2
IN vau houtm
YEEtóADJüUlNy
Y8R dp pnreenttraad tir Alkmaar,
wordt tpepgavw» HaJ had tof nghiurlfjl ge
volg, dat noodzakelijkerwijs en daarom
uit wenschelljk oogpunt verdedigbaar
wetsovertredingen voorkwamen. Ook de ste
delijke bevolkingen moeten besef hebben van
de groote moeilijkheden waaronder de land
bouw onder de oorlogshuishouding te lijden
heeft. Daartegenover moet men er overal in
landbouwkringen ten volle begrip van heb
ben, hoe groot de nood in de groote indus
triesteden was en is."
Na de rede bracht de afgevaardigde
Fehrenbach (Centrum) de vredesresolutie in
stemming. Deze luidde als volgt:
„Evenals op den 4en Augustus 1914 geldt
voor het Duitsche volk ook op den drempel
va nhet vierde oorlogsjaar het woord van de
troonrede: „Ons drijft geen veroverings-"
zucht!" Ter verdediging van zijn vrijheid en
zelfstandigheid, voor de ongereptheid van
zijn territoriaal bezit heeft Duitschland de
wapens gegrepen.
„De Rijksdag streeft naar een vrede door
overleg en van blijvende verzoening der vol
ken. Met zulk een vrede zijn gebiedsverwer-
ving door dwang en politieke, economische of
financieele onderdrukking onvereenigbaar.
„De Rijksdag wijst ook alle plannen af, die
uit zijn op een economische axsluting en het
wakker houden van vijandschap tusachen de
volken. De vrijheid der zee moet gewaar
borgd worden. Slechts de economische vrede
zal den bodem bereiden voor een vriend
schappelijk samenleven van de volken.
„De Rijksdag zal het in het leven roepen
van een internationale rechtsorganisatie
krachtig bevorderen.
„Zoolang echter de vijandelijke regeerin-
;en in zulk een vrede niet treden, zoolang zij
duitschland en zijn bondgenooten met ver
overing en onderdrukking bedreigen zal het
Duitsche volk als één man vereend staan, on
wrikbaar volhouden en strijden tot zijn recht
en dat van zijn bondgenooten op leven en
ontwikkeling verzekerd is. In zijn eenheid Is
het Duitsche volk onoverwinnelijk.
De Rijksdag weet zich in deze verklaring
één met de mannen, die in heldhaftigen strijd
het vaderland bescnermen. Hun is de onver-
dank van het geheele volk verze-
gankelljke
Eerd."
Oraaf Westarp zeide dat de resolutie in
het kamp der vijanden als een teeken van
zwakte werd opgevat en betreurde haar
daarom zoo beslist mogelijk.
De vredesresolutie werd daarna aangeno
men met 214 tegen 116 stemmen en lo ont
houdingen.
RUSLAND.
DE VERWARRINO IN SINT PETERS-
DURO.
Het Slnt-Peter8burgsch Telegraaf agent
schap meldde d.d. gisteren:
Den geheelen dag heeft de minister-presi
dent, prins Lwof, met andere leden van de
regeering zitting gehouden met den staf van
den militairen gouverneur van St. Peters
burg, om krachtige maatregelen uit te wer
ken, ter onderdrukking van ae troebelen. Met
dat doel liet de regeering uit den omtrek der
hoofdstad verscheiden militaire afdeelingen
komen, en stuurde zoodra zij waren aan-
gekomengekomen een deel er van naar
het Taurische palels, waar de menigte den
Raad van arbeiders en soldaten en den Raad
der boeren o.w. zich eenige ministers be
vonden belegerde. Op weg daarheen wer
den die troepen, welke artillerie bij zich had
den, onder kruisvuur van geweren en machi
negeweren genomen en leden zij tamelijk
aanzienlijke verliezen. De artillerie toste toen
een salvo, en forceerde onmiddellijk een
doortocht, terwijl de menigte werd ver
strooid. Ook ln de Ertelev-straat, en later op
het Leteiny-prospect, vond een zeer levendige
beschieting met geweren plaats. De gewapen
de menigte trachtte zich meester te maken
van het militaire inlichtingenbureau op de
Vosnesensky-kade, maar dat werd door de
troepen verhinderd. Dank zij den door de
regeering genomen maatregelen, werd de
opstand onderdrukt en tegen middernacht
werd het weer zoowat rustig op straat, waar
de receeringstroepen de automobielen en de
van voor den interpationalen toestand zijn
besproken, een motie aangenomen, waarin
het noodzakelijk wordt genoemd, onverwijld
n congres der partij bijeen te roepen,
Naar Zwitsersche bladen uit Rome ver-
gewapende troepen ontwapenden.
