DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
HET VIJFDE RAD
No. 125
Honderd en negenMende jaargang.
1917.
DONDEBDAG
31 MEI
FEUILLETON.
Deze Courant wórdt eiken avond, behalve op Zon- en
Feoaidagen, uiijgggssen. AbonnomentapEgs per 3 maanden
voor Alkmaar 11,30 tat©o door hel geheels RP fl«50
niimïTrGEs Cents.
Prijs der gewone Advertentlën
Per regel S 0.12* Bij groote contracten rabat. Qroote
TdMuoïiniffflHicr S.
Blieven fra^teo aaaa de N. V. Boek- en
v/ll GOSTtE ZOON, VoosdamCS.
Over den atoowwroewtspnjs wordt bil vooruitbetaling beschikt. Bewijsnummers 5 cent.
ALKMAAR, 31 Mei.
Het is merkwaardig stil bij den maandover-
gang. Verleden jaar en bet jaar daarvóór
was de toestand anders
Mei-Juni 1915 bood bet Fransche offensief
in het Westen (bij Atrecht), het groote Duit-
sche offensief in het Oosten (doorbraak bij
Tamow en Gorlice, Russische terugtocht), de
bezetting van Montfalcone door de Italianen.
In Mei-Jluni 1916 werd er hevig gevochten'
,aan het Verdun-front, leverden de Oostenrij
kers een dra gestuit offensief tegen de Italia
nen, gingen de Russen tot het offensief over
(herovering van de vestingen Loetzk en Doeb-
no), terwijl den lsten Juni bij Jutland de be
kende zeeslag plaats had.
En thans, bij den overgang van Mei tot
Juni 1917 valt er zeer weinig bijzonders op
de oorlogstooneelen waar te nemen.
In het Westen artillerie-duels in Vlaande
ren, verkenningsaanvallen en patrouille-ge
vechten in Frankrijk. Aan het Italiaansch-
Oostenrijksche front schijnt het Italiaansche
offensief thans zijn einde te hebben genomen
evenmin als de verwoede strijd beurtelings
aan Scarpe en Aisne wordt voortgezet, even
min worden er gevechten in grooten stijl op
toerbeurt geleverd aan de Isonzo en op den
Karst. In het Oosten blijft de gedwongen
rust voortduren, al hebben de Russen en de
Roemeniërs laten hooren, dat ze ook nog ka
nonnen hebben, waarop de Duitschers ver
klaard hebben, dat ze voorbereid zijn op aan
vallen.
De rust van het oogenblik gaat gepaard
met berichten over nieuwe uitvindingen ten
bate van de oorlogvoering te land en ter zee
in een vredesjaar zou men gaan denken
aan den komkommertijd!
Heerscht er op de slagvelden betrekkelijke
rust, des te meer beweging en bewegelijkheid
is er daar, waar men op andere wijze dan
door de wapens een einde aan den oorlog wil
maken, waar men den vrede door besprekin
gen tot stand hoopt te brengen. Er wordt druk
geconfereerd en wel ook geïntrigeerd. Het
aanzien van de zaak des vredes wisselt met
den dag. Soms gaat de koers de hoogte
in, dan weer daalt hij plotseling. Het is mo
gelijk, dat het ineens vrede zal zijn, zooals in
één nacht de zomer is ontloken. Maar het kan
ook zijn, dat partijen vooralsnog niet tot
elkander kunnen komen, hoezeer de vredesbe-
geerte in verschillende landen dan ook moge
toenemen. Dat de middenmogendheden den
vrede begeeren is buiten kijf. Dat de Fransche
socialisten zich niet langer aan het voorbe-
reidingswerk ten bate van den vrede durven
rtprrn
Beatrice Heron Maxwell en
Florence 5. Eastwids.
Maar het Eugdsch.
T)
„Luister eens, moeder", zei Theo opeens.
„De reden, die Fee heeft om van de geheele
zaak geen verklaring te geven, kan best on
zelfzuchtige reden zijn. U moest haar liever
vertrouwen."
„Als ik raad noodig heb van mijn jongste
dochter", antwoordde mevrouw op hoogen
toon, „dim zal ik er wel om vragen. Je bent
niet meer dan een kind, Theo, en men kan
niet verwachten dat je zulk een ernstige zaak
als deze zou begrijpen."
