
terug, zooals bevolen was."
Voorts wordt nog medegedeeld, dat zonder
genade alles is vernield wat militair belang
had, dat de weerkrachtige bevolking wegge
voerd is. Gespaard is wat geen militair nut
kon opleveren
Omtrerjt het feitelijke zijn beide lezingen het
dus volkomen eens: er is een belangrijk stuk
terrein, met steden, om welker behoud en ver
overing hardnekkig is gestreden en in welken
strijd tienduizenden hun leven of hun levens
geluk hebben gelaten van Duitsch in Fransch
bezit overgegaan. Daar valt niet aan te tor
nen. Maar wel loopt de waardeering van het
feitelijke hard uiteen. De Franschen en En
gelschen spreken van verovering, van een ge
dwongen terugtocht en de Duitschers van,
vrijwillige ontruiming. Uit deze beide waar
deeringen, laten zich ook twee gevolgtrekkin
gen afleiden. De Fransche lezing is, dat de
bevrijding van den Franschen bodem, als ge
volg van den Somme-slag, een aanvang heeft
genomen, dat de Duitschers nu huis-toe
gaan, dit het begin, van het einde thans is ge
komen', dat deze Duitsche terugtocht, mis-
„Papa, lieve papa! Lieve, goede, arme pa
pal"
Toen zij naar Radtkeomkeek was hij ver
dwenen.
Haar vader had het kind op zijn knie ge
trokken en sprak het xriendelijk toe.
„Je moet je verstand gebruiken, kleintje.
Je moet toch zelf inzien, dat het zoo niet
langer gaat. Niet genoeg om te leven te
veel om te sterven de grond brandt mij
onder de voeten ik wou je nog eens zien
en dan zoo gauw mogelijk weg
Marietje suikte luid: „Neem mij mee, papa,
toe neem mij meel"
„Neen, mijn goed kind, dat zal ik niet
doen, evenmin als je broers en zusters, die
Goddank een goed tehuis hebben.'"
„Wilt u dus h,eel alleen weg over de
zee 1 Os 'shemelswil, papa! Doe mij dat
niet aan!"
„Ik ben alleen, ja, en dat is maar goed
ook. Schrei niet meer mijn kind, laten we lie
ver een paar goede, verstandige woorden met
elkaar spreken. Hoor je wat ik zeg?"
Marietje knikte zwijgend.
De oude man keek eenige oogenblikken als
in gedachten verzonken voor zich uit.
„Kijk eens, kindlief", begon hij1 daarna
weer met moeite en langzaam, „de nieuwe
god, dien ze nu aanbidden, dezelfde die onze
oude kunst in puin heeft geslagen, heeft er
gens gezegd: „De sterkste man is hij, die
alleen staat en ofschoon ik niet van hem
houd, van dien nieuwen god, moet ik toch
zeggen, dat het een goed en waar woord i$.
Opdat ik het beetje kracht, dat mij nog over
gebleven is, niet zal verliezen, moet je het
ier volhouden, lief kind. Op die manier be-
riis je mij het best je liefde."
/larietje had haar tranen gedroogd en
schien vrijwilig begonnen, doch thans ge
dwongen voortgezet, het voorspel is van de
Duitsche nederlaag. De Duitsche voorstel
ling, reeds enkele dagen geleden hier naar
aanleiding van, een artikel van majoor Mo-
raht in het Tageblatt weergegeven, is deze
de Duitschers trekken him front elastisch te
rug, eerst kwam dé tactische frontverkorting,
thans is de strategische aan de beurt; zij be
houden daardoor het initiatief, omdat de te
genstander slechts te volgen heeft, niet we
tend waar, wanneer en hoever, hetgeen zijn
plannen in de war 'stuurt en zijn taak ver
zwaart, te meer, omdat het marschgebied al
lerellendigst wordt gemaakt; zij scheppen
zich daardoor' een manoeuvreerterrein, zij
kunnen zich in een betere en kortere linie
vastzetten, er komen troepen vrij; kortom,
voor de kritieke phase van den oorlog leidt
een aanzienlijke frentverkorting tot vereeni-
ging van de strijdkrachten, niet in een be
perkte plaats vóór den slag, maar in den slag
van een breed front uit.
