DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE OORLOG.
Nt. 294
Honderd en negentiende Jaargang
1917
VRIJDAG
14 DECEMBER.
Uitbetaling vergoedingen
wegens kostwiimerscihap
Abonnementsprils bii Yooraitbetallng p. 3 maanÉn I UH fe. p. pMt lliO. fiffljjsfloinmm 5 ei. AdMtontlfipiiis 15 ct. p. tegel grote letters
plaatsruimte. Br. Ir. N.V. Boek- en Handelsdrukkerij Berms. Coster 4 Zn.. Voordam 6 9, Tel. 3.
Op het westelijk oorlogsterrein hebben de
Duitschers ten oosten van BuUecourt aanvat
len gedaan op de stellingen der Engelschen,
waarbij zij volgens mededeeling van dezen
een paar verwoeste loopgraven bezetten na
een hevige voorbereiding door artillerievuur.
Door deze aanvallen is in den toestand aan
het Britsche front geen noemenswaardige
verandering ontstaan, maar men mag er in
elk geval wel een aanwijzing voor een nade
rend offensief in zien.
Aan het Italiaansche front is in de laatste
dagen niet gevochten, wegens sneeuw en ne
vel, zegt het Weensche bericht. Met de wel
wat hoog gespannen verwachtingen ten op
zichte van een mogelijkea val van Venetië is
het, naar het zich laat aanzien, voorloopig
gedaan, omdat het voor de troepen van velldr
maarschalk Conrad moeielijk zal zijn uit de
sneeuw, van de bergen de vlakte te bereiken.
In de Italiaansche Kamer heeft de minister
president Orlando een regeeringsverklaring
afgelegd en o. m. gezegd, dat het streven blijft
gericht op c^n vrede, die in de toekomstige
samenstelling van Europa aan alle volken
rechtmatige voorwaarden verzekert voor hun
politieke, sociale en economische ontwikke
ling.
Gisteren zijn de Russische gedelegeerden,
nadat zij nieuwe instructies uit St. Petersburg
hadden gehaald, in het gebied van maar
schalk Leopold van Beieren teruggekomen,
waar de onderhandelingen werden hervat.
Het zal nu zaak zijn af te wachten walt er van
komt, en of ook de entente-landen aan de be
sprekingen zullen deelnemen. De thans in
Rusland bestaande regeering heeft verklaard
„alles" te zullen bekend maken.
In Rusland volhardt generaal Katedin nog
steeds in zijn verzet tegen de maximalistische
regeering. Van beide kanten zijn legers tegen
elkaar opgerukt, en, gelijk reeds gemeld is,
hebben botsingen plaats gehad. Tegengespro
ken wordt een bericht, als zouden Kaledin's
troepen bij Bielgorod verslagen zijn. De ge
neraal staat thans volgens een Reuter-berieht
met een leger voor Rostow. De telegrafische
verbindingen dezer stad met Kief zijn verbro^
ken.
De regeering gaat voort met hare tegen
standers onschadelijk te maken door hen te
arresteeren. Vele leiders der kadetten zijn op
gesloten, terwijl een der aanhangers van Ka-
ledin, de heer Pototsky, te Sebastopol in
hechtenis werd genomen en aan boord van
een transportschip gebracht.
De ongeveer 40 leden van de wetgevende
vergadering, die Dinsdag in het Taurische
paleis bijeen kwamen, hebben in een manifest
tegen deze arrestaties geprotesteerd. De ver
gadering zou op last van een commissaris
door soldaten uiteen worden gejaagd, omdat
men niet alleen in zijne tegenwoordigheid
wilde vergaderen, maar.... zij ging ongehin
derd met hare besprekingen door. De heer
Tscherkof eischte, dat alle gezag aan de ver
gadering zou overgaan, die alleen bevoegd
was om vrede te sluiten en dien boeren land
te geven.
Een officier der Lettische troepen, door de
bolsjewiki naar St. Petersburg gehaald, wijl
men hem nog al betrouwbaar achtte, zette
uiteen, dat de Letten niet waren gekomen om
de vergadering uiteen te jagen, maar om de
orde te handhaven en de vergadering te be
schermen. De Letten geweid een luidruchtig
huldebetoon.
