ging dei üwdb^wtiJC^aKiaool Ie Utrecht,
in het belang van het mtver wetenschappelijk
onderwijs.
De heer Lobman betoogde, dat de vesti
ging te Wageaisgea het cizsi eenbevelecs-
waaxdig was.
Ook de heer Scheurer was voor vesti
ging te Wageningen
Te half vijf werden de beraadslagingen ver
daagd tot heden kwart voor elf.
EENE OPMERKING VAN
HL M. DE KONINGIN.
Uit de Handelingen van de Synode der
Ned. Herv. Kerk blijkt, dat de Synodale Com
missie in het voorjaar een schrijven ontving
van den Particulieren: Secretaris van H. M. de
Koningin, waarin ter kennis van dó Commis
sie werd gebracht, dat Hare Majesteit tegen
woordig was geweest bij eene godsdienstoe
fening op den eersten Paaschdag van dit jaar,
waarbij onder de liederen, die een solist ten
gehoore bracht, een niet-Neder lands ch lied
voorkwam. Als lid van de Ned. Herv. Kerk
kwam Hare Majesteit hiertegen op en tevens
als Beschermvrouwe van verschillendeveree-
nigingen, welke de ontwikkeling der liefde
voor de eigen teal beoogen en daarmede stre
ven naar een krachtig nationaal bewustzijn.
Waarbij de opmerking werd gevoegd, dat de
mooiste kerkelijke en godsdienstige liederen
in onze moedertaal ter beschikking staan
Op grond dat de leiding der godsdienstoe
feningen in handen der predikanten gelegd is,
heeft de Synodale Commissie aan het Ministe
rie van predikanten der Ned. Herv. Gem. te
's-Gravenhage van dit schrijven mededeeling
gedaan, en daarbij haar volkomen instem
ming met de aanmerking van H. M. de Ko
ningin te kennen gegeven.
De Commissie heeft hierin tevens aanlei
ding gevonden, onder de aandacht te brengen
(in het Weekblad der Ned. Herv. Kerk) dat in
openbare godsdit ^oefeningen der Ned.
Herv. Kerk geen liederen in een vreemde taal
door koer- of solozang behooren ten gehoo
re te worden gebracht.
Gemengd nieuws.
DE DROOGMAKING DER
ZUIDERZEE.
Verschenen is die Memorie van Antwoord
nopens het wetsontwerp tot afsluiting en
droogmaking der Zuiderzee.
Terecht wordt er op dien voorgrond gesteld,
dat het vraagstuk van de droogmaking der
Zuiderzee thans wel rijp voor een beslissing
mag worden geacht.
Waar in het voorlöopfg verslag die vrees
wordt geuit, dlat de uitvoering dier water
staatswerken door de militaire autoriteiten
zal kunnen worden vertraagd of onmogelijk
gemaakt, is een bepaling gemaakt, volgens
welke een nadere wet bij de Staten-Generaal
zal moeten zijn ingediend binnen 2 jaren na
het in werking treden van het aanhangige
J flannpming van het wetsontwerp zal tot
onmiddellijk gevolg hebben, dat met die voor
bereiding van die uitvoering van het werk zal
worden aangevangen.
Voor een werk van zoodlanlgen omvang is
dit laatste van niet geringe beteekenis met
nan™ voor de onteigening van de noodige
gronden zoowel op Wiel ingen als voor de
aansluitingen van den afsluitdijk op de
Noordr-Hollandsefce en de Friesche kust als
mede voor de andere met de afsluiting in ver
band staande werken.
Gedurende de eerste veertien jaar zal er een
jaarlijkacfae uitgave van twee millioen van
den gewonen dienst komen.
Bij de voorgestelde en gedeeltelijk reeds
tot stand gekomen belastingherziening werd
dan ook op deze uitgaaf gerekend.
'De regeering kan zich geheel vereenigen
met het gevoelen dier leden, welke van meening
zfjn, dat het niet juist is, de groote beteekenis
van de drooglegging in hoofdzaak te zoe
ken in het financieel® voordeel, uitgedrukt
door den pachtprijs. Veeleer moet die groote
beteekenis, zooals terecht ia opgemerkt, ge
zocht worden in de aanzienlijke uitbreiding
van het grondgébied van ons laad met onge
veer 200.000 HL A. vruchtbaren grond, waar
een) welvarende bevolking In tal van bedrijven
haar brood zal kunnen verdienen. De open
stelling der nieuwe gronden zal aan die be
volking de gelegenheid geven daar een be
staan te vinden.
