DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. TurrclnoD vtsr handel 00 lidustrts. H«. 236 Htttdord «ii negentiende Jaargang 1917 Abonnementsprijs bil Yoornltbetallng p. 3 maanden f 1.30, fr. p. post f 1.00. Msmmimers 5 ot Adraitentteprtli 10 ct. p. tegel, grootere letters naar MAANDAG fr. Boek- in Bandelsdrnkkeril Herms. Cister 4 Zn., Veordam 69, Tel. 3. 8 OCTOBER. FEUILLETON. sty Een man's werk. NED IEL AND. ALKMAAR, 8 October. Hoe langer de oorlog duurt, hoe meer „de heilige eenheid" in verschillende oorlogvoe rende landen te lijden heeft en des te zwaar dier de beproevingen zijn, waaraan de bin- nenlandsche eensgezindheid wordt blootge steld. Duitschland levert daarvan thans weer een bewijs. Sinds geruimen tijd is er strijd tus- schen de Alduitschers en de meer vredelie vende elementen. In den rijksdag is deze strijd voortgezet door een interpellatie over de AL duitsche agitatie in het leger. Het viel op, dat die Duitsche rijkskanselier niet aanwezig was. Zijn plaatsvervanger, de heer Helfferich, zou hem vertegenwoordigen. Nu heeft dr. Helfferich den naam vhn een bekwaam, han dig zakenman te zijn, van wien bij de vredes onderhandelingen veel verwacht wordt. Maar in het parlement is hij blijkbaar niet op zijn plaats. Als staatssecretaris van binnenland- sche zaken heeft hij niet voldaan. En Zaterdag als vice-kanselier eerst recht niet. Hij schijnt te zelfbewust te zijn opgetreden en tegelijker tijd door zijn prikkelbaarheid te grof te zijn geworden. Toen men hem van' links imter- rumpeerend te kennen gaf, dat de mannen aan de spits van het legerbestuur en van de rijksleiding het vertrouwen niet hebben, zei- de hij, dat het dan geen doel had, dat hiji nog sprak. Hij brak onder groofce beweging zijn redevoering af. In verschillende Duitsche kringen is men slecht over hem te spreken. Men hoopt nu maar, dat de rijkskanselier vandaag de ge moederen zal weten te kalmeeren. Maar dr. Michaels behoort ook niet tot die uitverkore nen en 't is zeer die vraag of hij de raaV kan bijleggen en vooral of hij de scheur kan be pleisteren, welke die mannen van de z.gn. va- deriandscthe pariji bezig zijn in 't volk te bren gen. Als het moet wil men den oorlog nog wel voortzetten, maar niet om veroveringen te maken, niet om den annexatielust van en kele rijken en machtigen bot te vieren zoo is de stemming onder het Duitsche volk en daarmede dient de regeering rekening te hou den. In Frankrijk is de stemming evenmin zui ver. De hoofdredacteur van de Action Fran false, de heer Léon Daudet, heeft een brief geschre ven aan president Poincaré, waarin de vorige minister van binnenlandsche zaken Malvy wordt beschuldigd van hoogverraad. De heer Malvy zou sedert drie jaar Duitschland alle staatsgeheimen hebben uitgeleverd en pogin gen hebben gedaan om in het oorlogscomité te worden opgenomen, ten einde de Duitsche legerleiding het Fransche plan van aanval op den Qhemiin des Dames te kunnen leveren. Ook zou hij met behulp van de politie in Juni LI. muiterij onder de soldaten aan het front hebben aangestookt. Deze brief heeft aanleiding gegeven tot een interpellatie in de Kamer, terwijl 'de heer worden", Roman van SILAS K Hnr.glUfr UM het 11) En nu kwam Fenlove zdnder hoed haastig onder de menigte aanloopen. „Wat? Wat?" riep hij gejaagd, maar niemand scheen noti tie van hem te nemen. Hunter gaf eindelijk het commando, moet dadelijk naar nuis gebracht zei hij bevelend. „Naar huis gebracht I" beet Bardtell hem toe. „Daar komt niets van in Zij zal in een paar minuten wel weer bijkomen, 'k Heb naar reeds eerder zien flauw vallen." „Zij is uw dochter, natuurlijk", zei Hunter scherp en trok zich van de auto terug. Intusschen waren Winifred en Jane bezig haar handen te wrijven en haar gelaat met