Telegrammen van heden.
5
DE fUSBSPFRKING TE AMSTERDAM.
Iü d« gisteravond gehouden, raadszitting
heeft de Beer D# Mirsnd? sp niötie om tot
een raatsQ^aeering naar de grzinssterkte over
te gaan, ingetrokken, at de toeseggiica vaa
wethouder Dc Vries, dat bij met dsü direc
teur der gasfabrieken de vraag zou bespreken
of het mogelijk was gedurende October de
stopzetting des middags te stellen op 12 tot 2
uur (des Zaterdags en Zondags van 12 tot 4
uur). De industrie, met na mede diamant
industrie, zou dan gelegenheid hebben zich
op electrificatie in te richten.
Van 1 October af zal 40 pet. bezuinigd
moeten worden van het verbruik ini 1916 (of
December 1915). Van 6)4 tot 8 uur des mor
gens zal de gastoevoer afgesloten zijn. Afge
wacht moet nog worden of de beperking van
12 tot 2 uur des middags (behalve Zaterdags
en Zondags) voldoende zal worden geacht
door den directeur. Het lLchtverbod des
nachts vervalt; de gastoevoer zal van 12 tot
5 uur 's nachts beperkt zijn.
Voor gas geldt als minimum dat van de
rijksrantgoeneering. Voor electriciteit bestaat
geen minimum en geen maximum. Zuinigheid
Blijft echter ook hier geboden.
EEN BRANDSTOFFEN OOMMISSIE.
Delft heeft naar aanleiding van een betoog
van een dier raadsleden, prof. Klopper, een
onderzoek ingesteld naar de gestie van de
brandstoffencommissie daar ter stede. Uit het
daaromtrent thans uitgebrachte rapport blijkt,
dat het gedelegeerd lid der brandstoffeacom-
miissie van alle drukwerk aan het levensmid-
delen- en brandstof fenburea'1, 5 pet. provisie
ontving. Wat de bemoeiingen der brandstof
fencommissie, in zake hout betreft, zij had
groote hoeveelheden hout gekocht tegen veel
te hooge prijzenis gebleken, dat het brand-
stoffenbureau, of te voorkomen' dat ze met dit
hout zou blijven) zitten, er naar streefde, den
houthandel te monopoliseeren door het stellen
van misleidende advertentites, door het weren
van concurrentie en eindelijk door het aan
gaan van overeenkomsten met de brandstof-
fènhandelaren, waarbij dezen zich verbon
den, de houtprijzen in den) vrijen handel niet
lager te stellen dan door het brandstoffen-
bureau zou worden besloten, zoodat Delft in
plaats van maximum-, zou hebben gekregen
minimumprijzen.
Dennenhout was gekocht voor 26.20 per
honderd kilo, d.w.z. meer dan het tienvoud
van den prijs, waarvoor te dien tilde diit hout
in de bladen werd aangeboden. De 'leveran
cier van dit hout was de Delftenaar H. Ph.
J. Klapwijk, in de normale tijden kaas- en
graanhandelaar.
Ook voos, andere aankoopen waren veel te
hooge bedragen besteed, terwijl de commissie
van onderzoek voorts aantoont, dat de ver
koop van dit hout tegen de door het brand-
stofrenbureau bekend gemaakte prijzen tot
een verlies van .tienduizenden guldens zouden
leiden.
Wat dien turfhandel aangaat, blijkt, dat de
hooge prijs, die te Delft voor turf moet wor
den betaald, gedeeltelijk te wijten is aan te
hooge inkoopsprijzen, en gedeeltelijk aan de
vrachtcontracten.
Volgens het rapport van den door de com
missie van onderzoek geraadpleegden ac
countant voldoet de boekhouding oer brand
stoffencommissie niet aan de te stellen eischen.
Wat betreft de verhouding der Brandstof
fencommissie tot de gemeente Delft, blijkt, dat
de burgemeester van Delft, die tevens voor
zitter der brandstoffencommissie was, in het
college van B en W. heeft voorgesteld, dat
de gemeente borg zou teekenen voor 150000
ten behoeve der Brandstoffencommissie voor
hare houtaankoopen. Op zijne verzekering,
dat dit bedrag door bestellingen was gedekt,
hebben B. en W. zich, behouden» goedkeuring
door den gemeenteraad, met dit voorstel ver-
eenigd. Uit het rapport der commissie van
onderzoek blijkt, dat de verzekering vah den
burgemeester, als zou het aangevraagde be
drag door bestellingen gedekt zijn, op eene
vergissing moet berusten, daar toenmaals
nog slechts voor ruim f 1800 aan hout was
besteld en voort», dat aan de Nationale Bank-
vereeniging te wier behoeve de borgstelling
was gevraagd, Is geschreven, dat het gemeen-
worden verkregen, werd gemaakt.