Theo hield zich stil. Een waarschuwende
blik van Felicia herinnerde haar aan haar
belofte.
Op dat oogenblik gebeurden er twee din
gen.
Mijnheer Prirdham kwam in zijn auto te
rug en tegelijkertijd werd hem een telegram,
aan hem geadresseerd, ter hand gesteld.
Toen hij de kamer oinnentrad deed hij het
open: zijn blozend gezicht veranderde van
kleür toen hij den inhoud las.
„Wat beteekent dat?" zei hij, het aan me
vrouw Pridham overhandigende.
Zij las het eerst voor zichzelf, daarna
las zij het allen voor.
„Luitenant Laurence Prirdham's verlof
onttrekken is van belang. Dat de Russen den
algemeenen vrede tot stand wenschen te bren
gen is bekend In Engeland wil men echter
van den vrede nog niets weten, daar is men
overtuigd, dat men door den krijg te rékken
in gunstiger postie zal komen. Vandaar waar
schijnlijk, dat het arbeiderslid van het En-
gelsche ministerie, de heer Henderson naar
Rusland is vertrokken, om er poolshoogte te
nemen, maar ook om bij de Russen de Engel-
sche opvattingen ingang te doen vinden.
De conferenb'e te Stockholm is alweer ver
daagd. Zou men hoop hebben, na de Fransche
beslissing, ook socialisten uit andere landen
alsnog te Stockholm te zullen zien?
In Amerika en in Engeland komt de laatste
dagen een nieuw oorlogsdoel op den vóór-
grónd. Men spreekt niet meer zooveel over de
vernietiging van het Pruisische militarisme,
maar over de beëindiging van net Kaiserisme.
Als de Duitschers en cje Oostenrijkers nu
maar een revolutie maken en hun keizers weg
jagen, dan zal het, zoo heet het, weldra vrede
kunnen zijn.
In afwachting van den vrede heeft Brazilië
zich bij de oorlogvoerenden geschaard en zal
allereerst beslag worden gelegd op de daar
liggende Duitsche schepen.
Uit Griekenland komen berichten, die doen
vermoeden dat er ook daar ernstige dingen op
til zijn en dat het conflict tusschen den ko
ning en den staatsman Venizelos acuut is ge
worden. Reeds vaker scheen de crisis bereikt,
doch telkens bleef de toestand, gelijk hij was.
Zou het nu anders gaan?
VARIA.
HET OOSTENRIJKSCHE HUIS VAN
AFGEVAARDIGDEN.
Het Oostenrijksche Huis van Afgevaardig
den belegde gisteren zijn openingsvergade
ring. De galerijen der zaal waren dicht be
zet. Veel afgevaardigden waren in uniform
verschenen. Op de plaatsen van de gesneu
velde afgevaardigden Fuchs, Pollauf, Seidl
en Lössl waren bloemkransen gelegd
Na de voorstelling van het ministerie door
den minister-president nam de president naar
den leeftijd Freiherr Fuchs de leiding en wijd
de in de eerste plaats een diep-gevoeld af
scheid aan Keizer Franz Joseph. Hij herdacht
in diepe droefheid den door een moordenaars
hand gevallen aartshertog Franz Ferdinand
en diens gemalin, deze eerste offers van den
onzaligen wereldoorlog. Hij vertolkte daarna
de hulde van de volken van Oostenrijk aan
den Keizer en de Keizerin.
„Met liefde en vertrouwen zullen wij"
verklaarde Fuchs „onzen nieuwen vorst
volgen, die zich reeds gedurende korten tijd
de liefde, de vereering en het vertrouwen van
zijn volken stormenderhand veroverde. N"
alleen op het slagveld was hij meester in den
strijd. Hij' veroverde ook op het vreedzame
veld van zijn Keizerlijke regeering met geluk
kige hand de liefde van zijn volken, die den
nieuwen beschermheer des Rijks in onveran
derlijke trouw en dankbaarheid zijn toege
daan.
De jonge Keizerin, die, haar verheven ge
maal moedig terzijde staat en die steeds hulp
vaardig ingrijpt, waar hulp noodig is, wil
len wij met verheugd gemoed ifoejubelen en
haar voor haar zegenrijke werken een onuit-
wischbaren dank betuigen."