koud water te besprenkelen. De chauffeur had den kap van de auto teruggeslagen, op dat zij overvloed van frissche lucht zou heb ben. De menigte stond op eerbiedigen af stand. Nu trad Bardell weer op dir. Hunter toe. „Kan u niet iets doen om haar bij te bren gen?" zei hij1 wreveHig. „Er kan niets meer gedaan worden," klonk het antwoord. „Zij behoorde zoo spoedig mogelijk naar bed gebracht te worden." „Maar de plechtigheid. Denk daaraan, man," schreeuwde Bardell. „De plechtigheid zal moeten wachten." „Wachten? Bedlenk wait dlat betöekent. Nu allies" en hij beeinidigdle den' zin met een kreu- nenden zucht. Fenlove was voor een pnV^lpn keer volko Daudet voor den rechter van instructie zijn zware beschuldiging zal hebben waar te ma ken hij zegt dat de bewijzen in overvloed' aanwezig zijn of er voor zal hebben te bloeden, gelijk de bladen van Links verklaren, die den journalist Daudet voor een lagen las teraar houden. Maar het is duidelijk dat de kreet „we zijn verraden" de Fransche gemoe deren in beweging heeft gebracht. En dan is er ook nog de zaak-Bolo, een twijfelachtig persoon, die met Duitsch geld de Fransche pers heeft willen omkoopen, teneinde het oorlogsvuur in Frankrijk aan te blazen ten profijte van de Al-duitschers! In Rusland zal de onrust wel voortduren. Toch schijnt de heer Kerenski voorloopig het pleit te hebben gewonnen. Een telegram uit St. Petersburg meldt, dat na een vergade ring, die duurde van Vrijdagmiddag vijf uur tot dlrie uur in dien nacht, werd besloten tot de instelling van een coalitie-regeering. Hier mede zou de crisis geëindigd zijn en de heer Kerenski president blijven van het directoire, totdat de eerste wetgevende vergadering bij een is. Maar hoelang zal het dluien, dat er zich weer een nieuwe crisis vooijdioet Ook in Vlaanderen was het weer storm achtig. Daar en aan de Maas was hevige ar- tillerie-actie, echter geen infanterie-bedrijvig- heid van beteekenis. lm Boekowina ondernamen de Russen met behulp van pantser-auto's een aanval op Duitsche stellingen, welke volgens het Duit sche iegerbericht afgeslagen werdL Verder is er geen nieuws. ALKMAAR, 8 October. V. (Slot). De heer de Lange acht den tuinbouw in deze gemeente te onbeduidend om belangrijke resultaten daarvan voor de stad te verwach ten. De omliggende plaatsen met een sterk ontwikkelden tuinbouw zijn aangesloten aan het spoorwegnet en hebben goede waterverbin dingen. Zij zullen him producten niet naar Alkmaar brengen, tenzij de stad zorgt voor bijzondere voordeellen, door koelpakhuizen en opslagplaatsen ter beschikking te stellen. Maar er kan voor de groente-exportveiling nog iets worden gedaan, n.L de uitbreiding van de cultuur bevorderen. Daar het land duur is en tuinders in het algemeen geen ka pitaalkrachtige personen zijn, wordt overi gens daarvoor zeer geschikte grond niet voor den tuinbouw gebezigd. De gemeente nu be zit een niet onbelangrijke oppervlakte grond, welke gekocht is voor die te verwachten stads uitbreiding tegen voor dat doel niet te hooge prijzen Daar de pachtsom, welke de ge meente voor dezen grond ontvangt in nor male jaren als weidegrond miet veel meer dan 100 per bunder kan bedragen, kan de rentabiliteit van de daarin belegde gelden niet groot zijn. Van tuingrond is echter een men tot zwijgen gebracht. Een blik op Ade- la's gelaat gaf hem de verzekering, dat ex dien dag geen huwelijk zou voltrokken wor den. Een boosaardig lot had hem op het oogenblik zelf van zijp. triomf bedrogen. Hij voelde zich te ellendig om te spreken, boven dien had hij geen woorden ter zijner beschik king, die voor dé gelegenheid pasten. De eerste auto met de bruid en de voor naamste bruidsmeisjes reed langraam weg er zat niets andere op. De anderen volg den een weinig later. Verscheidene