De raadscommissie heeft nu voorgesteld,
een gemeentelijk brandstoffenbedrijf in te
stellen en daarna rille gemeentelijke distribu
tiebedrijven te vereen .ren.
UTRECHTSCHE MELKVEEHOU
DER^.
De Utrechtsche Provinciale Bond van Melk
veehouders hoéft besloten adhaesie te betul-
!jen aan het adres legen het wetsontwerp tot
>estrijding van mond- en klauwzeer.
Na zeer heftige besprekingen ging men ac-'
coord met de berekening van het centraal be
stuur inzake den wi'nterprijs der melk (pro
ductie-prijs 19 cent, verkoopsprijs 26V2 et.)
EIGENGEMAAKTE BROODKAARTEN.
De burgemeester van een' Zuidlimburgsche
gemeente heeft op eigen houtje broodkaarten
doen drukken, om in het tekort van voedsel te
voorzien. De regeering is er mee in kennis
gesteld.
VOOR HET PRIJZEN'HOF.
Volgens een> bij de reederij te Rotterdam
ingekomen bericht zullen de stoomschepen
„Leonora" en „Hermina" beide met kolen van
Rotterdam naar Zweden; welke door de En-
gelschen werden opgebracht, met de ladingen
voor het prijzenhof komen, omdat de ladin
gen, bestonden uit kolen, afkomstig uit oen vij
andig land.
De kolen waren afkomstig uit België en
aldaar aangekocht voor de gasfabriek te
Stockholm. Bij de verzending*van Rotterdam
waren1 de kolen reeds Zweedsch eigendom.
BELANORIJKE DIEFSTAL.
Tijdens afwezigheid der bewoners is inge
broken in de woning van den diamanthande
laar Salomons, in de 2de Jan Steenstraat te
Amsterdam. Verdwenen zijn eenige bankbil
jetten (samen pl.m. 1300), waarvan de
nummers niet bekend zijn, een aantal diaman
ten, waarvan de waarde op meer dan 10000
wordt geschat. Men spreekt zelfs van een be
drag van 20.000.
Toen de politie, van.de inbraak verwittigd,
het huis binnenkwam, was er reeds een me
nigte mensdien mwezig, waardeer 't moei
lijk was uit verklaarde wegwijs te wor
den en 'Hik was het daarom beswaar'ijk vin-
gei afdrukken te maken. De heer S is voor
8000 tegen inbraak veraekerd.
HARDHANDIGE POLITIEAGENTEN
Voor het gerechtshof te V Hertogenboscb
hebben Maandag terecht gestaan eenige
agenten van het Helmonidsche politiekorps,
beklaagd dat zij op Oudejaarsnacht en
Nieuwjaarsmorgen zekeren v. d. Hurk aldaar
hadden mishandeld in het politiebureau, na
dat ze hem hadden gearresteerd.
Foto's van v. cL Hurk, genomen kort na de
mishandelingen, waren ter zitting aanwezig
en die toonden aan, dat hij in dien nacht in
derdaad niet op een' veeren bed heeft gesla
pen1 in dat politiebureau. Ook de doktoren, die
hem destij'ds onder behandeling hadden ge
had; verklaarden, dat zij 's mans boven
lichaam geheel vol builen en blauwe plekken
bevonden) hadden en dat er op verschillende
plaatsen op armen en schouders onderhuid-
sche bloeduitstortingen hadden plaats gehad
ten gevolge van slagen met een hard voor
werp.
De beklaagden ontkenden alle schuld. Ge
tuigen hadden gehoord, hoe er in dien be-
wusten nacht en morgen in een cel erbarme
lijk om hulp was geroepen.