De berekening van da ontvangsten' is geba
seerd op een zuivere pachtopbrengat van
80 per hectare.
Bij de Memorie van Antwoord is voorts ge
voegd het verslag der commissie, ingesteld bij
beschikking van den minister van waterstaat
van 1 November 1913, betreffende eene zeer
flobale begrooting voor een afsluiting van de
uiderzee als door dón heer Boogaerts in
Zijn nota voorgesteld.
hi totaal sluit de raming op een bedrag
van 200 millioen gulden, verdeeld als volgt:
Afsluitdijk van het Amsteldiep (Noord-Hol
land-Wier ingen) 3350.000; afsluitdijk
Wieringen-Terschelling 139.000.000: af
sluitdijk Terschelling-Friesland ƒ22,200.000
zanddijk op de Boschplaat 1.65Ó.000. Bij
de afsluiting behoorende werken' op Wierin-
gen 5.700.000; werken aan de Westzijde
van Terschelling 14.700.000; werken aan
de Oostzijde van Terschelling 4.500.000;
baggerwerken in zee 3.000.000; verhooging
van den Balgdijk en de dijken op Wieringen
en Texel, zoomede verbetering van de havens
langs de Zuiderzee 1300.000; onvoorziene
werken in verband met de afsluiting en ter
afranding 4.900.000.
DE GEMEENTELIJKE HUISHOUDING
VAN ZAANDAM.
In verband met een uitlating van dien heer
K. ter Laan, burgemeester van Zaandam, in
dó jongste vergadering van den raad dier
gemeente, „dat Zaandam een onbestuurbare
gemeente zou worden," is veler aandacht op
diie stad gevestigd géworden. Gezegd werd
reeds dat de burgemeester als zoodanig ont
slag had gevraagd, maar dit besluit is door
hem weer tegengesproken.
Het te Zaandam verschijnend „Werikblad"
schreef in zijn laatste nummer oa.
„Zaandam wordt een onbestuurbare ge
meente. Door de schuld van het sociaal-demo
cratisch bewind. Tot deze conclusie kwam de
burgemeester, al voegde hij het Laatste er
niet aan toe.
Dezelfde overtuiging bestaat bij het meele
vend deel der Zaandamsche burgerij reeds
lang. 't Is slechts een kwestie van tijd, en het
finwitohiBt dëbracte staat voor de decor.
Reed» lang leeft Zanadam. wat het finan
cieel beleid betreft echt ultra democratisch
boven1 z'ü stand. Een paar jaar geleden spra
ken ws met em vaa de meest vooraanstaande
leden uit de huidige raadsmeerderheidl over
den financieeletn toestand der gemeente, Tóen
weid dezelfde gedachte van een mogelijk
financieel debacle reeds uitgesproken en niet
weersproken, waarbij echter door den ge
noemden magistraat gezegd werd': „Wij zul
len evenwel! zorgen, dat zulks niet geweten
wordt aan het socialistisch bewind. Het odi
um der schuld zal rusten op vrijzinnig-cle-
rikaal wanbeheer."
Straks zal, bij een verplaatsing van de
meerderheid, de 5.D.A.P, niet meer verant
woordelijk zijn, doch als oppositie weer een
prachtgelegenheid hebben tot agitatie. En
zonder dat leeft hier noch luider noch volg
zame massa.
We begrijpen heel goed, waarom enkele so
ciaal-democraten de uiting van den burge
meester, dat Zaandam een onbestuurbare
gemeente zal worden, gevaarlijk vonden, om
dat deze woorden ook m Den Haag zijn
gehoord. En Deo Haag zal er voor passen
een crediet te openen voor socialistische bui
tensporigheden.
Wat we echter niet begrijpen is, dat in het
Zaandamsche raadsverslag, opgenomen' in
„Het Volk" van deze zeer ernstige discussie
over den financteelea toeetoM geen ayliabe
gezegd wordt.
Of zou het wellicht liggen aan een zekere
politieke voorlichting, dat Zaandam tegen
over de „Genossen" in den lande die niet
anders lezen dan „Het Volk"- het eldorado
der socialistische gemeente-politiek moet blij
ven?