VARIA.
DE ZAAK CAILLAUX.
De Caillautisten, willen de behandeling
van deze zaak op politiek gebied drijven.
Het „Journal du Peuplie" (Kierthaler)
verklaart, dat het geheele geschrift van ge
neraal Dubail n^ets beteekent; terwijl de re
dacteur van de Humanité, de heer Renaudel,
vraagt of het Hooggerechtshof niet beter is
dan de krijgsraad als rechtbank. Van recht-
Bche zijde wordt daar tegen geprotesteerd, de
Figaro roept uit:
„Het gaat niet om de politiek van Caillaux,
maar om zijn gedrag als Fransch burger en
oud-voorzitter van de regeering tegenover
het gevaar van het vaderland. Het gaat er
alleen1 om te wet-en of hij1 in vollen oorlog dèm
vijand gediend heeft in plaats van hem te
bestrijden."
Ook de l'Oeurvre waarschuwt er voor op te
passen, dat de zaak niet van wettelijk geoied
afzakt naar politiek terrein. De eemge kwes
tie waarnaar gevraagd wordt is: „Is hier
misdaad gepleegd?"
Men gelooft, dai de Kamercommissie de
immuniteit zal opheffen zonder den beschul
digde of de getuigen te hooren, zoodat het
openbaar debat in het begin van de volgende
week zal plaats vinden.
KORTE BERICHTEN.
Minister Bonar Law heeft in het En-
■gelsche lagerhuis een credietaanvrage inge
diend van 6 6 milliard! gulden.
De Russische Senaat is met geweld
door maximalistische soldaten ontbonden, om
dat deze alleen de voorloopige regee
ring erkende.
De Amerikaansche commissie te Ar
changel heeft haar werkzaamheden opge
schort en is voornemens naar Amerika te
rug te keeren, omdat met het oog op de om
standigheden geen behoorlijk resultaat te be
reiken is.
In de Constitueerende vergadering
moeten uitsluitend de maximalistenrevolu-
tionnaire socialisten en kadetten zijn gekozen.
De Ag. Buig. zet zijn propaganda voor
de uitbreiding van Bulgarije voort en be
weert, dlat een talrijke afvaardiging van bur
gers van Nisj van haar aanhankelijkheid aan
Bulgarije getuigde.
De Figaro becijfert de gezamenlijke
leeningen van Rusland, door de geallieerden
verstrekt in 1915 en 1916, op meer dan 25
milliard gulden, alleen voor Frankrijk al
17 Y% milliard.
Kopenhaagsche bladén vernemen uit
Londen, dat de heer Uoyd Oeorge op ge
neeskundigen raad geruimen tijd rust moet
houden, daar zijn gezondheidstoestand ach
teruitgaat. Derhalve onderstelt men, dat de
eerste-minister zijn ambt ten spoedigste zal
neerleggen.
De keizer van Duitschland en die van
Oostenrijk hebben telegrafisch veldmaar
schalk Conrad von Hötzendorf geluk ge-
wenscht met de overwinning bij Asiago be
haald.
De oorlogstoestand tusschen Cuba en
Oostenrijk-Hongarije is afgekondigd.
Over den veldtocht in Palestina meldt
Reuter, dat het watertransport vrij moeielijk
ging. Het water moest over een afstand van
150 mijl door de woestijn worden vervoerd
Kleine Duitsche oorlogsschepen deden
aan den mond van de Tyne een aanval op
een Britsche koopvaardijvloot. Twee groote
stoomschepen en twee patrouille-vaartuigen
werden vernietigd.
Aan Zwitserache bladen wordt uit
Parijs bericht, dat de Fransche regeering
beperking van het paplerverbruik overweegt,
en wel een van 50 pCt. voor de periodiek ver
schijnende gedrukte stukken en voorts tot
verbod van het verspreiden van prospectus
sen en catalogi.
STADSNIEUWS.
HET NIEUWE KIESSTELSEL EN DE
LIBERALE UNIE.
