Wapenstilstand.
TeJesmwnnjen van heden.
,i *8 'móa«tel dB «Soot fte» «m
HW
-
itHrV -mr dc ri«li Electe. Mij, wordën, over-
gediigfiti aai' de Prov UtxesbtKhe Eteetr,
Mij. tegsffi betalLaf v. n115 pet. van de waad
de, m tdaderd uid bet voorgeschreven af
schrijvingspercentage, plus 115 pet. van het
derde gedeelte der op de laatste aan de over
dracht voorafgaande balans van de Holl.
Electr. Mij» voorkomende oprichtingskosten,
plus 30.000. De provincie zal dan onge
veer 275.000. ontvangen.
Gedeputeerde Staten bieden ter vaststel
ling aan de 1ste suppletoire begrooting van
het Prov. Electr. Bedrijf over 1917 een be
drag vap 450.000, waarbij nadeelig saldo
van 60.000 en de le suppletoire begrooting
voor 1918 tot een bedrag van 1.138.000,
waarbij een nadeelig saldo van 137.400.
Gedeputeerde Staten stellen voor ten be
hoeve van het provinciaal electriciteitsbedrijf:
a. aan te koopen on. de navolgende percee-
len
sectie
in H feansfft Htggafife sdtKspm, ward W*S?e-
racht. r>p ii azelfden datum te ongeveer
_,45 uur voormiddag» heeft een onbekend
vliegtuig een bor laten vallen op Axel, ten
gevolge ■waarvan twee vrouwen verwond wer
den. er ernstige schade aan de gasfabriek en
aan eenige huizen in de omgeving veroor
zaakt werd.
Het onderzoek der scherven heeft aange
toond dat deze bommen, evenals die welke in
den avond van 1 October jl. op Sluis gewor-
>en werden, waarbij eveneens aanmerkelijke
materieele schade werd aangericht, van
Britsch maaksel geweest moeten zijn. De Ne-
derlandsche regeering heeft den gezant te
Londen opgedragen aan de Britsche regee-
ring de vraag voor te leggen of Britsche
ucfitstrijdkrachien zigh aan deze ernstige
schending van Nederlandsch gebied en het
werpen der bommen hebben schuldig ge
maakt.
voor
tie A. no. 916 gedeeltelijk, pi-in. 39 vk. M.
voor 3 p. vk. M.; gemeente Akersloot, sec
tie A. no. 914 gedeeltelijk, pl.m. 125 vk. M.
voor 2.50 p. vk. M.gemeente Graft, sectie
B. no. 921 gedeeltelijk, pl.ox. 15 vk. M. voor
1 per vk. M.gemeente Alkmaar, sectie A.
no. 3894 en no, 3892 (twee huizen met erf)
plm. 298 vk. M. en pLm. 82 vJt. M. voor
32.000;
b. in erfpacht te aanvaarden o.a. de navol
gende stukken grond tegen den canon, die
achter elk daarvan is vermeld: gemeente Sint
Pancras, sectie A. no. 1208 gedeeltelijk, pl.m.
16 vk. M. canon 10; gemeente Broek oj
Langendijk, sectie A. no 2612 gedeeltelij!
pijn. 27 vk. M. canon 20.
Gedeputeerde Staten stelten voor hun col
lege te machtigen aan besturen van door de
provincie gesubsidieerde vakscholen, die een
daartoe strekkend verzoek Indienen, voor he
jaar 1917 ten behoeve van duurtetoealagen
aan het personeel een duurtebijslag te ver
leenen, waarmee naar zij vermoeden niet meer
te
dan 5000 gemoeid zal zijn.