Het door den president op Keizer en Kei
zerin aangeheven „Hocli" werd door de leden
van het Huis, die van hun zetels waren opge
staan, met geestdrift herhaald.
E>e president herdacht vervolgens de held
haftige strijders, die voor het bestaan, de eer
en den roem van Oostenrijk tegenover den vij
and staan, in 't bijzonder hen, die thans op
den Karst en. aan de Isonzo den heroïschen
strijd tegen den vijand uitvochten.
„Met gloeiende geestdrift zeide hij
roepen wij den verdedigers van ons vaderland
en' de legers der bondgenooten, die dicht aan
eengesloten en verbonden in den gemeen-
schappelijken strijd tegenover onze vijanden
staan, woorden van ouvergankelijken dank
toe."
Na een laatsten groet aan de gevallen en
gestorven uiedeleden van het Huis werd over
gegaan tot de verkiezing van den president
en den vroegeren leider van het Duitsch Na-
tionaal-Verbond, dr. Gustav Gross, met 215
stemmen tot president gekozen; 195 stem
briefjes waren blanco. De Poolsche Club koos
Lazarski tot leider.
DE CONFERENTIE TE STOCKHOLM.
De Parijsdie correspondent van de Tele
graaf meldt:
Door Pugliesi-Conti, die Parijs in de Ka
mer vertegenwoordigt, ia met verzoek om on
middellijke behandeling een wetsvoorstel in
gediend van den volgenden inhoud:
„Wie buiten de grondwettelijk bevoegde
autoriteiten een overeenkomst zal sluiten of
trachten te sluiten of trachten zal een over
eenkomst uit te voeren of onderhandelingen
te openen van politieken, diplomatieken, mili
tairen, economischen of socialen aard. hetzij
met een onderdaan van een vijandelijk land,
hetzij met een combinatie van vijandelijke na
tionaliteiten, zal gestraft worden met een ge-,
vangenisstraf van twee tot vijf jaar en een
boete van 10.000 francs."
De regeering zal haar voornemens kenbaar
maken betreffende de paspoorten voor de naar
Stockholm te delegeeren socialisten bij de in
terpellatie, die door het Kamerlid Le Ball
Magnan zal worden gehouden in zake „de
houding, die de regeering denkt aan te ne
men ten opzichte van afgevaardigden naar de
internationale conferentie te Stockholm". De
discussies over deze interpellatie zullen in
de zitting van aanstaanden Vrijdag gevoerd
worden.
In het algemeen laat men zich zeer ongun
stig uit over de beslising der socialistische
partij, om aan de conferentie te Stockholm
deel te nemen. t
De Hongaarsche-Scandinavische com
missie beraadslaagde Vrijdag en Zaterdag
avond met de vertegenwoordigers der Duit
sche sociaal-democraten uit Oostenrijk, Ad-
was gisteravond om. Hij was vanmorgen
niet op het exercitie-terrein tegenwoordig en
wij, hebben geen tijding van hem. Wees zoo
goed te telegrafeeren of hij thuis is eu waar
om. James Bray,luitenant-kolonel bij de
Chiltem Fuseliers Hounslow-kazeme.
In het oogenblik van stilte, dat volgde, ke
ken Felicia en Theo elkander aan en zagen
onrust op elkanders gezicht geschreven.
„Horatiol" De stem van mevrouw Prid
ham, veranderd, geagiteerd, smeekend, weer
klonk door de kamer, „er is den jongen een
ongeluk overkomeu. Hij. Is hier vandaan ge
gaan om met den trein van 10.33 te vertrek
ken hij ging regelrecht naar de kazerne.
Waar kan hij wezen? Wij moeten dadelijk
iets doen." In haar angst schudde zij haar
man bij den schouder, want mijnheer Prid
ham stond sprakeloos en als verlamd met
starende oogen, die niets zagen, als op iets
verwij derds en toch heel vreeselijks geves
tigd.
Met inspanning van krachten ontwaakte
hij tot de werkelijkheid en keek haar in het
verbijsterde gezicht. „Natuurlijk", stamelde
hij op een merkwaardigen toon, „er moet da
delijk iets gedaan worden. Ga mee naar
mijn kamer, Selina."