Als een typisch staaltje, welke, opvattingen
er onder dat Helmondsch politiekorps heer-
scben, kan wel blijken, dat een der agenten,
eenl poos na de arrestatie van v. *d. Hurk en
na zijn opsluiting in de cel, aan den commis
saris van' politie kwam' vragen, om hem nog
eens een kleine vijf minuten met den arrestant
alleen in de cel te willen laten; hetgeen' de
commissaris echter had geweigerd
De Roennomdsche rechtbank had een drie
tal dezer agenten veroordeeld. De behande
ling dezer zaken' nam Maandag de heele zit
ting van het hof in beslag tot 's avonds 6
uur.
I De advocaat-generaal concludeerde na een
zeer uitvoerig requisitoir tot vrijspraak, omdat
hij; met een 'dergelijk materiaal als hij hier
had, geen kans zag tot een veroordeeling te
komen. Deze zaak had echter door de ver
klaringen der agenten1 voor langen tijd het
vertrouwen in die politie in hem geschokt,
zeide hij
GAS NOCH PETROLEUM
EN WEINIO BRANDSTOFFEN.
Een aantal vrouwen heeft gedemonstreerd
voor het raadhuis te Bussum. Twee afge
vaardigden dienden bij den burgemeester be
klag in over het feit. dat het Oosteinde niet
aan het buizennet der gasfabriek was aange
sloten, terwijl geen petroleum te verkrijgen
en de brandstofdistributie geheel onvoldoen
de was.
De burgemeester gaf te kennen, dat de buis
leiding bij de H. B. S., welke geen dienst
doet, zal overgebracht worden naar het Oost
einde, terwijl een vat petroleum beschikbaar
zal worden gesteld ter verdeeling onder hen,
die op doktere attest daarvoor in aanmerking
komen.
MEDEZEOOING5CHAP IN DEN
EXPORT VAN TUINBOUW ARTIKE
LEN.
Ten einde medezeggingschav te kunnen
krijgen in de naaml. veon. die voor de Ex
port-Centrale is gesticht, heèft de vereeni-
ging „De Loosduinsche Groentenveiling" be
sloten in de leening van vijf millioen zooveel
mogelijk aandeden te nemen h 25,000
Daarvoor zal bestemd worden de 1 pet. oor
logsrisico die in dit seizoen van den verkoop
ter veiling geheven la. Men vreest dlat andere
straks de export van tuinbouwproducten zal
geregeld worden door menschen die van
tuinbouw niet het minste begrip hebben.
DOODELIJK ONGEVAL.
Luitenant Bisdom van dc artillerie, die in
gekwartierd was te Kaatsheuvel, is op de hei
de bij Waalwijk van zijn paard gevallen,
doordat het dier schichtig werd. vrecselijk
gekneusd werd hij opgenomen. Woensdag
avond is luit. Bisdom aan de bekomen won
den overleden.
KRACHTVOEDER.
Met het oog op het groote gebrek aan
krachtvocder, waaronder vooral de werkpaar
den ernstig te lijden hebben, vestigt het
Hoofdbestuur der Ned. Vereeniging tot be
scherming van dieren' er de aandacht op, dat
..ikels, paar denkastanjes, beuken/tootjes, zon
nebloempitten en Itiplneftzaad, alsmede
brandnetelbladeren, distelbladeren, erwten-,
boonen en zonnebloemstroo uitnemend als
krachtvoeder kunnen gebruikt worden. In
verband hiermede noodfigt het alle bezitters
van buitenplaatsen, kweekers en particulieren;
die deze artikelen kunnen laten verzamelen,
met aandrang uit dit te doen en zoo moge
lijk in gedroogden tóestand (desnoods onge-
frankeerd) toe te zenden aan het adres NA
TIONAAL PAARDENSTEUN-OOMITé.
Nieuwe Haven 73, Deni Haag. Dit Comité
zal er voor zorgen, dat het ontvangene uit
sluitend voor werkpaarden beschikbaar wordt
gesteld.
STAATSLOTERIJ.
Hoofdprijzen. Trekking van heden.
Ns. 3819, 8477 en 13049 1000.
Ns. 577, 4643, 6438 en 8021 400.
Ns. 1666 en 4383 200.
Ns. 3950, 7129, 7727, 8196, 10839, 13603,
17327 en 20994 100.
KORTE BERICHTEN.
Jhr. Lycklama h Nyeholt, die op het
strand te Zandivoort gevonden werd met een
schotwond in 'het hoofd, is te Haarlem in het
St. Elisabethgashuis overleden.