Gedeputeerde Staten' stellen voor hen
machtigen eventueele verzoeken om een duur
tebijslag op het verp'ueeggeld voor Noord-
Hoflandsche armlastige krankzinnigen' in
willigen, onder voorwaarde, dat de gemeente
de helft van dien bijslag voor haar reken in
neme en de provincie niet meer dan 0.1
per patiifcnt en per dag betale en voorts om
voor de armlastige krankzinnigen, die van
wege de province verpleegd worden in de
gestichten „Meereruberg" en „Duinenbosch",
met ingang van 1 Januari 1918 een duurte
bijslag te heffen van 0.20 per patiënt en
dag en van dien bijslag de helft voor reken;
der provincie te nemen
Gedeputeerde Staten stellen voor aan de
directie over de wegen en vaarten tusschen de
zes Noord-Hollandsche steden ten behoeve
van de bestrijding der kosten van herstelling
van de door den watersnood van 1916 aan
de onder haar beheer staande kunstwerken
veroorzaakte schade een subsidie uit de pro
vinciale fondsen te verleenen ten bedrage van
13.720
Gedeputeerde Staten stellen voor te bepa
ien, dat de jaarwedde van den directeur van
het provinciaal electriciteitsbedrijf met ingan,
van 1 Januari 1918 zal bedragen 10.00
als minimum en 12.000 als maximum, met
dien verstande, dat laatstgenoemd bedrag
door vijf, telkens na twee jaren dienst toe te
kennen, verhoogingen van 400.zal wor
den bereikt. De door den directeur te stellen
zekerheid zal bestaan in eene akte van borg
stelling tot een bedrag van ien hoogste
10.000.
Tot gtseü'eréï Betcxfttn 'om
meubelen.
Adressanten verzoeken den minister maat
regelen te nemen, waardoor:
a. 1. vrachtgoederen voor die plaatsen,
naar welke het vervoer te water noch recht
streeks, noch met overlading kan geschieden,
weder door de spoorwegmaatschappijen ter
vervoer worden aangenomen; 2. wordt vast
gesteld en gepubliceerd een lijst der sub a 1
ledoelde plaatsen, waarheen zonder verdere
bijzondere formaliteiten goederen ter vervoer
per spoor worden aangenomen;
b. aan beurtschippers en stoombootdiensten,
welke een vasten dienst onderhouden, de ver
plichting wordt opgelegd de hun oangeboden
vrachtgoederen ter vervoer aan te nemen en
naar volgorde van aanbieding te vervoeren
c. voor het transport te water maximum-
tarieven' worden vastgesteld.
KAASPRIJZEN
liet Bui eau voor Meuedeelwgui uuakt) de
v oeuaeivooizieuuig scürijli;
inu üe uitvoer paan» vuurt onuer leiurug
Oer iNederianuacne uuvoa-Maaiscuuppij irrx-
porL-caiuaiej, lui cinue aiie export meer uau
tot nu toe dienstbaar te kunnen manen
den invoer van arnxelen uit het ouiLeniann,
waaraan ons tand oenoelie heelt, komt de
wmst op uitvoer in tie xas der Export oenira-
ie, met uten vcrautnoc aal net sumo uarei ex
ploitatie ten goede zat komen aan ue schat
kist.
De kaasprijs, die tot nu toe ver Peneden de
ftrouucuekosten was, zal dus niet meer pio
neer eu van üe exponwinsteu; de prysoereke
ning moet t iumis geschieden op oen grond
slag der werkelijke productiekosten. Daaixij
speelt natuurlijk de prijs van de melk de voor
naamste rol. Het uitgangspunt voor de bete
kening van den kaasprijs moet dus thans zijn
de winterprijs voor melk.
I"eu einde evenwel eenigerinale tegemoet ie
komen in de belangrijke stijging die noodig
zou zijn om den kaasprijs hier te lande m
overeenstemming te brengen met de produc
tiekosten, zal door bet rijk een toeslag wor
den betaald, waardoor bijv. jonge volvette
üoudakaas zonder njksmerk, die de gemeente
op I 73,50 per 50 K.G., als maximum komt,
aan de grossiers zal kunnen geleverd worden
voor 64. De prijs voor detaillisten wordt
dan J 68 en het publiek zal 81 cent per pond
oi 16% cent per ons te betalen hebben. De
prijzen van andere soorten zijn hieraan even
redig en weljonge Gouda- en Edammer
40 -f- 80 cent, 30 -f 70 cent, 20 58 cent, na
gel- en witte kaas 51 cent, «alles per pond.
Met den bijslag van 19 per 100 K.G., die
thans zal worden gegeven, is reeds een be
drag van 6 millioen gulden 's jaars gemoeid.
Tegen een hoogeren bijsLacr rezen aan ook
die
ge-
dat
ïlden 's jaars gi
bijslag rezen aa
ernstige financieele bezwaren.
