DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE OOIiLOG.
het''werk Fleur de Marie.
Zie adT8ft6Dtl8 JAC. BECELIMC
No. 199
ZATERDAG 25 AUGUSTUS
Honderd en negentiende jaargang.
1917.
tXm ft p. post I m. Ad?ertentieiirjlsl2m p. regel, groote letters nasr plaatsruimte. Brteyen fr. S. V. Boek- en Handelsdrokkeril Y.h. HERffls. COSTER ZOON. Voordam C 9. Telefnr. 3
Raap» ei Patentolie.
mamiANi).
OH nummer bestaat alt 2 bladen.
AbQHKtHO&pft
uhK iIiihi
r* in m m. 0V°r abon41'®,Tl0ntePril9 wordt bl| vooruitbetaling beschikt. Bewijsnummers 5 cent.
ALKMAAR, 25 Augustus 1917
De offensieven bij Verdun en aan de Isonzo
duren nog steeds voort.
De Franschen hebben opnieuw vorderin
gen gemaakt. Zij hebben heuvel 301 benevens
ierrein in de omgeving daarvan bezet. Het
Tansche legerbericht zegt, dat de verovering
geschiedde in een veerkrachtigen aanval op
den geweldig versterkten heuvel, het Duitsche
verklaart, dat de heuvel reeds te voren was
ontruimd met achterlating eener zwakke be
zetting. Misschien ligt de waarheid in 't mid
den. Maar in elk geval' de Duitschera zijn
deze bekende stelling kwijt Zij zijn nu al
dicht genaderd bij het front, dat zij oezetien
vóór hun groot offensief in de Februari-
maand 1916. En de Franschen mogen mót
groote voldoening constateeren, dat Verdun
iiians weer bulten de vuurlinie is gekomen en
dat ae bewoners kunnen terugkeeren, om ae
puinhopen op te ruimen.
De Italianen vechten eveneens met groote
volharding. Zij zwijgen echter over hun vor
deringen en volstaan met mede te deeien, dait
ze reeds 20.000 man en 500 officieren gevan
gen genomen hebben, een cijfer dat wel zeer
aanzienlijk is, maar het succes toch niet aan
geeft. Het komt er immers voor de Italianen
op aan Triest te bezetten en om dat doel te
bereiken moeiten ze terrein winnen. Nu ver
zekert het Stefani-agentschap wel, dat om mi
litaire redenen de plaatsen, waarop de zege
vierende Italiaansche troepen vooruitdringen,
niet nader worden opgegeven, maar zoolang
een dergelijke opgave niet wordt gedaan, is
er reden om aan te nemen, dat de terrein
winst niet groot zal zijn.
Naar verluidt moeten er in Italië talrijke
sorialisten, die protesteerden tegen dit offen
sief, zijn gearresteerd.
In Rusland men hoort tegenwoordig
weinig van dit rijk wordt gemeld; dat de
onder-minister van oorlog wegens een mee-
ningsverschil met den minister-president Ke
renski is afgetreden. Voorts wordt geseind,
dat de regeering ingrijpende maatregelen
heeft genomen om de bevolking van St. Pe
tersburg te verminderen. Zoo moeten de zie
kenhuizen en weldadigheidsinstellingen
worden ontruimd, moeten de contra-revolu
tionaire elementen de stad verlaten, zullen er
meer soldaten naar het front worden gezon
den en zal de vestiging in de stad zooveel
mogelijk worden voorkomen.
Van het Oostfront is er geen nieuws.
In het Lagerhuis is medegedeeld, dat er
aan het Macedonische front voorloopig geen
actie is te verwachten. Door oen nieuwen
brand is Saloniki echter andermaal geteisterd,
ïoodat die stad indirect haar aandeel in de
algemeene ellende krijgt.