Om een herahling van de onlusten te
voorkomen, neemt de regeering alle maatre
gelen, die noodig zijn en laat zij arrestaties
doen. Hedenochtend zijn alle bruggen, die de
verbinding vormen tusschen de verschillende
wijken van St. Petersburg, open gehouden.
Óistermorgen heeft de militaire gouver
neur van St.'Petersburg, generaal Poloftsof,
een proclamatie laten aanplakken, waarin
hij verklaart, dat hij, in opdracht van de
regeering, de hoofdstad zal verlossen van de
benden, clie gewapenderhand pogen de vei
ligheid van persoon cn eigendom aer burgers
aan te randen.
Hij heeft aan de troepen bevolen de open
bare orde te herstellen cm hij verzocht aan
het publiek om, teneinde onaangenaamheden
en gevaar te vermijden de woningen niet te
verloten, zonder dat dit bepaald noodig zou
zijn.
Tezelfdertijd heeft de regecring aan de re-
geerings-commissarissen in de gouvernemen
ten doen weten, welke maatregelen zij heeft
genomen om den opstand te onderdrukken,
om die ter kennis te brengen aan de (plaat
selijke) bevolking.
Voorts wordt den plaatselijken autoriteiten
opgedragen de noodzakelijke maatregelen te
nemen ten einde elke mogelijkheid te voor
komen, dat dergelijke onlusten in de gou
vernementen zouden ontstaan, welke de wan
orde op maatschappelijk gebied nog erger
zouden maken cn een nadeeligen invloed zou
den hebben op het binnenhalen van den
graanoogst, hetgeen weer een slechte uitwer
king zou hebben op de heldhaftige pogingen
van het leger om den verwoeden tegenstand
van den vijand te breken.
Reuter meldt dat door een onthulling van
den chef van den generalen staf gebleken
is, dat Lenin, de leider der maximalisten (Se
ninisten) een agent van den Duitschen gs
neralen staf was, en door dezen naar
front van het zesde leger was gestuurd om
den vrede met Duitschland te bewerken.
Nog meer Duitsche agenten zijn onder de
maximalisten ontdekt, hun opdracht was, de
Russische regeering zooveel mogelijk moei
lijkheden in den weg te leggen.
KORTE BERICHTEN.
De minderheid der Fransche socialisti
sche partij heeft in een vergadering, waar de
crisis in Duitschland en de gevolgen daar-
nemen, wordt in Vaticaansche kringen ver
zekerd, dat de paus den len Augustus (den
verjaardag van het uitbreken van den oor
log) een nieuwe nota met vredesvoorstellen
openbaar zal maken.
De Engelschen hebben de Turken bij
den Eufraat aangevallen en hen 12 mijl
stroomopwaarts teruggedreven, de hitto ver
hinderde verdere gevechten.
Naar Wolff uit betrouwbare bron ver
neemt, heeft het nieuwe ministerie in Chili,
dat is samengesteld uit de leiders der onder
scheidene partijen, dadelijk na de vorming
een nieuwe onzijdigheidsverklaring afgelegd.
Men heeft naar aanleiding yan aen
laatsten luchtaanval op Londen bitter ge
klaagd over het uitblijven van een officieele
waarschuwing, dat er vliegers op komst wa
ren. Was er niet van particuliere zijde ge
waarschuwd dan zouden nog minder men-
sclien van het gevaar geweten en geschuild
hebben. Voorloopig is er nu besloten, dat
zoodra de overheid in Londen bericht krijgt,
dat de vliegers op de stad aanzetten, politie
agenten rond zullen gaan met een plakaat,
waarop de woorden: „Politiebericht Zoek
dekking."
Bij den laatsten luchtaanval op Londen
zijn door een bom twee Duitsche bakkers ge
dood. De een was twintig jaar geleden gena
turaliseerd.