„Hoe het zij Zaandaiü wwrdt volgens de
verklaring des burgemeesters een onbestuur
bare gemeente.
Een schip op strand, een baken In zee P
De heer ter Laan heeft zich tegenover een
medewerker van „het Volk" uitgesproken. Hij
herinnerd eraan, dat B. en W. hadden voor
gesteld om voor de klassen met een of twee
schoorsteenen 'n toeslag te geven' van 25 ets.
p. H.L. kolen, heigeen ƒ30.000 zou kosten. De
sociaal-democraten stelden voor den toeslag
te brengen op 34 ets., hetgeen 40,000 zou
kosten. Met algemeene stemmen werd dit
voorstel aangenomen. „Toen, aldus de heer
ter Laan, de stemming afgeloopen en het ver-
hoogingsbesluit gevallen was, heb ik, die
door het college van B. en W. belast ben met
het beheer der financiën, gezegd, dat als de
raad zóó voortging en bij de behandeling
van dergelijke voordrachten er telkens weer
een schopje bovenop deedL de begrooting
niet meer sluitend is te maken. Het gevolg
daarvan zou zijn, dat de belasting verhoogd
moest worden en dat zou tot ondragelijke
toestanden leiden, waaronder de gemeente
Zaandam niet meer zou zijn te besturen. En
moest het zóóver komen, dan wist ik wel wat
mij te doen stondL"
De burgemeester wees er op, dat toen in
1913 de sociaail-democraten in Zaandam de
meerderheid kregen, zij om zoo te zeggen in
een faillieten boedel kwamen. Tengevolge van
het beheer der liberaal-clericale meerderheid
moesten de hoogst aarigeslagencn ruim 10J4
pet. van hun inkomen belasting betalen. En
desondanks was de sociale taak der gemeente
in vele opzichten verwaarloosd. Toen de bo-
ciaal-democraten de meerderheid kregen, aan
vaardden ze moedig en met ambitie hun
modelijke taak. Matig en voorzichtig werden
dringend noodige loonsverhoogingen inge
voerd.
Toen de heer ter Laan burgemeester werd,
was dat alles in orde en allo zou goed ge
gaan zijn als de oorlog niet gekomen was.
„Want die heeft ons geknauwd. Onze groo
te zeehaven ligt verlaten; er komen geen
schepen van overzee meer aan. De binnen
vaart wordt steeds minder, doordat de fabrie
ken langs de Zaan hun werk Inkrimpen of ge
heel sluiten moeten. De haven- en siuisgeldén
zijn dus zeer gekrompen. Daarbij kwam ver
leden jaar de watersnood. Hij kostte de ge
meente 30.000, terwijl tal van burgers en
boeren, binnen de gemeente woonachtig, zeer
in hun bedrijf en inkomsten geleden' hebben.
Het burgerlijk armbestuur gaf in 1913 uit
37.435.70; de begrooting voor 1918 is op-
geloopen tot 60.461. Het steuncomité zal
een bijslag'van 25.000 vergen. Voor de uit
voering eter diatributlewet zal 70.000 noo
dig zijn. De duurtetoeslag bedraagt dit jaar
40.000 en zal a.s. jaar veel meer vragen. De1
centrale keuken zal 50.000 van bouw en in
richting kosten; het tekort op de exploitatie
is nog niet te schatten.
Wfl hebben eerst nu den gasprijs verhoogd
van 614 op 8 cent, Om middenstand en arbei
ders in dezen moeilijken tijd zoo weinig mo
gelijk te treffen, en desniettemin levert de
gasfabriek nog een tekort op.
'Doen wij' met dit alles teveel? Zijn wij te
royaal bij deze crisis-maatregelen? In het
burgerlijk armbestuur zitten twee sociaal-de
mocraten, in het steuncomité slechts één; alle
andere leden zijn van burgerlijken huize. Zij
zullen toch wel niet te royaal ziin?
Neen, wij doen in Zaandam alles met de ui
terste zuinigheid. Maar wat wij doen, is on
verbiddelijk noodig. Daar kan en daar mag
niets af. Integendeel, kon ik naar mijn gevoe
lens en inzichten handelen, dan moesten tal
van posten verhoogd worden. Het gaat even
wel niet, de gemeentekas laat het niet toe.