Wat de schaarschte van kaas betreft,
zich in den laatsten tijd eenigszins deed
voelen, kan nog worden medegedeeld,
dezp verband hield met stoornis in den uit
voer, waardoor de exporteurs weinig of geen
kaas kochten en dus ook slechts weinig voor
het binnenland beschikbaar kwam. Daarin is
thans voorzien De noodige maatregelen zijn
getroffen, opdat weder voldoende kaas kan
worden geleverd.
BOMM'EN OP ZEELAND.
Het ministerie van buitenlandsche zaken
deelt het volgende mede:
Op 8 November jl. te ongeveer 3.15 uur
voormiddags heeft een vliegtuig van onbe
kend gebleven nationaliteit twee bommen bij
Sas van Gent geworpen, waardoor drie ar
beiders licht gewond werden, terwijl verder
materieele schade, in het bijzonder aan eenige
EEN NIEUW VOEDSEL VOOR HET
VEE.
De volgende week zal in Hopm een fabriek
worden geopend van veevoeder onder directie
van de heeren J. P. dé Klerk en J. E. Sar-
phatie. Er zullen koeken gefabriceerd' wor
den, bestaande uit vischmeel en zetmeelhou-
dende producten, die volgens deskundigen een
oed voedsel opleveren voor om vee.
KAASHANDEL.
Gistermorgen hield de Vereeniging voor
den Binnenlandschen Kaashandel een alge-
meene vergadering te 's-Gravenhage ter be
spreking van den toestand.
Door den voorzitter, de heer N. van Vliet
Jr., werd de door het bestuur gevoerde cor
j espondentie over de verschillende grieven
voorgelezen, voornamelijk over de burge
meestersorders, waardoor de grosiers ernstig
worden geschaad.
De voorzitter deelde mede, dat het bestuur
kort geleden omtrent deze zaak een telegram
zond aan den Minister en eentge weken later
ontving men een briefje van de Kaasvereeni-
ging, dat men het telegram ontvangen had.
De burgemeesters-orders zullen de oorzaak
zijn dat de groote steden binnenkort geheel
zonder kaas zullen komen. Spr stelde voor,
dat het bestuur zich persoonlijk eens tot der
Minister zal wenden en trachten hem van eer
en ander te overtuigen, welk voorstel bij ac
clamatie werd aangenomen.
De heer Schots zou dan tevens gaarne zien
dat geklaagd werd over het eigenmachtige
optreden van het bureau der Rijkscommissie
van Toezicht, waardoor de belangen dier gros
siers zeer worden benadeeld.
Besloten werd' ook dit punt op het program
van actie te brengen.
Verder deelde de voorzitter mede, dat het
bestuur een schrijven had gericht aan den
minister van landbouw, handel en nijverheid
waarin zijn excellentie dringend werd ver
zocht, dat de distributie van kaas in het bin
nenland geen schade ondervinde van -de in
middels in werking tredende Export Centrale
doch deze regeling geheel worde overgela
ten aan de competentie van de Kaasvereeni
ging en de Rijkscommissie van Toezicht, en
dat intijds maatregelen worden genomen te
gen' het te verwachten tekort aan kaas door
zoodanige verhoogimg van het voor het bin
nenland beschikbare gedeelte, dat alle gros
siers voorzien kunnen worden tot minstens
150 pet. van hunnen normalen omzet.
Daar de vorige week reeds 50 pet. en deze
week slechts 25 pet. van den normalen omzet
wordt verstrekt en de prodhctle ten gevolge
van de voedaelsehaarschte dezen winter mi
n'em zal zijn, is e-Èn noodtoestand ingetreden
waarin alleen voorzien kan worden door de
iheele productie van af 15 October voor het
innenland te reservecren.
De voorzitter deelde mede, dat dit schrijven
was verzonden na een mondeling onderhoud
met den minister, waarin deze de toezegging
deed, dat hij, wanneer hem de zaak schriftelij
werd uiteengezet, spoedig een beslissing zou
nemen.
Daar het bestuur geen antwoord' ontving
heeft het nog een telegram gezonden aan den
minister met verzoek ooi antwoord voor deze
algemeene vergadering. Maar tot nu toe was
geen enkel antwoord ingekomen.