Men kan uit deze beide lezingen kiezen, al
naar zijn eigen kijk op de zaken. Aan te ne
men valt echter voor ieder dat er thans een
belangrijke strategische operatie gaande is,
waardoor de positie-oorlog kan overgaan in
een manoeuvrestrijd, hetzij dan onder den in.
vloed der Duitschers of onder dien van hun
tegenstanders Dat de daaromtrent heerschen-
de onzekerheid de spanning in de komende
periode slechts kan verhoogen, behoeft geen
nader betoog.
Dat het karakter van den strijd zich. wij
zigt blijkt reeds uit het optreden van de Fran
sche cavalerie bij de bezetting van verschil
lende plaatsen. Lang moge het paardenvolk
afgezeten zijn geweest, nu komt er ook voor
de bereden troepen weer werk aan den win
kel, kunnen ze de loopgraven verlaten om in
het wijde veld aan hun bestemming te vol
doen.
De oude tijger, de minister-dooder, Clémen-
ceau had tot gewoonte het kabinet-Briand toe
te roepen': „de Duitschers staan nog steeds te
Noyon."
Nu zijn de Duitschers niet meer te Noyon.
En nu gaat het kabinet-Briand heen, heeft
althans zijn ontslag aangevraagd, omdat het
er niet in slaagde voor den afgetreden minis
ter van oorlog Lyautey een geschikten opvol
ger te vinden en meende, dat aan president
Poincaré alle vrijheid moest worden gelaten
om den toestand, in verband met de belangen
der nationale verdediging, op de beste wijze
te regelen. Voor zoover de Parijsche bladen
zich kunnen uitspreken, betreuren zij de ont
slagaanvrage. De Echo de PariS zegt, dat
het heengaan van den heer Briand op een
keek verwonderd naar hem op. „Als u het
zoo beschouwt, papa I"
„Dat moet ik Marietje. Ik heb lang genoeg
verkeerd jegens jullie gehandeld. Met dit ver
wijt van hem heeft oom Frits gelijk ai is
overigens ook nu dat gaat ons niets aan."
Hij werd zeer bitter. j.Wie een familie heeft,
die van hem afhankelijk is, heeft het recht ver
beurd er kunstenaarsprincipes op na te hou
den. Die moet zich voegen en zich beijveren
dat te leveren wat gevraagd wordt, zooals de
kleermaker met de kleeren en de schoenmaker
met zijn schoenen."
Marietje slaakte een zucht en streelde zijn
nog altijd mooie hand. „Arme papal Arme,
goede papa!"
Zij zwegen beiden en hielden elkaar innig
omvat. Eindelijk merkte Richard Stillfried
op: „Er valt niets meer té zeggen. Al het'an-
dere zal ik je wel schrijven. God behoede je
dus, mijn kind Hij wou nog iets zeggen,
verder spreken, toen zich stemmen in hun na
bijheid lieten hooren Zij schrikten beiden he
vig.
„Leidt hier een weg langs?" vroeg Richard
ongerust.
„Een rech'tstreeksch binnenpad naar het
dorp. Niemand kent het bijna," fluisterde Ma
rietje.
Maar nti onderscheidde het meisje duide
lijk de stem van den rector van Untersberg.
„Nu kan ik best alleen den weg vinden,
lieve vrienden," zei de oude heer, „ik dank u
beiden wel zeer."
En1 heel dichtbij Marietje meende, dat
haar hart moest blijven stilstaan de stem
van oom Frits, die op opgeruimen toon zei
„Neen, daar komt niets van in. Juffrouw
Gustava en ik hebben ons nu eenmaal in 't
hoofd gezet, u tot aan dien straatweg beneden
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
der gemeente ALKMAAR roepen solli
citanten op naar de betrekking van
waaraan eene bezoldiging it verbonden van
f 500.per jaar.
Alleen ingezetenen komen voor de ver
vulling dezer betrekking in aanmerking.
Geen persoonlijk bezoek, bshoudent~even-
tueele uitnnodiging.