Nu zijn er misschien die zeggen: verhoog
dan debelastingen. Maar dat kan niet en daar
zit juist de moeilijkheid. Nu reeds betaalt ie
mand met een inkomen van 1100 niet min
der dan 70, iemand met 5000 inkomen
500 per jaar. Er is maar één oplossing: het
rijk moet bijspringen). Het kan op den düur
niet zoo. Ik ben sociaal-democraat en wil in
mijn gemeente sociaal werk tot stand bren
gen. Maar als de oorlog en het uitblijven van
steun van de regeering er toe leiden, dat hier
nog belastingvcrhooging noodig is, zoodat
voor nu en oe toekomst elk financieel uitzicht
ons benomen wordt, dan wordt het tijd mij
af te vragen, of ik mijn tijd en werkkracht niet
beter op andere wijze in dienst der arbeidensr
klasse kan stellen.
Er bestaat tusschen mij en de sociaal-demo
cratische fractie van den gemeenteraad geen
enkel verschil van inzicht omtrent te nemen
maatregelen. Ik ben het van harte met haar
eens en Ik sta volkomen aan haar kant. Maar
als burgemeester en als beheerder van de fi
nanciën voel ik misschien sterker dan zij, dat
het mis moet loopen met een gemeentekas,
waar men meer uitneemt dan dat men er in
kan doen. Dat wij in die dwangpositie zi)Q
gekomen, is echter geenszins de schuld der
fractie, want de geheele raad doet mee. Uit
komst kan de regeering schenken, die de
noodzakelijke cristslasten der gemeenten veel
en veel te lang laat aangroeien, voor en aleer
zij; een hand uitsteekt om verlichting te bren
gen.
DE KONINGIN NAAR ZEELAND.
Heden zal H. M. de koningin een inspectie
tocht door Zeeland' beginnen. Morgennamid-
dag zal zdji ten stadhuize te Middelburg eeni-
ge commissies ontvangen, wier werkzaamhe
den: verband houden met de tijdsomstandig
heden. Daarna zal de Koningin een bezoek
brengen aan de ambachtsschool en de inrich
ting Kinder zorg.
LIJK GEVONDEN.
Door den mijneniegger „Texel" is op de
Zuidpunt van Texel opgevischt het lijk van
den op 4 October bij het redden' van' een
drenkeling om het leven gekomen luitenant t
zee J. A. de Jongh. Het is te Nieuwediep aan
gebracht en naar het hospitaal vervoerd.
Het lijk zal naar Amersfoort worden over
gebracht, om aldaar begraven te warden.
HET MIJNENGEVAAR.
Door het ontploffen van een mijn tegen die
glooiing van den zeedijk bij Plaauwers
sprongen bij een landbouwer aan den voet
van den dijk alle ruiten stuk, vlogen de pan
nen van het dak en werd dg schuur geheel
uit haar voegen gerukt Van het nabijgelegen
stoomgemaal „Schouwen" en omliggende
woningen werden de ruiten en de ijzeren
kruisen uit de ramen gerukt
Doordat zich een mijn bevindt in de haven
te Plaauwers en er een ligt vóór den ingang
daarvan, hebben de bewoners in de omgeviing
hunne huizen verlaten, en is het vervoer van
suikerbieten gestaakt, totdat de mijnen zijn
opgeruimd. Tusschen. den vuurtoren van
Haamstede en Westerschouwen liggen langs
het strand een 32-tal mijnen. Het geheele
strand is door militairen afgezet.
Het aantal aangespoelde mijnen neemt
steeds toe, telkens sprmgen er uiteen, waarbij
dikwijls materieele schade wordt veroorzaakt.
DE ABDIT EN HET SLOT TE
'EG MOND.
De heer G. van Kaïcken schrijft aan enkele
bladen:
De wijze waarop in de maan d September in
het Stedelijk Museum te Amsterdam een topo
grafisch beeld is gegeven van de wording en
opkomst van Holland's Noorderkwartier,
heeft onverdeelde belangstelling gewekt, voor
al ook, wat betreft het Slot en de Aibdij van
Egmond.
Tal van kaarten, teekenlngen en schilder
stukken hebben ons nog eens duidelijk ge
wezen' op de belangrijkheid dezer historische
monumenten.
De gronden, waarop de Benedictijner-Ab
dij' eens stond, zijn thans voor een deel het
eigendom der Paters Benedictijnen te Ooster
hout. Het andere dieel behoort aan de gemeen
te Egmond en aan de N. H. Kerk, terwijl de
gronden waarop de ruine van het slot en) de
kexk van Egmond Hoef zich bevinden, aan
den heer C. van der Vliet behooren.
