DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
„Triumpf",
Geurige 5 cents Sumatra-SIgaar. - Bayanna-Melauge.
LevenMttn.
pmtbolmm.
Honderd en negentiende Jaargang
1917.
p 3 mmtaiflJL fep. post I LSD. MTfiitenttepi^EAct. p. reset, pote letter» m iMsmtmte. Brtewn fe N. V. Beek- en ftaudelsitniMl yA fOSft?. COSTER <S SOON, Vooïdaiii C 0. Tetefnr. L
ZATERDAG m JUNI,
De Prijsverhooging der SIGAREN
O 51 Dlt s1u™wnof b*"taHÏ u,f 2 Waden.
Uit den Raad.
125 gram PemrrncbteD.
350 Rijst.
100 Gort.
50 Havermout,
50 Bak- so Braadvet
125 Zeep.
•39
40
41
42
Over den abonnementsprijs wordt bij vooruitbetaling beschikt. Bewljaitumoners 5 eent. t ttixt -v
ALKMAAR, 30 Juni
Viel te verwachten, dat Griekenland onder
liet nieuwe bewind voorloopig een eenzijdige
onzijdigheid in acht zou nemen, Reuter
meldt thans, dat hoewel de oorlog nog niet
verklaard is, de regeering van. oordeel is, dat
de oorlogstoestand mei sic midden-mogend*
Leden bestaat sinds de komst van het nieu
we bestuur. Bereids werden aan de gezanten
te Berlijn, Weenen, Sofia en KonsLantinopel
instructies gezonden, waarin de breuk tusr
schën Griekenland eni Duitschland, Oosten*
rijk-Hongarije, Bulgarije en Turkije wordt
aar ge' 'tuit 1 Verwacht wordt, dat Duitsdï-
land den oorlog zal verklaren.
Is Keuter juis t ingelicht, dan is het dertig-
tal' oor log voeienden bereikt en staan tegen*
over de 4 genoemde m idden-mogendheden
26 staten, n.L 10 in Europa (België, Frank
rijk, Engeland, Griekenland, Italië, Montene
gro, Portugal, Roemenië, Rusland, Servië)
11 in Amerika (Bolivia, Brazilië, Dominica,
Guatemala, Haïti, Honduras, Cuba, Nicarar
gua, Panama, Urugay, de Vereenigde Sta
pten), 2 in. Azië (China en Japan) en 3 in
Afrika (Egypte, Liberia en Marokko).
Van de 57 zelfstandige staten1 der wereld
zijn er nog 27, de minderheid! dus, on
zijdig En het zou niet verwonderen, wan
neer de minderheid nog afnam men denke
alleen maar eens aan Spanje!
Toen Roemenië in Augustus van het vori
ge jaar in het strijdperk trad, heeft deze
nieuwe tegenstander den middenmogendhe-
den meer voor- dan nadeel gebracht. De
Roemcensdie veldtocht gaf hun lucht, lever
de hun door het voorspoedig verloop succes
op. Zou er thans mogelijkheid bestaan, dat er
een herhaling komt? Het is niet te zeggen.
Erg sterk lijkt het Macedonische front niet,
de Bulgaren zullen zeker nog wel wat kun
nen en willen prestoeren. De vraag is echter
of de andere midden-mogendheden wel ma
teriaal en mannen voor dit front beschikbaar
hebben* of ze deze voor dit doel kunnen af-
st in, zonder zich elders te zeer te verzwak
ken. En dan welke plannen heeft de en
tente? De haast, die gemaakt wordt, wijst
wel op iets. Misschien komt de verrassing
van dien kantl
Overal elders blijven de verrassingen uit
-In het Westen wordt wel gevochten, maar
groote successen komen er niet van. De En-
gelschen hebben intusschen weer eenige
voord-reien behaald. Ten zuiden van die Sou-
chez-beek wonnen ze terrein en drongen het
plaatsje Avion binnen en zuidelijker in de
Ft rek van Oppv wonnen ze eenig terrein over
een front van 1800 M. Lenskomt meer en
meer in gedrang en de Duitschera zullen het
wel spoedig moeten ontruimen. Aan het
Fransehe front deden de Duitsohers een
tweetal aanvallen', die volgens het Duitsche
legerbericht wèl, volgens het Fransehe daar
entegen geen of weinig voordeel opleverde.