De afdeeling Alkmaar van de Lib. Unie
hield Donderdagavond in de sociteitszaal
van de Harmonie een1 openbare vergadering,
waarin de heer P. Otto, lid van de Tweede
Kamer, optrad met het onderwerp: Het nieu
we kiesstelsel en de Liberale Unie.
In plaats van door den voorzitter, den heer
Udo, die door ambtsbezigheden uitstedig
was, werd de vergadering geleid door den
heer Mr. W. C. Bosman.
Bij de opening der vergadering zeide deze,
dat de organisatie der liberale partij, in het
district Alkmaar die zich vroeger in de dagen
van strijd kenmerkte door eensgezindheid,
die tot de overwinning leidde, sinds dien
eigenlijk op de flesch is geraakt. Nu door de
wijziging in de grondwet een geheel nieuwe
toestand intreedt nu is nieuwe organisatie
noodzakelijk. Daarom hebben de vrijzinnigen
zich vereenigd tot een afdeeling der Liberale
Unie. Hij' hoopte, dat de heer Otto, die de
vergadering over het nieuwe kiesstelsel zou
inlichten er in zou slagen aan te toonen, hoe
de nieuwe wijze van kiezen in ons land is een
machtsverplaatsing van de kiezers naar de
politieke partijen, en hoezeer het dus noodig
is dat de kiezer lidl eener partij wordt. Meer
nog, dat de vergadering voor de aanwezigen
een aanleiding mocht zijn, om die afdeeling
ais lid te steynen.
Na afloop der vergadering zou er gelegen
heid zijn om zich als lid op te geven.
Daarna gaf de voorzitter het woord aan
den heer Otto.
Deze had het liefst de jonge afdeeling ge
steund door de beginselen dier groote groe
pen op politiek gebied voortaan tegenover
elkaar te plaatsen, doch had voor dezen
avond tot taak een uiteenzetting te geven van
het nieuwe kiesstelsel: de evenredige verte
waarvan de groote voordee-
is billijk en rechtvaardig,
enkele platen met tabellen
en cijfers gaf spreker een duidelijke uiteen
zetting van den nieuwen gang van zaken,
daarbij er vooral den nadruk op leggende,
dat elke stem, ook al is deze uitgebracht op
een candidaat, die niet voor de zetel in aan
merking komt, hare waarde heeft voor de
getalsterkte van de partij.
Mogelijk, doch moeilijk zal het zijn, perso
nen buitel eenig partijverband af te vaardi
gen, een bepaalde combinatie van lijsten en
stemmen is daarvoor noodig, doch dat was,
wat men juist door het nieuwe stelsel wilde
beperken, dat groepen met bepaalde belangen
een vertegenwoordiger zenden.
"""aar reeds eerder in ons blad het nieuwe
stelsel werd uiteengezet, achten we een verder
verslag van het eerste gedeelte der rede van
den heer Otto overbodig).
Het tweede gedeelte zijner rede wijdde de
spreker meer aan de Liberale Unie in het bijL
zcrnder.
In alle 18 kieskringen, zoo zei hij, heeft da
Unie ingericht centrale kiesvereenigingen,
ook dus in Noord-Holland boven het IJ, den
kieskring den Helder. Alle plaatselijke af-
deelingen zijn daarbij aangesloten, in die
centrale vereenigingen wordt door de afge
vaardigden der afdeelingen, en de algemeene
leden de candidaten lijsten opgemaakt, eerst
een groslijst van 20, daarna van 10, het hoog
ste aantal, dat een lijst volgens de wet mag
bevatten.
In vele gevallen zal overleg tusschen de
kieskringen en het Hoofdbestuur omtrent de
samenstelling der lijsten noodig zijn. Daar
om heeft de Unie ingesteld een verkiezings-
raad, bestaande uit 21 personen: Voorzitter
en secretaris van het Hoofdbestuur met één
gedelegeerd lid en 18 vertegenwoordigers
van de kieskringen. Deze raad geeft advies en
daarna worden door de centrale vereenigin
gen de lijsten definitief opgemaakt
Spreker hoopte, dat het hem gelukt was
aan te toonen, van hoe groet belang het is,
dat de kiezers zich bij een partij aansluiten.