De „Friesland", van de Scheepvaart- en
Steenkolenmaatschappij te Rotterdam is gis
teren met 800 ton steenkolen uit Londen aan
gekomen.
Te Haarlem zal van gemeentewege een
heetwater-keuken worden ingericht.
De kantonrechter te Amersfoort sprak
een bakker vrij, bekeurd wegens nachtarbeid,
verboden bij gemeentelijke verordening. De
kantonrechter achtte deze verordening niet
bindehd, als in strijd met art. 135 der Ge
meentewet. 1
Dit jaar zullen de verlofgangers Ier
landweer niet worden onderworpen aan het
in art. 29 der Landweerwet vermelde onder
zoek.
Bij de rechtbank te Leeuwarden is 900
boete oi 3 maanden gevangenisstraf ge-
vraagd tegen een 67-jarig koopman te Frane-
ker, die 1769 als zuivere winst bad opge
geven, terwijl bet belangrijk meer zon moeten
zijn dan 6000
De Deventer Katoeums-tschappij is stop
gezet, 200 werklieden zijn werkloos gewor
den.
In een magazijn van gemeentelijke elec-
triciteitswerken te Amsterdam is voor 2000
naa buizen gestolen. De politie arresteerde
de dieven, toen zij het huis van een opkooper
verlieten.
Tot nadere aankondiging kunnen op
werkdagen na 7.30 namiddags geen telefoon
gesprekken meer worden gevoerd in de
spreekcellen van de vereenigde post- en tele
graafkantoren en van de enkelvoudige rijks-
telegraafkantoren. Wat Noord-Holland be
treft, geldt deze maatregel niet voor Amster
dam, ijmuiden en Haarlem, waar de bestaan
de gelegenheid blijft gehandhaafd.
De maximum-kleinhaadelprijs voor on
verpakt aardappelmeel is gesteld op 19 cent,
voor dextrine op 25 )4 cent per pond. Tus-
schenhandelprijzenonverpakt aardappelmeel
34, dextrine 46, aardappelmeel (pakmeel)
40,50, sago 42,50 per 100 kilo.
Te Oud-Loosdrecht zijn gearresteerd
twee bakkers, diie verdacht worden regee-
ringsmeel verkocht te hebben aan boeren die
het voor veevoeder zouden hebben gebruikt
De Fabrikantenvereeniging te Eusdhedé
.eeft de steunregeling voor de textidarbei-
.ers goedgekeurd.
De gewone rijksnajaarskeuring van tot
dekking bestemde hengsten, welke op 18
Sept. j.l. te Terschelling nie is gehouden, zal
nu plaats hebben 31 Oct. a.s.
In een visehconserven fabriek te Schie
dam sprong het deksel van een kookketei en
kwam terecht tegen het hoofd van den 15-ja-
rigen arbeider, die in he ziekenhuis aan de
bekomen verwondingen overleed.
Te Weesp is bij eenige winkeliers koffie
en thee in beslag genomen, omdat deze arti
kelen verkocht weiden zonder bons. De over
treders kregefi proces-verbaal.
De heer A. Keuter, proponent, heeft het
beroep naar de doopsgez. gem. te O.- en W.-
Graftdij'k aangenomen en bedankt voor dat
naar den Hoorn op Texel.
De centrale commissie uit de arbeiders
beweging voor de levensmiddelenvoorziening
heeft een telegram gezonden aan den minis
ter van landbouw over de prijsopdrijving der
lucifer en over vaststelUm; van maximumprij
zen verzocht.
Te 'Giffen (N. B.) is een 21-jarige land
bouwer levensgevaarlijk me een mes in den
borst verwond.
Ten' behoeve van de centrale keuken, die
1 Nov. weer in werking komt en dan 6000
rties zal kunnen verstrekken, hebben B. en
van Haarlem van den) raad) een crediet
verkregen van 10.000.
Bij gebrek aan krachtvoer geven rijtuig
verhuurders te Groningen hunne paarden
daags zes eieren*
LENIN TERUGGEKEERD?
ST. PETERSBURG, 28 Sept. De bladen
publiceeren een gerucht, dat Lenin in St.
Petersburg zou zijn teruggekeerd.
MHDBHLAHD.
ONZE ORAANVOORZ1ENINQ.