Onlangs zegden de huiseigenaars te
Danzig, omdat hun door den kommandant
van de stad was verboden de huishuur te
verhoogen, aan honderden huurders de huur
op. De kommandant heeft eenvoudig al deze
opzeggingen nietig verklaard en bepaald, dat
geen'enkel huurcontract zonder zijn goed
keuring opgezegd mag worden.
Te Kleef worden de uit Nederland in
gevoerde aardappelen verkocht tegen 21 ets.
per pond. De inlandsche aardappelen mo
gen niet duurder dan 12 ets. verkocht wor
den.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
In dé vergadering van gisteren werd de
interpellatie-Schaper betreffende de hou
ding der regeering ten aanzien van het
votum der Eerste Kamer omtrent het aftke-
lingsonderzoek toegestaan. Zij zal Dinsdag
plaat» hebben.
Bij dé voortzetting der beraadslagingen
over de Export-Centrale meende de beer de
Wijkerslooth (r.-fcWijk bij Duurste
de) dat ei speciale aanleiding was om in
piaats van ae oorl'ogswirstbelasting te ver-
lïoogea met de exporteurs te beginnen,
wam door hun bedrijf worden de goederen
in ons land schaarscher. Maar wilde men be
lasting heffen, dan motst dit geschieden bij
de wet, een uaamllooze vennootschap, had
daartoe niet de macht. Maar voor spr. was
hier geen sprake van belasting: wie den uit
voer kan verbieden, heeft de macht aan 't toe
staan daarvan voorwaarden te verbinden. Of
men beschikbaarstelling in nature of in geid
eischt, doet niet ter zake. Spr. meende, dat
liet nieuwe stelsel den landbouwer voordeel
zou brengen, omdat meer rekening zat ge
houden worden met de boogere voederprij-
zen, enz. De export-centrale was in het' be
lang van den landbouwer en dus van de ge
ilede voedselvoorziening van het land.
Spr. kwam op tegen de agitatie tegen liet
wetsontwerp en meende, dut de stichting dér
export-centrale nicL aan de goedkeuring der
Statea-Gcncraal had moeten zijn onderwor
pen. De regeering had door de goedkeuring
van de wel van 3 Aug. 1914 reeds de machti
ging, die ze au vroeg.
Het ontwerp krimpt de bevoegdheid van
de receding ten onrechte oil ten nadeele van
de regeerkracht in door de nauwkeurige om
schrijving van de bevoegdheden dei Export-
centrale. Ooik blijft, wat ougewaisdit is, de
regeling van de N. O. T. onverkort. Veel be
ter ware het, in- en uitvoer in één band te
brengen, maar door deze wet zou de regec
ring later dit niet kunnen doen.
Spr. verwierp absoluut den vonn van een
naaiulooze vennootschap, daar de uitvoering
van een wet wordt toevertrouwd aan een di
rectie van een particuliere maatschappij. Ook
was spr. tegen ecu nieuwe bank.
Spr. zou tot de vergemakkelijking van de
inwisseling van buitenlandsch papier niet
willen overgaan dan bij onvermijdelijke
noodzakelijkheid. Dc geheele maatregel was
uitsluitend in het belang van de bankiers.
Spr. zou tegen het ontwerp stemmen.
De heer Pa fijn (u.-l.. Zierikzee) zal tegen
het ontwerp stemmen als het ongewijzigd in
stemming kwam. liet geeft de regeering geen
enkele nieuwe bevoegdheid en liet publiek
geen enkelen waarborg tegen willekeur-
De plannen omtrent dc naauilooze ven
nootschap waren veel te vaag eu de vorm
van dé ilaamlootze vennootschap was ver-
koerd.
De lieer van Vuuren meende, dat de
wet van 3 Augustus 1914 aan de regecring
niet de bevoegdheid gaf in deze te handelen,
zonder de Statcn-Gcmeraal. Spreker zag in
dé vergoeding voor uitvocrconsentea niet an
ders dan eene belasting.
Door het niet vaststellen van maximum
heffing wordt de deur geopend voor allerlei
willekeur. Bovendien zou het voorstel het ge
vaar voor monopolies in de hand werken.
Ook spr. kon niet meegaan met plannen om
trent de oprichting van een bank.