Wij waren er intusschen Donderdag niet
heelemaal gerust op, dat het belang van deze
aangelegenheid1 door het Dagelijksch Be
stuur dezer gemeente wel' voldoende wordit in
gezien. Toen de heer den Boesterd er op wees,
dat miet dit onderzoek allicht een duizend gul
den of zes gemoeid zou zijn, zeide de voor
zitter, dat dit veel verder ging, dan het eoHe-
I ge zich gedacht had en dat maar een eenvou
dig advies zou worden uitgebracht. Deze
woorden deden vreezen, dat het onderzoek
niet zoo zou worden als het belang der zaak
wettigt. Gelukkig werden er uit den Raad an-
dere klanken vernomen en 't is de verdienste
van rnr. Leesberg geweest, er nog eens uit-
drukkelijk op te hebben gewezen, dat het dien
kant niet uit moet. Zoo is het bespreken van
I deze zaak toch niet zoo „zonde voor den tijd"
I geweest als de heer Stoel blijkbaar meent!
De heer de Wit heeft Donderdag als voor
zitter van. de commissie van openbare wer
ken met de stukken aangetoond, dat het uit
blijven van de hulpspoorimig aan de Kanaal
kade niet is te wijten aan het college van B
en W., maar aan het departement van water
staat en aan de H. IJ. S. M. En terwijl het
college van B. en W. den Raad stelde voor
de keuze tusschen het goedkoopere systeem
Pot en het duurdere systeem-Looman, kwam
de heer de Wit vierkant op voor het plan van
den heer Looman en vrijwaarde dezen en pas
sant tegen het verwijt, van een duren brug
genbouwer te zijn. Het blijft alleen een raad
sel hoe de zoozeer overtuigde voorzitter der
O. W.-commissie als wethouder zich heeft
kunnen verctnigea met het tweeledige voor
stel, neergelegd in bijlage 109, dat juist om
zijn tweeledigheid geen voorstel mag heeten.
En ook is het zonderling, dat de voor
keur voor Het plan-Pot, welke de bijlage èn
bij het college van B. en W. èn bij de O.
W.-commissie doet bevroeden, door niemand
in den Raad werd verdedigd. Men had in de
bijlage niet den schijn moeten wekken het met
den heer Pot eens te zijn, terwijl men hem
in den Raad alleen liet staan. En men had
hem eerder den eisch moeten stellen, dat hij
verzekerd was van de noodige vergunningen
en dit niet als argument vlak voor de beslis
sing moeten aanvoelen. Fair is dit spel te
genover den heer Pot, die dan toch als bur
ger zich moeite geeft, zekere risico op zich
wil nemen en de zaak in het laatste stadium
heeft helpen bespoedigen, al had hij zelf
nog gaarne sneller gewild, gespeeld, niet. En
men loopt de kans, dat men zijn trekken thuis
krijgt, wanneer de heer Pot alsnog eens in
het bezit van de noodige vergunningen mocht
komen!
Uit den Raad.
ALKMAAR, 25 Augustus.
Donderdag werd er door den Raad een be
slissing genomen, welke op de toekomst van
onzen handel en van onze nijverheid: en
daardoor ook op de ontwikkeling van onze
gemeente van onberekenbaren invloed' kan
worden.
Er is reeds herhaaldelijk ook dezerzijds
betoogd, dat Alkmaar om zijn ligging en
ook om den aard van zijn bevolking aange
wezen schijnt om min of meer industrie-stad
te worden. De stad behoeft er maar voor ge
schikt te worden gemaakt, zooala dat bijv.
uict Zwolle Is geschied.
Al het aandringen bleef echter vruchteloos.
Althans Is nimmer gebleken, dat het gemeen
tebestuur in die richting iets gedaan heeft.
Men versta ons wel in behoeften van het
oogenblik is, vooral voor zoover zij den han
del betreffen, dikwijls voorzien. iMaar gere-
eerd in de beteekenis van vooruitzien is er
u dit opzicht niet
Hums heeft een belangstellend industrieel
zich de moeite getroost van een gedocumen
teerd betoog aan den Raad te zenden, waarbij
een bepaald plan wordt ontwikkeld met de
bedoeling handel en nijverheid te dezer stede
te bevorderen, ja laat ons zeggen te lokken.
En de Raad heeft met algemeene stemmen; be
sloten een commissie te doen instellen, wélke
dit plan of liever de mogelijkheid van elk
sou', tgelijic plan zal onderzoeken. Verheugend
is, uat daarbij geen enkel ernstig protest is
opgekomen. Het wel eens gebruikte argu
ment „Alkmaar moet een, landelijk stadje
lijven is niet gehoord en mag daarom, ook
niet meer aangevoerd worden door de thans
-utende Raadsleden. Dat is al veel gewon
nen!