Toen In 1841, rnr. D. J. van Lennep in de
vereenigde zitting dier vier klassen van het
Koninklijk Instituut van Wetenschappen, in
tegenwoordigheid van Koning Willem II en
Prins Alexander, zijn schi+terend rapport over
de Abdij vam Egmond had uitgebracht, werd
besloten op het terrein der Abdij een gedenk-
ieeken op te richten.
Voorzoover mij" gebleken is, willen die be
trokken partijen iier alsnog gaarne toe me
dewerken, zoodat, naar ik hoop, deze belofte
eindelijk tot uitvoering zal komen.
Ook de herstelling van het middeleeuwsche
kericje met de XVI (de eeuwsche gebrandschil
derde glasramen, is onlangs volbracht, ter
wijl er ook wel eenige kans bestaat, dat de
fundeeringen! en de grachten' van de aangren
zende slotrulne bloot zullen komen.
UIT STOMPETOREN.
In t café Renses alhier werd Woensdag
middag eene vergadering gehouden van
landbouwers, leden der afd. Schermeer van
de Noord-Hol 1Lan dbouw-Onder linge, die
zich in beginsel bereid verklaard haddién, deel
te nemen aan eene ziekte-regeling voor uit
wonend personeel der T andbouw-Önderlinge.
Door den heer van Binsbergen, propagandist
der L. O., werd beknopt uiteengezet, waarom
het gaat. De bestaande wet op het arbeids
contract verplicht de patroon, bij ziekte ge
durende korten tijld loon' uit te keeren. Eene
wettelijk geregelde ziekt-verzekering zal zich
bovendien niet lang meer laten wachten.
Daarom is het van belang, dat de patroons
eenerzijds en de arbeiders anderzijds geza
menlijk trachten, tot eene uitvoering der zie-
te-regeling te komien.
Anders dan bij de ongevallen-verzekering
zullen de kosten der ziekte-verzekering voor
de helft door 'de patroons en voor de helft
door de arbeiders gedragen worden. In den
geest van het in 1913 tot stand gekomen
ontwerp ziekte-verzekering zal zooveel moge
lijk samenwerking worden gezocht met be
staande arbeiders-ziekenkassen.
De bedoeling van deze vergadering was
nu, te overwegen, welke stappen gedaan' moe
ten worden om tot samenwerking te komen
met de in deze omgeving bestaande zieken
kassen.
iDe heer Zeeman, voorzitter van Onder
linge Hulp bij ziekte te Stompetoren—Oter-
leek, meende, dat de leden der ziekenkassen
over 't algemeen niet het belang van sa
menwerking inzien.. Zijn bestuur echter is in
beginsel wel tot medewerking bereid.
De heer van Binsbergen toonde door voor
beelden aan, op welke wijze een kas zich aan
de ontwórpen regeling kan aanpassen.
Wanneer eene kas aan hare arbeiders ge
durende 13 weken 6 per week uitkeert, kan
ze zonder financieel bezwaar dit leert de
statistiek ook gedurende 26 weken 5.04
per week uitkeeren. Voor zoover de leden dan
werkzaam zijn bij' leden' der L. O. zal de rege
ling der L. O. naast de 5.04 van de zieken
kas ook hare uitkeering van hetzelfde bedrag
stellen. Met eenigen goeden wil van beide zij
den zal het mogelijk zijn, eene bevredigende
regeling te treffen. Waar het een zoo belang
rijke zaak voor de landbouw-arbeiders betreft,
mag verondersteld worden, dat de ziekenkas
sen! het hare zullen willen doers, om aan de
regeling medio te werken.
Gevraagd werd of het niet op den weg van
den1 Bona van Ziekenfondsen in Noord-Hol
land ligt, zich in deze tot de aangesloten kas
sen te wenden met eene opwekking tot samen
werking. Waaneer dit ónmogelijk blijkt, zal
voor de arbeiders, werkzaam bij leden dér L.
0„ eene afzonderlijke ziekenkas opgericht
moeten worden. 'Men was het er echter over
eens, dat hiertoe sleóhts in het uiterste geval
moet worden overgegaan.
Besloten werd' eene vergadering bijeen te
roepen van de besturen der verschillende zie
kenkassen in dezen omtrek, waar de zaak dan
uitvoerig door den heer van Binsbergen zal
toegelicht worden.