Na eenige discusie werd besloten, dat liet
bestuur eerst een audiëntie zou aanvragen bij
der minister en wanneer dit niet( hielp steun
en lp te zoeken bij de Kamerleden.
bet algene -omen we: J besloten, aan
het bestuur over u om de «rsooen nar.
te wijzen, -dl- naar de w. notie met der
M'nfster tuften gaan. v d de verga
deiing gesloten
SCHOENEN ALS BELOONING.
Een schoen'hi adelaar te Amsterdam heeft
van een klant opdracht ontvangen tot levering
van 150 paar laarzen, die deze ter beschik-
kiug heeft gesteld var het hoofecner open
bare school ter ui-te eling aan leerling n, die
zich goed gedragen en het noodige schoeisel
ontberen.
DOOR STORM OVERVALLEN.
Het Nederlattesche stoomschip „Rijn", da*
van Sundsvall met een lading hou'tstot te IJ-
muiden is aangekomen heèft door den storm
een gedeelte van zijn deklast verloren en een
gedeelte over boord moeten werpen. Voorts
rapporteert het gepasseerd te zijn liet Neder-
landsehe motorschip „Wilhelmina", dat bi;
boei 4 met gebroken roer geankerd was en
assistentie verlangde. Aan boord was alles
wel.
H'ET CONFLICT TE TILBURG.
De fabrikantenbond heeft het bemiddelings
voorstel der pastoors bijna eenstemmig afge
wezen. Het was nagenoeg gelijk aan dat van
den deken' van Tilburg en reeds door de ar
beidersorganisatie aangenomen Er is hoege
naamd' geen yitzicht op beëindiging van het
conflict. De.arbeiders gedragen zich voor
beeldig.
VERVOER VAN MEUBELEN.
De Bond van Meubelfabrikanten in Neder
land, de Nederlandsche Bond van Behangers-
Stoffeerders- en Beddenmn kers-Patroonsver-
eenigingen, de 's-Gravenhaagsche Meubelma-
kers-Patroonsvereeniging en de Rotterdam-
sche Patroonsbond in het Witwerkersbedrijf
zonden een adres aan den minister van land
bouw naar aanleiding van het besluit der
spoorwegdirecties, sommige goederen voor-
loopig van het vervoer per spoor uit te sluiten.
BROODKAARTEN
TERUGGEHAALD.
In de jongste raadsvergadering te Velsen
deelde een der leden een voorval van ambte
narij mede, dat de andere leden ten zeerste
bleek te verbazen en voor de betrokken perso
nen zeer onaangenaam was.
Zooals bekend, werd een paar weken gele
den door een binnengekomen visschersvaar
:uig gerapporteerd, dat onder meer de IJmui
der loggers „Jacoba" en „Cornells Bartver
moedelijk zQuden zijn getorpilleerd en de be
manningen hoogstwaarschijnlijk zouden zijn
omgekomen. Nauwelijks verschenen de be
richten daarover in de bladen, of een ambte
naar van het levensmiddelenbedrijf achtte het
zich tot een heiligen plicht bij de treurende
families de broodkaarten dezer zeelieden te
rug te laten halen, omdat die mannen geen
kaart' meer noodig hadden Het stond toer
evenwel nog in geenen deele vast, dat die op
varenden werkelijk verongelukt waren. Toer.
dan ook de doodgewaanden weder in IJmui-
aankwamen, konden zij nog een uur ver
Yorit naar Nederland vertrokken met de „ge=
strande" Nederlanders aan boord.
-— In de fitperphosphaatrfabriek te Am
sterdam 's eer- ketd ontploft. Een werkman
werd door een stuk ijzer verwond en is in het
Binnengasthuis overleden. Aan het fabrieks
gebouw is grootf schade toegebracht.
UIT OTERLEEK.
Gisteravond hield de Nutsvereeniging
„Leerzaam Vermaak" haar eerste vergade
ring met dames in dit seizoen. Van de 27 le
den waren buiten het bestuur 5 opgekomen
Uit de notulen» bleek, dat in de vorige verga
dering tot voorzitter was gekozen de heer C.