De Oostenrijkers berichten uit Galicië een
levendiger gevechtsactie, de Duitschera zeg
gen, dat de toegenomen aanvalswerkzaam-
heid der Russische artillerie tusschen de
Strypa en de Dmjestr een krachtig verweer
van Duitsche zijde verwekte. Indien het in
derdaad tot een Russisch offensief komt, zou
dai da 1 ook verband kunnen houden met te
veiwach ten gebeurtenissen1 aan het Macedo
nische front?
Met dat al duurt de oorlog maar voort.
De Engelsche premier heeft te Glasgow be
toogd, dat de overwinning zekerder is dan
ooit, dt onderzeeërs zullen een even groote
mislukking kunnen worden als de Zeppelins,
maar de Engelsche natie moet voet bij stuk
bonden en niet naar het einde jakkeren.
Tegelijkertijd betoogt de Nordd. AH. Ztg.,
dat de tijd thans Duitschlands bondgenoot
1 dat de midden-mogendheden het nog best,
beter dan de entente, kunnen volhouden.
Intusschen hoe langer Oe oorlog duurt,
des te neteliger wordt de positie van de on-
zijdigen. Reuter meldt uit Nieuw-York dat de
Vereenigde Staten voortaan zullen weigeren
om leeftocht naar de Scandinavische landen
uit te voeren, indien deze landen voortgaan
ei iaën of andere voortbrengselen naar
Duitschland! te zendien. En nader meldlt het
agentschap, dat de uitvoer van levensmidde
len naar Nederland, Scandinavië en Zwitser
land beperkt zal worden tot de aanvulling,
die absoluut noodzakelijk is om de landen
met hetgeen ze zelf voortbrengen in het le
un te houden, dat ook de voorrechten die de
geallieerden den neutralen landen ten op
zichte van dien handel' hebben geschonken be
perkt zullen wordien tot op het oogenblik dat
de neutralen alles wat zij; noodig bebben van
de geallieerden koopen en ophouden met te
befcoogen dat het noodzakelijk is om met
Duitschland levensmiddelen te ruilen voor
steenkolen en andere artikelen.
Amerika heeft makkelijk praten. Het
schijnt, dat men daar meent, dat we hier
a lip» maar in overvloed hebben en' het bijv.
best kunnen stellen zonder Duitsch ijzer en
Duitsche steenkolen.
In elk geval mogen de onzijdige» er zich
op voorbereiden, dat zij sterk gerantsoeneerd
zullen worden.
ALKMAAR, 30 Jluni.
Het was een mooi oogenblik Donderdag in
de raadszaal, toen na dm gelukwensch van
den burgemeester aan de Alkmaareche bak
kers met de afschaffing van hun nachtarbeid
spontaan een fcrach+ig „hoera," gesteund
door handgeklap, uit de -publieke tribune op
steeg. Vaak hadden daar tijdens de raadsver
gaderingen mannen gestaan, wien het was
aan te zien dat niet ongestraft dag en nacht
kunnen worden' verwisseld, maar zoo vol als
Donderda g was het er nog geen enkele maal
geweest. Wij kunnen ons voorstellen, dat vele
belanghebbenden bij de beslissing tegenwoor
dig wilden zijn, om' bun belangstelling te
toonen en ook om te getuigen. Wie zelf eenige
jaren nacht-arbeid beeft verricht, weet hoe
sloopend dit werkt op lichaam en geest, be
grijpt ten volle wat bet verplaatsen van den
arbeid van den dag naar den nacht beteeken t
voor de betrokkenen en ook voor bun gezin
nen. Geen wonder dan ook, dat er zoo hard
nekkig voor de afschaffing van den bakkers-
nachtarbeid is gestreden. Toch zou de strijd
waarschijnlijk nieuwe jaren gevergd hebben,
ware de oorlogstijd niet gekomen, die op ve
lerlei gebied bezwaren heeft weggeruimd en
in dit opzicht zijn goeds heeft gebracht.