Vraagt men hem waardoor de keuze van die
partij wordt bepaald, dan meent hij, dat die
vraag het allereerst beheerscht wordt door de
politieke constellatie, zooals die in 1918 zich
zal voordoen.
Tot zijn leedwezen moet hij constateeren,
dat die constellatie^ de verhouding dezelfde
zal zijn als die was in 1913 en in 1909. Aller
eerst komt men dus voor de vraag, of men
zich zal aansluiten bij de christelijke partijen
(spreker vindt dien naam wat vreemd, omdat
het net is of de andere partijen niet christelijk
zijn), de S- D. A. P. of a. D. P. of wel bij de
vrijzinnige partij (liever een van de 3 vrijzin
nige partijen). Dat is de hoofdvraag. Men
kan en zal ook wel gedaan worden, voor
de heeren het grootste nut gaan betoogen,
vrij-
llbe-
dat zij zich moeten of mogen noemen
zinnig democraat, Unie-liberaal of vrij
raai, maar daar gaat bet z. i. niet om. Aller
eerst geldt het: Rechts, sociaal-democraat of
vrijzinnig.
Men had gehoopt, dat het anders zou zijn,
dat men zou hebben een zuiverder en eerlij
ker scheiding in democraten en conservatie
ven, maar niet wij hebben de macht die schei
ding te maken. De christelijke partijen blijven
in coalitie, omdat zij daarin het meeste voor
deel nog zieni, en daardoor dwingen zij ons
tot de oude keuze: Rech s of Links.
Men moge de antithese nog zoo verkeerd
vinden, en gaan zeggen, zooals er gezegd
wordt: we moeten die niet door ons ook
links te verbinden, in de hand weiken. maar
wie beslist dat? Waar de rechterzijde zich
verbindt, blijft voor links geen keus over.
Door coalitie wil rechts de macht in
handen krijgen snoeten we dat laten gaan?
Als men dat wil moet men zich verzetten en
men zal het dan ook zien, hoe men als de
verkiezingen daar zijn, weer tegen de recht-
sche partijen te hoop loopt.
De antithese zal de verkiezingen weer als
vroeger beheerschen en daarom is het te be
treuren, dat de vrijzinnigen niet trekken één
lijn. Men had althans in 1918 nog moeten
zorgen elkaar te vinden. Men moet niet vra-
;en: wat hebben we 't liefst, maar: wat is
:t grootste gevaar?
Spreker komt thans tot het verschil in de
drie groepen, die bij de aanstaande verkiezing
de keuze van de kiezers dienen te bepalem
Bij de rechterzijde wordt alles overheerscht
door den wensch de waarheid, die men alleen
zegt te hebben, op te leggen aan allemaal,
den dwang op te leggen aan andersdenken
den. Dat is de kern van het verschil met de
vrijzinnigen.
Men wil de beïnvloeding van den Staat
door de Kerk op een wijze die wij niet wen-
schen. Wij daarentegen willen, dat Staat en
Kerk onafhankelijk van elkaar zijn, dat ieder
kan gelooven wat hij wil, vrij en ongedwon
gen.
Ook de S. D. A. P. en de Vrijzinnigen
kunnen we niet beschouwen als een groep.
Ook ten opzichte van hen bestaat met ons
het verschil van dwang en vrijheid. De soc.-
dem. meen en, en niet altijd ten onrechte, dat
de arbeiders langen tijd verdrukt hebben ge
leefd. De sociale verhoudingen maakten, dat
hij niet vrij was. Wie is volkomen vrij Maar
de sociaal-democraat in zijn hart wil daaraan
een einde maken, en daarbij de anderen ook
maar eens dwingen als 't moet. Dat nu wen-
schen de vrijzinnigen niet. Niet de dwang
van de eene klasse op de andere brengen,
maar trachten te komen tot harmonische klas
severhoudingen, die voeren kunnen tot vrij
heid voor allen.
Spr. geeft toe, dalt de sociaal-democraten de
fouten, de ziekten der maatschappijl voortref
felijk hebben gepeild en aangetoond, doch
als 't er op aankomt de fouten weg te nemen,
dan doe men het niet volgens het socialistisch
doch volgens het vrijzinnig systeem. Groote
hervormingen, de geschiedenis bewijst het,
zijn nooit door dwang tot stand gebracht.