'S-GRAVINHAGE, 28 Sept. Blijkens
een officiéél berlckt heeft onze delegatie
in Amerika nog elechta weinig moeilijk
heden overwonneo. Do uttgoer van vee
voeder zal niet werden toegestaan, even
min ia aanvoer var: grondstoffen te ver
wachten. Omtrent den graanultvoer voor
■ensckelljk voedsel cal eerot definitief
beslist worden, als Amerika op de hoog
te la van den nieuwen oogst en zijn ge
dragslijn eal bepaald hebben ten aanzien
der daarvan voor Nederland beschikbaar
te stellen hoeveelheden. f
De delegatie zal de» uitvoer trachtten
te verkrijgen van de nog niet bedorven
tarwe, mail en de CauadetMke Stent,
door onze Regeering aangekocht. Waar
schijnlijk eal hiervan 2/, deel aan de
Belgische Reliefcommiaaie worden afge
•taan en zouden wij due hoogstens 83QoQ
ton, voldoende voor de behoefte van 14
dagen, ontvangen.
TORENBRAND.
'2 W.VBNK/ 'R, 28 Sapt. Omstraeka
11 nor hedenmorgen werd brand ontdekt
In den toren van de Nieuwe Kerk aan
8pnl te Den Maag, vermoedelijk veroor
zaakt door het vlamvatten va» vermolmd
hout achter do kroonlijst b(j het verrichten
van soldeerwerk aan den spits, waarbg
Cn nahpthalamp werd gebruikt. Twae
odgleters, die dat werk verrichtten,
slaagden er niet In het vuur te blussehen.
De brandweer verseheen met veel mate
riaal. Aanvankelijk was da waterdruk niet
voldoende. Na een kwartier kondan de
stralen echter het vuur bereiken. Verschil-
lende autoriteiten, ondor wie kerkelijke,
waren spoedig aanwezig, o. a. de dlreatenr
van het Boaw- an Woningtoezicht, dan
heer Stoffels on de Wethouder van Open
werken, den heer Jurrlaan Kok.
Het blirasshlngswerk werd onder leiding
van commandant Tneckerman zeer krachtig
aangevat. Tegen twaalf uur begon de spita
over te hellen. Spoedig moest het redden
va» meubelen enz. uit het kerkgebouw wor
den gestaakt wegens het dreigend gevaar.
De toren li verzekerd. HIJ behoort In eigen
dom aan de burgerlijke gemeente te 's-Öra-
venhftge.
Na een uur krachtig biussehon bleek
het gevaar voor den loren en het kerk
gebouw geweken, maar onverpoosd werden
nog waterstralen over den rookenden toren
uitgestort. Het zeer fraaie kerkorgel heeft
adoor waterschade ernatig geleden.
DUITSCHE VLIEGMACHINE OELAND
AMSTERDAM, 28 Sept. Naar de Tel.
uit Zevenaar verneemt, verscheen gisteren
boven Doorhenburg een vliegmachine van
Duitsche nationaliteit. De machine, werd
van het fort bij Pannerdeni door eenige
mitrailleuses hevig beschoten en moest een
noodlanding maken in een weidewonder de
gemeente Angerden. Juist vóór een officier
aanwezig was, wist de machine op te stij
gen en in Oostelijke richting te ontkomen
STADSNIEUWS.
HF kXaSMAIKT,
'Q»a kip Ida was haée» aa ettelijks
ivakea wide; gshcsl mil kaas feidskü, do$h
haadel In kaae waaaogstecdaaiei mogelijk.
De geheel, aaavosr ..red aangekocht dsor
de N. M. Commissie uit de Koasveresaigiog
en wel :ea behoeve van de binnen laadschö
voorziening.
Daar de Kaasvereenigiug den eiseh van
de Commissie van Bijstand heeft ingewil
ligd an dus ten behoeve van de schatkist
f 1680000 aal betalenhad men een
opening van den exporthandei spoediger
verwacht. Het is thans niet uitgesloten, dat
deze jegeliog op de exportoentrale moet
wachten.
Sea nieuwe vaststelling van den prijs met
Duiteehland Is eveneens niet uitgesloten.
Deze prijs was met de D. N. M. wel vast
gesteld voor de in Augustus op de markt
verkochte kaas, maar gedurende de geha&le
maand Augustus ia er op de markten geen
kaas verkoaht.