Dekker, tot penningmeester de heer M. Cou-
wenhovenl De bibliothecaris had in het vo
rig leesseizoen aan 26 lezers 250 boeken uit
gereikt. De vereeniging ,?Spaarbank" had
50 geschonken ter uitbreiding der leesbibli
otheek, waarvoor 42 nummers werden aange
schaft; een nieuwe catalogus was uitgege
ven met een supplement bevattende 105 bro
chures over onderwerpen, belangrijk voor
landbouwer en veehouder enz.
Het Witte Kruis heeft aangeboden, zoo
noodig, de boeken te ontsmetten.
Besloten werd op 19 December een open
bare vergadering te houden, waarin de nee-
ren Spaargaren en van Albada eene korte le
zing zullen houden en de overige leden in de
gelegenheid worden gesteld iets voor te dra-
gen.
STAATSLOTERIJ.
Hoofdprijzen. Trekking van heden.
No. 19036 100.
den aankwamen, konden zh m
loopen om de opgeëiachte kaarten terug te
halen.
De betrokken wethouder zegde een streng
onderzoek naar deze minder gevoelvolle daad
toe.
SCHOOLTIJDEN EN KOLENNOOD.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft ongunstig beschikt op het beroep van
B. en W. van Haarlem tegen de beslissing
van den districtsschoolopziener, die zijn goed
keuring onthield aan het plan van B en W
om' de schooltijden op de lagere scholen ti
beperken tot een verlengden ochtendschooltijd. I
Nu zal de schooltijden-regeling die. de
schoolopziener voorstond, worden ingevoerd, i
De schoien zullen 2 dagen in de week ge-1
sloten worden-.
BRANDSTICHTING?
Te Wissenkerke (Noord-Beveland) is de
landbouwschuur van den landbouwer Bom af
gebrand. De haver, tarwe, peulvruchten en
veevoeder, die er in geborgen waren, werden
een prooi der vlammen. Eenige dagen geleder
werd door een wielrijder een steen gevonden, I
waarop met potlood geschreven was, dat de
schuur van Botn binnen enkele dagen zou af-1
branden. Hij dacht aan een flauwe aardig
heid en wierp den' steen in het water. Thans
is een stuk nog teruggevonden. Men denkt nu
aan opzet, maar Bom weet niet wie hij ver-1
denken moet.
DE VERKIEZINOEN.
Naar thans op goede gronden vernomen
wordt, bestaat het voornemen de candidaat
stelling voor de nieuwe verkiezingen te doen
plaats hebben in den loop der maand Me;
1918 en de verkiezingen zelf in de maand
Juni d. a. v. z
KORTE BERICHTEN.
In een pakhuis te Rotterdam zijn eer
fiets en eenige electrische apparaten gestolen
ter waarde van 900.
Mej. Engels van Beverforde, overleden
te Zuitphen, heeft haar heele nalatenschap
van pl m i 120è000 vermaakt aan de Over-
ijssefsche Landbouwmaatschappij.
Te Tilburg is een bende smokkelaars
gearresteerd, dis op het punt stonden een
voor eervoer gereed staande partij smokkel-
i waren te vervoeren.
Het hoofdbestuur van het Drentsen
Landbouwgenootschap wil eer actie op touw
.zetten v»or wijziging <n het - tsontwerp of
d'e grondbelasting.
Zondag zal Prins Hendrik te bv«»'-nite'
het nieuwe bestuur der Deventer padvinders
installeesen.
Tengevolge van den hevigen storm zijn
te 2e Exloërmond (Dr.) van. drie huizen de-
gevels ingestort. Te Eibergen (Geld1.) gebeur
de hetzelfde met een voor twee jaren gebouwd
huis.
Naar gemeld wordt, zal van regreririgs-
wege zeer waarschijnlijk binnen korten tijd
worden overgegaan tot het drogen van aard
appelen als grondstof voot de broodberei-
dtng.
Een 2-jarig meisje te Bovenkarspel be
kwam hevige brandwonden, door het omver
halen van een pot met koffü en is aan de ge
volgen overleden.
De directie der H. IJ. S. M. zal ook
aan het hoogere ambtenaarspetSoneel een
duui-tetoeslag verleenen en wel 10 pet. van
het salaris tot een maximum van ƒ35 per
maand voor gehuwden en 25 per maand
voor ongehuwden.