En men ziet het ook, waar de soc.-dem. in
gemeenteraden of colleges van B. en W. kun
nen medewerken aan verbeteringen, dan laten
zij hun dwangtheorie thuis.
Het is die vrijheid, door spreker geschetst,
die de politieke verhouding beheerscht. Nu
aan te komen met de reusachtige(verschil
len tusschen Unie-liberaal en Vrijzinnig-De
mocraten, acht spreker klein gedoe. Schaamt
u, zou hij: willen toeroepen aan hen, die er
ook hier waarschijnlijk mee zullen komen.
Laat het Nederlandsche volk zich bewust
worden, dat het grootste gevaar dreigt van
de politieke rechterzijde aan den eenen en
van de sociaaldemocratische partij aan den
anderen kant.
Ten slotte, nu de drie vrijzinnige partijen
niet konden samengaan, doordat een der drie
het niet heeft gewild, en heeft gemeend dat
het niet noodig was, nu komt men ook voor
deze vraag: Vrij-liberaal, Unie-liberaal of
Vrijzinnig-Democraat.
Het spreekt van zelf, dat spreker zou zeg
gen sluit u aan bij de groote algemeene vrij
Met een aansporing om l'id te worden der
Liberale Unie, om een kracht te vormen tegen
over de rechterzijde en de S. D. A. P., besloot
spreker.
Na een korte pauze werd gelegenheid gege
ven tot debat, waarvan gebruik gemaakt
werd door den heer Wagner, van Amsterdam.
Deze verwonderde het, van den heer Otto
vrijzinnige partij heeft genoemd
aangeprezen als een democratische, wat
met elkaar klopt.
niet
Bij de uiteenzetting van het kiesstelsel zal
het m tegenspraak met het latere betoog van
den heer Otto duidelijk geworden zijn, dat
het absoluut op de partijverhoudingen in de
Kamer geen verschil zal maken of de vrijzin-
f! partijen gezamenlijk dan wel afzonder-
naar ae stembus gaan. De concentratie is
door de vrijz.-dem. niet opgezegd. Die was
aangegaan tot 1918 en er moest nu een nieuw
verbond worden aangegaan en dat hebben de
vrijz.-dem niet gewild. Dat Rome en Dordt
nu met J
de vrij
woor<
hoeveel kracht die kunnen ontwikkelen.
Door het niet samengaan kan elke
stemmen op de partij zijner keuze. Tot dusver
kon dat niet en heeft men bijv. jaren achter
een tegen heug en meug Foreest moeten ne
men. Gevolg: dat vele vrijzinnigen op den
soc.-democraat stemden die in stemmen reus
achtig vooruiiging. Hetzelfde zou gebeuren
als men weer concentreerde. De algemeene
vrijzinnige belangen zijn dan ook veel
gediend door gescheiden optrekken.
De heer O. heeft gezegd, dat het jammer
was, dat de concentratie niet is aangegaan, de
heer van Raalte, vorzitter der Liberale Unie,
heeft blijkens het Kamerverslag een andere
meening verkondigd en een pleidooi geleverd
voor een splitsing in een aemocratische en
conservatieve partij, hetzelfde wat de vrijjz.-
dem. voorstaan.
Of de coalitie zal worden gehandhaafd,
hangt af van de vraagstukken die om oplos
sing zullen roepen. Als er iemand de "moei
lijkheid en de nadeelen heeft ondervonden
van de concentratie, dan is spreker het, die
in een vrijzinnig blad de verschillende con-
centratie-candidatea aan de Zaan heeft moe
ten verdedigen. Men leidt daarbij de kiezers
eenvoudig om den tuin. De vrijzinnige kie
zers weten wel, waar hun plaats is. Maar we
zitten met een groote middenpartij, de zooge
naamde algemeen vrijzinnige partij, die ook
conservatieven in groote massa opneemt.
Tot dusver zijn de daden der Liberale Unie
niet in overeenstemming met hun program,
doch met de maatschappelijke groepen, waar
uit zij hare sappen trekt.