De heei Drcselhuys betoogde, dat
men zich niet te veel van de practisclie gevol
gen van het ontwerp moest voorstellen. Er
zal niets anders gebeuren dan dat nu ook
op andere bedrijven zal worden toegepast
waf reeds drie jaar geschiedt ten aanzien van
land- cu tuinbouw. Spr. erkende het bezwaar
niet tegen het opdragen dei* uitvoering aan
leen adviseeren en de minister zal veranl-
ceu particuliere maatschappij. Deze zal al-
woordelijk blijven. Spr. beschouwde hot
ontwerp als dc consequentie van een een
maal toegepast systeem. 1 lij zou vóór stem
men. Hij deelde dé bezwaren tegen den vorm
van een naamlooze venoootschap niet.
Ten 4 uur 40 brak spreker zijn rede al,
waarop de vergadering werd verdaagd tot
hedenmiddag half 2.
De minister vani landbouw heeft verboden:
a. Tarwe, rogge, peulvruchten an boekweit
te verwerken tot voedermïddei voor dieren
of te vermengen met voedermiddelen voor
dieren.
b. Tarwe, rogge, peulvruchten en boek
weit, gedorschen of ongedonschen, verwerkt
of onverwerkt, gemengd of ongemengd met
andere stoffen, als voedermiddel voor dieren
te gebruiken.
Een en ander is niet van toepassing
paarden-, wier-, schapen-, duiven- en waa
sche boonea.
HET UITVOERVERBOD GEHAND
HAAFD.
Het Haagsche Corr .Bureau meldt:
Naar wij thans nader vernemen is het ver
bod van uitvaren van schepen, die door de
zoogenaamde vrije vaargeul moeten varen,
dat gistermiddag opgeheven was voor Ne-
derlandsche schepen, bestemd voor de Scan
dinavische rijken, voor die schepen opnieuw
van kracht verklaard, zoodat de betreffende
verbodsbepalingen dus gehandhaafd blijven.
Gemengd Nieuws.
DE AMSTERDAMSCHE ONLUSTEN.
Het college van B. en W. van Amsterdam
zal hedenmiddag het antwoord vaststellen,
dat schriftelijk op de in de jongste raadszit
ting gestelde vragen omtrent de ordehandihar
ving bij' de jongste troebelen zou worden
gegeven.
DE ZOMERTIJD.
In antwoord op een desbetreffende vraag
van den heer Gcrretson, lid dér Tweede Ka
mer, a cfl de minister van binnenlandsche
zaken geantwoord:
De datum, tot welktu de z.g. zomertijd
zal geiden, is gekozen met inachtneming van
de be langen van het spoorwegverkeer en van
den landbouw. Naar de meening der regee
ring wettigen de omstandigheden waarop in
de vragen wordt gedoeld, niet een verlenging
van den gestelden termijn, waardoor dé even-
genoemde belangen ernstig zouden geschaad
worden.
ALG. NED. WIELRIJDERSBOND.
De vierde wandelweg van den A. N. W, B.
in het noorden des lands, (Leeuwarden
Beeteterzwaag—-Groningen) zal in Augustus
geopend' worden. De verkenning van den
vijfdén Bondswandclweg, in het zuiden des
lands, ia reeds begonnen.
UIT HEILOO.
De heer K. Blankensteijn, vroeger amb
tenaar ter secretarie alhier, thans Te Zalt-
bommei, is benoemd toi gemeentesecretaris
van Vlieland.
UIT SCHERMERHORN1.
Bij de gisteren gehouden stemming voor
een lid van den gemeenteraad weiden uitge
bracht op cite hoereuP. Blokker 38, N. F.
Heldter 28 en E. Voerman 34 stemmen, zooi
dat eene herstemming moet plaats hebben
tusschen de heeren P. Blokker en E. Voer
man (aftr.)
UIT HOORN.
In de gisteren gehoudten raadsvergadering
herdacht die voorzitter wijlen den heer P.
Bos, oud-raadislid dézer gemeente. Medege
deeld werd, dat liet kolen dist ribu tie- bureau
heeft bericht geen kolen beschikbaar te stel
len voor de kermis. Gas zal ook niet afgege
ven mogen worden. De gemeenterekening
over 1916 en die der bedrijven werden aan
geboden. De gemeente-rekening geeft een
saldo aan van 33317 21die der gasfabriek
een winst van 17835.ióy2, die der waterlei
ding een verlies van 6528.82 en die dier ge
meente-reiniging een verlies van 20495.57.