De heer Verkerk had' Donderdag zijn goe
den dag niet. Andeis had hij inzake het voor
stel nopens distributie van andere dan rijks
goederen tegen den voorzitter niet zoo on
handig gedebatteerd als hij deed, had hij in
zake het inddent-Cloedc ruiterlijker ongelijk
erkend en hartiger gesproken over het onder
zoek inzake het electriciteitsxapport. Het
loont de moeite op dit laatste punt nog even
ia te gaan. Toen de heer Verkerk in dén
Raad mededeelde van den heer Smit Kleine
de verzekering te hebben ontvangen, dat de
directeur van het vcrlichtiugsbedrijf een rap
port over het electriciteitsbedrijf aan de gas-
commissie had uitgebracht zonder dat daarin
de ingenieur van het gemeentelijk electrisch
bedrijf was gekend, hebben wij betoogd, dat
wanneer die verklaring juist was, wij daar
van zeer ernstige gevolgen voorzagen en
wanneer zij onjuist bleek, de Alkmaarsche
Raad dan mocht toonen niet te dulden, dat
door een provinciaal hoofdambtenaar in de
gemeente onder valsche betichting stemming
wordt gemaakt tegen een gemeentelijk hoofd
ambtenaar.
Nadat de voorzitter een klein eindje uit het
stenografisch verslag van het onderzoek naar
deze bewering had voorgelezen, zeidé de heer
Verkerk Donderdag, dat ook hij deze mede-
deeling voor kennisgeving zou kunnen aan
nemen. Het heeft ons verbaasd, dat noch de
heer Verkerk noch een der andere raadsleden
niet gaarne wat meer van dat rapport heeft
willen weten, dat zij zich met het kleine tipje,
hetwelk de burgemeester van deze zaak liet
zien, tevreden hebben gesteld. De burge
meester toch heeft alleen aangehaald wat hij
tot den heer Smit Kleine had gesproken. Wij
vermoeden echter, dat ook de heer Smit Klei
ne wel het een en ander zal hebben gezegd.
Heeft hij ronduit de onwaarheid der mededee-
ling erkend of zijn lezing gehandhaafd, even
tueel gestaafd?
Ten sterkste dringen wij' er op aan hierover
het volle licht te verspreiden. Misschien leent
het stenografisch verslag zich niet voor vol
ledige openbaarmaking. Maar nu deze kwes
tie eenmaal in het openbaar is besproken,
moet de hoofdzaak van het onderzoek ook
publiek domein worden. Wellicht wil de bur
gemeester het verslag voor de raadsleden ter
visie leggen, opdat die hoofdzaak in een voL-
gende vergadering Iegelijk met het rapport
kan worden behandeld en de Raad gelegen
heid krijge zich uit 'te spreken. De 7-aak is
voor een duidelijke uitspraak toch zeker ern
stig genoeg!
Met heel veel belangstelling hebben we het
verzoek van den heer Verkerk gehoord, cm
de nieuwe gasfabriek ter bezichtiging ie stel
len van het publiek. De burgemeester had
aanvankelijk bezwaren, doch deze bleken ge
lukkig niet onoverkomelijk. Trouwens
werd indertijd ook het gemeentelijk slacht
huis niet ter bezichtiging opengesteld?
Wij hebben ons er over geërgerd, dat het
belangrijke feit van de ingebruikneming
der nieuwe gasfabriek veertien dagen nadien
het publiek werd aangekondigd in een bijlage
over gratificaties aan hoofdambtenaren en
aan die ergernis lucht gegeven in 'n ironisch
postscriptum. Uit zulk een optreden van de
overheid spreekt een „publiek ik veracht u",
dat mèt den regenten-tijd reeds lang tot het
verleden moest behooren, omdat het met ge
zonde democratie ten eenenmale in strijd is.
En daarom is het maar goed, dat bij monde
van den heer Verkerk een beter inzicht met
zooveel klem is verdedigd, dat op herstel
van de fout mag worden gehoopt.