Ofschoon het te begrijpen is, dat de bak
kersgezellen alles liever willen dan dm
nachtarbeid en dies verblijd zijn, wanneer
drie maanden na haar afkondiging de ver
ordening in werking zal treden, kan er een
nieuwe sociale misstand zich voordoen. Er
zal dan geen bakkersarbeid mogen worden
verricht tusschen negen uur des avonds en
zes uur van dm daaropvolgenden voormid
dag. Er zal dan echter wel gewerkt mogen
worden tusschen zes uur 's morgens en negen
uur 's avonds, derhalve in 15 achtereenvol
gende uren, één dag per week zelfs in 17
uren. Hier opent zich de mogelijkheid van een
te langen werkdag. De overheid kan natuur
lijk die mogelijkheid niet wegnemen, maar
het is te hopen, dat patroons en gezellen
door gemeenschappelijk overleg dm werktijd
tot een normalen zullen weten te beperken.
Slaagt men hierin, dan zal de afschaffing
van den nachtarbeid nog des te meer betee-
kenis krijgen!
De oppositie tegen het betalen van de
ploegloonen voor de oorlogstuintjes, welk
onderwerp in dm Raad aan de orde werd
gesteld, doordat een tot B. en W. gericht
schrijven als bij den Raad ingekomen werd
beschouwd* is o. i. dioor dien heer Govers met
het woord „kleingeestig" volkomen juist ge
kenschetst. Er behoeft dan ook niets aan te
worden toegevoegd. Gelukkig dat die oppo
sitie in tweeërlei opzicht klein was, zoodat
de uitbetaling niet kon worden belet.
Tot verheuging gaf de vergadering verder
aanleiding, omdat de kwestie van gas en
electriciteit thans voor dm aller eersten 'keer
in den Raad is aangesneden op een wijze,
welke tot een belangrijke behandeling, ter
plaatse waar deze 'thuis hoort, aanleiding
kan' geven, dank zij de flinke houding van
den heer Verkerk. Gem der andere leden
heeft tot dusverre deze zaak aangepakt. Hoe
onbillijk voorgestelde regelingen mochten
zijn, mm heeft er zich zonder meer bij neer
gelegd. En wanneer de onbillijkheden der
maatregelen' onbetwistbaar buiten dm Raac
werden aangetoond, heeft men er niet op ge
reageerd. Zelfs de circulaire van B. en W.,
waarin ingezetenen, dié electrische aanslui
ting verlangden, werden aangeraden gas te
nemen, welke circulaire buiten voorkennis der
gascommissie werd verspreid, heeft gem der
raadsleden een woord van protest kunnen
ontlokken.
Donderdag is de heer Verkerk met een ont
hulling gekomen. Hij verklaarde van dm
heer Smit Kleine de verzekering te hebben
ontvangen, dat de directeur van het verlich-
tingsbedrijf" een rapport over het eleotrici-
teitsbedrijf aan de gascommissie heeft uitge
bracht zonder dat daarin de ingenieur van
het gemeentelijk electrisch bedrijf is gekend.
Is deze verklaring juist, dan voorzien we
daarvan ernstige gevolgen. Is zij niet- juist,
dan moge de Alkmaarsche gemeenteraad niet
in gebreke blijven te toonm, dat hij niet
duldt* dat door een provinciaal hoofdambte
naar in de gemeente onder valscbe betichting
stemming wordt gemaakt tegen een gemeen
telijk hoofdambtenaar. Met optreden van dm
heer Smit Kleine lijkt weinig sympatiek. Het
is echter mogelijk, dat bij dezen in dm regel
niet oirbaar geachten weg heeft gevolgd, om
dat hij van- B. en W. op grond van de ervaring
weinig goeden wil heeft kunnen verwachten
en omdat hij; dezen weg in het gegeven geval
den besten vond om den Raad' te bereiken.