Spreker betwijfelt of de Liberale Unie en
de vrijzinnig democraten hetzelfde willen;
in de Liberale Unie toch zitten oök de groot
kapitalisten, daar de Liberale Unie door haar
sterke Kamerclub grooten invloed heeft. Ach
ter de schermen zitten de menschen, die de
Liberale Unie niet vrij zich doet uiten. Ook
in verschillende gemeenteraden handelt men
lang niet altijd democratisch. Spr. wijst op
den heer Govers aan de bestuurstafel, die zien
tegen kindervoeding en -kleeding verklaarde,
zooalö men hem mededeelde.
Deze opmerking geeft aanleiding tot eenig
tumult, daar de heer Govers dat ontkent en
een ander uit de vergadering die dat vol
houdt.
Ten slotte zegt spreker, dat het gaat om
tweeërlei beginselconservatief of democraat.
De eersten behooren bij de vrijliberalen, de
laatsten bij de vrijzinnig-democraten.
De verkiezing zal niet beheerscht worden
door enkele personen, maar door enkele ur
gente vraagstukken, n.l. de dekking der oor
logskosten en de vraag in hoeverre de Staat
bij steun aan de groot-industrie in den gang
der ondernemingen medezeggingsschap moet
hebben.
Met al het geconcentreer schiet men niet
op; men bestrijdt rechts niet met vrijzinnig
heid, doch wel door de democratie.
Met een opwekking om te komen bij den
Vrijz.-Dem. Bond, die o. a. de ontwikkelings-
voorwaarden voor alle individuen gelijk wil
maken, waartegen ook de conservatieve Unie-
Liberalen zich verzetten, besluit spreker.
De heer Otto antwoordde hierop uitvoerig.
Hij was van meening, dat de debater het niet
~rehad had over de groote dingen, waarom
1 niet aange-
hier niet zijn.
iet hier gaat. Ook luid hij
vallen, maar anderen, die
De BMgomsegter ram Alkmaar
brangt ter kennis ran behmgtad)-
benden, da*
inding, toepend»
van O Bee. tot
plaats hekken
Maandag IV ■toembev a n,
unvBBB «n den
•HU
a R1PPSNCL
IS Deo^
KENNISGEVING.
Het HOOFD van het Plaatselijk Bestuur
te ALKMAAR brengt, op grond van artikel
1 der Wet van 22 Mei 1845 (Staatsblad No.
22) ter kennis der ingezetenen, dat bij hem
ingekomen en aan den ontvanger der Rijks
directe belastingen binnen deze gemeente ter
invordering zijn overgegeven:
de kohieren der Personeele belasting
Nlo. 3 en 11, voor het dienstjaar 1917,
executoir door den Directeur der directe be
lastingen in Noordholland te Amsterdam dien
12 DECEMBER 1917;
dat ieder verplicht is zijn aanslag, op dien
bij de Wet bepaalden voet, te voldoen en dal
hedén ingaat de termijn van zes weken bin
nen welken daartegen bezwaarschriften kun
nen worden ingediend.
Alkmaar, den 13 December 1917.
Hét Hoofd van het Plaatselijk Bestuur
voornoemd:
O. RIPPINO.
Daarom kon hij niet geheel waardeeren de
wijze waarop de heer W. had gedebatteerd
en ook niet, omdat hij blijkbaar een klein
clubje naar de vergadering had meegenomen,
dat zijn beweringen door applaus moest on
derst euhen. Men' moest niet met zulke trucjes
aankomen. Dat spreker niet veel over de Li
berale Unie had gezegd, was niet te verwon
deren. hij had het in hoofdzaak over het kies
stelsel. zooals was aangekondigd. (Geroep:
Neen!)
De antithese is niet door enkele personen
gewild, maar door de drie rechtsche partijen,
dat moest de debater toch weten. De vnjz.-
demócraten vinden die coalitie onaangenaam^
zij hadden gewild, dat de rechtsche democra
ten bij hen waren gekomen als de eenige de
mocratische partij. Als dat niet gebeurt, zoo
hebben ze gedacht, hebben we geen reden van
bestaan meer. Nu het kiesrecht er is, is de bah
sis van afscheiding vervallen. Welke reden
hebben ze nu ook nog om apart te blijven.