GE WETE'NSGE LD.
Ten behoeve van 's rijks schatkist is bij
den inspecteur kt de 2e afdetding alhier inge
komen 815.17 oor bedïütebeiasting 1907/
1908—14/15, 239.40 en 957.60 inkom-
stoibdasiiag 13/16, 23 (M an 9 rrsp. in
komsten- en ve;{fedigingsbeia&tiag, 343,20
en verdjedigii^.ibelasting '07/08—14/15 en
inkomstenbelasting '45/16.
RIJWIELDIEFSTAL'.
Uit de gang van het Rechtsgebouw alhier,
zijn twee fietsen gestolen. De vemoedelijke
dader» Gja een paar jongens uit Anna Pou-
towna.
MATINéE
door het
STEDELIJK MUZIEKKORPS,
Directeur de Heer H. A. MAAS,
op ZONDAG 30 SEPTEMBER,
's middags van 2)4 tot 4)4 uur,
in den Hout.
Programma.
1. Marche-Solonelie G. Dorrenbootu.
2. Ouverture y^romotheue" L. v. Beethoven.
3. Entr' acte aus „Rosamunde" F. Schubert.
4. „Le Printempa" (ballet) Paul Andlré.
a. Prelude; b. Allegretto maestoso,
tempo 1°.; c. Divertissement- d. Sé-
ductione. Rigaudon; f. Vatse-lente
et final.
5. Marche-Militaire (Semper fidelis) Sousa.
6 De nachtegaal en de lijster H. Kling.
Polka voc 2 piccolo-fluiten (de heeren
N. Groot en N. Swager).
7 Droom-wals Millöcker.
8. Finale.
MEVR. ANNA KLAASEN.
Op initiatief van den heer J. Henri Ous-
hoom aal Mevr. Anna Klaasen hier den 12en
October in dc Harmonie een concert geven.
Mevrouw Klaasen, voorheen verbonden aan
het „Nederlandsch" wie haar in „Roma
nesk" zagen, zuilen een aangename herinne
ring aan haar bewaren is zich daarna
gaan wijden aan de zang- en voordracht
kunst. Zij is geworden de vrouwelijke Pisuis-
se. Zij zingt echter louter Hollandsche Lied
jes, van Cunge Doorenbos, mevr. Manna De
Wijs-Mouton, Heire de Vos, Emtél v. di Eijn-
de enz. In verscheidene plaatsen werd zij
reeds uitbundig toegejuicht en overal had zjj
een goede pers.
De Maasbode bijv. aprak van „een \avond
van hooge kunstontroering" en zeide c. m.:
„Door haar warme, kleurige stem, die haar
fijn gevoel tot in zijn teerste nuance» weer
gaf, heeft zc urenlang weten te boeien. Haar
zang doet de kwaliteiten van haar prachtig
buigzaam geluid nog beter uitkomen dan bij
de gewone declamatie van verzen". En „Door
de vaalt geestige toelichtingen, die ze aan elk
liedje Meed voorafgaan, wist de innemende
artiste de aandacht en het enmousiasrae voor
haar kunst niet weinig te verhoogen".
Het Nieuws v. d. Dag gewaagde eveneens
van een avond van veel kunstgenot en ver
klaarde, dat de zangeres heerlijk intiem het
publiek in haar stemmingssfeer weet te bren
gen en dat alle liedjes, trieste zoowel als vol
humor, een indruk nalaten.
En de Haagsche Nieuwe Coumnt schreef,
dat Anna Klaasen wel bijzondere geschikt
heid toonde te hebben vjor deze Lacst
„HET LICHT IN DEN NACHT".
Zondag 14 October geeft „Het Vrije Too-
neel" (dir. J. B. Harms) in de Harmonie bo
vengenoemd tooneelspel in 5 bedrijven van
Inte Onsman. Het opvoeringsrecht van dit
stuk, dat in Amsterdam volle zalen trekt, is
verkregen. Het geheel staat onder leiding van
den heer Sjoera. De rollen van den ouden
Balke, diens vrouw en beide zoons zijn resp.
In handen van den heer Sjoera, me], Verha-
Portegies, Klaas v. vliet en A. Schoen;
:rwijj dc rol van Greta wordt gespeeld door
mej. rle Harms.
WATERDICHT SCHOEISEL.