van de ge- noodigde gasten keerden weer naar hun eir gen huis terug, maar de overigen begaven zich naar Stonehurat en deden zich te goed aan de ververechingen in de tent, dronken Bardell's champagne en stonden in groepjes op het grasveld, in afwachting van berichten aangaande de bruid. Er heersche een gedruk te stemming. Niemand had den moed of het hart te glimlachen. Niemand kende den aard van Adela's plotselinge instorting of wist of die ernstige gevolgen zou hebben. Gefluis terde gissingen verspreiden zich naar alle kanten als bladeren in den herfst De babbel zucht vatte moed en vond gereede woorden en' grage luisteraars. 'De geschiedenis van Hector Drysdale werd opgerakeld. Vooral onder de dames was er een voortdurende wisseling van gedachten, die noodzakelijk op fluisterenden toon werden geuit. Zij, die de Bardell's intiem kenden, hadden het over de verandering, die er sedert den dood van Drysdale met Adela had plaats gegrepen en gaven onverbloemd als hun meening te ken nen, dat zij, „oen weinig in haar verstand was gekrenkt." „Zij is sindsdien nooit dezelfdé geweest," beweerde een zwaarlijvige dame. „In welk opzicht?" vroegen verscheidene stemmen,. „Wel zij is, wat ik noem „vreemd" ge- hooger huur te verwachten en niet alleen nu maar ook later zou bij verhuring als tuin grond een belangrijk hoogere pacht kunnen worden bedongen. De vraag zou overweging verdienen of de gemeente deze gronden niet in exploitatie zou kunnen brengen met het oog op de' voedsel voorziening en de grootere rentabiliteit. Wanneer een groot aantal bunders in één hand genomen wordt, kan een economische wijze van bewerking worden gevolgd, kun nen bijv. de meest moderne landbouwgereed schappen worden gehuurd of aangeschaft, terwijl men zich kan toeleggen op eenige weinige artikelen, welke met een betrekkelijk gering arbeidsloon te verkrijgen zijn. De ge meente zou hier een. compost-afname vinden, welke ook dit deel van het gemeentebeheer ten goede zou komen. De heer de Lange is van oordeel, dat het tuinderabedrijf van gemeentewege in geheel andere positie verkeert, dan een ander ge meentebedrijf, waarbij het maken van winst stuit op critiek en waardoor dientengevolge particulieren ongewenschte concurrentie on dervinden. Wie produceert in dit bedrijf doet niets ter zake. De wensch van alle belang hebbenden is slechts, dat er veel geprodu ceerd wordt, omdat dan ook verafgelegen markten met winst kunnen worden voorzien. Hoe langer hoe meer wordt de inkoop ge centraliseerd. Kleine hoeveelheden worden ni^t meer verkocht, alleen groote hoeveelhe den lokken koopers. Waar deze producten niet aan de burgers worden verkocht, daar zal zich wel geen stem uit de burgerij tegen hooge prijzen voor de producten van het gemeente-tuindersbedrijl verheffen. Integendeel, alle gemeente-begroo tingen geven zulke hopelooze tekorten aan, dat het schijnt, alsof alleen een groot grond bedrijf die financiën in evenwicht kan hooiden. Het doet niets ter zake of in deze abnorma le tijden eigen teelt beschikbaar zou worden gesteld voor eigen voedselvoorziening, daar eigen teelt toch voordeeliger zou zijn dan koop en distributie. Ook voor een gemeente- tuinbouwbedrijf zullen echter goede opslag ruimten noodiig zijn. Wil de gemeente de haar toebehoorende terreinen' niet zelf exploiteeren, dan zijn ze naar het oordeel van den voorsteller toch voordeeliger te verhuren dan thans geschiedt. De mogelijkheid dient dan overwogen, of b.v. een tuindersvereeniging niet coöperatief hu ren en in den bovengegeven geest exploitee ren wil. Wanneer tuinders zich gezamenlijk borgstelden, zou een Raiifeisenbank of de Alkmaareche middénstands-crediettbank er wel geen bezwaar tegen hebben de zaak te fi nancieren deze instelling wordt genoemd, omdat