Besloten werd aan de christelijke bewaar
school een subsidie van 300 te verteenen.
Aangedrongen werd op aanbieding der plan
nen inzake het gemeentelijk voorbereidend
onderwijs.
Eeu voorstel om op een adrt» van den
raad van bestuur van het rijksLandibouw-
proefstation, om goedkeuring dat dit insti
tuut aan liet net van het provinciaal olectricb
teitsbedrijf wordt aangesloten, afwijzend te
beschikken, werd door B. en W. van de
agenda afgevoerd, omdat begrepen werd,
dat het voorstel zou worden verworpen.
Tot controleur dier gemeentebelastingen,,
tevens algemeen markt- en waagmeester,
werd benoemd de heer J. Sipkcs te Haarlem.
VLOT GESLEEPT.
1JMUIDEN, 20 Juli De bij Zandvoort
gestrande Duitsche vrachtboot „Magdale-
na Bl'umenthal" is door sleepbooten dér
firma Zur Mühlcn vlot en te IJmuiden bin
nengesleept. Duikers onderzoeken thans
den bodem van het schip.
STADSNIEUWS.
CONCERT
dóór het
STEDELIJK MUZIEKKORPS,
Directeur de Heer H. A. MAAS,
op ZONDAG 22 JULI, des avonds van
7^—9% uur,
ln den Hout.
Programma.
1. In 't Gelid, Marsch B. J. M. v. dr Werd.
2. Ouverture tot de opera
„Fierrabras" F. Sclnibert.
3. Soiréc d'été, ValBe de
Concert E. Waldteufel.
4. Fantasie uit de opera „Traviata" O. Verdi.
5. Ouverture Comique Kéler Bek.
6. „The Emperor's Reviero" R. Eilenberg,
7. Fantaisie-burlesqne L. Montague.
8. Finale.
PREDIKBEURTEN.
22 Juli.
Alkmaar.
Oroote Kerk, 10 uur, Da. Kloosterman.
Avond 6 uur Ds. Vinke.
Kapel, 10 uur, Ds. Vinke.
Doopsgezinde Kerk, 10 uur, Ds. Westra.
Evang. Luth. Kerk, 10 uur, Ds. Makkink.
Reemonstruntsche Kerk, 10.30 uur, Ds. W.
v. d. Klcboom, herv. pred. te Bergen.
Oereformeerdc Kerk, 10 uur, preeklezen.
Avond 6.30 uur, Ds. de Jong.
Hersteld Apostolische Gemeente, 10 uur
en avond 5 uur, godsdienstoefening.
LEGER DES HEILS.
Zondag 22 Juli.
Opening van heT Jaarlljksch bloemen-
feest: Voorm. 7 uur bidstond. Voorm. 10 uur
heiligingsdienst. Nam. 3.30 uur openluchtsa
menkomst (Kattenberg). Oefening door kin
deren, de bloemenmarech, stokoefening enz.
Nam. 8 uur Openbare meeting (inzegening).
Maandagmiddag van 3 tot 5 uur bezich
tiging van het tentoongestelde. Nam. 8 uur
verkoop.
Woensdag aam 8 uur otieotogaa door kin
deren.
Donderdag nam. 8 uur idadtmm in
't front, Ieder welkom.
UIT DE OMGEVINO.
AKERSLOOT, Herv. gem 10 uur, Da.
Kruizinga.
BERGEN, Herv. Gem., 10 uur, Ds. Kara
van Winkel.
BROEK OP LANOENDIJK. Herv. kerk
9.30 uur, Ds. Bakker van Amsterdam. 6.30
Ds. Lambers van St.-Pancras.
Geref. kerk 9.30 en 2 uur Ds. de Jong.
Chr. Geref. kerk, 9.30 en 2.30 Ds. de
Bruin.
Doopsgezind® kerk geen dienst.
EGMOND-BINNEN, Herv. Oem., 10
uur, Ds. A. Ie Gras.
H.-HUGOWAARD, Herv. gem., 9.30 uur,
Ds. J Broekema.
HEILOO, Herv. gem., 10 uur, Ds. Eilerts
de Haan.
EVANOELISATIELOKAAL, 10 uur, de
heer Joh. Hofmeester van Amsterdam.