Aan het eind van de zitting werden de drie
heeren, die voor het laatst de vergadering
bijwoonden, door den voorzitter op de ge
bruikelijke wijze toegesproken. Een daarvan,
de heer den Boesterd, had zich niet weer her
kiesbaar gesteld, de heeren Leguit en Lees
berg daarentegen .vel. Het is stellig niet
bloot toeval, dat de beide niet-herkozen hee
ren ook beiden leden van de gascommissie
waren. Hierin ligt een vingerwijzing voor het
vervolg en ook reeds voor de eerstkomende
vergadering, waarin nieuwe leden voor de
gascommissie zullen moeten worden geko
zen. Zal die vingerwijzing, door het kiezers
korps gegeven, worden verstaan?
Uit zijn antwoord meenen we te hebben op
gemerkt, dat de heer Leesberg noode van den
Raad scheidde. De Raad zal ook dit lid noo
de missen. Want zelfs zijn tegenstanders zul
len zijn ijver en bekwaamheid hebben leeren
waardeeren, evenals het vierkant uitkomen
voor zijn beginselen. Iemand als mr. Lees
berg hoort in den Raad hij moge er dan
ook spoedig weer terugkeeren!
HEEREN RQQKERSI
Verlangt U een prima 4 oent sigaar
BUITENLAND.
KORTE BERICHTEN.
Van Engelsche en van Duitsche zijde
wordt een tegenspraak gegeven omtrent de
berichten over internationale conferenties van
financiers.
Een lijst is bekend gemaakt van de
eersten, dl'e de nieuwe Orde van het Britsche
Rijk hebben gekregen. Daaronder is een aan
zienlijk aantal leiders der Arbeidspartij, o.a
Havelock Wilson, de voorzitter van den
Bond van Zeelieden en Stokers, die com
mandeur is geworden.
De Belgische minister van Oorlog zal
zijn zetel naar het front verplaatsen met de
diensten van het kabinet, behalve die te Ha
vre zijn gevestigd.
Lord Balfour heeft medegedeeld^ dat
er aan het Macedonische front naar alle
waarschijnlijkheid voorloopig geen groote
krijgsoperaties zouden plaats vinden. Daar
voor bestonden redenen van' allerlei aard.
Te Saloniki is opnieuw brand uitge
broken; tot nu toe zijn meer dan 1000 huizen
verwoest.
Op 1 September wordt in Dnitschland
in alle woningen de voorraad brandstoffen
opgenomen, om daarnaar de verdeeling te
regelen.
De goevemeur der vesting Keulen heeft
bekend gemaakt, dat alle mannelijke en
vrouwelijke personen op bevel van de betref
fende autoriteiten; verplicht zijn tegen het ter
plaatse gebruikelijke loon te helpen bij het
laden en tossen der spoorwagens ter voorko
ming van vertraging en ter bevordering van
den vluggeren omloop van het materieel.
Wegens diefstal van een door de auto
riteiten te Neuss naar Cassel verzonden wa
gon koffie en een wagon gerst, werden te
Neuss een ladingmeester en vijf medeplichti
gen gearresteerd. De ladingmeester had de
goederen laten overladen en naar B. Glad-
bach verzonden, waarvoor hij 200.000 ma rif
ontving. Het grootste deel van het geld kon
in beslag genomen worden
-- Bij de visitatie van een met kalizout ge
laden spoorwagen aan het Duitsche grens
station FDassum (bij Gennep) ontdekten de
kommiezen vijf Fransche krijgsgevangenen.
Zij hadden van' heel uit Thuringen in den
wagen gezeten en' werden enkele kilometers
van de grens nog gesnapt. Ze waren afkom-
tig uit het kamp te Kassei.
DE MOEILIJKHEDEN IN NEUTRALE
LANDEN.
In een hoofdartikel houdt het blad „Social-
democraten" zich bezig met de levensmidde-
lenvoorziening van Denemarken gedurende
den vierden oorlogswinter. Het blad toont
hierbij een zeer pessimistische opvatting en
wendt zich in verband daarmede met groote
scherpte tegen de personen, die terwijl zij
zien kunnen, hoe de noodtoestand zich steeds
verscherpt tengevolge van de voortzetting
van den oorlog, desniettegenstaande uit sym
pathie voor de Entente de vredespogingen
zelfs door leugens bestrijden.