zij onder zeer strenge contróle staat en niet ten doel heeft winst te maken voor haar aandeelhouders, doch zoo weinig moge lijk te vragen van en zooveel mogelijk te ge ven aan de klanten. Wanneer de opbrengsten bij een dergelijke instelling gestort werden, zou deze de gelden zeker wel willen voorschieten voor ploegen, weest," was het antwoord op veeLbeteekenen- den toon geuit. „U bedoelt toch niet „Neen, niet bepaald gedoubleerd. Dat be doel ik niet. O neen, haar hoofd schijnt hel der genoeg, maar wel In andere opzich ten. Zij leek meer een marmeren standbeeld dan een levende vrouw. Ie kakn naar rnfjn zin; zoo geheel verschillend van wat zjj placht te wezen." „Mijjn indruk ia," bracht een kleine dame met een smal schraal gezicht in het midden» it dit een soort van climax is. Het verwon- mij niet in het minst, want ik geloof, dat zjj geen zier om sir Jasper geeft." „Maar waarom ging zij dan' met hem trou wen?" „O, alleen om van hem af te komen. Hij viel haar gruwelijk lastig. Ik geloof niet, dat het haar iets kon schelen, wat er gebeurde. Zij was nu eenmaal zoo totaal onverschil lig. Zij zou in alles toestemmen, alleen maar om rust en vredle te hébben." „En vroeger was zij zoo geheel anders", zei die dikke dame hijgend). „Zij pliacht een eigen wil te hebben en nog wel een zeer krachtige, maar in den laatsten tijd De adem begaf de zware dame en nu nam de ma gere weer het woord. -\ „Haar vader en zuster waren zeer op dat huwelijk gesteld. En een titel in de familie te hebben, dat is niet te versmaden. Maar hoe het ook zij ik zeg niets," „Maar u hebt reeds veel gezegd, mevrouw Vance." „Niets vergeleken bij hetgeen ik zou kun nen zeggen, zei de kleine dame lachend. „Neen, ik houd niet van babbelen'. ledfere fa milie heeft haar geheimen. De Bardleilll's heb ben er vele of ik moest mij al zeer vergissen." Bardell verscheen niet onder zijn gasten. De eenige aan wien hij zich vertoonde was eggen, mest, zaad, ja zelfs voor arbeidsloon. De gemeente zou in dat geval de huren in eens van de bank kunnen ontvangen. Het spreekt wel vanzelf, dlat er bij de tuinders nei ging zal bestaan, om elk een deel van den grond in eigen beheer te nemen of zelf de vruchten te willen' plukken van eigen- arbeid. Hierin ligt een factor van succes, maar ook een nadeel. Telen in het groot is voordeeliger omdat er naar verhouding minder arbeids krachten noodig zijn, omdat men meer ge bruik kan maken van gereedschappen en om dat de teelder een gemiddelde van de totaal opbrengst ontvangt en dus minder afhanke lijk is van dien marktprijs van een paar door hem juist geteelde artikelen. Bovendien is het risico voor de huurbetaling geringer. Het zal niet kunnen voorkomen, dat een paar tuinders producten geteeld hebben, welke geen geld opbrengen, terwijl hun collega's gelukkiger zijn geweest in hun keus. Er zijn tallooze variaties ter vervanging van bezwa ren te bedenken, hetgeen men echter aan be langhebbenden kan overlaten. Mocht de gemeente niet bereid zijn haar terreinen voor dit doel af te staan, dan blijft toch bestaan, dat de gemeente en de tuinbou wers een gemeenschappelijk belang er bij' hebben om een grooteren toevoer van tuin* bouwproducten naar de exportveiling te krij gen. Wellicht dlat het denkbeeld op andere wijze te verwezenlijken ware. Wil de gemeente in dezen crisistijd de ex ploitatie in eigen band houden, dan bestaat later nog altijd gelegenheid het zwartgemaak te land als tuingrond duurder te verhuren dan als weiland. Zie hier wat de heer de Lange zich ten op zichte van de ontwikkeling van den tuin bouw wenschelijk en mogelijk voorstelt. Thans meenen we de serie artikelen, welke wij aan het bezoek aan den secretaris der oommissiie hebben gewijd, te moeten ein digen. Het plan der commissie is