Over het lang uitblijven van. de logger
IJ. M. 421 maakt men zich ernstig ongerust
Deze logger, bemand1 met visschers uit Mid-
delharais, is den 10 Nov naar de visscherij
vertrokken en wordt reeds als 8 dagen over
lijd opgegeven.
In den Bies-Bosch staan alle polders on
der water. Op verscheidene plaatsen zijn de
kadeni weggespoeld zoodat ook de wegen ge
heel blank staan. De schade is nog niet te
bepalen.
Het uit Duitsdiland aan te voeren
kwantum kolen is verhoogd1, omdat de leve
ring van Belgische kolen niet doorgaat.
Door de stormen der laatste dagen is
het duin aan den noordoostkant van Vlieland
sterk afgenomen. Het geleidelicht moet afge
broken worden.
Een watermolenaar te Kockengen is,
terwijl hij bezig was de loopende deel en van
den in beweging zijn-den molen te smeren,
door de as gegrepen en gedood.
De „Nieuw-Amsterdam'' is van Nieuw-
AMSTERDAM, 29 Nov.
LONDEN, 29 Nov. Uit Petrograd' wordt
gemeld dat Krijhenko zegt in een leger
order dat de ondierhandelaars zijn terug
gekeerd met een officieel antwoord van
den Duiitschen opperbevelheber. Deze stemt
toe in het aanvaarden der onderhandelin
gen om een wapenstilstand. Krijlenko be
val onmiddellijk het vuren over het geheele
Russische front te staken.
Dh SPOORWEGSTAKING.
LIVERPOOL, 29 Nov. De spoqrwegar
Dealers hebben bestolen een tijdelijke ophet
tuig oer staking aan te bieden en weder ge
woon aan het werk te gaan. Indien echter
voor het einde der week geen bevredigende
op.ussmg zaï zijn verkregen, zullen zij tot
krachtige actie overgaan.
In Coventry zijn 8000 mannen'en vrou
wen bij de staking betrokken.
DE ZAAK-MALVY IN DE
FRANSCHE KAMER.
PARIJS, 29 Nov. De Kamer heeft na
langdurige beraadslagingen met 512 tegen
2 stemmen aangenomen de conclusie van de
commissie, waarin verklaard wordt dat het
van het grootste belang is dat de door Cle-
menceau en Daudet tegen Malvy inge
brachte beschuldiging naar voren wordt
gebracht en waarin wordt bevolen dat
Malvy in staat van beschuldiging zal wor
den gesteld en dat zijn zaak voor den Se
naat zal komen.
DUITSCHE TORPEDOBOOT VER
ONGELUKT.
AMSTERDAM, 29 Nov. Hedennacht is
een Duitsche torpedoboot voor Westlcapel-
le even buiten de territoriale wateren, ver
ongelukt.
GRONDWETSHERZIENING.
's-GRAVENHAGE, 29 Nov. De Eerste
Kamer heeft met 42 tegen 1 stem aangeno
men de grondwetsherzieningsvoorstellen
voor algemeen kiesrecht en gelijkstelling
van het openbaar en bijzonder onderwijs
ARROND1SSE ME NTSRECi HT-ANK
Zittittg.van 27 November.
DIEFSTAL.
Johannes K., vietschipper te Alkmaar, had
op 16 October een s-tnk lood' ter lengte van 1
M. van het dak van een schuurtje aan de
Kalkovens weggenomen en haa zich nu voor
de rechtbank te verantwoorden. Beklaagde
was niet verschenen, doch had voor de poli-
tie, die het lood in beslag nam» een beken
tenis afgelegd
De eisch was 14 d gevangenisstraf.
OVERTREDING D1STRIBUTIEWET.
Johannes Htenidiricus Joseph E., groenten-
venter, had op 9 Augustus 4 K.G. aardappe
len verkocht voor 12 ct. per K.G. aan mej.
v. d. Linden te Egmond aan den Hoef.
De beklaagde had dit gedaan omdlat bij
in de overtuiging leefde niet boven -de mail.
muniprijzem te verkoop-en.