Er is een soort schoen in den handel ge
bracht, die als volkomen waterdicht wordt
aangeprezen. Om dat resultaat te bereiken, is
tusschen den binnen-'en den buitenzooi een
peklaag aangebracht en bevindt zich tusschen
net overleer en de voering waterdicht olie-
linnen. Voldoende uitwaseming van tr&nspi-
reerende voeten kan plaats hebben via den
leeren onderaeus, waaronder geen oliedoek
is aangebracht, en door het bovendeel van
den schacht.
Zeker een zeer goed schoeisel voor het ko
mende natte jaargetijde. Het nieuwe fabrikaat
wordt verkocht door den heer A. van Dijk,
Langeatraat alhier.
PREDIKBEURTEN.
30 September.
Alkmaar.
Qrootq kerk. 10 uur, Ds. Vinke. Avond 0
uur, Ds. Kloosterman.
Kapel. Evangelische Unie, 10.30 uur, Da.
van Dorp, van Hoorn.
Doopsgezinde kerk, 10 uur, Ds. Westra.
Evang. Luth. kerk, 10 uur, Ds. Wempe, van
Amsterdam.
Remonstrantsche kerk, 10.30 uur, Ds. A.
H. Haentjens van Haarlem.
Oereformeerde kerk, 10 uur en avond 5 uur
ds. Meijer.
Hersteld KpoaktHsthe gemtmtt, 10 uur,
en avond 5 uur. godsdienstoefening.
UIT DE OMGEVING.
AKERSLOOT, Hm. gem., iü uur, Ds.
Xrtddaga.
BERGEN, Htcrv. «tm, 10 utur, t* v. d.
KMwom
BROEK O'P LANGENDIjiK, Herv. kerk,
9.30 en 2 30 uur, Ds. Stehouwer.
Geref. kerk, 9.30 pn 2 30 uur, Ds. de Jong.
'Ghr ger. kerk, 9.30 en 230 uur, Ds. de
Bruin.
Doopsgez. gem., 9 45 uur, Ds. de Jong.
HEER'HUGOWAARD, Herv. gem. 9.30
uur, 'Ds Broekema.
HEILOO, Herv. gem, 10 uur, Ds. Eilerte
de Haan. -
LIMMEN, Herv. gem., 9.30 uur. Ds Bosch.
EVANGELISATIELOKAAL, 10 uur,
Ds. T. Kloosterman, van Alkmaar.
NOORDSOHARWOUDE, Herv. kerk,
930 uur, Ds. Staal.
Geref. kerk, 9.30 en 4 uur, Dr. Harrenstein.
OTERLEEK, Herv. gem., 10 uur, Ds.
Spaargaren.
OUDORP, Herv. gem., 10 uur, Ds. ürooi.
SCHERMERHORN, Herv. gem., geen
dienst.
Geref. kerk, 9.30 uur, preeklezen.
ST. PANS RAS, Herv. gem., 9.30 en 230
uur. ds Lammere.
ZUIDSQHA RWOUPE, Her;, kerk, geen.
dienst.
CORRESPONDENTIE K. V. Vraagt U
het eerst eens aan de huurcommissie.
INGEZONDEN STUKKEN.
SUIKERBIETENKOPPEN EN
GEBREK AAN VEEVOEDER.
EN -BLADEREN.
Als men bedenkt dat de koppen en blade
ren ongeveer 16 pet. droge stof bevatten, ter
wijl in voederbieten het droge-stofgehaite
meestal niet hooger is dan 1215 pet., kan
men licht begrijpen, dat de voederwaarde van
voederbieten in den regel iets lager is dan
van koppen' en bladeren.
De zetmeelwaarde van voederbieten be
draagt dan ook in den regel niet meer dan
7 k 9 Kg. per 100 Kg., zoodat zelfs inge
kuilde koppen en bladeren in voedingswaar
de voor voederbieten niet veel behoeven on
der te doen.