Immers de heer Smit Kleine heeft tegenover
dm heer Verkerk gem' bezwaar gemaakt, dat
deze diens mededeelingm in den Raad; zou
brengen.
Hoe het zij, de zaak is thans in den Rèad
aanhangig gemaakt. Wij hopen van harte,
dat er nu ook leden zullen1 worden gevonden,
die haar ernstig zulten onderzoeken en niet
zullen schromen de resultaten van faun on*
derzoek mede te deelen. Het gaat hier niet om
personen of commissies, het gaat hier om
beginsels en stelsels. Wij; hebben dikwijls be
weerd en houden dit nog vol, dat het elec-
tridteitsbedrijf in deze gemeente stelselmatig
in rijn ontwikkeling wordt belemmerd ten
profijte van het gasbedrijf. Er is thans gele
genheid in den Raad uit te maken of die
bewering juist is of niet. Ernstige bestrijding
heeft die bewering in den Raad tot dusverre
niet ontmoet. Mocht rij thans weerleg
ging vinden, we rullen geen oogenblik aar
zelen haar even openMjk in te trekken als we
haar hebben verkondigd Maar wordt ze ate
juist erkend, ban zuilen we evenmin schro
men, de konsekwenties daaruit te trekken.
Behalve het vraagstuk van gas* en electri-
dteit,,is er nog de kwestie van de tarieven.
Van de onhoudbaarheid der thans geldende
tarieven zal bijna een ieder met den beer Ver
kerk wel overtuigd rijn. Dat er naid gewerkt
wordt door de betrokken personen aan de
voorbereiding van de wijziging is buiten
twijfel. Alleen werkt men in de goede
richting? Wanneer men, zooals de heer Ver
kerk terecht opmerkte, van allerlei andere
plaatsen voortdurend leest, dat er nieuwe be
sluiten rijn genomen, dan moet men wel den
indruk krijgen dat er iets hapert in de werk
wijze. Mocht het wachten rijn geween op dé
gisteren gepubliceerde circulaire van het
Rijkskolembureau, dan heeft het zeker weinig
baat opgeleverd 1
Van het voorstel-dm Boesterd om een com
missie te benoemen, teneinde de wenschelijk-
heid, de mogelijkheid en het risico van den
bouw van woningen met een huurwaarde van
300 tot 1000 van gemeentewege te onder
zoeken, verwachten we weinig heil. De com
missie zal wel tot geen' andere Slotsom ko
men* dan dat het wenschelijk zou rijn, indien
de gemeente tot dien bouw zou kunnen over
gaan, dat die mogelijkheid echter dient te
worden betwijfeld en dat bet risico voor de
gemeente even groot is als voor het particu
lier initiatief.
De heer de Wit verraste den Raad met de
mededeeling, dat spoedig een voorstel is te
wachten, om over te gaan tot den bouw van
33 woningen naar het type, door den heer
Leguit ontworpen. Van verschillende rijden
werd aandrang uitgeoefend, om snel méér te
doen' van gemeentewege, waartoe vooral aan
leiding is, nu het mooie Volkshuisting-plan
niet kan worden verwezenlijkt. Zou er echter
niet een gedeeltelijke uitvoering aan dat plan
kunnen worden gegeven, zou men bijv. niet
kunnen beginnen met 'in gemeentebeheer een
40-tal woningen naar het type van den' heer
Stuyt te bouwen op het daarvoor aangewezen
terrein? Dit lijkt ons beter dan al Je veel
woningen te doen' verrijzen, die in dezen tijd
van woningschaarschte en hooge huren als
aanvulling zeker voortreffelijk dienst kunnen
doem, maar die een betreurenswaardigen te
ruggang in de volkshuisvesting zouden vor
men, wanneer ze geen uitzondering maar
regel werden De heer van den Bosch
verklaarde, dat de aannemers bij de aan
besteding van' het geheele plan in on
derlinge afspraak hadden besloten, maar
één biljet in te leveren, waarvan 'het bedrag
de ramingssom een ton overtrof. Overigens
kregen we een voorproefje van de behande
ling der beschuldiging, door den- heer van
den Bosch den 22sten Maart tot het college
van B. en W. gericht hetwelk noodeloos de
zaak zou hebben vertraagd en daardoor ver- gesteld op j
antwoordelijk gesteld» diende te worden voor Bon oo. 31
de groote schade aan de volkshygiëne, de be- -JJJ
stendigiug van dien» woningnood* de benadee
ling der industrie, de belemmering van werk
verschaffing, de veroorzaking van een be
langrijk financieel verlies. Het voorproefje
smaakte niet naar meer! Men dient echter
Gedurende de week van 2 Jul! tot en
met 8 Juli 1917 zal verkrijgbaar woeden
zich vooralsnog van een oordeel te onthou
den. De conclusies rijn nog maar ingediend.