Zij gingen samen weg en de kamerdeur
wera achter hen dicht gedaan.
„Theo", fluisterde Felicia, „zal ik nu van
de gelegenheid gebruik maken en wegloo-
pen?"
„Waarom? wat meen je, Fee?"
„Ik meen ze zouden mij willen volgen
en dat zou tijd nemen en o! zie je
dan niet in, in welk gevaar Laurie verkeert?
Afwezig zonder verlof en
Zij zweeg plotseling. Het was beter het
Ier, Haxtmann, Ellomhagen, Renner, Scitz en
Hüber. Voor de bespreking waren door de
commissie hierbij uitgenoodigd Dianand
voor de Poolsche sociaal-democratie in Gali-
cië, Burian en Stetz voor de Tsjechische so
ciaal-democratie. Narki en Gluma voor de
soc.-dem. van Bosnië en Herzegowina. Naar
de meening der Oostenrijksche missie was
het imperialisme de algemeene oorzaak van
den oorlog, maar de nationale quaesties
speelden dikwijls de rol van oorlogsvoor
wendsels. In het midden, in het O. en het Z.
O. van Europa zijn de naties bijna overal zoo
vermengd, dat een gebiedsafbakening niet
mogelijk en een nieuwe oorlogsaauleidiug
zou zijn. Zelfs waar de naties te scheiden
zouden zijn, zou daardoor zulk e envormiijg
van kleine staatjes ontstaan, dat een politieke
en economische vlucht voor deze naties in
gevaar zou worden gebracht. Het eenmaal
bestaande groote staathuishoudkundig ge
bied in stukken te slaan zou slechts de bour
geoisie der groote staten ten bate komen, die
de vele kleine staten gemakkelijk tegen elkan-
er konden uitspelen en hen beheerschen.
Daarom verklaarde de missie zich op
grond van de Bazélsche publicatie voor na-
uonale autonomie en meende dat het verwer
ven van deze vrijheden het werk van deze na
tie zelf behoort te zijn.
De heer Huysmans heeft verklaard en
het Volk kan het bevestigen dat de confe
rentie te Stockholm tot een nader te bepalen
dag in Juli is uitgesteld.
HET PROGRAM DER
STOCKHOLMSCHE CONFERENTIE.
In den nationalen raad van Fransche jour
nalisten werd medegedeeld, dat het program
der Stockholmsclie conferentie het volgende
behelsde:
le. Bespreking over de vredesvoorwaar
den, over het recht van zelfbepaling der vol
keren, met name van België, Serviië en de
andere Balkanvolken, Polen, Finland, ELzas-
Lotharingen, Noord-Sleeswijk, Armenië, Li-
tauen, de Oekraine, de Joden en de koloniën.
2e. De grondbeginselen der internationale
betrekkingen (scheidsgerecht, vredesbond,
demobilisatie, vrijheid ter zee, afschaffing
der geheime diplomatie).
3e. De praktische uitvoering van dit pro
gram in het vredesverdrag.
4e. De rol der Internationale en der de-
mokratie (medewerking der onzijdigen aan
het herstel van den vrede, medewerking der
parlementen en socialisten, invloed der Inter
nationale op de vredesonderhandelingen).
5e. Bijeenroeping der algemeene socialisr
ten-conferentie en bepaling van de voorwaar
den der bijeenroeping (vaststelling van de
verantwoordelijkheid voor den oorlog, en
van de rol der socialisten tijdens den oor
log).
TREEDT DE ENGELSCHE VOEDINGS
CONTROLEUR AF?
Het aftreden van Lord Devonport als con-
roleur voor de voedingsmiddelen wordt vanr
daag verwacht. Als reden voor zijn aftreden
wordt zijn gezondheidstoestand genoemd,
Vermoedelijk zal een lid van de arbeiderspar
tij tot zijn opvolger worden benoemd. Dit en
het feit, dat George Barnes in het oorlogska-
binet benoemd is, om de plaats, die door
niet aan Agnes te vertellen, want indien Ag
nes de waarheid wist en als zij ondervraagd
werd, dan zou zij alles vertellen. Maar Ag-
hes zag genoeg om te begrijpen, dat deze af
wezigheid van Laurie in zijn garnizoen op
zulk een oogenblik een leelijk geval was.