KOEDIJK Herv. gem. 9.30 uur, Ds. Ter-
let.
LIMMEN, Herv. gem., 9.30 uur, Ds. C.
J. A. Bosch.
N.-SCHARWOUDE, Herv. gem., 9.30
uur, Ds. O. J. Staal.
OTERLEEK, Herv. gem., 10 uur, Da.
Spaargaren
OUDORP, Herv. gem., geen dienst we
gens vacature Schermerhorn.
St-PANCRAS, Herv. gem., 9.30 uur, Ds.
Lammern
SCHERMERHORN, Herv. gem., 9.30
uur, Ds. Groot van Oudorp.
Gereformeerde kerk, 9.30 uur, preeklezen.
ZUID-SCHARWOUDE, Herv. kerk, geen
dienst.
Geref. kerk, 0.30 en 4 uur, Dr. Harren-
stein.
rap 19 Jnil MW,
"8 ae middags 1 uur.
VoaraSifea de Keer GL RIFPING, Bnuga-
UMfiV.
ÊctB*tart» da Heer DQNATM.
DE GASKWESTIE.
De heer Verkerk verzocht voorlezing
van de ingekomen adressen, aan welk ver
zoek werd voldaan. Spr. herinnerde er aan,
in de vorige vergadering verklaard! te hebben,
tegen de verhooging van den gasprijs te zul
len zijn. Op grond van dé door de gascom-
missic ingediende cijfers, nam spr. dat stand
punt niet meer in. De wijze van verho oging
had spr.'a sympathie niet. Waar men self de
beslissing heeft, gaat het niet aan om van
den allerarmsten een gelijke verhoogtng te
heffen. Men moets een humaan standpunt in
nemen. Sjr. meende, dlat zijn voorstel^ ook
al zou liet een 30.000 kosten', niet mocht
worden verworpen. De rekening van de gas
fabriek was fout, er was geen verlies van
27.000 over 1916, maar een winst van
17.000. Dit als gevolg van dé retributie
die geheven werd. De laatste 6 jaar heeft
mem 70.000 winst per jaar gemaakt en dat
kwam den rijken het meest ten goede, door
dat men in die dagen de progressie niet vol
doende aandurfde. Waar de zaak zoo staat,
nam spr. de vrijheid om te zeggen: wat zij
vroeger ten onrechte ontvingen, in den vorm
van progressie, bij de betaling weer terug te
nemen. Spr. rettc uiteen waarom hij aan den
norm van 1200 had vastgehouden. In nor
male omstandigheden zou spr. zijn voorstel
niet hebben gedaan, maai' au deed hij het,
omdat mensdien met 1200 aitet zoo gemak
kelijk 10 cent kunnen betalen als zij die
J 5000 inkomen hebben.
Waar nu beweerd is, dat dé kostprijs van
liet gas moer dan 10 cent is, gaat hst niet aan
om het aan den rijkste beneden dert kostprijs
te verkoopea Dc consequentie eischt, dat
men liet dan nan den amste voor minder ver
koopt dan aan dc rijken. Of men nu cokes le
vert of ga» onder den kostprijs zal leveren,
maakt geen. verschil.
De heer U d o had de bijlage bestudeerd
en was liet met den vorigen spr. eens, dat het
bezwaarlijk is om eten gasprijs te laten op
liet oude bedrag. Den prijs te bepalen op 10
cent en 11 cent voor den muntmeter, vond
spr. verkeerd De juiste „kostenberekening
zegt, dat den kostprijs 10$ cent is. Dit komt
omdat men de rente en afschrijving voor de
nieuwe fabriek voor het geheele jaar in reke
ning bracht.. Ook is er onder opgenomen een
uitgave van 44.000 aan dé gemeente. Dat jj»
geen berekening. Het gaat niet aan om de
whist er in op tc nemen. Men kan die uiükee-
ring niet anders beschouwen dan als een
winst voor de gemeente. Die geheele retribu
tie 1b eeu fout, het is geen retributie of re
cognitie naar den vorm, want geen retributie
of recognitie mag geheven worden zonder
goedkeuring van de Koningin en deze retri
butie licefi niet die goedkeuring. De retri
butie verhoogde men steeds willekeurig. Spr.
bleef er bij, dat die uitkeering niets anders is
dan een winstuitkeering. Wil men den koet-
prijs ruhuer berekenen dan dient men die
winst buiten beschouwing tc laten.