Zelfs is er een wijziging in een dezer schrif
turm gebracht welke ons onthouden is Dè
heer van dien Bosch heeft het raadsverslag
„gereconstrueerd." Dit zal wel beteekeaea,
dat hij het door hem toen' gesprokene thans
heeft gewijzigd. Bij het mondeling debat zal
misschien blijken in welken zin en of de be
schuldiging daardoor van karakter veran
dert. Intusschen leert-deze „reconstructie" op
nieuw, hoe noodig het is, dat de raadsleden
zelf de proef van het verslag nazien en' dit
waarmerken, voordat het openbaar gemaakt
wordt!
De heer Udo kwam met een flink voorstel
om Gedeputeerde Staten uit te noodigm de
salarissen van burgemeester, secretaris en
ontvanger afdoende ite regelen en hield daar
bij een klemmend betoog. Eenigermate ver
baast het ons intusschen* dat ook aan de sa-
larieering van dien burgemeester geen perio
dieke verhooging werd verbonden. De heer
Udo ontleende 'daartegen een bezwaar aan
de omstandigheid* dat de burgemeester tel
kens voor zes jaar wordt benoemd. Maar
waarom zou men dan niet kunnen aandrin
gen op verhoogingen van de jaarwedde van
den burgemeester om de drie of om de zes
aar? En, indien men uniformiteit wenscht,
ook voor den secretaris en den ontvanger om
drie- of zesjaarlijksche verhoogingen verzoe
ten?
Het scheen een oogenblik, alsof het voor-
stel-Udo onmiddellijk in stemming zou wor
den gebracht. De behandeling werd uitge
steld en eerst zal een' prae-advies van het
Dagelijkscb Bestuur worden uitgebracht.
Ware dit niet een onderwerp, dat zich bij
zonder zou leenen voor sectiebehandeling,
voordat het in openbare bespreking werd' ge
bracht?
De Directeur van het Distributiebedrijf
van Alkmaar,
D. SgfciEMK,
Alkmaar, 23 Juni 1917.
BUITENLAND.
KORTE BERICHTEN.
De Zuid-ltaliaansche havens zouden
ges'oten rijn, omdat troepen uit Tripoli voor
het front overgescheept werden.
Het Russische Kaukasusleger moet
rich, tengevolge successen der Koerden, in
een moeilijke positie bevinden.
De Amerikaanscheoude kleine kruiser
Olympia zou, volgens een bericht uit Nieuw-
York via BernBerlijn, bij Rhode Island rijn
gestrand.
De Oostenrijksdie ooriogsleening heeft
ruim 13 milliard mark opgebracht.
De Amerikaansche arbeidersfederatie
zal voorloopig met aan een Internationaal
congres van vakbonden deelnemen.
Het verkeer door het Suezkanaal is in
het jaar 1916 met 3 millioen ton gedaald.
Er gingen ;te zamen 3610 schepen door het
Kanaal; de vermindering bedraagt met 1913
vergeleken, 1975 schepen.
Men- i»eld't aan de Ni R. Crt: In het
Duitsche grensplaatsje Isselburg hebben gis
teren meer dan 250 arbeiders welke bij het
maken van munitie werkzaam waren, het
werk gestaakt. De eischen rijn: betere voe
ding en hooger loon.