Nu stichten ze er alleen maar kwaad mee.
Partijneringziekte houdt hen nog buiten het
verband waar ze in hooren. Men had den
democratischen vleugel der Liberale Unie
moeten versterken.
Dat de democratische strooming in de
Unie steeds sterker wordt bewijst de laatste
hoofdbestuursverkiezing. Dat zijn feiten.
Niet de door debater genoemde vraagstukken
zuilen de verkiezing beheerschen, maar er
zijn andere dingen, die aan den economische
toestand vastzitten. Ook zijn we niet los van
het verleden, doch ouderdomsrente, vrouwen
kiesrecht en de onderwijskwestie zijn er nog
als vroeger. Voelt men dan niet, dat wij recht
hebben te zeggen twist niet met elkaar, waar
om dé rechterzijde slechts lacht?
Dat de soc.-dem. in stemmenaantal vooruit
gingen, doordat de vrijzinnigen op Foreest
moesten stemmen is niet vol te houaen. Over
al zijn de soc.-dem. vooruitgegaan en niet
het minst, waar Vrijz.-Dem. candidaten ston
den. Vrijz.-Dem. districten gingen aan de
S. D. A. P. veel over als de VrijzjDem. er
Dat van Kaalte anaers gesproken zou n
ben dan de spreker ontleent hij. Hij heeft
op gewezen, dat de nieuwe groepeering e
maal zou moeten komen, doch die moet 1
een of twee jaren hadden gewerkt.
Raait*
gewezen
il zou moeten komen, doch
te anders gesproken zou heb-
er
een-
moet ko
ken, dat zooals de Unie dat wil alle burgen*
hun volle burgerschapsrechten krijgen, dan
gaan de conservatieven er uit. Kom du* bij
ons.
In alle partijen heeft men een rechter- en
linkervleugel. Ook bij de Vrijz.-Dem. zijn al
len niet gelijk, dat zou ook die dood zijn voor
een partij.
De zaak is en spreker neemt nu geen blad
voor zijn mondi, dat de vrijz. dem. zich blind
staren op de hergroepeering in conservatief
en democraat, een struikelblok in dezen voor
de democratische katholieken heeft men wil
len wegruimen: de onderwijskwestie. Dat
heeft invloed gehad op de herziening van
het onderwijsartikel, waar de vrijz. dan. zoo
sterk voor waren.
De scheiding is hij de katholieken niet ge
lukt en het onderwijsvraagstuk was er door
bedorven geworden als door ons niet was af
gedwongen een andere betere redactie.
Ten slotte zegt spreker, indien men eerlijke
principieele politiek wil sluite men zich aan
bij de lib. unie, maar zij men geen spelbre
ker. Maakt de Unie sterk!
De heer Aukes vraagt en verkrijgt nog het
woord voor een persoonlijk feit. Hij komt er
tegen op, dat de debater een groepje men
schen zou hebben meegenomen, om hem bij
het debat te steunen- Het verwijt van onwaar
ALKMAARSCHE
vrij
zinnige partij bij de liberale Unie. Niet bij cie
dissidenten der kleine groepen, die zich heb
ben afgescheiden, als gij 't besef hebt, dat sa
menwerking voor ons volk noodzakelijk is.
De Liberale Unie staat, wat beginselen be
treft, op denzelfden basis als de VrijzjDem.
Bond! Het verschil in beginsel met de Vrijl
liberalen is anders en duidelijker. Tusschen
Liberale Unfe en Vrijz.-Dem. Bond bestaat
slechts een verschil in taktiek; de Vrijz.-Dem.
Bond wil altijd haast maken, wil forceeren.
Hij wil de wet gebruiken om te dwingen en
door te zetten wat hij goed acht. De Liberale
Unie wil, dat de wet de uitdrukking zij, van
wat er in het rechtsbewustzijn van het volk
leeft.
11—12 am.
14 DcsMktr 101T.
De Bergens «eter