Daar ;n de bouwstreken misschien niet ge
noeg gelegenheid is voor veestalling om al
het voorhanden zijnde stroo en bietenafvai
benevens de verboutvde voederbieten te kun
nen vervctederen, zal het in dat geval noodig
zijn een deel van dat voeder naar de weide-
streken te vervoeren. Hieraan is evenwei voor
de bouwboeren het bezwaar verbonden, dat
zij een deel van de mestwaarde van die pro
ducten uit hun bedrijf wegvoeren en dat is bij
de tegenwoordige hooge prijzen van de gra
nen en andere producten een reden om de
koppen en bladeren niet voor veevoeder te
verkoopen, maar ze op het velld te laten lig
gen en ze voor mest onder te ploegen. Daar
aan is dan bovendien nog net voordeel ver
bonden, dat zij bij het bietenrijden de struc
tuur van den grond beschermen, omdat de
wieiep, als zij over de bladbedekking rijden,
niet zoo diepe sporen maken. Vooral ook het
wegrijden der koppen en bladeren geeft aan
leiding tot het maken van sporen en bij nat
weer is dit naturlijk nog veel erger dan bij
droog weer.
Een deel van de bladeren moet een tijdlang
dienst doen om de bietenhoopen tegen uitdro
gen te beschutten, kan dus niet in. verschen
toestand worden vervoederd of ingekuild en
verliest daardoor een deel van zijne waarde
door bederf en rotting.
Indien men de bouwboeren wil bewegen da
koppen en bladeren voor veevoeder te ver
koopen, zal men een middel moeten vinden
om nun den mest, die zij door verkoop en
vervoer naar elders van de voederbieten of
het suikerbietenafvaj kwijt raken, weer terug
te geven. De veeboeren zouden dit kunnen
doen door stalmest er voor terug te brengen.
Daar, waai in een bouwboerderij geut
vcesialling ia, zal de boer uit de wettigt
zijn vee in den kost kunnen geven en zoo
noodig hooi kunnen heenbrengen om tot aan
vulling van het bieten- of bietenafvalrantsoen
te dienen.
Vooral het jonge vee komt hiervoor in
aanmerking, omdnt het voedselrantsoen- tame
lijk eiwitarm is en deze dieren, althans van
een- tot twee-jarigen leeftijd zonder bezwaar
eiwitarm. -revoed^ - u.-n .voritea. MeL
en kaiikouen zijn hiervoor veel minder ge
schikt, omdat dezen winter alleen de waarde
volle fokdieren zullen kunnen worden over
gehouden en de eigenaar van deze dieren ze
ongaarne aan de zorg van anderen zal toe
vertrouwen.
Bij de hooge prijzen, die men tegenwoor
dig terecht of ten onrechte voor het veevoeder
betaalt, is het zeker noodzakelijk eens rijpelijk
te overwegen hoe'de koppen en bladeren het
bc&t voor dit doel aanwending kunnen vin
den.
Bij een liaverprijs van 25 per 100 Kg.,
welke ongeveer overeenkomt met een prijs
van 110 per 1000 Kg. voor goed hooi, daar
1000 Kg. haver een zetmeelwaarde bezit van
600 Kg. en> 1000 Kg. hooi een zetmeelwaar
de van 320 Kg., zal men een prijs van 30
Eer 1000 Kg. voor versche bietenkoppen en
laderen en van 25 per 1000 Kg. voor in-
ekuilde misschien niet overmatig vinden. De
ietenafval van 1 H.A. vertegenwoordigt dan
in verschen toestand een bedrag van 600
tot 900 al naar mate de bietenopbrengst
30000 of 450000 Kg. per H.A. bedraagt, ter
wijl zij ingekuild nog 300 k J 450 per 'H.A.
waard zouden zijn.
Het is natuurlijk zeer de vraag of het tus
schen boeren onderling billijk is dergelijke
pliantasieprijzen in rekening te brengen aan
hun valcgenooten. Het komt mij voor, dat
matiging hierbij ten zeerste is aan te raden
en dat de bouwboeren het aan hunne vakgc-
nooten verplicht zijn, hen onder aannemelijke
voorwaarden aan veevoeder te helpen of hun
vee bij zich in den kost te nemen.
De gegevens voor dit artikel zijn voor een
groot deel geput uit een rapport, dat m 1915
is uitgebracht door een commissie (rappor
teur C. Zwagerman), welke in 1911 door de
Zeetiwsche Landbouwmaatschappij werd be--
noemd om een onderzoek in te stellen naar
de waarde van suikerbietenkoppen en blade
ren voor de veevoeding en de bemestidg. 1 Iet
rapport is opgenomen in de Verslagen en Me-
dedeelingen van de Directie van den Land-
V