In „Politiken" leest men, dat de kosten van
het levensonderhoud in Denemarken sedert
het uitbreken van den oorlog met 55 pet. wa
ren gestegen, waarvan die der levensmidde
len 66 pet. waren in de hoogte gegaan, ter
wijl de andere uitgaven met 44 pet. waren ge
stegen.
ER IN GELOOPEN.
In Duitschland is, evenals in ons lanó, de
gasbesparing bevolen. Een zwendelaar heeft
De DIRECTEUR van het DISTRIBUTIE
BEDRIJF van ALKMAAR deelt mede, dat
Z.Ex. de Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft goedgevonden te bepalen:
1. 'De aflevering en het daarmee verband
houdend vervoer van RAAP- en PA
TENTOLIE is VERBODEN, tenzij met
schriftelijke toestemming van den Minis
ter van Landbouw, Nijverheid en Handel.
2. Aanvragen voor het verleenen van toe
stemming als sub 1 bedoeld, behooren te
worden gericht tot de Commissie van Ad
vies inzake het gebruik van eetbare vet
ten voor technische doeleinden, Van
Speijkstraat 4 te 's-Gravenhage.
Alkmaar, 25 Augustus 1917.
De Directeur voornoemd,
D. SCHENK.
daarvan partij getrokken om tal van personen
op te lichten. In verschillende plaatsen belde
hij huis aan huis aan en verzocht de bewo
ners lid te worden van de Vereeniging tot
bestrijding van de gasbesparingsorder. Hij
spiegelde de menschen voor dat de leden der
vereeniging voorloopig zooveel gas mogen
gebruiken als ze willen en dat hun een re
ductie op den gaspriis zou worden toege
staan. Het lidmaatschap kostte 10 mark per
jaar, welk bedrag hij direct inde. Heel wat
menschen zijn er ingeloopen.
NEDERLAND EN HET
VOLKENRECHT.
Uit betrouwbare bron verneemt het Hbld.,
dat de Duitsche Keizer onlangs in een ge
sprek met een tot voor kort neutralen diplo
maat te Berlijn zich in zeer waardeeren de
woorden heeft uitgelaten over de houding
der Nederlandsche regeering. In geen neu
tralen staat, zei hij, wordt het volkenrecht
zóó wetenschappelijk toegepast als juist in
Nederland, in geen neutralen staat is de hou
ding der regeering zoo correct tegenover de
centralen en de entente.
GROENTEN.
Door de Rijkscommissie van Toezicht op
de Vereeniging Groenten-Centrale is aan ex
porteurs, controleurs, verduurzamingsonder-
nemingen en besturen van veilingsvereenigin-
gen het volgende medegedeeld:
Van heden af moet van de op de veilingen
aangevoerde gele kool een hoeveelheid van 20
pet. voor binnenlandsch verbruik worden ge
veild.
Het is den drogerij, inzouterij- en anderen
verduurzamingaonderncmingen van 27 dezer
af verboden, bladeren of afval van alle soor
ten kool en peen-, nero- en andere koorten lof
tc drogen, in te zouten of op andere wijze te
verduurzamen. Alleen ten opzichte van
bloemkoolbladeren kam door de Groenten-
Centrale desgevraagd ontheffing van dit ver-
i)od worden verleend, mits de verduurza
ming uitsluitend plaats hebbe om het ver
duurzaamd product te doen dienen als vee
voeder.
Wolvordering.
De BURGEMEESTER van ALKMAAR
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat ae
BETALING DER GEVORDERDE WOL,
tegen inlevering der uitgereikte bons, zal
plaats hebben ten kantore van den Gemeente-
Ontvanger van 27 AUGUSTUS a.s. AF TOT
EN MET 8 SEPTEMBER d.a.v., van 9 1
uur, uitgenomen des Vrijdags.
Alkmaar, 23 Augustus 1917.
De Burgemeester voornoemd,
O. RIPPING.
ten en Nederland, volgens welke een zekere
hoeveelheid graan mag worden verscheept
naar Nederland op voorwaarde, dat een deel
dezer ladingen zal worden geres
de voedselvoorziening in België.
Naar de directeur van het Rijksgraanbu-
reau daarentegen verzekert, is er nog geen
regeling tot stand gekomen Er worden: dien
aangaande nog onderhandelingen gevoerd,
INKRIMPINO TREINENLOOP.