nu publiek do mein. Geheel, open staat het voor critiek. En wij mogen ten slotte verzekeren, dat de com missie niet alleen toegankelijk voor op- en aanmerkingen is zij is er ook zeer ont vankelijk voorl BUITENLAND. KORTE BERICHTEN. Tijdens een raid van Russische verken ners werd groat von Meyer, den chef van den Duitschen Lichtdienst in de Zwarte Zee, ge vangen genomen. In Engeland is men er over te vreden dat de mobilisatie in Oriekenland zoo vlot verloopt en over de snelheid waarmee de dienstplichtigen zich aanmelden. De twee oud-minister-presidenten Lem- bros en Skoetoedis, zijn in Griekenland ge arresteerd, omdat zij weigerden voor de parle mentaire commissie te verschijnen. Uit de haven van Cadix is een geïnter neerde Duitsche onderzeeër ontsnapt. Alle Spaansdie hooge Weger- en marine-officieren', die hiervoor verantwoordelijk waren, werden geschorst. Tijdens een te Londen gehouden ver gadering van pacifisten, drong een groote lord Impey. Een levende lord onder zijn dak te hebben, was een eer, die zelfs de ongeateldr heid van zijn dochter.en het mislukken van al zijn plannen hem niet konden doen vergeten. Een koud collation was voor zijn lord schap in de bibliotheek klaar gezet, waar sir Jasper zich voor een paar minuten bij hem voegde en een poosje later dr. Hunter, maar geen van beiden bleef heel lang. Hunter bad aan sir Edgar Ampley getelefoneerd, den be roemden Eensen-apeciaUtoiit, en verwachtte zijn komst elk oogenblik. Fenlove waa te zeer van streek om te eten en begaf zich alleen naar de oranjerie. Bardell' liep in en uit als een onrustige geest. Na eenigen tijd liet zich een geritsel van rokken hooren en lord Impey keek plotseling belangstellend van zijn bord op. Het was Jane maar en zijn gezicht kwam weer in de gewone plooi. „Ik hoop, lord Impey, dat men goed voor u gezorgd heeft," zei Jane met overdreven voorkomendheid. „Ik ben miss Bardell." Impey stond dadelijk op en gaf haar de hand. „Het gaat, naar ik hoop, met uw zus ter beter?" vroeg hij op deelnemenden toon. „Nben, dlait kan ik niet zeggen. Zij' ligt dien meesten tijd onbewegelijk. Af en toe echter begint zij in het wild te praten, maar dat duurt slechts een paar minuten." urt slechts een paar minui „Dat is wel heel droevig." „En een vreeselijtoe teleurstelling, lord Im pey. Wij hebben allen dezen dag met zoo veel verlangen tegemoet gezien en er ons zooveel van voorgesteld vooral mijn zuster. Zij was van morgen zoo gelukkig en reed in de vroolijkste stemming met mijn vader naar 'de kerk. U 'kan zich niet voorstelden, welk eeni sllag het voor ons alen is." „Ja, ik geloof wel, -dlat ik het mij kan voorstellen," zei hij bedaard, en ik heb innig met u te.doen." „"k Dank u zeer. 'Hat was vriendelijk van u menigte de vergaderzaal binnen, onder het zingen van volksliederen. Zij gingen de paci fistische sprekers te lijf en ttachtten de kapel in brand te steken. De Engelsehe minister-president Ltoyd George zal een1 actie van laster, instellen, te- gen eenige Engelsehe bladen, die beweerden, dat hij Londen had verlaten, omdat hij bevreesd was voor een vliegeraanval'. Hij wenscht herroeping van die aantijging van lafhartigheid. De socialistische partij in Zweden wenscht geen dleel te nemen aan een coalitie- regeering. Bij de grondwetsherziening kan zij niet samenwerken met de rechtsche partijen, zij wenscht wel zitting te nemen in een libe raal ministerie. Het Belgische Koningspaar droeg 5000 bij voor het monument, dlat als be wijs van dankbaarheid door de Belgen in Engeland zal worden opgericht. De koning van Engeland zond1 het vol gende telegram aan maarschalk Haig: „Het voortdurend succes van mijn dappere troepen' in Vlaanderen draagt mijn' hoogste bevredi ging weg en staaft liet groote vertrouwen in onze