Spr. vroeg of men ln de tegenwoordige
omstandigheden oog winst wilde maken op
een product als het gas. De productieprijs is
9.8 cent, maar moet verminderd worden1 tot
8.5 cent. Spr. stelde daarom voor om te lezen
voor tien 8.5 cn voor elf 9.5 cent.
Spr. kon met het voorstel-Verkerk niet me
degaan, omdat het niet aangaat te leveren bo
ven den kostprijs. Veel -menschen mot een' in
komen boven 1200 hebben het tegenwoor
dig niet minder mödelijk dan zij d!ié daar be
nemen staan.
De heer C1 o e c k vroeg met schroom het
woord, omdat hij niet zéker was, dat men,
hem beoordeelende, niet zal erkennen dat het
bij hem niet gaat om de bosten. Bij spr. is
elke maatregel Inzake de levensmiddelen-
voorziening welkom, als men maar al'len
kan helpen, maar dat doet men hier niet
Spr. weis er op, dat de heer Verkerk de
grootte van de gezinnen had vergeten. De
door den heer Verkerk voorgestel die progres
sie kon spr. niet aanvaarden. Spr. onder
schreef het betoog van den heer Udo. De
kleine ambtenaren lijden ook zeer. Er zijn
bovendien 1000 gezinnen, die geen gas hete
ben en' dat zijn juist die allerarmsten, dte wij
het niet kunnen verschaffen. Zij betalen 25
cent voor 1 Liter petroleum en hebben daar
aan zooveel a'ls aan kubieke Meter ga». Het
ging bij spr. niet om de kosten, maar om een
groep te fifteen en 1000 die het meer noodig
hebben te laten zitten, daaraan zou spr. niét
meedoen. Spr. herinnerde aan het stand
punt van Witbaut en Vliegen, die vóór de
verhoogimg van den gasprijs op 10 cent
waren en aan de giasregeiitng der gemeen
te Zaandam, waar men ook der. gasprijs
op 1 Ocent gaat stellen. Spreker her
innerde er aan, dat er geen sprake is van
gasprijsverhooging,, aangezien men nu geen
watergas meer gebruikt. Spr. herinnerde aan
de Maandag gehouden vergadering, waarin
er op werd gewezen, dat het gas door het
watergas reeds 10 cent kostte. Nu er geen
watergas gebruikt wordt, is er dus geen
sprake van gasprijsverhooging Van huis
moeders hóórde spr., dat het eten nu veel
gauwer klaar is. (Gemompel bij de vrouwen).
Spr. besprak hierna nog de berekening van
de commissie.
Da heer L u b b e herinnerde er aan, dat
hij reeds in de vorige vergadering progressie
bij de betaling bepleitte.
Spr. wenschte daarbij evenwel den hóófde-
lijken- omslag te gebruiken 5074 aan
slagen zijn er, waarbij 3000 tot aan de
800, 3704 tot 1200.
Laat men tot 1200 den ouden prijs be
talen, dan betalen maar 1300 heigeen er aan
den anderen kant te kort komt. Spr. stelde
daarom voor om beneden 800 clen ouden
prijs te laten betalen er. verder op te klim
men, om te voorkomen, dat het deficit zoo erg
groot wordt.
Het idee van den heer Udo kon, oordeelde
spr., pas bij de begrooting onder de oogen
worden gezien. Nu men er voor staat oogen-
blikkelijk een deficit te moeten aanvullen,
moet men progressie bij de betaling invoeren
en eeu. betere progressie stellen, daar de door
den heer Verkerk voorgestelde feitelijk geen
progressie la. Spr. gaf den heer Verkerk in
overweging zijn progressie te wijzigen, zoo
dat voor hen, die beneden 800 inkomen
hebben, de prijs ct, kan blijven.
De voorzitter begon met mede te
deelen hetgeen de heer Cloeck betoogd had,
geheel te onderschrijven.
Het amendement van den heer Verkerk,
waaruit het gevoelige hart sprak, was aym-
doch men diende ook het verstand
pathiek,
te gebrt
55
ebruiken.