„Laurie zal zeker ecu zeer dringende re
den gehad hebben om langer weg te blijven
dan hij verlof had", zei ze, „maai" je denkt
toch met Fee, dat men hem met mogelijkheid
in verband zou kunnen brengen met deze
vreeselljke misdaad?"
„Ik weet niet wat ik er van denken moet;
het is alle3 zoo vreemd cn zoo vreeselijk",
zei Felicia. „Agnes help mij om weg te ko
men nu dadelijk, voordat die man komt
om mij met vragen te pijnigen."
„Maar Fee", bracht Agnes in het midden,
„zou het niet beter zijn voor iedereen te be
kennen, dat jij en'Laurie geëngageerd zijn en
dat je naar beneden ging om het portret te
halen? Dan zouden ze je niet langer met
vragen lastig vallen, en daar het toch een
maal verteld moet worden, waarom dan
niet?"
„Neen, neen, dat zou niet gaan", protes
teerde Felicia; „hoe minder ik ze van Laurie
vertel hoe beter. Ik kan je verzekeren, Anes,
het beste wat ik voor Laurie dóen kan is mij
zelf op dit oogenblik te doen verdwijnen."
Felicia ging haastig de kamer uit, nam een
muts van den kapstok in de vestibule en het
grasveld overstekende was zij weldra tus
schen de boomen verdwenen.
Hendersons vertrek is vrijgekomen, in te ne
men, zal de arbeiderspartij een belangrijke
vertegenwoordiging in de regeeringsposten
verschaffen.
DE TOESTAND IN RUSLAND.
De Fransche afgevaardigden Cochin en
Montei, die uit St.-Petersburg terugkeerden,
deelden mede, naar Havas meldt, dat de toe
stand in Rusland na de ernstige crisis dage
lijks verbetert. Zij waren, na een socialistische
conferentie, overtuigd dat, wanneer de Duit
schers weigerden de teruggave an Elzas-
Lotharingen onder de oogen te zien, de Rus
sische en Fransche legers, in plaats van te
Verzwakken, een nieuwe kracht zouden ontwik
kelen tegen' het Duitsche militarisme, dat de
eenige belemmering voor den vrede was.
EEN OPWEKKING TOT DEN VREDE.
Het Verbond der Hongaarsche Vakvereeni-
gingen richtte zich tot de Internationale Cen
trale der Vakvereenigingen te Londen met een
opwekking tot den vrede, waarin er in de
eerste plaats op werd gewezen, dat de bewe
ging aer vakvereenigingen zich van den be
ginne af de verzekering van een maatschappe-
ijken vrede ten doel heeft gesteld. Aan de in
ternationale Centrale werd medegedeeld dat
iet Hongaarsche Verbond zich met deze op
wekking niet alleen tot de bonden der Mid
den-Staten, maar ook tot die van de Entente-
landen heeft gericht. Het gewicht der vakver
eenigingen, die millioenen leden vertegen
woordigen, ipoest van kracht worden gemaakt,
om de vredesbeweging te bevorderen en denk
beelden als voortzetting van den oorlog na
iet sluiten van den vrede op economisch ge-
lied, te bestrijden. De Centrale moest zoodra
mogelijk een commissie-vergadering voor deze
gelegenheid in een onzijdig land, het liefst
of Zwitserland, oproepen.
HOOFDSTUK V.
Er zijn vijf factoren die meetellen in het
leven van den man honger, dorst,
eerzucht, liefde en plicht.
Een mijl en drie kwartier van Doornen-
Jacht, aan den hoek van e^u pad, dat zelfs in
den zomer op een vochtig, doorploegd stuk
laad geleek, zag het huisje van vrouw Bain-
ton uit, over een net begroeid lapje grond op
de spoorbaan het eenige teeken van men-
schelijken ondernemingsgeest of van de na
bijheid van menschen, dat de woestenij met
pijnboomen begroeid haar te aanschouwen
gaf.
De oude vrouw Bainton zat altijd in haar
stoel zoo dicht mogelijk bij het kleine venster
met in lood gevatte ruiten. En met haar
scherpe oogen onder het gerimpeld voor
hoofd keek zij met aandacht naar den rook
der passeerende treinen, die het leveii verte
genwoordigden, nu zij, hier was gestrand bij
het afloopend getij der jaren.