Met ingang van as. Maandag zullen op
het traject Nijmegen—Venlo twee. Apeldoorn
—Amsterdam C.S. één, Amsterdam C. S
Rotterdam D.P. een', HarlemIJmuiden
twee, en SchagenVelsen een goederentrein
vervallen. De goederentrein 1130 's morgens
van Apeldoorn—Amersfoort 12.43 zal des
Maandags ook reizigers vervoeren.
MET MILITAIRE EER BEORAVEN'.
Vanuit het militair-hospitaal aan de Sar-
phatistraat te Amsterdam is hedenmorgen' met
militaire eer op de Nieuwe Oosterbegraaf
plaats ter aarde besteld het stoffelijk over
schot van den landstormplichtige H. Tjerks,
die bij dem ilitaire oefeningen in het Vliegen-
bosch door een bajonet is getroffen. Een pele-
ton uit de sectie, waartoe hij behoorde, gaf de
eeresalvo's De plechtigheid werd door een
groote menigte bijgewoond.
OONSENTENOEKNOEI?
Men meldt ons:
Het volgende telegram werd in verband
met het artikel in de „Telegraaf van 22 Au
gustus over „Consentengeknoei" aan den mi
nister van landbouw gezonden door het be
stuur van de Ned. Pluimvee- en Koniinen-
houdersbond (N.P.K.B.):
„Maar aanleiding der in de Telegraaf van
BINNENLAND.
TURFPRIJZEN.
'De heer Hugenholz, lid der Tweede Kamer,
heeft aan dien minister van landbouw de vol
gende vragen gesteld:
lo. Is de minister bereid aan de Kamer
mede te deelen of, en zoo ja, welke maatrege
len hij heeft genomen' of denkt te nemen, naar
aanleiding van het adres in zake de maxi
mumprijzen, door een commissie uit een acht
tal plaatselijke vereenigingen in de gemeente
Wéststellingwerf, tot hem gericht in de
maand Juli j.l.
2o. Welke maatregelen heeft de minister
genomen of denkt hij te nemen om de ver
scheping van turf uit de veenstreken zonder
verder verwijl te doen plaats hebben
Gemengd nieuws.
ONZE GRAANVOORZIENING.
Het Handelsblad meldt:
Reuter seint uit Washington Er is een
overeenkomst getroffen' tusschen de Ver. Sta
rr^uuop, verzoex ix
Uwe Excellentie namens het bestuur van den
Nederlandschen Pluimvee- en Konijnenhou-
der&bond op de meest dringende wijze een
gestreng onderzoek naar de daarbij ge
noemde feiten te willen gelasten. Staat eener
zijds het recht der gecompromiteerde perso
nen vast, bij gebleken onjuiste voorstelling,
volkomen gerehabiliteerd te worden, zoo kan
anderzijds zelfs bij bevestiging van een klein
gedeelte der aan de kaak gestelde wan toe-
standen, bestendiging daarvan in het belang
der pluimvee- en konijnenlokkers onmogelijk
worden geduld. Met klem verzoekt ons be
stuur Uwe Exc. dat onderzoek zoo spoedig
mogelijk te doen instellen, opdat aan eventu-
eele willekeur en kwade praktijken een einde
moge zijn gemaakt, alvorens opnieuw tot uit
voer wordt overgegaan of het vertrouwen in
de eerlijkheid en het beleid dér personen, met
de regeling van dezen uitvoer belast, voor
dien moge zijn' hersteld.
Epe, 24 Augustus 1917.
Van Blaricum, voorzitter N. P. K. B.
IETS ZELDZAAMS.
Voor de Utreehtsche rechtbank verzocht
een hotelknecht, die terecht stond wegens
landlooperij en diefstal, aan de rechtbank,
hem een zoo lange gevangenisstraf op te leg-
Sf11)'dat bij' pas tegen het volgende voorjaar
als het hotel-seizoen begint, weer op vrije voe
ten zal komen.
De Officier van Jbstitie eischte vier maan
den gevangenisstraf en verzocht voor den
beklaagde een zoodanige veroordeeling, dat
hij opgeborgen kan blijven, hetzij in dé ge-
vangems, hetzij ta de Rijkswerkinrichting, tot