Aanmelding bijf gezegeld adres vóór ,1
De DIRECTEUR van het ÖISTRIBUTIÉ>
BEDRIJF te ALKMAAR brengt hiermede,
onder verwijzing naar zijne publicatie van
17 dezer, ter kennis van belanghebbenden,
dat Landbouwers en Handelaren 'in BRUI
NE BUÜNEN en GROENE ERWTEN te
zijnen kantore uiterlijk op WOENSDAG 21
MAART a.s., opgave moeten doen van de in
hun bezit zijnde
BRUINE BOONEN,
KLEINE GROENE ERWTEN,
SCHOKKER-ERWTEN,
KROON-ERWTEN,
KAAPSCHE GROENE ERWTEN,
hetzij gedorschten of ongedorschten en voor
zoover gedorschten, machinaal of met de
hand geschoond.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
het niet voldoen, of het/ doen van valsche
aangifte ingevolge de distributiewet van
1910, strafbaar is met mogelijkheid tot ver
beurdverklaring der goederen en dat aan de
ze bepaling streng de hand zal worden ge
houden.
Alkmaar, 19 Maart 1917.
de Directeur voornoemd,
D. SCHENK.
De DIRECTEUR van het DISTRIBUTIE
BEDRIJF van ALKMAAR brengt onder de
aandacht van belanghebbenden, dat rmAer
verwijzing naar de publicatie van 17 dezer,
ten opzichte der, distribueering van LE
VENSMIDDELEN, achter Bon No. 4 in-
plaats van bruine ooonen moet worden gele
zen PEULVRUCHTEN.
Verkoopers van regeeringsartikelen mo
gen alleen die artikelen op de Bons verstrek
ken, welkt uitdrukkelijk in de betreffende pu
blicatie zijn aangegeven.
Na afloop van cien in de publicatie gestel-
den termijn zijn de betrekkelijke bons verval
len.
De Directeur voornoemd,
D SCHENK.
oogenblik, dat Duitschland met geweldige
moeilijkheden te strijden heeft en met een we
reld van vijanden, in het land en bij de geal
lieerden des te meer verrassing en leedwezen
wekken zal.
te vergezellen."
Gustava vond geen tijd, Stillfrled's woor
den te bevestigen.
Plotseling was hij blijven staan. „Hola. wat
dat daar?" Hij hield op eens op en deinsde
achteruit. „Jij, Richard, jij
De oude tooneelspeler kwam een weinig uit
het halfdonker te voorschijn.
Doodsbleek, met de lippen stijf op elkaar
geklemd, bleet Marietje vlak achter hem staan
en hield zijn linkerhand vast omklemd
„Ja, ik ben het, Frits. Maar je behoeft niet
bang te zijn, dat ik hier stoornis zal brengen.
Ik ben alleen gekomen om afscheid van mijn
kind te nemen.
Hij had zeer koel en zeer beslist gesproken.
„Zoo, zoo en waar wil je heen? Ik dacht,
dat je eerst een tijdje in Wolkenstein zoudt
komen tegen het eind' van dé maand
eigenlijk met October ik heb Marietje ge
zegd, je dat te schrijven ik heb dan meer
tijd
In tegenstelling met de elegante en slag
vaardige zekerheid, die Frits Stillfried an
ders nooit verliet, sprak hij haperend, onzeker,
zocht naar woorden.
Toen de tooneelspeler niet dadelijk ant-
woorddp, trad Gustava, d'ie tot dusver zacht
met den rector had gesproken, naar voren.
Zij stak Richard haar hand toe en zei einde
lijk:
„Vergun mij, mijnheer Stillfried, dat ik u
uegroet. U is geen vreemde voor mij. Ik heb
veel, heel veel van u gehoord. Mijn vader was
een groot bewonderaar van uw kunst. Ook ik
teb u een paar maal mogen zien, wel is waar
als een onmondige bakvisch, maar uw „Lear"
en uw „Richard de Derde" heb ik nooit kun
nen vergeten."
En daarop, vóórdat de tooneelspeler nog
ALKMAARSCHE COURANT.
April a.s.
I