De Britsche generaal Atlénbey is tot
bevelhebber van het Engelsche Egypte-leger
benoemd
Aan het Volk- wordt uit Stockholm
meld: De delegatie van den Russischen
beiders* en Soldatenraad, die eerstdaags uit
St Petersburg naar Stockholm vertrekt,
heeft opdracht mee gekregen om haar maat
De DIRECTEUR van het DISTRIBUTIE
BEDRIJF van ALKMAAR deelt mede, dat
de Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel;
Gezien artikel 8 der Distributiewet 1916;
Gezien zijne beschikking van 29 Maart
1917, Na 27203, afdeeling Handel;
Heeft goedgevonden, met wijziging "in zoo
verre van zijne aangehaalde beschikking:
I. te bepalen:
A de verkoop, de afleveriifg en het ver
voer van PETROLEUM (in het bij
zonder ook per vat) IS VERBODEN.
B. van het verbod sub A. gesteld kan
ontheffing, zoo noodig onder dlaarbdj
te stellen voorwaarden* worden ver
leend dioor de Toewijzingscommissie
voor Petroleum (Parkstraat 107,
's-Gravenhage)daartoe strekkende
verzoeken zoowel als de te verleenen
dispensatie geschieden schriftelijk.
C. Het verbod gesteld' sub A. is vanaf
2 Juli 1917 tot nadtere beschikking
niet van toepassing op Petroleum
voor zoover deze:
uitsluitend is bestemd voor een di
rect huishoudelijk gebruik;
dé verkoop en de aflevering ge
schieden rechtstreeks aan verbruikers
of aan wederverkoopera, het vervoer
plaats vindt:
öf iin. bussen, flesschen of andere
verpakking, inhoudende niet meer
dan 5 Liter;
öf in wagentjes, inhoudende ten
hoogste 200 Liter, in gebruik bij
venters;
öf in straattankwagens, doch - al
leen voor zoover de zich daarin be
vindende Petroleum bestemd is ter
aflevering aan wederverkoopers
II. vast te stellen een maximumprijs voor
dien verkoop van Petroleum voor huis»-
houdel'ijk gebruik *n den kleinhandel
van 0.25 per Liter.
De Directeur voornoemd,
D. SCHENK.
Alkmaar, 30 Juni 1917. -
regelen betreffende de bijeenroepmg van een-
internationale socialistische' conferentie bij
die van het Nederlandsca-Skandinaafsche
comité aan te sluiten. Men hoopt overeen
stemming te bereiken.
Op een vergadering van Doema-leden
werd een motie aangenomen waarin men
zich tegen het bestuit tot ontbinding dér
Poema, genomen dioor de arbeiders- en solda-
tenraden, verklaarde.
Luitenant AHmenroeder, een der beste
Duitsche vliegers, behoorend tot 'het smal
deel-Richthof en, is eergister op het Westelijke
front gesneuveld. Hij had 30' tegenstanders
neergeschoten en was onderscheiden met de
orde pour le mérite.
Naar de Frankf. Ztg. van 27 dezer
mededeelt zal „om redenen, die wij niet nader
kunnen bekend maken, het politieke deel van
ons blad voorshands zonder eigen meenings-
uiting verschijnen-."
Volgens de Italiaansehe Secoio zal
binnenkort te Parijs een conferentie worden
gehouden', ter nadere formuleering van het
oorlogsdoel der entente. Naar men weet heeft
Rusland daar-sterk op aangedrongen.
Volgens de Parijsche bladen is er in
Frankrijk een uitvoerverbod voor zijde en
rijden artikelen, ai dan- niet bewerkt, ophan
den of reeds uitgevaardigd. Ook de. uitvoer
van rijde in doorgangsverkeer is verboden.
Het ministerie van financiën kan ontheffing
verleenen.
zat ingaan op MAANDAG 9 JULI 1917. Een ieder stel ik in ée
gelegenheid tot dien datum voor de oude prijzen van mij
te koopen.
KRAANBUURT 0.
Tel. 329.
ALRMAARSGHE COURANT