Met een woord van dank voor de opkomst
werd de vergadering door den voorzitter der
afdeeling Schermeer, den heer P. de Boer, ge
sloten.
mats
GEEN RIJSTUITVOER.
Uit Batavia seint het N. I. P. A.
De rijst-uitvoer van Rangoon naar Neder
land en Nederlandsch-Indië is verboden. De
autoriteiten weigeren de reden van het verbod
op te geven, doch in goed-onderrichte krin
gen brengt men het verbod' in verband met
het vervoer van grint en zand over Neder
land
Naar wij vernemen, zal het verbod waar
schijnlijk gevolgd worden door een voor Sai
gon.
Volgens stellige berichten zijn er te Ran
goon groote voorraden opgeslagen'; dies een
tekort kan niet de reden zijn.
De maatregel is vooral noodlottig voor
Deli, dat zijn rijst hoofdzakelijk uit Rangoon
betrok.
WIJZIGING TREINENLOOP.
•De directie der stöatspoor heeft aan het
personeel medegedeeld, dat het de bedoeling is
op het geheele Neder lan dsche spoorwegnet
een dienstregeling der reizigerstreinen te
ontwerpen, die in totaal niet meer kilometers
vordert, dan die thans van kracht zijnde er,
waarbij de aan de tegenwoordige regeling
verbonden bezwaren zooveel mogelijk worden
ondervangen. De mogelijkheid bestaat dat de
treinenloop op een of ander zeer druk baan
vak nog iets kan worden verbeterd ten koste
van een ander baanvak, waar het vervoer ge
ring is en dat door wijziging betere aanslui
ting kan worden verkregen. Bovendien is het
misschien mogelijk nog enkele der op Zonda
gen loopende treinen e doen uitvallen. Den
stationschefs wordt verzocht een en ander
nauwkeurig te overwegen en spoedig hun be
schouwingen hieromtrent in tz zenden. In
verband met het een en ander is aan het
treinpersoneel opgedragen op Donderdag,
Vrij dag Zaterdag en Zondag a.s. het aantal
reizigers op te nemen, dat in de verschillen
de treinen wordt vervoerd.
EIGENMACHTIGE PETROLEUM-
DISTRIBUTIE.
Eenige vrouwen uit die Bloemstraat In
Den Haag, die reeds weken, bij gebrek aan
gas en petroleum, des avonds in het duister
zitten, hebben gisteravond ongeveer 5 uur
een inval gedaan in den winkel van den heer
Tesselaar op den hoek van de Veenkade en
Da Costastraat aldaar, en de daar aanwezige
petroleum op eigen houtje gedistribueerd. De
vorige week zo vero vertelden zij, hadden ze
van het distributiebureau een kaart ontvan
gen, waarop ingevuld moest worden, hoeveel
petroleum zij meenden noodig te hebben.
Daarop hadden zij gisterren wederom een
kaart ontvangen, waarop zij moesten vermel
den van welken winkelier zij de petroleum
wilden betrekken. Intusschen bleven zij maar
zonder licht en moesten dó mannen, wanneer
zij des avonds na het werk thuis kwamen, in
het donker eten en zitten. Daar de vrouwen
wisten, dat de winkeliers reeds van petrole
um voorzien waren, maar deze nog niet
mochten verkoopen, gingen een dertig vrou
wen met flesschen gewapend naar bovenge-
noemden winkel, waar zij het vat met petro
leum hebben leeggepompt
De winkelier moesi machteloos toezien.
De ontboden politie kon met veel moeite
ten slotte den winkel ontruimen.
De veroverde buit werd in triomf rondge
dragen en met minder gelukkigen gedeeld.
De winkelier verzekerde, dat hij er geen
schade bij geleden had het grootste deel was
onmiddellijk betald, terwijl hij voor het ove
rige deel niet bezorgd was.
De politie hield later in den avond voor
den winkel de wacht.
UIT ZUID-SOHAKWOUDE.
Toen In Sept. per bekkenslag de bevolking
van Langendijk werd medegedeeld dat de
toen geldende gasrantsoeneering werd opge
heven en men gedurende de maand September
als gewoonlijk gas kon verbruiken, was leder
verbruiker ten hoogste voldaan. In Oct. werd
echter bekend dat net verbruik 2 ct. per M3.
verhoogd was, waarop een begrijpelijke on
tevredenheid opging onder de verbruikers.