Het waren' duinaardappelen die in dezelki
week door den heer Boersen in de Alkmaar
sche Courant voor 14 ct. per K.G. werden
aangeboden.
De eisch luidde 25 boete of 10 d. hechi
Beklaagde wees er op, dat hij thans door
de distributiemaatregelen bijna niets verdien
de.
De winkelier Martinus V., te Limmen-, had
in de liaatste helft van Sept. aan den veehou-
der Theodorus J. Dirkson 2 K.G. koffie ver
kocht voor 1.80 per pond. Ze kostte be
klaagde zelf 1.64 per pond.
De president vond dit treurig genoeg, maar
de maximumprijs was nu eenmaal 1.
Beklaagde verklaarde dlit niet zoo juist te
hebben geweten.
Dit bleek in strijd met beklaagdes voor de
politie afgelegde verklaring.
De eisch luidde 25 boete of 10 d. hecht.
VOORDRACHT OVE-R INDIë.
In opdracht van het departement van, ko
loniën hield in het gebouw de Unie gister
middag de heer L. E. Dom van RoinbeelL
gep. O.-1.-ambtenaar, een voordracht met
lichtbeelden over Oost-Lndië. De zaal' was
-bijna geheel bezet met leerlingen van de
hoogere klassen van onderwijsinrichtingen
hier ter stede.
Na een kort openingswoord verleende ae
heer dr. Moltzer, conrector van 't gymnasium,
het woord aan den spreker, die zeide het te
zullen hebben over bet binnenlandsch bestuur
in Indië, maar vooraf een en ander meedeelde
over de positie van Insutinde. Spr._ herinner
de eraan, dat Indië voor een 20 h 25 jaar, en
kele deelem zelfs nog voor een 10 h 15 jaar.
vrij wel geïsoleerd waren, welke isolatie *werd
opgeheven door de toename van scheepvaart
GESLAAOD.
ORONTNOEN, 29 Nov. Gisteren
moveerde ran de univeiait it alhier
llfij-ven tot dodor de .■■•chtsw-. -
pro-
stel
'-I-S geb-a
STAD&NISUWS.
landbouw en nijverheid,
breiding van handel ontstond. Vooral in de
laatste jaren is Indië wat betreft de ontgin
ning dier bronnen met reuzenschreden voor
uitgegaan. Spr. Wees bierbij op de uitgebreide
tabak-, thee-, koffie-, rijst- en maiscultures,
terwijl in de laatste anderhalf jaar op 3
4000 Rijnlandsche voeten hoogte op Java
proeven zijn genomen met dien verbouw van
tarwe, die uitsteken# geslaagd zijn. Men
kreeg korrels, die twee maal zoo groot zijn
dan die, welke in Europa of Amerika werden
geteeld. jl
Voor de uitbreiding en bevestiging dezer
cultures zijn niet alleen kapitalen maar ook
goedgeschoolde arbeidskrachten noodig. Een
dertig jaar geleden, zei spr., was hef idee:
„wie hier niet deugen wiil, kan wel naar Indië
gaan." Daardoor kreeg men daar een bende
TERREINEN VOOR HANDEL EN
INDUSTRIE.
De commissie van advies voor het in ex
ploitatie brengen van terreinen voor handel
en industrie, ingesteld bij raadsbesluit van 23
Augustus 1917, heeft zich met een circulaire
en vragenlijst gewend 'töjjal van bekende on-
uerhemers, met verzoek déze lijst vóór 15 De
cember 1917 in te vullen.
De vragen hebben bedekking op de uit
breiding van het bedrijf, de vermindering van
de transportkosten, de weuschelijkheid van
islagruunte, liet gebruik van electrische
kracht, waterwegen, veem, goederenbeurs, de
plannen voor klein-, midden- en grootbe
drijf.
Tenslotte wordt gevraagd of men per
soonlijk door de commissie gehoord wenscht
te worden.
Wij denken, dat degenen, die geen circulai
re hebben ontvangen en meenen daarvoor in
aanmerking te kunnen komen, het secretariaat
der commissie maar even hebben te verzoeken
om er een te krijgen,
Gaarne dringen wij ih het algemeen belang,
op invulling en terugzending aan. Laat laksr
heid hier geen parten spelen en laat men de
commissie de beschikking verschaffen over
zooveel mogelijk gegevens. Het geldt hier een
plan, dat van ieder een kleine opoffering
waard is
BENOEMD.