Toen haar echtgenoot, die oud was en
zwak, maar toch hen beiden beschermen kon
was gestorven, was zij vervallen tot den stil
len terugblik op het verleden en zij herleefde
al de dagen, die zij met hem had doorleefc
van haar jonge meisjesjaren af.
De komst van Lizbeth, aan wie zij alleen-
gedacht had als „de schoone dochter van
mijn zoon eGorge", maakte geen verandering
in het afgetrokken bestaan van de oude
vrouw. Liz kwam thuis eu ging uij zooals
het haar goéddacht. Zij was vol ijver en de
dagelijksche taak het hutje in orde te houden
en op te ruimen en voor haar grootmoeder te
zorgen, scheen haar geen zwaar werk toe en
aan;
in
GEEN ANEXATIES.
GEEN SCHADEVERGOEDINGEN.
De club van de Duiische sociaal-democrar
tische afgevaardigden in Oostenrijk heeft de
Igende verklaring gepubliceerd: De club
van de Duitsche sociaal-democratische afge
vaardigden brengt den St. Petersburgschén
raad van arbeiders en soldaten als pionier
van den wereldvrede en van de Europeesche
demokratie haar groeten en verklaart het vol
komen eens te zijn met dit tweeledige doel
De club is besloten ook in het parlement met
den grootsten nadruk te ijveren voor een snel
sluiten van een vrede zonder inlijving en
schadeloosstelling.
DE HONGAARSCHE KABINETS
CRISIS.
De toestand is op 't oogenblik zeer verward.
Dit is niet het minst te wijten aan de houding
van graaf Tisza, die zoo onbuigzaam moge
lijk is, en alle combinaties weder op het laat
ste oogenblik deed mislukken.
Zeker is, dat aartshertog Jozef in zfjn be
sprekingen met de voornaamste partijleiders
op eersten Pinksterdag als beste oplossing
teen kabinet, gevormd uit de oppositiepartijen
ze had tijd genoeg over om door bosschen
en wegen te dwalen. Vrouw Bainton deed
geen vragen en toonde geen belangstelling
in het leven van Liz buiten de muren van
haar huisje. En daardoor was het niet te
verwonderen, dat men, toen het meisje dood
gevonden werd op kleinen afstand van haar
huis, geen inlichting kon krengen omtrent
haar leven buitenshuis van vrouw Bainton
en men besloot de tragische gebeurtenis voor
de oude vrouw verborgen te houden. Men
vertelde haar dat Llz een ongeluk gehad had
en gekwetst was en niet thuis kon komen.
Een buurvrouw nam op zich de plichten van
het meisje te vervullen en daarmee scheen
vrouw Bainton zich vólkomen tevreden te
stellen. Zij stapte af van het onderwerpr met
de opmerking: „Arm meisje 1 Het spijt mij
dat zij gewond is maar ik verwacht dat
zij spoedig weer beter zal zijn. Haar vader,
George, was een knappe, sterke kerel en Liz
lijkt op hem."
De geestelijke rust, die dikwijls gepaard
gaat met lichamelijke hulpbehoevendheid,
maakte, dat vrouw Bainton berustte en zich
bijna gelukkig gevoelde, als ze daar maar
uren achter elkaar uit het venster zat te kijr
ken en stil zwijgend haar gedachten kon la
ten gaan over een langdurig leven van werk-
zaadheid. Zij was op het oogenblik geheel
alleen, want vrouw Case, de vriendelijke
buurvrouw, was plotseling den hoek van de
gemeenteweide omgeslagen en had gezegd,
dat zij weg moest om voor haar eigen huis-
houden te zorgen. In werkelijkheid kon zij
geen weerstand bieden aan den wensch om
de laatste bijzonderheden omtrent de mis
daad te vernemen. Vandaar dat vrouw Case
veel verder het veld inging en onwillekeurig
liep zij haastig in de richting van den bosch-
weg. In dien tijd zat vrouw Bainton in- stil
le eenzaamheid over het onbewoonde land te
staren.
(WqrB vervolgd}.
ALRMAARS
COURANT.