Niet zoozeer om de verhooging want aan
den Langendijk is men gewoon in deze dagen
veel te ontvangen en veel te betalen maar
voornamelijk over de wijze waarop deze ver
hooging is geschied.
Bij een bezoek aan de gasfabriek gaf de
directeur, de heer Jl. W. Smit, met die meeste
welwillendheid' alle mogelijké inlichtingen.
Het bleek ons toen' reeds, dat de scheeve voor
stellingen der publieke opinie met een flink
bericht weldra konden' worden recht gezet.
Dochde vergaderingen van de gasfa
briek zijn niet openbaar. In het vervolg is de
heer directeur bereid na iedere vergadering
eventueele inlichtingen te geven, die voor het
publiek geschikt zijn. En zoo kwam het dat
wij hedenmorgen om. de volgende gegevens
van den heer Smit mochten' aanteekenen: De
opgeheven beperking voor de maand' Septem-
bér vond haar oorzaak hierin, dat de toege
wezen hoeveelheid 75000 M3. meer dan
voldoende was, volgens de statistieken uit het
archief van den directeur. De groote bladen
publiceerden dezen maatregel als een hoogst
belangrijk bericht. Het is natuurlijk voor de
hand liggend, dat 't vorige gebruik in Sep
tember niet zoo bedoeld was, dat men het
gewone kwantum maar roekeloos kon over
schrijden. Eerst later, te laat om het voor
Sept. genomen besluit te herroepen, bleek
het den gascommissie dat de prijs der steen
kolen met een flink bedrag verhoogd was.
Een gevolg was dus dat deze verhooging per
verbruiker moest worden omgeslagen en de
prijs per M3. van 13 op 18 cent moest gesteld
worden. Nu kan men1 wel zeggen, dat eerst
moet vergewist worden naar den, prijs, doch
wie verstand van zaken heeft, weet maar al te
goed, dat de eerste vraag is: de voorziening,
en in de tweede instantie de prijs naar voren
komt. Directeur en gascommissie hebben zich,
o.i. zeer terecht, laten leiden door de vraag
naar de behoefte.
Wat staat ons nu in den komenden winter
te wachten? Op deze vraag kan de verblijden
de mededeeling volgen, dat ook in deze be
hoefte wordt voorzien. Men dónke nu niet, dat
dit zoo maar is verkregen. Uit de.mededeeiin-
1 gen van den heer Smit bleek ons, welke groo
te moeite het geweest is om den Langendijk
gedurende de wintermaanden van gas te
voorzien. Brieven, telegrammen en audiënties
waren aan de orde van den dag. Het is duir
deüjk dat deze koolstreek door hare opslag-
plaatsen voor producten een zeer belangrijke
factor is om vooral in deze dagen in de be
hoefte des volks tegemoet te komen. De gas
commissie en de directeur hadden dringend
verzocht, ja geëischt dat de Langendijker ge
meenten in het belang van het land behoorden
te worden voorzien van voldoende gas. De
pogingen zijn ten slotte geslaagd. Met een
verschil van 82000 K.M. méér dan was toe
gewezen voor een half jaar, vanaf 1 October,
zal de Langendijk den winter tegemoet gaan.
De beweriking der producten1 kan dan ho
pen wij ongestoord plaats vinden en daar
door kunnen vele teleurstellingen en onaan
genaamheden worden voorkomen. Natuurlijk
dient de grootst mogelijke bezuiniging te wor
den in acht genomen, wil de gascommissie
niet andermaal genoodzaakt worden tot
rantsoeneering over te gaan. Ten slotte ver
melden wij, dat ook de straatverlichting weer
zal plaats hebben en wel te beginnen met
I November en dan om de andere lantaarn.
UIT WARMENHUIZEN.
Woensdagvoonniddag ontstond brand in
eene nog niet geheel afgewerkte koolboet, in
de buurt van de fabriek van gezouten groen
ten alhier. Naar men' verneemt was het ^er-
ceel nie verzekerd' en ontstond de bram r-
wijl naai met een aankg vau gas bezig w
UIT PURMEREND.
Op de heden gehouden najaarspaarden
markt werden aangevoerd 364 paarden. Luxe
paarden 550 èl 900, werkpaarden 200
k 550, slachtpaarden 80 a 200, veulens
70' 180, handel matig.