leiding en in de bekwaamheid, dien moed en het uithoudingsvermogen van alle rangen. De aanvraag van margarine in Enge land is drie maal zoo grbot als het aanbod om Engelsehe scheepsruimte te gebruiken voor het zenden van materiaal naar Holland om margarine productie, aldaar Iran worden voorkomen. Leden en ambtenaren uit de commissie van Handel uit het Engelsehe lagerhui», ver trokken' naar Parijs, om dleel te nemen aan dé besprekingen met de handelscommissie» dier overige geallieerden, over de te houden' inter- eommercieelé conferentie, die waarschijnlijk te Londen in 1918 zal plaats vindien. De American Shipping boardlaat onmiddellijk 50 vrachtscnepen, elk van 5000 ton bouwen. Later wordt er een contract voor 't bouwen van 150 dergelijke schepen gesloten De regeering steunt den aanbouw. Reeds in Februari 1918 zullen de eerste 28 schepen te water worden galaten. In Rusland staakt het spoorweg per so- neel. Hooger lloon' wordt geèischt. Alleen1 mu nitie- en militaire treinen mogen loopen. On danks het verzoek van den minister-president Kerenski, de ellende van het land niet te ver- grooten, werd dit besluit genomen. De Italiaansche regeering maakt be kend dat zijl, die de geest des volks schaden of het volk ophitsen tot daden, die 'den tegen stand van het land kunnen verzwakken, kun nen worden veroordeeld tot ten' hoogstens 5 jaar tuchthuisstraf en een geldboete van f 2500. MAXIMUMPRIJS AARDAPPELEN. Met ingang van 9 October is de kleinhan- delprijs voor zand- en veenaardappelen (ei genheimers, Groninger kronen, stars en daar mede gelijkgestelde soorten) vastgesteld op 0.05per K.G.; - 1 1 voor klelaardappelen iheimere en industrie) (borgera bf ei, O.Oöji per K VERVOERVERBOD VAN AARDAPPELEN. Het vervoer en de aflevering van alle soor- elen, zoowel aan handelaren en ten militaire elepots als aan particulieren, is ver boden, behoudens wanneer het vervoer ge schiedt ter uitvoering van een opdracht tot aflevering dioor de Aardappelvereeniglng of om te komen. Uw tegenwoordigheid doet va der veel goed. Hij voelt het zoo diep," en er was een klank van tranen in haar stem. „Daarvan ben ik overtuigd." „Ik hoop. dat u nog niet dadelijk weer zult heengaan, lord Impey. Het geeft zoo'n troost iemand in huis te hebben, die flink is. Die arme Jasper is te zeer overstuur om van een in nut te zijn." Impey keek met meer belangstelling naar zijn gastvrouw en vond dat zij er tamelijk knap uitzag, terwijl hij haar ook voor bijzon der flink hield. „Nu moet ik weer weg," ging Jane voort, „ik zal order geven, dat zij u koffie brengen eji ik zie dat vader een kistje sigaren op den schoorsteenmantel heeft gezet. Ik verwacht, dat hij wel direct zal terug komen." Een paar minuten later werd de koffie bin nengebracht doch niet door een der dienst boden, maar door miss Willoughby. Winifred zag er niet zeer gesoigneerd uit. Zij was vanaf dat zij van de kerk waren te ruggekomen, steeds bij Adela geweest en had zelfs geen tijd gehad 'hen haar glad te strij ken. Zij vormde een groot contrast met Jane, die een andere japon aangetrokken en zich zoo presentabel mogelijk gemaakt had. „Ga jij eens in 'die bibliotheek kijken of die arme man koffie krijgt," zei zij tegen Winifred zoodra zij weer in Adela's kamer was gekomen, „O, het komt er niet op aan, hoe je er uitziet. Hij let daar niet op en er is op dé bedienden geen staat te maken." De waarheid was, dtit Winifred er zich niet om bekommerde hoe zij er uitzag. Zij had geen huwelijksplannen in haar hoofd. Voor het oogenblik dacht zij zelfs in 't geheel niet aan trouwen. Impey was in een oogenblik overeind. „Is u miss Wiltoughby vroeg hiji gretig. „Ja," antwoordde zijl met een zweem van ALKMAARSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1917 | | pagina 1