Bij koninklijk besluit zijn benoemd met in
gang van 1 Dec. a.s. tot reserve-eerste-luite-
nant: de heeren S. M. van Nieuwkuyk en G,
C. Bos, alhier.
INBRAAK.
Hedennacht is ingebroken in het kantoor
van de algemeene begraafplaats alhier. Er
wordt vermist een klein bedrag aan geld
alsmede een zilveren horloge. De politie stelt
een onderzoek in.
van Halve krachten, van wie zich weliswaar
enkelen' tot flinke posities hebben opgewerkt,
maar waaraan Indië toch minder behoeft®
heeft dan aan flinke lieden. Nu is daar het
arbeiden met halve krachten niet meer moge
lijk. Spr. zou fie straks genoemde stellin
willen omkeeren in: de besten van ons
zijn nog niet goed genoeg voor Indië.
De noodige arbeidskrachten zou spr. graag
uit Nederland willen hebben. Hij had op een
inspectiereis op Java bij een spoorwegaanleg
vier ingenieurs ontmoet, van wie geen enkele
Nederlander was. Toch zijn de vooruitzichten
voor de Nederlanders daar nog 'niet zoo
slecht. Zij treden' in dienst op een' salaris van
300 per maand en brengen het tot 1000.
Ook onder de artsen zijn zeer vele buitenlan
ders, in Deli op elke twee of 3 zeker wel één
Du icher of Deen. Spr. wilde niet beweren,
dat iiuiteriand'in ons Insulinde nieta
pmM .'u-h. ii v 'ft' ei* op, dat uun salrtfl#
inuei tigen jongel ontgaat, tin bOvsanuitai
lev\ en die vreemden dikwijls onjuiste kritiek,
waardoor ma. in het buitenland geen goe
den indruk krijgt van het Nederlandsch be
stuur in Indië, al blijkt dan ook bij eigen
waarneming dikwijls dat er juist veel goedt
gebeurt. Zoo had b.v. nu wijlen lord Kitche
ner tegenover spr. getuigd respect te heb
ben voor wat Nederland Tn Indië gewrocht
liad.
Spr. zette hierna uiteen, dat er ook voor de
Neaerlandsche vrouw een schoon arbeidsveld
in Indië is, niet alleen als arts of onderwijze
res en'
echfgenoote.
lijke betrekkingen, maar ook al®
jchigcnoote. Bewonderenswaardig is wat de
HoTlandsche vrouwen deden in het belang der
beschaving. Door haar is de netheid, reinheid
en gezondheidsleer zeer bevorderd door hei
goede voorbeeld, aan het inlandsche dienst
personeel gegeven. Door het organiseeren va
theekransjes enz. hebben zij den band n#t
het moederland bij vele in indië verblijven#
Nederlanders versterkt.
Daarop kwam de spr. aan zijn eigenlijk on
derwerp: het Euiopeesch binnenlandsch be
stuur. Dat moet uitsluitend uitgeoefend wor
den door Hollanders, omdat die het best de
bedoeling van den Nederlandschen wetgever
i. Bij de uitoefening van dat bestuur
komt het er op aan om de scherpe kanten van
de verordeningen weg te werken en daardoor
ontevredenheid en opstand onder de inlander®
te voorkomen. Daarvoor zijn alleen geschikt
on twikkelde en energieke personen.
Bij de bespreking van den werkkring van
binnenlandsoh bestuur zette spr. 'l"~~
het
uiteen,
dat er in Indië twee hoofdgroepen zijnd«
kleine man en de adel (de oorspronkelijke
vorstenfamilies, thans de ridderschap). Door
verbeterde staatkunde en beter onderwijs heeft
de kleine man, die eertijds alleen plichten en
geen rechten had, wel meer invloed verkre
gen, maar de invloed van den adel op het
volk is nog zoo groot, dat deze bij ons be
stuur in Indië niet kan worden uitgeschakeld.
De inlandsche hoofden regeeren dan ook on-
in Ar- r; roviocie Utrecht getegea be-
tl' r -- geb-ji'