DISTRIBUTIE VAN
RIJWIELBANDEN.
De minister van landbouw heeft een distrip
butieregeling voor rijwielbanden vastgesteld.
Prijzen zijn vastgesteld, tegen welke rij
wielbanden voor zoover buitenbanden betreft
in vijf, voor zoover binnenbanden betreft, in
vier kwaliteiten, ten hogste in den groot-, tus
schen- en kleinhandel mogen worden ver
kocht
Deze kwaliteiten zullen door letters wor
den aangeduid.
Het is verboden rijwielbanden te verkoo
pen of af te leveren of ten verkoop in voor
raad te hebben, die niet zijn voorzien van het
Rijkscontrolestempel, bestaande uit de letters
R. D. R. en daarachter een kroon, gevolgd
door een der letters A, B, C, D of E, al naar
gelang dat stempel zal worden aangebracht
op een band van kwaliteit A, B, C, D of E.
Handelaren in rijwielbanden moeten van
het aantal op 21 October 1917 in hun bezit
zijnde ongestempelde banden vóór 28 Octo
ber 1917 opgave doen aan het R. D. R., onder
vermelding van het merk van ieder dier ban
den en van den naam van fabrikant of hande
laar van wien zij deze banden verkregen heb
ben.
De volgende maximumprijzen, resp. groot-
handelprijs, tussdienhandelprijs en kleinhan-
delprijs, zijn bepaald: voor transportrijwiel-
buitenbanden gemerkt A 13.70, 14.70,
17.20, voor rijwielbanden gemerkt B 9.70
10.70, 13,20 voor rijwielbanden gemerkt
C 8,20, 9,20, 11.70: voor rijwielbuiten
banden gemerkt D 6.70, 7.70, 10.20;
voor rijwielbuitenbandten gemerkt E 4.65,
5.65, 8.15; voor transportrijwielbinnenban-
den gemerkt A 5.20, 5.70, ƒ7.20; voor
rijwielbinnenbanden gemerkt B 4.20, 4.70,
6.20; voor rijlwielbinnenbanden gemerkt C
3,20, 3.70. 5,20; voor rijwielbinnen
banden gemerkt D 1.60, 2.10, 3.60.
;De levering van banden zal hebben te gep
schieden met 12 maanden garantie volgens
de in den rijwielhandel geldende garantie-
bepalingen voor buitenbanden van kwaliteit
A. B. C en D en voor binnenbandien van kwa
liteit A, B eni G
KORTE BERICHTEN.
Ingevolge de onteigeningswet zijn te Rot
terdam weer groote partijen goederen in be
slag genomen, bestemd voor winkeliers in
N. Brabantsche plaatsjes. De goederen wor
den nu in de. Maasstad aan winkeliers of het
publiek verkocht.
De Staatscourant bevat een regeling
voor den verkoop en het vervoer van poot
aardappelen. Maximumprijzen zijn vastge
steld.
Verboden is de aflevering en het vervoer
van a: blokzink, zoowel nieuw als maagde
lijk blokzink als hersmolten oud zink; b.
bladzink, hetzij bewerkt of onbewerkt, alles
voor partijen boved 10 kilo.
In de Da Costastraat te Amsterdam is
een juffrouw van de derde verdieping op
straat gevallen. Zij bleek bij aankomst in het
gasthuis overleden te zijn.
Te Aalsmeer staan sommige huizen on
der water, zoodat de bewoners tiicielijk op
dea zolder wonen.
Te üorinchem zijn bij een handelsreizi
ger groote partijen bloem, koffie, thee enz. en
bij een slager een belangrijk kwantum gezou
ten spek in beslag genomen. Men vermoedt,
dat hier een bende smokkelaars bestaat, die
connecties aan de grenzen heeft.
—-Te Aalsmeer is 300 k 400 meter koper
draad van de electrische lichigeleiding ge
stolen.
Te Doetinchem is een 10-jarige jongen
overleden, die Zaterdagavond onder de ram
geraakte, waardoor hem een been werd afge
reden en het andere ernstig gekwetst.
Wordt de boter duurder? Naar uit
Winterswijk aan de Tel. gemeld wordt, heeft
de directeur der coöp. boterfabriek aldaar aan
de leveranciers bericht, dat 22 dezer de prijs
2,per pond wordt.