500 menschen zijn buiten de rijks- en ge
meentegebouwen aangesloten, 1660 zijn niet
aangesloten en van het aantal aangeslotenen
zijn 2683 beneden 1200 aangeslagen en
die verbruikten in Mei ongeveer U8900 ku
bieke Meter. Dat zijn de menschen die Ver
kerk 6 ct. wil laten betalen De anderen ge
bruiken niet moer dan 84000 kubieke Meter.
Brengt men hen allen op 14 cent, dan komt
men er nog niet.
592 zijn aangeslagen van 1200 tot
2000, zij gebruiken 43236 kubieke Meter.
Wanneer de heer Verkerk beoogt dat de
fabriek niet met verlies werkt, dan bereikt hij
dit met zijn voorstel niet
Spr. voelde, waar de fabriek een econo
misch bedrijf is, meer voor het voorstel van
den heer Udo.
Spr. vroeg of deze het aandurfde om
44000 onmiddellijk van de gemeentebe-
grooting af te gooien.
De gasfabriek diende evenwel haar pro
duct voor een zelfden prijs te leveren
Bij de cokes begreep de raad dit ook.
De heer den Boesterd kwam volgens
het voorstel van den heer Verkerk tot een
minder opbrengst van 26 pet.
De heer d e w i t had de debatten fn den
Amsterdam8chen raad met belangstelling
;d. Duidelijk was 't hem geworden dlat
ook een zekere winst met een be
drijf mag maken.
Spr. oordeelde de retributie niet meer
houdbaar op het bestaande bedrag, al bleef
hij met Amsterdam van meening dat er eeu
zekere winst uit een bedrijf gehaald mag
wordier.. Waar moest Amsterdam heen al»
het geen winst uit de bedrijven haalde? Voor
het voorstel van den heer Udo gevoelde spr.
veel, doch men moest dan de fabriek maar
over 1917 een verlies laten lijden.
Met een voorstel om den prijs op BVa cent
te bepalen zou spr. medegaan.
De voorzitter meende, dat het logisch
gevolg moest zijn. dat de gemeente fat teld
qp een andere wijze moest zien te krijgen.
Ga» van 10 ct. komt overeen met een electrl-
citeitsprijs van 20 cent per Kilowattuur, men
is wel wat angstig voor een gasprijs van 10
cent, wie heeft er bezwaar tegen een electrici-
teiteprijs van 20 cent per Kilowattuur,
De heer v. d. B o s c h herinnerde er aan
Bteeds op het standpunt te hebben gestaan,
dat een bedrijf een redelijke winst mag ople
veren, temeer als die winst de geheele ge
meenschap ten goede komt. Men kan over
het min of meer verschillen, doch kan dit
thans niet vaststellen, omdat de begrooting
dan op losse Bchroeven wordt gezet.
Het voorstel Verkerk, hoe goed ook bedoelt,
bevat een groote onrechtvaardigheid. Men
wil ben, die het niet betalen kunnen, door eeu
aalmoes helpen. Wil men helpen dan moet
men dat doen door de belastingen. Zoo is de
zaak niet billijk.
Spr. wil de retributie bij de begrooting
behandelen.
De fabriek kan wel als een industrieel doen
en werken met verlies, om dat later weer af
te schrijven. Men kan desnoods later uit de
belastingen bijdragen en dan doet men dit
naar draagkracht.
Spr. wees er op dat men ook onrechtvaar
dig wordt tegenover de nog slechter bedeel
den die niet aangesloten zijn eu ook niet
aangesloten kunnen worden.
Wanneer de arbeider het niet kan betalen,
dan moet de loonstandaard verhoogd wor-
den
Spr. was er desnoods voor otn voor 8Va
ct. te leveren en voorloopig met verlies te
werken, dat men in de toekomst kan inhalen.
Spr. zou tegen het voorstel-Verkerk stemmen,
doch een eventueel voorstel-Udo steunen.
De heer Verkerk had nog vergeten voor te
stellen de meterhuur af te schaffen en waar
men nu gasprijsverhooging krijgt, daat
wenscht Bpr. een voorstel tot afschaffing te
doen.
De heer Udo vergat z. i. dat B. en W.
nog crimineeler zijn dan hij, die pas boven
2000 meer dan B. en W. gaat vragen. Dc
speech van den heer Udo moest dus het eerst
tegen B. en W. gericht zijn.
De heer Udo: „dat was zij
De heer Verkerk betoogde nog, dat hij
UV «V
